3. Postawy społeczne i obywatelskie
3.3. Świadomość i aktywność polityczna mieszkańców Gdyni
3.3.3. wybory samorządowe
analiza frekwencji w wyborach samorządowych stanowi pewien problem wy-nikający z podawania przez Państwową komisję wyborczą (Pkw) frekwencji dla różnych głosowań, które miały miejsce podczas wyborów samorządowych. w ich trakcie można było głosować na radnych rady gminy, powiatu i sejmiku wojewódz-twa oraz na wójta lub burmistrza/prezydenta miasta, a w powiecie gdyńskim na radnych i na prezydenta miasta oraz na radnych sejmiku wojewódzkiego. Utrud-nia to porównanie frekwencji ze względu na jej różne wyniki w poszczególnych głosowaniach. analizę utrudnia także niewielki odsetek nieważnych głosów, jed-nak szczególnie licznych w ostatnich wyborach samorządowych oraz decyzji po-szczególnych wyborców, którzy przy urnie wyborczej mogli oddać głos np. tylko na prezydenta miasta, a nie głosować na radnych lub odwrotnie. Przy założeniu wyboru zgeneralizowanych przez Pkw danych, można z pewnym przybliżeniem dokonać analizy frekwencji w przyjętym podziale na miasto, województwo i kraj60.
w Gdyni w okresie 2002-2014 frekwencja w wyborach samorządowych wy-nosiła od prawie 41% do 48%, różniąc się od frekwencji na Pomorzu jedynie od 0,2% (2010) do 3,65% (2002) w kolejnych wyborach, co świadczy o podobnym poziomie uczestnictwa mieszkańców miasta jak i województwa w tych wyborach.
Podobnie wyniki dla Gdyni i dla Polski cechują różnice w przedziale od 0,31%
(2014) do 3,44% (2002).
wyniki wyborów samorządowych w Gdyni wyróżniają się na tle województwa i kraju. w wyborach do rady miasta w 2002 r. zdecydowaną większość mandatów (21 na 28) zdobył komitet wyborczy wyborców „samorządność”, z firmującym
60 dane dla frekwencji w zależności od rodzaju głosowania różnią się od podanych danych ogólnych od 0,0% do 0,5% dla wyborów prezydentów miast, radnych gmin, powiatów i sejmików samorządowych oraz w skali kraju, co nie ma jednak znaczącego wpływu na analizę wielkości uczestnictwa w wyborach w przypadku Gdyni. dlatego dla większej przej-rzystości tekstu i analizy dane dotyczące frekwencji podane zostały na podstawie danych ogólnych Państwowej komisji wyborczej dla kraju, regionu i miasta.
54
go prezydentem miasta wojciechem szczurkiem (tab. 3.10). w zasadzie pozostałe komitety wyborcze stanowiły w tych wyborach jedynie jego tło, zdobywając sie-dem mandatów, w tym pięć dla sojuszu Lewicy sie-demokratycznej i dwa dla prawi-cowej koalicji „naprzód Gdynio!”. nawet stosunkowo wysokie poparcie (6,89%) dla Ligi Polskich rodzin oraz „samoobrony” (4,53%) nie przyniosło tym par-tiom mandatów radnych. Świadczy to o dominacji politycznej lokalnego komitetu wyborców samorządowych oraz o niezwykłym z politycznego punktu widzenia, stałym, jak pokazują wyniki kolejnych wyborów samorządowych, poparciu dla prezydenta miasta i stworzonego przez niego komitetu wyborczego. Pozostałe komitety wyborcze zdobyły łącznie ok. 5,8% głosów i także nie brały udziału w po-dziale mandatów radnych.
tab. 3.10. wyniki wyborów samorządowych do rady Miasta Gdyni w 2002 r.
Komitet wyborczy Liczba
głosów (%) Liczba
mandatów komitet wyborczy wyborców „saMOrZĄdnOŚĆ” 41 300 52,42 21 koalicyjny komitet wyborczy sojusz Lewicy
demokratycznej – Unia Pracy 14 621 18,56 5
komitet wyborczy wyborców naPrZÓd GdyniO! –
Lista PrawiCOwa 9 262 11,75 2
komitet wyborczy Liga Polskich rodzin 5 430 6,89 0
komitet wyborczy samoobrona rzeczypospolitej Polskiej 3 570 4,53 0 komitet wyborczy wyborców Bezpartyjni Gdynia 2010 2 909 3,69 0 komitet wyborczy wyborców „Unia dLa Gdyni” 1 272 1,61 0 komitet wyborczy Polskiego stronnictwa Ludowego 429 0,54 0 Źródło: opracowanie własne na podstawie: www.pkw.gov.pl.
wybory samorządowe w 2006 r. potwierdziły fenomen gdyński (tab. 3.11).
Przy wyniku prawie 50% komitet wyborczy wyborców „samorządność” wraz z komitetem „wojciecha szczurka” kolejny raz zdominowały lokalną scenę po-lityczną. w wyborach samorządowych Platforma Obywatelska zdobyła jedynie sześć mandatów, a Prawo i sprawiedliwość kolejne pięć, co znowu pozwoliło na samodzielne rządy „samorządności” w Gdyni. wysoki wynik odnotował w Gdy-ni komitet wyborców lewicy (9%), jednak i tym razem Gdy-nie został on, ze względu na wysokie wyniki pozostałych ugrupowań, uwzględniony przy podziale manda-tów, podobnie jak zdobywające od 1% do 2% głosów pozostałe, gdyńskie lokal-ne komitety wyborców.
55
3. Postawy społeczne i obywatelskie
tab. 3.11. wyniki wyborów samorządowych do rady Miasta Gdyni w 2006 r.
Komitet wyborczy Liczba
głosów
(%) Liczba
mandatów komitet wyborczy wyborców „saMOrZĄdnOŚĆ”
kOMitet wOJCieCHa sZCZUrka 46 373 49,14 17
komitet wyborczy Platforma Obywatelska rP 21 047 22,30 6
komitet wyborczy Prawo i sprawiedliwość 15 609 16,54 5
komitet wyborczy sLd+sdPL+Pd+UP Lewica i demokraci 8 517 9,03 0
komitet wyborczy wyborców „sOLidarna Gdynia” 1 965 2,08 0
komitet wyborczy wyborców
„OBywateLe-krwiOdawCy-sPOŁeCZniCy Gdynianie 2006” 858 0,91 0
Źródło: opracowanie własne na podstawie: www.pkw.gov.pl.
Podobnie jak w poprzednich wyborach kształtowały się wyniki wyborów z 2010 r.
komitet wyborczy ze wspierającym go prezydentem miasta i tym razem zdobył zdecydowaną większość. Przy 58% poparcia wyborców objął 21 mandatów w ra-dzie miasta i rządził samora-dzielnie przez kolejną kadencję (tab. 3.12). tym razem Platforma Obywatelska zdobyła jeden mandat radnego mniej, a Prawo i sprawiedli-wość zajęło jedynie dwa miejsca w radzie miasta. tak jak w poprzednich wyborach, tak i w tych, sojusz Lewicy demokratycznej pomimo zdobycia poparcia ponad 7%
wyborców nie otrzymał mandatu w radzie Miasta Gdynia. wyraźnie widoczna jest nie tylko dominacja elektoratu prezydenta wojciecha szczurka, ale także jego stały (z tendencją do wzrostu) wysoki wynik wyborczy w latach 2002-2010.
tab. 3.12. wyniki wyborów samorządowych do rady Miasta Gdyni w 2010 r.
Komitet wyborczy Liczba
głosów (%) Liczba
mandatów komitet wyborczy wyborców „saMOrZĄdnOŚĆ”
kOMitet wOJCieCHa sZCZUrka 52 471 58,02 21
komitet wyborczy Platforma Obywatelska rP 18 791 20,78 5
komitet wyborczy Prawo i sprawiedliwość 11 668 12,90 2
komitet wyborczy sojusz Lewicy demokratycznej 6 596 7,29 0
komitet wyborczy stowarzyszenie „nasZa Gdynia” 915 1,01 0
Źródło: opracowanie własne na podstawie: www.pkw.gov.pl.
56
wyniki wyborów w 2014 r. pokazały widoczną w całym kraju potrzebę zmia-ny. „samorządność” zdobyła jedynie 49,44% głosów, co jednak bez problemów pozwoliło jej objąć samodzielną władzę w mieście (tab. 3.13). Jednak wyraźnie wysokie poparcie w całym kraju dla Prawa i sprawiedliwości znalazło swoje od-zwierciedlenie także w skali lokalnej. Partia ta zdobyła, dzięki korzystnemu dla niej rozłożeniu głosów, w pięciu obwodach wyborczych więcej mandatów i z licz-bą sześciu mandatów radnych w radzie miasta o jeden mandat wyprzedziła Plat-formę Obywatelską. Lewica, tym razem jedynie pod szyldem sojuszu Lewicy de-mokratycznej, zanotowała wprawdzie wynik ponad 5% głosów, jednak i tym ra-zem nie wystarczyło to do zdobycia mandatu radnego w Gdyni, co oznacza, iż jest nieobecna na gdyńskiej scenie politycznej, a dokładniej w radzie Miasta Gdyni już od dziesięciu lat. Pozostałe trzy komitety wyborcze także nie uzyskały żadne-go mandatu w mieście.
tab. 3.13. wyniki wyborów samorządowych do rady Miasta Gdyni w 2014 r.
Komitet wyborczy Liczba
głosów (%) Liczba
mandatów komitet wyborczy wyborców „saMOrZĄdnOŚĆ”
kOMitet wOJCieCHa sZCZUrka 40 414 49,44 17
komitet wyborczy Platforma Obywatelska rP 16 630 20,34 5 komitet wyborczy Prawo i sprawiedliwość 15 333 18,76 6
komitet wyborczy sLd Lewica razem 4 424 5,41 0
komitet wyborczy nowa Prawica Janusza korwin-Mikke 3 419 4,18 0 komitet wyborczy wyborców „Gdynia dla Ludzi” 1 461 1,78 0 komitet wyborczy wyborców „wspólnota Patriotyzm
solidarność” 67 0,00 0
Źródło: opracowanie własne na podstawie: www.pkw.gov.pl.
w latach 2002-2014 wyborców gdyńskich cechowała po pierwsze stała, po-równywalna w skali kraju frekwencja wyborcza, co świadczy o stabilnym elek-toracie z wysokim poziomem świadomości politycznej oraz po drugie niezwy-kłe w skali kraju, niezmienne poparcie dla lokalnego, samorządowego komitetu wyborczego. wprawdzie na Pomorzu podobnie wysokie notowania mają rady miejskie w Gdańsku i w sopocie, jednak są one zdominowane przez partie poli- tyczne, a w Gdyni, w latach 2002-2014 wygrywało, z poparciem ponad 49%
(w 2006 r. i w 2014 r.), przez 52% (w 2002 r.) do 58% (w 2010 r.) ugrupowanie samorządowe prezydenta wojciecha szczurka.
57
3. Postawy społeczne i obywatelskie