Spotkanie zespołu wykonującego zlecenie poświęcone planowaniu

W większych zleceniach spotkanie poświęcone planowaniu powinno być wyznaczone z dużym wyprzedzeniem przed rozpoczęciem pracy w terenie. Da to niezbędny czas na przygotowanie lub wprowadzenie zmian w szczegółowym planie badania. W bardzo małych zleceniach, planowanie najlepiej można osiągnąć poprzez krótkie dyskusje na początku zlecenia i w miarę postępów badania.

Członkowie zespołu powinni być zachęcani do przybycia na spotkanie, aby wykazać się dociekliwością, przygotowaniem do udziału w spotkaniu i podzielenia się informacjami przy zachowaniu zawodowego

sceptycyzmu. Powinni odłożyć na bok przeświadczenie, że kierownik jednostki oraz osoby sprawujące nadzór są uczciwe i rzetelne. Zakres dyskusji powinien zależeć od ról, doświadczenia i potrzeb informacyjnych członków zespołu wykonującego zlecenie.

7 DYSKUSJE ZESPOŁU WYKONUJĄCEGO ZLECENIE

65

Poniższa tabela przedstawia trzy kluczowe obszary, które należy przedyskutować.

Ilustracja 7.2-1

Kluczowe obszary Cel: Prowadzenie otwartej dyskusji Podzielenie się

obserwacjami o jednostce, dotyczącymi pracowników, działalności i celów

Jednostka

• Historia i cele przedsiębiorstwa.

• Kultura korporacyjna.

• Zmiany w zakresie działalności, personelu lub systemów.

• Zastosowanie mających zastosowanie ramowych założeń koncepcyjnych sprawozdawczości finansowej do faktów i okoliczności związanych z jednostką.

Kierownictwo

• Charakter/struktura jednostki i kierownictwa.

• Stosunek do kontroli wewnętrznej.

• Motywacja do popełnienia oszustwa.

• Niewyjaśnione zmiany w zachowaniu lub stylu życia kluczowych pracowników.

• Wszelkie oznaki stronniczości kierownictwa.

Znane czynniki ryzyka

• Doświadczenie z poprzednich zleceń badania.

• Znaczące czynniki ryzyka działalności gospodarczej.

• Możliwość popełnienia oszustwa.

• Zmiany w wymogach sprawozdawczości finansowej, z których wynikać mogą nowe lub zmienione ujawnienia.

Cel: Przeprowadzenie burzy mózgów na temat pomysłów i możliwych podejść do badania

66

• Które obszary sprawozdania finansowego mogą być podatne na istotne zniekształcenia (oszustwo oraz błąd)? Ten krok jest wymagany we wszystkich badaniach.

• W jaki sposób kierownictwo mogłoby dopuścić się i ukryć oszukańczą sprawozdawczość finansową? Może to być pomocne do opracowania różnych scenariuszy oszustwa lub, jeśli jest to możliwe, skorzystania z usług biegłego sądowego. Przeanalizuj zapisy dziennika, stronniczość kierownictwa w odniesieniu do szacunków/rezerw, zmian w zasadach (polityce) rachunkowości itd.

• W jaki sposób aktywa mogłyby zostać sprzeniewierzone lub wykorzystane w celach osobistych?

• Czy występują inne niż osobiste motywy (np. utrzymanie źródła dotacji dla jednostki o charakterze niedochodowym) skłaniające do manipulacji sprawozdaniem finansowym?

• Rozważ ryzyka dotyczące ujawnień w sprawozdaniu finansowym. Czy kierownik jednostki mógłby umyślnie próbować przedstawić ujawnienia w sposób utrudniający właściwe zrozumienie ujawnionych kwestii (na przykład, podając zbyt wiele nieistotnych informacji lub stosując niejasne lub wieloznaczne zwroty)?

Reakcja na ryzyko.

• Jakie potencjalne procedury badania/podejścia do badania mogłyby być rozważane jako reakcja na rozpoznane powyżej ryzyko?

• Rozważ, czy przy określaniu rodzaju, rozłożenia w czasie i zakresu procedur badania, które mają zostać przeprowadzone, zostanie uwzględniony element nieprzewidywalności.

Cel: Zapewnienie ukierunkowania

Planowanie badania Konkretne obszary, do których należy się odnieść:

Upewnij się, czy w planie badania w sposób właściwy uwzględniono poszczególne wymogi wszystkich MSB, które są ważne dla badania. MSB, które zawierają określone procedury do wykonania:

MSB 240 Obowiązki biegłego rewidenta podczas badania sprawozdania finansowego dotyczące oszustw

MSB 402 Okoliczności wymagające uwzględnienia przy badaniu jednostki korzystającej z organizacji usługowej

MSB 540 Badanie szacunków księgowych, w tym szacunków księgowych wartości godziwej i powiązanych ujawnień

MSB 550 Strony powiązane

MSB 600 Szczególne rozważania – Badania skonsolidowanych sprawozdań finansowych (w tym praca biegłych rewidentów części składowych grupy)

MSB 701 Przedstawianie kluczowych spraw badania w sprawozdaniu niezależnego biegłego rewidenta

Biegli rewidenci jednostek notowanych na giełdzie (lub innych jednostek, w odniesieniu do których biegły rewident jest zobowiązany na podstawie przepisów prawa lub regulacji do stosowania MSB 701 lub podejmie decyzję o stosowaniu MSB 701) są zobowiązani do ustalenia spraw wymagających znaczącej uwagi w ramach badania, które zostaną włączone do sprawozdania biegłego rewidenta jako kluczowe sprawy badania. W przypadku, gdy zastosowanie ma MSB 701, kwestia konieczności zidentyfikowania takich spraw może zostać omówiona na spotkaniu poświęconym planowaniu.

Ukierunkowanie zespołu wykonującego zlecenie:

• określ poziomy istotności,

• przydziel role i odpowiedzialności,

• zapewnij pracownikom przegląd sekcji badania, za których wykonanie są oni

odpowiedzialni omów wymagane podejście, szczególne okoliczności, rozłożenie w czasie, wymaganą dokumentację, zakres zapewnianego nadzoru, przegląd dokumentacji oraz wszelkie inne oczekiwania,

• podkreśl znaczenie zachowania zawodowego sceptycyzmu przez cały czas trwania badania.

Uwaga: Jeżeli członkowie zespołu wykonującego badanie, niebędący kluczowymi członkami, nie mogą uczestniczyć w spotkaniu (lub nie byli na nie zaproszeni), wówczas partner odpowiedzialny za zlecenie powinien określić, które z poruszonych spraw należy przekazać tym osobom.

7 DYSKUSJE ZESPOŁU WYKONUJĄCEGO ZLECENIE

UWAGA

67

Zwróć uwagę pracownikom na znaczenie wskazań sugerujących nieuczciwość, ale także na ostrożne wyciąganie wniosków, szczególnie podczas omawiania wyników z kierownictwem lub pracownikami jednostki. Wskaż możliwe okoliczności (czerwone flagi), które w przypadku napotkania ich mogą wskazywać na możliwość popełnienia oszustwa.

Oszustwa ogólnie wykrywane są poprzez identyfikację schematów, wyjątków i osobliwości w transakcjach i zdarzeniach. Przykładowo, fałszywe roszczenie na koncie wydatków byłoby nieistotne dla samego sprawozdania finansowego, ale może wskazywać na o wiele większy problem, taki jak nieuczciwość kierownictwa.