Ś wiat Z bóż

O FEDERACJI

Ś ^wiat Z ^bóż

BIU

E

INFORM

JN

JO

J F

D

R

CJI

RODU

NTÓ

BÓ

Numer 34 Maj / Czerwiec 2017 Numer ISSN 1734-9575 Egzemplarz bezpłatny

Jak podejść fuzariozę kłosa?

Aktualne tendencje cenowe

na krajowym rynku

nawozów mineralnych

38

Relacje cen środków mechanizacji rolnictwa do cen zbóż w latach

2015 i 2016 40

Pod okiem ekspertów – kształtuje się platforma żywnościowa

w Polsce 10

31

Świat Zbóż nr 34

• 3

O FEDERACJI

2 •

Ś ^wiat Z ^bóż

BIULETYN INFORMACYJNY KRAJOWEJ FEDERACJI PRODUCENTÓW ZBÓŻ

maj / czerwiec 2017

Członkowie wspierający:

Henryk Ordanik

tel. 502 608 085 woj. wielkopolskie, lubuskie, dolnośląskie Ryszard Szczukowski

tel. 601 830 309 woj. pomorskie, zachodniopomorskie Rafał Mładanowicz

tel. 608 755 255 woj. zachodniopomorskie, pomorskie i kujawsko-pomorskie

Krzysztof Bojar

tel. 601 276 156 woj. lubelskie, podkarpackie Jerzy Hławiczka

tel. 505 022 609 woj. opolskie, śląskie, małopolskie, świętokrzyskie

Joanna Tomaszewska

tel. 667 958 199 woj. mazowieckie, łódzkie, podlaskie, warmińsko-mazurskie

Leszek Bosek

tel. 663 763 467 woj. opolskie Kontakt w terenie:

Redakcja Redaktor naczelny Joanna Tomaszewska kom. 667 958 199

e.mail: redakcja@swiatzboz.pl www.swiatzboz.pl

Konsultanci naukowi dr Beata Michalska-Klimczak dr inż. Zuzanna Sawinska prof. dr hab. Marek Mrówczyński prof. dr hab. Jan Pawlak prof. dr hab. Czesław Szewczuk Skład i grafika

e-mail: magda@printomato.pl www.printomato.pl

Krajowa Federacja Producentów Zbóż ul. Szkolna 2/4 lok 418

00-006 Warszawa kom. 667 958 199 Marta Czaplikowska Asystentka Biura kom. 537 958 199 www.kfpz.pl e-mail: biuro@kfpz.pl

Za treść ogłoszeń, reklam i artykułów sponsorowanych redakcja nie odpowiada.

Drodzy Producenci i Czytelnicy,

Pisząc ten list 10 maja, trudno mi uwierzyć w to, co widzę za oknem. Można rzec, rok jak każdy inny, ale jakże skrajnie trudne są te ostatnie lata. Trzy- mam kciuki za pogodę, która pozwoli nam podgo- nić zaległe zabiegi agrotechniczne.

W tym wydaniu zapraszam Was na kolejną debatę przedżniwną 21 czerwca w Ministerstwie Rolnictwa, na której będziemy omawiać bilans zbóż i rzepaku na świecie, w Europie i Polsce a także będziemy chcieli, jak co roku, wysłuchać i zadać pytania bezpośrednio Ministrowi Rolnic- twa. Przedstawimy także aktualną ofertę współpracy nowego operatora Zbożowego Ter- minala w Gdańsku. Więcej informacji o debacie na bieżąco na naszej stronie www.kfpz.pl.

Po trzyletnich, największych w Europie doświadczeniach fungicydowych, w 2016 roku rozpoczęliśmy doświadczenia w zakresie odporności i rodzaju grzybów fusarium na tere- nie prawie całej Polski, z pewnością w znaczących towarowo powiatach. W tym numerze przedstawiamy premierowe wyniki programu. Pozwalają one na podejmowanie właściwych decyzji pod kątem stosowanych substancji aktywnych i ich mieszanin. Z przyjemnością in- formuję o rozpoczęciu w tym roku kolejnego programu będącego kontynuacją powyższe- go, po którego zakończeniu baza zebranych danych będzie bezcenna.

Od kilku lat można zaobserwować w Polsce bardzo niepokojące zjawisko, sądziłem, że tak jest tylko w przypadku proszków do prania – niby ta sama marka, niby wszystko takie samo a działa inaczej. W tym roku dokonaliśmy badań części dostępnych na rynku pre- paratów zawierających substancję tebukonazol, wyniki doświadczeń laboratoryjnych były przerażające. Z dziewięciu preparatów zawierających tę samą substancję aktywną w ilości 250 g/l, trzy preparaty nie działały w ogóle, a kolejne trzy w 30%. Czyli za co płacimy? Nie jestem chemikiem czy biotechnologiem, ale coraz częściej mówimy, że coś nie działa, albo wszystko dałem, a nie ma efektu. Mechanizmy rejestracji w Polsce i Europie preparatów dziwnego pochodzenia, w obliczu olbrzymich pieniędzy pochodzących z przychodu z ich sprzedaży spowodowało lawinę nieskutecznych w połowie preparatów. W konsekwencji mogą one spowodować wzrost zagrożenia porażenia roślin, tym samym pogorszenia ich jakości i pośredniego wpływu na zdrowie ludzi i zwierząt.

Czy jesteśmy gotowi do testu szerszej gamy preparatów? KFPZ jest gotowe, możemy i wie- my gdzie to zrobić, jednak do tego potrzebujemy wsparcia finansowego, zapisujcie się do KFPZ i tym samym dokładacie kolejną złotówkę do zdobywania wiedzy i w skali każdego gospodarstwa wymiernego wzrostu przychodu ze sprzedaży swojej produkcji. Oczywiście temat doświadczeń będzie także poruszony podczas naszej debaty, na którą Was jeszcze raz zapraszam.

Z poważaniem,

Rafał Mładanowicz Prezes Krajowa Federacja Producentów Zbóż

NOWOŚĆ

Mierz wysoko!

Priaxor ^®

BASF Polska Sp. z o.o., infolinia: (22) 570 99 90, www.agro.basf.pl

Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje zamieszczone w etykiecie i informacje dotyczące produktu. Zwróć uwagę na zwroty wskazujące rodzaj zagrożenia oraz przestrzegaj środków bezpieczeństwa zamieszczonych w etykiecie.

Mierzysz w wysokie plony jęczmienia, żyta i pszenżyta?

Mamy dla Ciebie najlepsze rozwiązanie, aby to osiągnąć!

Wysoka skuteczność przeciwko wszystkim głównym chorobom – plamistości siatkowej, rynchosporiozie, rdzom

Wyjątkowa formulacja – szybkie pobieranie i unikalna mobilność w całej roślinie dzięki Xemium^®

Produkt z bardzo silnym efektem fi zjologicznym AgCelence^®, łącznie z ograniczeniem wylegania jęczmienia

O FEDERACJI

W TYM NUMERZE:

O FEDERACJI

3 List prezesa KFPZ

6 Poznaliśmy zwyciężczynię XX edycji konkursu pt.

„Jak zreformować gospodarstwo mojego ojca?”

7 XXIII Międzynarodowe Targi Techniki Rolniczej AGROTECH 2017 i wystawa LAS-EXPO w Kielcach 10 Pod okiem ekspertów – kształtuje się platforma

żywnościowa w Polsce

12 NIK o funduszach promocji produktów rolno- -spożywczych

14 Szkolenia KFPZ 2017

15 Spotkanie w Pszczynie z Posłem Jarosławem Sachajko

AKTUALNOŚCI

16 Wolne od GMO

16 Wsparcie na zapobieganie zniszczeniu potencjału produkcji rolnej

17 Rozszerzenie Reveller Dupont

17 Specjalistyczne nawozy dolistne od Innvigo

RYNEK ZBÓŻ

18 Wiadomości zbożowe ze świata

22 Przegląd wiadomości z rynku wschodniego

AGROTECHNIKA

25 A może obok podstawowych zbóż wprowadzić do płodozmianu grykę?

25

28 Możliwości łącznego stosowania środków ochrony roślin w zbożach

31 Jak podejść fuzariozę kłosa?

31

36 Fusaro® Xpro – nowe fungicydy w ochronie zbóż

EKONOMIKA/

MECHANIZACJA

38 Aktualne tendencje cenowe na krajowym rynku nawozów mineralnych

40 Relacje cen środków mechanizacji rolnictwa do cen zbóż w latach 2015 i 2016

46 CDR w Brwinowie o dostępności i cenach nawozów mineralnych w poszczególnych województwach – kwiecień 2017

Szanowni Czytelnicy!

Tegoroczna wiosna nie daje stabilizacji ani pewności, że to, co zasialiście, da oczekiwane plony. Przeszkadzały przymrozki, silne opady oraz arktyczne wiatry. Już teraz rolnicy liczą straty. Jak do tego odniesie się MRiRW? Czy pomoc będzie wystarczająca? Na to pytanie w „Świecie Zbóż” nie znajdziecie odpowiedzi. Natomiast zachęcam do lektury artykułu dotyczącego badań nad Fusariozą, projektu prowadzonego przez KFPZ oraz UP w Poznaniu.

Badania pozwolą producentom poznać źródło infekcji Fusarium spp, jej zagrożenia i problemy jakie niesie za sobą porażenie chorobami.

Analizy ekonomiczne to niemalże codzienność w prowadzeniu gospodarstwa. W tym wydaniu znajdziecie również odpowiedź na pytanie: Jak wygląda rynek nawozów w Polsce? Jakie są tendencje cenowe oraz zapotrzebowanie w poszczególnych województwach? Jaka jest relacja cen maszyn wykorzystywanych do produkcji zbóż do cen ziarna pszenicy i innych zbóż?

Niech ten list będzie również okazją do podziękowań dla wszystkich uczestników naszych szkoleń, jakie miały miejsce w lutym. Dwie nowe lo- kalizacje pokazały jak bardzo potrzebne są takie spotkania – bardzo wysoka frekwencja, przygotowani do spotkania rolnicy, nowi członkowie KFPZ. Do zobaczenia wkrótce, a to wkrótce to Debata Przedżniwna, na której nie może Was zabraknąć!!! Dobrego sezonu!

Joanna Tomaszewska Redaktor naczelna

O FEDERACJI

KZPR i RB

Krajowa Federacja Producentów Zbóż oraz

Krajowe Zrzeszenie Producentów Rzepaku i Roślin Białkowych mają zaszczyt zaprosić na

DEBATĘ PRZEDŻNIWNĄ

która odbędzie się 21 czerwca 2017 r.

w Sali Wzorcownia w budynku Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi

ul. Wspólna 30, Warszawa

Inovagri.pl / ul.Wiosenna 12, 62-023 Borówiec tel.: 737 195 005 www.inovagri.pl

Pobierz próbkę ziarna

w 3 minuty!

minibatt

najmniejszy kombajn

wilgotnościomierz i gęstościomierz w 1 urządzeniu

3 LATA GWARANCJI

Firma Gode produkuje od tego roku nowy typ wilgotnościomierza.

Kompaktowy, niezawodny i precyzyjny. Jego zaletą jest małe zapotrzebowanie na próbkę ziarna.Urządzenie bada wilgotność i temperaturę.

Wykonując analizę próbki ziarna za pomocą multitest można w jednej operacji precyzyjnie określić: gęstość, wilgotność, temperaturę.

minibatt Gode to doskonałe urządzenie stwo- rzone do efektywnego pobierania prób ziarna w celu analizy przed zbiorem. Jest pomocnym urządzeniem zarówno dla sektora rolnego, nasien- nictwa, stacji hodowli roślin, doświadczalnictwa oraz przemysłu zbożowego.

multitest

pocketest

wilgotnościomierz

3 LATA GWARANCJI

Inovagri – posiada dłogoletnie doświadczenie i prowadzi doradztwo w zakresie oceny jakości zbóż i magazynowania.

3 LATA GWARANCJI

Świat Zbóż nr 34

• 7

O FEDERACJI

6 •

Poznaliśmy zwyciężczynię XX edycji konkursu pt. „Jak zreformować

gospodarstwo mojego ojca?”

Była to jubileuszowa XX edycja konkursu skierowana do uczniów szkół ponadgimnazjalnych, której inauguracja od- była się w ubiegłym roku 2 grudnia w Warszawie. Tematem przewodnim tej edycji było rolnictwo precyzyjne. Regulamin konkursu przewidywał nadesłanie prac do 3 marca 2017 r. do regionalnych komisji, właściwych dla miejsca szkoły uczest- nika. Po tym etapie komisje wyłoniły sześcioro uczestni- ków, którzy zakwalifikowali się do finału, odbywającego się w Warszawie na Wydziale Rolnictwa i Biologii Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego. Wszystkich przybyłych na kon- kurs przywitał Pan Mateusz Lewandowski z Polskiej Fundacji im. Roberta Schumana oraz Pan dr Marek Kondras ze Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego. Słowo wstępu wygłosił również Pan prof. dr hab. Michał Jerzy Zasada Prorektor ds.

Współpracy Międzynarodowej. Etap finałowy przewidziany na 20 kwietnia polegał na przedstawieniu swojego pomysłu zwią- zanego ze zreformowaniem gospodarstwa oraz odpowiedzi na pytania przedstawione przez Centralną Komisję Egzamina- cyjną, w składzie której znajdowali się dr Anna Grontkowska, dr Leszek Sieczko oraz dr Jan Slósarz.

Po tej części Centralna Komisja Egzaminacyjna przedsta- wiła wyniki konkursu. Zwyciężczynią jubileuszowej edycji zo- stała Paulina Kępka z Technikum Ekonomicznego w Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego w Nowej Wsi. Zwycię- ska praca przedstawiała pomysł na modernizację gospodarstwa zajmującego się produkcją sadowniczą, w tym jabłek oraz wiśni.

Analizowane gospodarstwo obejmowało obszar 16,56 ha, z cze- go 15,0 ha stanowią użytki rolne a 0,86 ha to m.in. łąki. Moc- nymi stronami gospodarstwa wg analizy SWOT są duże zasoby ziemi, dobrze zagospodarowana powierzchnia upraw oraz gle- by piaszczyste, które są odpowiednie do tego typu produkcji.

Z kolei słabymi stronami są rozczłonkowany rozłóg gospodar- stwa, narażenie 25% upraw na przymrozki wiosenne i zimowe, częste występowanie gradu, brak nawodnienia sadu oraz brak generatora azotu, w związku z czym nie gazuje się komór i owo- ce muszą zostać sprzedane wcześniej po niższej cenie. Szansą na rozwój zwyciężczyni konkursu widziała w wykorzystaniu

środków z funduszy UE, zwiększenia nawodnienia w sadzie oraz zwiększania kompetencji poprzez szkolenia i konferencje.

Natomiast najpoważniejszymi zagrożeniami dla gospodarstwa byłyby brak rynków zbytu i spadek popytu na jabłka, co w kon- sekwencji przekłada się na spadek cen, wysokie koszty pro- dukcji i zmniejszenie jej opłacalności. W związku z czym przed- stawiony pomysł na modernizację dotyczył wzrostu dochodu z rodzinnego gospodarstwa poprzez zakup generatora azotu oraz wykorzystanie go do świadczenia nim usług, otworzenie i prowadzenie biura rachunkowego (w wyniku wzrastającej licz- by beneficjentów korzystających z programu PROW 2014–2020 w gminie) oraz zakup linii kroplujących do sadu i wykopanie studni głębinowych. Przedstawiony koncept na modernizację ma w przyszłości przyczynić się do osiągnięcia wyższego zysku z prowadzonej działalności dzięki powiększeniu majątku oraz ilości produkowanych owoców, jak również poszukiwać alter- natywnych źródeł dochodu dla gospodarstwa.

Drugie miejsce w konkursie zajął Mateusz Nowak z Zespo- łu Szkół w Gąsawie, który przedstawił modernizację gospo- darstwa zajmującego się zarówno produkcją roślinną, w  tym zbóż, ziemniaków skrobiowych, rzepaku ozimego i kukurydzy na kiszonkę oraz produkcją zwierzęcą – trzody chlewnej i by- dła opasowego.

Plan zmian przedstawiony przez laureata drugiego miejsca zakładał produkcję 4 ha ziemniaków podgotowanych Potato- FAST ( jak również pozostawienie 6 ha upraw ziemniaków na cele skrobiowe) oraz zainwestowanie w linię produkcyjną do tego celu, budowę magazynu przechowalniczego i przerobie- nie stodoły na przetwórnię.

Trzecie miejsce w konkursie przypadło Michałowi Chrza- nowskiemu, którego pomysł na zreformowanie gospodar- stwa polegał na założeniu plantacji borówki amerykańskiej na powierzchni 2,18 ha, co ma generować dodatkowy dochód oprócz prowadzenia chowu bydła mlecznego, bydła opaso- wego i produkcji roślinnej z przeznaczeniem na paszę.

Centralna Komisja Egzaminacyjna przyznała także pozo- stałe miejsca w następującej kolejności:

• IV m-sce Wojciech Lasek,

• V m-sce Piotr Ulatowski,

• VI m-sce Konrad Szajgin.

Cztery pierwsze miejsca zostały uhonorowane indeksami uprawniającymi do podjęcia nauki na wyższych uczelniach rolniczych w Polsce. Na zakończenie wszystkim uczestnikom wręczono także upominki oraz pogratulowano koncepcji, jak również życzono powodzenia w dalszej drodze naukowej.

Konkurs zakończył się wspólnym obiadem zaproszonych lau- reatów, ich opiekunów, przedstawicieli SGGW oraz Fundacji.

Źródło: opracowanie własne oraz na podstawie materiałów pokonkursowych

Krajowa Federacja Producentów Zbóż ponownie objęła patronatem medialnym konkurs pt. „Jak zreformować go- spodarstwo mojego ojca?” organizowany przez Polską Fundację im. Roberta Schumana we współpracy z Fundacją Konrada Adenauera i Szkołą Główną Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Patronat honorowy objęło Minister- stwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

Fot. Schuman

Mn B

Zn Si

Cu Mo

S

Kontakt: 782 289 946 dorota@biodevas.fr

Naturalny krzem

XXIII Międzynarodowe Targi Techniki Rolniczej AGROTECH 2017 i wystawa LAS-EXPO w Kielcach

Kolejna edycja targów rolniczych AGROTECH 2017 i równocześnie LAS-EXPO w Kielcach odbyła się w dniach 17–19 marca. Według organizatorów w wydarzeniu uczestniczyło 71 250 osób. Podczas tych trzech dni zgromadzo- no ponad 700 wystawców techniki rolniczej oraz 50 wystawców techniki leśnej z 20 krajów świata. Tegoroczne XXIII targi to również imponująca powierzchnia ponad 63 000 m

i 11 hal przeznaczonych na to wydarzenie.

Targi AGROTECH cieszyły się w tym roku dużą popularnością wśród rolników, firm branżowych oraz przedstawicieli prasy rolniczej. Na ogromnej powierzchni wystawiło się wiele firm zajmujących się sektorem rolniczym począwszy od maszyn, środków ochrony roślin, nasiennictwa poprzez producentów biostymulatorów i biofarmaceutyków. Stoiska wystawien- nicze posiadały również instytucje rządowe oraz lokalne jak Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Agencja Rynku Rolne- go, Ośrodek Doradztwa Rolniczego oddział w Brwinowie czy Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Modliszewicach.

Początek targów AGROTECH i LAS-EXPO został uroczyście otwarty przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi Pana Krzysz- tofa Jurgiela. Ponadto Prezes Targów Kielce Andrzej Mochoń podkreślił znaczenie Targów AGROTECH jako najważniejsze- go wydarzenia rolniczego odbywającego się w Polsce wśród 150  innych wystaw. Prestiżu i wyjątkowego charakteru tego- rocznej edycji dodały także delegacje zagraniczne z Algierii,

Konga, Serbii, Holandii, Ukrainy oraz Finlandii. Wśród przedsta- wicieli ww. delegacji byli Minister Rolnictwa Algierii i Minister Badań Naukowych i Rozwoju Technologicznego Konga. Warto również wspomnieć, że podczas tej edycji targów zawarto waż- ne porozumienie o współpracy pomiędzy Ursusem a algierską firmą Karmag Industrie na montaż, sprzedaż i dystrybucje pol- skich maszyn zarówno w Algierii jak i na obszarze Afryki.

Targi AGROTECH obfitowały w tym roku w liczne premie- ry, m.in. firma Deutz Fahr przywiozła aż cztery, a wśród nich nowe modele serii 6, w tym ciągnik RC Shift, który otrzymał tytuł „Tractor of the Year 2017” w kategorii Best Design. Warto tu wspomnieć, że tytuły przyznaje grono 23 czołowych dzien- nikarzy rolniczych ze świata. Z kolei firma Case IH przestawi- ła zwiedzającym czarny Optum 300 CVX, który zdobył tytuł

„Tractor of the Year 2017”. John Deere zaprezentował nowo- ści przystosowane w głównej mierze do potrzeb gospodarstw rodzinnych jak ciągnik serii 5R oraz prasę zwijającą serii 800.

O FEDERACJI O FEDERACJI

DEKLARACJA

DLA OSÓB FIZYCZNYCH

w sprawie przystąpienia do Krajowej Federacji Producentów Zbóż

Krajowa Federacja Producentów Zbóż jest dobrowolnym, niezależnym, samorządnym związkiem rolniczych zrzeszeń branżowych, stowarzyszeń, spółdzielni, spółek, grup producenckich, społecznych i gospodarczych organizacji rolników i innych producentów zbóż w Polsce. Działająca na podstawie ustawy z 8 października 1982 roku o społeczno-

-zawodowych organizacjach rolników (DZ.U. nr 32, poz. 217 ze zmianami Dz.U. z 1986 r. nr 106, poz. 668).

Celem Krajowej Federacji Producentów Zbóż jest wspólna reprezentacja środowiskowa producentów zbóż i pokrewnych gałęzi produkcji roślinnej względem podmiotów sektora publicznego w sprawach dotyczących interesów środowiska branżowego.

Nazwisko i imię ...

Adres: ulica ... nr ...

miejscowość ... kod ...

województwo ... powiat ...

tel./faks: ...

e-mail: ...

Oświadczam, że jestem producentem zbóż. Wielkość areału zbóż wynosi …….. ha.

Deklaruję składkę członkowską w wysokości uchwalonej przez Walne Zgromadzenie KFPZ.

Składkę uchwalono w wysokości 50 groszy od tony zboża.

Treść statutu KFPZ przyjmuję do wiadomości.

Data: ...

...

(podpis)

Zgodnie z treścią ustawy z dnia 29.08.1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz.U.1997.133.883) art. 23 par. 1 wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych do celów KFPZ.

Krajowa Federacja Producentów Zbóż, Bank Polskiej Spółdzielczości, Oddział w Warszawie, Numer rachunku: 80 1930 1523 2020 2090 0921 0001 Wypełnioną i podpisaną

deklarację odsyłamy na adres:

Krajowa Federacja Producentów Zbóż ul. Szkolna 2/4 lok 418,

00-006 Warszawa

fot. J.T fot. J.T fot. J.T

Niemniej jednak szczególną atrakcją był symulator pracy kom- bajnem, z której mogli skorzystać zwiedzający w czasie trzech dni targowych. Polska firma Ursus przedstawiła natomiast Ursus C395 Power, który nawiązuje do tradycyjnej linii marki i kultowej serii C. Inny wystawca – New Holland – zaprezen- tował nowość, jaką był ciągnik T7.165 S o dłuższym rozstawie osi jak również ciągnik T5.120, który zdobył tytuł „Tractor of the Year” w kategorii Best Utility. Dla amatorów zabytkowych ciągników przygotowano ekspozycję Lanz Buldog z 1924 r., który można było podziwiać na stoisku firmy Dziekan. Rów- nocześnie na tegorocznych Targach AGROTECH odbywały się 17 Targi Przemysłu Drzewnego i Gospodarki Leśnej LAS-EXPO, która skupiała przede wszystkim firmy zajmujące się wycinką, obróbką i transportem drewna.

Program targów przewidywał także szereg konferen- cji tematycznych czy spotkań z firmami. Ponadto odbyła się również uroczysta Gala wręczania medali i wyróżnień targów AGROTECH i LAS-EXPO jak również wręczenie wyróżnień „Wy- rób na Medal” przez Przemysłowy Instytut Maszyn Rolniczych w Poznaniu.

Puchar Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi trafił do Krakow- skiej Hodowli i Nasiennictwa Ogrodniczego POLAN Sp. z o.o.

Kraków za 150-letnie doświadczenie i wysoką jakość w ho- dowli nasion warzyw i kwiatów. Z kolei Złote Medale TARGÓW KIELCE na wystawie AGROTECH 2017 otrzymali:

• CASE IH Quadrac 620 produkowany przez CNH INDU- STRIAL AMERICA USA zgłoszony przez CNH Industrial Pol- ska Sp. z o.o. Płock za nowoczesne rozwiązania konstruk- cyjne minimalizujące nacisk na glebę przy zastosowaniu ciężkich ciągników o dużej mocy,

• prasoowijarka GÖWEIL G1F125G5040 KOMBI produkowana i zgłoszona przez GÖWEIL Maschinenbau GmbH Austria za rozwiązania konstrukcyjne zwiększające wydajność maszy- ny na nierównym terenie,

• agregat uprawowo-siewny MZURI PRO-TIL SELECT produ- kowany przez MZURI LTD SPRINGFIELD FARM Wielka Bryta- nia zgłoszony przez AGRO-LAND Marek Różniak Śmielin za łatwość obsługi i uniwersalność zastosowania technologii uprawy bezorkowej,

• system Opti-Speed w kombajnie zbożowym New Hol- land CX8.90 produkowany przez New Holland Agricultu- re zgłoszony przez CNH Industrial Polska Sp. z o.o. marka New Holland Płock za innowacyjne rozwiązania zwiększa- jące efektywność separacji wytrząsaczy w zależności od rodzaju uprawy i pochyłości wzdłużnej terenu,

• 365Activebox – automatycczna rejestracja i analiza czasu pracy dla każdej maszyny i ciągnika produkowany i zgło- szony przez 365FarmNet GmbH Niemcy za aplikację uła- twiającą organizację pracy w gospodarstwie rolnym,

• łubin wąskolistny odmiany BOLERO wyhodowany przez Poznańską Hodowlę Roślin Sp. z o.o. Tulce za odmianę o najwyższym potencjale plonowania oraz wysoką zawar- tość białka,

• nawóz AMINOMAG ACTIV produkowany przez Przedsię- biorstwo ARKOP Sp. z o.o. Bukowno za najnowszej genera- cji nawóz o właściwościach biostymulujących wykazujący wyjątkową efektywność w aktywacji fotosyntezy oraz pro- duktywności roślin, oraz

• mieszanka paszowa Ketoza Bolus produkowana przez TRANS FEED Sp. z o.o. S.K.A. Warszawa za doskonałe źró- dło energii dla krów wysokowydajnych ograniczające ry- zyko wystąpienia ketozy.

Wyróżnienia trafiły również do:

• ciągnika rolniczego ZETOR MAJOR 80HS produkowanego przez ZETOR TRACTORS A.S. Czechy zgłoszonego przez Zetor Polska Sp. z o.o. Kalisz za niezawodność i wydajność oraz popularność w małych i średnich gospodarstwach ro- dzinnych,

• ładowacza czołowego Ł-106 PRO produkowanego przez Zakład Metalowy „AGROMASZ” Gruszczewski Janusz Mrą- gowo za uniwersalność i wielofunkcyjność zastosowania,

• ciągnika rolniczego CLAAS NEXOS produkowanego przez CLAAS TRACTOR SAS Francja zgłoszonego przez CLAAS POLSKA Sp. z o.o. Niepruszewo za rozwiązania konstruk- cyjne umożliwiające pracę w gospodarstwach sadowni- czych i winnicach, oraz

• kanistra wielowarstwowego K5 SOR przeznaczonego do środków ochrony roślin produkowanego przez SUWARY S.A. Pabianice za wykorzystanie technologii wielowar- stwowej uniemożliwiającej przenikanie środków chemicz- nych do ścianek.

Targi AGROTECH stanowią ważne wydarzenie w kalenda- rzu imprez rolniczych. Dzięki nim jest możliwość spotkań biz- nesowych i handlowych z wieloma firmami. Kolejna edycja już za rok i miejmy nadzieję, że równie udana oraz z jeszcze więk- szą frekwencją osób zwiedzających i wystawców.

Źródło: materiały prasowe

Świat Zbóż nr 34

• 11

O FEDERACJI

10 •

Pod okiem ekspertów – kształtuje się platforma żywnościowa w Polsce

W poprzednim wydaniu „Świata Zbóż” (styczeń/luty) mieliśmy okazję przedstawić pierwsze informacje związane z budową platformy żywnościowej w Polsce. Dla przypomnienia, projekt ten został ujęty w Strategii na rzecz Odpo- wiedzialnego Rozwoju do roku 2020. W trakcie pierwszych rozmów, które miały miejsce 17 i 24 stycznia zostały za- proszone strategiczne organizacje branżowe z udziałem Grupy Kapitałowej Giełdy Papierów Wartościowych S.A., Agencji Rynku Rolnego oraz MRiRW. Przedstawiono najważniejsze cele i założenia projektu. Została powołana gru- pa ekspercka. Z ramienia KFPZ powołano Pana Krzysztofa Bojara, Henryka Ordanika oraz Waldemara Abramczuka.

Kolejna faza obejmowała przekazanie do konsultacji zagadnień w.s platformy żywnościowych oraz ich analizę.

W odpowiedzi na przekazane zagadnienia przedstawiamy spostrzeżenia Krajowej Federacji Producentów Zbóż, które zo- stały omówione w gronie powołanych ekspertów oraz przy oso- bie Prezesa KFPZ Rafała Mładanowicza.

Na wstępie warto wspomnieć, że wiele negatywnych komen- tarzy i uwag w opinii głównie ekspertów czynnie uczestniczących w takich systemach na świecie podnosi fakt małej skali obrotu.

Uważamy, podobnie jak i inni producenci, że nie ma to znaczenia jeżeli GPW nie określi tego inaczej. W komentarzach padają tak- że uwagi dotyczące partii minimalnej, zaś opcja 25 ton jest naj- częstszą. Pozostałe warunki samych kontraktów są do przyjęcia i w dniu dzisiejszym funkcjonują.

Istotny jest także aspekt związany z zawieraniem kontraktu w walucie i związane z tym pytania: Czy GPW może zabezpieczyć ryzyko walutowe oraz jaką walutą będzie zawierany kontrakt? Jak wiadomo w transakcjach obowiązuje dolar i euro, jednak gdyby można było to ryzyko zabezpieczyć (ubezpieczyć) to z pewnością będzie dużo więcej chętnych do sprzedawania przez Platformę.

Dużo pytań pada również pod kątem pozostałych potencjal- nych produktów, czyli rzepaku, kukurydzy, jęczmienia i pozosta- łych, co także będzie ważne przy rozmowach z GPW, aby móc oszacować rynek.

Przechodząc do szczegółowego, wstępnego stanowiska Kra- jowej Federacji Producentów Zbóż w nawiązaniu do przesłanych materiałów, istotne zagadnienia niezmiernie ważne w  trakcie wypracowania kierunków dla tworzonej platformy żywnościowej w handlu pszenicą dotyczą poniższych aspektów.

I. Zasoby

• Produkcja pszenicy w Polsce w ostatnich latach przekracza 10/11 mln ton (rosnące są średnie plony z ha) z możliwością jej dalszego wzrostu.

• Pszenica jako typowy produkt rynkowy zyskuje wśród rolni- ków na znaczeniu w strukturze zasiewów.

• Jakość polskiej pszenicy, głównie poziom białka – 12,5% naj- częściej nie stanowi problemu w stosowanych przez rolników odmianach i technologiach uprawy. Również pozostałe para- metry wg standardów kontraktu terminowego Euronext (wil- gotność – 15%, gęstość ziarna – 76 kg/hl, maksymalne zanie- czyszczenia – 2%, ziarna porośnięte – 2%, uszkodzone – 4%) nie stanowią problemu.

• Problemem mogą być wyższe oczekiwania jakościowe dla pszenicy od powyżej wymienionych standardów od operato- rów na polskim rynku.

• Posiadane możliwości magazynowe producentów pozwalają na całoroczną i płynną podaż pszenicy w większości rejonów w Polsce.

• Istotnym problemem są anomalie klimatyczne, gwałtowne spadki temperatur, nadmierne opady lub ich brak w newral- gicznych okresach jej wegetacji.

• Co najmniej połowa produkcji pszenicy w Polsce jest przed- miotem obrotu rynkowego. Istotny wolumen tych transakcji widoczny jest też w eksporcie.

II. Kanały zbytu

• Obecnie nie ma już większych problemów w handlu pszenicą na rynku, istnieją już powiązania rynkowe i dystrybucyjne oraz sprawdzeni polscy i zagraniczni operatorzy na tym rynku.

• Na rynku skutecznie funkcjonują zorganizowani rolnicy/gru- py rolników i duże gospodarstwa rolne oferujące wystandary- zowany towar w każdym czasie.

• Problemem jest ocena jakości w transakcjach handlowych, dominacja podmiotów skupowych w tej ocenie oraz najczę- ściej brak możliwości arbitrażu.

• Transport zbóż również nie jest (poza jego kosztami) ograni- czeniem w handlu zbożem wobec sieci wyspecjalizowanych przewoźników.

• Brak jest powszechnego i czytelnego systemu odpowiedzial- ności za przewożony towar przez przewoźników.

III. Relacje handlowe

• Coraz większe znaczenie dla poziomów cen na rynku ma ich odniesienie do paryskiej giełdy Euronext (Matif), lub amery- kańskiej CBOT i znajomość tzw. „bazy” (stosunkowo trwały i  mierzalny historyczny poziom różnic ceny lokalnej i ceny Euronext w tym samym czasie).

• Problemem tu jest jednak najczęściej brak znajomości tych mechanizmów (powiązań) przez rolników oraz wyliczenia progu opłacalności, przy której można podejmować decyzje handlowe.

• Coraz większy i rosnący udział w handlu, oprócz powszechnie funkcjonujących transakcji typu „spot” mają transakcje typu

„Forward” z odroczonym terminem dostawy z zagwaranto- waną ceną, ale wymaga to wiedzy i doświadczenia (analizy fundamentalnej rynku, analizy bilansu i czynników koniunk- turalnych dla ograniczenia ryzyka cenowego).

• Producenci mają też własne branżowe źródła informacji, np.

sms-owe informacje KFPZ, czy też bezpośrednie od swoich operatorów handlowych, czy też własnych firm np. Zrzesze- nie Rola. Przydatna też może również ogólnodostępna tabela ofert na e-WGT. Z opóźnieniem podają te informacje fachowe pisma branżowe i inne źródła.

• Problemem w relacjach handlowych nadal jest poziom i sposób wyznaczania cen oraz gwarancja prawidłowej transakcji wraz z gwarancją płatności za dostarczony towar, ponieważ nie ma żadnego systemu gwarancji i zabezpieczeń na tym rynku.

• Pomimo często podpisywanych umów kontraktacyjnych/

kontraktów brak jest tu wzorców tego typu kontraktu gwa- rantujących równoległe bezpieczeństwo transakcji dla obu stron, a zwłaszcza dla sprzedającego.

• Aktualnie jedynym sposobem na powyższe zagrożenia jest zdobywanie zaufania i poznawanie partnerów handlowych w  dłuższej współpracy handlowej, ponieważ pozycja nego- cjacyjna producentów jest nadal najczęściej słaba.

• Brak jest znajomości oraz możliwości korzystania z transakcji terminowych, w tym opcji dla zabezpieczenia się przed ryzy- kiem cenowym przez rolników.

IV. Określanie ceny

• Główne uwarunkowania przy określaniu ceny podane są już w punkcie III.

• Ceny rynkowe pszenicy w Polsce są coraz bardziej skorelo- wane z cenami europejskimi/światowymi wobec jej istot- nego eksportu w ostatnich latach. W rekordowym sezonie 2014/2015 eksport pszenicy wyniósł około 4,5 mln ton (łącz- nie wszystkich zbóż wyniósł niespełna 7 mln ton).

• Najczęściej w praktyce ustalana cena rynkowa, narzucana dla sprzedającego pszenicy to cena wyznaczona w porcie minus koszt jej dostawy do portu wynikający z jej odległości.

• Cena transportu często jest zmienna, wyższa w okresach in- tensywnych dostaw.

• Oferowana cena dla producenta jest też niższa w polskich portach, ponieważ uwzględnia ich większą odległość od por- tów docelowych w stosunku do portów francuskich czy nie- mieckich (lub portów Morza Czarnego).

• Oferowana cena jest też niższa (nawet o 10 Euro/tonę) wobec słabej infrastruktury portowej do załadunku statków, której koszt jest przerzucany na producentów.

• Ostatecznym instrumentem producentów w kwestii akcepta- cji ceny jest jedynie czasowe powstrzymywanie się z decyzją o sprzedaży.

V. Dostawa towaru

• Większość produkcji pszenicy przeznaczonej do handlu przez producentów jest przechowywana w magazynach rolników, często już profesjonalnych, czekając na decyzję o sprzedaży.

Są też możliwości składowana w magazynach grup producen- tów oraz podmiotów skupowych. Możliwości magazynowe zboża u producentów w Polsce są wciąż rosnące, oceniamy je na kilka mln ton.

• Najczęściej obracaną minimalną ilością w handlu zbożami jest partia samochodowa – czyli ok. 25 ton, oczywiście dotyczy to producentów zbóż, którzy utrzymują się z tej produkcji (wg naszej oceny ok. 150 tys. gospodarstw), którzy dostarczają na rynek większość pszenicy.

• Wykorzystywany jest transport własny rolników oraz, jak opisa- no w pkt. II, dostępna jest sieć przewoźników samochodowych.

Niestety w bardzo niewielkim stopniu wykorzystywany jest transport kolejowy, a wodny – barkami, w dostawach do por- tów nie istnieje w przeciwieństwie do okresu przedwojennego.

• Rolnicy najczęściej mają techniczne możliwości do szybkiego załadunku samochodów.

• Ocena jakościowa wykonywana jest przez odbiorcę towaru, w jego laboratoriach, na jego warunkach w miejscach często

O FEDERACJI O FEDERACJI

odległych od dostawcy (np. w porcie). Jest to powodem wie- lu problemów i nieporozumień, ponieważ pozycja rolnika jest słaba. Rolnik nie ma łatwego dostępu do niezależnego labo- ratorium, do tego najczęściej nie jest wykonywana tzw. „pró- ba żelazna” konieczna w sytuacji sporu! We Francji na przy- kład, laboratoria oceny płodów rolnych są niezależne, a nie odbiorców towaru!

• Fakturowanie za dostarczone zboże odbywa się dopiero po jego dostawie i ocenie jakościowej, natomiast sama płatność w jeszcze późniejszym, ustalonym terminie. Terminy płatności często przekraczają 30 dni. W zawiązku z tym, że w tym zakresie brakuje jakiejkolwiek gwarancji i ochrony rolnicy zmuszeni są korzystać w większości jedynie ze sprawdzonych i znanym im operatorów, co może być ograniczeniem w handlu.

• Koszty transportu zboża samochodami uzależnione są od od- ległości, np. dostawa pszenicy do portu na odległość w jedną stronę ok. 150 km to koszt ~ 50 zł/tonę netto.

VI. Finansowanie

• Większość dostaw zboża przez rolników jest finansowana przez nich samych, ponieważ warunki płatności są tak właśnie powszechnie ustalane. Rzadkością jest natomiast zaliczkowa- nie dostaw przed odbiorem towaru. Zdarzają się wprawdzie bardzo rzadko rozwiązania, w których za składowaną pszeni- cę w magazynie rolnika otrzymuje on za nią zaliczkę na po- czet później wydanego do odbiory towaru.

• Większość finansowania gospodarstw producentów zapew- niają banki na podstawie umowy oraz środki własne rolników.

Wszystkie te uwagi mają na celu stworzeniu optymalnego systemu dla prawidłowego funkcjonowania platformy żyw- nościowej w Polsce, na której nam jako producentom nie- zmiernie zależy.

Kolejne spotkanie grupy ekspertów wspierających prace ze- społu przygotowującą ramową koncepcję platformy żywnościo- wej odbędzie się 31 maja 2017 r. w MRiRW.

J.T

NIK o funduszach promocji produktów rolno-spożywczych

Fundusze promocji produktów rolno-spożywczych, mające na celu wspieranie spożycia i eksportu krajowych pro- duktów, spełniają swoją gospodarczą rolę. Przyczyniły się do wzrostu wykorzystania środków z budżetu UE na pro- gramy informacyjne i promocyjne, dzięki którym polskie wyroby są popularyzowane w Europie oraz na całym świe- cie. Mankamentem są wysokie i rosnące z roku na rok koszty obsługi funduszy promocji. Kontrolerzy NIK zwracają także uwagę na brak ogólnej strategii promocji polskiej żywności, która zapewniłaby spójność działań prowadzo- nych przez poszczególne branże.

Celem kontroli NIK była ocena m.in. prawidłowości gromadzenia środków na fundusze promocji i ich wy- korzystywania. Zdaniem Izby fundusze promocji speł- niają społecznie pozytywną rolę i  przyczyniają się do popularyzacji polskich produktów rolno-spożywczych w innych krajach i przez to do wzrostu ich eksportu.

Od 2003 r. eksport polskich produktów co roku rośnie.

W  2015 r. osiągnął rekordową wielkość blisko 24  mld euro. Przez pierwsze trzy kwartały 2016 r., spośród pro- duktów rolno-spożywczych, najwięcej wyeksportowa- no żywca, mięsa i jego przetworów (21% ogółu ekspor- tu), a na drugim miejscu ziarna zbóż i jego przetworów (13%).

Od 2009 r. funkcjonuje dziewięć funduszy promo- cji produktów rolno-spożywczych. Środki pobrane od producentów żywności przekazywane są i gromadzo- ne na rachunkach bankowych Agencji Rynku Rolnego.

W latach 2009–2016 (I półrocze) wpływy na fundusze promocji wyniosły ponad 310 mln zł. Kwoty wpłat na poszczególne fundusze są zróżnicowane: najwyższe na Fundusz Promocji Mleka – blisko 75 mln zł i Fundusz Pro- mocji Mięsa Wieprzowego – ponad 70 mln zł, a najniższe na Fundusz Promocji Mięsa Owczego – zaledwie 107 tys. zł. Wy- sokość wpłat zależy od wielkości sprzedaży i uzyskanych cen, a w przypadku mleka od ilości sprzedanego surowca. Od po- szczególnych producentów produktów rolno-spożywczych pobierane jest 0,1% wartości netto sprzedaży, a od producen- tów mleka 0.001 zł od każdego skupionego od nich kilograma mleka.

Struktura wpływów

NIK ustaliła, że Prezes Agencji Rynku Rolnego poprawnie prze- prowadzał kontrole podmiotów obowiązanych do wpłat na fun- dusze promocji oraz skutecznie przeprowadzał postępowania egzekucyjne wobec dłużników. Podmioty zalegające z wpłatami, a także dokonujące ich nieregularnie lub nieprawidłowo, były kontrolowane przez ARR. Kwota dotycząca wszczętych postępo- wań egzekucyjnych wyniosła ponad 1 mln zł, kwota odzyskanych środków – 753 tys. zł. Zaległe należności malały: z ponad 2 mln zł

na koniec 2013 r. do 605 tys. zł w połowie 2016 r. Zgromadzonymi przez ARR środkami finansowymi dysponują komisje zarządzające poszczególnych funduszy promocji. W okresie objętym kontrolą składały się one z dziewięciu członków: po czterech przedstawi- cieli zgłoszonych przez organizacje producentów i przetwórców oraz jednego przedstawiciela z Krajowej Rady Izb Rolniczych. Na postawie wniosków złożonych przez stowarzyszenia i organiza- cje zajmujące się promocją żywności komisje sporządzają rocz- ny plan finansowy. Dlatego potem wnioski o udzielenie wsparcia składane przez stowarzyszenia i organizacje zajmujące się pro- mocją polskich produktów rolno-spożywczych z zasady są zała- twiane pozytywnie.

Wydatki z funduszy promocji w latach 2009–2016 (I półrocze) dotyczyły głównie działań w zakresie wspierania marketingu oraz wzrostu spożycia i promocji produktów rolno-spożywczych. Na ten cel przeznaczono ponad 268 mln zł, czyli blisko 91% ogólnej kwoty wydatków z funduszy promocji, która wyniosła 293,2 mln zł. Najwięcej środków wydatkowano na: promocję spożycia pro- duktu lub jego przetworów (średnio 53%), informowanie o jako- ści produktu, w tym o jego zaletach (średnio 15 %), udział w wy- stawach i targach (średnio 15%).

NIK zauważa, że funkcjonowanie funduszy promocji znaczą- co przyczyniło się do wzrostu wykorzystania środków z budżetu UE na programy promocyjne i informacyjne. Na 26 programów przyjętych do realizacji o łącznym budżecie ponad 83 mln euro, aż 23 o budżecie ogółem ponad 76 mln euro, czyli ponad 90%, stanowiły programy współfinansowane z funduszy promocji. Bez nich stowarzyszenia i organizacje promujące polskie produk- ty nie mogłyby skorzystać z unijnych funduszy. Bowiem środki z funduszy promocji stanowią ten wkład, który organizacje mu- szą posiadać, by móc ubiegać się o współfinansowanie kampanii promocyjnych z budżetu UE. Polska należy do jednych z najwięk- szych beneficjentów środków unijnych przeznaczonych na pro- gramy promocyjne i informacyjne. Nasz kraj pod tym względem wyprzedziły jedynie Włochy i Grecja.

NIK zwraca uwagę na to, że efekty kampanii i działań pro- mocyjnych realizowanych przy wsparciu środków europejskich są weryfikowane, zgodnie z wymogami unijnymi. Wyznaczane są mierniki i po przeprowadzonej kampanii dokładnie można określić jej efektywność i skuteczność. Tymczasem w przypadku działań finansowanych tylko z funduszy promocji, komisje zarzą- dzające oceniają realizację zadań informacyjnych i promocyjnych w sposób ogólny - bez wyznaczania mierników. Uniemożliwia to analizę efektów i skuteczności przeprowadzonych działań. Zre- alizowane zadania ocenia się na podstawie intuicji.

Ponadto Izba zauważa, że koszty obsługi funduszy promocji oraz funkcjonowania komisji zarządzających z roku na rok rosną.

W 2013 r. wynosiły blisko 12% wpływów, czyli ponad 5,8 mln zł, a w 2015 r. już ponad 15,5% wpływów, czyli blisko 8 mln zł. Z fun- duszy promocji na ich obsługę pobieranych jest tylko 3,5% wpły- wów. Resztę finansuje budżet państwa. I tak w 2013 r. na obsługę funduszy z budżetu państwa pobrano ponad 4 mln zł, a w 2015 r.

ponad 6 mln zł. Koszty te były kilkakrotnie wyższe niż zakładano przy ocenie skutków regulacji dla projektu ustawy o funduszach promocji (tj. 3,5% wpływów). Jako przyczynę tak dużych kosztów obsługi NIK wskazuje rosnącą pracochłonność: w IV kw. 2013  r.

pracowało przy nich 66 osób, a w IV kw. 2015 r. już 93 osoby.

Oprócz tego przyczyną był niski poziom informatyzacji i złożo- ne procedury obsługi Funduszu Promocji Mleka. Prezes Agencji Rynku Rolnego zadeklarował przeprowadzenie działań napraw- czych polegających m.in. na optymalizacji kosztów i automaty- zacji obsługi funduszy.

Ponadto NIK zwraca uwagę, że Ministerstwo Rolnictwa i Roz- woju Wsi nadal nie określiło strategii promocji polskich pro- duktów rolno-spożywczych. Planowano to zrobić już w 2009 r., jednakże do zakończenia kontroli NIK nie sporządzono takiego dokumentu. Bez ogólnej strategii może dojść do braku spójności między strategiami realizowanymi przez poszczególne branże.

Źródło: https://www.nik.gov.pl/najnowsze-informacje-o-wynikach-kontroli/

nik-o-funduszach-promocji-produktow-rolno-spozywczych.html, 21-02-2017 Wpływy na fundusze promocji w latach 2009–2016 (I półrocze) w mln zł

Razem 9 Funduszy – 310,4 mln zł

Fundusz Promocji Mleka

74,8 Fundusz

Promocji Ryb

2,7 1,1 0,1

Fundusz Promocji Mięsa Wieprzowego Fundusz Promocji 70,6

Mięsa Drobiowego 60,6

Fundusz Promocji Owoców i Warzyw 44,6

Fundusz Promocji Mięsa Wołowego 31,6

Fundusz Promocji Ziarna Zbóż

i Przetworów Zbożowych 24,3

Świat Zbóż nr 34

• 15

O FEDERACJI

14 •

W Starostwie Powiatowym w Pszczynie odbyło się 27 lutego 2017 r. spotkanie z Przewodniczącym Sejmowej Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi Panem Jarosławem Sachajko. Spotkanie zorganizowało Krajowe Zrzeszenie Producentów Rzepaku i Roślin Białkowych, zaś z ramienia Krajowej Federacji Producentów Zbóż obecny był Pan Prezes Rafał Mładanowicz.

Spotkanie w Pszczynie

z Posłem Jarosławem Sachajko

Spotkanie otworzył Prezez KZPRiRB Pan Juliusz Młodecki oraz przedstawiciel z regionu śląskiego Pan Jerzy Hławiczka – zarówno członek KZPRiRB jak i KFPZ. Program został podzielony na trzy pa- nele tematyczne: rośliny białkowe, biopaliwa oraz neonikotytnoidy.

Pan Marcin Markowicz omówił temat pt. Soja – rozwój wie- dzy i doświadczeń produkcyjnych własnych w przedsiębiorstwie wielkotowarowym TopFarms Głubczyce. Prelegent przedstawił historię uprawy tego gatunku na polach doświadczalnych i pro- dukcyjnych. Jak powiedział Pan Markowicz początek to rok 2010, od którego zaczęto uprawę soi odmiany Aldana na powierzchni 4,6 ha. W kolejnych latach zwiększano zarówno powierzchnię jak i liczbę odmian. W obecnym roku zaplanowano uprawę na are- ale 80 ha. Dodatkowo Pan Markowicz wspomniał o konsorcjum POLSOJA dotyczącym unowocześnienia technologii uprawy konwencjonalnych odmian soi w warunkach Polski. Zadania, jakie są prowadzone w ramach tego projektu, związane są z:

• oceną potencjału plonowania nowych genotypów i odmian soi w naszych warunkach jak również tworzenie nowej zmien- ności genetycznej,

• wpływem odsady roślin i nawożenia azotowego na plonowa- nie czterech odmian soi,

• ochroną plantacji przed zachwaszczeniem,

• określeniem odporności odmian soi na najważniejsze pato- geny i opracowanie metod ochrony przed chwastami,

• określeniem odporności na szkodniki i opracowanie metod ochrony,

• wpływem soi na rośliny uprawiane następczo – ocena ilościo- wa i jakościowa plonów,

• analizą opłacalności uprawy soi w Polsce w warunkach duże- go gospodarstwa rolnego,

• upowszechnieniem wyników badań oraz promocją uprawy konwencjonalnych odmian soi w Polsce.

Kolejna prezentacja przedstawiona przez Pana Ryszarda Bandurowskiego Prezesa RSP Twardawa, dotyczyła świadomego sterowania rozwojem soi w oparciu o wiedzę w zakresie fizjologii roślin, gleboznawstwa czy chemii rolnej. Prelekcja związana była ze szczegółowym opisaniem pobierania składników mineralnych z gleby do rośliny, mechanizmami przewodzenia wody, analizą gleby czy wzajemnym oddziaływaniem pierwiastków, czyli anta- gonizmy i synergizmy pomiędzy jonami.

W drugiej części panelu poruszono aspekt biopaliw jako kluczowego elementu determinującego sytuacje na krajowym i europejskim rynku roślin oleistych. Ten temat został omówio- ny przez Pana Adama Stępnia Dyrektora Generalnego Polskie- go Stowarzyszenia Producentów Oleju/ Krajowej Izby Biopaliw.

Sektor transportu w UE jest uzależniony w 94% od dostaw ropy.

W związku z czym należy dążyć do przechodzenia na niskoemisyj- ne alternatywne źródła energii w transporcie w jak najszybszym tempie w ciągu dekady. Powodem zaistniałej sytuacji jest także zmniejszenie do połowy obecnego wieku poziomu emisji gazów cieplarnianych o co najmniej 60% od poziomu w 1990 r. i kon- sekwentne ograniczanie aż do poziomu zerowego. W prezenta- cji przedstawiono również największych producentów biodiesla na świecie w 2015 r. (są to Brazylia, USA i Argentyna), w Europie (Niemcy, Francja i Hiszpania) oraz w Azji (Indonezja i Tajlandia).

W Polsce produkcja i zużycie estrów metylowych oraz biodiesla również jest ważnym tematem i systematycznie wzrasta. W przy- padku produkcji biodiesla kluczową rolę pełni tu olej rzepakowy, którego zużycie na ten cel począwszy od 2007  r. zwiększa się.

Jako fundamentalne wyzwania jakie stoją przed tą branżą w Pol- sce Dyrektor PSPO/KIB wymienił Narodowy Cel Wskaźnikowy (NCW) i sposoby jego realizacji oraz ochrona środowiska, a roz- wój gospodarki.

W ostatniej części głos zabrał Pan Prezes KZPRiRB Juliusz Młodecki przedstawiając referat nt. neonikotynoidów. Jako przedstawiciel Zrzeszenia wielokrotnie wnioskował do Ministra Rolnictwa o derogację, czyli odstępstwa od zakazu stosowania ww. środków. Jednocześnie podjęto rozmowy ze środowiskiem pszczelarskim by dojść w tej kwestii do porozumienia i jak stwier- dził Prezes Młodecki jest ku temu szansa.

Na koniec odbyła się dyskusja z Posłem Jarosławem Sachajko, który odpowiadał na pytania z sali. Poruszane kwestie dotyczyły wcześniej wspomnianych neonikotynoidów czy interpelacji Pana Sachajko ws. skupu i przechowywania soi przez spółkę Elewarr.

Spotkanie jakie odbyło się w Pszczynie jest pierwszym z cyklu spotkań, które planowane są na ten rok na temat roślin białko- wych.

Na podstawie materiałów prasowych KZPRiRB

Technologia uprawy i ochrony zbóż konsumpcyjnych – pod takim tytułem odbył się kolejny cykl szkoleń dla rolników zorganizowany przez Krajową Federację Producentów Zbóż, finansowany ze środków Funduszu Promocji Ziarna Zbóż i Przetworów Zbożowych.

Szkolenia KFPZ 2017

Wzorem lat ubiegłych spotkania z rolnikami odbyły się w Kwi- dzyniu, Skrzynkach oraz Zamościu. Ponadto w tym roku do współpracy zaprosiliśmy ODR w Minikowie oraz w Łosiowie.

Tegoroczny panel tematyczny nawiązywał głównie do aktu- alnych problemów występujących w rolnictwie. Przede wszyst- kim nacisk położono na aspekty dotyczące ochrony roślin, re- gulacji prawnych oraz chorób występujących w uprawach zbóż.

Pan dr Łukasz Sobiech z UP w Poznaniu przedstawił kwestie wy- cofania glifosatu i jego skutków dla branży rolniczej. Jest to nie- zwykle istotne z punktu widzenia rolnika, gdyż powoduje duże ograniczenia w stosowaniu środków ochrony roślin. Kolejną prelegentką była Pani Dr Zuzanna Sawinska, która omówiła pro- blem chorób pszenicy powodowanych przez grzyby z  rodza- ju Fusarium spp. w Polsce. Jest to doświadczenie prowadzone przez Krajową Federację Producentów Zbóż wraz z Uniwersy- tetem Przyrodniczym w Poznaniu obejmujące większość powia- tów w Polsce (ponad 200). Wyniki doświadczenia zostały szcze- gółowo przedstawione w bieżącym numerze „Świata Zbóż” oraz znajdują się na stronie www.kfpz.pl w zakładce Fusarium – fusa- rium.kfpz.pl. Całe badanie finansowane jest ze środków Fundu- szu Promocji Ziarna Zbóż i Przetworów Zbożowych.

Z kolei Pan Prezes KFPZ Rafał Mładanowicz przedstawił aspekt ekonomiczny produkcji pszenicy jakościowej w świe- tle wyników doświadczeń fungicydowych w latach 2013–2016.

To także projekt realizowany przez KFPZ we współpracy z Uni- wersytetem Przyrodniczym w Poznaniu. Doświadczenie obej- mowało cztery lokalizacje w Polsce, gdzie testowano programy fungicydowe m.in. na Zamojszczyźnie, na Śląsku, w Wielkopol- sce oraz w woj. zachodniopomorskim.

Mamy świadomość, iż organizowane szkolenia są pomoc- ne w szeroko pojętej praktyce rolniczej. Świadczy o tym liczba

zainteresowanych naszymi szkoleniami. Łącznie udział wzięło 500 osób. Spotkania od lat cieszą się dużą popularnością wśród rolników, przedstawicieli ODRów, firm branżowych jak również prasy. Szkolenia to nie przekaz suchej wiedzy, to forum wymia- ny myśli, doświadczeń i badań między praktykami, przedstawi- cielami kadry naukowej oraz organami doradczymi. Z perspek- tywy czasu i rosnącego zainteresowania z  roku na rok widać, iż szkolenia są niezwykle cenne i pomocne dla uczestników.

Spotkania były również okazją do rozmów kuluarowych na te- maty poruszane przez prelegentów. Dodatkowo nasi eksperci służyli pomocą i fachowymi radami w związku z obserwacją pól w okresie jesienno-zimowym oraz zbliżającym się sezonem.

Podczas szkoleń w ramach badań europejskiego progra- mu Liberation, który m.in. ma na celu poznanie zdania rol- ników o praktykach zwiększających bioróżnorodność, Pani Dr Zuzanna Sawinska rozdała uczestnikom ankiety.

A co na to respondenci?

Przeciętny rolnik biorący udział w badaniach od po- nad 20 lat prowadzi gospodarstwo rolne gdzie uprawia 4  różne rośliny za pomocą tradycyjnego (orkowego) systemu uprawy roli. Najpopularniejszą praktyką prośro- dowiskową wśród rolników było zmianowanie roślin, na- stępnie siew międzyplonów i siew roślin wiążących azot.

Najmniej popularne okazało się odłogowanie ziemi sto- sowane przez co 20 rolnika. Ponad 1/3 uczestników ba- dań nie posiadała zwierząt, a wśród tych, którzy je mieli, najpopularniejszym było bydło mięsne, trzoda chlewna i bydło mleczne. Rolnicy uważają, że ich gospodarstwo jest atrakcyjne dla owadów zapylających, zwierzyny łow- nej i ptaków oraz mniej atrakcyjne dla płazów, gadów, gryzoni, chwastów i ziół. Elementy obszarów proeko- logicznych (EFA) występujące najczęściej w gospodar- stwach to według częstotliwości występowania drzewa wolnostojące, miedze śródpolne, rowy, zadrzewienia grupowe, oczka wodne. Rolnicy oceniają że wpływ EFA na przyrodę jest przeciętny i w przeważającej części nie zmienili oni stanu posiadania elementów proekologicz- nych. Zazielenienie i dopłaty z nim związane mają we- dług rolników przeciętny i słaby wpływ na produkcję rolniczą i stan środowiska.

KFPZ Fot. KFPZ

Poseł Jarosław Sachajko,Prezes KZPRiRB Julisz Młodecki,

KFPZ Jerzy Hławiczka, Fot. Sonia Kamińska KZPRiRB Uczestnicy, Fot. Sonia Kamińska KZPRiRB Prezes KFPZ Rafał Mładanowicz, Fot. Sonia Kamińska KZPRiRB

Fot. KFPZ

Fot. KFPZ Fot. KFPZ

AKTUALNOŚCI AKTUALNOŚCI

Wolne od GMO

Wsparcie na zapobieganie zniszczeniu potencjału produkcji rolnej

Rozpoczęły się konsultacje publiczne projektu ustawy o oznakowaniu produktów wytworzonych bez wykorzysta- nia organizmów genetycznie zmodyfikowanych oraz o zmianie niektórych innych ustaw.

W Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi został przygotowany projekt rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania oraz wypłaty pomocy finansowej na operacje typu „Inwestycje zapobiegające zniszczeniu potencjału produkcji rolnej” w ramach poddzia- łania „Wsparcie inwestycji w środki zapobiegawcze, których celem jest ograniczenie skutków prawdopo- dobnych klęsk żywiołowych, niekorzystnych zjawisk klimatycznych i katastrof” objętego Programem Roz- woju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020.

Projekt został opracowany jako odpowiedź na dyskusję spo- łeczną dotyczącą organizmów genetycznie zmodyfikowa- nych. Oznakowanie i informacja, czy w danym produkcie występuje modyfikacja genetyczna i czy w procesie jego wy- twarzania były wykorzystywane organizmy genetycznie zmo- dyfikowane, zapewni obywatelom możliwość dokonania świa- domego wyboru przy zakupie produktów żywnościowych.

Przepisy umożliwiające znakowanie „wolne od GMO” będą

również służyć realizowanym przez resort rolnictwa pracom mającym na celu zwiększenie wykorzystania krajowego białka roślinnego w produkcji pasz wolnych od GMO.

Zainteresowanych zachęcamy do przedstawienia swojego stanowiska. Projekt dostępny jest na stronie Rządowego Cen- trum Legislacji http://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12297951.

Źródło: http://www.minrol.gov.pl/

Zgodnie z zapisami PROW 2014–2020 w ramach instrumen- tu wsparcia „Inwestycje zapobiegające zniszczeniu potencja- łu produkcji rolnej” przewiduje się realizację dwóch rodzajów operacji skierowanych do różnych grup beneficjentów.

Pomoc jest udzielana na zaopatrzenie w sprzęt do utrzymy- wania urządzeń wodnych służących zabezpieczeniu gospodarstw rolnych przed zalaniem, podtopieniem lub nadmiernym uwilgo- ceniem spowodowanym przez powódź lub deszcz nawalny oraz na inwestycje ograniczające możliwość rozszerzenia się afry- kańskiego pomoru świń. W pierwszym przypadku beneficjenta- mi mogą być spółki wodne lub ich związki, natomiast w drugim rolnicy prowadzący działalność rolniczą na obszarach wyznaczo- nych w związku ze zwalczaniem afrykańskiego pomoru świń.

Do kosztów kwalifikowalnych, o refundację których będzie mogła ubiegać się spółka wodna lub związek, zalicza się: koszty zakupu (lub leasingu zakończonego przeniesieniem prawa wła- sności) nowego sprzętu, służącego utrzymaniu urządzeń me- lioracji wodnych wykorzystywanych dla celów ochrony terenu przed skutkami powodzi lub deszczu nawalnego, do wartości rynkowej majątku oraz koszty zakupu lub rozwoju oprogra-

mowania komputerowego oraz zakupu patentów i licencji do- tyczących sprzętu, o którym mowa powyżej. Jeżeli natomiast chodzi o zapobieganie rozszerzeniu się afrykańskiego pomoru świń, współfinasowane będą koszty ogrodzeń i niecek do de- zynfekcji.

Poziom pomocy będzie wynosić maksymalnie 80% kosz- tów inwestycji kwalifikującej się do wsparcia. Maksymalna wy- sokość pomocy udzielonej jednemu beneficjentowi, w okresie realizacji PROW 2014-2020, nie może przekroczyć 500 000 zł (dla spółek wodnych lub ich związków) oraz 100 000 zł (dla rolników).

Projekt rozporządzenia jest obecnie w trakcie konsultacji publicznych. Planowany termin naboru wniosków o przyznanie pomocy na operacje typu „Inwestycje zapobiegające zniszcze- niu potencjału produkcji rolnej” został określony w „Harmono- gramie planowanych naborów wniosków w ramach PROW na lata 2014-2020 w 2017 r.”, udostępnionym na stronie interneto- wej MRiRW.

Źródło: http://www.minrol.gov.pl/

Krzem i mikroelementy

Pierwsza z nawozowych nowości – KRZEMO to unikalne połącze- nie nawozu mikroelementowego z łatwo przyswajalnym dla roślin krzemem. Innowacyjna formulacja preparatu zawiera 2,5% krzemu w formie kwasu ortokrzemowego, czyli jedyną postać całkowicie dostępną a tym samym najszybciej asymilowaną przez rośliny.

KRZEMO szybko i efektywne dostarcza krzem, stymuluje wzrost korzeni u młodych roślin, wzmacniając sztywność ścian komórkowych podnosi tolerancję na niekorzystne warunki upra- wowe, w efekcie zapewnia przyrost wysokiej jakości plonu. Oprócz aktywnego krzemu preparat zawiera zestaw mikroelementów: bor, miedź, molibden oraz cynk, które uzupełniają niedobory pokar- mowe i wpływają korzystnie na procesy fizjologiczne roślin.

KRZEMO polecany jest do stosowania w uprawach rolniczych w dawce 0,8 l/ha. Zalecana liczba zabiegów w sezonie to 1–2.

Unikalne nanocząsteczki

NAVU FORTE jest wieloskładnikowym nawozem dolistnym zawie- rającym składniki pokarmowe w postaci naturalnego pochodzenia

nanocząsteczek. Nawóz wyróżnia się wysoką i szybką przyswajal- nością składników pokarmowych. Produkowany jest przy zastoso- waniu nanotechnologii, czyli otrzymywaniu przez rozdrobnienie struktur o rozmiarach nanometrycznych tzw. nanocząsteczek.

Duże rozdrobienie sprawia, że tak uformowane składniki pokar- mowe skutecznie i szybko przenikają przez okrywę woskową na powierzchni liści, dzięki czemu droga ich wnikania do rośliny jest krótsza. W efekcie skuteczność nawożenia dolistnego jest wyższa, w porównaniu do tradycyjnie formułowanych nawozów dolist- nych, w tym schelatyzowanych mikroelementów.

NAVU FORTE przeznaczony jest do nawożenia wszystkich upraw polowych, sadowniczych, plantacji roślin jagodowych, wa- rzyw gruntowych i pod osłonami a także roślin ozdobnych.

Zalecana dawka to 4–5 kg/ha do stosowania 1–4 razy w sezo- nie, w zależności od uprawy. NAVU FORTE zawiera zestaw makro- i mikroelementów: azot w formie amidowej – 8,0%, K₂O – 10,0%, CaO – 21%, MgO – 3%, SO₃ – 10,0% oraz miedź – 0,10%, żelazo – 0,10%, mangan 0,10% i molibden 0,05%.

Specjalistyczne nawozy dolistne od Innvigo

Rozszerzenie Reveller Dupont

Firma DuPont uzyskała zgodę na rozszerzenie stosowania produktu Reveller® 280 SC. Fungicyd można teraz stoso- wać nie tylko w ochronie nowych gatunków zbóż, lecz także rzepaku i buraków cukrowych.

Reveller® stał się wszechstronnym narzędziem w ochronie roślin, uzyskując możliwość stosowania w nowych uprawach. Chroni przed wieloma chorobami pozostając jednocześnie bezpiecznym dla użytkownika i upraw. Jest wygodny w stosowaniu i stanowi opłacalną inwestycję w potencjalne plony i dochody.

Reveller® 280 SC jest kompletnym fungicydem dwuskładnikowym, polecanym w ochronie przed chorobami zbóż, rzepaku ozimego i buraków cukrowych. Jest środkiem o działaniu wgłębnym i układowym do stosowania zapobiegawczego i inter- wencyjnego, zapewniający długotrwały efekt ochrony oraz opłacalną inwestycję w potencjalne plony i dochody.

1. pszenicy ozimej i jarej, pszenżyta ozimego, żyta ozimego, jęczmienia ozimego i jarego):

• mączniak prawdziwy zbóż i traw,

• rdza brunatna,

• rdza żółta,

• rdza jęczmienia,

• brunatna plamistość liści,

• plamistość siatkowa jęczmienia,

• septoriozy liści,

• septoriozę paskowaną liści pszenicy,

• rynchosporioza zbóż,

• plamistość siatkowa.

2. rzepaku ozimego:

• zgnilizna twardzikowa,

• czerń krzyżowych, 3. buraka cukrowego:

• chwościk buraka,

• mączniak prawdziwy buraka,

• brunatna plamistość liści,

• rdza buraka.

Reveller® 280 SC zawierający pikoksystrobinę i cyprokonazol ma działanie profilaktyczne i lecznicze, jest aktywnie rozprowa- dzany w roślinie, dzięki czemu nawet w bardzo gęstych uprawach chroni nie tylko powierzchnie pokryte bezpośrednio środkiem, ale również dolną stronę blaszek liściowych oraz nowe przyrosty, rozwijające się dopiero po wykonaniu zabiegu. Kolejną zaletą, jaką charakteryzuje się Reveller® 280 SC to bardzo długi okres działania, zastosowany w zbożach w fazie w pełni rozwiniętego liścia flagowego zabezpiecza kłos i ogranicza rozwój fuzarioz i grzybów czerniowych. Zalecana dawka do jednorazowego stoso- wania w zakresie od 0,8 do 1,0 l/ha pozwala optymalizować poziom ochrony do warunków na danym polu.

Więcej szczegółów na stronie www.dupont.pl

Reveller^® 280 SC fungicyd o działaniu kontaktowym, wgłębnym i systemicznym, zwalczający choroby następujących roślin uprawnych: