Orędownik Samorządu. Organ Związku Gmin Województwa Śląskiego, 1931, R. 7, nr 20

Orędownik Samorządu

ORGAN ZWIĄZKU GMIN WOJEWÓDZWTA ŚLĄSKIEGO

(

T e l e f o n : K a to w ic e 21-47

V - ---- --- --- 1

W y c h o d zi 10 i 25 d n ia m ie s ią c a R ed . iA dm .: K a to w ic e P o c z t o w a 2/II R e d a k t o r S t a n i s ł a w K u l i n e r t S y n d y k Z w i ą z k u G m in W o j . Śląsk.

O g ł o s z e n i a : J e d n o ł a m o w y w i e r s z m ilim 50 gr. P r z e d t e k s t e m 1 zł. z a wiersz; m m . R ach. w P. K. O. 304 2271

N u m e r 20 K a to w ice, dnia 25- p aźd ziern ik a 1931 K ok VII

r “TT--- --- ■ --- " ... "" --- --- --- --- --- A T R E S C NUMERU 20 i . Z p o s i e d z e n i a Z a r z ą d u Z w i ą z k u G m in W o j . Śl. 2. O c z y n s z m ie s z k a l n y od nau c zy c ie li.

---- --- 3' D o d a tk i k o m u n a l n a do o p ła t p a s t w o w y c h od — p a t e n t ó w t. zw . a k c y z o w y c h . 4. O s z c z ę ­ d n o ś ć ja k o ś r o d e k z a r a d c z y p r z e c i w k r y z y s o w i. 5. K ro n ik a. 6. R o z p o r z ą d z e n i e p o l i c y j n e W o j e w o d y Ś ląsk ieg o .

Z posiedzenia Zarządu

W dniu 27 bm. o d b y ł o się posiedzenie Z a r z ą d u Zw ią z k u Gm in Woj. SI., p o ś w ię c o n e prze w aż n ie o m ó w ien iu p ro je k tó w reform y p o d a tk o w e j o r a z s ta ­ nie sytuacji finansowej naszych Gmin.

W sp ra w ie pierwszej u c h w a l o n o z a w e z w a ć pp.

Bienioszka i K arczew skiego, b y d o 14 dni przesłali sw oje u w a g i w przedm iocie nowelizacji prze p isó w o p o d a tk u przem ysłow ym . Do jed n e g o miesiąca najdalej m a z e b ra ć się komisja re d a k c y jn a i w y g o ­ t o w a ć p r o p o z y c je nowelizacji u sta w y o tymcz. u re ­ g u lo w a n iu finansów kom.

P r z e c h o d z ą c następnie d o o c e n y sytuacji finan­

sowej n a szych Gm in, z a g a ja dyskusję p r z e w o d n i­

c z ą c y p. dr. Kocur, poc z em p. Rudzki stwierdza, że w o b e c n e m ciężkiem przesileniu g o s p o d a rc z e m z a p o b ie g a się p r a w ie że w yłą c znie tylko o p o m o c dla przemysłu, zaś mało, a lb o p ra w ie że w c a le nie m ó w i się o koniecznej p o m o c y d la r a t o w a n i a s y ­ tuacji finansowej gmin. Z a lec a

w n i e s i e n i e d y s k u s j i o s y t u a c j i g m in w s z e ­ r o k ie s f e r y s p o łe c z e ń s t w a ,

c zy to w e formie w y w i a d ó w w prasie, czy też przez om ó w ien ie s p r a w y n a n a d z w y c z a jn e m w alnem ze­

b raniu Z w ią z k u Gmin. W skazując n a to, że już o b ecnie kilku gm inom g r o ż ą trudności finansow e p o d n o s i następnie, że p ra w ie w szystkie firmy cięż­

kiego przem ysłu n a ro k b ie ż ą c y d e k la r o w a ły defi­

cyt. W skazanem byłoby, a b y z re f o rm o w a n o u s ta ­ w ę o państw, p o d a tk u d o c h o d o w y m i io w tym kierunku, b y p o c ią g n ą ć d o św ia dcz e ń n a rzecz gmin ta k ż e p o d a tn ik ó w , k tó ry c h obecnie u s ta w a o państw, pod. do c h . w y łą c z a z o b o w ią z k u ponoszenia ś w ia d ­ czeń n a rzecz S k a rb u P a ń s tw a i n a rzecz gmin.

P. burm. W e b e r zaleca starania w s p ra w ie p r z e ­ sunięcia o b o w ią z k u uczęszczania d o szkoły z roku szóstego n a 7 r o k ż y c ia dziecka, dalej z reform ow anie przepisów o uczęszczaniu d o szkoły dokształcającej, o g r a n ic z a ją c przym us uczęszczania d o tej szkoły tylko d o term inatorów . Tym sposobem osiągnąć d a ło b y się p o w a ż n e

o s z c z ę d n o ś c i w b u d ż e t a c h s z k o ln y c h .

Związku Gmin Woj. $1.

P. prez. Spaltenstein p r o p o n u je w szczęcie afecji na rzecz

p a ń s t w , p o m o e y n a d z w y c z a j n e j d la Ś lą s k a przez podniesienie udziału gmin w państw , p o d a tk u d o c h o d o w y m z 15 proc. n a 30 proc. P ro p o n u je dalej zw o ła n ie n a d z w y c z a jn e g o w a ln e g o z e b ra n ia Z w iązku Gmin, p o ś w ię co n e o m ów ieniu p o ło ż e n ia i p o trz e b gmin śl. n a tle o b e c n e g o kryzysu.

W d alszym ciągu p rz e m a w ia ją w s z y sc y z o b e c - n y c h , p o d n o s z ą c m. i. s p ra w ę ta n g e n ty S k a rb u Si­

na rzecz S k a rb u Państw a, s p ra w ę c ię ż a ró w p o n o ­ szonych przez gm iny z tytułu św iadczeń socjalnych,, a w sk a z u ją c rów nocześnie n a skutki ty ch ż e c ię ż a ró w . Dalej o m a w ia n o obszernie s p r a w y p o r u c z o n y c h z a ­ d a ń gmin, św ia dcz e ń so c ja ln y ch \ bez ro b o c ia .

W w yn ik u blisko 2-godzinnej dyskusji u c h w a ­ lo n o następnie 1. z w o ła ć

n a d z w y c z a j n e w a ln e z e b r a n ie Z w ią z k u O m iń n a d z ie ń 21 lis t o p a d a 1931 r.

d o sali r a d y miejskiej w K a to w ic ac h n a godz. 11-tą- Zebranie to m a b y ć p o ś w ię co n e

o m ó w ie n iu p o ło ż e n i a i p o t r z e b g m in ś l.

n a t l e o b e c n e g o k r y z y s u .

O d n o ś n e referaty w y g ło sz ą pp. Spaltenstein,.

Rudzki i W ieczorek wzgl. Gaw lik. Z ebraniu z o s ta n ą prze d ło żo n e o d p o w ie d n ie rezolucje, a ró w n o c z eśn ie m a z o sta ć w y g o t o w a n y

m e m o r j a l d la R z ą d u .

Na zebranie z a proszeni z o s ta n ą przedstaw iciele W o je w ó d ztw a , Sejmu i W y d z ia łu P o w ia to w e g o , a n a d to m a w y je c h a ć

d e le g a c j a d o W a r s z a w y ,

celem złożenia m em orjału i prze d staw ie n ia sytuacji finansowej gmin.

Następne posiedzenie Z a r z ą d u o d b ę d z ie się n a j­

później dnia 14 listopada br., na którem to posie­

dzeniu referenci n a d z w y c z a jn e g o w a ln e g o z e b ra n ia p rz e d ło ż y ć m ają e xpose sw oich przem ów ień, o r a z u c h w a lo n e b y ć m ają rezolucje n a n a d z w . w a ln e zebranie Związku.

O czynsz mieszkalny od nauczycieli

K ie ro w n ic y i nauczyciele szkół p o w s z e c h n y c h w W o j . Ś lą sk ie m w licznych w y p a d k a c h o d m aw ia li p ła c e n ia c z y n sz u m ie sz k a n io w e g o za m ieszkania, z a jm o w a n e czy to w b u d y n k a c h gm innych, czy t e ż dla nich w y n a ję ty c h p rz e z gminy. W z b ra n ia li się płacić ten ż e czynsz m ie sz k aln y m im o okólnika W y d z i a ł u O św ie c e n ia P u b lic z n e g o L. 11663 z dnia 9 m a ja 1925 r. w sp ra w ie o p ła c a n ia c z y n sz u m ie s z ­ kalnego p rze z nauczycieli szkół pow szechnych.

O k ólnik ten stw ierdził, że okólnik Min. W y z n a ń Rei. i O. P. z dnia 17. II 1922 r., o g ło s z o n y w Dz.

U. W. O. P. Nr. 15 poz. 274 nie m a m ocy o b o w ią ­ z ującej w g. śl. części W o je w ó d z tw a . W y d z i a ł O św ie c e n ia P u b lic z n e g o w okólniku s w y m nr. 114 polecił P o w ia to w y m U r z ę d o m S z k o ln y m w g. śl.

części W o je w ó d z t w a za w iadom ić nauczycieli, że c zynsz za m ie sz k an ia z a ję te p rze z nauczycieli w budy n k a c h , b ę d ą c y c h w ła sn o śc ią U r z ę d ó w G m i n ­ nych, w inien być uiszczany, w m yśl p o s ta n o w ie ń u s ta w y z dnia 18 g r u d n ia 1924 r. (Dz. U. Śl. Nr.

28 poz. 107), a ró w n o c z eśn ie za w e z w a n i zostali nauczyciele do w y r ó w n a n ia za le głyc h czynszów .

Z a r z ą d Z w ią z k u G m in W o j . Śl. k ilk a k ro tn ie w s p ra w ie tej z w ra c a ł się do W y d z ia łu O. P. i o s ta tn io na dn iu 18 s ie rp n ia br. o d e b ra ł u w i a d o ­ m ienie, że W y d z i a ł O. P. j e s t skłónny w s trz y m a ć w y p ł a tę d o d a tk u m ie s z k an io w e g o t y m n a u c z y c ie ­ lo m i k iero w n ik o m szkół p o w sz e c h n y ch n a g. śl.

części W o j., k tó rz y k o r z y s t a ją z m ie s z k ań g m in ­ nych, a c z y n sz u za te m ie sz k an ia nie uiszczają.

R ó w n o c z e ś n ie z a w e z w a ł W y d z ia ł Z w ią z ek G m in o p o d a n ie s p is u ty c h k ie ro w n ik ó w i nauczycieli, u ło ż o n e g o w e d ł u g p o w ia tó w i gm in.

W n a s tę p s tw ie te g o Z a r z ą d Z w ią z k u G m in, okólnikiem L. dz. 4533/31 z a w e z w a ł g m in y w g.

śl. części W o j. do pod a n ia ro sz c z e ń sw oich z t y ­ t u ł u nieu isz cz o n e g o c z y n s z u m ie s z k a n io w e g o p rze z nau c zy c ieli. Z e b r a n y m a t e r j a ł p r z e s ła ł do W y d z ia łu

O. P. N ie s te ty nie w s z y s tk ie gm in y o d p o w ie d z ia ły na okólnik i nie p r z e s ł a ł y ż ą d an e g o w ykazu. U c z y ­ n iły to z p o w ia tu kato w ic k ieg o g m in y : K o c h ło w ic e, M a k o sz o w y , M ała D ą b ró w k a , R o ź d z ie ń - S z o p ie n ic e i S ie m ian o w ic e ŚL, z p o w ia tu św ię toc hłow ickie go g m in y : K am ień, Ł a g ie w n ik i SI., Now y B y to m i O r z e g ó w ; z p o w ia tu ta rn o g ó r s k ie g o g m i n y : B o b r o w ­ niki i O p a to w ic e ; z p o w ia tu ry b n ic k ieg o g m in y : R y b n ik , B rzezie, C zy ż o w ic e, D ę b ie ń s k o S t a r e , G a sz o w ic e, G o rzyczki, L yski, O rz e p o w ic e , O sin y , S z c z ejk o w ic e, T u r z a i P s z ó w ; z p o w ia tu p s z c z y ń ­ skiego g m in y : Brzeźce, Cielm ice, F r y d e k , Ł ą k a , O r n o n to w ic e , P io tro w ic e , Ś c iern ie, Śm iłow ice, S t a - r a w ie ś , W i s ł a W ie l k a i Z a r z e c z e : z p o w ia tu lu- blinieckiego g m in y : C ieszow a, K am ienica, K ochcl- ce i W ie r z b ie .

Z e b r a n y tą d r o g ą przez Z a r z ą d Z w ią z k u G m in m a t e r j a ł w y k a z u je, że k ie ro w n ic y wzgl. n a u c z y - c ie le s r k ó łp o w s z e n h n y c h z a le g a ją z c z y n sz e m m ie s z ­ k a n io w y m w poszczególnych m iejscow ościach da ­ n e g o p o w ia tu z n a s tę p u j ą c e tn i k w o ta m i i to do d n ia 30 w rz e śn ia br.: p o w ia t katow icki 20.365,08 zł., p o w ia t św ię tochłow icki 4.598,75 zł., p o w ia t ta rn o - gó rsk i 348,33 zł. p o w ia t ry b n ic k i 6.977,11 zł., p o ­ w ia t p s z c z y ń s k i 4.888.—■ zł., p o w ia t lubliaiecki 1.580 zł. — r a z e m 38.757, 27 zł.

Zgodnie z z a p o w ied z ią W y d z i a ł u O. P. n a l e ­ ż y się liczyć z tem , że gm iny, k tó re p r z e s ia ły Z w ią z ­

kow i u p r a s z a n e dane, w e jd ą w re szc ie w p o s ia d a ­ n ie p r z y n a le ż n y c h im kwot.

W y m ie n io n e p o w y ż e j g m in y p r o s im y o i n ­ fo rm o w a n ie n a s o d o k o n a n y c h n a ich d o b ro w p ł a ­ tach na ra c h u n e k n a le ż y to ś c i od danych pp. k i e ­ r o w n ik ó w i nauczycieli.

Z arząd Z w iązku Gmin Woj. Śl.

T . P . T . P .

Celem uprzystępienia k o rzy sta n ia z przedstaw ień T eatru Polskiego w K a to w ic ac h w sezonie 1931/32 najszerszym w a r s tw o m społoc z e ństw a naszego, Tow.

P rz y ja c ió ł T eatru Polskiego (T. P. T. P.) w K a to ­ w ic a c h specjalną u w a g ę z w r a c a na korzyści, w y ­ n ik a ją c e z c z ło n k o stw a tegoż Tow.

M ianowicie członkow ie Tow. Przyjaciół Teatru Polskiego w K a to w ic ac h o trzym ują 50 proc. zniżkę n a 8 prze d staw ie ń w miesiącu w czasie sezonu te a t­

r aln e g o tj. o d 1 p a ź dziernika br. d o 30 września 1932 r. n a wszystkie p rze d s ta w ie n ia u r z ą d z a n e w K atow icach.

O p ł a t a c z ło n k o w sk a w y n o si 20 zł. rocznie.

N o w o p rz y s tę p u ją c y c z ło n k o w ie winni z ło ż y ć dek la rac ję p r z y s tą p ie n ia d o Tow. uiścić o p ła tę c z ło n ­ k o w s k ą w w y so k o ś c i 20 zł., p o c z em o t r z y m a j ą książeczkę leg ity m a c y jn ą w r a z z b o n a m i 50 proc.

O p ł a t y wnosi się i legitym ację w y d a j e się w biurze Tow. (Śl. U rz ą d W o je w ó d z k i pokój 141 n a parterze) w g o d z in a c h o d 16,30 d o 18,30.

3

Dodatki komunalne do opłat państwowych od — patentów t. zw. akcyzowych

W m yśl p o s ta n o w ie ń a r t 10 u*t. o tymcz.

u r e g fin. kom un, w W o je w . Ś lą sk ie m m o g ą p o ­ bierać g m in y m iejskie na ich o b s z a rz e a p o w ia to w e z w iązki k o m u n a l n e poza o b s z a r e m gm in m iejskich

^ d o d a tk i do o p ła t p a ń s tw o w y c h od p a te n tó w na w y r ó b i sp rz e d a ż tru n k ó w , p r z e tw o r ó w w ódczanych i sp iry tu so w y c h , p o b ie ra n y c h na zasadzie Rozp.

Radj* Min. z dnia 24. m a ja 1923 r. (Dz. U. R. P N. 56 poz. 401).“

P rz e p is y s k a rb o w e w b. D zielnicy P r u s k ie j i w b z a b o rz e a u s trja c k im nie z nały p a te n tó w a k ­ cy zow ych. Istn iały ODe t y lk o n a o b s z a r z e z a b o ru ro sy jsk ie g o .

R o z p o r z ą d z e n ie m R a d y M inistrów z dnia 23. X. 1922 r. (D. U. R. P. Nr. 95 poz. 579) ro z ­ ciągnięto moc o b o w ią z u ją c ą ro sy jsk . z b io ru u s ta w akcyzo w y c h (T om . V. w e d łu g w y d a n ia z r 1901 i da lsz e go c ią g u z ro k u 1912) na cały o b s z a r P a ń ­ s tw a — za w y ją tk ie m W o je w . Ś lą skie go. P r z e ­ p isy te odnoszą się do p o b o r u o p łat od p a te n tó w a k c y zo w y c h

W W o je w . Ś lą sk ie m o b o w ią z u ją w m ow ie b ę d ą c e p rz e p is y d o p iero od dnia 1. lipca 1923 r., w p r o w a d z o n e R ozp. R a d y Min. z dnia 24. V. 1923 r.

(Dz. U. Nr. 56 poz. 401).

W z w ią zk u z d e w a lu a c ją m arki polskiej s ta w ­ ki, p o d a n e w rozpoi z ą dzeniu c y to w a n em , by ły kil­

k a k ro tn ie p o d w y ż s z o n e za p o m o c ą R o z p o r z ą d z e ń Mm. S k a r b u m. in. rów nież u s ta w ą o m o n o p o lu s p ir y t u s o w y m z dnia 31. lipca 1924 r. (Dz. U. Nr.

78 poz. 756) a i w końcu z o sta ły z w a lo ry z o w a n e ro z p o r z ą d z e n ie m Mm. S k a r b u z dnia 24. XII. 1923 r.

(Dz. U. Nr. 137 poz. 1148) na p o d sta w ie u s ta w y z dnia 6. XII. 1923 r. (Dz. U. Nr. 127 poz. 1044).

R o z p o r z ą d z e n ie to, j a k i u s ta w a cyt. o b o w ią z y w a ły j u ż n a c a ły m tere n ie Rz. P.

D o uiszczenia o p ła ty p a te n tó w akcy zo w y c h b y ły o b ow iązane:

1. p r z e d s i ę b i o r s t w a w y r o b u i p r z e r o b u s p ir y t u s u , 2. z a k ła d y s p rz e d a ż y n a p o jó w a lkoholow ych, 3. fabryki d r ó żd ż y p r a s o w a n y c h bez p ę d z e n ia

s p iry tu su , 4. bro w a ry ,

5. fab ry k i w szelkiego r o d z a ju win i m iodu, 6. p rz e d s ię b io rs tw a , tru d n ią c e się z a w odow o e k ­

s p e d y c ją n a p o jó w alkoholow ych,

7. fab ry k i perfum , lak ie ró w i p łynów do o św ie ­ tlenia.

8. fab ry k i gilz (tutek) do papierosów, 9. fab ry k i zapałek,

10. cukrow nie.

W z w ią zku z art. 10. ust. o fin, kom. in te r e ­ s u ją nas tylko w ypadki pod 2 — 4 w ym ienione.

C y to w a n a pow yżej u s ta w a z dn. 6. X II. 1923 r.

w p r o w a d z iła o b ow iązek prze lic z e n ia s ta w e k za p a ­ tenty ak c y zo w e n a franki złote w edle k u rsu , k t ó ­ ry o b o w ią z y w a ł w dniu, z k tó ry m o b o w ią z y w a ć z a ­ częło każde z ro z p o rz ą d z e ń , p o d w y ż s z a ją c e w s p o m ­ niane stawki.

J a k już zaznaczono p o w y ż e j, sta w ki te z o s ta ­ ły w końcu z w a lo ry z o w a n e od dnia 1. I. 1924 r.

p o c z ąw szy , w sk u te k czego z b y te c z n e m sta ło się dalsze p o d w y ż s z a n ie icb w m ia r ę s p a d k u m ark i polskiej.

O s ta tn ie u sta le n ie s ta w e k m iało m iejsce R o z ­ p o rz ą d z e n ie m R a d y Min. z dnia 26. XI. 1923 r.

(Dz. U. Nr. poz. 1000) z m ocą o b o w ią z u ją c ą od 1. I. 1924 r.

K u r s f ra n k a z ło te g o w ynosił w ty m dn iu 1.220 000 mkp. W e d le tego więc k u r s u n a le ż a ło p rze lic z y ć staw ki p a te n tó w akcyzow ych.

W ła d z e s k a rb o w e u s k u te c z n ia ły przeliczenia w edle k u r s u 1 fr. zł. 270.270 mkp., czyli p o b ie ­ r a ły o p ła ty w edle s ta w e k w yższych, aniżeli n a le ­ żało p o b ie ra ć w m yśl p o s ta n o w ie ń u s ta w y z d n ia 6. XII. 1923 r.

P ie rw s z y w y ło m w ty m sy s te m ie s p o w o d o ­ w ała u s ta w a o m o n o p o lu s p ir y t u s o w y m z dnia 31.

VII. 1924 r. w p r o w a d z a ją c n ow e sta w k i i r e g u l u ­ jąc w s p o só b o d m ie n n y k w e s tje p o b o r u o p łat p a ­ ten to w y c h od p rz e d s ię b io rs tw , w y m ien io n y c h pod nr. 1 i 2. Rozp. z dnia 23 X. 1922 r. zostało u c h y lo ­ ne co do tych p rz e d s ię b io rs tw .

D a ls z y w y ło m u c z y n iła u s ta w a o o p o d a tk o ­ w a n iu wina, s tw a rz a ją c n o w ą p o d sta w ę p ra w n ą p o b o r u o p łat za p a te n ty od p r z e d s i ę b i o r s t w w y ­ r o b u i s p rz e d a ż y w szelkich win i miodu.

U s ta w a ta zm ieniła ró w n ie ż w y s o k o ś ć o p ła t p a te n to w y c h od p r z e d s ię b io rs tw s p rz e d a ż y p iw a . J e d n a k ż e p o d s ta w ą p r a w n ą do p o b o r u tych o p ła t p o z o s ta ła u s ta w a z dnia 23. X. 1922 r.

U s ta w a w o p o d a tk o w a n iu p iw a zniosła p a te n ­ ty a k cyzow e od b ro w a ró w w p r o w a d z a ją c w ich m ie jsc e p o d a t e k od w y r o b u piwa.

K iedy p ierw o tn ie b r o w a ry p łac iły od p r z e r o ­ bu pierw sz yc h 20 tonn słodu a*. 37 z t y t u ł u p a ­ te n tu akcyzo w e g o — a od p r z e r o b u k a ż d y ch d a l­

szych 10 tonn s ło d u zł. 7,40 — płacą one o b ecnie t y tu łe m podatku od w y ro b u p iw a po zł. 40,00 od k a ż dych 1.400 hi brzeczki g o rąc e j.

W y s ta w i a n e b r o w a r o m w d a lsz y m ciągu p a ­ te n ty ak c y zo w e p o s ia d a ją obecnie ty lk o c h a ra k te r d o w o d u uiszczenia p o d a tk u od w y ro b u .

R o z p o r z ą d z e n ie m P re zy d . R z P . z dnia 26. III.

1927 r. o m o n o p o lu s p ir y tu s o w y m ob jęło w k o ń ­ cu o p ła ty p a te n to w e od p r z e d s ię b io rs tw w y m i e n i o ­ nych p od 1 i 3.

E. BIAŁAS, Mikołów

ul. S kot ni ca 6 (G ó rn y Ś l ą s k ) Tel ef on 139

Z a k ł a d y I n s t a l a c y j n e

♦ ♦ ♦ ♦

P r o j e k t u j e i w y k o n u j e w s z e l k i e p r a c e e l e k t r o - t e c h - n ic zn e . o r a z p i e r w s z o r z ę d n e u r z ą d z e n i a s a n i t a r n e , ła źnie, s u s z n ie i z a o p a t r z e n i e d o m ó w w o d o c ią g a m i

z s t u d z i e n g ł ę b o k i c h i t p

D o d a tk i kom. w m ow ie bę dą ce m o ż n a p o b ie ­ r a ć rów nież od r e k t y f i k a c j i s p ir y tu s u , g dyż p r z e ­ ró b s p ir y tu s u należy uw a ż a ć za dalszą fazę w y ­ ro b u s p iry tu su .

D o d a tk i do p a ń s tw o w y c h o p ła t p a te n tó w a k c y ­ zow ych, pod 1 — 4 w y m ienionych nie m o g ą p r z e ­ k rac z a ć 1000/0 |o p ł a t y od p a te n tó w na w y ró b lub p r z e r ó b a 2000o o p ła ty na sp rz e d a ż n a pojów a lko­

holo w y c h ; s ą one p o b ie ra n e łącznie z opłata m i p a ń s tw o w e m i.

P o w ia to w e Z w iązki k om unalne , k tó re o t r z y ­ m u ją ten d o d a te k uisz c z an y przez p r z e d s ię b io rs tw a n a tere n ie gm in wiejskich, w inny w yp ła c ić g m inom w iejskim , na któ ry c h tere n ie leży dana p r z e d s ię ­ b io rstw o , p o ło w ę d o d a tk u w ciągu dni 14 tu.

U c h w ały w sp ra w ie p o b ie ra n ia w m ow ie b ę ­ dącego d o d a tk u p o d le g a ją z a tw ie rd z e n iu w ładz nadzorczych.

U s ta w a o m o n o p o lu s p ir y tu s o w e m z dnia 31.

VII. 1924 r. p o d w y ż s z y ła znacznie staw ki p a te n tó w akcyzow ych na r z e c z P a ń s tw a , szczególnie w o d ­ n iesie n iu do fa b ry k w ódek — i uc hyliła te m s a m e m o d n o ś n e p o s ta n o w ie n ia rozp. R a d y Min. z dnia 23.

XI. 1922 r. n ie w sp o m in a ją c jed n a k n i c o d o­

d a tk a ch k o m u n a ln y c h do ty ch op łat.

W y ło n i ło się więc p y tan ie , czy dodatki k o m u ­ n a ln e w inne być obliczane nadal wedle s ta w e k p a te n t u u s ta lo n y c h r o z p o rz ą d z e n ie m R a d y Min.

z dnia 23. X. 1922 r. p rzy u w z g lę d n ie n iu dalszych p o d w y ż e k i w a lo ry z a c ji, czy też na p o d s ta w ia u s ta w y o m o n o p o lu s p ir y tu s o w e m — (art. 78).

Min. S k a r b u s ta n ę ło sw oim okólnikiem z dn.

7. XII. 1924 r. L. D. P. O. 2747 VIII. na s ta n o w i­

sku, że r o z p o r z ą d z e n ie R a d y Min. z dnia 23. X.

1922 r. o b o w ią zu je n a d a l w o d n ie s ie n iu do d o ­ d a tk ó w k o m u n a ln y c h do o p ła t p a te n tó w ak c y zo ­ w y c h , sk u te k czego d odatki te nie m o g ą być obli­

czane w edle sta w ek , p o danych w u s ta w ie o m o n o ­ polu s p ir y tu s o w y m .

O kólnikiem z dnia 12. I. 1925 r. L. D. P. O.

10. V III 25 Min. S k a r b u zarządziło, a ż e b y e w e n ­ t u a ln e n a d p ła ty , w y n ik łe z obliczenia d o d a tk u kom.

do p a te n tó w akcyzow ych w edle s ta w e k prze w id z ia ­ nych u s ta w ą o m o n o p o lu s p ir y tu s o w y m a u s k u te ­ cznione p rz e d w yda nie m okólnika L. D. P. O. 2747 VIII., r a r a c h o w a ć n a poczet innych należności p a ń ­ s tw o w y c h lub k o m u n aln y c h s to so w n ie do życzenia o dnośnych płatników .

O kólniki te g o d z iły w in te re s y z w iązków k o ­ m u n a ln y c h (a p o ś re d n ie też i gm in wiejskich) i gm iu m ie jskic h, uniem oż liw ia ją c im p o b ó r d o d a tk ó w w edle s ta w e k w yższych. G o d z iły one poz a te m w in te re s y gorzelni i re k ty fik a c ji dla któ ry c h n o w e sta w k i (w edle ust. o m o n o p o lu s p ir y tu s o w e m ) były k o r z y s tn ie js z e p r z y d o d a tk o w y c h opłatach p a te n ­ tow ych.

Lecz i dla u r z ę d ó w i k a s s k a rb o w y c h s p o w o ­ d o w a ły te okólniki dużo k ło p o tó w i tru d n o śc i, g dyż u r z ę d y te m u s ia ły po b iera ć w e d łu g innych s ta w e k o p ła tę p a ń s tw o w ą a w edle innych dodatki k o m u ­ nalne, zw ła sz c z a w obec b rz m ie n ia art. 46 ust. o fin.

kom., k tó ra stanow i, w y p ł a ty na podatki (opłaty) p a ń s tw o w e , do k tó ry c h p r z y p i s a n e są d odatki k o ­ m un aln e , ro z k ła d a się p r o p o rc jo n a ln ie n a p odatki p a ń s tw o w e i d odatki kom unalne.

T r u d n o sobie w y o b ra z ić , j a k k a s y s k a rb o w e m o g ły w tych w y p a d k a c h p r z e s trz e g a ć p o s ta n o w ie ­ n ia tego a rtykułu.

T o też zarz ą dze nia , w y d a n e n a p o d s ta w ie ok ó l­

n ik a Min. S k a r b u L. D. P. O. 2742 z osta ły z a s k a r ­ żone do N. T . A z d wu s tr o n a m ianow icie: p rze z związki k o m u n a ln e i p rze z rektyfikacje. N. T . A*

U c h y l i ł z a s k a r ż o n e o r z e c z e n i a w yrokiem z d n ia 23. II 1928 1. rej. 2790/25.

Celem p o d k reśle n ia korzyści, jakie pły n ąć b ę d ą dla Zw. k o m u n aln y c h z tego r o z s trz y g n ię c ia s p r a w y p rz e z N. T . A., należy sobie u p rz y to m n ić , ż» dla f a b r y k w ódek w ynosił d o ty c h c z a so w y (w edle s ta w e k R o z p z dn. 23. X. 1922 r. obliczony) J 00% d o d a te k k o m u n a ln y zł. I M , — obecnie zaś w y n iesie zł. 2 .5 0 0 a za czas z p rz e d 1. I. 1928 r n a w e t 7.500 zł. Czy ten d o d a te k j e s t jeszcze ściągalny, j e s t w ątpliw em . S p ró b o w a ć nie zawadzi. Z m ia n a zasad o p o d a t k o ­ w a n ia s p ir y t u s u na rzecz m iast usz cz u p liła d o c h o i y m ia s t w Rp. liczących pon a d 15 000 m ie s z k a ń c ó w w y n o s i około 14 m iljonów zł.

D o d o d a tk ó w kom. do o p ła t państw , od p a te n ­ t ó w a kcyzow ych m a z a sto so w a n ie art. 17 ust. o fin.

kom . w m yśl k tó re g o związki s a m o r z ą d o w e s ą u p r a w n io n e do p o b o ru dod a tk ó w specjalnych w w y ­ sokości 5Q0/0 na ściśle o k ie ś io n e cele in w e s ty c y jn e . Jeżeli się r o z w a ż y , że p rz e d s ię b io rs tw a , o b o ­ w ią z an e do uiszczenia o p ła t państw , od p a te n tó w akcyzow ych dość w ysokich z re s z tą e w e n tu a ln ie d o d a tk ó w kom. rów nież znacznych do tych o p ła t, m u sz ą uiścić jesz c ze p o d a te k : p r z e m y s ło w y , d o ­ chodow y, w y k u p ić ś w ia d ec tw o p r z e m y s ło w e — to n a s u w a się p ytanie, czy o p ła ty od p a te n tó w akcy­

zow ych nie s ą obciążeniem z b y t d o tk liw e m i czy p rz y ję c ie tych o p ła t ze s y s te m u r o s y js k ie g o b y ło p o s u n ię c ie m z b y t szczęśliwem .

Na koniec n a le ż y zaznaczyć, że Min. S k a r b u okólnikiem z dn. 21 I 1927 r. L. D. P. O. 1360 VIII/26 w y ja ś n iło , że p o d s ta w ą do obliczenia d o ­ da tk ó w k o m u n aln y c h w my*l art. 10 ust. o fin. kom.

od w y tw ó rn i win i m io d o sy tn i o raz od z a k ła d ó w s p rz e d a ż y wina, piw a i m iodu są ceny p a te n tó w akcyzow ych, u s ta lo n e w z a łą c zn ik u R ozp. M in . S k arb u z d n ia 24. X II. 1923 r. (Dz. U. N. 137 poz. 1148) a nie ceny w y k a z a n e w z a łączniku do u s ta w y o o p o d a tk o w a n iu w ina i m iodu sy c o n eg o z dnia 1. VII. 1925 r. (Dz. U. N. 75 poz. 525).

Zw iązki s a m o r z ą d o w e nie m u s z ą u s ta n a w ia ć d o d a tk u kom. w m ow ie b ę d ącego w jed n a k iej w y ­ sokości dla w sz ystkic h p r z e d s i ę b i o r s t w w ich o b r ę ­ bie p o ło żo n y c h i m o g ą tę o p ła c ę (dodatek) ró ż n ic z - k ow ać w o dniesieniu do r ó ż n y c h k a te g o r ji p r z e d ­ się b io rstw lu b też w o dniesieniu do różnych części zw ią zku s a m o rz ą d o w e g o , — (p atrz r e s k r y p t Min.

S p r a w W e w n ę tr z n . w y d a n y w p o r o z u m ie n iu z Min.

S k a r b u z dnia 17. X II. 1925 r Nr. III 6897/26). ^

Oszczędność

Jako środek zaradczy przeciw kryzysowi

W k ła d y osz cz ę dnośc iow e z ło ż o n e w 18 K o ­ m u n a ln y c h K asach O s zczędności W o j e w ó d z t w a Ś lą s k ie g o w y n o s iły w dniu 31 sierpnia r. b. s u m ę zł. 101.099.80 co w p o ró w n a n iu do u b ie g łe g o s t a n u z dnia 31 lipca r. b. o z n a cz a w z ro s t o 723.000 zł., gdyż w tym czasie s ta n w k ła d ó w w y n o s ił zł.

100.376.800.

T e n n ie z n a c z n y w z r o s t w k ła d ó w w s k a z u je n a p e w n e o d p r ę ż e n ie s y tu a c ji p ie n ię ż n e j, oraz n a u s p o k o je n i e się ludności, k tó ra pod w p ły w e m za­

5 ła m a n ia się niem ieckiej w a lu ty u le g ła silnem u z d e n erw o w a n iu . Mi ar ą teg o z d e n e rw o w a n ia była cyfra około 4 m iljonów zło ty c h w ycofanych w k ł a ­ dów z K o m u n a ln y c h K a s O sz czędności w m ie s ią ­ cu lipcu.

W ie le z b y t trw o żliw y c h osób w yc o fa ło s w o je w k ła d y, by z akupi ć za złote zagra ni cz ne pi eni ą­

dze. S t r a t y poni esi one p r z y tych o pe ra c ja c h d o ­ c hodz ą do p o w a żn yc h sum, co powi n no być w y ­ r a ź n ą p r z e s t r o g ą na pr zyszł ość, że nie należy w i e ­ r z yć w wsz ys tko, co obce i nie mieć zaufania do wł as nej wal ut y, gdyż j ak obecnie m a m y możnoś ć się pr zekonać, zagraniczne w al u t y jedne p o d r u ­ giej ul e g a j ą deprecjacji, p odc zas g dy złot y polski j e st obecnie j e d n ą z najsi lni ejszych wa lut E u r o p y . F a k t ten doceniła równi eż i zagranica, gdzie z ł o t y n o t o w a n y j e st bez zmi an i gdzie ist ni ej e n a ń sil­

ny popyt.

Obe c ni e życzyć b y sobie należało, by na s ze s p o ł e c z e ń s t w o p r z y j ę ł o się tą wi a rą w n i ew z r u - sz oność naszej w a l u t y i p r z es t ał o uciekać w z g l ę d ­ nie lok owa ć swoj e oszczędności w j ak i ch ko lw ie k

wa l u t a c h obcych, gdyż j ak to z ostatnich w y p a d ­ k ó w wi emy, n a we t na jba rdzi ej b oga te k r a j e p r z e ­ c h odz ą wielki k r y z y s e konomi czny, kt óry w tr zą s a ich pods ta wami . H a s ł e m n a s z y m na najbliższą p r zy s z ł o ś ć musi b yć „ t r w a ć i p r z e t r w a ć " .

Mus imy p at rz eć na w sz y s t k o z d uż ą dozą zimnej krwi i o pa nowa ni a, wi erzyć w stałość na ­ szych s t os u nk ów pi eni ężnyc h i wz moc nić w z n a cz ­ n ym s topni u oszczędność, a lbow ie m w dobi e obec nego k r y z y s u gos p od a rc z eg o i w s k ut ka ch p r ze z niego wy woł anyc h, pomóc n am m o ż e j e d y ­ nie oszczędność, kt ór a n i e j e dn ok r ot n i e j uż w dzie~

j ach ludzkości od da wa ł a p odobne usługi n a s zy m pr zodkom.

W obecnej sytuacji gos podarczej Os z cz ęd no ś ć j e s t o bowi ąz ki em ka żdego obywat ela, gdyż o s z c z ę ­ dz one gr osz e złożone w pr ze z na cz o ny c h na to i n ­ s t y t u c j a c h u r a s t a j ą w t ysiące i mil jony złotych, k t ó re z kolei poz wa l aj ą na ożywi enie życia g o ­

s p o d a r cz e go i oprócz t ego z ape wni aj ą o s z cz ę dz a ­ j ą c e m u p r ze t rw an ie ciężkich chwil w życiu.

N a j wi ę ks zą pom oc ą j ednos tki dla s p oł e c z e ń ­ s t w a j es t w obecnych czasach tylko p ows z ec h na o s zcz ędnoś ć i wi arę we w ł a s ne siły.

K ronika

K a t o w i c e ; W nr. 18-19 „O. S . “ w o gł o s z e ­ niu f ir my „Hi gi ena " — Kat owi ce II, ul. K r a k o w ­ s ka 9 zaszedł błąd dr ukar ski , co ni niejszem p r o ­ s t u je my . F i r m a „Hi gj ena " sp. z og r odp. z a ł oż o ­ n a w r. 1889 cieszy się zasł uż on ą opi nją i poleca się do s p o r zą d za n ia k o s z to r y só w i wszelkich o b ­ j a ś ni e ń fachowych.

P o k a z m o t o p o m p y s t r a ż a c k i e j „ L e o p o l j a "

w C h r o p a c z o w i e o d b y ł się w ubiegłym t y g o d ­ niu w o b e c przedstawicieli Z a r z ą d u i r a d y gminy, miejscowej O c h o tn . Straży Pożarnej, d e legatów p o w i a ­ to w e g o Z a r z ą d u S traży Pożarnej na p o w ia t święto- chłow icki i n a c ze ln ik ó w sąsiednich straży p o ż a r n y c h w Łagiew nikach i w Lipinach. P o k a z działania m o to p o m p y u r z ą d z o n o hucie cyn k u G u id o tto p rz y c z erp a n iu w o d y ze staw u, a następnie w gminie p r z y ul. P o w s ta ń c ó w z czerpaniem w o d y wprost z hydran tu . M o to p o m p ę d e m o n s tro w a ł p. inż. Szafar-

kiew icz ze L w o w a . Działania m o to p o m p y z n a la z ło o g ó ln y p o d z iw i uznanie — tak, że gm ina C h ro - p a c z ó w postanow iła p o m p ę tę n a b y ć , g d y ż d o t y c h ­ c z a s o w a ręczna p o m p a o k a z a ła się n iew y s ta rc z a ­ jąca. Nadm ienić należy, iż m o to p o m p a „ L eopo- lja “ — jest w y r o b u polskiego ze L w o w a , — sto su n k o ­ w o tania , b o w r a z z d o d a tk a m i potrzebnem i kosztuje niecałe 5.000 złotych, z d o g o d n e m i w a ru n k a m i spłaty.

R ó w nocześnie z a d e m o n s tr o w a ł p. inż. Moszkowskt z S o s n o w c a strażacki m o to r o w y w ó z rekw iz ytor- ski, k tó ry rów nież został u z n a n y za p ra k ty c z n y . Na k u p n o tego w o z u gm ina w o b e c n y c h c z a s a c h nie m oże sobie jedna k pozw olić, c h o ć w ó z ten nie­

w ątpliw ie p r z y d a ł b y się.

B i e l s k o . Z w r a c a m y u w a g ę n a ogłoszenie firmy „karto In d ex “. Dzień, Biało-Bielsko, pl. Ratusz.

3, k tó ra w y r a b ia trw ałe, m etalow e szafki na k a rty rodzinne, an k ie to w e i m eldunkow e,

A p a r a t y te, n a d a ją c e się tak dla najm niejszych jak i najw iększych gmin, o k a z a łe się b a r d z o p r a k ­ tyczne, tem sam em p o le c a m y je p r z y z a k ła d a n iu biur m eldunkow ych.

Firma polska, p rz e ra b ia ją c a śląski suro w ie c i z a tru d n ia ją c a śląskiego r o b o tn ik a zasługuje n a g o ­

rąc e poparcie.

Szafki są w b iurach Z w ią z k u Gmin, K atow ice, ul. P o c z to w a d o obejrzenia.

Rcisp © rządzenie p o lic y jn e W ojew ody ś lą s k ie g o

W dzienniku U sta w Śląskich z dnia 17 p a ź ­ dziernika b. r. Nr. 23 u k a z a ło się r o z p o r z ą d z e n ie policyjne W o je w o d y Śląskiego o u t r z y m a n i u a p a ­ r a t ó w t e l e f o n i c z n y c h w s t a n i e , z a b e z p i e c z a j ą ­ c y m ad r o w i e p u b l i c z n e .

R o z p o rz ą d z e n ie to m a n a celu w a lk ę z c h o r o ­ b a m i i n l e k c y j a e m i a w s z c z e g ó l n o ś c i z g r u ­ ź l i c ą .

Z uw agi n a to, że w ostatnich, zw łaszcza, la ­ ta c h c h o r o b y infekcyjne rozw ijają się z z a strasz a ­ jącą szybkością, z a b ie ra ją c obfity plon z istnień ludz­

kich, z a ś słu c h a w k a telefoniczna, d o s tę p n a dla sze­

regu o s ó b w biurach, sk lepach, cukierniach, i wszel­

kiego ro d za ju instytucjach h a n d lo w y c h i prze m ysło­

w y c h a dla m a s p r z y g o d n y c h i n t e r e s a n t ó w w r o z m ó w n i c a c h p u b l i c z n y c h , jest niejako zbior­

nikiem całych koionji p rze ró ż n y c h bakterji, p o z o s ta ­ w io n y c h przez r o z m ó w c ó w p rz y o d d y c h a n iu , kaszla­

niu, kichaniu i t. d., w postaci w ydzielin śliny, resz­

tek p o ż y w ie n ia i t. p., z a r z ą d z e n i e P a n a W o j e ­ w o d y Ś l ą s k i e g o n a l e ż y p o w i t a ć z c a ł y m u z n a ­ n i e m .

Dezynfekcję słuchaw ek telefonicznych, z g o d n ie z p o w y ż s z y m ro zp o rz ą d ze n iem w y k o n y w a ć będzie firm a : G órnośląskie Przedsiębiorstw o P rz e m y s ło w o - h a n d lo w e „D. A. Tel". w K a to w ic a c h ul. Sobieskie­

g o Nr. 24 tel. 31-57.

Personel de z y n fe k c y jn y został z a a n g a ż o w a n y w y łącznie z p o ś ró d bezrobotnej inteligencji p r a c u ­ jącej G ó r n e g o Śląska i p o o trz y m an iu o d p o w ie d n ie ­ g o pouczenia, z a o p a t r z o n y w p o trz e b n e a p rz e w i­

dziane ro zp o rz ą d ze n iem środki i legitymacje z fo to ­ grafiami, ro z p o c z y n a s w ą p r a c ę z dniem 26 p a ź d z ie r ­ nika r. b. o d w ie d z a ją c a b o n e n tó w telefonicznych.

K o s z t c z t e r o k r o t n e j d e z y n f e k c j i j e d n e j s ł u ­ c h a w k i w y n o s i 2 . 0 0 z ł. m i e s i ę c z n i e , p łatne w k o ń c u k a ż d e g o miesiąca.

w M ysłow icach

W ty g o d n iu od 17. X. do 23. X. 1931 r. s p ę d z o n o n a t a r g i : b u h a ji 159, w o ł ó w 50, k r ó w 836, j a ł ó w e k 94, cie lą t 161, o w ie c 3, kóz i b a r a n ó w —, n i e r o g a ­ c iz n y 2644..

O g ó ł e m 3947 z w ie r z ą t .

P ła c o n o z a J e d e n k ilo g r a m ż y w e j w a g i:

a) b u h a j e od 0,52 do 1,1] zł., b) w o ły od 0,53 do 1,13 zł., c) k r o w y od 0,58 do 1,15 zł., d) ja ł ó w k i od 0,55 do 1,15 zł, e) c i e lę ta od 0,60 do 1,30 zł., f) k o z y i b a r a n y —,

g) n ie r o g a c i z n ę I. gat. od 1,58 do 1,90 zł.,

„ II. gat. od 1,40 do 1,57 zł.,

„ III. gat. od 1,20 do 1,39 zł.,

„ IV. gat. od 0,90 do 1,19 zł., T e n d e n c j a z n i ż k o w a .

M y s ł o w i c e , d n ia 23. X. 1931 r.

D y r e k c j a C e n t r a l n e j T a r g o w i c y .

K A T O W I C E

ul. W ojewódzka 15. Telefon 2486.

(D w ie m i n u t y od d w o rc a )

cm

Pierwszorzędna kuchnia. Doborowe trunki. Dobrze pielęgnow ane piwa.

Sp rz ed a ż piw a w syfonach po z a dom. M

li WAGA I

%

PRZECZYTAJ A SKORZYSTASZ

w KATO'WIC ACH, p rz y uL Marsz* P iłsu d sk ie g o 4

o tw a rty został fabryczny

firmy

Stale w zapasie b o g a ty w y b ó r k o m ple tnyc h i pojedyńczych urządzeń, now e m odele sypialń, jadalń i g a binetów .

Specjalność: KUCHNIE I P O K Q )E R O B O TN ICZE.

W e własnym interesie Szan. Klienteli b ę d z ie p r z e d k a ż d o ra z o w e m zakupnem p r z e ­ g ląd n ą ć nasze m odele, p o ró w n a ć b e z w zględnie konkurencyjne ceny i zwrócić u w a g ę na jakość wykonania.

P rz y uwzględnieniu d o g o d n y c h w arunków z a p ła ty i rzetelnej ob słu d z e z a p ew n ię sobie zaufanie Szan. Klienteli.

M ysłowice, w październiku 1931 r.

'lilia