O FEDERACJI
Ś wiat Z bóż
BIU
LE
TYNINFORM
ACYJN
Y KRAJO
WEJ F
ED
ER
ACJI
PRODU
CENTÓ
W ZBÓ
ŻNumer 36 styczeń/luty 2018 Numer ISSN 1734-9575 Egzemplarz bezpłatny
Anomalie pogodowe
i ciężka praca – zbiory zbóż w Polsce
w 2017 roku
– wg oceny KFPZ
6
Biostymulatory
w przezwyciężaniu
stresów 46
Wiosenne
odchwaszczanie
ozimin 50
Kukurydza – dobierz odmianę do kierunku
użytkowania 62
Świat Zbóż nr 36
• 3
O FEDERACJI
2 •
styczeń/luty 2018 O FEDERACJIŚ wiat Z bóż
BIULETYN INFORMACYJNY KRAJOWEJ FEDERACJI PRODUCENTÓW ZBÓŻ
styczeń/luty 2018
Henryk Ordanik
tel. 502 608 085 woj. wielkopolskie, lubuskie, dolnośląskie Ryszard Szczukowski
tel. 601 830 309 woj. pomorskie, zachodniopomorskie Rafał Mładanowicz
tel. 608 755 255 woj. zachodniopomorskie, pomorskie i kujawsko-pomorskie
Krzysztof Bojar
tel. 601 276 156 woj. lubelskie, podkarpackie Jerzy Hławiczka
tel. 505 022 609 woj. opolskie, śląskie, małopolskie, świętokrzyskie
Joanna Tomaszewska
tel. 667 958 199 woj. mazowieckie, łódzkie, podlaskie, warmińsko-mazurskie
Leszek Bosek
tel. 663 763 467 woj. opolskie Kontakt w terenie:
Redakcja Redaktor naczelny Joanna Tomaszewska kom. 667 958 199
e.mail: redakcja@swiatzboz.pl www.swiatzboz.pl
Konsultanci naukowi
prof. dr hab. Marek Mrówczyński prof. dr hab. Jan Pawlak prof. dr hab. Czesław Szewczuk dr inż. Zuzanna Sawinska dr Beata Michalska-Klimczak dr Łukasz Sobiech
Skład i grafika
e-mail: magda@printomato.pl www.printomato.pl
Okładka fot. Adobe Stock
Krajowa Federacja Producentów Zbóż ul. Szkolna 2/4 lok 418
00-006 Warszawa kom. 667 958 199 Marta Czaplikowska Asystentka Biura kom. 537 958 199 www.kfpz.pl e-mail: biuro@kfpz.pl
Za treść ogłoszeń, reklam i artykułów sponsorowanych redakcja nie odpowiada.
Członkowie wspierający:
Drodzy Producenci i Czytelnicy,
Każdy z nas otrzymuje życzenia udanego roku, lepszych zbiorów i wyższych cen, czy można, lub czy nie powin- niśmy życzyć sobie spokojnego – oczywiście pod kątem warunków atmosferycznych – roku? Już od lata widzimy i słyszymy o problemach. Nie wszyscy zebrali z pól to, co się urodziło. W różnych rejonach Polski około 70% pro- ducentów nie zasiało w odpowiednim terminie agrotech- nicznym tyle, ile chciało. W tym już roku mieliśmy mrozy -13oC bez okrywy śnieżnej, za kilka dni ma być skok temperatury w okolice +9oC i noce bez przymroz- ków, nieodpowiednie fazy rozwojowe ozimin rokują kilkudziesięcioprocentowe straty. Czy uda nam się przesiać oziminy i czy uda się w odpowiednim terminie zasiać jare zboża? To jest zagadka, na którą nikt nie zna odpowiedzi, ale jedno wiemy, weszliśmy w nowy sezon z bardzo wysokimi kosztami.
Wysokie koszty ponoszone są na doprowadzenie pól uprawkami, bardzo wysoki poziom wód grunto- wych spowodował utworzenie zastoisk wodnych, które bardzo często nie są obsiane, a woda stoi do dzisiaj. Poprzedni rok także pokazuje ile mamy zaniedbań w urządzeniach melioracyjnych. Ich świado- me likwidowanie pokazało pazur. Pytamy się, dlaczego spółki wodne, bardzo często także samorzą- dy, nie zwracały na to uwagi? W samorządach zajmują stanowiska osoby, które nie interesują się tym!
Dlaczego? Trybem decyzji, czy też nakazu, samorządy powinny to wyegzekwować bardzo często od nas! Bo sąsiad z sąsiadem często nie jest w stanie się dogadać. W takich sytuacjach, nie można także za- pomnieć o Lasach Państwowych. Bardzo często główne zbieracze przechodzą przez teren Lasów, a ro- snące drzewa od dziesiątek lat skutecznie porozpychały zbieracze lub wypłycały rowy, a w ostatnich latach raczej narzekaliśmy na brak opadów. Narastającym problemem pod „ochroną” są bobry, które rozmnażają się zdumiewająco dobrze, a że w Lasach Państwowych jest tak dobrze z kasą, to tereny zalewane przez bobry bardzo często po prostu uznawane są przez właściciela za bioróżnorodne i po- zostawione same sobie, konsekwencją braku kontroli populacji bobra są coraz częstsze „powodzie”
w sąsiedztwie zamieszkania tych zwierząt.
Miesiąc luty to dla KFPZ okres szkoleń i dzielenia się zdobytymi doświadczeniami. Tak też będzie w tym roku, dzięki wsparciu Funduszu Promocji Zbóż i Przetworów Zbożowych możemy prowadzić badania, które pokazują, na co – jako producenci – musimy uważać, aby jakość, a dzięki temu cena, była dla nas producentów satysfakcjonująca.
W tym sezonie chcemy także zapoznać Was z problemami grzybowymi, nie tylko na powierzchni, ale wskazać funkcjonujący już dzisiaj system, który umożliwia badanie gleby, dzięki czemu już na starcie z dużą dokładnością możemy wiedzieć, co nas czeka. Mam także nadzieję, że ten rok pozwoli na roz- poczęcie budowy systemu krajowego rozpoznawania zagrożenia, nad którego modelem osobiście pracuję i mam nadzieję, że uda się znaleźć na to środki. Dzięki wydaniu kilkuset tysięcy złoty w skali kraju możemy zyskać dziesiątki milionów. To kolejny raz pokazuje, jak warto się organizować i chcieć odprowadzić wręcz symboliczną składkę na organizację branżową i raz jeszcze Was do tego zachęcam.
Z poważaniem,
Rafał Mładanowicz Prezes Krajowa Federacja Producentów Zbóż
O FEDERACJI
W TYM NUMERZE:
O FEDERACJI
3 List prezesa KFPZ
5 KFPZ organizuje szkolenia dla producentów zbóż nt. „Technologia uprawy zbóż konsumpcyjnych II”
6 Anomalie pogodowe i ciężka praca – zbiory zbóż w Polsce w 2017 roku – wg oceny KFPZ
8 WPR to nie tylko dopłaty – Farmer na Narodowym 10 Debata z Prezydentem nt. Polskiej Konstytucji 10 CTR 2017
11 Agro Show 2017
11 Rola pieczywa i przetworów zbożowych w codziennej diecie III – Inspirujemy dalej!
AKTUALNOŚCI
14 Z ostatniej chwili...
15 Kalendarz targów rolniczych w 2018 roku 17 Basf Crop Protection – inwestycje i plany
18 Nauka kształtuje przyszłość rolnictwa – innowacje Bayer
RYNEK ZBÓŻ
20 Fusarium pod molekularną lupą 24 Rynek zbóż w sezonie 2017/18
30 Szkody w uprawie zbóż – czy można rozwiązać problem?
32 Kiedy nowe Prawo łowieckie?
34 Przegląd wiadomości z rynku wschodniego 38 Brak doświadczonych operatorów kombajnów?
Rozwiązanie: Automatyzacja
AGROTECHNIKA
42 Jak kreować efektywność zabiegów
fungicydowych w świetle aktualnych i możliwych problemów w uprawie zbóż?
44 Wpływ jakości preparatu na skuteczność
i stabilność mieszaniny w ochronie plantacji zbóż 46 Biostymulatory w przezwyciężaniu stresów
abiotycznych i biotycznych zbóż 50 Wiosenne odchwaszczanie ozimin
55 Nasi sprzymierzeńcy w walce ze szkodnikami roślin 58 Ekograncali Activ
60 Doglebowa walka z chwastami
62 Kukurydza – dobierz odmianę do kierunku użytkowania
Szanowni Czytelnicy!
„Ryzyko pogodowe staje się coraz większym wyzwaniem dla rolników…” tego zdania nie muszę specjalnie rozwijać, wielu z Was odczuło, jak ciężko wygrać walkę z pogodą. Trudne warunki stały się jedną z, a może decydującą przyczyną gor- szych wyników produkcji. Celowo na wstępie listu powołuje się na wypowiedz eksperta KFPZ Pana Zbigniewa Kaszuby, ponieważ w tym wydaniu publikujemy oficjalną ocenę Krajowej Federacji Producentów Zbóż na temat zbiorów zbóż w sezonie 2017. Zwracamy uwagę na różnice ostatecznych wyników w odniesieniu do tych podanych przez GUS (str. 6–7).
W tym numerze „Świat Zbóż” przedstawiamy również tematykę związaną z uprawą kukurydzy. Znajdziecie odpowiedzi na pytania Jak dobrać odmianę, w zależności od użytkowania? oraz Jak najlepiej walczyć z chwastami, stosując odpo- wiednie herbicydy?
Konferencje, targi rolnicze i inne wydarzenia branżowe pozwoliły nam dotrzeć do wielu z Was. Przed nami Szkolenia dla Producentów zbóż, nie będę się o nich szczególnie rozpisywała, ale to co istotne i ważne to muszę napisać. Będzie to okazja do spotkania z kadrą prelegentów, wysłuchania, podzielenia się swoimi doświadczeniami. Sprawdzenia swojej wiedzy, uzupełnienia o naj- świeższe dane dotyczące zabiegów związanych z ochroną i uprawą najwyższej jakości zbóż, w świetle trudnych warunków klimatycznych.
Życzę udanej lektury a zainteresowanych zapraszam na nasze szkolenia! Dobrego sezonu 2018!
Joanna Tomaszewska Redaktor naczelna
O FEDERACJI
KFPZ organizuje szkolenia dla producentów zbóż nt. „Technologia uprawy zbóż konsumpcyjnych II”
Tematyka szkoleń:
1. Jak kreować efektywność zabiegów fungicydowych w świetle aktualnych i możliwych problemów w uprawie zbóż?
– dr inż. Zuzanna Sawinska UP w Poznaniu
2. Wpływ jakości preparatu na skuteczność i stabilność mieszaniny w ochronie plantacji zbóż – dr inż. Łukasz Sobiech UP w Poznaniu
3. Wpływ zmian klimatycznych( pogodowych) na zagrożenia ze strony szkodników w uprawie zbóż – dr Grzegorz Pruszyński IOR – PIB w Poznaniu
12 lutego 2018 r. w Minikowie (kujawsko – pomorskie) 13 lutego 2018 r. w Starym Polu (pomorskie)
16 lutego 2018 r. w Pułtusku (mazowieckie) 23 lutego 2018 r w Zamościu (lubelskie)
28 lutego 2018 r. w Skrzynkach k. Kórnika (wielkopolskie)
Zapisy na szkolenia możliwe są drogą mailową pod adresem szkolenia.kfpz@gmail.com oraz telefonicznie pod nr tel.
667 958 199 lub 537 958 199
Szkolenia finansowane są ze środków Funduszu Promocji Ziarna Zbóż i Przetworów Zbożowych.
RYNEK ZBÓŻ RYNEK ZBÓŻ
6 •
styczeń/luty 2018 Świat Zbóż nr 36• 7
A winna jest temu pogoda, a właści- wie anomalie pogodowe, coraz bardziej intensywne. Pomimo ogromnego wysił- ku rolników i posiadanego sprzętu prze- grywaliśmy tę batalię! Tak było zwłaszcza w Polsce północnej z Wielkopolską, Ku- jawami i Mazowszem oraz lokalnie w wie- lu miejscach na terenie całego kraju.
Deszczowe żniwa w Polsce trwały długo, z wieloma przerwami, nawet do końca września, a części zbóż w ogó- le nie udało nam się zebrać, pomimo ogromnego wysiłku rolników.
Rolnicy musieli ponosić dodatko- we koszty związane z wieloma próbami wyjazdu w pola, a potem, gdy udało się cokolwiek skosić z kosztami suszenia mokrego zboża. To było prawdziwe po- lowanie na okna pogodowe i czekanie na możliwość wjazdu w pole kombajnami, które się nam topiły, nawet te na gąsie- nicach.
Niestety, jakość zbóż zbieranych we wrześniu była już bardzo słaba, często nie nadająca się nawet na paszę. Sądzi- my, że takich zbóż zebraliśmy w skali kra- ju około 20% ogólnych zbiorów (wrze- śniowe zbiory).
2017 rok to najbardziej ekstremalny rok w historii uprawy kukurydzy!
Siewy kukurydzy w Polsce wiosną 2017 r.
rozpoczęto jak zwykle stosunkowo wcześnie. Jednak duże opady, chłody oraz incydenty mrozowe w kwietniu, a nawet w maju, które nie wyrządzi- ły większych strat w zasiewach zbóż, niekorzystnie odbiły się na kukurydzy.
Dotyczy to kukurydzy wcześnie sianej, którą, wprawdzie w niewielkim stopniu, rolnicy musieli przesiewać. Natomiast plantacje nie przesiane przez długi okres nosiły objawy stresu tzw. niskie- go wigoru wiosennego. Dużo lepiej na- tomiast rozpoczęły wegetację planta- cje siane późno, nawet w końcu maja.
Przebieg pogody w lecie, a mianowicie duże i bardzo duże opady przy stosun-
kowo niskiej temperaturze wprawdzie pozwoliły wytworzyć dużą ilość zielonej masy, ale znacząco opóźniały dojrzewanie, a tym samym zbiór.
To głównie fatalna aura, podtopienia pól, wichury i hura- gany, a w końcowej fazie opady śniegu, nie pozwoliły zebrać w całości zbudowanego plonu na polu. Stąd koszenie trwało długo i praktycznie nie udało się zebrać kukurydzy w cało- ści. Dotyczyło to zwłaszcza północnej części Polski, włącznie z Mazowszem, Wielkopolską i Kujawami. Niestety tak wiele niezebranych plantacji straszy swoim widokiem do dzisiaj.
Ryzyko pogodowe staje się obecnie coraz większym wy- zwaniem dla rolników i gdyby nie sprawność i pracowitość polskich rolników, gdyby nie nowoczesne usprzętowienie naszych gospodarstw, moglibyśmy nie zebrać znacznie wię-
cej niż wspomniane 200–300 tys. ton zbóż oraz 150–250 ton kukurydzy. Szacunek za to polskim rolnikom!
Nie napawa to wszystko optymizmem przed nowym sezo- nem 2018, ponieważ nie udało się nam posiać wielu ozimin ze względu na wciąż występujące ekstremalne warunki pogodo- we, nadmierne opady i ciągłe podtopienia pól.
Czy zatem uda się nam wejść w pola wiosną i nadrobić te wszystkie zaległości, czy pogoda w końcu ulży pracy rolni- kom?
Tego sobie życzmy nawzajem w 2018 roku, ponieważ nasi konsumenci, czy też politycy, o tym jakoś zapomnieli nie ba- cząc na bezpieczeństwo żywnościowe kraju!
Zbigniew Kaszuba Ekspert KFPZ
Anomalie pogodowe i ciężka praca
– zbiory zbóż w Polsce w 2017 roku – wg oceny KFPZ
Ostatecznie jako producenci oceniamy zbiory zbóż podstawowych w 2017 roku w Polsce na 27,6 mln ton oraz nie- spełna 3,5 mln ton kukurydzy.
Łączne zbiory pszenicy są wysokie i przekraczają 11,4 mln ton, nie znamy do końca jej jakości, chociaż generalnie powinna ona spełniać minimalne wymagania eksportowe, a przecież pszenica, oprócz kukurydzy, to w ostatnich latach nasz polski produkt eksportowy!
Według oficjalnych danych z GUS zbiory zbóż i kukury- dzy są dużo wyższe – o ponad 1 mln ton – i wynoszą ponad 32,1 mln ton (w tym zboża podstawowe 28,1 mln ton oraz ku- kurydza – aż 4,0 mln ton).
Jednak pomimo tak trudnego dla rolników pod względem zjawisk atmosferycznych roku, w skali całego kraju łączne
zbiory zbóż były i tak bardzo dobre, porównywalne do roku 2014, jeśli chodzi o plony, jednak z gorszą jakością niż w tam- tym sezonie.
Jako organizacja branżowa producentów chcemy podkre- ślić fakt, że efekty ciężkiej pracy rolników oraz poniesionych ogromnych nakładów na tę produkcję zostały w części bez- powrotnie zmarnowane, ponieważ nie udało się nam zebrać w całości zasiewów. Oceniamy, że na polach pozostało ok.
2–3% posianego areału zbóż (ok. 200–300 tys. ton) oraz 5–7%
areału kukurydzy (ok. 150–250 tys. ton), co dla wielu rolników jest dramatem.
Rys. 1. Ostateczna prognoza zbiorów zbóż w Polsce w 2017 r. wg KFPZ;
produkcja [mln ton] (nie uwzględniono niezebranego areału) ozime jare
5,11 mln t 3,034 mln t 0,51
2,728 4,600
0,306 1,470
owies mieszanki
zbożowe 3,786 mln t
2,886 0,900
jęczmień pszenżyto
2,800 żyto
31,132 mln t
prognoza 2017 łącznie 35,0
30,0 25,0 20,0 15,0 10,0 5,0 0,0
pszenica 11,456 mln t
1,710
9,746
3,472 kukurydza
na ziarno
Rys. 2. Średnie plony zbóż w Polsce w 2017 r. wg KFPZ; średni plon [dt/ha]
ozime jare
39,3 dt/ha
31,3 dt/ha
34,0 31,0
30,0 40,0
owies mieszanki
zbożowe 38,6 dt/ha
37,0
45,0
jęczmień pszenżyto
31,5
żyto średni
plon pszenica
48,1 dt/ha
38,0
50,5 62,0
kukurydza
39,5
Jakość zebranych zbóż w 2017 r.
jest słabsza
• Zawartość białka
• Ciężar właściwy
• Liczba opadania
Opady – sierpień
Największe burze, lato 2017 r.
burza brak
Opady wobec normy w okresie 27.08–25.09.2017
Opady wobec normy w okresie 12.09–25.09.2017
O FEDERACJI O FEDERACJI
W Warszawie 20 listopada już piąty raz miesięcznik „Farmer” oraz portal farmer.pl zorganizowali konferencję „Naro- dowe Wyzwania w Rolnictwie” oraz po raz trzeci konferencję Sady i Ogrody na PGE Narodowym. Krajowa Federacja Producentów Zbóż miała okazję powtórnie zaprezentować się jako wystawca, a Prezes KFPZ Pan Rafał Mładanowicz być ekspertem w panelu dyskusyjnym poświęconym Wspólnej Polityce Rolnej Unii Europejskiej. Moderatorem de- baty był Pan Wojciech Denisiuk, a wśród zaproszonych gości byli również: Waldemar Guba dyrektor Departamentu Strategii, Analiz i Rozwoju w MRiRW, Czesław Siekierski przewodniczący Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi Parla- mentu Europejskiego, Wiktor Szmulewicz prezes Krajowej Rady Izb Rolniczych, Zygmunt Pejsak z PIWet PIB Puławy i Michael Lösche członek zarządu Concordia Ubezpieczenia.
WPR to nie tylko dopłaty – Farmer na Narodowym
Konferencję jak podaje or- ganizator odwiedziło bli- sko 1100 uczestników. Te- goroczną edycję otworzył Minister Rolnictwa i Roz- woju Wsi Pan Krzysztof Jurgiel, który rozpoczął dyskusję o WPR.
Wspólna polityka rolna to nie tylko dopłaty. Pre- zes KFPZ Rafał Mładano- wicz poruszył temat po-
mocy rolnikom, zarówno w zakresie rozszerzenia sprzedaży bezpośredniej jak i poprzez budowę terminalu niezbędnego do eksportu. Zwrócił także uwagę na problem świadomości konsumentów, którzy są często wprowadzeni w błąd. – Żyw- ność GMO, gluten. Należy stworzyć warunki prawdziwej, re- alnej odpowiedzi. To wszystko przekłada się na nasz dochód.
Spoglądamy na przepisy, na ograniczenie stosowania substan- cji aktywnych, kwestia nawożenia, dyrektyw azotanowych, kwestia emisji dwutlenku węgla przepisy, które bezpośrednio uderzają w producentów – podkreślił Prezes, jednocześnie apelował o większe zaangażowanie i aktywność rolników, któ- ra jest niezbędna, aby wprowadzić zmiany, o których mówił.
Konferencja składała się również z innych paneli tema- tycznych, które dotyczyły inwestowania i zarządzania w go- spodarstwie rolnym, nowych zagrożeniach w uprawie roślin, problemem związanym z ASF oraz zarządzaniem produkcją mleka. W tych częściach rolnicy mogli dowiedzieć się, ile funduszy przeznaczono z PROW 2014–2020 na poszczególne działania. Najwięcej złożonych wniosków dotyczyło moderni- zacji gospodarstw, następnie restrukturyzacji małych gospo- darstw oraz premii dla młodych rolników. Zwracano również
uwagę, że unijne fundusze wiążą się z ryzykiem zaciągnięcia kredytu. Dlatego ważna jest rzetelna i dokładna analiza ryzy- ka oraz możliwości gospodarstwa. Z kolei w części dotyczą- cej agrotechniki można się było dowiedzieć, że w sektorze ochrony roślin nowych zagrożeń ciągle przybywa. Niestety, ilość produktów do walki jest ograniczana. Ponadto zwróco- no uwagę na właściwe nawożenie gleb i brak wykorzystania ich potencjału produkcyjnego, co można uczynić dbając o jej systematyczne kontrolowanie, m.in. próchnicy, odczynu, za- sobów pokarmowych czy struktury. Profesor Mrówczyński wskazał na pomysł unowocześnienia etykiet, by rolnik miał jasność, po jaki produkt sięga. Stąd wynika propozycja wpro- wadzenia zróżnicowania kolorystycznego etykiet pod kątem grupy środków (herbicydy, insektycydy itp.).
Jak widać tematyka była interesująca i bardzo szeroka, co przełożyło się na liczbę osób biorących udział w konferencji.
Każdy miał możliwość wysłuchania opinii praktyków, naukow- ców i ekspertów z danej dziedziny rolnictwa oraz możliwości dyskusji.
Źródło: materiał prasowy/kfpz fot. Farmer: uczestnicy debaty inauguracyjnej Przyszłość wspólnej polityki rolnej UE
Świat Zbóż nr 36
• 11
O FEDERACJI
10 •
styczeń/luty 2018 O FEDERACJIPrezydent Andrzej Duda otworzył całe spotkanie i wygłosił prze- mówienie inicjujące debatę. Jak stwierdził Prezydent Duda, zrefor- mowana konstytucja powinna uregulować kwestię emerytur rolni- czych. Ponadto istotne dla głowy naszego państwa jest zapisanie w niej zrównoważonego rozwoju oraz uwzględnienie potrzeb rolników oraz osób mieszkających na wsi dotyczących dostępu do edukacji, transportu i dóbr kultury. Jak podkreślił, celem powinno być zapewnienie, aby polskie społeczeństwo w całości, a nie tyl- ko w jego miejskiej części było „społeczeństwem wykształconym, społeczeństwem, które ma swoje podstawy kulturowe, (...) które jest społeczeństwem europejskim i światowym w pełnym tego sło- wa znaczeniu”. Prezydent apelował, że – polska wieś powinna zna- leźć miejsce w preambule do konstytucji, która to preambuła, ma ogromne znaczenie z punktu widzenia wykładni konstytucji jako całości i poszczególnych jej zapisów. To jest kwestia bezpieczeń- stwa żywnościowego kraju, (...) to jest, proszę państwa, prawie po- łowa Polaków – podkreślał Prezydent RP.
Podobne zdanie ma Paweł Mucha z KPRM pełniący funkcję pełnomocnika prezydenta ds. referendum dotyczącego projektu nowej konstytucji. Szczególnie namawiał do wzięcia udziału w ko- lejnych debatach organizowanych przez Kancelarię Prezydenta
osób związanych z polską wsią, których głos jest niezwykle istotny.
W konferencji wzięli udział również przedstawiciele stowarzyszeń, organizacji i instytucji z branży rolniczej oraz przedstawiciele szkol- nictwa wyższego czy wójtowie gmin z różnych regionów Polski. Po wystąpieniu Prezydenta odbył się panel ekspercki moderowany przez Pani Barbarę Fedyszak-Radziejowską, a w której uczestniczyli Pan Paweł Mucha, prof. Walenty Poczta i prof. Wojciech Jóźwiak z Narodowej Rady Rozwoju oraz konstytucjonalista z KUL prof. Da- riusz Dudek.
Kolejna część podzielona została na sesję tematyczne, pod- czas których uczestnicy mieli możliwość zgłaszania sugestii, uwag i opinii. W pierwszym panelu dyskusyjnym pt. „Gospodar- stwo rodzinne a Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej” prowadzo- nej przez Halinę Szymańską, Szefową Kancelarii Prezydenta RP, jako paneliści udział wzięli: Zbigniew Babalski – Sekretarz Stanu w Mini- sterstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Maria Fajger – Prezes Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, Janina Pszczółkowska – Zastępca Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, Witold Strobel – Dyrektor Generalny Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa oraz prof. Dariusz Dudek (KUL). Z kolei w drugiej części tematycznej nt. „Polityka społeczna na wsi”, moderowanej przez dr hab. Marka Rymszę, Doradcę Prezydenta RP, uczestnikami byli:
Krzysztof Iwaniuk – Wójt Gminy Terespol w woj. lubelskim, Jan Krzywicki – Wójt Gminy Boleszkowice w woj. zachodniopomor- skim, a także Jerzy Zająkała – Wójt Gminy Łubianka oraz członek Narodowej Rady Rozwoju.
Konferencja była drugim zorganizowanym w ramach kampanii informacyjnej spotkaniem przed referendum konsultacyjnym.
Źródło: http://www.prezydent.pl/
Rola pieczywa i przetworów
zbożowych w codziennej diecie III – Inspirujemy dalej!
Debata z Prezydentem nt. Polskiej Konstytucji
Prezydent Andrzej Duda zainicjował cykl spotkań pt. „Wspólnie o Konstytucji, wspólnie o polskiej wsi” z osoba- mi z sektora rolniczego w sprawie dyskusji nad zmianami w najważniejszym akcie prawnym. Spotkanie, w którym uczestniczyła Dyrektor Biura KFPZ Joanna Tomaszewska oraz Pan Jerzy Hławiczka odbyło się 22 listopada w Cen- tralnej Bibliotece Rolniczej w Warszawie.
CTR 2017
To już III edycja kampanii promocyjno-informacyjnej „Zboże smakuje i inspiruje”. Od 4 miesięcy przybliżamy Po- lakom wiadomości na temat wartości przetworów zbożowych. Poprzez opinie ekspertów oraz blogerów, przeka- zujemy informacje na temat płatków zbożowych, różnego rodzaju kasz, mąk oraz pieczywa. Dzięki smakowitym i łatwym w wykonaniu przepisom, inspirujemy konsumentów do wykorzystywania produktów zbożowych w co- dziennej diecie.
Pod honorowym patronatem Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Ministerstwa Rozwoju oraz honorowym patronatem nad sek- torem innowacji Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego od- były się po raz drugi Centralne Targi Rolnicze w podwarszawskim Nadarzynie. Kolejna edycja targów gościła firmy z branży agro, w tym producentów nawozów czy firmy maszynowe. Najwięcej jednak można było dostrzec lokalnych wytwórców miodów, ho- dowców kur, kaczek i gęsi, producentów wędlin i pieczywa. Nie zabrakło również stowarzyszeń, wśród których była Krajowa Fe- deracja Producentów Zbóż w osobie Pani Dyrektor Joanny Toma- szewskiej oraz Marty Czaplikowskiej.
Centralne Targi Rolnicze podzielono na kilka paneli tema- tycznych poświęconych technice rolniczej, środkom produk- cji rolnej, dobrej żywności, innowacji stosowanych w rolnic- twie oraz usług specjalistycznych i wsparcia dla branży agro.
Powierzchnia wystawiennicza objęła trzy hale, na których każdy mógł znaleźć coś dla siebie. Oficjalnej ceremonii otwarcia tar- gów dokonał Minister Krzysztof Jurgiel. Odwiedził on również stoiska targowe, w tym specjalną strefę Kół Gospodyń Wiejskich, gdzie można było podziwiać rękodzieło i degustować potrawy.
W programie Centralnych Targów Rolniczych znalazło się kil-
ka wydarzeń branżowych, w tym: IV Forum Wołowiny, Polsko- -Kazachstańskie i Polsko-Ukraińskie fora branżowe oraz liczne konferencje i seminaria. Dodatkowo można było podziwiać ma- szyny i urządzenia rolnicze, nowinki technologiczne wyróżnione na targach w Hannoverze. Na specjalną uwagę zasługiwały wysta- wy zwierząt hodowlanych w tym alpak, degustacje żywności jak również regionalne specjały z całej Polski: lubelszczyzny, podla- sia, wielkopolski, małopolski oraz centrum kraju. W tym roku targi odwiedzili również przedsiębiorcy z zagranicy, którzy brali udział w rozmowach B2B.
Ze względu na charakter targów i obecność licznych reprezen- tantów różnych regionów Polski można było podziwiać występy wo- kalno-taneczne oraz specjały lokalnych kuchni, w tym potraw świą- tecznych. Podczas uroczystej gali pierwszego dnia wręczono Złote Żurawie Rolnictwa, które trafiły w ręce Banku Polskiej Spółdzielczo- ści za kredyt Unia Biznes przeznaczony dla producentów rolnych chcących współfinansować inwestycje z funduszy unijnych.
Targi trwały od 30 listopada do 2 grudnia, na których jak podają organizatorzy było ponad 300 wystawców, 78 tys. uczestników na 70 tys. m2 powierzchni wystawienniczej.
Źródło: informacje prasowe, http://centralnetargirolnicze.pl/
Agro Show 2017
Polska Izba Gospodarcza Maszyn i Urządzeń Rolniczych w dniach 22–25 września 2017 r. w Bednarach k. Poznania zorganizowała już XIX wystawę AGRO SHOW. W ubiegłorocznej edycji pojawiło się prawie 800 wystawców, wśród których była także Krajowa Federacja Producentów Zbóż z Dyrektor Biura Joanną Tomaszewską i Martą Czaplikow- ską. Nasze stoisko odwiedzili zarówno rolnicy, firmy branżowe jak członkowie KFPZ oraz Prezes Rafał Mładanowicz.
Zajmowana powierzchnia objęła 136 tys. m
2, zaś liczba zwiedzających to prawie 112 tys. osób. Pomimo zmiennej pogody frekwencja dopisała każdego dnia. Podobnie jak w poprzednich latach, patronat honorowy objął Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi Pan Krzysztof Jurgiel, a patronat medialny TVP1.
Jak podkreśla organizator, Agro Show to największa w Europie wystawa plenerowa oraz istotna impreza dla firm z branży, któ- re mogą bezpośrednio spotkać się z rolnikami. W szczególności wystawa daje możliwość pełnej prezentacji firm maszynowych, które mogą pochwalić się swoją ofertą. Oczywiście na Agro Show nie zabrakło instytucji oraz agencji związanych z sekto- rem rolniczym i finansowym, jak również firm nasiennych, bran- ży środków ochrony roślin, nawozów i wielu innych. Podczas Agro Show odbyło się wiele imprez towarzyszących, m.in.: fi- nał organizowanych przez PIGMiUR ogólnopolskich konkursów
„Mechanik na Medal”, „Młody Mechanik na Medal” oraz „Ser- wis na Medal”. Ponadto podczas wystawy odbyły się dwie Agro Debaty. Pierwsza była dyskusja pt. „Modernizacja gospodarstw rolnych przy wsparciu Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich.
Stan i perspektywy dla rynku maszyn i urządzeń rolniczych”.
Kolejna debata związana była z „Systemem ubezpieczeń rol- niczych – korzyści czy straty? Oczekiwania rolników i interesy firm ubezpieczeniowych”. Oprócz tego Agro Show zorgani- zowało wiele innych atrakcji da zwiedzających, w tym Wioskę Bezpieczeństwa, czyli miejsce, w którym można się było na-
uczyć dobrych praktyk w zakresie bezpieczeństwa życia i pracy na wsi.
Coroczna wystawa jest już na stałe wpisana do kalendarza imprez rolniczych. Już w tym roku w dniach 21–24 września bę- dziemy obchodzić jej 20-lecie. Jak zapewniają organizatorzy, nie zabranie wystawców, licznych atrakcji oraz paneli dyskusyjnych.
Źródło: https://www.agroshow.eu/agroshow/
25 października 2017 r. świętowaliśmy Światowy Dzień Ma- karonu. Z tej okazji wysłaliśmy do mediów materiał pra- sowy, w którym opowiedzieliśmy o ważnej roli makaro- nów w codziennej diecie człowieka. Nasi eksperci zabrali także głos w ogólnopolskiej stacji radiowej – na antenie 1 Polskiego Radia dr hab. Dariusz Włodarek udzielił wywia- du, w którym opowiedział o korzyściach wynikających ze spożywania makaronów oraz ich wartościowego udziału w diecie. Jak podkreślił dr hab. Dariusz Włodarek – Ge- neralnie produkty zbożowe, w tym makarony, są jednym z zasadniczych elementów naszej codziennej diety. W Pi- ramidzie Prawidłowego Żywienia produkty zbożowe, w tym makarony są prawie u podstawy, warzywa i owoce są najbardziej na dole. I tak właściwie, produkty zbożowe powinny znaleźć się we wszystkich naszych głównych po-
O FEDERACJI O FEDERACJI
siłkach, także mają one bardzo ważne miejsce w naszej diecie.
– I dodaje – (…) zaleca się wybierać produkty z pełnego ziarna, czyli razowe makarony, które jednocześnie mają większą ilość błonnika, którego z makaronem możemy dostarczyć do orga- nizmu.
Kolejne święto podczas, którego informowaliśmy o zna- czeniu w codziennej diecie produktów zbożowych to Światowy Dzień Zdrowego Śniadania, które przypadało na listopad. Już dzień przed świętem, cała Polska w programie Pytanie na Śnia- danie w TVP1 obejrzała felieton, którego bohaterem była młoda mama, celebrytka Kasia Burzyńska. Przeprowadzono również rozmowę ekspercką z dr hab. n.med. Dariuszem Włodarkiem.
Wejścia antenowe poruszały dziedzinę przetworów zbożowych oraz makaronów w nawiązaniu do Dnia Zdrowego Śniadania.
W Dniu Zdrowego Śniadania zrealizowano 4 wejścia kuchenne na żywo w programie Pytanie na Śniadanie w TVP1 z udziałem kucharza Jurka Nogala. Dodatkowo, w TVP1 wyemitowano bill- boardy sponsorskie informujące o Funduszu Promocji Ziarna Zbóż i Przetworów Zbożowych.
Zaangażowanie w projekt opiniotwórczych blogerów po- zwoliło nam na stworzenie serii apetycznych, oryginalnych,
zdrowych, a także łatwych w wykonaniu przepisów z wykorzy- staniem przetworów zbożowych. Z informacjami o przetworach zbożowych byliśmy obecni na kilku wysokozasięgowych blo- gach. Dzięki ekspertom programu, przekazywana przez nich wiedza zyskała pozytywny wydźwięk w licznych publikacjach.
W konsekwencji dotarliśmy do konsumentów i przybliżyliśmy im korzyści wynikające ze spożywania produktów z jednej z głów- nych grup Piramidy Zdrowego Żywienia i Aktywności Fizycznej.
Jedna z bardziej opiniotwórczych blogerek parentingowych – autorka bloga Mama Life, umieściła na blogu wpis o pełno- wartościowym śniadaniu dla dzieci, z wykorzystaniem płatków zbożowych.
Wartości z uwzględniania w codziennej diecie produktów zbożowych komunikowaliśmy szeroko. Media otrzymały ma- teriał z wypowiedzią eksperta o roli płatków zbożowych w co- dziennej diecie – „3 powody, by jeść płatki zbożowe”. Dołączy- liśmy także inspirujący przepis na placuszki na bazie płatków z łososiem i warzywami.
Z okazji Świąt Bożego Narodzenia przygotowaliśmy infor- mację prasową, z jednym z głównych przetworów zbożowych wykorzystywanych podczas świąt – mąką, której cenne walo- ry podkreślił nasz ekspert. Dołączenie przepisu na niezwykłe tartaletki razowe z ricottą i łososiem wzbogaciło materiały prasowe. Autorka bloga Czosnek w Pomidorach, prócz przed- stawienia korzyści z wykorzystywania mąki, zaproponowała wy- konanie świątecznej tarty z kapustą i grzybami.
W ramach prowadzonej kampanii współpracujemy z popu- larną blogerką – autorytetem w dziedzinie kulinariów, Joanną Komorowską. Na blogu kulinarnym Apetyt na Kuchnie blogerka regularnie opracowuje smaczne i innowacyjne przepisy, kocha gotowanie i tworzenie potraw. Jej kreatywne przepisy, łatwe do wykonania przez każdą mamę, panią domu i inne osoby bez kwalifikacji profesjonalnego kucharza znajdują wiernych odbiorców. Dzięki współpracy z blogerką powstały apetyczne przepisy na potrawy z wykorzystaniem konkretnych przetwo- rów zbożowych.
Nasze najbliższe plany to realizacja badania o przetworach zbożowych wśród mam dzieci w wieku szkolnym, którego wy- niki uwzględnimy w kolejnych informacjach prasowych – o pie- czywie i makaronie.
Omlet z płatkami jaglanymi lub żytnimi
Składniki (1–2 porcje)
• 3 jajka
• 4 łyżki płatków jaglanych lub żytnich
• 1 łyżka mleka
• pół pomidora
• plaster szynki
• 2 kostki sera feta
• zioła prowansalskie
• olej rzepakowy do smażenia
Wykonanie
Białka oddzielić od żółtek i ubić na sztywną pianę ze szczyptą soli. Żółtka wymieszać z mlekiem, ziołami, pomidorem pokrojo- nym na kawałki, szynką i fetą. Całość de- likatnie połączyć z białkami i usmażyć na rozgrzanej patelni pod przykryciem oko- ło 4 minut do momentu ścięcia sie góry.
Podawać na ciepło ze świeżym szczypior- kiem.
Kontakt dla mediów:
Jagoda Chojecka, Michael Bridge Communicatione, tel. 533 337 950 Joanna Tomaszewska, Dyrektor Biura KFPZ, tel. 667 958 199 Program sfinansowany ze Środków Funduszu Promocji Ziaren Zbóż i Przetworów Zbożowych.
Tartaletki razowe z ricottą i łososiem Składniki na ciasto:
• 125 g mąki pszennej
• 100 g mąki pszennej razowej
• 1 żółtko
• 150 g masła w temp. pokojowej + masło do wysmarowania foremek
• szczypta soli Wykonanie ciasta:
1. Mąki przesiej, dodaj masło, sól oraz żółtko. Wyrób ręcznie lub przy pomocy miksera. Z powstałego ciasta uformuj kulę, zawiń folią i przełóż do lodówki na 30 minut.
2. Foremki do tartaletek wysmaruj masłem. Ciasto rozwałkuj.
Wylep nim foremki.
3. Foremki z ciastem wyłóż papierem do pieczenia, wsyp na nie ryż lub kulki ceramiczne. Podpiecz tak przygotowane cia- sto przez 10 minut w temp. 190°C.
Składniki na farsz:
(wszystkie składniki powinny być w temp. pokojowej)
• 400 g sera ricotta
• 1 jajko L
• 1 łyżka mąki ziemniaczanej
• - 100 g parmezanu + do podania
• 150 g szpinaku baby
• 3 łyżki kaparów lub anchois
• skórka otarta z 1 cytryny
• 2 ząbki czosnku
• szczypta gałki muszkatołowej
• pieprz biały
• sól (opcjonalnie)
• 1 łyżka oleju Dodatki:
• 250 g łososia wędzonego
• pomidory koktajlowe
• świeże zioła (tymianek, koperek lub natka pietruszki)
• limonka do podania
• pieprz czerwony Wykonanie:
1. Serek przełóż do miski, dodaj jajka, mąkę, parmezan (starty). Wymieszaj.
2. Szpinak umyj, osącz z wody i podduś na oleju, aż do odparowania wody.
Ostudź.
3. Ricottę, jajko, szpinak i mąkę zmiksuj na aksamitny krem, dodaj pokro- jone anchois lub kapary, skórkę z cytryny, gałkę, 1/2 łyżeczki pieprzu, star- ty czosnek. Wymieszaj i ew. dopraw do smaku.
4. Do podpieczonych tartaletek wyłóż najlepiej przy pomocy szprycy masę serową. Na wierzch ułóż po porcji ryby oraz pomidory.
5. Tartaletki piecz w nagrzanym do 170°C piekarniku przez 20–25 minut.
Podawaj ciepłe lub przestudzone, ozdobione ziołami, pieprzem czerwo- nym oraz wiórkami parmezanu.
AKTUALNOŚCI AKTUALNOŚCI
14 •
styczeń/luty 2018 Świat Zbóż nr 36• 15
Zapowiedzi zmian w rolnictwie w 2018 r.
13 grudnia w siedzibie KOWR odbyło się spotkanie Ministra Rol- nictwa i Rozwoju Wsi Pana Krzysztofa Jurgiela oraz Dyrektora Generalnego KOWR Witolda Strobla i Prezesa KRIR Pana Wikto- ra Szmulewicza. Poruszono w nim wiele istotnych kwestii m.in.
padła zapowiedź ustawy o gospodarstwie rolnym, czyli tzw.
„Konstytucja dla rolników”, Pakt dla obszarów wiejskich i ustawa finansowa dotyczącą ubezpieczeń upraw i zwierząt. Spotkanie poprzedziła wizyta Sekretarza Stanu w MRiRW Pana Zbigniewa Babalskiego, w której wzięli udział Dyrektorzy OT KOWR i cen- trali. Przedstawiono na niej sprawozdania dotyczące realizacji
planów finansowych i rzeczowych w poszczególnych oddzia- łach terenowych.
Jak podkreślił Minister, należy wyznaczyć kierunki wspólne- go działania KOWR, MRiRW oraz KRIR. Dodatkowo w maju Rada Europejska ogłosi podział środków finansowych w ramach reali- zacji WPR.
Jak widać w roku 2018 czekają nas zmiany, które miejmy na- dzieję przełożą się na poprawę jakości życia polskich rolników.
Źródło: www.minrol.gov.pl
Grupa Polskie Nasiona
Kierownictwo Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa i Zarzą- du Spółek hodowli roślin KOWR oraz kierownictwo Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin – PIB i Spółek Grupy IHAR a także Instytutu Ogrodnictwa spotkali się w dniach 7–8 grudnia w Re- gietowie w celu zintensyfikowania działań wspólnej promocji polskich nasion rolniczych i ogrodniczych w kraju, jak i za grani- cą. Owocem tego spotkania jest podjęta inicjatywa konsorcjum pod nazwą „Grupa Polskie Nasiona”. Dzięki niej promowany zostanie materiał siewny pochodzący z polskiej hodowli. Do- datkowym efektem działania Grupy ma być zbudowanie marki
„Polskie Nasiona”, która ma być odpowiedzią na materiał ofero-
wany przez zagraniczne firmy. Cele jakie założyła sobie Grupa to przede wszystkim:
1. Zwiększenie udziału odmian polskiej hodowli w poszczegól- nych gatunkach na krajowych i zagranicznych rynkach na- siennych,
2. Większe wykorzystanie przez polskich rolników materiału siewnego kategorii kwalifikowany,
3. Poszukiwanie nowych rynków zbytu poza granicami nasze- go kraju.
Źródło: www.kowr.gov.pl
Dopłaty do materiału siewnego kategorii kwalifikowany
ARiMR przypomina, że w terminie od 15 stycznia do 25 czerwca 2018 r. można składać wnioski o przyznanie dopłaty z tytułu zu- żytego materiału siewnego kategorii elitarny lub kwalifikowa- ny mającej charakter pomocy de minimis w rolnictwie. Wnioski należy składać do kierownika biura powiatowego ARiMR wła- ściwego ze względu na miejsce zamieszkania albo siedzibę pro- ducenta rolnego. Gatunki objęte dopłatami to zboża: jęczmień, owies (nagi, szorstki, zwyczajny), pszenica (twarda, zwyczajna),
pszenżyto, żyto; rośliny strączkowe: bobik, groch siewny (od- miany roślin rolniczych), łubin (biały, wąskolistny, żółty), soja, wyka siewna; ziemniak. Stawki dopłat do 1 ha powierzchni grun- tów ornych obsianych lub obsadzonych materiałem siewnym kategorii elitarny lub kwalifikowany określane są corocznie do 30 września w drodze Rozporządzenia Rady Ministrów.
Źródło: http://www.arimr.gov.pl
Od 2018 wnioski o dopłaty bezpośrednie tylko przez internet
Jak zapowiada ARiMR od tego roku rolnicy będą mogli skła- dać wnioski o dopłaty bezpośrednie tylko przez internet, co związane jest z nowymi przepisami unijnymi. Jak informuje Agencja, będzie to zadanie trudne, gdyż corocznie o dopła- ty ubiega się nieco ponad 1,3 mln rolników, a zdecydowana większość, bo aż ok. 99% składało je w wersji papierowej. Za- danie ma ułatwić specjalnie przygotowana do tego aplikacja e-WniosekPlus, która ma być intuicyjna, prosta i przejrzysta w porównaniu do zeszłego roku. W tym celu ARiMR przygoto-
wała szeroką kampanię informacyjno-szkoleniową, która ma pomóc w przygotowaniu i wypełnieniu e-wniosków. Wyjąt- kiem wśród rolników, którzy nie muszą składać elektronicz- nych formularzy są osoby, które złożą stosowne oświadcze- nie, że w 2018 r. dane nie uległy zmianie w porównaniu do danych we wniosku składanym o przyznanie dopłat bezpo- średnich na rok 2017.
Źródło: http://www.arimr.gov.pl
www.adob.com.pl
Basfoliar 36 Extra Basfoliar 34
Basfoliar 6-12-6 Basfoliar 12-4-6+S Nawozy Basfoliar®
kompleksowe nawożenie upraw
nowoczesna technologia udoskonalona formuła wysoka efektywność lepsza wchłanialność większa przyswajalność mikroelementów
szybko odżywiają rośliny i likwidują niedobory biodegradowalne
i przyjazne dla środowiska chelatowane nowoczesnym czynnikiem IDHA –
światowy patent ADOB®
ADOB®
Siła nauki Kalendarz targów
rolniczych w 2018 roku
10–11 lutego – Mazurskie AGRO SHOW w Ostródzie 3–4 marca – Targi Rolnicze AGRO – PARK 2018
w Lublinie
16–18 marca – Międzynarodowe Targi Techniki Rolniczej AGROTECH w Kielcach
8–10 maja – Międzynarodowe Targi Wyrobów
Spożywczych POLAGRA FOOD w Poznaniu 19–20 maja – Targi Rolnicze OPEN FARM w Sierakowie 26–27 maja – Wystawa Rolnicza Zielone AGRO SHOW
2018 w Ułężu
15–17 czerwca – Wystawa Rolnicza OPOLAGRA w Kamieniu Śląskim
30 czerwca – 1 lipca – Międzynarodowe Targi Rolno –
Przemysłowe AGRO TECH w Minikowie 18–19 sierpnia – Wystawa Maszyn i Urządzeń Rolniczych
oraz Ogólnopolski Festiwal Starych Ciągników im. Jerzego Samelczaka ROLTECHNIKA 2018 w Wilkowicach k. Leszna
20–23 września – Targi Rolnicze AGRO SHOW 2018 w Bednarach koło Poznania
Listopad/grudzień – Centralne Targi Rolnicze w Nadarzynie
AKTUALNOŚCI AKTUALNOŚCI
Producenci rolni, którzy stosują RSM
®znają pro- dukt. Często jednak wielu z nas zastanawia się nad możliwościami wykorzystania RSM
®we własnym gospodarstwie. RSM
®to nawóz bez- pieczny, należy jednak znać zasady jego stoso- wania, ponieważ od techniki aplikacji, kondycji roślin i warunków pogodowych, zależy sukces w nawożeniu. Oto kilka wskazówek.
Należy pamiętać, że RSM
®to:
l płynny nawóz azotowy. Jest to nawóz doglebowy, nie dolistny, pomimo tego, że może być stosowany pogłównie.
Pobierany jest głównie przez system korzeniowy roślin, tylko niewielka część nawozu pokrywa liście (ok. 5%), reszta produktu spływa do gleby, skąd pobierana jest przez system korzeniowy rośliny,
l trzy formy azotu w jednym produkcie: 50% - forma amido- wa NH2, 25% forma amonowa (NH4+), 25% - forma azotanowa (NO3-) sprawiają, że azot zawarty w nawozie pozostaje dostępny dla roślin przez długi czas,
l nawóz bezpieczny dla środowiska naturalnego. Poprzez lepsze wykorzystanie przyswajalnych form azotu, wpływa na ograni- czone przemieszczanie się pierwiastków do wód gruntowych.
Czynniki wpływające na prawidłowe nawożenie roztworem RSM
®:
l rośliny muszą być w dobrej kondycji, tj. być zdrowe i mieć dobry turgor. Zbyt niskie napięcie powierzchniowe rośliny (niski turgor) może skutkować poparzeniem - dopuszczalne uszkodzenia roślin to 2 % (max. 5%). Jeśli uszkodzenia liści są większe należy liczyć się z negatywnym wpływem na plon,
l nawożenie należy przeprowadzić gdy temperatura powietrza wynosi maksymalnie 20°C, a względna wilgotność powietrza wynosi powyżej 60%. Ponadto rośliny muszą być suche, a na- wożenie najlepiej przeprowadzać w dni pochmurne,
l prędkość z jaką powinniśmy się poruszać opryskiwaczem po polu nie powinna przekraczać 8 km/h (gęsty łan – prędkość 4 km/ha),
l prędkość wiatru podczas zabiegu nie powinna być większa niż 6 m/s. Dotyczy to aplikacji RSM® za pomącą rozpylaczy.
W przypadku nawożenia z użyciem węży rozlewowych nie ma to znaczenia.
l efektywne nawożenie RSM® to zastosowanie odpowiednich technik aplikacji. Do nawożenia wykorzystujemy opryski- wacz wyposażony w rozpylacze wytwarzające krople, o du- żym napięciu powierzchniowym. Im niższe ciśnienie i więk- sze krople tym mniejsze jest ryzyko uszkodzeń roślin,
• rozpylacze wielootworowe – należy przestrzegać zaleceń dot. optymalnej wysokości belki polowej oraz ciśnienia roboczego. Wielkość kryzy decyduje o wielkości wydatku RSM®. Belkę opryskiwacza należy unieść na wysokość 1 m lub nawet 1,5 m od powierzchni łanu. Jeśli belka jest zbyt nisko, to na polu, może powstawać tzw. „efekt zebry”. Jest on widoczny w latach ze zbyt małą ilością opadów. W takich warunkach RSM® nie zostaje odpowiednio rozmyty na całej powierzchni pola. W latach o wystarczającej ilości opadów (równomiernie rozłożonych w trakcie wegetacji) nie ma takich problemów,
• rozpylacze wachlarzowe – ekstremalnie grubokroplista ciecz w postaci łagodnego wachlarza skierowanego do tyłu ogranicza do minimum możli- wości uszkodzenia roślin. Belkę opryskiwacza powinna być umieszczona na wysokości 60-70 cm od powierzchni łanu (wyeliminowany „efekt zebry”), l warunkiem optymalnego nawożenia RSM® jest stosowanie nawo-
zu na suche rośliny. Odpowiednio przeprowadzona aplikacja nie powoduje poparzeń liści zbóż, czy rzepaku, ponieważ roztwór szybko spływa z ich powierzchni (nierozcięczona kropla nie roz- pływa się). Jeśli na liściach będą utrzymywały się np. krople rosy, wówczas roztwór będzie utrzymywał się na ich powierzchni, co może powodować poparzenia roślin,
l łączenie RSM® z innymi pestycydami czy nawozami dolistnymi bywa ryzykowne (zwiększa się ryzyko poparzeń roślin),
l termin wykonania nawożenia powinien uwzględniać indywi- dualne potrzeby roślin, tempo jej wzrostu i możliwości po- brania pierwiastka z gleby. RSM® z uwagi na płynną formułę można stosować w niesprzyjających warunkach glebowych, jak np. susza.
l Jakość RSM® – decyduje w dużej mierze o efektywności nawożenia. Z tego względu nawóz należy kupować w Autory- zowanej Sieci Dystrybucji Grupy Azoty.
Co należy wiedzieć, aby móc bezpiecznie stosować RSM ® na swoim polu?
Basf Crop Protection – inwestycje i plany
19 grudnia w Pałacu Kultury i Nauki odbyła się konferencja prasowa fir- my Basf Crop Protection. Konferencja połączona była ze spotkaniem świątecznym, w którym uczestniczyła Dyrektor Biura Krajowej Federa- cji Producentów Zbóż Joanna Tomaszewska, Prezes Rafał Mładanowicz oraz Marta Czaplikowska. Całość moderowała Pani Monika Glen – dy- rektor ds. komunikacji i serwisów.
Nasiona
SAATBAU
W gruncie najlepsze!
Zboża Kukurydza
Rzepak Soja
www.saatbau.com/pl
Dobre nasiona, Dobre plony.
Szczegółowe informacje o dostępności nasion pod numerem telefonu +48 (71) 399 55 00
/saatbaupolska/
Jako pierwszy głos zabrał Prezes Cezary Urban, który skupił się na przedstawieniu akwizycji jakie miały miejsce w ubiegłym roku. Basf Polska w ciągu 25 lat sukcesywnie poszerzała asortyment swoich produktów.
Prezes Urban omówił sfinalizowanie nabycia firmy Chemetall pod koniec 2016 r., który jest globalnym dostawcą rozwiązań w za- kresie obróbki powierzchniowej. Dzięki temu firma Basf Coatings poszerzyła listę swoich produktów. Ważnym wydarzeniem września 2017 r. było podpisanie umowy dotyczącej sprzedaży zintegrowanej gałęzi działalności poliamidowej Solvay do Basf.
Kolejnym krokiem jest sfinalizowanie transakcji w III kwartale 2018 r., a przejęcie było- by uzupełnieniem oferty tworzyw konstrukcyjnych Basf. Bardzo istotne w minionym roku było również nabycie części aktywów z sektora nasiennictwa i herbicydów niese- lektywnych od firmy Bayer.
Podczas spotkania dr Witold Łykowski przedstawił przebieg sezonu 2017 r. oraz omówił nowe centra kompetencji Basf. W przypadku zbóż w minionym sezonie bory- kano się opóźnionymi zbiorami, zróżnicowanymi parametrami jakościowymi, a z po- wodu nadmiaru opadów nie zebrano pewnego areału zbóż. Z kolei jesienią w związku z nadmiarem jesiennych opadów nie zasiano zaplanowanej powierzchni zbóż ozi- mych na sezon 2017/18.
Pani Iga Wasilewicz przedstawiając raport „Rolnictwo i przyroda” przygotowany we współpracy z centrum UNEP/GRID w Warszawie.
Ważnym punktem spotkania było przedstawienie nowości na sezon. Priaxor, nowy fungicyd do ochrony zbóż. O jego zastosowaniu mówił dr Jarosław Nadziak.
Fungicyd ma zastosowanie w pszenicy ozimej, jęczmieniu ozimym i jarym, pszenży- cie i życie ozimym. Produkt można stosować we wszystkich zbożach ozimych i jęcz- mieniu jarym od fazy pełni krzewienia (BBCH 25) do końca fazy kwitnienia (BBCH 69). Jak podkreśla Basf fungicyd można stosować w fazie T1, jak również T2 oraz podczas zabiegu T3.
Pan Tomasz Cichocki zaprezentował fungicyd do nasienny Systiva, który zostanie poszerzony o zastosowanie w pszenicy. Dodatkowo przedstawiono produkt Medax Max, który jest nowym regulatorem wzrostu stworzonym do wszystkich zbóż. Reje- stracja obejmuje m.in. zboża ozime: pszenicę, pszenżyto, jęczmień oraz żyto i zboża jare: pszenicę, jęczmień i owies. Produkt ten został doceniony i wyróżniony w Plebi- scycie na Innowacyjny Produkt Rolniczy 2017 r.
Firma Basf przedstawiła także ofertę skierowaną do upraw sadowniczych w tym fungicyd do ochrony gruszy i jabłoni Sercadis oraz poszerzeniu rejestracji Regalis Plus – regulator wzrostu, który od września ma mieć zastosowanie w uprawie truskawki.
Źródło: informacje prasowe fot. BASF, Uczestnicy konferenci BASF Crop Protection
AKTUALNOŚCI AKTUALNOŚCI
18 •
styczeń/luty 2018 Świat Zbóż nr 36• 19
Nauka kształtuje przyszłość rolnictwa – innowacje Bayer
Jak podkreślają organizatorzy nagroda AgroBioTop służy wy- różnianiu aktywnych zawodowo młodych uczonych, których uznane dokonania z zakresu biotechnologii przyczyniły się do rozwoju nauk rolniczych i wnoszą wybitny wkład w rozwój rol- nictwa. To coroczna indywidualna nagroda pieniężna, przy- znawana przez niezależną kapitułę, powołaną przez Komitet Bio-technologii Polskiej Akademii Nauk. Wysokość nagrody to 5 000 euro.
– Dr hab. Beata Hasiów-Jaroszewska z Państwowego In- stytutu Badawczego Ochrony Roślin w Poznaniu uzyskuje w 2017 roku Nagrodę AgroBioTop za opracowanie i wdroże- nie do praktyki nowych metod diagnostycznych wykrywania i identyfikacji również w warunkach szklarnianych i polowych różnych gatunków wirusów roślin – mówi prof. Maciej Żylicz, przewodniczący kapituły Nagrody – Opracowanie czułej, prostej i szybkiej metody wykrywania bardzo zróżnicowanych populacji wirusów, atakujących m.in. pomidory, ziemniaki, cu- kinie czy ogórki, pozwala na wczesne wykrywanie patogenów i podjęcie odpowiednich działań zapobiegawczych. Te nowe techniki diagnostyczne zostały wdrożone w Klinice Chorób Roślin Państwowego Instytutu Badawczego Ochrony Roślin w Poznaniu.
Beata Hasiów-Jaroszewska jest profesorem nadzwyczajnym w Zakładzie Wirusologii i Bakteriologii Instytutu Ochrony Ro- ślin w Poznaniu. Ma stopień doktora habilitowanego nauk rol- niczych w zakresie agronomii, jest biotechnologiem – absol- wentką Wydziału Biologii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.
– Innowacje odgrywają kluczo- wą rolę: wspierają rolników w sta- wianiu czoła wyzwaniom, a znacze- nie nauki jest tu kluczowe – mówi Matthew Frost, szef Bayer Crop Science w Polsce i państwach bał- tyckich – Rolnictwo nowoczesne i zrównoważone: na tym koncen- truje się Bayer. Chcemy propa- gować te wartości nie tylko przez codzienne prace badawcze i roz- wojowe oraz współpracę z rolnika- mi, lecz i współdziałanie ze środowiskiem naukowym. Nagro- da AgroBioTop jest tego wyrazem.
– To pierwszy w Polsce program, promujący dokonania w zakresie nauk rolniczych – i dlatego ogromnie potrzebny – mówi dr hab. Beata Hasiów-Jaroszewska – Nagroda Agro- BioTop jest dla mnie bardzo ważnym wyróżnieniem, a jedno- cześnie docenieniem wkładu prac z zakresu wirusologii roślin w rozwój nauk rolniczych.
Dodatkowo podczas konferencji obecny był także Łukasz Czech reprezentant Polski podczas tegorocznej konferencji Youth Agriculture Summit współorganizowanej przez firmę Bayer w Brukseli. Z kolei podczas panelu dyskusyjnego „Na- uka kształtuje przyszłość rolnictwa” rozmowy dotyczyły przy- szłości i aktualnej sytuacji w branży agro. Brali w niej udział dr hab. Beata Hasiów-Jaroszewska, dr Aleksandra Małyska, prof. dr hab. Tomasz Twardowski i Matthew Frost. Rozmowę moderowała Pani Marzena Smolińska. Pytania dotyczyły wielu aspektów branży rolniczej. Pani Smolińska pytała m.in. o naj- istotniejszy produkt, innowacje, myśl, która będzie kształ- tować przyszłość rolnictwa. Jak podkreślił prof. Twardowski – bardzo ważne jest holistyczne podejście do tematu branży agro. – Z kolei dr Beata Hasiów-Jaroszewska wspomniała o za- cieśnianiu współpracy pomiędzy naukowcami, rolnikami oraz sektorem biznesowym.
Firma Bayer, jak podkreślił dr Próchnicki, kładzie duży na- cisk na innowacje, które są podstawą opłacalnej i bezpiecz- nej produkcji żywności. Badania naukowe polowe, które prowadził Bayer w 2017 r. to m.in.: 480 doświadczeń z ŚOR, w standardzie GEP wykonywanych przez stację badawczą Bay- er CropScience, 122 doświadczenia z ŚOR, w standardzie GEP zlecone zewnętrznym, certyfikowanym firmom badawczym, 67 doświadczenia hodowlane z odmianami rzepaku ozimego i jarego (ok. 29 000 poletek). Wszystkie działania mają na celu pomóc rolnikowi w podejmowaniu optymalnych rozwiązań, z którymi spotyka się w sezonie. Stąd też wiodące hasło spo- tkania i jednocześnie cel „Shaping the future of farming”.
Źródło: informacje prasowe
5 grudnia w Światowym Dniu Gleby w Warszawie odbyła się konferencja prasowa połączona z wręczeniem prestiżo- wej nagrody naukowej AgroBioTop. To nowy program honorujący osiągnięcia naukowe z zakresu biotechnologii, otwierające perspektywy rozwoju rolnictwa. Wszystkie nagrody funduje firma Bayer. Konferencję prasową i całe spotkanie moderowała Pani Marzena Smolińska.
fot. KFPZ, Panel dyskusyjny: Od lewej prof. Tomasz Twardowski, dr hab. Beata Hasiów- -Jaroszewska, Matthew Frost, dr Jerzy Pórchnicki, dr Aleksandra Małyska i Marzena Smolińska
RYNEK ZBÓŻ RYNEK ZBÓŻ
Fusarium pod molekularną lupą
Grzyby z rodzaju Fusarium to groźne patogeny zbóż. W sprzyjających warunkach straty spowodowane przez fuza- riozy sięgają nawet 60% wielkości plonu. Mikroorganizmy te znane są również z produkcji mikotoksyn, które z kolei stanowią poważne zagrożenie dla jakości plonu. Co istotne, w niesprzyjających dla rozwoju Fusarium latach, grzyby te nie powodują znaczących strat, ale nadal wykrywa się je na roślinach, w szczególności podstawach pędu. Wy- starczy jednak, aby warunki temperaturowe i wilgotność stały się sprzyjające dla rozwoju fuzarioz i mamy gotowy przepis na problemy. Od lat wraz z zespołem zajmuję się badaniami tych groźnych patogenów i na łamach tej pu- blikacji chciałbym podzielić się z Państwem częścią uzyskanych wyników.
Badania przeprowadzone zostały w 2013 roku na próbach ze- branych w południowo-wschodniej Polsce. Nieprzypadkowo wybrano jeden region, próbki miały reprezentować obszar o możliwe wyrównanym przebiegu warunków pogodowych.
Głównym celem tego badania było uzyskanie informacji do- tyczących tego czy i w jaki sposób plewy chronią ziarniaki prze grzybami z rodzaju Fusarium. Badania takie wydawały się potrzebne, ponieważ na etapie przeglądania światowej li- teratury nie napotkano wyników, które odpowiadałyby na to pytanie. W literaturze porównywano wprawdzie ilość miko- toksyn pomiędzy plewami a ziarniakami, ale nie było wiado- mo jak kształtuje się skład gatunkowy produkujących je grzy- bów. Informacje takie mogą być bardzo istotne, zważywszy na fakt, że poszczególne gatunki produkują różne profile toksyn i w różnych ilościach.
Kłosy pszenicy ozimej zebrane zostały już w fazie zasycha- nia, głównie z obszaru województwa lubelskiego. Łącznie do przebadania przeznaczono 53 lokalizacje (mapkę przedsta- wiono na Rysunku 1). Oddzielnie badano ziarniaki, oddzielnie plewki. Do stwierdzania obecności grzybów z rodzaju Fusa- rium posłużono się innymi metoda-
mi, niż ma to miejsce w klasycznej mikrobiologii. Do identyfikacji za- stosowano metody molekularne wy- krywające DNA (materiał genetycz- ny) mikroorganizmu. Dzięki temu zagwarantowana była maksymalna precyzja w identyfikacji. Pod lupę wzięto aż 13 gatunków tych grzy- bów, ich listę oraz znaczenie zesta- wiono w Tabeli 1.
Badania wykazały, że najczęściej wykrywanym gatunkiem Fusarium na pszenicy w 2013 roku był F. gra- minearum (Rysunek 2). Gatunek ten poraża wiele roślin, nie tylko zboża.
Ponadto, ponieważ obserwuje się wypieranie przez F. graminearum in- nego gatunku – F. culmorum, stano- wi to ryzyko pojawiania się większej ilości deoksniwalenolu w ziarnie.
W niniejszych badaniach F. grami- nearum wykrywany był niemal we wszystkich próbach plew, natomiast w przypadku prób ziarna odsetek ten spadał do około 70%. Oznacza to, że w 30% lokalizacji występo- wanie tego gatunku ograniczało
się tylko do plew. Wydaje się zatem, że w obliczu zagrożenia zanieczyszczenia ziarna deoksyniwalenolem profilaktyczna ochrona powinna być stosowana głównie z myślą o zapobie- ganiu rozwoju tego właśnie gatunku Fusarium. Tym bardziej, że nr 2. jeśli chodzi o zagrożenie deoksyniwalenolem, czyli F. culmorum, stanowi już tylko tło swojego konkurenta (wy- kryty w około 13% plewek i 9% ziarniaków). Warto wiedzieć, że F. graminearum infekuje najintensywniej w temp 24-29 stop- ni C, szczególnie promują rozprzestrzenianie się tego grzyba lata cieplejsze z przelotnymi opadami deszczu. Taki właśnie był rok 2013. Z kolei w latach chłodniejszych przewagę może zyskać F. avenaceum, który produkuje mniej toksyn.
Na Rysunku 2 należy przede wszystkim zwrócić uwagę na różnicę w występowaniu Fusarium pomiędzy ziarniakami i ple- wami. Co było do przewidzenia, im częściej w ujęciu global- nym wykrywano dany gatunek na plewach tym częściej rów- nież pojawiał się on na ziarniakach. Poniżej pewnego poziomu Fusarium nie przedostawało się już do ziarniaków. Dotyczy to gatunków F. langsethiae, F. verticillioides i F. cerealis. Wydaje się więc, że plewy mogą być skuteczną barierą dla Fusarium.
Rysunek 1. Lokalizacja poboru próbek kłosów pszenicy zwyczajnej
Gatunek Szkodliwość dla pszenicy
Produkowane mykotoksyny
Występowanie
na pszenicy w Polsce Uwagi Fusarium
graminearum
Bardzo wysoka
Przede wszystkim deoksyniwalenol – obok F. culmorum jeden z głównych winowajców zanieczyszczenia zbóż tą toksyną
Bardzo powszechny, podobnie jak w całej Europie Środkowo-Wschodniej
Badania wskazują na to, że obecnie gatunek ten zaczyna wypierać F. culmorum, który to produkuje mniejsze ilości deoksyniwalenolu Fusarium
avenaceum
Umiarkowana Eniatyny, moniliformina Powszechny Dominujący głównie w północnej Europie Fusarium
poae
Umiarkowana Głównie niwalenol,
diacetoksyscirpenol, fuzarenon X
Powszechny Zasiedla kłos jako
jeden z pierwszych gatunków Fusarium Fusarium
sporotri- chioides
Umiarkowana Głównie T-2, HT-2 – jest to główny winowajca zanieczyszczenia zboża toksynami T-2 i HT-2
Umiarkowane, najczęściej występuje w Polsce Południowo- Wschodniej (gatunek ten preferuje chłodniejszy klimat)
Podczas II Wojny Światowej na terenie Uralu (Związek Radziecki) zatrucie ziarna toksyną T-2 wyprodukowaną przez F. sporotrichioides spowodowało śmierć tysięcy osób
Fusarium culmorum
Wysoka Głównie deoksyniwalenol – obok F. graminearum jeden z głównych winowajców zanieczyszczenia zbóż tą toksyną
Umiarkowane, powszechny do 2000 r., obecnie wypierany przez F. graminearum
Gatunek blisko spokrewniony z F. graminearum, ale mniej agresywny Fusarium
equiseti
Niewielka Niwalenol, zearalenon Sporadycznie Gatunek występuje głównie w regionach tropikalnych i subtropikalnych Fusarium
pseudogra- minearum
Umiarkowana Deoksyniwalenol, zearalenon, niwalenol
Brak danych Wywołuje przede wszystkim zgorzelową chorobę źdźbła zwaną zgorzelą koronową. Wykrywany głównie w Australii i Ameryce Północnej Fusarium
verticillioides
Umiarkowana Głównie fumonizyny Rzadko Gatunek występujący
głównie na kukurydzy Fusarium
proliferatum
Umiarkowana Głównie fumonizyny Brak danych Występuje na wielu roślinach, głównie zasiedla kukurydzę Fusarium
cerealis
Umiarkowana, silnie patogenny dla owsa.
Niwalenol, zearalenon Niezbyt często, charakterystyczny głównie dla Europy Południowej
Po raz pierwszy
stwierdzony na ziemniakach w Australii w 1982 r.
Fusarium venenatum
Umiarkowana Mono- i diacetoksyscirpenol Brak danych Wykorzystywany w biotechnologii do produkcji białka Fusarium
subglutinans
Nieznana Głównie moniliformina Brak danych Gatunek występujący
głównie na kukurydzy Fusarium
langsethiae
Umiarkowana Toksyna T-2 i HT-2 Rzadko Zasiedla kłos jako
jeden z pierwszych gatunków Fusarium Tabela 1. Grzyby z rodzaju Fusarium, których obecność na pszenicy analizowano w ramach opisywanych badań.
