WPŁYW WYDARZENIA NA GOSPODARKĘ GMINY

Ze względu na niewielką skalę wydarzenia, w przypadku Festiwalu Sza-chowego „Konik Morski Rewala” (FSKMR) ograniczono się do oszacowania wydatków turystów z pominięciem efektu wyludnienia, efektu mnożnikowego i wycieków importowych. Badaniami objęto jedynie uczestników powyżej 15.

roku życia. Instrumentem badawczym była ankieta (wypełniana przez ankietera w czasie wywiadu). Badania prowadzono po drugim (2009 r.) i szóstym (2010 r.) dniu festiwalu. Dane dotyczące liczby uczestników festiwalu oraz liczby respon-dentów przedstawiono w tabeli 3.

Tabela 3 Liczba respondentów i liczba zawodników biorących udział w FSKMR

w latach 2009–2010

Rok 2009 2010

Liczba zawodników 341 354

Liczba zawodników pow. 15. roku życia 181 196

Liczba respondentów 111 122

Stosunek liczby respondentów i liczby zawodników pow. 15. roku życia 61% 62%

Źródło: opracowanie własne.

134 Adam Pawlicz

Jak wskazują dane zawarte w tabeli 1 liczba uczestników biorących udział w FSKMR nie zmieniła się znacząco w badanym okresie. Nie zmienił się także procent uczestników biorących udział w badaniu.

Szacunki łącznych wydatków turystów w czasie festiwalu wymagały przy-jęcia następujących założeń:

1. Średni poziom wydatków zarówno osób dorosłych, jaki i dzieci oraz osób zatrudnionych przy organizacji festiwalu jest taki sam.

2. Średni poziom wydatków osób ankietowanych jest taki sam jak pozostałych uczestników festiwalu

3. Średni poziom wydatków osób towarzyszących jest taki sam jak poziom wydatków uczestników festiwalu

4. Efekt mnożnikowy jest, a wycieki eksportowe równoważą się.

5. Udział wydatków netto w gminie jest taki sam jak udział respondentów, którzy nie przyjechaliby do Rewala w przypadku, gdyby festiwal nie był organizowany.

W ankiecie zapytano zawodników m.in. o liczbę osób towarzyszących, które nie biorą udziału w turnieju. Na tej podstawie oszacowano liczbę osób towarzyszących, które wprawdzie nie brały udziału w FSKMR, ale przyjechały do Rewala ze względu na badane wydarzenie. Z punktu widzenia problemów szacowania nowych wydatków istotne było również oszacowanie udziału uczest-ników, którzy nie przyjechaliby do Rewala, gdyby festiwal nie był organizowany oraz liczby noclegów (część gości została dłużej, niż trwał FSKMR). Odpowied-nie dane przedstawiono w tabeli 4.

Jak wynika z danych zawartych w tabeli 4, liczba nowych noclegów w gmi-nie Rewal w badanych latach gmi-nie zmieniła się znacząco (spadek o 2%) i w roku 2010 wyniosła 3919,1 noclegu. Spadek wynikał głównie z nieco mniejszej śred-niej liczby noclegów w gminie, jaką zadeklarowali uczestnicy.

W tabeli 5 przedstawiono średnie wydatki turystów biorących udział w FSKMR oraz sumę wydatków turystów. Ankietowani wskazywali jedynie wydatki poniesione na terenie gminy Rewal.

135 Problemy szacowania wpływu...

Tabela 4 Szacunek nowych noclegów w gminie Rewal w związku z organizacją FSKMR

Rok 2009 2010

1. Liczba dorosłych uczestników festiwalu 181 196

2. Liczba niepełnoletnich uczestników festiwalu 160 159

3. Szacowana liczba pełnoletnich osób towarzyszących 80,91 60,71 4. Szacowana liczba niepełnoletnich osób towarzyszących 24,62 31,36

5. Pracownicy obsługi festiwalu 14 14

6. Suma (1–5) 460,53 461,07

7. Średnia liczba noclegów 10,23 10

8. Procent osób, które nie przyjechałyby do Rewala, gdyby

FSKMR nie był organizowany 85% 85%

9. Liczba nowych noclegów generowanych przez FSKMR

(Iloczyn 6–8) 4004,5 3919,1

Źródło: opracowanie własne.

Tabela 5 Szacunkowe nowe wydatki turystyczne związane z organizacją badanego festiwalu

w gminie Rewal

Rok 2009 2010

1. Średnia wielkość wydatków na usługi noclegowe

i gastronomiczne 74,63 72,89 zł

2. Średnia wielkość pozostałych wydatków 30,52 26,92 zł 3. Suma dziennych wydatków uczestników festiwalu = 2+3 105,15 99,81 4. Liczba nowych noclegów generowanych przez FSKMR

(z tabeli 4, poz. 8) 4004,5 3919,1

5. Liczba nowych wydatków turystów = 3*4 421 073 391 165 6. Nowe wydatki turystów w ujęciu realnym

(ceny z roku 2009) 421 073 384 124

Źródło: opracowanie własne. Wszystkie dane podano w złotówkach, do obliczeń wyko-rzystano miarę infl acji „15% średnia obcięta” (www.nbp.pl, 11.10 2010), która w sierpniu 2010 roku wyniosła 1,8%.

136 Adam Pawlicz

Szacunkowe nowe wydatki turystów w roku 2010 w ujęciu realnym spadły o 8,8% i wyniosły 391 tys. zł lub 384 tys. zł w cenach z roku 2009.

Według Instytutu Turystyki średnie dzienne wydatki Polaków na tzw.

podróże krajowe długie w roku 2009 wyniosły 90 zł. Uwzględniając fakt, że kwota ta obejmuje dodatkowo koszty transportu, można założyć, że uczestnicy FSKMR wydawali średnio więcej, niż przeciętny polski turysta wypoczywający w kraju.

Podsumowanie

Oszacowanie wydatków turystów naturalnie nie wyczerpuje analizy wpływu FSKMR na gospodarkę gminy Rewal. Dalsze badania ekonomiczne mogą doty-czyć wpływu wydarzenia na liczbę miejsc pracy, wpływy podatkowe dla gminy oraz wpływ wydarzenia na inne sektory gospodarki w gminie. Dla oszacowa-nia tych wartości konieczne jest zatem oszacowanie odpowiednich mnożników (zatrudnienia, podatków itp.). W sytuacji braku tych wartości można jedynie pró-bować dokonać szacunków na bazie odpowiednich mnożników, wyliczonych dla innych regionów (drugi poziom wiarygodności badań – por. tabela 2). Na przy-kład według badań przedstawionych na stronie Uniwersytetu w Michigan¹⁴ każdy milion USD wydany w 1996 roku (odpowiada to wartości 1,37 mln USD w roku 2010) w sektorze hotelarskim, gastronomicznym i rozrywce przekładał się odpo-wiednio na 23, 31 i 31 nowych miejsc pracy. PKB per capita w USA jest o 2,54 wyższy niż w Polsce¹⁵, można zatem założyć, że w Polsce ta sama liczba nowych miejsc pracy wymagać będzie odpowiednio mniejszych wydatków. Zakładając uśredniony poziom mnożnika miejsc pracy [(23 + 31 + 31)/3 = 28,3] oraz kurs USD 2,77 PLN, liczbę nowych miejsc pracy można oszacować w następujący sposób:

1. Wydatki FSKMR w USD: 391 165 PLN / 2,77 = 141 215 USD.

2. Mnożnik zatrudnienia z uwzględnieniem różnic PKB: 28,3 * (2,54/1,37) = 52,5.

Zatem każdy mln USD przekłada się na 52,5 miejsc pracy.

3. Liczba nowych (całorocznych) miejsc pracy: 52,5 * 0,141 = 7,4.

14 www.msu.edu/course/prr/840/econimpact/multipliers.htm, 11.10.2010.

15 www.imf.org, 11.10.2010.

137 Problemy szacowania wpływu...

Należy podkreślić, że tego rodzaju szacunki wymagają licznych założeń (dotyczących głównie wartości mnożnika zatrudnienia), a zatem do tego sza-cunku należy podchodzić z ostrożnością.

Jak zostało to przedstawione w części teoretycznej opracowania, pozostałe badania związane z festiwalem dotyczyć mogą również aspektów ekologicznych i społecznych.

Szacowanie wielkości wydatków turystycznych miałyby najszersze zasto-sowanie w przypadku porównań między szeregiem imprez organizowanych w tej samej gminie. W tym przypadku można założyć te same poziomy mnoż-nika i dokonać ewaluacji korzyści w zakresie gospodarki, promocji i wizerunku jedynie na poziomie samych wydatków.

SELECTED PROBLEMS OF MEASURING THE ECONOMIC IMPACT