Orędownik Samorządu
O R G A N Z W IĄ Z K U GM IN W O JE W Ó D Z T W A Ś L Ą SK IE G O
j P r e n u m e r a t a w y n o s i 2 zł. k w a r t a l n i e .
1 O p l a t a p o c z t o w a o p ła c o n a r y c z a ł t e m T e l e f o n : K a to w ic e 21-47
W y ch o d zi 10 $ 25 d n ia m ie s ią c a R ed. iA dm .: K ato w ic e P o c z t o w a 7/II R e d a k t o r S t a n i s ł a w K u h r e r t S y n d y k Z w i ą z k u G m in W o j . Śląsk.
O g ł o s z e n i a : J e d n o ł a m o w y w i e r s z m ilim 50 gr. P r z e d t e k s t e m 1 zł. za w i e r s z m m . R ach. w P. K. O. 304 £27
N u m e r 9 Ka to w ie e ? 10. m aja 1981 fio k VII
| TREŚć NUMERU 9 : 1 - M ała u s t a w a s a m o rz ą d o w a , 2. P r o j e k t ślą sk ie j u s t a w y b u d o w l a n e j , 3. O Ś lą sk i F un-" !
1^--- 1- d u s z G o s p o d a r c z y , 4. K ronika. J
M ała u staw a sam orządow a.
Prasa codzienna donosi, że około 25. maja br.
najprawdopodobniej zwołaną zostanie Sesja Sejmu Rzpltej. Przedmiotem obrad objętym ma być także projekt t. zw. małej ustawy samorządowej.
W związku z tem warto zwrócić uwagę na to, że Związek Miast Polskich wyłonił specjalną komisję, która ustaliła tezy do projektowanej małej ustawy samorządowej. Projekt ustawy ma być jeszcze przed
miotem obrad Państwowej Rady Samorządowej, co tylko powitać należy z uznaniem.
Stwierdzamy z całem zadowoleniem, że uchwa
lone przez zarząd Związku Miast Polskich na dniu 25 marca br. tezy do t. zw. małej ustawy samorzą
dowej, idą po linji ustawodawstwa samorządowego, jakie my tu na Śląsku znamy. Życzyćby tylko w y
padało, aby projekt t. zw. małej ustawy samorządo
wej uwzględnił tezy Związku Miast Polskich, które podpisujemy, a z których najważniejsze poniżej przy
taczamy:
Z powiatowych związków komunalnych p o winny być wydzielone z mocy samej ustawy oprócz miast, które już są wydzielone, wszystkie miasta, liczące ponad 25.000 mieszkańców w/g urzędo
wego spisu ludności. Rada Ministrów może w d ro dze rozporządzenia wydzielić z powiatowego związku komunalnego miasto, liczące mniej, niż 25.000 mieszkańców.
(Poprawka mniejszości — p. inż. sen. Koer- nera zamiast 25.000 — 10.000 mieszkańców.)
Władzą nadzorczą nad miastami, liczącemi powyżej 10.000 mieszkańców z wyjątkiem miast
podlegających nadzorowi w sprawach finansowych Ministerstwu Spraw Wewnętrznych, jest w rozu
mieniu ustawy o tymczasowym uregulowaniu finansów komunalnych z roku 1923. — wojewoda.
Nadzór w sprawach finansowych nad wszyst
kimi miastami, liczącemi mniej, niż 10.000 mie
szkańców i niewydzielonemi z powiatowych zwią
zków komunalnych, sprawuje wydział powiatowy.
Burmistrz i jego zastępca w miastach niewy- dzielonych powinien posiadać wykształcenie co- najmniej w zakresie 7-io klasowej szkoły pow szechnej lub równorzędne wykształcenie.
Prezydent i jego zastępca w mieście wydzie- lonem powinien posiadać wykształcenie conaj- mniej średnie.
Brak wykształcenia średniego może być za
stąpiony wykształceniem conajmniej w zakresie 7-io klasowej szkoły powszechnej i 5-io letnią pracą na odpowiedzialnych stanowiskach w sa
morządzie lub służbie w administracji ogólnej.
Należy przeprowadzić ścisły podział kom
petencji między pracą miejską, jako organem uchwalającym, magistratem, jako organem zarzą
dzającym.
Należy przyjąć jako zasadę dla wszystkich miast, że uchwałom prac miejskich powinny po dlegać tylko sprawy zasadniczej natury, z w y
łączeniem wszystkich spraw, należących do bie
żącego zarządu w ramach budżetu, a sprawy mniejszej wagi powinny być przekazane magi
stratom.
Wzmocnienia władzy prezydenta (burmi
strza).
S z y l d y em a ljo w B ise ! p i e c z ą t k i k a u c z u k o w e i m e ta lo w e
d o s t a r c z a po k o r z y s t n y c h c e n a c h
F a b r y k a S te m p li i Z a k ł a d R y t o w n i c z y
E. FRANITZA i Ska.
KATOWICE^ ylloa Pocztowa 10. Telefon łl-BB.
2 Wybieranie członków magistratu na lat 5, a prezydentów (burmistrzów) i ich zastępców na okres dłuższy, nie przekraczający jednak 10 lat, nadto urzędowania członków magistratu do ukoń
czenia terminu, na. który byli wybrani, w razie ustąpienia rady miejskiej;
Ustawowego zagwarantowania prawa do za
bezpieczenia emerytalnego członkom magistratu, pobierającym stałe uposażenie;
Utracenia swego stanowiska przez członka magistratu tylko wskutek dobrowolnego ustąpie
nia, śmierci, utraty biernego prawa wyborczego do rady miejskiej i złożenia go z urzędu przez władze nadzorcze (w ostatnim wypadku tylko po przeprowadzeniu dochodzenia i wydania orze
czenia przez specjalny sąd dyscyplinarny. Sądy takie powinny powstać przy urzędach wojewódz
kich i przy min. spr. wewn.);
Zarządzanie nowych w yborów po rozwiąza
niu rady miejskiej w terminie 3 miesięcy od dnia rozwiązania.
Nadzór państwowy nad samorządem miej
skim powinien ograniczać się jedynie do czuwa
nia nad legalnością działania organów miejskich, a natomiast nie powinien wkraczać w dziedzinę celowości zamierzeń miasta z wyjątkiem tych w y
padków, gdy specjalne ustawy wyraźnie upowa
żniają władze do orzekania o celowości poszcze
gólnych zamierzeń.
W ładza nadzorcza może rozwiązać radę miejską tylko w następujących w ypadkach:
1. przekroczenie przez radę swych kompetencyj 2. niewykonywanie przez radę miejską swych
obowiązków.
Następnie tezy Zw. M. P. zajmują się specjalnie stosunkami w miastach województw centralnych wschodnich kresów.
Dla miast województw Poznańskiego i Pomor
skiego żąda Zw. M. P. jeszcze d o d a tk o w o :
Należy przywrócić pierwotne brzmienie u s t 1 par. 57 ordynacji miejskiej z r. 1853 zmienione przez t. zw. wojenną ustawę o uproszczeniu a d ministracji z 18. V. 1919 r.
Brzmienie wspomnianego ustępu powinno być zatem następujące:
„Magistrat jest zdolny do powzięcia uchwał w obecności najmniej połow y członków magi
stratu.
W miastach o ludności więcej, jak 100.000 mieszkańców wystarczy obecność 1/3 członków".
Na posiedzeniu w dn. 16 marca b. r. Komisja Zw. M. P. przy omawianiu tez do t. zw. małej ustawy samorządowej rozpatrywała również sprawę ustawo
wego ograniczenia możności zadłużania się przez miasta i uznała za wskazane, aby sprawę tę unor
mowało rozporządzenie o budżetowaniu w związkach komunalnych w ten sposób, aby uchwalona została norma zadłużenia wekslowego w stosunku dorocz
nych dochodów budżetowych, a nawet aby ustalono normę obciążenia budżetów wydatkami na obsługę pożyczek.
Pozatem członek Komisji — p. Prezydent Zie- mięcki zapowiedział wystąpienie na posiedzenie Za
rządu z wnioskiem o rozciągnięcie na miasta mało
polskie ordynacji wyborczej do rad miejskich, o b o wiązującej w miastach województw centralnych.
P ro je k t śląskiej ustaw y budow lanej
Na dniu 21 kwietnia br Śląski Urząd W o j e wódzki (W y d z ia ł Robót Publicznych) p rzesłał za
rządow i Związku Gmin projekt śl. ustaw y budo
wlanej, w zorowanej na rozporządzeniu P rezydenta R zpltej z dnia 16 lutego 1928 r. o praw ie budo- w lanem (Dz. U. R. P. Nr. 23 poz. 202), wzywając równocześnie zarząd Związku Gmin do nadesłania u w a g i opinji w terminie do 1 m aja br.
P ro je k t ustaw y obejm uje 539 artykułów, a o- naawia następujące postanow ienia ustaw y :
1. Postanow ienia ogólne (art. 1— 5).
2. Część pierw sza trak tu je spraw ę zabudow ania osiedli, a w szczególności:
a) istotę planu zabudowania i zasadę z ab u d o wania osiedli (art 6—19)
b) postępow anie p rzy sporządzeniu planów zabudow ania (art. 20—36),
c) wznoszenie budynków w okresie sp orzą
dzania planów zabudowania (art. 37—40), d) skutki zatwierdzenia planów zabudowania
(art. 41—48),
e) zmiany w zatwierdzonych planach zabudo
wania (art. 49).
3. P arcelacja terenów budowlanych, a w szcze
gólności is to ta parcelacji (art. 50—54:
a) zatw ierd zeniep lan ów parcelacji (art. 55—61), b) urządzenie ulic i dróg na terenach o b ję tych zatw ierdzonym planem parcelacji (art, 62—65).
4. Scalanie działek budowlanych, a w szczegól
ności istota przekształcenia (art. 66—38):
a) praw a osób trzecich (art. 89—95), b) postępow anie scaleniowe (art. 96— 141).
5. P rzekształcenie działek zabudowanych w adli
wie, a w szczególności istota przekształcenia (art. 142— 147):
a) postępow anie o przekształceniu działek za
budowanych wadliwie (art. 148—168).
6. W yw łaszczenie nieruchomości (art. 169).
7. P rzepisy p o licyjno-budow lane:
a) w ym iary cegły (art. 170 i 171),
b) przepisy dla gmin miejskich odnośnie do ulic (art. 172— 175),
c) zabudowanie działek (art. 176— 181), d) wysokość budynków (art. 182— 185), • e) budynki ogniotrwałe i nieogniotrwałe (art.
186— 189),
f) m u ry ogniochronne (art. 190—197), g) fundam enty (art. 198—202),
h) ściany (art. 203—218), i) stro p y (art. 219—223),
i) schody (art. 224—239), k) dźwigi (art. 240—24°,), 1) św ietliki (art. 243—254),
m) dachy, okapy, rynny i inne k on stru kcy jne części budynków (ait. 255—271),
n) otw ory okienne i drzw iow e (art. 272—275), 0) części budynków w ystające przed ulice
(art. '2 76—296),
p) piece i kom iny (art 297—320),
r) lokale przeznaczone na pobyt ludzi (art.
321 — 337),
s) studnie, wodociągi i urządzenia zdrow otne (art. 338—342), '
t) u stęp y i zbiorniki na nieczystości (art.
343— 354),
u) inne urządzenia w domach m ieszkalnych (art. 355—356),
w) obory, stajn ie i chlewy (art. 3 57-363) i w resz
cie
z) zew nętrzny w ygląd budynku (art. 364 i 365).
-8. P rzep isy budow lane dla gm in w iejskich (art.
366—373):
a) budynki ogniotrw ałe i nieogniotrw ałe (art.
374—378),
b) odległość budynków od granic i innych bu dynków (art. 379—383),
c) fundamenty, ściany, stropy (art. 384— 387), d) schody (art. 388—391),
e) piece i kominy (art. 392—407),
f) lokale przeznaczone na pobyt ludzi (art.
408—410),
g) studnie (art. 411—416),
h) budynki gospodarskie (art. 417—426), 1) ustępy, gnojowniki i odprowadzanie nie
czystości (art. 427—431),
j) większe budynki (art. 432 i 433),
k) osiedla o charakterze specjalnym, (art. 434).
9. Budynki przeznaczone do u żytku publicznego (art. 435)
10. Budynki przem ysłow e (art. 436—442).
11. Budynki państw ow e i kolejowe (art. 443 i 444).
12. P rzepisy sanitarne (art. 445).
13. Budynki podlegające odrębnem przepisom (art.
446).
14. Przystąpienie do budowy i oddanie budynków do użytku, a w szczególności pozwolenie na budowę (art. 447—467):
a) zmiana warunków pozwolenia (art.468—470).
b) zatwierdzenia projektów budynków p a ń stwowych (art. 471 i 472),
c) spraw dzenie budynków w surow ym stanie (art. 473),
d) pozwolenie na użytkow anie budynków (art.
474),
e) opłaty (art. 475).
15. W ykonyw anie robót budowlanych i u tr z y m y w anie istniejących budynków, a w szczegól
ności plany budynków i kierownictwo ro b o ta
mi budowlanemi (art. 476—495):
a) w ykonywanie budowy i zachowanie w a r u n ków bezpieczeństwa (art. 493—499).
b) utrzym yw anie budynków (art. 500).
16. Nadzór nad wykonywaniem robót i u trz y m a niem budynków (art. 501— 504).
17. W ła d z e wzgl. właściwość władz (art. 505— 515):
a) odwołanie (art. 516— 519).
18. Przepisy miejscowe (art. 520—522).
19. Postanow ienia karne (art. 523— 532).
20. Postanowienia przejściowe i końcowe (art.
533 — 539).
Już pobieżny rzu t oka na pow yższe s tre s z czenie poszczególnych części projektu ustaw y p r z e kona każdego o tern, jak obszerny tem at trak tu je projekt. W obec tego w terminie postanow ionym przez W ydział Robót Publicznych, Związek Gmin oczywiście opinji swej wydać nie mógł, bo m o głaby to być tylko opinja nieścisła.
Z uwagi na doniosłość projektu, zarząd Z w iąz
ku G m in rozesłał odbitki projektu dn swoich człon
ków i zwołał na dzień 5 m aja br. specjalne posiew dzenie, poświęcone sprawie omówienia tegoż.
W posiedzeniu tem wzięli udział: przewodniczący zarządu p. dr. K ocur oraz pp. Brołl, Cwiżewicz, Figna, Dr. Kobiela, Korrnau, Koźlik, K uhnert, S i korski, S paltenstein Szeja, S zkudlarz i W eb e r.
W wyniku przeprow adzonej generalnej d y skusji nad projektem w której udział wzięli w szy
scy obecni, postanowiono powołać do życia dwie komisje i to:
1. dla części adm inistracyjno-praw nej projektu w składzie pp. Broiła, Figny, Dr. Kobieli, Kuhner- ta, Rudzkiego, Spaltensteina, Szeji, a pod p rz e wodnictwem p. Dr. K ocura;
2. dla strony technicznych przepisów p r o je ktu komisję w składzie pp. Cwiżewicza, Ikiełki, Koźlika, Nechaja, Sikorskiego i Kuhnerta, a pod przewodnictwem p. Cwiżewicza, wzgl. p. S ik o r
skiego.
N astępnie postanowiono uwiadomić W y d z ia ł Robót Publicznych o pow yższem i zakom uniko
wać, że po ukończeniu prac tychże, komisyj oraz
^ iiiii i m i i ... ...[ i i ii i i i i i i im !i i i i i i ii [ i i i i i ii i i i i !i i i i i ii n [ i i U ! i in i i i i !i i i i ii i i !i i i i H im n i ii i i i i i i H i i i i i ii i i i i i i[ i i n n ii [ i i i i n i i i i i i i ii i [ i i n ii i i i i n i i i i i i i m i i i [ ii i i H i 'i i ii i i i i m n n m i i i i i i ^
| P aw eł W urche, K atow ice f
| ulica Paderew skiego |
I Zakład betonu, sztukaterji i kamienia sztucznego oraz wykonanie robót tera- i j§ cowych i ksylolitowych. — S tały skład m aterjałów tynku szlachetnego i sztucz- §
| nego kamienia. — W ła sn a bocznica. — Szłifiarnia z popędem elektrycznym, f
% i i i ! i m i i i i i i i m i i i i i i i i i i j i i i m m i i i i i i i i i i i i ! i i i i i i i i m m i i i ! i i i ! ! i i i ... i m m i i i i i i i n i m i i i i i i i i i i i ... ...i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i m m i i i i i m #
ostatecznem ujęciu opinji przez zarząd Związku Gmin, Związek Gmin prześle W ojew ództw u żą
dane uwagi i opinję.
* *
Na posiedzeniu, odbytem w dniu 5 m aja br., * zdania obecnych były podzielone co do celowości ustaw y i term inu w prow adzenia jej w życie. Z jednej strony podniesiono, że aczkolwiek zasadni
czo projektow ana u staw a posiada pewne dodatnie strony, to jednakowoż ujem ną stroną ustaw y je st to, że jest zbyt obszerna i zawiła. Podniesiono, że byłoby lepiej tem at obję ty projektem ustaw y podzielić na kilka specjalnych ustaw, opierając się przytem na wzorach, jakie z zakresu budownictwa, tw orzenia osiedli i scalania podaw ają dotychczas u nas obowiązujące ustawy. Również w yrażono wątpliwości, czy ewent. u stępy projektowanej u- staw 3^, traktujące o scalaniu, nie kolidują ż p rze
pisami o prywatnern prawie posiadania. D y skusja w ykazała dalej, że projektow ana ustawa, dążąca do
centralizacji, równocześnie zabiega o ograniczenie upraw nień posiadanych dotychczas przez sam orząd terytórjainy. Zgoła niemożliwemi są do przyjęcia przepisy, traktujące o odwołaniach. Koniecznie należałoby ustaw ę zmienić o tyle, by dozwolone było postępow anie sporno-adm inistracyjne do naj
wyższej instancji, tj. do N. T. A. P rojektow ana ustaw a grozi pew nym chaosem w dziedzinie b u d o wnictwa, jeżeli się np. rozw aży m ożliwość inge
row ania w spraw ach budownictwa policji bezpie
czeństwa.
P ro jek t ustaw y nie p rzepisuje koniecznj^ch, w ym ogam i życia i z p o stęp em czasu nakazanych potrzeb w przedmiocie przepisów co do budow y garażu, anten, stacyj radjowych i budownictwa m ie
szkaniowego.
Ogólne te uwagi, jakie padły w dyskusji ge
neralnej nad projektem , służyć m ają w y b ra n y m komisjom jako w ytyczne do uchwalenia uwag co do przesłanego projektu.
O Śląski Fundusz Gospodarczy
Śląska R ada W ojew ódzka wniosła do S ejm u Śl. (druk nr. 71-111) projekt ustaw y o SI. F unduszu G ospodarczym , uchwalony przez SI. Radę W o j e wódzką na posiedzeniu z dnia 18 marca br.
P rzystępując do omawiania tegoż projektu, na wstępie zaraz zaznaczamy ubolewanie nasze, że SI. R ada W ojew ódzka, p rzystępując do obrad nad projektem wyra. ustawy, nie zwróciła się p o przednio do Związku Gmin W oj. Si. o wydanie ppinji w przedmiocie projektu, w najw yższym stopniu interesującego zarządy naszych miast i gmin.
Swego czasu p. W ojew o d a Dr. Grażyński delegacji zarządu Związku Gmin przyrzekł, iż projekty ustaw czy rozporządzeń, w których zainteresowane są nasze związki komunalne, przesyłane zostaną Związkowi Gmin do zaopinjowania. Nie stało się to ani z okazji projektu ustaw y o powiatowych związkach komunalnych, ani z okazji omawianego projektu, jakoteż projek tu ustaw y o budowie i utrzy
maniu dróg publicznych w W ojew ództw ie Śląskiem.
Najpraw dopodobniej . pomijanie Związku Gmin dzieje się bez wiedzy i woli p. W ojew o d y Dr.
Grażyńskiego, a potrzebnem byłoby, aby tak ważne p ro jek ty ustaw, udostępnione zostały organizacji takiej, jaką jest Związek Gmin W oj. Si.
P ro je k t ustaw y o SI. Funduszu G ospodarczym stwierdza, że SI. Fundusz G ospodarczy jest p r z e znaczony na popieranie budownictwa mieszkanio
wego.
ś l. Fundusz G ospodarczy ma udzielać poży
czek na budowę domów mieszkalnych oraz uła
twiać publicznym instytucjom kredytow ym w ich działalności kredytow ej w zakresie popierania b u downictwa mieszkaniowego i to w drodze p rz y z n a wania tymże instytucjom kredytow ym dotacji pie
niężnych w celu obniżenia stopy procentowej ©d pożyczek budowlanych.
SI. Fundusz Gospodarczy, w edług projektu, ma tw orzyć się z w pływ ów podatku domowo-czyn- szowego oraz z podatku od lokali. Dalej ze sum pieniężnych, należnych, z tytułu umorzenia p oży
czek budowlanych, a udzielonych przez SI. Fund.
Gosp. Na rzecz SI. F unduszu Gosp. przeznacza się następnie sum y pieniężne, należne z tytułu ceny kupna — sprzedaży, albo czynszu dzierżaw nego lub najm u z domów kolonij robotniczych, zbudowanych kosztem S k arb u SI. oraz parcel b u dowlanych, zakupionych przez S k a rb SI. celem ich udostępnienia pod budowę domów mieszkal
nych. S u m y pieniężne, należne Skarbowi SI. z ty tu łu um orzenia pożyczek, udzielonych związkom i instytucjom poblicznem, oraz osobom i insty tu cjom pry w atn y m w czasie do dnia 31 marca 1928 r., również przekazuje się na rzecz SI. F unduszu Gosp. Dalej przeznacza się na SI. Fundusz Gosp.
dotacje, przewidziane w budżecie śl. i w końcu s u my, uzyskane ze sprzedaży listów zastawnych.
P ro je k t postanaw ia dalej, że na rzecz SI. F unduszu Gosp. można wydać listy zastawne w wysokości
15 miljonów zł. w złocie.
P o d ate k domowo-czynszowy opłacają w łaś
ciciele domów, a stopa podatku domowo-czynszo- wego wynosi 10 procent podstawy wymiaru p odatku na okres miesięczny. Podstaw ę w ym iaru p odatku domowo-czynszowego stanowi miesięczny czynsz
dzieiżawny. <§®§
P odatek od lokali ponoszą lokatorzy. S topa podatku od lokali zależy od wielkości lokalu i w y nosi w stosunku miesięcznym
przy lokalach 3 izbowych 5 proc.
n „ 4 i 5-izbowych 10 proc.
n „ 6 i 7-izbowych 15 proc.
n „ więcej niż 7-izbowych 20 proc.
podstaw y w ym iaru podatku. Podatek dom ow o- czynszowy i podatek od lokali płatne są z dołu w ciągu pierw szych 15 dni każdego kw artału ka
lendarzowego. Podatki te w ym ierzają i ściągają zarządy gmin.
O m awiając następnie sposób odwołań p rz e ciwko wymiarom, stw ierdza projeSit ustaw y, że SI.
F uaduszem G ospodarczym zarządza SI. R ada W o jewódzka, która adm inistrację SI. F unduszu G o
spodarczego może przekazać w drodze umowy p ań
stwowej instytucji bankowej.
5 SI. Rada W ojew ódzka pow ołuje organ dorad
czy pod »azwą komisji dla-spraw mieszkaniowych.
Tak- przedstaw ia się w ogólnych zarysach p ro jek t ustaw y o SI. F unduszu Gospodarczym, a narazie przypom inam y interesowanym czynni
kom rezolucję,, uchwaloną na Rocznem W aln em Z ebraniu Związku Gmin W oj. SI., a stojącą w łą czności z projektow aną Ustawą. Rezolucja brzmi • n a s tę p u ją c o :
„Roczne W aln e Zebranie Związku Gmin Woj.
SI. zwraca się do
; W ysokiego M inisterstwa Pracy i Opieki S p o łecznej, do Śląskiej R ad y W o j e w ó d z k i e j i do Ś lą skiego U rzędu W ojewódzkiego z prośbą o u d o s tę p nienie gminom naszym z Zakładów Ubezpieczeń, Spółek Brackich i z Śląskiego F u n d u szu G o sp o darczego dogodnych, tanich i długoterm inowych kredytów z lokalnych zasobów tychże instytucyj, na potrzeby inwestycyjne naszych g m i n p r z y c z e m s z c z e g ó l n i e p o d k r e ś l a s ię , że do s p o s o b u r o z d z i a ł u w p ł y w ó w ze Si. F u n d u s z u G o s p o d a r c z e g o k o n i e c z n i e z a s t o s o w a ć n a l e ż a ł o b y system decentralizacji w rozdziale w edług wskazówek Ś lą s k ie j.R a d y W o j e w ó d z k i e j i dokonywanego p rze z M agistraty w zgl,’ W y d ziały Pow iatow e, a ro zp ro w adzanych za pośrednictwem naszych Komunał*
nych Kas Oszczędności".
Kronika
SfirnosSąslta W ftw ś ra ia S p r a y u I le s e r ó w
Karol D ittrich © ICMeiici-Zateże
ulica Wojciechowskiego. 49 — Telefon 30-64.
N a g r o d z o n a n a I-e j ogóln.
w y s t a w i e w K a to w ic a c h w 1927 r. W i e l k i m M e d a le m
S r e b r n y m .
W yk oim je nowe re so ry kompletu© i sprężyny
■wszelkiego rodzaju dla samochodów, maszyn
itd.
S p e c j a l n y w a r s z t a t r e p e r a c y j n y dla r e s o r ó w sam o -
| c h o d o wy c h ❖ D o s t a r c z a w s z e l k i e r e p e r a c j e p o d - g w a ra n c j ą śc iśle fac h o w ą .
R e s o ry s a m o c h o d o w e w s z y s tk ic h ty p ó w z a w sze
! g o to w e n a s k ła d z ie p r z y b a r d z o p r z y s t . ce n ac h .
Brzozow ie i dzielnie się prow adzi. W historii ro z
w oju gminy w iąże się bezsprzecznie działalność jego osoby- Położył dla gminy niespożyte zasługi, u trw a
lił jej fundament. Za jego czasów ro zbu do w ano drogi gminne, w y b u d o w an o szkołę, straż pożarną, szkółkę i obecnie buduje się now ą szkolę o miljo- now ej wartości. Fakta te św iadczą o tern, że dzier
ży w sw ych rękach bezw zględne zaufanie o b y w a teli gminy. W d o w ó d uznania jego działalności R ad a gminna przem ianow ała jedną z najpiękniej
szych ulic gminy na ulicę Jana Krupy. Z okazji jego urodzin 75-letnich składają mu obyw atele gmi
ny najserdeczniejsze życzenia i pom yślności w długie lata, d o których to życzeń przyłącza się redakcja
„O. S.“ i Stow. Burmistrzów i. N aczelników Gmin Woj. Śląskiego. — A d m u l t o s a n n o s !
Z-estawieiiie wpłaconych resztek poniżej 1 zŁ
B r s o z o w i e e . ( O s o b i s t e ) . Dnia 5. maja obchodził Naczelnik gminy p. K rupa Jan swoje 75~lede urodzin. : Jest on jednym z nastarszych obyw ateli gminy i zarazem najstarszym Naczelni
kiem gminy, bo piastuje stanow isko .Naczelnika gmi
ny już 40. lat. ja k o naczelnik gminy ma pierw szeń
stw o w starszeństwie w śród wszystkich Naczelników gmin w W ojew ództw ie Śląskiem. Potrafił b y ć za czasów zaborczych jako Polak przełożonym gminy, a .w wolnej Polsce jest nadal przełożonym gminy
L. Nazwa gminy
w roku 1929/30
zl, |gr.
w roku 1,930/3 i
zł. | gr.
Ogółem
zl. |gr.
1, Bielszowice _ 84 9 47 10 31
2.- Boguszowice i ?t-’ — 6 48 6" 48
3. - Boruszowice — — 16 66 16 66
• 1. Brzeziny — 79 10 18 10 97
5. Czerwionka • —- — 1 46 1 46
6; C hropaczów 8 43 28 74 37 17
7. Chorzów — — 18 38 18 38
8. Godula 5 60 22 63' 28 23
9. Hajduki Wielkie — — 41 75 41 75
10-. Janów u .87 • 15 48 27 35
11: Katowice ' — — 12 15 12 15
12. Królewska Huta 25. 21 184 65 209 86
13. Kalety ■ 5 73 20 69' 26 42
14. Knurów : 6 78 — — 6 78
15. Koehłowice .* • — 2 36 2 36
16. Lubliniec •' 4 25 14 87 19 12
17. Łagiewniki 3 86 3 86
18. Lipiny — 8' —■ 8 —
19. Mikołów — 4 70 4 70
20. Mysłowice — 6 63 6 63
21. Murcki — — 29 62 29 62
22. Niedobczyce 15 54 .9 08 24 62
23. Nowe Hajduki — 8 23 8 23
24. Nowa Wieś — — 11 63 11 63
25. Orzegów- — — 1 86. 1 86
26. Piotrowice 7 25 34 50 41 75
27. Pszczyna — — 5 92 5 92
28: Piekary Wielkie 1 — — 1 —-
29. Radlin 6 15 28 92 35 07
30. Ruda — — 3 71 3 71
31. Siemianowice Śl. — 36 27 36 27
32. Szopienice 2 61 9 22 11 83
33.- Świętochłowice — ■— 18 01 18 01
34. Tychy — — 4 10 4 10
.35. Tarnowskie G óry — — 35 83 35 83
36. Wodzisław — — 64 87 64 87
37. Wełnowiec ■— — 43 45 43 45
38. W yry — — 7 59 :. 7 59
39. Żory — 73 4 48 5 21
102 78 786 143 889 21
Zastosowanie Adrem y w administracji gminnej
S p raw a ewidencji ludności, w p ro w ad zo n a do gmin na zasadzie rozporządzenia p. ministra spraw wew n. z dnia 4. grudnia 1930 r. w ym aga o d p o w iedniego przystosow ania się m agistratów i zarzą
d ó w gminnych. Chodzi m ianow icie o to, a b y o d p o w iedzialna te prace, w ym agającą wielkiej ścisłości i szybkości w manipulacji, p rzep ro w ad zać w sp o sób jabnajekonom iczniejszy i najbardziej o d p o w ia
d ający swemu celowi. Jednocześnie z tem nabiera szczególnej w agi w prow adzenie i w pozostałych w y działach zarządu gminnego takiego systemu pracy, który o d b y w ałb y się bez potrzeby czynienia spe
cjalnych w y d atk ó w i inwestycyj. Inaczej mówiąc, należy p racę biurow ą w zarządzie gminnym scen
tralizow ać.
Jeżeli ew idencja m ieszkańców ma być p ro w a d zo n a w sposób praw idłow y, musi ona opierać się na trzech podstaw ach, mianowicie:
1. K artoteka musi być zakładana w sposób jak- najprostszy.
2. Musi ona być łatw a d o zużytkow ania nie tylko przez w ydział ewidencji, ale rów nież przez k ażd y inny w ydział.
3. Musi o n a o d zn aczać się pro stotą manipulacji i bezw zględną ścisłością.
Z tych w zględów wszystkie dotychczasow e kartoteki papierow e muszą być o d razu w ykluczone, g d y ż są one łatw o zniszczalne (przez pożar, zala
nie w odą, rozdarcie, poplam ienie, uszkodzenia, etc.) O p ró cz tego kartoteki pap ierow e łatw o m ogą być sam ow olnie przerabiane i popraw iane, co stw arza m ożliw ość nadużyć, jedna zaś niepraw idłow a karta często w p ro w ad za zam ęt w całej kartotece i w szyst
kich w ydziałach, posługujących się nią.
W grę w chodzi jedynie k artoteka m etalow a, jaką po siada system A drem a, niezniszczalna, nie
m ożliw a d o sam ow olnego przerabiania i popraw iania.
P rostota kartoteki A drem a polega na tem, że k ażd a kartka (właściwie płytka m etalow a) posiada miejsce n a 8 w ierszy druku, m oże w ięc pomieścić wszystkie dane, potrzebne każdem u z w ydziałów . Płytki mieszczą się w m etalow ych segregatorach, p o 250 sztuk w każdym i przy p racy na maszynie drukującej pozostają zaw sze w tej samej kolejności.
Specjalne zasłonki n a samej maszynie p ozw alają na odbijanie w m iarę potrzeby tylko poszczególnych danych, zaw artych na płytce, lub też całej treści płytki, zależnie o d woli drukującego.
Drugiem ważnem ułatwieniem jest specjalne urządzenie, pozw alające na drukow anie tylko pew nych kategoryj płytek, bez potrzeby wyjm ow ania ich z segregatorów. Jeżeli np. pragniemy sporzą
dzić listę w y b o rcó w d o Senatu (t.j. obywateli p o wyżej lat 30) lub też listę popisow ych (a więc 20-to
letnich), listę właścicieli nieruchomości, kupców , rze
mieślników. płatników tego lub ow ego podatku; e e tr w ystarczy zastosow ać istniejące przy maszynie urzą
dzenie, a w tedy, przepuszczając przez m aszyną wszystkie płytki, bez po trzeby w ybierania z segre
g ato ró w żądan ych kategoryj, otrzym ujem y po trze
bny nam spis, reszta bow iem płytek przechodzi przez m aszynę nie drukując się. Prostota polega jeszcze na jednej zalecie A drem y: nie potrzebuje
my m ianow icie nigdy sp raw d zać raz w ydrukow anej listy czy kartoteki, niema tu bow iem przepisyw ania, jest zaś tylko m echaniczne odbijanie istniejącego już, raz na zaw sze spraw dzonego tekstu i w ten sp o sób pom yłki są zupełnie w ykluczone.
Dalsze zastosow anie A drem y jako idealnej k a r
toteki ew idencyjnej widzimy poniżej.
K ażda gm ina po siada spis swoich mieszkań
ców. A dresy ich o raz inne dane, interesujące z a rządy komunalne, w ypisyw ane b yw ają zw ykle ręcz
nie w wielu w ydziałach i na wielkiej ilości form u
larzy. W skutek częstych zmian adresów , d an y ch personalnych etc., w y tw arza się taka ilość przepi- sywań, popraw ek, anulow ań, spraw dzań i innych czynności kontrolujących, że doty ch czas nie z d a rzyło się jeszcze, a b y prace te m ogły być Wykony
w ane bez zarzutu. Rozum ie się, że w szystko t o pochłania niezwykle dużo czasu i stąd pow staje przysłow iow o długie załatw ianie nieraz najpilniej
szych spraw , co z kolei w yw ołuje niezadow olenie zainteresow anych, interwencje, skargi, etc. Stan teiv jest, niestety, p rzy istniejących system ach p racy , chroniczny i m ało osób zdaje sobie spraw ę, że p rzy czyną pow olności tej bynajmniej nie jest niedość sp raw n a p ra c a urzędników , lecz system, k tó ry z g ó ry w yklucza m ożliw ość jakiej takiej szybkości.
Z apobiega temu radykalnie p raca na A drem ie,któ
ra się o d b y w a w następujący sposób: Na specjalnej w y
tłaczarce w ybite zostają teksty poszczególnych pły
tek, zastępujących, jak już wspominaliśmy, kartki p a pierow ej kartoteki. Płytki te zostają ułożone w se
gregatorach. Jeżeli pragniem y z płytek tych o trzy m ać odbitki (na listach, kartkach, kopertach, etc.,) w kładam y cały segregator d o m aszyny drukującej t jedna płytka p o drugiej odbija się na podłożonym papierze, płytki zaś p o w racają d o segregatora w tym samym porządku.
System A drem a w ten sposób p ozw ala na naj
ściślejszą i najszybszą organizację pracy, i, w prze*
ciwieństwie d o w szystkich innych systemów, p o cią
g a za sobą tylko niewielkie stosunkow o koszty in
w estycyjne am ortyzow ane zresztą w b ard zo krótkim czasie przez ogrom ne zwiększenie spraw ności p racy personelu i w ydajności jej.
S to w a rzy szen ie D ziew cząt Zarobkujących pod op. Ś w .Z yty
w KATOWICACH, ul. Marjaeka 22. Tel. 1704.
S e k re ta rja t T o w a rz y stw a u trzy m u je
B I U R O P O Ś R E D N I C T W A P R A C Y
d l a s łu ż b y d o m o w ej i prosi zain te re so w an y c h o zw racan ie się z calem zaufaniem , do b iu ra p o śred n ictw a, k tó re p o leca tylko p ie rw sz o rz ę d n ą i w ykw alifikow aną służbę.
D om „Św. Zyty® p rz y ul. M arjackiej 22, poleca sw ą Z N A K O M I T Ą K U C H N I Ę szczeg ó ln ie w ycieczkom z p row incji, p o zatem w y d aje się sm aczne i z d ro w e śniadania, obiady i kolacje P. T. u rzęd n ik o m i gościom w p ro w ad zo n y m po eon ach p rzy stęp n y ch .
