Ś wiat Z bóż

(1)

O FEDERACJI

Ś ^wiat Z ^bóż

BIU

^L

E

^TYN

INFORM

^ACY

JN

^{Y KRA}

JO

^WE

J F

E

D

E

R

A

CJI

^P

RODU

^CE

NTÓ

^{W Z}

BÓ

Ż

Numer 35 Wrzesień 2017 Numer ISSN 1734-9575 Egzemplarz bezpłatny

Nawozy naturalne w nawożeniu roślin

i użyźnianiu gleb

40 Orka czy

bez orki? 45

„Fusarium w uprawie pszenicy”

– publikacja wyników badań 36

Rynek krajowy – trudne żniwa 26

Dobry czas na inwestycje?

– wywiad z Prezesem Ziarn-Pol 28

(2)

Świat Zbóż nr 35

• 3

O FEDERACJI

2 •

wrzesień 2017 O FEDERACJI

Ś ^wiat Z ^bóż

BIULETYN INFORMACYJNY KRAJOWEJ FEDERACJI PRODUCENTÓW ZBÓŻ

wrzesień 2017

Członkowie wspierający:

Henryk Ordanik

tel. 502 608 085 woj. wielkopolskie, lubuskie, dolnośląskie Ryszard Szczukowski

tel. 601 830 309 woj. pomorskie, zachodniopomorskie Rafał Mładanowicz

tel. 608 755 255 woj. zachodniopomorskie, pomorskie i kujawsko-pomorskie

Krzysztof Bojar

tel. 601 276 156 woj. lubelskie, podkarpackie Jerzy Hławiczka

tel. 505 022 609 woj. opolskie, śląskie, małopolskie, świętokrzyskie

Joanna Tomaszewska

tel. 667 958 199 woj. mazowieckie, łódzkie, podlaskie, warmińsko-mazurskie

Leszek Bosek

tel. 663 763 467 woj. opolskie Kontakt w terenie:

Redakcja Redaktor naczelny Joanna Tomaszewska kom. 667 958 199

e.mail: redakcja@swiatzboz.pl www.swiatzboz.pl

Konsultanci naukowi dr Beata Michalska-Klimczak dr inż. Zuzanna Sawinska prof. dr hab. Marek Mrówczyński prof. dr hab. Jan Pawlak prof. dr hab. Czesław Szewczuk Skład i grafika

e-mail: magda@printomato.pl www.printomato.pl

Krajowa Federacja Producentów Zbóż ul. Szkolna 2/4 lok 418

00-006 Warszawa kom. 667 958 199 Marta Czaplikowska Asystentka Biura kom. 537 958 199 www.kfpz.pl e-mail: biuro@kfpz.pl

Za treść ogłoszeń, reklam i artykułów sponsorowanych redakcja nie odpowiada.

Drodzy Producenci i Czytelnicy,

Piszę ten list 22 sierpnia i gratuluję wszystkim tym, którzy są już po żniwach.

W tym roku natura pokazała pazur, który najbardziej dotknął Pomorze, Kujawy i część Wielkopolski. Kataklizm, który miał miejsce 11 sierpnia, zdziesiątkował plony, zniszczył dobytek i plany setek gospodarstw rolnych. Chciałem przeka- zać wszystkim poszkodowanym wyrazy współczucia i składam deklarację po- mocy. Wraz z Pomorską Izbą Rolniczą podejmujemy działania mające na celu m.in. zbiórkę pasz dla zwierząt oraz plandeki do zabezpieczenia zniszczonych gospodarstw. Już w pierwszych dniach rozpoczęcia zbiórki mamy pierwsze po- ważne deklaracje pomocy z Polski, za które bardzo dziękuję.

W tym liście chcę także poinformować, że żniwa w Polsce w dniu 22 sierpnia się nie skończyły, a z tego co widać za oknem, z pewnością w sierpniu się nie skończą. Obfite i praktycznie codzienne opady deszczu na północy Polski nie pozwalają zebrać tego, co zostało na polach, a to są jeszcze tysiące hektarów.

Pierwszy raz nie wiem co dalej do Was napisać. W tym roku zdecydowanie musi- my skupić się na pomocy poszkodowanym, podobno dobro powraca!

Z poważaniem,

Rafał Mładanowicz Prezes Krajowa Federacja Producentów Zbóż

(3)

O FEDERACJI

W TYM NUMERZE:

O FEDERACJI

3 List prezesa KFPZ 5 Debata Przedżniwna

8 To za mało! Gorzka rozmowa – piękne idee – trudne czasy

9 Biopaliwa – nowelizacja ustawy

10 Przewaga kontraktowa – pytania i odpowiedzi UOKIK

11 Szkolenie ARR

12 Spotkanie w MRiRW na temat Strategii Promocji Żywności

12 Nowa kadencja Komisji Zarządzających Funduszami Promocji

13 V edycja konferencji Narodowe Wyzwania w Rolnictwie

AKTUALNOŚCI

14 Światowy Dzień Makaronu

16 Międzynarodowa Wystawa Rolnicza AGRO SHOW 17 Rola pieczywa i przetworów zbożowych

w codziennej diecie III

18 Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa 19 Grunt to bezpieczeństwo – raport Bayer

RYNEK ZBÓŻ

20 Przegląd wiadomości z rynku wschodniego 22 Wiadomości zbożowe ze świata

26 Rynek krajowy, trudne żniwa

28 Dobry czas na inwestycje? przechowalnictwo – innowacje – technologie

AGROTECHNIKA

31 Wyczyniec polny (Alopecurus myosuroides Huds.) i odporność na herbicydy

32 Przechowywanie zbóż Warto zainwestować w silosy

36 „ Fusarium w uprawie pszenicy” – publikacja wyników badań

37 Pszenice samopsza i płaskurka – powrót do pierwotnych form pszenicznych

40 Nawozy naturalne w nawożeniu roślin i użyźnianiu gleb

45 Orka czy bez orki?

45 47 Skuteczna eliminacja chwastów w zbożach

Szanowni Czytelnicy!

Wakacje i po wakacjach… Niestety, nie dla wielu z Was. Okres żniw to z reguły trudny czas. Pełna mobilizacja, przy- gotowanie na wiele ewentualności. Jednak z pogodą nikt nie wygra, a trafić z dobrym ubezpieczeniem, to też trochę loteria. Niestety tegoroczne żniwa znacznie się wydłużają. Rozpoczęły się późno, dodatkowo utrzymuje się niestabilna pogoda .Nawałnice, które przeszły przez Polskę, dotychczas nie pozwoliły zebrać plonów. O trudnej sytuacji na północy mogą Państwo przeczytać w krótkiej rozmowie z Prezesem KFPZ (str. 8).

Jednym z ważnych tematów, który w tym numerze „Świata Zbóż” został szeroko opisany, jest prawidłowe maga- zynowanie plonów. Przedstawiamy aktualne tendencje oraz metody przechowywania, warunkujące utrzymanie zbiorów w dobrej jakości. O możliwych innowacjach opowiedział p. Ryszard Szczukowski Prezes Ziarn-Pol.

Zapraszam do zapoznania się z analizą rynku przedstawioną z perspektywy rynku światowego, wschodniego oraz krajowego.

Joanna Tomaszewska Redaktor naczelna

O FEDERACJI

KZPR

i RB Debata Przedżniwna

Tradycją stało się już organizowanie Debaty Przedżniwnej w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi przez Krajową Federację Producentów Zbóż. Jest to już XIII Debata, do której w tym roku, podobnie jak i w 2016 r. przyłączyło się Krajowe Zrzeszenie Producentów Rzepaku i Roślin Białkowych. Krajowa Federacja Producentów Zbóż stara się co roku zapraszać osoby związane z branżą rolniczą reprezentującą producentów, przetwórców, firmy chemiczne, firmy logistyczne, związki rolnicze oraz media. Zależy nam także na obecności najwyższych władz, w tym przede wszystkim przedstawicieli Resortu Rolnictwa oraz Agencji Rynku Rolnego, Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, Agencji Nieruchomości Rolnych, Warszawskiej Giełdy Towarowej, Głównego Urzędu Statystycznego, Głównego Inspektoratu Ochrony Roślin i Nasiennictwa, Ośrodków Doradztwa Rolniczego oraz wielu innych insty- tucji. W ten sposób staramy się, by uczestnicy Debaty mogli uzyskać rzetelne informacje, wymienić się opiniami i spotkać się z przedstawicielami administracji, firm, młynów, skupów, środowiska naukowego. Przede wszystkim zależy nam jednak na dyskusji z rolnikami, wysłuchaniu ich potrzeb, a dzięki temu skutecznemu działaniu. Niestety, w tym roku pomimo zaproszenia, Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi Pan Krzysztof Jurgiel nie pojawił się na Deba- cie. Jest to dla Krajowej Federacji Producentów Zbóż oraz zaproszonych Gości duże rozczarowanie, gdyż wszyscy obecni liczyli na merytoryczną dyskusję z Ministrem oraz udzielenie przez niego odpowiedzi na nurtujące branżę rolniczą pytania.

Debatę Przedżniwną prowadził Prezes KFPZ Pan Rafał Młada- nowicz. Przy stole prezydialnym zasiedli także Dyrektor De- partamentu Rynków Rolnych Pan Waldemar Sochaczewski, z-ca dyrektora Pan Marian Borek, Dyrektor Generalny Pani Mirosława Jaroszewicz-Łojewska oraz Prezes KZPRiRB Pan Juliusz Młodecki.

Na początku Debaty Pan Rafał Mładanowicz podziękował oraz przywitał zebranych Gości. Z ramienia MRiRW głos wstę- pu oraz przedstawienie prac i działań resortu przedstawił Pan Waldemar Sochaczewski. Pan Dyrektor poruszył wiele kwe- stii, które dotyczą branży rolniczej i określił punkt widzenia Ministerstwa. Jak powiedział Pan Sochaczewski – Kierunek na rynku zbóż jaki mógłbym dzisiaj nakreślić jest jeden. Wzma- gać eksport dobrej pszenicy jakościowej, chlebowej, polskiej.

Zacząć ją promować jako polską pszenicę – tak, jak amery- kańskie, francuskie – wszelkimi możliwymi kanałami starać się lokować na rynku odbiorcy. A jeśli gdzieś pojawi się luka gorszych pszenic paszowych, to nie blokować tych granic, bo to nic nie da.

Mowa była również o tworzeniu elektronicznej platfor- my żywnościowej w Polsce. Jak powiedział Dyrektor Socha- czewski elektroniczna platforma żywnościowa będzie miej- scem, gdzie pszenica konsumpcyjna zostanie wystawiona jako pierwsza. Ponadto w ramach Strategii na Rzecz Odpo-

wiedzialnego Rozwoju Resort wpisał projekt mający na celu wprowadzenie intermodalnego przeładunkowego terminalu.

Jak zaznaczył Dyrektor Sochaczewski, są tu brane pod uwagę dwa produkty: cukier i zboża. Słowa komentarza poświęcono również projektom ustaw wychodzących z MRiRW. Poruszo- no to aspekt ustawy o Agencji Rynku Rolnego oraz głównie ustawy nakładającej obowiązek zawierania pisemnych umów na produkty rolno-spożywcze, którą jak powiedział Dyrektor Sochaczewski Resort Rolnictwa zmodyfikuje, co było podno- szone przez wiele organizacji. Dodatkowo omówiono także ustawę dotyczącą funduszy promocji żywności. Według opinii Dyrektora Sochaczewskiego ich formuła wymaga weryfikacji, np. poprzez dołożenie funduszu integracji branżowych i promocji żywności.

Prezes KFPZ Rafał Mładanowicz odnosząc się do wystąpie- nia Dyrektora Sochaczewskiego zapewnił o wsparciu w opi- niowaniu i wskazywaniu odpowiednich rozwiązań w tworzeniu projektów ustaw. Dodatkowo podkreślił jak ważny jest system jakości oraz to, co w tym zakresie robi Federacja. Dotyczy to m.in. poprawy systemu produkcji zbóż. Jak podkreślił Prezes Mładanowicz budowa dobrej jakości ziarna zaczyna się od procesu produkcji w polu. Ponadto zaznaczył – My, jako Kra- jowa Federacja Producentów Zbóż jesteśmy pionierami w Pol- sce w tym, co robimy. Zmieniamy, profesjonalizujemy w bar-

fot. KFPZ fot. KFPZ

(4)

Świat Zbóż nr 35

• 7 6 •

wrzesień 2017

O FEDERACJI O FEDERACJI

dzo dużym stopniu proces jakości czy proces technologiczny w polu. Analizujemy patogeny, ukierunkowujemy zwalczanie, chodzi tu głównie o fungicydy. Mamy też bardzo duże plany na przyszłość. Dzięki temu, że mamy fundusz promocji oraz dzięki współpracy z innymi organizacjami, daje nam to olbrzy- mią wartość dodaną. – Prezes KFPZ apelował także o większe zrzeszanie się rolników w związki branżowe i angażowanie się w pracę w ich strukturach.

Po tej części przyszła kolej na prelekcje zaproszonych gości. Pierwszą z nich było wystąpienie Pani dr Zuzanny Sa- winskiej z UP w Poznaniu, w którym omówiła wspólny pro- jekt realizowany z KFPZ. Dotyczył on badania pszenicy pod kątem Fusarium w całej Polsce i stosowanych fungicydów. Są to niezwykle ciekawe wyniki, które w sposób jednoznaczny pokazują, że często stosowane preparaty zawierające tę samą substancję aktywną, różnią się skutecznością działania. Wyniki przedstawione zostały w najnowszej publikacji wydanej przez KFPZ we współpracy z UP w Poznaniu oraz na naszej stronie internetowej w zakładce Fusarium. Wszystkim osobom zainteresowanym publikacją możemy ją udostępnić po wcześniej- szym zgłoszeniu się (osobiście, telefonicznie bądź mailowo) do biura Federacji.

Swoją najnowszą analizę sezonu 2017/2018 w produkcji zbóż i rzepaku przedstawił Pan Wiesław Łopaciuk z Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej. Jak oszaco- wał IERiGŻ-PIB zbiory zbóż wraz z kukurydzą wyniosą nieco ponad 29,5 mln ton. Jak stwierdził Pan Łopaciuk – Zboża ozi- me powinny sobie lepiej poradzić w tym sezonie, zaś wpływ na możliwości plonowania zbóż jarych ma późniejszy wysiew.

Do danych odniósł się inny prelegent, ekspert KFPZ, Pan Zbigniew Kaszuba, który również przedstawił prognozy na sezon 2017 oraz prognozy wynikowe na 2016 r. Jednak za- znaczył, ustosunkowując się do wypowiedzi Pana Wiesława Łopaciuka, że zapasy przedstawione wg IERiGŻ są zbyt opty- mistyczne.

Swoje spostrzeżenia dotyczące rzepaku przedstawił z ko- lei Pan Juliusz Młodecki. Poruszono tu kwestię braku zgody Ministerstwa na możliwość stosowania zapraw neonikotyno- idowych w tym roku i problem, jaki powoduje to dla rolni- ków uprawiających rzepak. W tej części padło z sali pytanie – Czemu Minister blokuje stosowanie zapraw neonikotyno- idowych? Świadczy to o wadze problemu i sporych emocjach wśród plantatorów rzepaku. Swoją prezentację przedstawił również Pan Michał Ciszak z Procam Polska nt. „Skuteczności pestycydów w Polsce” oraz Prezes Elewarr Pan Bogdan Drech- na, który podsumował ostatni sezon i stwierdził, że spółka

Elewarr zakończyła go na plusie. Jednym z prelegentów był również Pan Andrzej Staliński Dyrektor Segmentu Agro fir- my OT Logistics S.A. Przedstawił strategię firmy, jej cele oraz podkreślił jej znaczenie oraz to, że jest to spółka z polskim kapitałem. Udział w debacie wziął także przedstawiciel John Deere Polska Pan Dariusz Wilanowski, który przedstawił ofertę firmy na ten sezon. Wśród zaproszonych obecna była również firma Valagro specjalizująca się w produkcji biosty- mulatorów i specjalnych nawozów do zastosowania m.in. rolnictwie.

Koniec Debaty został przeznaczony na pytania oraz dysku- sję, w której brali udział zgromadzeni uczestnicy odnosząc się do poruszanych wcześniej tematów. Pan Tadeusz Szymańczak z Polskiego Związku Producentów Roślin Zbożowych nawiązał m.in. do ustawy o zawieraniu umów kontraktacyjnych, która przyczynia się do większej liczby papierów, czy do prawa ło- wieckiego i braku wpisania innych gatunków – takich jak cza- ple, żurawie, łabędzie powodujące szkody np. w rzepaku – na listę szkodników. Sporną kwestią są również zaprawy neoni- kotynoidowe i brak zgody MRiRW na ich stosowanie pomimo Raportu Kleffmanna opisującego potencjalne skutki wycofa- nia tych substancji dla upraw rolniczych. Dodatkowo pytano o stosowanie roślin motylkowych grubonasiennych w paszach ( jak bobik i łubin), które wedle opinii nie nadają się do tego ze względu na związki antyżywieniowe. Z kolei Pan Jakub Oh- ler z firmy Z. Ohler Broker Commodity także poruszył kwestię zawierania umów kontraktacyjnych i zapytał czemu podczas tworzenia projektu ustawy nie skorzystano z wiedzy osób, które tworzyły warunki dla handlu zbożem w Polsce i zdefi- niowały wiele problemów oraz sposoby ich rozwiązania? Pod- noszono również aspekt badania pestycydów i pytanie czy Re- sort Rolnictwa mógłby takie badania sfinansować? Jak widać, pytań było wiele i dlatego wszystkie zostały pisemnie prze- kazane Panu Ministrowi Rolnictwa i Rozwoju Wsi Krzysztofowi Jurgielowi po Debacie.

Otrzymaliśmy po ponad miesiącu długą odpowiedź z Re- sortu na wszystkie postawione przez nas pytania. Całe pismo z MRiRW zamieszczone jest na stronie internetowej www.kfpz.pl, gdzie można je szczegółowo przeanalizować.

Krajowa Federacja Producentów Zbóż jest niezmiernie zadowolona zarówno z frekwencji tegorocznej Debaty jak i merytorycznej dyskusji zebranych osób. Wyrażamy nadzieję, że rokrocznie będzie nas coraz więcej, a my ze swojej stro- ny obiecujemy, że będziemy poruszać takie tematy, które są bliskie rolnikom i obronie ich interesów. Kolejne spotkanie

za rok, na które już teraz serdecznie zapraszamy. Grupa Azoty Zakłady Chemiczne „Police” S.A. ul. Kuźnicka 1, 72-010 Police tel. 91 317 28 19, e-mail: polifoska@grupaazoty.com

nawozy.eu polifoska.pl

„To, co daję ziemi, ziemia oddaje.

A ja dzielę się tym z innymi.

Dlatego dbam o nią jak najlepiej.

TAKA MOJA ROLA“

Autoryzowany Dystrybutor:

Zamojska Grupa Producentów Rolnych ul. Starowiejska 10, 22-400 Zamość tel. 84 638 74 75 w. 25

zgprspzoo@wp.pl

6 •

wrzesień 2017

fot. KFPZ fot. KFPZ

(5)

Biopaliwa –

nowelizacja ustawy

W ostatnim czasie Ministerstwo Energii pracuje nad nowe- lizacją ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych oraz niektórych innych ustaw. Krajowa Federacja Produ- centów Zbóż, jako jedna z wielu organizacji, poparła pismo Polskiego Stowarzyszenia Producentów Oleju skierowane m.in. do Pani Premier Beaty Szydło sprzeciwiające się wpro- wadzanym zmianom. Proponowany projekt ustawy zna- cząco narusza dobre interesy rolników, którzy produkują

na rzecz biopaliw rokrocznie 2 mln ton rzepaku oraz 1 mln ton zbóż. Niestety skutkiem tego może być załamanie rynku, a co za tym idzie pogorszenie sytuacji 150 tys. gospodarstw rolnych, które dostarczają surowca do polskich tłoczni olejów oraz fabryk biopaliw. Równocześnie Rada Dialogu Społecznego w Rolnictwie przedstawiła swoje stanowisko w sprawie procedowanej ustawy już w 2016 r., w której jednoznacznie stwierdziła, że jest ona szkodliwa dla sektora rolniczego oraz branży biopaliw w Polsce.

Przeciw nowelizacji ustawy o biopaliwach przemawia fakt obniżenia NCW (Narodowy Cel Wskaźnikowy) z 7,8% w 2017r.

do 7,1%. Narodowy Cel Wskaźnikowy to obowiązek wprowa- dzania na rynek paliw transportowych ze źródeł odnawial- nych, czyli biokomponentów i biopaliw. Niestety, nie dość, iż proponowane zmiany mają obniżyć NCW o 0,7 punktów pro- centowych, to znacząco obniżono kary pieniężne w przypad- ku niezrealizowania obowiązku dodawania biopaliw do paliw silnikowych. Co więcej, wprowadzono opłatę zastępczą, która w sposób ewidentny legalizuje niewykonywanie NCW. Wszyst- kie te działania przyczyniają się zarówno do pogorszenia sytuacji rolników, jak również szkodzą polskiej gospodarce.

Ponadto zmiana definicyjna oleju napędowego może nieść za sobą niekontrolowany import z fińskich firm tzw. biowęglo- wodorów ciekłych, czyli HVO. Należy tu również uwzględnić importowany olej palmowy. Zastępują one polski rzepak w re- alizacji Narodowego Celu Wskaźnikowego. Zmiana ta może przynieść negatywne skutki zarówno dla rynku rzepaku, jak również zbóż.

Kolejnym aspektem jest także możliwość zastosowania technologii współuwodornienia, czyli dodawania biomasy do ropy naftowej w procesie jej rafinacji. Jest to następny przy- kład negatywnego oddziaływania na sektor biopaliw w Polsce, które może spowodować serię oszustw i nadużyć.

Proponowane zmiany są tym bardziej zaskakujące z uwagi na fakt, iż trwa dyskusja na arenie Unii Europejskiej oraz w Polsce nt. opublikowanej w lutym br. Dyrektywy RED II.

Niestety zapisy tej ustawy godzą w branżę biopaliw eliminu- jąc tzw. biopaliwa konwencjonalne oparte na surowcach rolnych jak pszenica, rzepak, kukurydza. Proponowane zmiany są w szczególności niekorzystne dla Polski oraz Węgier jako czołowych producentów kukurydzy w Unii Europejskiej.

Krajowa Federacja Producentów Zbóż wyraża nadzieję, że polski Rząd pochyli się nad pismem i poprze przedstawione stanowisko, jednocześnie korzystając z opinii i wiedzy osób, którym zależy na branży rolniczej i biopaliwowej.

KFPZ

To za mało!

Gorzka rozmowa – piękne idee – trudne czasy

J.T. Od kilku tygodni na stronie KFPZ ukazują się informacje o potrzebnej pomocy dla poszkodowanych przez nawałnice, które w szczególności dotknęły województwa Polski północnej. Pan jest z tego regionu, proszę powiedzieć, jak wygląda obecnie

sytuacja?

R.M. Za kilka tygodni się ochłodzi i zaczną się przymrozki.

Rodziny mieszkają w stodołach, przyczepach kempingowych, domkach holenderskich, u swoich bliskich oraz przyjmowane są przez życzliwych ludzi.

Wydaje się, że wszystko gra! Lecz, czy ktoś dzisiaj poka- zuje aktualną sytuację na tych terenach? Niestety nie. Powódź w Ameryce też jest straszna i również współczujemy, a media nie zajmują się zbyt długo jednym tematem. Może kolejne tragedie ludzkie na tym terenie spowodowane katastrofalną sytuacją będą sensacją i na chwile znów przyciągną uwagę mediów!

J.T. W komunikatach na stronie KFPZ pisaliśmy o potrzebnych materiałach do zabezpieczenia gospodarstw, o paszach, otrębach dla zwierząt oraz o kombajnach niezbędnych do szybkiego skoszenia pozostałych plonów. Co teraz jest potrzebne?

R.M. Mieszkańcy potrzebują wszystkiego. Są tacy, którzy stra- cili wszystko, co mieli w domu. Nie posiadają już nic cennego.

Przepraszam, mają jeszcze zdrowie, czyli to, co najcenniejsze.

A także gromadkę życzliwych – bardzo często obcych – ludzi.

J.T. Pan również nie przeszedł obojętnie obok potrzebujących. Czy łatwiej było zaangażować się w pomoc, bo jest Pan sąsiadem?

R.M. Byłem i nadal jestem świadkiem obecności ludzi, któ- rzy przyjeżdżają setki kilometrów po to, aby pomóc. Przede wszystkim angażują się w porządkowanie wszystkiego wo-

kół. Pomagają za kromkę chleba, czasami zostają na kilka dni.

Szczególnie cieszy pomoc zorganizowanych grup młodych ludzi z miast, przyjeżdżających na weekend pracować przy najcięższych zadaniach, naprawach i zabezpieczaniu dachów na budynkach inwentarskich i domach. Tego nie da się opisać, to trzeba samemu zobaczyć.

J.T. Czy władze, samorządy włączyły się do pomocy?

R.M: Często jednak się zdarza, że ludzie z sąsiedztwa, którym nic się nie stało, nie pomagają swoim sąsiadom. Czemu tak się dzieje? Dlaczego pozwalamy tak się skłócić? Bardzo często niestety mają na to wpływ poglądy polityczne. Brak współpra- cy samorządów poróżnionych politycznie to kolejny przykład tego problemu. Zdumiewające jest to, że dwóch przedstawicieli jednego samorządu w tym samym powiecie widzi coś innego!

J.T. Co dalej?

R.M. Wieczorami, kiedy jest chwila na krótkie rozmowy, ludzie się otwierają. Słychać wtedy płacz, czasami krzyk i pytanie: Dlaczego? Zastanówmy się sami i proszę pomyślcie, kiedy ostatni raz bezinteresownie pomogłam/pomogłem?

Rolnicy potrzebują karmy dla zwierząt, materiału siewne- go i wielu innych rzeczy potrzebnych do normalnego funkcjo- nowania gospodarstwa.

J.T. W jaki sposób pomóc?

R.M. Najlepiej samemu wsiąść w samochód, zapakować, co tylko możemy, i pojechać! Porozmawiać z poszkodowanymi i każdy w porozumieniu ze swoimi znajomymi, zorganizuje co trzeba. Jeżeli chcecie pomagać przez kogoś, to polecamy się jako organizacja branżowa do przekazania każdej zaoferowa- nej pomocy. Za co z góry serdecznie dziękuję.

Dziękuję bardzo za to, co już udało się zrobić i przekazać poszkodowanym dzięki wszystkim zainteresowanym pomaga- niem.

Dziękuje bardzo za rozmowę!

Z Rafałem Mładanowiczem rozmawiała Joanna Tomaszewska fot .Przedsiębiorca Rolny

(6)

Świat Zbóż nr 35

• 11

O FEDERACJI

10 •

wrzesień 2017 O FEDERACJI

Przewaga kontraktowa – pytania i odpowiedzi UOKIK

20 czerwca w siedzibie UOKiK odbyło się spotkanie informacyjne ARR oraz UOKiK z udziałem przedstawicieli branży. Celem spotkania było przedstawienie głównych założeń ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwemu wykorzystywaniu przewagi kontraktowej w obrocie produktami rolnymi i spożywczymi, która weszła w życie 12 lipca 2017 r. Ustawa o przeciwdziałaniu nieuczciwemu wykorzystywaniu przewagi kontraktowej w obrocie produktami rolnymi i spożywczy- mi została przygotowana przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwo- ju Wsi. Jej celem jest m.in. wyeliminowanie nieuczciwych praktyk handlowych w relacjach pomiędzy przedsiębiorcami działającymi w branży rolno-spożywczej.

– Przewaga kontraktowa występuje, jeżeli między odbiorcą i nabywcą istnieje znaczna dysproporcja w potencjale ekonomicznym i jednocześnie słabsza ze stron nie ma wystarczających możliwości sprzedaży lub kupna produktów rolnych lub spożywczych od innych przedsiębiorców – wyjaśnia prezes UOKiK, Marek Niechciał.

Przewaga kontraktowa w pytaniach i odpowiedziach 1. Kiedy sprawą będzie mógł zająć się UOKiK?

Urząd może interweniować wówczas, gdy łączna wartość obrotów między dostawcą a odbiorcą w którymkolwiek z 2 lat poprzedzających rok wszczęcia postępowania przekroczyła 50 tys. zł oraz obrót nabywcy lub dostawcy, który stosuje praktykę, w roku poprzedzającym rok wszczęcia postępowania, prze- kroczył 100 mln zł.

2. Kiedy UOKiK nie podejmie interwencji?

– Głównym celem ustawy jest ochrona interesu publicznego. Działania UOKiK mają wyeliminować nieuczciwe praktyki z obrotu gospodarczego, a nie zadość- uczynić konkretnym, poszkodowanym przedsiębiorcom – mówi Prezes UOKiK Marek Niechciał.

3. Jakie sankcje może nałożyć urząd?

UOKiK może nałożyć karę za wykorzystywanie przewagi kontraktowej w mak- symalnej wysokości 3 proc. obrotu przedsiębiorcy osiągniętego w roku poprze- dzającym rok nałożenia kary.

4. Jakie branże obejmą nowe przepisy?

Ustawa dotyczy jedynie podmiotów z rynku rolno-spożywczego. Jeżeli pozo- stali przedsiębiorcy czują się poszkodowani działaniami swoich kontrahentów, nadal mogą wnieść sprawę do sądu cywilnego na podstawie przepisów ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Nie obejmuje ona jednak dostaw bezpo- średnich, czyli produkcji małych ilości surowców do konsumenta lub zaopatru- jącego go lokalnego zakładu detalicznego (np. sprzedaży przez rolnika małej ilości płodów rolnych na targu).

5. Czy są jakieś inne wyjątki, kiedy nowe prawo nie znajdzie zastosowania?

Przepisów ustawy nie stosuje się do przypadków, kiedy dostawca sprzedaje produkty spółdzielniom, grupom oraz organizacjom – producentów owoców i warzyw, do których jednocześnie należy.

6. Czy ustawa dotyczy również relacji dostawca- -sieć restauracji?

Tak, ale tylko jeżeli przedmiotem dostaw jest produkt rolny lub spożywczy. Do restauracji dostarcza się bowiem inne to- wary, np. serwetki, czy talerze, które nie podlegają ustawie.

7. Co w świetle ustawy uznawane jest za produkt rolny i spożywczy?

Są to środki spożywcze, czyli jakiekolwiek substancje lub produkty przeznaczone do spożycia przez ludzi. Mogą to być produkty: przetworzone (np. konserwy, dżemy, wędliny, cukier), częściowo przetworzone (np. surowe produkty powstające w wyniku uboju i rozbioru zwierząt, w tym półtusze wieprzo- we), nieprzetworzone (np. świeże warzywa, owoce, mięso).

Do środków spożywczych zalicza się także napoje, gumę do żucia i wszelkie substancje (łącznie z wodą), świadomie doda- ne do żywności podczas jej wytwarzania, przygotowania lub obróbki. Środkami spożywczymi nie są np. pasze, tytoń i rośli- ny przed dokonaniem zbiorów.

8. Czy UOKiK będzie mógł zająć się opłatami za promocję w sklepowej gazetce, czy za dowiezienie towaru z magazynu?

Samo pobieranie opłat za promocję w gazetce lub inne usługi promocyjne, marketingowe, czy transportowe nie jest zaka- zane. Niedozwolone jest natomiast nieuczciwe wykorzystywanie przewagi kontraktowej w tym kontekście, czyli na przy- kład:

• zawyżone, niewspółmierne opłaty za świadczone usługi,

• wymuszanie zakupu, np. poprzez wiązanie go ze zgodą na przyjęcie towaru do sprzedaży,

• niezrealizowanie usług.

9. Kiedy przewagę kontraktową może posiadać dostawca?

Przykładem jest przedsiębiorca, który działa na dużą ska- lę i jest jedynym wytwórcą danego produktu na określonym obszarze. Nabywca natomiast nie może kupić tego towaru od innego dostawcy.

Więcej pytań i odpowiedzi dotyczących ustawy można znaleźć na stronie internetowej http://przewagakontraktowa.uokik.

gov.pl. Sprawami z zakresu przewagi kontraktowej zajmować się będzie Delegatura UOKiK w Bydgoszczy.

Źródło: Na podstawie materiałów prasowych UOKiK

Szkolenie ARR

27 lipca siedzibie Mazowieckiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Warszawie odbyło się szkolenie dla członków Komisji Zarządzających Funduszami Promocji oraz przedstawicieli organizacji branżowych. Spotkanie dotyczyło przedstawienia i omówienia strategii dla każdego Funduszu Promocji.

Głos wstępu zabrał Pan Dyrektor Biura Rozwoju Rynku Paweł Kocon uzasadniając potrzebę opracowania i wprowadzenia strategii. Jak podkreślił, ma to na celu usprawnienie weryfikacji wniosków i wypracowanie wizji przyszłości oraz ściślejszą współpracę wszystkich funduszy. Pan Dyrektor podawał rów- nież przykłady dobrych i skutecznych kampanii organizowa- nych przez Agencję Rynku Rolnego. Wyjaśniał mechanizmy ich powstawania, opracowania briefu oraz wdrażania w ży- cie. Są one dowodami na to, że „Dobra analiza rynku, tak na prawdę, grupy docelowej, znajomość rynku pozwala nam na tyle dobrze zaprogramować kampanię, że jesteśmy ją w sta- nie streścić na jednej stronie A4, ale musi to na prawdę być poprzedzone żmudną pracą i zastanowieniem się, po co, dla kogo i jakie mają być wtórne efekty tego działania w przy- szłym roku”.

W dalszej kolejności przedstawiciele Komisji omówili głów- ne oraz szczegółowe cele, jakie dana branża sektora rolnego chce uzyskać. Pan Prezes KFPZ Rafał Mładanowicz zaprezen- tował strategię dla Funduszu Promocji Ziarna Zbóż i Przetwo- rów Zbożowych. Jak powiedział – Naszym głównym celem na dzień dzisiejszy jest wsparcie oraz reaktywacja piekarni oraz młynów. Połączyć ogniwo producent, przetwórca i konsument. Chcemy budować świadomość klientów. Co to jest zdrowa żywność? Zdrowe zboża, zdrowa mąka, zdrowy chleb.

Na to też kładziemy bardzo duży nacisk. Dlaczego? My w Pol- sce jako producenci, produkujemy w oparciu o zintegrowany system ochrony, zintegrowany system produkcji, chwalmy się

tym. Sprzedajemy to w Polsce, ale też mamy zagrożenia, na które wskazujemy także w tej strategii. Chodzi nam o import, który nie do końca jest kontrolowany, czyli napływ tego, co może się pojawiać ze wschodu. To co zostaje przetwarzane.

Oczywiście, to nie są same zboża. To są półprodukty, czyli pieczywo mrożone. Chcemy się skupić na tym, by informować i współpracować z konsumentem.

Wśród wszystkich przedstawionych strategii można za- uważyć, że wyznaczone cele w dużej mierze służą:

- promowaniu polskiej żywności w kraju, czyli tzw. lokalny patriotyzm, ale również za granicą,

- walce ze złym PR poszczególnych produktów, - rozwojowi i wspieraniu produkcji polskiej żywności, - większej integracja środowiska branżowego i angażowaniu

się w prace nad marką polskich produktów.

Prawie wszystkie Komisje Zarządzające wyraziły także chęć wzajemnej współpracy w realizowaniu wspólnych pro- jektów poprzez wspieranie polskich produktów wśród kon- sumentów.

Po tej części zostały omówione zmiany formalne obsługi funduszy promocji oraz zasady ich rozliczenia. Dotyczyło to m.in. aspektów związanych ze zmianą rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi ws. szczegółowych warunków i trybu udzielania wsparcia finansowego z funduszy promocji produk- tów rolno-spożywczych, które obowiązują od 7 lipca br.

KFPZ

(7)

Pan Rafał Mładanowicz Prezes KFPZ odebrał 31 maja z rąk Sekretarza Stanu Pana Jacka Boguckiego nominację na członka Komisji Zarzą- dzającej Funduszem Promocji Ziarna Zbóż i Przetworów Zbożowych.

Jak podkreślił Pan Jacek Bogucki polska marka żywności staje się coraz bardziej rozpoznawalna m.in. dzięki działaniom funduszy promocji. Pan Sekretarz Stanu zwrócił też uwagę na działania na rynku krajowym.

– Konsument musi mieć pewność, po jaki sięga produkt. Przy- jęliśmy już regulacje prawne dotyczące zasad oznakowania, ale jeszcze musimy położyć większy nacisk na rzetelne informowanie o konkretnym wyrobie – podkreślił sekretarz stanu.

Z kolei Prezes Agencji Rynku Rolnego, która administruje fun- duszami promocji, Pan Łukasz Hołubowski zaznaczył, że agencja stawia na ścisłą współpracę z Komisjami Zarządzającymi.

– Zależy nam na bardzo dobrej współpracy z funduszami pro-

mocji tak, aby strategie promocji opracowane przez resort rolnictwa i poszczególne branże wspólnie się uzupełniały – podkreślił Prezes ARR.

31 maja odbyło się także pierwsze posiedzenie nowo powoła- nych komisji zarządzających poszczególnych funduszy. Na mocy ustawy o funduszach promocji produktów rolno-spożywczych powołanych jest 9 odrębnych funduszy promocji: mleka, mięsa wieprzowego, mięsa wołowego, mięsa końskiego, mięsa owcze- go, ziarna zbóż i przetworów zbożowych, owoców i warzyw, mięsa drobiowego oraz ryb. Celem funduszy jest promowanie i wspieranie spożycia polskich produktów rolno-spożywczych, zarówno na rynkach krajowych, jak i zagranicznych.

Ponadto jednym z głównych założeń Komisji Zarządzają- cych jest także utworzenie strategii dla każdego funduszu. Ma on usprawnić pracę komisji, weryfikację wniosków i określić główne oraz szczegółowe cele.

Kolejne spotkania nowo powołanych Komisji odbyły się rów- nież 20 czerwca, 5 lipca oraz 20 lipca, które miały na celu wypracowanie wspólnej strategii dla Funduszy Promocji Ziarna Zbóż i Przetworów Zbożowych. Zatwierdzona strategia wyznaczyła cele główne oraz szczegółowe. Do tych pierwszych zaliczono:

1. Rozwój i poprawę inicjatyw społecznych na obszarze lokalnym i regionalnym (gminy powiaty, jak również ogólnopolskie dzia- łania informacyjno-promocyjne),

2. Budowanie świadomości oraz edukacja w zakresie produkcji zbóż w Polsce o jak najwyższych parametrach jakościowych,

Nowa kadencja Komisji Zarządzających Funduszami Promocji

Od tego roku obowiązuje znowelizowana ustawa o funduszach promocji produktów rolno-spożywczych. Jedną ze zmian w tym akcie prawnym jest zmiana składu komisji zarządzających, dzięki której reprezentacja producen- tów została powiększona. Według obecnej ustawy w składzie komisji zasiada pięciu przedstawicieli producentów, trzech przedstawicieli przetwórców oraz jedna osoba z Krajowej Rady Izb Rolniczych. Krajowa Federacja Producen- tów Zbóż została również wyróżniona wśród wielu zgłoszonych organizacji.

Spotkanie w MRiRW na temat Strategii Promocji Żywności

Prezes Rafał Mładanowicz uczestniczył 27 lipca w spotkaniu dotyczącym Strategii Promocji Żywności opracowanej przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, na którym obecni byli sam Pan Minister Krzysztof Jurgiel oraz Sekre- tarz Stanu Pan Jacek Bogucki.

Dokument ten dotyczyć będzie integracji i koordynacji działań w zakresie promocji żywności podejmowanych bezpośrednio przez resort, jak i jednostki podległe. Określać on będzie także zasady współpracy w tym zakresie z innymi resortami.

Projekt został rozesłany do ponad 100 organizacji branżo- wych sektora rolno-spożywczego z prośbą o zgłaszanie uwag.

Uwagi przekazało 10 organizacji. Ich przedstawiciele spotkali się 27 lipca z ministrem Krzysztofem Jurgielem. Omawiano nadesła- ne uwagi oraz dyskutowano na temat założeń przygotowywane- go dokumentu. Większość z uwag została uwzględniona i będzie wykorzystana przy opracowywaniu ostatecznej wersji Strategii.

Główne cele Strategii Promocji Żywności to intensyfika- cja promocji polskiej żywności w kraju i zagranicą, aktywne uczestnictwo polskich producentów w programach promocji

UE, zwiększenie udziału polskiej żywności w systemach jakości, a w konsekwencji wzrost eksportu żywności do krajów trzecich, z uwzględnieniem krajów pozaeuropejskich.

Jak podkreślili wszyscy uczestnicy spotkania, jest to niezmiernie ważny dokument, na który branża rolnicza długo czekała.

Bardzo wiele z uwag wniesionych do strategii zostało uwzględ- nionych podczas prowadzonych konsultacji. Oczywiście wymaga ona jeszcze dopracowania, m.in. promowania wielopokole- niowej tradycji produkcji polskiej żywności, promowania w tzw.

oknach na świat, czyli lotniskach, portach czy dworcach polskiej żywności, która przegrywa z konkurencją oraz zwiększania świa- domości o polskich wyrobach wśród społeczeństwa.

Źródło: MRiRW

3. Edukacja konsumentów pod kątem spożywania jakościowych produktów zbożowych,

4. Ograniczenie działań promocyjnych dofinansowywanych z FPZZiPZ do działań krajowych,

5. Koncentracja na dużych kampaniach z wykorzystaniem zna- nych postaci/ekspertów,

6. Promocja wybranych grup produktów: pieczywo/wyroby cu- kiernicze, zboża/produkty zbożowe,

7. Badania dotyczące stosowania środków ochrony roślin (naj- większe w Europie) i edukacja producentów zbóż w zakresie właściwego ich stosowania, nacisk na jakość,

8. Budowa pozytywnego wizerunku Polskich produktów zbożo- wych wśród przetwórców i konsumentów.

Z kolei cele szczegółowe mają zostać uzyskiwane poprzez:

• Szkolenia producentów zbóż z zakresu technologii uprawy i produkcji wysoko jakościowej zbóż.

• Budowanie świadomości zdrowej diety w oparciu o produkty zbożowe poprzez pokazanie ich właściwości, jakości oraz wpływu na nasze zdrowie.

• Budowanie świadomości na temat konieczności uwzględniania przetworów zbożowych w każdym spożywanym posiłku.

• Walka ze złym PR-em i obalenie mitów na temat „szkodliwości”

pieczywa (gluten, przyczyna otyłości) i produktów zbożowych (GMO, zawartość mykotoksyn).

• Promocja lokalnych piekarni – kultywowanie rzemieślniczych tradycji wypieku.

• Promocja produktów zbożowych uczestniczących w systemach jakości.

KFPZ

V edycja konferencji Narodowe Wyzwania w Rolnictwie

20 listopada 2017 r., stadion PGE Narodowy w Warszawie.

To już druga edycja konferencji organizowanej przez Farmera, w której Krajowa Federacja Producentów Zbóż będzie uczest- niczyła. Już dziś zapraszamy do spotkania się podczas konferencji przy stoisku KFPZ.

fot. KFPZ

(8)

AKTUALNOŚCI AKTUALNOŚCI

14 •

wrzesień 2017 Świat Zbóż nr 35

• 15

Światowy Dzień Makaronu

25 października to Światowy Dzień Makaronu (World Pasta Day). Ustanowiony przez World Pasta Congress w 1995 roku w Rzymie, jest międzynarodowym świętem promującym konsumpcję makaronu jako dania zdrowego, niedrogiego i bardzo smacznego. Miłośnicy makaronu z całego świata tego dnia dyskutują o ekonomicz- nej i gastronomicznej wszechstronności pasty, dzielą się kulinarnymi pomysłami i doświadczeniem, ale przede wszystkim ucztują i cieszą się jej smakiem.

Makaron to produkt dobrze znany i uwielbiany na całym świe- cie. Był jadany jeszcze przed naszą erą w Chinach, popularyzo- wali go Arabowie, którzy prawdopodobnie jako pierwsi suszyli makaron, powstanie licznych rodzajów makaronu zawdzięczamy XV-wiecznym europejskim mnichom, a gwałtowny wzrost jego spożycia – Napoleonowi. Nie powinien więc dziwić fakt, iż wśród wielbicieli makaronów było i jest wielu słynnych ludzi m.in.:

Johann Wolfgang Goethe, Thomas Jefferson czy Harrison Ford.

Makarony wytwarzane są z mąki z pszenicy twardej (durum), bądź z mąki z pszenicy zwyczajnej i produkowane są w wersjach

jajecznych oraz bezjajecznych. Makarony jajeczne mają żółty kolor i najczęściej wykorzystuje się je do różnych rodzajów zup, czego przykładem może być tradycyjny rosół. Makarony bezja- jeczne najczęściej wykorzystywane są jako dodatek do warzyw- nych i śmietanowych sosów, np. w formie spaghetti. W sprzeda- ży dostępne są również makarony pszenne pełnoziarniste, jak również makarony żytnie i gryczane z pełnego ziarna. Te wersje można stosować zarówno do zup, jak i do dań głównych. Są do- skonałym źródłem błonnika i mikroelementów – np. fosforu, że- laza, manganu.

Ciekawostki o makaronie

Najstarszy makaron, który odnaleziono w niewielkiej wiosce nad Rzeką Żółtą w Azji miał 4000 lat, a jego długość wynosiła ok.

50 cm.

Produkty zbożowe są podstawowym skład- nikiem codziennej diety, a pierwsze ziarna, pochodzące z dziko rosnących zbóż zostały zebrane ok. 11 tysięcy lat temu.

Pierwsza wzmianka o stosowaniu do makaronu pomidorów pochodzi z XVII wie- ku. Sos pomidorowy przygotowywany ze szczyptą soli i kilkoma liśćmi bazylii, zaczęli stosować do makaronu dopiero we wcze- snych latach XIX wieku uliczni sprzedawcy z południowych Włoch.

Polacy średnio zjadają 5 kg makaronu rocz- nie – powoduje to, że znajdujemy się na 19 miejscu na świecie. Na pierwszym miejscu plasują się oczywiście Włosi (zjadają aż 28 kg), po nich są Wenezuelczycy (prawie 13 kg), a pierwszą trójkę zamyka Tunezja (niemal 12 kg).

KFPZ

Wybierając makaron na skle- powej półce warto zwracać uwagę na jego jakość. Ma- karony czołowych polskich

producentów są świetnej jakości i zapewnią nam udane

gotowanie.

Podczas zapiekania lasagne lub cannelloni najlepszym spo- sobem, aby nie wysuszyć po- trawy, jest wstawienie na dolną

półkę w piekarniku naczynia wypełnionego wodą. Parująca woda sprawi, że danie zachowa

odpowiednią wilgotność.

Podczas przygotowywania potraw z makaronem pamiętaj, by ugotowanego makaronu nie podgrzewać już z sosem na patelni. W takim wypadku ma- karon może się rozgotować. Sos musi być na tyle gęsty, by od razu

oblepił ugotowany makaron.

Przechowuj makaron i inne produkty zbożowe w suchym, chłodnym i najlepiej ciemnym miejscu. Po otwarciu paczki zaś

w czystych, suchych i szczel- nych słojach. Zwracajmy uwagę

na termin przydatności do spożycia.

Porady kulinarne

Sałatka z pełnoziarnistym makaronem, nowalijkami i dresingiem sezamowym

Składniki:

• 100 g pełnoziarnistego makaronu świderki

• 6 białych szparagów

• 4 rzodkiewki

• ½ pęczka zielonego szczypioru

• kilka liści botwiny (baby) lub rukoli

• sól, pieprz do smaku

Przygotowanie:

Makaron ugotować według przepi- su na opakowaniu, odstawić. Szpa- ragi blanszować, pociąć na mniej- sze kawałki, rzodkiewkę pokroić na plastry, szczypior ukośnie. Przeło- żyć makaron na talerz, ułożyć szpa- ragi, rzodkiewkę, liście botwiny lub rukolę. Oprószyć solą i pieprzem, polać dresingiem sezamowym i na końcu udekorować kwiatami.

14 •

wrzesień 2017