Scenariusz lekcji – Czworokąty – podsumowanie wiadomości
1. Cele lekcji
a. Wiadomości
1. Uczeń zna nazwy czworokątów i ich klasyfikację, 2. uczeń zna własności czworokątów.
b. Umiejętności Uczeń potrafi:
1. nazywać czworokąty,
2. wskazać na rysunkach poszczególne czworokąty,
3. określić zależności między poszczególnymi czworokątami, 4. rysować czworokąty o określonych warunkach,
5. obliczać obwody czworokątów o podanych długościach boków,
6. obliczać długości odcinków w czworokątach, gdy dane są długości pewnych boków oraz obwód.
2. Metoda i forma pracy
Pokaz, powtórzenie, rozmowa z uczniami, ćwiczenia, praca indywidualna i w grupach.
3. Środki dydaktyczne
a. Test.
b. Plansza dotycząca klasyfikacji czworokątów.
c. Prezentacja multimedialna.
d. Przybory geometryczne.
4. Przebieg lekcji
a. Faza przygotowawcza
Przedstawienie tematu i celów lekcji. Na dzisiejszych zajęciach usystematyzujemy wiadomości o czworokątach, które poznawaliśmy na poprzednich lekcjach.
b. Faza realizacyjna
Przypomnienie podstawowych wiadomości i własności dotyczących czworokątów. Uczniowie podają cechy charakterystyczne poszczególnych czworokątów. Wspólnie ustalamy treść notatki, którą uczniowie zapisują w zeszytach przedmiotowych (jak niżej):
Proszę, przypomnijcie, jakie są podstawowe cechy czworokątów ogólnie oraz cechy takich czworokątów, jak prostokąt, kwadrat, równoległobok, romb i trapez.
Czworokąt to wielokąt o czterech bokach i czterech kątach. Suma miar kątów czworokąta wynosi 360º.
Prostokąt to czworokąt, który ma cztery kąty proste, boki prostokąta są parami równe i równoległe.
Przekątne równej długości, przecinają się w połowie.
Kwadrat to prostokąt o wszystkich bokach równej długości.
Przekątne jednakowej długości dzielą się na połowy i są prostopadłe.
Równoległobok to czworokąt, który ma dwie pary boków równoległych.
Przekątne równoległoboku przecinają się w połowie. Kąty leżące naprzeciw siebie mają równe miary.
Kąty leżące przy tym samym boku mają w sumie 180º.
Romb to równoległobok o wszystkich bokach jednakowej długości.
Przekątne rombu przecinają się w połowie pod kątem prostym. Kąty leżace naprzeciw siebie mają równe miary. Kąty leżące przy tym samym boku mają w sumie 180º.
Trapez to czworokąt, który ma przynajmniej jedną parę boków równoległych.
Wśród trapezów wyróżniamy trapezy dowolne, równoramienne i prostokątne. Przekątne w trapezie dowolnym i prostokątnym są różnej długości, w trapezie równoramiennym równej długości.
W trapezie suma miar kątów leżących przy tym samym ramieniu wynosi 180º. W trapezie
równoramiennym, który nie jest równoległobokiem, kąty przy tej samej podstawie mają jednakowe miary.
Narysuj przykład każdej z opisanych wyżej figur.
prostokąt kwadrat
równoległobok romb
trapez prostokątny trapez równoramienny
Jak można pogrupować poznane czworokąty?
Dowolny czworokąt ma cztery boki, cztery kąty, nie jest istotne, czy boki te są równej długości, czy występuje równoległość, prostopadłość boków.
Wśród dowolnych czworokątów znajdziemy takie, które mają jedną parą boków równoległych – są to trapezy.
Wśród czworokątów będących trapezami znajdziemy takie, które dodatkowo mają drugą parę boków równoległych – takie trapezy nazwiemy równoległobokami.
Wśród równoległoboków możemy znaleźć takie, które mają wszystkie kąty proste – są to prostokąty, lub takie, które mają wszystkie boki równej długości – są to romby.
Romby, czyli czworokąty o bokach równej długości, które dodatkowo mają wszystkie kąty proste, nazywamy kwadratami.
Omówioną sytuację możemy przedstawić schematycznie jak niżej:
romby kwadraty prostokąty
równoległoboki
trapezy
czworokąty
c. Faza podsumowująca
W drugiej części zajęć uczniowie uzupełniają test na podstawie powtórzonych wcześniej wiadomości dotyczących czworokątów. Praca odbywa się w grupach 3 – 4 osobowych, grupy pracują bez
korzystania z dodatkowych pomocy, pozostawiamy jedynie planszę ze schematycznym podziałem czworokątów.
5. Bibliografia
a. Matematyka 5 dla klasy V szkoły podstawowej – podręcznik i zeszyt ćwiczeń do geometrii wyd. GWO
6. Załączniki
a. Test
b. Zadanie domowe
Ćwiczenia nr 1, 2, 3, 4 str. 39-40 zeszyt ćwiczeń do matematyki dla kl. V wyd. GWO
