Niniejsze opracowanie wpisuje się w nurt publikacji obrazujących wpływ klientów i konkurentów na aktywność innowacyjną przedsiębiorstw. Ana-lizując zaprezentowane modele probitowe, można potwierdzić słuszność przyjętej hipotezy, że na terenie Polski dominują innowacje o charakterze popytowym. Prawdopodobieństwo wystąpienia aktywności innowacyjnej
w przedsiębiorstwach, na które była wywierana dość silna lub bardzo silna presja ze strony klientów lub konkurentów zagranicznych na wprowadzenie do produkcji nowych wyrobów było wyższe niż prawdopodobieństwo wystą-pienia aktywności innowacyjnej w przedsiębiorstwach, na które nie była wywierana lub była wywierana tylko w minimalnym stopniu presja na wpro-wadzenie do produkcji nowych wyrobów.
W artykule potwierdzenie znalazła również druga hipoteza, zgodnie z którą całkowity brak lub minimalna presja ze strony klientów lub konku-rentów zagranicznych na wprowadzenie przez przedsiębiorstwo do produkcji nowych wyrobów wpływa destymulująco na aktywność innowacyjnej przed-siębiorstw zlokalizowanych na terenie Polski.
Uzyskane modele oznaczają, że jeśli pojawia się popyt na nowe produk-ty ze strony klientów, wówczas przedsiębiorstwa dostosowują się do niego.
W sytuacji braku impulsu ze strony klientów lub konkurentów przedsiębior-stwa wygaszają natomiast aktywność innowacyjną, nie widząc potrzeby lub nie mając zbyt wielu wolnych zasobów będących do ich dyspozycji. Zasoby, które byłyby przeznaczone na działalność innowacyjną w sytuacji wystąpienia presji innowacyjnej ze strony rynku w sytuacji braku tej presji są kierowane do innych obszarów działalności przedsiębiorstwa. Przeprowadzone badania potwierdzają wnioski zaprezentowane przez K.J. Arrowa, zgodnie z którymi presja ze strony konkurentów wpływa stymulująco na aktywność innowacyjną przedsiębiorstw. Potwierdzenie znajdują również wnioski zaprezentowane przez M.E. Portera, zgodnie z którymi brak presji ze strony konkurentów wpływa destymulująco na aktywność innowacyjną przedsiębiorstw. Przy-toczone stwierdzenia stoją w sprzeczności z istotą innowacji systemowych, potwierdzając zarazem założenie przyjęte w hipotezie nr 1, dotyczące domi-nującej roli innowacji jednostkowych i popytowych na terenie Polski.
Również trzecia i czwarta hipoteza znalazły potwierdzenie w uzyskanych modelach probitowych. Dość silna i bardzo silna presja ze strony klientów i konkurentów na obniżenie przez przedsiębiorstwo kosztów produkcji wpływają stymulująco na: działalność inwestycyjną, wdrożenie międzyna-rodowych certyfikatów jakości, działalność B+R oraz na wprowadzenie do produkcji nowych wyrobów. Na te same aspekty aktywności innowacyjnej destymulująco wpływał z kolei brak lub minimalna presja ze strony klientów lub konkurentów na obniżenie przez przedsiębiorstwo kosztów produkcji.
Na uwagę zasługuje również brak modeli obrazujących wpływ zmiennych dotyczących „presji ze strony konkurentów krajowych na wprowadzenie do produkcji nowych wyrobów” na aktywność innowacyjną polskich przedsię-biorstw. Oznacza to, że polscy przedsiębiorcy nie zwracają uwagi na zagrożenie
związane z możliwością wprowadzenia nowych wyrobów przez swoich krajo-wych konkurentów. Występują natomiast modele obrazujące wpływ zmiennej
„presja ze strony konkurentów krajowych na obniżenie kosztów produkcji” na aktywność innowacyjną polskich przedsiębiorstw. Oznacza to, że gdy konku-renci krajowi obniżą swoje koszty produkcji, wówczas przedsiębiorstwa uru-chamiają działalność innowacyjną, by nadążyć za swoją konkurencją.
Kolejnym wnioskiem wynikającym z przeprowadzonych obliczeń jest spostrzeżenie, że w warunkach polskich presja ze strony konkurentów zagranicznych jest silniejsza niż presja ze strony konkurentów krajowych.
Prawidłowość ta jest widoczna w przypadku modeli obrazujących wpływ zmiennych niezależnych dotyczących „presji ze strony konkurentów krajo-wych i zagranicznych na obniżenie kosztów produkcji” na zmienną zależną
„wprowadzenie do produkcji nowego wyrobu”.
Bibliografia
Arrow, K.J. (1962). Economic Welfare and the Allocation of Resources for Invention.
W: The Rate and Direction of Inventive Activity: Economic and Social Factors. Princeton:
National Bureau of Economic Research, 609–626.
Chesbrough, H.W. (2003). Open Innovation: The New Imperative for Creating and Profiting from Technology. Boston MA: Harvard Business School Press.
Chesbrough, H.W. (2006). Open Business Models: How to Thrive in the New Innovation Landscape. Boston MA: Harvard Business School Press.
Chesbrough, H. i Crowther, A.K. (2006). Beyond high tech: early adopters of open inno-vation in other industries. R&D Management, 36, 229–236.
Chesbrough, H. i Appleyard, M.M. (2007). Open innovation and strategy, California Mana-gement Review, 50. s. 57–76, http://dx.doi.org/10.2307/41166416.
Dixit, A.K. i Stiglitz, J.E. (1977). Monopolistic Competition and Optimum Product Diversity, American Economic Review, June, 67(3), 297–308.
Elofson, G. i Robinson, W.N. (2007). Collective customer collaboration impacts on supply--chain performance. International Journal of Production Research, 45, 2567–2594.
Franke, N. i Piller, F. (2004). Value creation by toolkits for user innovation and design:
the case of the watch market. Journal of Product Innovation Management, 21, 401–415.
Franke, N., von Hippel, E. i Schreier, M. (2006). Finding commercially attractive user inno-vations: a test of leaduser theory. Journal of Product Innovation Management, 23, 301–315.
Fuller, J., Jawecki, G. i Muhlbacher, H. (2007). Innovation creation by online basket-ball communities. Journal of Business Research, 60, 60–71, http://dx.doi.org/10.1016/j.
jbusres.2006.09.019.
Gilbert, R.J. i Newberry, D.M.G. (1982). Preemptive patenting and the persistence of mono-poly, American Economic Review, 72(3), 514–526.
Hienerth, C. (2006). The commercialization of user innovations: the development of the rodeo kayak industry, R&D Management, 36, 273–294, http://dx.doi.org/10.1111/j.1467-9310.2006.00430.x.
Jeppesen, L.B. i Molin, M.J. (2003). Consumers as co-developers: learning and innovation outside the firm, Technology Analysis and Strategic Management, 15, 363–383, http://
dx.doi.org/10.1080/09537320310001601531.
Lettl, C., Herstatt, C. i Gemuenden, H.G. (2006). Users’ contributions to radical inno-vation: evidence from four cases in the field of medical equipment technology, R&D Management, 36, 251–272.
Lichtenthaler, U. (2008). Open innovation in practice: an analysis of strategic approaches to technology transactions. IEEE Transactions of Engineering Management, 55, 148–157, http://dx.doi.org/10.1109/TEM.2007.912932.
Lichtenthaler, U. (2011). Open innovation: past research, current debates, and future directions, Academy of Management Perspectives, 25, 75–93, http://dx.doi.org/10.5465/
AMP.2011.59198451.
Podręcznik Oslo. Zasady gromadzenia i interpretowania danych dotyczących innowacji (2008).
Warszawa: MNiSW.
Porter, M.E. (2011). Competitive Advantage of Nations, Creating and Sustaining Superior.
New York: Simon and Schuster.
Prahalad, C.K. i Ramaswamy, V. (2000). Co-opting customer competence. Harvard Business Review, 78, 79–87.
Prandelli, E., Verona, G. i Raccagni D. (2006). Diffusion of web-based product innovation.
California Management Review, 48, 109–135, http://dx.doi.org/10.2307/41166363.
Salop, S. (1977). The Noisy Monopolistic: Imperfect Information, Price Dispersion, and Price Discrimination. Review of Economic Studies, 44, 393–406, http://dx.doi.
org/10.2307/2296898.
Seybold, P.B. (2006). Outside Innovation: How Your Customers Will Co-Design Your Company’s Future. New York: Harper Collins.
Skaggs, B.C. i Youndt, M. (2004). Strategic positioning, human capital, and performance in service organizations: a customer interaction approach. Strategic Management Journal, 25, 85–99, http://dx.doi.org/10.5465/AMBPP.2003.13793246.
Tomaszewski, M. (2013). Chosen factors influencing coopetition in western Poland in the 2009–2011 period, Acta Scientarum Polonorum, Seria Oeconomia, 4, 123–132, http://
www.enterprisesurveys.org/Methodology.
DARIUSZ DANILEWICZ*