Orędownik Samorządu
ORGAN ZWIĄZKU GMIN WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO
Prenumerata wynosi 2 zł. kwartalnie.
Opłata pocztowa opłacona ryczałtem T elefony: Katowice 21-47
W ychodzi 10 i 25 dnia m iesiąca Red.iAdm.: Katowice Pocztowa 7/II | Redaktor: S t a n i s ł a w K u h n e r t I • Syndyk Związku Gmin W o j. Śląsk. '
O g ł o s z e n i a : Jednołamowy .wiersz milim 50 gr. Przed te k s t e m 'ł zł. za wiersz mm. Rach. w P. K. O. 304£27
Numer 4-5 Katowice, 1©. marca 1931 R o k ¥ 1 1
ŃTTMFRTT 4 - ^ i- R efle k sje na temat „opłat" i „specjalnych dopłat".
| __________ _________--- ---1 W oj. Śl. i Komisyj. 3. Państwowy Fundusz Drogowy, 2. Z działalności Związku Ginin
4. Kronika.
J
J a n Broił
n a c z e ln ik g m in y W e ln o w ie c
Refleksie na temat „o p ła t“ i „specjalnych dopłat"
Prawie żadne inne przepisy ustawy o tymcza- sowem uregulowaniu finansów komunalnych nie nastręczają w praktycznem ich wykonaniu tyle trudności, jak przepisy artykułów 19—24 (w brzmie
niu ustawy z dnia 17-go maja 1926 r., ogłoszonej w Dz. Ust. SI. Nr. 17 poz. 30).
Podejmuję się niniejszem zadania zdać sobie sprawę, na czem te trudności polegają. W tym celu przedewszystkiem stwierdzam, co jest zresztą
w szystkim wiadome, że pojęcie „opłaty" (artykuł 19—22) różni się zasadniczo od pojęcia „dopłaty" — „spe
cjalnej dopłaty" jak mówi ustawa (artykuł 25—24) I.
Artykuł 19-ty mówi o tern, że Związki Komu
nalne w i n n y pobierać opłaty za używanie komu
nalnych urządzeń i zakładów dobra publicznego, zaś m o g ą je pobierać za czynności i poświadcze
nia urzędowe organów komunalnych.
Artykuł 19-ty jest odpowiednikiem, nieco zmo
dyfikowanym, § 4-go niemieckiej ustawy o daninach komunalnych z dnia 14 lipca 1893. § 4 różni się od zastępującego go obecnie artykułu 19-go tylko tem, iż zasadniczo przepisywał, że gminy m o g ą opłaty pobierać, zaś winny pobierać tylko wtedy, jeśli wyrównanie kosztów utrzymania zakładu lub urządzenia nie nastąpi przez pobór dopłat lub przez odpowiednie stopniowanie podatków komu
nalnych.
Skoro przepisy ustawy o tymczasowem uregu
lowaniu finansów komunalnych względem „opłat"
odpowiadają na ogół pojęciu opłat § 4 niemieckiej ustawy o daninach komunalnych, przeto, przypu
szczam, dotychczasowe orzecznictwo może nam być drogowskazem przy stosowaniu obecnie obo
wiązujących przepisów o opłatach.
Przesłanką pobierania opłat jest u ż y w a n i e urządzeń lub zakładów. Używanie musi być r z e c z y w i s t e , bo inaczej nie byłoby używaniem, a opłat nie można zasadzać na m o ż l i w o ś c i żywania. (zob. orzeczenia O. V. G. 2 0 56 ; 31 53; 44 164; 45 96). Rozumując po myśli tych orzeczeń, okazuje się, że § 19-ty rozporządzenia wykonawczego z dnia 7-go czerwca 1924 r. (Dz.
Ust. SI. Nr. 14 poz, 56) pojęcie „opłat" odmiennie wykłada, przepisując, „że o p łaty ... winny być wymierzane według istotnej miary używ ania...
w braku zaś możności ścisłego ustalenia według p r a w d o p o d o b n e j m i a r y u ż y w a n i a", prze
pisując dalej, że „w szczególności opłaty drogowe od wozu mogą b^ć wymierzane według ilości sił mechanicznych i t. d.
Wymierzając opłaty drogowe od wozu według ilości sił mechanicznych byłyby gminy f o r m a l n i e w p o r z ą d k u , boć rozporządzenie wykonawcze jest nasamprzód miarodajnym przepisem procedu
ralnym. Powstaje jednak pytanie, czy wymiar w ten sposób opłat drogowych czyni zadość dawniej usta-
S z y l d y emaljowane i p i e c z ą t k i kauczukowe I metalowe
dostarcza po korzystnych cenach
Fabryka S t e m p l i I Z a k ł a d Rytownlczy E . F R A N I T Z A i S k a .
K A T O W I C E , ulica Pocztowa 10. Telefon Hr .11-83.
Temu Wymogowi zadość uczynić można jedynie rip., pociągając do opłat każdego przejeżdżającego wozem ulicami, za każdorazowe
użYwaniedrogi.
Takie ściąganie opłat jest wręcz
nieuchwYtne.A poprzestawanie na ściąganiu opłat od właścicieli powozów w danej gminie zamieszkałych, naruszy
łoby jaskrawo wymóg sprawiedliwości. . Chociażby się wychodziło z punktu widzenia, że
w y m o g o w isprawiedliwości stanie się zadość, gdy w s z y s t k i e gminy b e z w y j ą t k u ściągać będą opłaty od zamieszkałych u nich właścicieli powozów, że więc nikt nie ujdzie wymiarowi opłaty, to natenczas by
łoby to zawsze jeszcze „ustaleniem opłat według prawdopodobnej miary używania", a takie ustalenie opłat byłoby sprzeczne z orzecznictwem wyżej cy- towanem.
Nie wiadomo, czy można twierdzić, że to orzecz
nictwo stało się bezprzedmiotowe z uwagi na po
zytywnie odmienne ujęcie pojęcia „używania" w r o z p o r z ą d z e n i u w y k o n a w c z e m z 7 czerwca 1924 r. Ta okoliczność wymaga źródłowego w y
jaśnienia. Sądząc z brzmienia artykułu 22-go usta
wy o uregulowaniu finansów komunalnych możnaby przypuszczać, że u s t a w o d a w c a nie zamierzał zmodyfikować pojęcia opłat jako takiego, znanego z niemieckiej ustawy o daninach komunalnych.
Stwierdzam dalszą odrębność pojęcia „opłat"
w przeciwstawieniu do dawniejszego pojęcia. Pod
czas gdy bowiem dawniej pobór opłat był zawisły od poboru d o p ł a t , t. zn., że gminy nie mogły szukać pokrycia przez ściąganie opłat, gdy koszta utrzymywania zakładu zdołano pokryć dopłatami,
— to obecnie w myśl § 20-go rozporządzenia w y
konawczego z dnia 7-go czerwca 1924 r. uiszczenie opłat nie wyklucza obowiązku uiszczenia dopłat.
Czyli obecnie stawia się jedno pojęcie niezawisłe obok drugiego. Jeśli tak jest, jak można przypu
szczać, iż art. 23 ustęp 1 -szy ustawy o uregulowaniu finansów komunalnych, traktujący o dopłatach, jest intencjonalnym odpowiednikiem § 9 niemieckiej ustawy o daninach komunalnych, natenczas pobór opłat w z u p e ł n e j n i e z a l e ż n o ś c i od dopłat stanowiłby pewnego rodzaju podwójne opodatko
wanie.
Brzmienie rozporządzenia wykonawczego jest pozytywne, jego stosowanie byłoby więc a priori legalne. Zarazem mogłoby jednak być zaprzecze
niem zasady ogólno-podatkowej o niedopuszczal
ności podwójnego opodatkowania. Przy oparciu na tej zasadzie wydaje się, iż ustawodawca, kon
struując artykuł 19-ty, toku myśli nie dociągnął, nie dodawszy, że Związki Komunalne winny pobiei-ać opłaty dopiero, „o ile wyrównanie wydatków utrzy- mailia zakładu nie nastąpi przez pobór d o p ł a t " . Wszak Związek Komunalny przy wymiarze Opłat a'szczególnie przy ustaleniu wysokości opłat musi
liczb będzie mógł sobie dostarczyć tylko, jeśli trzy
mać się będzie zasady, że opłaty w istocie "swej przeznaczone są na u z u p e ł n i a j ą c e pokrycie w y
datków utrzymania, poprzednio nie mogących być pokrytych dopłatami lub podatkami.
Przepis artykułu 21-go o zaliczkach na opłaty jest na ogół pożyteczną inowacją.
II.
Artykuł 23 (o dopłatach) jest odpowiednikiem
§ 9 ustawy o daninach komunalnych. Stosowanie i tego przepisu sprawia gminom wiele trudności a często okazuje się niemożliwem. Nasamprzód pragnę podnieść, że pod dopłatami (na co już samo wyrażenie wskazuje), rozumie się c z ę ś c i o w y udział pewnej kategorji obywateli w kosztach, gmi
nie uróść m ających lub urosłych. Pobór dopłat na c a ł k o w i t e pokrycie kosztów jest niemożliwy.
Dopłaty pobiera się za to, że pewnej kategorji obywateli (ustawa wymienia właścicieli nieruchomo
ści, przedsiębiorców przemysłowych i handlowych) urządzenia i zakłady przynoszą szczególne korzyści gospodarcze lub udogodnienia.
Dopłaty różnią się od opłat podwójnie:
1. Pod dopłatami rozumie się udział j e d n o r a z o w y , jakkolwiek uiszczany może być ratami, zaś opłaty ściąga się bieżąco i za każdorazo
we używanie zakładu lub urządzenia;
2. dopłaty ściąga się, chociażby ci, na których się dopłaty nakłada, z zakładów i urządzeń nie korzystali. Decyduje wyłącznie sprawdzian
„korzyści gospodarczych lub udogodnień".
Jeżeli zatem nie wchodzą w rachubę szczególne korzyści gospodarcze d l a w ł a ś c i c i e l i n i e r u c h o m o ś c i i p r z e d s i ę b i o r c ó w p r z e m y s ł o w y c h i h a n d l o w y c h , natenczas dopłaty nie mogą być pobierane. W takim wypadku wydatki pokrywane być mogą tylko z dochodów ogólno- budżetowych i z opłat za używanie. Nie można pobierać'dopłat od wszystkich kategorji obywateli.
W dobie teraźniejszej gminy są zainteresowane kwestją rozbudowy ulic i zagadnieniem, czy koszta rozbudowy ulic mogą być rozłożone na adjacentów drogą poboru dopłat. Rozpatrując to zagadnienie trzeba rozróżnić między drogami nowo mającemi być założonemi a ulicami istniejącemi, które się prze- brukowywuje. Co do pierwszych nie wymierza się dopłat w myśl § 23 ustawy o finansach komunal
nych, lecz można je pobierać na mocy statutu miej
scowego, uchwalonego na zasadzie § 15 ustawy o linjach regulacyjnych, co do ulic drugich winno się pobierać dopłaty w myśl art. 23. A ponieważ dopłaty pobiera się nietylko od adjacentów danej ulicy, ale, jak ustawa postanawia, od właścicieli nie
ruchomości i przedsiębiorców przemysłowych i han
dlowych, k t ó r y m u r z ą d z e n i a p r z y n o s z ą
3
s z c z e g ó l n e k o r z y ś c i i u d o g o d n i e n i a ,
przeto dopłat
yna pokrycie kosztów przebrukowa- nia rozłożone być mogą, zdaniem mojem, nawet na nśeadjacentów, bo i na kupców i handlowców choćby niezamieszkałych lub nieprowadzących interesu w d a
nej ulicy, byleby stwierdzonem bvło, że przebruko- wanie przynosi im korzyści i udogodnienia.
Ponieważ z zasady utrzymywanie sieci ulic przedstawia się jako urządzenie jednolite, ogólne, (o ile chodzi o utrzymywanie, w ypływ ające z obo
wiązku gminy), przeto naruszyłaby gmina wymóg sprawiedliwości, gdyby w myśl art. 23-go pociągała do opłat właścicieli nieruchomości itd. z powodu kosztów p o j e d y n c z e j , pewnej tylko, ulicy, np, zależnie od sentymentu członków rady gminnej, i gdyby nad ściąganiem dopłat na pokrycie kosztów remontu reszty ulic przeszła do porządku dziennego.
Dlatego w myśl licznych orzeczeń O.V.G. należy dać gwarancję przez wydanie odpowiedniego statutu miejscowego, że także przy regulacji reszty ulic słowem przy regulacji wszystkich ulic, nastąpi pobór dopłat. Statut taki winien generalnie uregulować sprawę finansowania systemem dopłat regulacji ulic i przewidzieć, że w pojedyńczym wypadku konkre
tnego uregulowania ulicy postąpi się formalnie w myśl przepisów art. 23-go. Takie statutowe ustalenie winno wszakże wykluczyć z ogólnej sieci ulic takie ulice, które podpadają pod § 15-ty ustawy o linjach re
gulacyjnych (ulice nowe) a winno je zaliczać do ogólnej sieci po upływie okresu 5-cio letniego wzglę
dnie krótszego, o którym mówi § 15 ustawy o linjach regulacyjnych.
Po tej ogólnikowej wykładni o znaczeniu do
płat przechodzę do opisania trudności, zachodzących przy stosowaniu praktycznem artykułu 23-go ustawy o uregulowaniu finansów komunalnych. Według niemieckiej ustawy o daninach komunalnych ścią
ganie dopłat należało do swobodnej oceny gminy a obowiązek do poboru dopłat ciążył na gminach dopiero, gdyby koszta zakładów lub urządzeń inaczej wypadało pokryć z podatków. Ani artykuł 23-ty ustawy o tymczasowem uregulowaniu finansów ko
munalnych, ani rozporządzenie wykonawcze z dnia 7 czerwca 1924 r. tak sprawy nie traktują, bo mówią z g ó r y o obowiązku gminy do ściągania dopłat.
Obowiązek ten według litery prawa przedstawia się bardzo łatwy do wykonania. Mam jednak obawę, czy w wykonaniu tego obowiązku nie kryje się za- kapturzone podwójne opodatkowanie, zwłaszcza w wypadkach gmin zasobnych. Wiadomo przecież, że dawniej ustrój finansowy gmin był zbudowany na rozumowaniu, że wydatki gmin są podstawą ściągania, dochodów, a więc wysokość podatków zależała od wysokości wydatków i musiała być do
kładnie z góry określona i ustalona. Teraz jest odwrotnie, gminy wiedzą, jakie ich czekają rozchody, lecz nie wiedzą, co im się ‘dostanie z podatków.
To też, gdy dawniej gminy postanowiły założyć jakiś zakład dobra publicznego, to miały możność w y
kazania się co do joty każdemu, że podatki uchwa
lone idą wyłącznie na administrację bieżącą i że dopłaty muszą być tak a tak wysokie. Dziś to jest niepodobieństwem, bo gminy nie wiedzą, jakie kwoty podatkowe Kasy Skarbowe im przyślą. Jeśli jakiejś gminie przypadnie niespodzianie dużo podatkó ^ b ę d z i e je mogła inwestować na zakłady . i urzą
dzenia dobra publicznego. Wtedy atoli, jakże w y
wiązać się z „obowiązku" pobierania dopłat; ma się przecież świadomość, że inwestycje są zapłacone, bardzo możliwe nawet przez podatników, którym zakłady i urządzenia absolutnie żadnej korzyści nie przynoszą! Przy obecnym systemie podatkowym c a ł o ś ć podatników uiszcza, nie wiedząc o tern i mimowolnie, dopłaty w formie podatków, a arty
kuł 23-ci przecież każe ściągać dopłaty p r z e d po - d a t k a m i . To jest sytuacja paradoksalna. Pobór dopłat o b o w i ą z k o w y , n i e u w a r u n k o w a n y s t o s u n k i e m d o p o d a t k ó w , byłby typowym przykładem zakapturzonego podwójnego opodatko
wania.
Rzecz dziwna, w ten sposób pożytek z artykułu 23, niepopełniając podwójnego opodatkowania, mo
głyby mieć tylko gminy ubogie, które z podatków bieżących nigdy końca z końcem związać nie mogą, lub tylko gminy, których nadwyżki z podatków bieżących nie są zdolne pokryć wydatków na za
łożenie i utrzymanie zakładów i urządzeń. Mogą one bowiem wykazać, że istnieje różnica między nadwyżką podatków a kosztami założenia urządze
nia i mogą tę różnicę do pewnej Ustalić się m ającej wysokości wyrównać drogą dopłat. Będzie to je
dnak możliwe dopiero post factum a nigdy z góry, jak to dawniej było, t. zn. nigdy równocześnie przy rozpoczęciu budowy urządzenia, gdyż nie mogą przedtem wiedzieć, czy ściąganie dopłat będzie usprawiedliwione względnie jakie w ciągu roku okażą sie nadwyżki podatkowe, mogące uzbytecznić w y
miar dopłat. W idać z tego z drugiej strony, że i gminy niezasobne, jeśliby postępowały w myśl po
wyższych kryterjów o podwójnern opodatkowaniu, w z g 1 ę d n ą tylko miałyby korzyść z artykułu 23-go, bo inwestować mogłyby nasamprzód
je d y n i e, z a- c i ą g a j ą c p o ż y c z k i. Zaś gminy wielkie, właśnie te, dla których dopłaty mają naczelne znaczenie, nie mogłyby nigdy pobierać dopłat, ponieważ wy
kazują poważne nadwyżki podatkowe.
Na wzór dawniejszych przepisów, ale w sto
sunku odwrotnym, traktuje § 20-ty rozporządzenia wykonawczego z dnia 7-go czerwca 1924 r., ch ociaż nie jasno, tylko wypadki „remontu" urządzeń (na wzór dawniejszych przepisów o tyle, o ile chodzi o wykazanie wzajemnego stosunku pokrycia w y
datków z innych źródeł dochodowych do opłat),
W stosunku odwrotnym dlatego, że na pokrycie
kosztów remontu należy dać pierwszeństwo innym ź r ó d ł o m d o c h o d u, podczas gdy dawniej pier
wszeństwo najeżało się d o p ł a t o m ; nie jasno tra
ktuje § 20 rozporządzenia wykonawczego wypadki remontu dlatego, że odróżnia „remont" szkół, mo
stów, dróg itp. od „utrzymania i konserwacji tych urządzeń" nie określiwszy granicy, gdzie kończy się remont a gdzie rozpoczyna się „utrzymanie i kon
serwacja".
Wynika z tego, że żadna gmina nie da sobie rady, kiedy ściągać dopłaty na remont. Nadto, od k o g o dopłaty na remont, n. p. szkół, ściąga ? W myśl art. 23-go tylko od właścicieli nieruchomości itp., którym urządzenia przynoszą szczególne korzyści.
Czy tylko tej kategorji obywateli szkoły przynoszą szczególne korzyści?
Nie jasnem jest jeszcze przepis ustępu 3-go §-fu 20-go rozporządzenia wykonawczego. Należałoby wyjaśnić, czy i jak wpływ ma komisja powołana do połowy z grona płatników dopłaty, na rozkład sum, dokonać się m ającego przez Zarząd gminy.
W jakiej mierze artykuł 23-ci o finansach ko
munalnych gminy o b o w i ą z u j e , o tem świadczy ujęcie ustępu 3-go tego artykułu. Mianowicie d o
piero na mocy uchwały rady gminnej, zatwierdzo
nej przez władzę nadzorczą, mogą gminy uwolnić się od tego obowiązku. Zatem jedno z d w ojga: albo obowiązek się spełni, nie w chodząc zupełnie w wyż omówione przeciwności, albo, nie chcąc się narazić na zarzut niedopilnowania obowiązku, przeprowadzi się uchwałę w myśl ustępu 3-go artykułu 23-go. Cóż, kiedy jedno i drugie okazać się może niewłaściwe, drugie szczególnie dlatego, że żaden naczelnik gminy nie może być tak przewidujący, aby z przekonaniem mógł pozbyć się atutu do pobierania dopłat, bo nie może wiedzieć, czy dochody podatkowe pozwolą mu zrezygnować z dopłat.
Reasumując można być zdania, że sprawy opłat, i dopłat w s z a c i e p r z e p i s u t e r a ź n i e j s z e g o nie są sharmonizowane ze zreformowanym ustrojem podatkowym, oraz uznać można za właściwe, że gminy zajmują stanowisko niezdecydowane, czekając na realną nowelizację przepisu.
Pod koniec pragnę dodać, że przymiotnki
„specjalne" w nagłówku części II ustawy o finansach komunalnych i w nagłówku art. 23-go wydaje się najzupełniej zbyteczny.
Wełnowiec, dnia 12 grudnia 1928 r.
J. Br.
Z działalności Z a r zą d u Z w ią z k u Smin W o j .i l . i Kom isyj
Kom isja dla spraw finansowych i podatkowych.
Kontynuując prace swe nad projektem noweli
zacji ustawy o tymcz. uregulowaniu finansów k o munalnych wzgl. nad projektem ostatecznej ustawy o daninach komunalnych, Zarząd Związku wraz z wyłonioną w tym celu specjalną komisją dla spraw podatkowych i finansowych, rozpisał ankietę celem zebrania potrzebnego materjału do opracowania przewidzianych projektów. Materjał ten w części już zebrano, w obec czego przewodniczący Zarządu a równocześnie komisji, p. prezydent dr. Kocur zwołał posiedzenie komisji na dzień 3 marca br. do Katowic. W posiedzeniu tem, oprócz członków komisji, wzięli udział zaproszeni naczelnicy gmin reprezentujących specjalnie Interesy i wymogi i ko
misja obradow ała w składzie 16 osób. Na porządku obrad komisji były następujące referaty:
1. p. Kuhnerta w przedmiocie nowelizacji prze
pisów ustawy o tymcz. uregulowaniu finan
sów kom. odnośnie do opłat i dopłat na rzecz gmin,
2. pp Maciejczyka i Rudzkiego w przedmiocie propozycji do nowelizacji przepisów o u- dziale i rozdziale wpływów z podatku do
chodowego,
3. pp. Bieriioszka i Karczewskiego w tym sa
mym przedmiocie, odnośnie do podatku przemysłowego.
Nad wszystkienii trzema referatami-wywiązała się bardzo szczegółowa i obszerna dyskusja, w w y
niku której poszczególne referaty przekazano do dalszego opracowania podkomisjom. Podkomisje
te zbierają się w środę, dnia 11 bm. i w sobotę dnia 14 bm.
Posiedzenie Zarządu Zwiąskn Gmin.
Po zagajeniu zebrania, odbytego w dniu 5 marca br. przez p. prezydenta dr. Kocura przyjęto protokół z ostatniego posiedzenia.
Następnie postanowiono odbyć roczne walne zebranie Związku w poniedziałek, dnia 20 kwietnia br. w Katowicach na sali Rady Miejskiej.
Uchwalono, że oprócz porządku obrad wy
nikających z przepisów statutu, wygłoszone być mają referaty: podatkowe, o funduszu drogowym, o SI Funduszu Gospodarczym, o projekcie ustawy o powiatowych związkach komunalnych oraz po
ruszoną ma być kwestja mieszkaniowa.
Ostateczne ustalenie referatów i wybór pre
legentów polecono prezydium zarządu.
Celem przeprowadzenia szerokiej akcji pod
niesienia zdrowotności, przez zakładanie przez gmi
ny zieleńców, ogródków, przez zalesienie itd., po
stanowiono wspólnie ze Śląską Izbą Rolniczą przy
stąpić do ujednolicenia czynności, umożliwiających taką akcję. Podstawą tej współpracy ze SI. Izbą Rolniczą ma być projekt opracowany swego czasu przez biuro Związku oraz plan opracowany już przez SI. Izbę Rolniczą dla Związku Gmin.
Po omówieniu spraw bieżących, przedłożył p. prezydent Spaltenstein projekt ustawy o zakła
daniu i utrzymywaniu publiczńych szkół powszech
nych. Polecono syndykowi Związku rozesłać tenże
projekt członkom zarządu i członkom komisji dla
spraw szkolnyeh.
5
Państw. Fundusz Drogowy
W nr. 16 Dziennika Ustaw Rzpltej w poz. 81 ukazała się ustawa 2 dnia 3 lutego 1951 r. o Pań
stwowym FundusHLi Drogowym.
Fundusz służyć ma dla dostarczania środków na budowę, utrzymanie i wzmocnienie dróg pań
stwowych oraz na udzielanie zapomóg na budowę, utrzymanie ś wzmocnienie dróg samorządowych.
Państwowy Fundusz Drogowy tworzy się:
1. z opłaty od pojazdów mechanicznych oraz niektórych pojazdów konnych (40.— wzgl.
50.— zł. rocznie od 100 klg. wagi własnej samochodu),
2. z opłat od biletów za przejazd pojazdem mechanicznym,
5. z grzywny za przekroczenia przepisów po
rządkowych, 4. z opłat od reklam, 5. z dotacji Skarbu.
Państwowy Fundusz Drogowy ma prawo za
ciągnąć pożyczki do łącznej wysokości 400 milio
nów zł.
Opłatę od pojazdów mechanicznych określa art. 6 ustawy. Zaś art. 18 ustanawia opłaty od bi
letów za przejazd pojazdem mechanicznym, z w y
jątkiem biletów za przejazd autobusem kursującym jedynie w granicach gminy miejskiej. O płata ta wynosi część ceny biletu.
Po myśli art. 14 i następnych, uskuteczniają wymiar 1 pobór opłaty w gminach miej
skich zarządy tych gmin. W gminach wiejskich zaś wymiaru opłaty dokonują Wydziały Powiato
we, a natomiast poboru zarządy gmin wiejskich.
Za czynności, związane z wymiarem, poborem i ścią
ganiem opłat przyznaje się władzom wymiarowym i poborowym odszkodowanie w wysokości 5 proc.
śum wpłacanych przez nie do Kas Skarbowych na rachunek Państwowego Funduszu Drogowego.
Ustawa o Państwowym Funduszu Drogowym wchodzi w życie z dniem 1 kwietnia br. i obo
wiązuje na całym obszarze Rzeczypospolitej Pol
skiej.
Zdaniem naszem winien jednak Sejm Śląski poprzednio nadać ustawie tej moc obowiązującą także na terytorjum Województwa Śląskiego, a to z uwagi na art. 4 i 5 Ustawy Konstytucyjnej z dnia 15 lipca 1920 r Jak się dowiadujemy, jest obecnie w opracowaniu projekt odnośnej ustawy śląskiej.
Kronika
K a t o w ic e . Na dniu 11 marca br. o gode.
12 odbędzie się w ratuszu m. Katowic posiedzenie zarządu Stow. Burmistrzów i Naczelników Gmin celem przygotowania rocznego walnego zebrania Stowarzyszenia.
M ik o łó w . W środę, dn. 4. marca rb. odbyło się publiczne posiedzenie Rady Miejskiej, na wstępie którego uczczono pamięć b. długoletniego członka Magistratu i Rady Miejskiej śp. budowniczego Pawła Klimanka. W obec tego, że wybór ładnego p. Jana Drzazgi na zastępcę burmistrza został przez Śląski Urząd Wojewódzki zatwierdzony, wprowadził i za
przysiągł p. burmistrz Koj p. Drzazgę na powyż- szem posiedzeniu w tymże urzędzie; równocześnie zobowiązał p. burmistrz p. Franciszkę Jastrzębską w urzędzie radnego miejskiego i to w miejsce p.
Drzazgi. Następnie stwierdziła Rada Miejska, że na opróżnione przez p. Drzazgę miejsce wchodzi w skład Magistratu p. Bernard Krawczyk, emer. inspektor szkolny. W dalszym ciągu przyjęto do wiadomości protokół rewizyjny kasy miejskiej za miesiąc luty rb. i przychylono się do uchwały Magistratu w spra
wie potrącania miejskim pracobiorcom ustawowej części na świadczenia socjalne; poczem przystą
piono do najgłówniejszego przedmiotu obrad, mia
nowicie do zatwierdzenia budżetu m. Mikołowa na rok rachunkowy 1931-32. Miasto preliminuje w do
chodach i rozchodach budżetu zwyczajnego 750.000 zł. Na administrację ogólną (wydatki rzeczowe i osobowe) preliminowano 186.206,64 zł, na majątek komunalny 18.950,00 zł, na spłatę długów 115.099,90 zł, na utrzymanie ulic i placów publicznych 60.050,00 zł, na oświatę (dodatek dla szkoły powszechnej, do
kształcającej, gimnazjalnej i towarzystw) 194.336,00 zł,
Stowarzyszenie Dziewcząt Zarobkujących pod op. Św.Zyty
w K A T O W IC A C H , ul. Marjacka 22. Tel. 1704.
S e k re ta rja t Towarzystwa utrzymuje
B I U E O P O Ś R E D N I C T W A P R A C Y
dla słu ż b y d o m o w e j 1 prosi zainteresowanych o zwracanie się z całem zaufaniem, do biura pośrednictwa, które poleca tylko pierwszorzędną i wykwalifikowaną służbę.
Dom „Św. Zyty" przy ul. Marjackiej 22, poleca swą
Z N A K O M I T Ą K U C H N I Ę
szczególnie wycieczkom z prowincji, pozatem wydaje się smaczne i zdrowe śniadania, obiady i kolacje P. T. urzędnikom i gościom wprowadzonym po c e n a c h p rz y s tę p n y c h .na kulturę i sztukę 5.500,00 zł, na zdrowie publicz
ne 23.814,04 zł, na opiekę społeczną 85.146,00 zł, na popieranie przemysłu i handlu 271,00 zł, na bez
pieczeństwo publiczne (oświetlenie ulic, straż pożar
na itp.) 56.465,00 zł. i na różne inne wydatki 4.161,42 zł. Budżet przedsiębiorstw miejskich prze
widuje w dochodach i rozchodach na rzeźnię miej
ską 55.800,00 zł, na gazownię miejską 70 000,00 zł.
i na wodociągi 60.000,00 zł. Budżet administracyjny przewiduje w wydatkach nadzwyczajnych kwotę 400.000,00 zł. na budowę nowej szkoły powszechnej, zaś budżet przedsiębiorstw miejskich 100.000 zł. na rozbudowę chłodni przy rzeźni miejskiej. Pozatem rozpatrzono ofertę firmy H. Koetz w sprawie na
bycia gruntu pod budowę ulicy Gimnazjalnej, na
dano wykonanie wewnętrznego urządzenia chłodni przy miejskiej rzeźni firmie E. Kascha Nast. w Mi
kołowie za cenę 22.000 zł. i przyjęto statut Publicz
nej Dokształcającej Szkoły Zawodowej i statut w przedmiocie poboru podatku od publicznych rozrywek, zabaw i widowisk. W końcu przyjęto do wiadomości sprawozdanie miejskiego gimnazjum żeńskiego za r. szk. 1929-30 i załatwiono nagły wniosek dot. nadpłaty zarobku dla robotników, któ
rzy zatrudnieni byli przy czyszczeniu kanału na ul.
Kanałowej.
W arszaw a. „ P o l s k a F l o t a N a r ó d o- w a Ukazał się pierwszy numer pięknie wyda
nego dwutygodnika p. t. „Polska Plota Narodowa".
Pismo to jest organem Stołecznego Komitetu Floty Narodowej i ma za zadanie propagowanie idei Ko
mitetu.
Bogata treść, piękne ilustracje i staranne opra
cowanie czynią z tego dwutygodnika naprawdę interesujące i ciekawe pismo.
„Polska Flota Narodowa pozostaje pod naczelną redakcją Generała Marjusza Zaruskiego i redaktora Zdzisława Andrzejewskiego.
W alny Zjazd Miast Polskicli. W dniu 22 lutego br. odbył się w Krakowie 'W alny Zjazd Związku Miast Polskich. Zjazd był licznie obesłany, a obszerne sprawozdania z przebiegu obrad podały już pisma codzienne. Ograniczamy się tylko d o . stwierdzenia, że jedynym przedmiotem zjazdu było uchwalenie nowego statutu Związku Miast, który we
dług propozycji specjalnej komisji i zarządu przy
jęto. Nowy statut przewiduje podział Związku na regionalne koła, przyczem jednak jeszcze nie dość wyraźnie podkreślono sposób utworzenia tychże kół oraz zakres ich działania.
| R. Moffmfilier* Katowice -
Telefon 1182 Słow ackiego 31 i Szklarnia budowlana i artystyczna
„ S
K atow icki Oddział To w. W zajem n. |«<
Ubezpieczeń
W O P “
w W arszaw ie
przyjmuje do ubezpieczenia od ognia budowle i ruchomości miejskie, wiejskie i przemysłowe Również ze względu na nadchodzący sezon ubezpieczeń ziemiopłodów od gradobicia,przyj
muje się .już obecnie zgłoszenia. Informacji tak ustnych, jak i pisemnych udziela niezwłocznie
Biuro Towarzystwa „ S N O P 4*
K a to w ic e , u l. S o k o lsk a 9 — T e le fo n 21-76 P o sz u k u je s ię z d o ln y ch a je n tó w
Dobry I tani nawóz,
W chwili obecnej, tak ciężkiej dla rolnictwa, wskazaną jest jaknajdalej idąca oszczędność. Uni
kać winniśmy wszelkich wkładów, co do których nie mamy pewności czy się nam opłacą. Z dru
giej strony nie możemy jednak zaniedbywać nawo
żenia, by nie doprowadzić naszych gospodarstw do upadku.
Kupując nawóz musimy wybierać taki, który
by kosztował niedrogo, a działał skutecznie.
Takim nawozem jest kainit — najtańszy i naj
lepszy z pomiędzy nawozów potasowych. W agon kainitu o zawartości 10 ton (100 cnt. metr.) kosz
tuje za gotówkę 480 złotych, na kredyt 520 złotych.
Do tej sumy kredytowanej włączone są koszta tran
sportu, tak, że rolnik nie płaci gotówką sa transport kolejowy. Otrzymuje więc kainit za darmo na swo
jej stacji kolejowej, a płaci zań dopiero w paź
dzierniku.
Nadwyżka plonu osiągnięta dzięki działaniu kainitu zapłaci za nawóz i pozostawi jeszcze zysk.
|i| Handel dzieł sztuki. Modne ramowanie obrazów. |i|
Zamówienie.
(W yciąć i oddać w Urzędzie Pocztowym) Niże] podpisany zamawia niniejszem w Urzędzie Pocztowym na II. kwartał 1931 wy
chodzącą w fia to w ic a c h gazetę
Orędow nik Sam orządu
(zapisaną w Cenniku Ga/.et na kwartał Ił, pod nr. 139) w ... egzemplarzach.
Adres ...
Kwit Pocztowy.
... zł. zapłacono.
... , dnia...
Urząd Pocztowy ... .
właściciel K o c fa m a n a i T ie h a J ie r
KATOWICE
ulica św. Jan a 24. Telefon Nr. 831
m o t o r o w e
systemu Zgoda-Kem jpa
o napędzie silnikami' spalinowemi na ropę. systemu
„Diesel11 patent „Deutz11 bez kompresorów: a) trzy
kołowe wagi netto 10,5 i 13 ton, b) dwukołowe wagi netto 4—5 i 6 ton.
Najniższe k oszty ek sp loatacji — N ajw yższa w y dajność — Łatw o ść kierow an ia i obsługi — Z w r o t- ność i szybkość — W y trzy m ało ść konstrukcji Całkow ite z-abezpieczenie od kurzu — Przekładnia w ykonana na zasadzie tech n ik i sam ochodow ej.
Przedstawicielstwo :
G ó r n o ś l ą s k i e T o w a r z y s tw o P r z e m y s ł o w e G e - t e p e Sp. Ake., Warszawa, ulica Marszałkowska 149.
O idział Katowice, ulica Wandy 1, Telefon Nr. 1911.
W yświetla pierwszorzędne
Restauracja Obyw atelska
I Katowiee
| ulica M. Piłsudskiego 63, tel. 10-95
Wszelkie aparaty gazowe dla domostwa i przemysłu
Kuchenki gazowe od 1 do 4 płomieni.
Kuchnie gazowe kombinowane z piekar
nikiem, piekarniki gazowe, piece kąpielowe, piece ogrzewalne,żelazka do prasowania itd,
dostarcza i instaluje
Górnośląska Centrala Gazowa
W * H a j d u k i * Telefony: I I i-179.
Katowice* ul. Pocztom 10 Tai. 2249
Wchód przez sień.
p i e r w s z o r z ę d n ą kuchnię, Napoje krajowe i zagraniczne, Dobrze pielęgnowane piwa.
Ceny umiarkowane,
4 kg węgla — obecnie 10,5 gr. za jedną kilowat godz. bez względu na wysokość obciążenia od godz. 22-iej do godz. 6-tej
W ten sposób można uruchomić idealne elektryczne
zasobniki w o d y gorącej
zasobniki depta w pokojach
■mmmmm