„Bookraft” to wyraz powstały z dwóch słów pochodzących z języka angiel-skiego „book” – książka i „craft” – rękodzieło. Tak nietuzinkowo nazwany projekt miał pobudzić uczniów i nauczycieli do podjęcia pracy nad realizacją projektu.
Dość oryginalnie ujęty temat miał zmotywować uczniów do udziału w projekcie w czasie wolnym od zajęć lekcyjnych oraz gwarantował atrakcyjne działania i suk-ces projektu. Niejednoznaczny temat projektu miał sugerować, że każdy czytelnik będzie mógł w nim znaleźć coś dla siebie, zrealizować swoje pomysły, rozwinąć swoje zainteresowania, pokazać swoje hobby oraz odnieść indywidualny i grupo-wy sukces. Na tym miała polegać jego różnorodność.
Inny aspekt różnorodności projektu to jego uczestnicy. W polskiej grupie znaleźli się uczniowie z różnych klas. Byli to czytelnicy wymagający, uczniowie zaprzyjaźnieni z biblioteką, jej bywalcy, ale i gimnazjaliści mniej czytający oraz ci, którzy byli zainteresowani rękodziełem i pasjonaci technologii komputero-wej. Wśród Greków znaleźli się uczniowie z uzdolnieniami artystycznymi, w tym plastycznymi i muzycznymi, którzy nie stronili od książki, a także i dyslektycy.
Nasz projekt był na tyle różnorodny, że spodobał się też młodszym partnerom ze szkół podstawowych. Dołączyli więc uczniowie z Bogatyni i klasa z Cypru.
W ten sposób starsi czytelnicy mogli promować czytanie wśród młodszych.
Projekt „Bookraft” był metodą na rozwijanie pasji i talentów uczniów oraz samą promocję poszczególnych uczestników. W projekcie uczniowie sami wy-bierali takie zadania do wykonania, które dotyczyły ich różnorodnych talentów, m. in. artystycznych, fotograficznych, informatycznych, językowych i muzycznych.
158 Aneta Szadziewska
Dla jednych najciekawsze były zadania z wykorzystaniem komputera, dla innych zajęcia z rękodzieła. Dzięki udziałowi w projekcie „Bookraft” mogli też odkryć swoje nieznane dotąd kompetencje, odnajdując przyjemność w wykonywaniu prac artystycznych, filmie, w śpiewie i tańcu. Zdobyli też niećwiczone zbyt często na lekcjach przedmiotowych umiejętności aktorskie i kształcili sztukę autopre-zentacji. Polubili pracę z kamerą i aparatem fotograficznym. Jedni byli aktorami, inni modelami, a jeszcze inni prezenterami i „fachowcami” od spraw technicz-nych. Wszyscy uczestniczyli w zajęciach z rękodzieła, gdzie często po raz pierwszy tworzyli artystyczne przedmioty techniką découpage’u, origami i scrapbookingu.
Różnorodność to też międzynarodowy charakter projektu. Nieznani nam do tej pory bezpośrednio Grecy i Cypryjczycy oraz ich dziedzictwo kulturowe miały być kolejnym elementem zapewniającym atrakcyjność projektu. Udział uczniów z kilku kultur miał być okazją, aby poznać różne spojrzenia na dziedzictwo kultu-rowe, aby je przybliżyć przez książkę i pracę ze słowem.
Różnorodność to też język projektu. Komunikowaliśmy się po angielsku. Dla nikogo nie był to język ojczysty. Była to jednak szansa na podniesienie swoich kompetencji językowych. Tworzenie wypowiedzi, komentarze na blogu, redago-wanie podpisów w filmach i prezentacjach multimedialnych, rozmowy „na żywo”
podczas czatów i wideokonferencji przyczyniły się do integracji grup uczniów i nauczycieli. Użycie języka angielskiego w praktyce pomogło nam lepiej się po-znać i zrozumieć. Dodatkowo Grecy zamieszczali wpisy blogowe po grecku po to, aby młodsi uczestnicy projektu z Cypru mogli jak najwięcej skorzystać z prac starszych kolegów.
Największą różnorodność w projekcie możemy zaobserwować w wykona-nych zadaniach.
Pierwsze zadanie polegało na przedstawieniu siebie i swojego miasta w posta-ci dowolnej książki. Prezentując siebie, uczniowie wykonali książeczki origami i dodatkowo, z myślą o młodszych uczestnikach projektu, przygotowali prezenta-cję „Jak zrobić książeczkę origami krok po kroku?”. Greccy partnerzy przybliżyli nam swoje miasto, prezentując albumy dostępne w ich bibliotece przedstawione w postaci książki-slajdów i komentarzy uczniów. Zadanie to służyło wzajemnemu poznaniu się i pomogło przygotować się do pierwszego czatu na Twinspace.
Rozpoczęcie projektu w kwietniu nie było przypadkowe. Miesiąc ten ma w swoim kalendarzu dwie ważne daty dla miłośników książki. Pierwsze święto to Światowy Dzień Książek dla dzieci (2 kwietnia). Z tej okazji przygotowano konkurs związany z baśnią „Ołowiany żołnierzyk” Hansa Christiana Andersena, dostępny on-line. Z kolei Światowy Dzień Książki i Praw Autorskich (23 kwiet-nia) był okazją do zorganizowania kilkugodzinnego „Maratonu czytelniczego”.
W tym dniu gośćmi w bibliotece szkolnej byli nie tylko uczestnicy projektu, ale również inni uczniowie, całe klasy z wychowawcami, nauczyciele i pani dyrektor.
Wszyscy kolejno przez kilka godzin czytali głośno fragmenty swoich ulubio-nych lektur. Niektórzy po raz pierwszy z tak wielką przyjemnością czytali głośno książkę przed swoimi rówieśnikam i w specjalnie przygotowanym miejscu w bi-bliotece. Uczniowie z Grecji, wzorem kolegów, przygotowali maraton głośnego czytania w czerwcu z okazji Dnia świetego Hieronima – patrona bibliotek i bi-bliotekarzy. Święta książek znakomicie komponowały się ze Światowym Dniem Ziemi. Ogłosiliśmy wielką zbiórkę makulatury. Wspólnie z partnerami wykorzy-staliśmy zużyte papiery, stare magazyny i gazety dostępne w bibliotece do stwo-rzenia papierowego rękodzieła. Powstały rzeźby książkowe, ozdobne torebki na prezenty, korale oraz pocztówki z ulubionymi cytatami. W ten sposób promo-waliśmy recykling i ograniczenie wycinania drzew. Przez prezentację „Daj szansę Ziemi” zachęcaliśmy do ochrony planety. Uświadamialiśmy, że gdy zniszczymy Ziemię nie będziemy mogli czytać. Zdjęcia z prezentacji z krajobrazami Grecji i podpisy do nich w formie pytań, np.: „Jak moglibyśmy czytać, gdyby nie było powietrza? Jak mogłyby istnieć książki, gdyby nie było drzew? Co byłoby z czytel-nikami, gdyby nie było ogrodów?” stały się zachętą do refleksji i dyskusji na temat funkcji książki i czytania. Interpretowaliśmy słowa Franza Kafki „A book is an axe for the frozen sea within us” i tytuły książek z wystaw bibliotecznych. Powstały za-bawne prezentacje „Idealny czytelnik” i „Dlaczego warto czytać?”. W prezentacji
„Przyłapani na czytaniu” podpatrywaliśmy czytających znanych ludzi (aktorów, polityków, pisarzy). Akcję kontynuowaliśmy w wakacje, fotografując w czasie po-dróży czytających turystów i pomniki z motywem książki. W ten sposób ucznio-wie udowadniali, że czytanie jest trendy, bo jest wszechobecne. Jedna z uczennic przygotowała konkurs czytelniczy w postaci prezentacji multimedialnej. Powstały również top listy ulubionych i najpoczytniejszych książek oraz listy utworów mu-zycznych chętnie słuchanych przez młodzież podczas czytania. Często powtarza-jące się tytuły książek i piosenek, prawidłowe odpowiedzi na pytania konkursowe pokazały, że młodzi ludzie z różnych zakątków Europy są do siebie podobni mimo różnic kulturowych, a książka jest elementem, który ich łączy i jeszcze bardziej zbliża. Czytają podobny rodzaj literatury, poznają klasykę i sięgają po bestsellery.
W ramach wspólnego czytania przygotowywaliśmy też ebooki. Zadanie to obejmowało: nagrania czytanych fragmentów Hamleta i Romea i Julii Wiliama Szekspira w językach ojczystych, opracowanie podpisów w języku angielskim, namalowanie ilustracji do książek, zgromadzenie fotografii i materiału ilustra-cyjnego do tekstów, scalenie materiału i przedstawienie za pomocą You Tube.
W ten sposób powstał ebook „Polski Romeo spotyka grecką Julię” oraz prezen-tacje z wykorzystaniem dramatu Antygona Sofoklesa i Różnych wariacji sztuk Szekspira. Praca nad europejskim dziedzictwem literackim zainspirowała nas do wykonania greckich masek antycznych i masek bohaterów Szekspirowskich w postaci rękodzieła i za pomocą technologii komputerowej. Zanim maski zostały
160 Aneta Szadziewska
wydrukowane, wykorzystaliśmy do ich stworzenia zdjęcia portretowe uczniów i program do edycji zdjęć.
Uczestnikami projektu byli także uczniowie zaprzyjaźnieni z biblioteką i miło-śnicy książek. Grecy to członkowie „Klubu Czytelniczego Aroma 7”, którzy szuka-li inspiracji i nowych pomysłów do pracy w klubie. Zapoznaszuka-li nas z niecodzienną historią jednego z członków ich klubu – Telisa, psa i honorowego ambasadora biblioteki i klubu. Smutna historia wiernego przyjaciela uczniów zachęciła nas do zapoznania ich z opowieścią o bibliotecznym kocie Deweyu na podstawie książki Wielki kot w małym mieście i sięgnięcia do książek, których bohaterami są zwie-rzęta. Współpracujący z nami uczniowie z Bogatyni zaprojektowali własnego am-basadora biblioteki – Pinio, figurkę z modeliny. Z czasem powstała cała kolekcja figurek Pini zasiadających na półkach bibliotecznych. W zależności od wyglądu ich rolą nadal jest promowanie określonego rodzaju literatury.
Dla wielu czytelników biblioteki to magiczne miejsca, dlatego miesiąc maj nazwaliśmy miesiącem „Magii bibliotek”. W majowym Tygodniu Bibliotek od-wiedziliśmy biblioteki miejskie. Uczniowie mieli okazję rozpocząć przygodę z historią książki. Po raz pierwszy oglądali manuskrypty, starodruki, pamiętni-ki, atlasy i pocztówki z dawnych wieków. Wizyty w bibliotekach naprowadziły uczniów z Grecji na odszukanie i zapoznanie nas z historią najstarszej książki w ich bibliotece. Lekcja z historii książki przygotowała uczniów do pracy nad ini-cjałami. Ręcznie namalowane inicjały posłużyły do wykonania ebooka „Nasza książka z cytatami o książce” i pozwoliły przenieść się w czasy średniowiecznych skrybów. Nasi partnerzy przygotowali test on-line z historii książki i zachęcili do odwiedzenia wirtualnego muzeum manuskryptów. Magię biblioteki dostrzegli-śmy również w czasie sesji fotograficznej biblioteki odkrywanej za pośrednic-twem różnych przedmiotów: szkła, papieru, kwiatów. Przysłowie „Książka jest jak ogród trzymany w kieszeni” nasunęło nam pomysł zamiany bibliotek w ma-giczne czytelnicze ogrody. Zademonstrowaliśmy je w postaci zdjęć i slajdów. Baj-kowa i kwiatowa atmosfera do czytania były krokiem do wykonania zadań na temat: „Sztuka pomaga odkrywać przyjemność czytania, książka uczy poznawać sztukę”. Zagadki związane z obrazami (Kto jest autorem prezentowanego dzieła malarskiego? Które dzieło malarskie jest oryginałem? Kogo rozpoznajesz na ob-razie?) pozwoliły uczniom wcielić się w rolę detektywów prowadzących śledztwo nad odkryciem tajemnicy dzieł artystycznych i skłoniły do wyszukiwania odpo-wiedzi w albumach bibliotecznych i Internecie. Jednocześnie była to okazja do zaprezentowania artystycznych talentów uczniów. Jedni malowali własne obrazy:
„Leśna biblioteka”, „Raj czytelnika” (pokazany w formie prezentacji – miksu ele-mentów dzieł Moneta, Homera i uczennicy), inni tworzyli rzeźby z książek i pro-jektowali półki na książki.
W czerwcu rozpoczęliśmy miesiąc „Metamorfozy bibliotek”. W tym czasie po-wstały kolejne prace artystyczne: zakładki do książek wykonane techniką deco-upage’u, za pomocą szablonów, odlewów gipsowych, scrapbookingu i programów graficznych. Przyjaciele z Grecji zorganizowali spotkanie „Bookmarks. Happy thriller” z jednym z największych kolekcjonerów zakładek do książek w Euro-pie. Uczniowie promowali też ekologiczną modę inspirowaną książką. Przygo-towali biżuterię i ubrania wykonane z materiałów ekologicznych i dostępnych w bibliotekach: z papieru, płyt CD, folii, gazet, zakładek do książek. Oprócz tego powstały komputerowe kreacje nauczycielek jako papierowych lalek i rozpoczęły się prace do kalendarza „Piękno czytania”. Wykonanie kalendarza było zadaniem etapowym. Obejmowało: wyszukanie w Internecie obrazów kobiet czytających i dokonanie ich selekcji, zgromadzenie rekwizytów niezbędnych do wykonania fotograficznych replik obrazów, zorganizowanie sesji zdjęciowej w plenerze, ob-róbka zdjęć i opracowanie graficzne kalendarza. Kalendarz ze zdjęciami uczennic jako dzieł malarskich został udostępniony w wersji elektronicznej do pobrania w dwóch formatach na blogu.
Zadania skupione wokół książki i działań artystycznych nie dotyczyły jedy-nie malarstwa, rzeźby i rękodzieła. Uczniowie, poznając kulturę partnerów, prze-kształcili biblioteki w tańczące i muzykujące ośrodki kultury. W scenerii książek i bibliotek Polki zatańczyły zorbę, a Greczynki poloneza. W efekcie powstały barwne i zabawne filmy z animacjami. Dodatkowym zajęciem artystycznym było muzykowanie z gitarami podczas wspólnych wideokonferencji w czytelni. Ulubio-nym przebojem był utwór „Knockin’ on haven’s door” Guns N’Roses i uczniowska przeróbka piosenki Michaela Jacksona „We are the world” przekształcona w hit
„We are eTwinning”.