Rok. III. Sierpień 1928 r. Nr. 8
M I E S I Ę C Z N I K
Diecezjalny Ł u c k i
R ę k o p is ó w , p r z e s ia n y c h d o druku, R e d a k cja n ie z w ra c a . R e d a k to r i w yd aw ca: Ks. Jan S z y c h , K anclerz Kurji B isk u p ie j,
A d res R edakcji: Ł uck, Kurja B isku pia.
T R E Ś Ć Z E S Z Y T U Nr. 8
D Z I A Ł U R Z Ę D O W Y
R o zp o rz ą d z en ia S to lic y R p o sto lsk ie j.
N o m in a cja B isk u p a S u fr a g a n a Ł u c k ie g o , J e g o E k s c e le n c ji k a n . S te fa n a W a lcz y k ie w ic z a .— str. 345. P o d z ię k o w a n ia za S y n o d Ł u c k i— str. 345.
R o zp o rzą d zen ia W ładz D u c h o w n y c h m ie js c o w y c h .
M ia n o w a n ie C z ło n k ó w K om isji dla sp raw o r g a n is to w s k ic h — str. 348. W ybór" p r z e d sta w ic ie li pp. O rg a n is tó w d o K o m isji o r g a n is to w s k ie j— str. 349. P o d z ię k o w a n ie p. S y c z e w s k ie m u za o fia r o w a n ie z ie m i par. T o m a s z g r ó d — str . 350. W s p r a w ie p o d r ę c z n ik ó w d o n au k i w s z k o ła c h p o w s z e c h n y c h — str. 351. S p is p o d r ę c z n ik ó w d o nau k i r elig ji— str. 353. W s p r a w ie D ie c e z ja l
n e g o T o w a r z y stw a D o b r o c z y n n o ś c i— s tr . 356. Z m ia n y w śró d d u c h o w ie ń s tw a — s tr . 357. O s tr z e r z e n ie w sp r a w ie k s ią ż e c z k i
„K o ro n k a o m iło s ie r d z iu B o ż e m " — str. 357.
R o zp o rz ą d z en ia p r a w n o -p a ń s tw o w e .
R o z p o r z ą d z e n ie M inistra W y zn a ń R elig ijn y c h i O św ie c e n ia P u b lic z n e g o — str . 358.
D Z I A Ł N 1 E C J R Z Ę D O W Y
J e z u s R o b o tn ik — str. 360.
W iadom ości
z Rzym u. — str. 362.Kronika—
str. 363.W izytacja p astersk a w roku
1 9 2 8 — str. 368.Ze św iata
— str. 373.Bibljografja
— str. 377.Rok. III. Sierpień 1928 r. Nr. 8.
M I E S I Ę C Z N I K
Diecezjalny Łucki
R ę k o p is ó w , p r z e s ła n y c h do druku, R e d a k cja n ie zw r a c a . R e d a k to r i w yd aw ca: K s. J a n S z y c h , K anclerz Kurji B isk u p ie j,
fld r e s R edakcji: Ł u c k , K u r ja B is k u p ia .
D Z I A Ł U R Z Ę D O W Y .
Rpzporządzenia Stolicy Rpostolskiej
N o m in a c ja B isk u p a S u fr a g a n a Ł u c k ie g o , J e g o E k sc e len cji kan. S te fa n a W a lczy k iew icza.
L ’ O s s e r v a t o r e R o m a n o p o d d. 4 s ie r p n ia , 1928 r.
w N r. 180 (20728), w dziale: P r o v i s t e die C hiese, p o d a je n a s t ę p u j ą c ą in fo r m a c ję :
„ La S a n t i t a di N o s t r o S i g n o r e si e b e n i g r a m e n t o d e g n a t a di p r o m n o v e r e .
A lla Chiesa Tiłolare Yescooile di Zenopoli il. R eo. mo Can. Stefano W alczykieioicz della diocesi di P ło c k , deputandolo Ausiliare del Vescooo di Ł uck (Polonia)."
P o d z ię k o w a n ia za S y n o d Łucki.
SEGRETERIA DISTATO D a l Y a t ic a n o , 20 ju n ii 1928 D I SU A S A N T I T A
1470/28 D a c it a r s i n e ll a r is p o s ta
I.
111. m e a c Rev. m e D o m in e.
P e r i u c u n d u m m ih i e st c u m A m p l i t u d i n e T u a com -
m u n i c a r e e x e m p l a r S t a t u t o r u m S y n o d i in T u a D io e c esi
a n n o p r a e t e r i t o h a b it a e , a Te t r a n s m i s s u m , SS. m o
D. n o N o s t r o P i o P a p a e X I f u is s e o b l a t u m .
346 M ie s ię c z n ik D i e c e z j a l n y Łucki Nr. 8
S a n c ti ta s S u a , Q u a e p r o g r e s s u s v i ta e r e l i g io s a e d i le c ti s s i m a e P o l o n i a e o c u lis p a t e r n e i n t e n t i s p r o s e - q u i t u r , g r a t e s Tibi r e f e r t p r o n o v o h o c a t ą u e s in g u - l a r i p a s t o l a r i s zeli d o c u m e n t o , q u o d c e r t e n o n p a r u m in b o n u m C le ri ac f id e liu m istiu s d i o e c e s e o s cedet.
SS. m us. D. n u s l i b r u m a p u d Se r e t i n e r e d i g n a t u s e s t eo s a n e fin e, u t illu m p r o o p p o r t u n i t a t e in s p i c ia t e t in p r a e c i p u i s p a r t i b u s p e r l e g a t . I n t e r i m s e n s u s fide- l it a t i s et d e v o ti o n is A m p l i t u d i n i s T u a e , istius C leri ac p o p u l i c a th o lic i b e n i g n e e x c ip i e n s , o m e n n o n c u p a v i t p r o n o v i s u s ą u e s e m p e r m a i o r i b u s t o ti u s d io e c e s e o s i n c r e m e n t i s , a t ą u e , t a m ą u a m p i g n u s s u i a m o r is , spe- c ia lem B e n e d i c t io n e m T ib i c e t e r i s ą u e im p e r ti y it , ą u o D e u s O m n i p o t e n s l a b o r e s s y n o d a l e s c o p io s i o r i b u s in d ie s f r u c t i b u s c o r o n e t .
D e u m i n t e r i m a d p r e c a n s , u t T e d iu s o s p it e m ser- v e t, im p e n s is s im is o b s e r v a n t i a e s e n s i b u s g a u d e o m e p r o f i te r i.
111. mo ac Rev. 1110 Dom ino D. no A dolpho Szelążek
E p iscopo L u ceoriensi.
A d d ic tis s im u m P . Card. Gasparri
I I
SEGRETERIA Dl STATO D a l Y a tic a n o , d ie J u n i i 1928 D I SU A S A N T I T A
JŃs 71739
D a c it a r s i n e ll a r i s p o s t a
111 m e a c R ev. m e D o m in e .
A c c e p i n u p e r y o l u m e n , t y p i s i m p r e s u m , c o n t i n e n s d i o e c e s a n a s l e g e s a c le r o p o p u l o ą u e t u o s e r y a n d a s , qu'as ą u i d e m in S y n o d o s u p e r i o r e a n n o s o ll e m n i te r h a b i t a p r o p o s u i s t i .
G r a t e s q u a m p l u r i m a s de h u j u s m o d i d o n o p e r s o l -
v o , e t p r o c e r t o h a b e n s f o r e u t e a e d e m leg e s , q u a e
c u m J . C. C o d ic e a p p r i m e c o n g r u u n t , p l u r i m u m in
is t i u s d io e c e s is u t i l i t a t e m c o n f e r a n t , s e n s u s e x is tim a -
Nr. 8 M ie s i ę c z n i k D i e c e z j a l n y Łucki 347
tio n is m e a e e r g a te m a x i m a e p r o f i te o r , et e a q u a p a r e s t o b s e r v a n t i a s u m ac p e r m a n e o .
A m p l it u d in i T u a e a d d ic t is s im u s
111. ino ac Rev. mo Dom ino
P . Card. Gasparri
Domino Adolpho SzelążekE p iscopo Luceoriensi
I I I
S A C R A C O N G R E G A T I O R o m a e , die 28 J u n i i 1928 C O N S I S T O R I A L I S
P r o t . tNs 450/28
M entionem facias, ąuaeso, hu-
ius
num eri in tua resp onsione111. m e e t Rev. m e D o m in e
A c c e p ti s s im u m m ih i o b v e n i t e x e m p l a r A c t o r u m D ł o e c e s a n a e S y n o d u s łn is t a d io e c e s i e la p s o a n n o c e l e b r a t a e . D u m a u te m g r a t i a s A. T. R e v m a e l i b e n t e r a g o , p l a c e t m ih i e t m e a v o t a e x c o r d e a d ii c e r e ut, q u a e in p r a e f a t a S y n o d o s a p i e n t e r c o m m u n i c o n s ilio s u n t s ta t u ta , a c c u r a t e o b s e r v e n t u r a d i n c r e m e n t u m e c c l e s i a s ti c a e d i s c i p li n a e et a e d if ic a ti o n e m to ti u s po- p u li T ib i com m issi.
E t i n te r im f a u s t a et f e lic ia a D o m in o a d p r e c a t u s , o m n i q u o p a r e s t o b s e ą u i o m e p r o f i t e o r
A. T. R e v m a e
u t i f r a t r e m
111. mo et Re v ni o Dom ino
C. Card. Perosi. Pro-Secrełarius
A dolpho SzelążekE p iscopo L u ceoriensi
IY
SEGROTERIA Dl STATO D a l Y a t ic a n o , 20 J u n i i 1928 D I SU A S A N T IT A
Ars 1470/28
D a c it a r s i n e l l a ris]>osta
E x c e l l e n t i s s i m e D o m in e ,
S e n s u s g r a t i t u d i n i s A m p l it u d in i T u a e a p e r i r e co-
g o r p r o p t e r h u m a n i t a t e m m ih i e x h i b i t a m e x e m p l a r i a
348 M ie s ię c z n ik D i e c e z j a l n Ł uc kiy Nr. 8
S t a t u t o r u m S y n o d i L u c e o r i e n s i s a d m e m it te n s , quo- r u m a l t e r u m S a n c t i t a t i S u a e , p r o u t a m e p o s t u l a v e - r a s , o b tu li.
D u m g r a t i a s T ib i a g o q u a m m a x i m a s , D e u m p r e - c o r u t T e d i u s o s p ite t, s i m u l ą u e pro}}ensi m ei a n im i s e n s u s Tibi, E x c e l l e n t i s s i m e D o m in e , l i b e n t e r o b te - s to r , q u i b u s m e s in c e r e p r o f i t e o r
A d d i c ti s s im u m /. Borgongini-D uca
E xcelIen tissim o D om inoB . no A dolpho Szelążek E p iscop o L u ceorien si.
Rozporządzenia Władz Duchownych miejscowych.
M ia n o w a n ie C z ło n k ó w K om isji dla sp ra w o r g a n i
s to w s k ic h .
A D O L F P I O T R S Z E L Ą Ż E K Z B O Ż E J I S T O L I C Y A P O S T O L S K I E J Ł A S K I
B I S K U P Ł U C K I ,
P R A Ł A T D O M O W Y J E G O Ś W I Ą T O B L I W O Ś C I D. Ś. T.
N in ie js z y m , n a m o c y p r z y s ł u g u j ą c y c h N a m p r a w i w z a s t o s o w a n i u p o s t a n o w i e ń S y n o d a l n y c h , m i a n u j e m y J a ś n i e W i e l m o ż n e g o Ks. P r a ł a t a F. C z y ż e w s k ie g o P r z e w o d n i c z ą c y m K o m isji D ie c e z ja ln e j d l a s p r a w o r g a n i s t ó w n a s z e j D iecezji. C z ł o n k a m i te jż e K o m isji z p o ś r ó d D u c h o w i e ń s t w a m ia n u je m y : J . W ie l m o ż n e g o Ks.
K a n o n i k a A. P i e r z c h a ł ę , W ie l m o ż n e g o Ks. K a n c l e r z a J . S z y c h a i W i e l m o ż n e g o Ks. P r o f e s o r a B. Szaw- ło w s k ie g o .
W c i ą g u m ie s ią c a od d a t y n in ie js z e g o , b ę d ą w y
b r a n i t rz e j d e le g a c i o g ó ł u p a n ó w o r g a n i s tó w , j a k o
c z ło n k o w ie o m a w ia n e j K o m isji.
Nr. 8 M ie s i ę c z n i k D i e c e z j a l n y Łucki 349
Z c h w ilą d o k o n a n i a t y c h w y b o ró w , to j e s t n a t y c h m ia s t p o 2 0 -w rze śn ia P r z e w o d n i c z ą c y K o m isji p r z e p r o w a d z i p i e r w s z ą , o r g a n i z a c y j n ą S e s ję K o m i s y j n ą i u s ta l i s p o s ó b J e j d z ia ła n ia . K o m i s j a w i n n a w y k a z a ć j a k n a j w i ę k s z ą s p r a w n o ś ć i s p r ę ż y s to ś ć , a b y p o s t a n o w ie n ie S y n o d u , d o t y c z ą c e o r g a n i s tó w , w c a ły m z a k r e sie b e z z w ło c z n ie w e s z ły w życie. O b i e g u s w o ic h p r a c z e c h c e K o m is ja N a s i n f o r m o w a ć co m ie s ią c . W y n i k i r ó w n i e ż s w y c h d z i a ł a ń m a o n a p o d a w a ć w M ie s ię c z n i
k u D ie c e z ja ln y m .
Łuck, dn. 18. V III 1928. Nr. 4182.
( —) A . S ze lą że k
i \ t s r r i B isku p Ł ucki
(— ) K s . Jan S z y c h Kanclerz
W ybór p r z e d sta w ic ieli pp. O r g a n istó w d o K om isji o r g a n isto w sk ie j.
K U R J A B I S K U P I A Ł U C K A
Sekcja A dm inistracyjna
dn. 18 sierpnia 1928 r. T, . . , D o , „ . . n • i r P r z e w i e l e b n y c h K się ży D z i e k a n ó w
No 4182. * J
D iecezji Ł u c k i e j . N a z a s a d z ie w s k a z a ń S y n o d u D i e c e z j a l n e g o , — w s z c z e g ó ln o ś c i p r z e p i s ó w R e g u l a m i n u d l a o r g a n i s t ó w (A ddit. 8) K u r j a B i s k u p i a p o l e c a P r z e w i e l e b n y m K s ię ż o m D z i e k a n o m p r z e p r o w a d z e n i e w s w y c h d e k a n a t a c h w y b o r ó w p r z e d s t a w ic i e l i p. p. o r g a n i s t ó w , — k t ó r z y z b io r ą się n a s t ę p n i e w Ł u c k u d l a d o k o n a n i a w y b o r u t r z e c h d e le g a tó w do K o m isji D ie c e z ja ln e j.
W k a ż d y m d e k a n a c i e m a b y ć w y b r a n y j e d e n
p r z e d s t a w ic i e l p p . o r g a n i s tó w . W y b o r y te m u s z ą b y ć
u s k u t e c z n i o n e w c i ą g u t r z e c h t y g o d n i o d d a t y n i n i e j
sz eg o , t. j. do d n i a 9 w r z e ś n ia . W d n i u 20 w r z e ś n i a
d e k a n a l n i p r z e d s t a w i c i e l e p p . o r g a n i s t ó w m a j ą p r z y
b y ć d o Ł u c k a , g d z ie w Sali S e s y jn e j K u r j i B i s k u p ie j
d o k o n a j ą w y b o r u t r z e c h C z ło n k ó w K o m isji. P r z e w i e
350 M ie s ięc z n ik P i e c e z j a l n y Łucki Nr. 8
l e b n i K s ię ż a D z i e k a n i z e c h c ą n a m o c y n i n ie js z e g o p o le c ić w y b r a n y m d e k a n a l n y m p r z e d s t a w ic i e l o m p p . o r g a n i s t ó w p r z y b y ć do Ł u c k a n a d z ie ń 20 w r z e ś n i a i s ta w ić się w K u r j i o g. 10-ej r a n o .
P o z a k o ń c z e n i u w y b o r ó w C z ło n k ó w K o m isji z p o ś r ó d p p . o r g a n i s t ó w P r z e w o d n i c z ą c y K o m isji Ks. P r a ł a t C z y ż e w sk i, z w o ła p i e r w s z ą Se sję o r g a n i z a c y j n ą K o m isji i u s t a l i s p o s ó b d a ls z e j d z ia ł a l n o ś c i K om isji.
C z ł o n k a m i tejż e K o m isji z ł o n a D u c h o w ie ń s tw a , p r ó c z J W . P r a ł a t a C z y ż e w s k ie g o , są: J J W W . Ks. Ks. K a n o n i k A. P i e r z c h a ł a , K a n c l e r z J . S z y c h , P r o f e s o r B.
S z a w ło w s k i.
(— ) F. C zy że w sk i
Szef Sekcji(— ) ] . S zych
KanclerzP o d z ię k o w a n ie p. S y c z e w sk ie m u za o fia r o w a n ie z ie mi par. T o m a szg ród .
B I S K U P Ł U C K I d n . 11 l i p c a 1928 r.
3632 Do
Ł u c k J a ś n i e W ie l m o ż n e g o P a n a J ó z e f a S y c z e w s k ie g o D z ie d z ic a d ó b r T o m a s z g r ó d
w T o m a s z g r o d z i e .
W y j a z d y m o je u s t a w i c z n e d o W a r s z a w y w s p r a w a c h k o n k o r d a t o w y c h n ie p o z w o liły mi w sw oim c z a s ie n a z ło ż e n ie b e z p o ś r e d n i e i o s o b is t e p o d z i ę k o w a n ie z a ł a s k a w ą u c z y n n o ś ć J a ś n i e W i e l m o ż n e g o P a n a D z ie d z ic a d l a p a r a f j i T o m a s z g r o d z k i e j. S p e ł n ił a to n a r a z i e m o ja K u r ja.
N ie m o g ę s o b ie w s z a k ż e o d m ó w ić p r z y j e m n o ś c i
p r z e s ł a n i a lis t o w n i e w y r a z ó w m o je j n a js z c z e r s z e j
w d z i ę c z n o ś c i i u z n a n i a d l a J a ś n i e W ie l m o ż n e g o P a n a ,
k t ó r y s w o ją d a r o w i z n ą w z n o w ił w ie lk ie t r a d y c j e p r z e
s z ło śc i i s t a n ą ł w s z e r e g u p r a w d z i w y c h d o b r o c z y ń
c ó w i m ie js c o w e j p a r a f j i i K o ś c io ła w o g óle.
Nr. 8 M ie s ię c z n ik D i e c e z j a l n y Łucki 351
D a r o w i z n a o k t ó r e j w s p o m in a m , s t a n i e się n i e w ą tp liw ie p o d s t a w ą b y t u sa m e j p a r a f ji , u m o ż liw ia ją e p r o b o s z c z o w i e g z y s t e n c j ę w t y m o d l e g ł y m z a k ą t k u R r z e c z y p o s p o li t e j n ie z a le ż n i e o d w s z e lk ic h z m ia n , j a k i e b y m o g ły n a s t ą p i ć co d o p o d s t a w d o ta c ji d u c h o w i e ń s tw a p a r a f j a l n e g o . N i e z a w o d n ie z a r ó w n o d u c h o w ie ń s tw o j a k i lu d z a c h o w a d l a J a ś n i e W ie lm o ż n e g o P a n a D z ie d z ic a u c z u c i a n i e w y g a s ł e j w d z ię c z n o ś c i, k t ó r e j w y r a z e m b ę d z ie m o d li tw a n a J e g o in te n c ję .
W t y m d u c h u p r z e s y ł a m g o r ą c e „B óg z a p ła ć " , u d z ie l a m z g łę b i s e r c a b ł o g o s ł a w i e ń s t w a p a s t e r s k i e g o i z a p e w n ia m o g ł ę b o k i m d l a J a ś n i e W i e l m o ż n e g o P a n a D z ie d z ic a s z a c u n k u z k t ó r e m p o z o s ta j ę .
(— ) A . S ze lą żek
Biskup Łucki(—) J. S zych
KanclerzW sp r a w ie p o d r ę c z n ik ó w d o nauk i w s z k o ła c h p o w sz e c h n y c h .
K U R J A B I S K U P I A
Do
S e k c ja S z k o l n a P r z e w i e l e b n y c h K s ię ż y P r o - D n. 3 s i e r p n i a 1928 r. b o s z c z ó w i P r e f e k t ó w s z k ó ł N r. 3986 p o w s z e c h n y c h D ie c ez ji Ł u c
kiej.
K u r ja B i s k u p i a z p o l e c e n i a J . E . K s i ę d z a B i s k u p a
O r d y n a r j u s z a w y k o n y w u j ą c S tat. 414 S y n o d u D i e c e
z ja l n e g o o g ł a s z a w M ie s ię c z n ik u w y k a z p o d r ę c z n i k ó w
k t ó r y c h m o ż n a u ż y w a ć w D ie c ez ji Ł u c k i e j , p r z y
n a u c z a n i u r e lig ji w s z k o ł a c h p o w s z e c h n y c h . W y
m ie n io n e w w y k a z i e p o d r ę c z n i k i z o s ta ł y u s t a l o n e
n a p o d s t a w i e s p is u p o d r ę c z n ik ó w , p o l e c o n y c h p r z e z
M. W . R. i O. P., n ie m o że w ięc b y ć s p r z e c iw u ze
s t r o n y w ła d z s z k o l n y c h p r z y ic h w p r o w a d z e n i u .
W z w i ą z k u z o g ł o s z o n e m w y k a z e m K u r j a B is k u p ia ,
n a p o d s ta w ie p r o g r a m u o b o w i ą z u ją c e g o , p r a g n i e d a ć
n i e k t ó r e w y j a ś n ie n i a ,
352 M i e s i ę c z n i k D i e c e z j a l n y Łucki Nr. 8
W o d d z ia l e I -y m n a u k a r e lig ji, s to s o w n ie do p o l e c o n e g o p r o g r a m u o d b y w a się b e z p o d r ę c z n ik ó w . W p i e r w s z y m r o k u n a u k i , n a w i ą z u j ą c d o t e g o co dzieci w w i e k u p r z e d s z k o l n y m p o z n a ł y z d z ie d z in y r e lig ji, t r z e b a n a p o d s t a w i e u s t n y c h p o g a d a n e k i o p o w i a d a ń z h is to r ji św. S t a r e g o i N o w e g o T e s ta m e n t u , u p r z y s t ę p n i ć p r a w d y w i a r y z a w a r t e w p a c ie r z u .
W I l - i m o d d z ia le , p o k r ó t k i e m p o w t ó r z e n i u w ia d o m o śc i z h i s t o r ji ś w S t a r . T est. z p i e r w s z e g o o d d z ia łu , c z a s p r z e z n a c z o n y j e s t n a p r z y g o t o w a n i e d z ie ci d o I-ej k o m u n ji św., o r a z n a w d r a ż a n i e d z ia t w y d o p r a c y n a d so b ą . (W t y m o d d z ia l e m o ż n a w p r o w a d z ić k a t e c h i z m i b ib lijk ę , z a le ż n ie od r o z w o ju dzieci).
W I I I o d d z ia le , n a p o d s t a w i e h i s t o r y c z n y c h o p o w i a d a ń , z a c z e r p n i ę t y c h z h i s t o r ji św. St. i Now. T e s t a m e n t u , o r a z „M ałe g o K a t e c h i z m u " , n a le ż y dzieci p o u c z a ć „Co P a n B ó g d l a n a s u c z y n ił" , a w ięc p o d a ć n ą u k ę o s tw o r z e n i u , o d k u p i e n i u , u ś w i ę c e n i u , p r z y g o d n i e t r z e b a łą c z y ć w ia d o m o ś c i o o b r z ę d a c h w z w ią z k u z p o k r e w n y m i t e m a ta m i z h i s t o r j i b ib li jn e j i k a t e c h i z m u ( a d w e n t, r o r a t y , o b r z ę d y świąt...), (o ile w I I o d d z ia l e w p r o w a d z o n o p o d r ę c z n i k i m o ż n a je p o z o s ta w ić w I I I ) .
I V o d d z ia ł w y s u w a n a p l a n p i e r w s z y k a te c h iz m , n ie w y k l u c z a j ą c o p o w i a d a ń b i b l i j n y c h i w ia d o m o ś c i l i t u r g i c z n y c h , p r z y g o d n i e ł ą c z o n y c h j a k w I I I od d z . Cel p r a c y w I V odd z. j e s t p o d u c z e n i e dzieci, „ c o śm y d l a P a n a B o g a u c z y n ić w in n i" . ( T r z e b a w p r o w a d z i ć k a t e c h i z m o b s z e r n i e j s z y , p r z y d a t n y o n b ę d z ie d la o d d z . V.).
W V o d d z . p o w t a r z a m y o d p o w i a d a n i a już z n a n e z h i s t o r ji św. S ta r. i Now. T e st. i p r z y ł ą c z a m y n o w e z d o d a n i e m w i a d o m o ś c i g e o g r a f i c z n y c h o P a l e s t y n i e .
£ k a t e c h i z m u o d p o w i e d z i n a p y t a n i a „Co P a n B ó g
d l a n a s uczynił*' p o g ł ę b i e n i e d z ia łó w : 1. S tw o r z e n ie ,
2. O d k u p i e n i e , 3. U ś w ię c e n ie . Z l i t u r g i k i p r z y g o d n i e :
o czci l it u r g i c z n e j , o r o k u k o ś c ie ln y m , o o b r z ę d a c h
Nr. 8 M ie s ię c z n ik D i e c e z j a l n y Łucki 353
p r z y M szy św. i s a k r a m e n t a c h . (Do h i s t o r ji św. n a leż y w p r o w a d z i ć p o d r ę c z n i k o b s z e r n ie js z y ) .
P r o g r a m o d d z i a ł u VI, n a p o d s ta w ie e t y c z n y c h o p o w i a d a ń z h i s t o r ji b ib lijn e j, w s k a z u je o d p o w ie d ź n a p y t a n i e “C o ś m y d l a P a n a B o g a u c z y n ić w in n i", z li
t u r g i k i p o z n a n ie : s p r z ę t ó w k o ś c ie l n y c h , s z a t l i t u r g i c z n y c h i n a c z y ń (p ró c z k a t e c h i z m u i h i s t o r ji św. m ło d z ie ż w i n n a z a o p a t r z y ć się w p o d r ę c z n i k z litu rg ik i) . N a o d d z ia ł V I I p r z e z n a c z o n a j e s t H i s t o r j a K o śc io ła . R e a s u m u j ą c cało ść, n a l e ż y z a z n a c z y ć , iż w o d d z i a ł a c h 111, IV, V, VI i VII p l a n m a t e r j a ł u p r z e s u w a się n a k o r z y ś ć k a te c h iz m u , ale n i g d y n ie z r y w a się z w ią z k u z in n e m i g a łę z ia m i n a u k i r e lig ji, s p e c j a l n i e z h i s t o r j ą św ię tą . N a s t ę p n i e m a t e r j a ł j e s t t a k p o d z ie l o n y , iż o d d z ia ły : 1 i 11, 111 i IV, V, VI i VII p o z o s t a j ą w s to s u n - k n k ó ł w s p ó ł ś r o d k o w y c h , z a t a c z a n y c h c o r a z w ię k s z y m p r o m i e n ie m , s to s o w n ie d o r o z w o j u dzieci. O c z y w iś c ie o s ią g n i ę c i e t e g o c e lu j e s t t y l k o w ó w c z a s m ożliw e, g d y n a u c z y c i e l e r e lig ji w s z c z e g ó ła c h b ę d ą się s to s o w a li d o o b o w i ą z u ją c e g o p r o g r a m u . S k ł a n i a to w s z y s tk i c h K a t e c h e t ó w i P r o b o s z c z ó w d o n a b y c i a p o l e c o n e g o p r z e z M. W . R. i O. P . p r o g r a m u re lig ji. P o w r a c a j ą c j e s z c z e r a z d o o m a w ia n e g o s p i s u p o d r ę c z n i k ó w , K u r j a B i s k u p i a w y r a ź n i e z a z n a c z a , iż w s z e lk ie z m i a n y p o d r ę c z n i k ó w n a l e ż y w p r o w a d z a ć p o w o li, r o z w a ż n i e u s u - w a j a c g o r s z e a w p r o w a d z a ją c lep sz e .
( — ) Ks. Kan- A . P ierzch ała
S zef Sekcji(—) Ki. /. S zy c h
K anclerz Kurji BiskupiejS p is p o d r ę c z n ik ó w d o nauk i religji.
O d d z i a ły I i II.
N a u k a w t y c h o d d z i a ł a c h z r e g u ł y o d b y w a się
b e z p o d r ę c z n i k a . M a te r ja ł do p o g a d a n e k z n a jd z ie n a
u c z a j ą c y w n a s t ę p u j ą c y c h k s ią ż k a c h : Ks. /. Grajewski.
354 M i e s i ę c z n i k D i e c e z j a l n y Łucki Nr. 8
P a n Jezus u) duszy D zieck a . C zęść I i I I. L w ów — W a r s z aw a. K s i ą ż n i c a P o l s k a .
Z w a ż y w s z y tę w a ż n ą o k o lic z n o ś ć , iż p r o g r a m d r u g i e g o o d d z i a ł u p o k r ó t k i e m p o w t ó r z e n i u w ia d o m o ś c i z h i s to r ji b i b li jn e j St. Z a k o n u , p r z e w i d u j e p r z y g o t o w a n i e dzieci d o I-ej K o m u n j i św., m o ż n a w d r u g i m r o k u w p r o w a d z i ć p o d r ę c z n i k k a t e c h i z m u i b ib lijk ę .
Z k a t e c h i z m ó w m o ż n a p o lec ić.
1. Ks. B olesław Skarżyński. M a ły K atech izm . R zym sk o - K atolicki. D la p r z y g o t o w a n i a dzieci do I-ej S p o w ie d z i i U r o c z y s t e j K o m u n j i św. K s i ę g a r n i a P o w s z e c h n a we W ło c ł a w k u ( te n k a t e c h i z m z a w i e r a t e k s t p a c ie r z a , u s t a l o n y p r z e z E p i s k o p a t ) .
2. Ks. R ' Filochowski. K atech izm dla przygotow w nia d zieci do pierw szej S pow iedzi i K om unji św. (do n a b y c i a w e w s z y s t k i c h k s i ę g a r n i a c h ) .
O d d z ia ł I I I .
1. Ks. W . Gadowski. M a ła hiblijka. w y d a n i e V K sią - ż n ic a -A tla s . — Lw ów.
2. Ks. F. K ow alew ski. K ró tk a H istorja św. Starego i N o wego Testam entu.
3. K a t e c h i z m y : a) p o d a n e d l a o d d z ia ł u I I , b) Ks.
T. K ow alew ski. M a ły K a tec h izm , c) Ks. Z . B ielaw ski. N auka R elig ii R zy m sk o -K a to lic k ie j dla niższych oddziałów s z k ó ł po
wszechnych. Lwów. N a k ł. Tow. „ B i b lj o te k a R e lig ijn a " 1928.
O d d z i a ł I I I i IV.
1. Ks. J. M a k ło w icz. N auka wiary i obyczajów dla n iż
szych oddziałów s z k ó ł powszechnych.
2. Ks. J B o cza r. D zie je biblijne. Lw ów . 1927. Z a k ł a d O s s o liń s k ic h .
3. Ks. W . W o ła c z. M a ła historja biblijna Starego i N o wego P rzy m ie rza . L w ó w Z a k ł a d O s s o liń s k ic h .
4. Ks. J. M a k ło w ic z. M a ły katechizm . K o ło m y ja . 5. Ks. D r. T eo fil B ro m b o szcz. M a ły katechizm katolicki dla średnich klas s z k ó ł pow szechnych. X a k ł. w y d a w c y . K a tow ice.
6. Ks. B iskup Likow ski. K ró tk i katechizm dla A rchidje-
* Nr. 8 M ie s ię c z n ik D i e c e z j a l n y Łucki 355
cezji Gnieźnieńskiej i P ozn ań skiej. W y d a n i e 10— 16 P o znań..
K s i ę g a r n i a św. W o jc ie c h a .
7. Ks. W alen ty Gadowski. Ilustrowany K atech izm M a ły dla 3 i 4 klasy s z k ó ł powszechnych. W y d a n i e 5 p o p r a w i o n e 1928 r.
O d d z i a ły I V i V.
1. Ks. T. Kowalewski. O bszerniejsza H istorja Święta S ta rego i Nowego Testamentu. W y d a n i e 15. P ł o c k 1920 r.
O d d z i a ły V i VI.
1. Ks. IV. Gadowski. D zie je biblijne
Wskróceniu dla s z k ó ł powszechnych. W y d a n i e 7. L w ó w —■ W a r s z a w a K s i ą ż n i c a P o l s k a .
2. Ks. IV. Gadowski. Ilustrowany w iększy elementarny katechizm katolicki. L w ó w —W a r s z a w a K s i ą ż n i c a P o l s k a .
3. Ks. T . K ow alew ski. K atech izm R zym sk o -K a to lic k i dla dzieci kurs W yższy. P ł o c k 1918 r.
4. Ks. T. Kowalewski. N auka wiary i moralności katolickiej.
P ł o c k , 1919 r.
5. B iskup E . Likow ski. K atechizm R z y m s k o -K a to lic k i w iększy. P o z n a ń —W a r s z a w a , K s i ę g a r n i a św. W o jc ie c h a .
O d d z ia ł VI.
1. Ks. K . Naskręcki. Liturgika. W a r s z a w a 1920 r. K r o n i k a R o d z i n n a .
2. Ks. A . Jaugan. Liturgika. Lw ów . 1918 r.
O d d z ia ł V II.
1. Ks. IV. Gadowski. Krótka H istorja Kościoła katolickie
go. 1925 r.
2. Ks. ]. B °c za r. D z ie je Kościoła katolickiego. W y d a n ie 5. Lwów.
3. Ks. R . Archutowski. Krótki zarys historji Kościoła
k a t o l i c k i e g o .
P o d r ę c z n i k s z k o ln y . N a k ł. K sięg. ś w ie te g o W o jc ie c h a ,
Ś r o d k i n a u k o w e . O b r a z y b ib lijn e . N a k ł. K s i ę g a r n i św. W o jc ie c h a .
f
356 M ie s ię c z n ik D i e c e z j a l n y Łucki
W sp r a w ie D ie c e z ja ln e g o T o w a rzy stw a D o b ro czy n n o śc i.
K U R J A B I S K U P I A Ł U C K A
Sekcja N auki i Sztuki
D n. 28 l i p c a 1928 r.
Nr. 3928 P r z e w i e l e b n y c h K s ię ż y Ł u c k . P r o b o s z c z ó w D ie c ez ji Ł u c k ie j.
S t a t u t 72 S y n o d u Ł u c k i e g o p r z y p o m i n a n a m j e d e n z p i e r w s z y c h o b o w ią z k ó w k a ż d e g o k a p ł a n a k a t o lic k ie g o , m ia n o w ic ie , o b o w ią z e k t r o s z c z e n i a się o u b o g ic h . W t y m c e lu z a le c a t w o r z e n i e p o p a r a f j a c h T o w a r z y s t w D o b r o c z y n n o ś c i , m a j ą c y c h n a c e lu p ie c z ę o t y c h b r a c i a c h n a s z y c h w C h r y s tu s i e , o d w ie d z a n ie z a s p a k a j a n i e ic h p o t r z e b d u c h o w y c h i c ie l e s n y c h .
D ą ż ą c d o u r z e c z y w i s t n i e n i a z a w a r t y c h w pom ie- n i o n y m S t a tu c ie w s k a z ó w e k , J e g o E k s c e l e n c j a K s ią d z B i s k u p O r d y n a r j u s z n a k a z a ł K u r j i z a ją ć się c o n a j- r y c h l e j o r g a n i z a c j ą D i e c e z j a l n e g o R z y m s k o - K a t o l i c k i e g o T o w a r z y s tw a D o b r o c z y n n o ś c i z Z a r z ą d e m G łów n y m w Ł u c k u , O k r ę g o w y m i w D e k a n a t a c h i K o ła m i w p o s z c z e g ó l n y c h p a r a f j a c h . S t a t u t p o m i e n i o n e g o T o w a r z y s t w a , z a r e j e s t r o w a n y p r z e z W o ły ń s k i U r z ą d W o je w ó d z k i, K u r j a B i s k u p i a p r z e s y ł a p r z y n in ie js z e m K s i ę d z u P r o b o s z c z o w i.
P u n k t YI1 S t a t u t u p o d a j e s p o s ó b z a k ł a d a n i a T o
w a r z y s t w a D o b r o c z y n n o ś c i w p a r a f j a c h . S to s o w n ie do
t e g o p u n k t u , z e c h c ą P r z e w i e l e b n i K s ię ż a P r o b o s z c z o
wie z a w ią z a ć t y m c z a s o w e Z a r z ą d y K ó ł z o s ó b p r z e z
s ie b ie z a p r o s z o n y c h , te Z a r z ą d y m a j ą z w o ła ć z e b r a
n i a o r g a n i z a c y j n e , n a k t ó r y c h w y b i o r ą c z ło n k ó w do
s ta ł e g o Z a r z ą d u K o ł a i d e l e g a t ó w d o Z a r z ą d ó w O k r ę
g o w y c h . N a p r z e p r o w a d z e n i e tej p r a c y K u r j a w y z n a
c z a t e r m i n do 1-go s t y c z n i a 1929 r. N a s t ę p n i e , w c ią
g u m i e s ią c a l u t e g o t e g o ż r., P r z e w i e l e b n i K z ię ż a D z ie
k a n i z w o ła ją w a l n e z g r o m a d z e n i e D e le g a tó w , o b r a
n y c h p r z e z K o ł a d l a w y b o r u Z a r z ą d u O k r ę g o w e g o
Nr. 8 M ie s i ę c z n i k D ie c e z j a ln y Łucki 357
i D e l e g a t ó w do Z a r z ą d u G łó w n e g o . P o d o k o n a n i u p o w y ż s z e g o J e g o E k s c e l e n c j a O r d y n a r j u s z w y z n a c z y t e r m i n w y b o r ó w d o Z a r z ą d u G łó w n e g o .
W k ł a d a j ą c n a d z ó r n a d w y k o n a n i e m o m ó w i o n y c h w s k a z ó w e k n a K s ię ż y D z ie k a n ó w , K u r j a B i s k u p i a z a c h ę c a P r z e w i e l e b n e D u c h o w ie ń s tw o d o g o r li w e g o z a ję c ia się t ą s p r a w ą w m y ś l z a le c e n i a C h r y s tu s o w e g o , że c o k o lw ie k u c z y n i m y j e d n e m u z je g o b r a c i n a j m n ie js z y c h , J e m u S a m e m u u c z y n im y . ■ .
(—) K s. K an. P ierzch a ła
w. z. S z e fa S e k c ji( — ) K s. Jan S zych
K anclerz
Z m iany w śr ó d d u c h o w ie ń stw a .
Ks. Kanonik Szum an, O jc ie c D u c h o w n y w S e m in a - r j u m D ie c e z ja ln y m , m i a n o w a n y R e k t o r e m S e m i n a r j u m w s c h o d n i e g o w D u b n ie .
Ks. B . Grosz, a d m i n i s t r a t o r p a r . D u b i e c z n o o b rz . w sch. m i a n o w a n y p r o f e s o r e m S e m i n a r j u m W s c h ó d , w D u b n ie .
Ks. D r. /. B u raczew ski, m i a n o w a n y p r o f e s o r e m S e m i n a r j u m W s c h . w D u b n ie .
Ks. M . L eszczyń sk i, m i a n o w a n y a d m i n i s t r a t o r e m p a r . D u b i e c z n o o b rz . w sch.
Ks. S z a m b . Z . Chmielnicki, m i a n o w a n y O jc e m D u c h o w n y m w S e m i n a r j u m D u c h o w n y m Ł u c k im .
Ks. F. Skalski M .S .T . m i a n o w a n y p r o f e s o r e m Sem.
D u c h o w n e g o w Ł u c k u .
Ks. Leon O staszew ski, w i k a r y R ó w ie ń s k i, m i a n o w a n y S e k r e t a r z e m K u r j i B i s k u p ie j .
Ks. K . S za rk iew icz o t r z y m a ł u r l o p n a s t u d j a m u z y k i k o ś c ie l n e j w R z y m ie .
O str z er z e n ie w sp r a w ie k s ią ż e c z k i „K oronka o m iło sierd ziu B o ż e m “.
K u r j a M e t r o p o l i t a l n a w W a r s z a w i e p o d a j e d o
w ia d o m o ś c i, że k s ią ż e c z k a p. t. „ K o r o n k a o m i ł o s i e r
358 M e s i ę c z n ik D i e c e z j a l n y Łucki Nr. 8
d z i u B o ż e m ", d r u k o w a n a u St. N i e m i r y S y n a i S-ki w W a r s z a w i e , z a w i e r a b ł ę d y d o g m a t y c z n e a z a m ie s z c z o n a a p r o b a t a j e s t fa łs z y w a .
Nie w o ln o tej k s ią ż e c z k i a n i c z y ta ć , a n i w j a k i k o l w i e k s p o s ó b r o z p o w s z e c h n i a ć .
Rozporządzenia prawno-państwowe
R o z p o r z ą d z e n ie M inistra W yznań R eligijn ych i O św ie c e n ia P u b lic zn eg o
z d n i a 17 l ip c a 1928 r.
o p r o w a d z e n iu rejestru za b y tk ó w .
N a p o d s t a w i e a rt. 4 r o z p o r z ą d z e n i a P r e z y d e n t a R z e c z y p o s p o l i t e j z d n i a 4 m a r c u 1928 r. o o p ie c e n a d z a b y t k a m i (Dz. U. R. P. N r. 29, poz. 265) z a r z ą d z a m ć o n a s tę p u j e :
§ 1. W k a ż d y m u r z ę d z i e w o je w ó d z k im p r o w a d z i s ię r e j e s t r z a b y tk ó w , k t ó r y o b e jm u je w s z y s tk i e z a b y t ki, z n a j d u j ą c e się n a o b s z a r z e d a n e g o w o je w ó d z tw a , z w y j ą t k i e m s t a r o ż y tn o ś c i, d z ie ł s z tu k i, d o k u m e n t ó w a r c h i w i a l n y c h i r ę k o p i s ó w , p o s i a d a j ą c y c h w a r to ś ć h i s t o r y c z n ą l u b a r t y s t y c z n ą , z n a j d u j ą c y c h się w k a t o l i c k i c h k o ś c io ł a c h i l o k a l a c h k o ś c ie l n y c h .
§ 2. R e j e s t r z a b y t k ó w d z ie li się n a n a s t ę p u j ą c e d z i a ł y i p o d d z ia ły :
I. D z ia ł z a b y t k ó w n i e r u c h o m y c h , k t ó r y d z ie li się n a p o d d z ia ł y :
1) z a b y t k i s z tu k i,
2) z a b y t k i p r e h i s t o r y c z n e i a r c h e o lo g i c z n e .
I I . D z k A z a b y t k ó w r u c h o m y c h , k t ó r y d z ie li się n a p o d d z ia ł y :
1) z a b y t k i s z tu k i ,
2) p r e h i s t o r y c z n e i a r c h e o l o g i c z n e , 3) z a b y t k i p a l e o n t o l o g i c z n e ,
4) a rc h i w a lj a ,
5) z b i o r y b i b lj o te c z n e .
Nr. 8 M ie s ięc z n ik D i e c e z j a l n y Ł(jcki 359
§ 3. R e j e s t r •— p r ó c z n u m e r u p o r z ą d k o w e g o o r a z d a t y i n u m e r u p r a w o m o c n e g o o r z e c z e n i a o u z n a n i u p r z e d m i o t u za z a b y t e k — z a w i e r a n a s t ę p u j ą c e d a n e :
m iejsce, g d z ie z a b y t e k się z n a j d u j e ( n a z w a m ie j
sc o w o śc i i p o w ia t), o k r e ś l e n i e z a b y tk u ,
d a t a lu b s tu l e c ie p o w s t a n i a z a b y t k u o r a z d a t y ( s tu le c ia ) w a ż n i e j s z y c h j e g o z m ian ,
imię, n a z w i s k o i a d r e s w ł a ś c ic ie la z a b y t k u ( e w e n t u a l n i e w ł a s n o ś ć p a ń s tw o w a ) ,
u w a g i.
N a k o ń c u k a ż d e g o r e j e s t r u z n a j d u j e się s k o r o w idz a lf a b e t y c z n y , o s o b o w y i s k o r o w id z m ie jsc o w o śc i.
P o d r u b r y k ą „ u w a g i “ n o t u je się m ię d z y in n e m i w p i s a n ie d o k s i ą g w i e c z y s t y c h (art. 3 u s t ę p trzeci), w y k r e ś l e n i e z r e j e s t r u , w z ię cie w z a r z ą d p a ń s t w o w y (art. 17), p r z e n i e s i e n i e d o m u z e u m lu b d o b i b l j o t e k i p a ń s tw o w e j a lb o p u b l ic z n e j (art. 17) i w s z e lk i e z m i a n y t y t u ł u w ła s n o ś c i.
§ 4. Z a b y t k i w p i s a n e n a z a s a d z ie d e k r e t u R a d y R e g e n c y j n e j z d n i a 31 p a ź d z i e r n i k a 1918 r. o o p ie c e n a d z a b y t k a m i s z tu k i i k u l t u r y w i n n y b y ć w p i s a n e d o r e j e s t r ó w o d n o ś n y c h w o je w ó d z tw n a p o d s ta w ie z a w i a d o m ie ń , k t ó r e p o s z c z e g ó ln i k o n s e rw a to r o w i® o t r z y m y w a li w e w ła ś c iw y m c z a s ie z b. M i n i s te r s tw a S z tu k i i K u l t u r y o r a z z M in i s te r s tw a W y z n a ń R e l ig i jn y c h i O ś w ie c e n ia P u b l i c z n e g o , lu b , w b r a k u t a k i c h z a w i a d o m ie ń , n a p o d s t a w i e w y c ią g ó w z i n w e n t a r z a , k t ó r e M in is te r s tw o W y z n a ń R e l i g i j n y c h i O ś w ie c e n ia P u b l i c z n e g o p r z e ś l e k o n s e r w a t o r o m .
N a s t ę p n i e w i n n y b y ć w p i s a n e z a b y tk i , k t ó r e j a k i m k o l w i e k a k t e m a d m i n i s t r a c y j n y m , w y n i k a j ą c y m z p r z y t o c z o n e g o d e k r e t u R a d y R e g e n c y j n e j z d n i a 31 p a ź d z i e r n i k a 1918 r o k u , z o s ta ł y p r a w o m o c n i e u z n a n e za z a b y t k i , lu b z o s ta ł y p r z e z k o n s e r w a t o r ó w w p i s a n e do k a t a l o g ó w p r z e z n i c h p r o w a d z o n y c h , o ile o te m w ła ś c ic i e l a z a w ia d o m io n o .
§ 5. W p i s i n n y c h z a b y t k ó w n a s t ę p u j e n a m o c y
p r a w o m o c n y c h o r z e c z e ń w y d a n y c h n a z a s a d z ie a rt. 3
360 M ie s i ę c z n i k D i e c e z j a l n y Łucki Nr. 8
r o z p o r z ą d z e n i a P r e z y d e n t a R z e c z y p o s p o l it e j z d n i a 6 m a r c a 1928 r o k u o o p ie c e n a d z a b y t k a m i (Dz. U.
R. P . N r. 29, poz. 265).
§ 6. R e j e s t r z a b y t k ó w w in ie n b y ć w p e w n y c h o z n a c z o n y c h z g ó r y d n i a c h i g o d z i n a c h d o s t ę p n y d o p r z e g l ą d a n i a k a ż d e j o s o b ie , k t ó r a u p r a w d o p o d o b n i swój i n t e r e s w ty m w z ględ zie.
O g ł o s z e n i e o d n i a c h i g o d z i n a c h p r z e g l ą d a n i a r e j e s t r u w in n o b y ć p r z y b i t e p r z y w e jściu d o u r z ę d u w o j e w ó d z k ie g o .
§ 7. R o z p o r z ą d z e n i e n i n ie js z e w c h o d z i w ż y c ie z d n i e m o g ło s z e n ia .
M in is te r W y z n a ń R e l i g i j n y c h i o ś w ie c e n ia P u b l i c z n e g o : Świtalski
DZ1RŁ N1EURZĘDOWY
J e z u s R ob otnik.
K i l k a słó w h is to r ji. P o d k o n i e c 1917 r. B e n e d y k t XV p o w i e d z ia ł d o ks. S c h u h , p r o b o s z c z a p a r a f j i św ię
tej K l o t y l d y w G e n e w ie : „M asz do s p e ł n i e n i a w ie lk ą i d o n i o s ł ą m isję. Ucz w s z y s tk i c h z n a jo m o ś c i C h r y s t u s a R o b o t n i k a , p r z e p o w i a d a j n a w ie lk ic h p r z y k ł a d a c h z N a z a r e t u p o t r z e b ę p o s ł u s z e ń s t w a , p r a c y i o b o w i ą z k ow ości.
G o r liw y z a ło ż y c ie l n a b o ż e ń s t w a d o C h r y s t u s a R o b o t n i k a z t a k i m z a p a ł e m p o c z ą ł w y k o n y w a ć d r o g i s w e m u s e r c u r o z k a z , że ju ż w c z e r w c u 1923 r. m ia ł s z c z ę ś c ie przedłoż-yć O jc u św. P iu s o w i X I p o d a n i e ze s t u p o d p i s a m i k a r d y n a ł ó w i b i s k u p ó w , p r o s z ą c y c h o ~ u s t a n o w ie n i e ś w ię ta C h r y s t u s a - R o b o t n i k a . „ Z b ie r a j, r z e k ł m u P a p i e r z , z b ie r a j w d a ls z y m c i ą g u z g ło s z e n ia w ś r ó d e p i s k o p a t u , w ś w ie cie p r a c y , w ś r ó d o r g a n i z a c j i r o b o t n i c z y c h , z w i ą z k ó w z a w o d o w y c h , s t o w a r z y s z e ń p r o f e s j o n a l n y c h , b y s p r a w a u s t a n o w i e n i a ś w ię ta d o j
rz a ł a . C zas z r o b i s w o je ".
Nr. 8 M ie s i ę c z n i k D i e c e z j a l n y Łucki 361
T a c e n n a z a c h ę t a p o s ł u ż y j a k o n o w y i m p u ls d o r o z b u d z e n i a d ą ż e n i a n a t c h n i o n e g o p r z e z D u c h a św.
w K o ściele, c e le m u c z c z e n ia b o s k i e g o R o b o t n i k a . P o c z te r e c h l a t a c h w y s iłk ó w z d o b y t a z o s ta ła d l a s p r a w y w ię k s z a c zęść e p i s k o p a t u . Ks. S c h u b , k lę c z ą c w d n i u 15 c z e r w c a 1927 r. u s tó p P i u s a X I o d d a w a ł m u 3 to m y p o d p i s ó w w ra z z p o d p i s a m i 33 k a r d y n a ł ó w i 560 b i s k u p ó w , p r o s z ą c y c h o u s t a n o w i e n i e n o w e g o św ięta.
* *
*
O jc ie c św. n ie p o z o s t a ł o b o j ę t n y n a t e n z a r z ą d z o n y p r z e z e ń p l e b i s c y t d u sz . P o d k o n i e c l ip c a 1928 u d z i e l a j ą c p o s ł u c h a n i a p i e l g r z y m c e , z łoż one j z 5 t y s ię c y w ł o s k ic h r o b o tn i k ó w , c h c ą c im w y r z ą d z i ć p r z y j e m n ą n i e s p o d z i a n k ę , w s p o m n ia ł, że św. K o n g r e g a c j a O b r z ę d ó w z a ję ta j e s t b a d a n i e m t e k s t u w o ty w n e j M szy św. k u czci J e z u s a R o b o t n i k a , i że b a d a n i e ' t o w k r ó t ce p o m y ś l n i e się z a k o ń c z y .
T a k t e d y z c a łą p e w n o ś c ią m o ż n a p r z e w id y w a ć , że s t a r a n i a ks. S c h u b ’a z o s t a n ą u w i e ń c z o n e d o d a t n i m r e z u l ta t e m .
* *
*
L ecz już t e r a z n i e j e d n o k r o t n i e d a je się sły s z e ć z a r z u t p r z e c iw k o ś w ię tu C h r y s t u s a R o b o t n i k a : Poco
■ustanawiać nowe śmięto?
N a to m u s i m y o d rz e c , że t a j e m n i c e C h r y s t u s a są naszem i ta j e m n i c a m i. K o ś c ió ł z n i e p r z e b r a n e j s k a r b n i c y w y d o b y w a s to p n i o w o to, co n a j b a r d z i e j o d p o w i a d a k a ż d e m u p o k o l e n i u . Ś w ię ta n ic n ie d o d a j ą do B o g a , ich celem uświęcenie nasze. W id o c z n ie t a j e m n i c a N a z a r e t u , r o z p a t r y w a n a d o t ą d d o ś ć j e d n o s t r o n n i e j a k o w z ó r ż y c ia u k r y t e g o i u b ó s tw a , p o w i n n a b y ć z woli O p a t r z n o ś c i r o z p a t r y w a n a j a k o w z ó r p r a c y w ł a ś n ie w c z a s a c h d z is ie js z y c h , k i e d y z a g a d n i e n i e p r a c y p o s i a d a w s p o łe c z e ń s t w i e t a k s z a l o n ą d o n io s ło ś ć . Z r e s z t ą ż a d n e i n n e św ię to n ie u w z g l ę d n i a p r z e d m i o t u św ię
t a C h r y s t u s a - R o b o t n i k a .
362 M ie s i ę c z n i k D ie c e z j a ln y Łucki Nr. 8
Ale z a r z u c ą z now u: Poco nowe święto, g d y lud zanied
buje stare?
W ł a ś n i e p o to , b y r o z p a l i ć p o b o ż n o ś ć w ie rn y c h . J a k ś w ię to C h r y s t u s a K r ó l a w sz ę d z ie , g d z ie o b c h o d z o n e b y ło n a b o ż n i e i u r o c z y ś c ie p r z y c z y n i ł o się do g o r li w s z e g o o b c h o d z e n i a ś w ią t B o ż e g o N a r o d z e n i a i W i e l k a n o c y , p o d o b n i e d o d a t n i s k u t e k w y w rz e n i e z a w o d n i e ś w ię to C h r y s t u s a R o b o t n i k a .
I n n i z n o w u p o s ta w ią t r u d n o ś ć : B ęd zie to ogień sło m iany, z a p a ł jednego dnia.
A m y n a to o d p o w ie m y :
K tó ż to p r z e w id z ie ć może? N a w e t g d y n o w e św ię to z o s ta ł o z a p o m n i a n e , ju ż p o u p ł y w i e k i l k u lat; czy h o ł d y , j a k i e o n o w y w o ła , b o d a j r a z j e d e n ty lk o , n ie s t a n o w i ą s a m e w s o b ie d o n i o s ł e g o s k u tk u ?
L e c z m a m y n a d z ie ję , że b ę d z ie in a c z e j, że j a k n a b o ż e ń s t w o do C h r y s t u s a K r ó l a p o d t r z y m y w a ł o m ę c z e n n i k ó w m e k s y k a ń s k i c h w ich w a lc e o w ia rę , p o d o b n i e n a b o ż e ń s t w o d o C h r y s t u s a R o b o t n i k a b ę d z ie g w i a z d ą p r z e w o d n i ą w a p o s to ls tw ie , j a k i e n a m d zisiaj K o ś c ió ł p o w i e r z a , w ś r ó d r o b o t n i c z y c h m as.
Wiadomości z Rzymu.
O r ę d z ie P a p ie sk ie dla Chin. Osseroatore R om ano o g ł a s z a o r ę d z i e O jc a Ś w ię teg o , w y s t o s o w a n e do b i s k u p ó w , k a p ł a n ó w i c a łe g o n a r o d u c h iń s k ie g o .
W liśc ie t y m O jc ie c ś w ię ty w s p o m i n a o ż yc zliw ym s t o s u n k u S t o li c y A p o s t o ls k i e j do Chin, w y r a ż a j ą c y m sie s z c z e g ó ln ie w k o n s e k r a c j i p i e r w s z y c h b i s k u p ó w c h iń s k i c h . C ie s z y się n a s t ę p n i e z z a k o ń c z e n i a w o jn y d o m o w e j i w y r a ż a n a d z ie ję w u t w i e r d z e n i e się p o k o j u w e w n ę t r z n e g o i z e w n ę t r z n e g o n a p o d s t a w i e s p r a w i e d liw o śc i i m iłości.
O r ę d z ie d o d a je :
W c e lu o s ią g n i ę c i a te g o p o k o j u O jciec św. p r a g n i e
c a łk o w it e g o u z n a n i a u z a s a d n i o n y c h d ą ż e ń n a jl ic z n i e j
Nr. 8 M ie s i ę c z n i k D ie c e z j a ln y Łucki 363
s z e g o n a św iecie n a r o d u , k t ó r y o d z n a c z a się s t a r ą k u l t u r ą , p o z n a ł w ie lk o ś ć i c h w a łę o r a z m oże s p o d z ie w a ć się w ielk iej p r z y s z ło ś c i, jeżeli z d o ła się u t r z y m a ć n a d r o d z e s p ra w ie d liw o ś c i.
O jc ie c ś w ię ty w y r a ż a d a le j ż y c z e n ie , a b y m isje k a t o l i c k i e p r z y c z y n i a ł y się do k r z e w ie n ia p o k o j u , do d o b r o b y t u i p o s t ę p u C hin , d o d a ją c , że „ K ościół K a to lic k i u z n a je i z a le c a u s z a n o w a n i e i p o s łu s z e ń s tw o d l a w ładz, p r a w n i e u s t a n o w i o n y c h i w y m a g a d l a sw oich m i s j o n a r z y i w i e r n y c h w o ln o ś c i i b e z p ie c z e ń s t w a " .
O r ę d z ie k o ń c z y się z a le c e n ie m o r g a n i z a c j o m k a t o lic k im c z y n n e j w s p ó ł p r a c y w d z ie le r o z s z e r z a n i a w ia ry .
— D zień św . J a n a E u des. D e k r e t e m św. K o n g r e g a c ji O b r z ę d ó w d. 19 s i e r p n i a z o s ta ł p o ś w i ę c o n y czci św. J a n a E u d e s , k a n o n i z o w a n e g o p o d c z a s r o k u j u b i le u s z o w e g o , z a ło ż y c ie l a E u d y s t ó w i S ió s tr D o b r e g o P a s t e r z a . D e k r e t r o z s z e r z a to św ię to n a c a ły K o ś c ió ł i z a tw ie r d z a o f ic ju m o św ię ty m .
— B r y la n to w e g o d y K ardynała Friihw irtha. 5 l ip c a J . E m . K a r d y n a ł F r i i h t w i r t h , b y ł y j e n e r a ł 0 0 . D o m i
n i k a n ó w , o b c h o d z i ł 60-tą r o c z n i c ę ś w ię c e ń k a p ł a ń s k i c h . D o s t o j n y J u b i l a t u r o d z i ł się 21 s i e r p n i a 1845 r . , - w s t ą p ił d o Z a k o n u 0 0 . D o m i n ik a n ó w w r. 1863, w y ś w ię c o n y n a k a p ł a n a w r. 1868. P o d w a k r o ć , m ia n o w ic ie , w r. 1880 i 1891 b y ł o b i e r a n y p r o w i n c j a ł e m p r o w in c ji a u s tr y ja c k ie j . N a k a p i t u l e j e n e r a l n e j w L i o n ie w r. 1891 o b r a n y z o s ta ł j e n e r a ł e m Z a k o n u . W r. 1907 P i u s X m ia n o w a ł g o a r c y b i s k u p e m H e r e k l e i i n u n c j u s z e m w M o n a c h ju m . B e n e d y k t X V w r. 1915 o b d a r z y ł g o p u r p u r ą k a r d y n a l s k ą . W d z ie s ię ć l a t p ó ź n ie j O jc ie c św ięty, P i u s XI, m ia n o w a ł g o w ie lk im p e n i t e n c j a r u s z e m , a w z e s z ły m r o k u k a n c l e r z e m Ś w ię te g o K o ś c io ła .
K R O N I K A
W y so k ie o d w ie d z in y . W e w t o r e k 7-go s i e r p n i a
z r a n a p r z y b y l i do Ł u c k a w o d w i e d z in y d o J . E . K s ię
d z a B i s k u p a S z e lą ż k a D o s t o jn i G o śc ie z P ł o c k a
364 M ie s i ę c z n i k D i e c e z j a l n y Łucki Nr. 8
w o s o b a c h J . E . K s i ę d z a B i s k u p a O r d y n a r j u s z a P ł o c k ie g o , A n t o n i e g o J u l j a n a N o w o w ie js k ie g o , J. E. K s ię d z a B i s k u p a S u f r a g a n a , L e o n a W e t m a ń s k i e g o , J . E . K s i ę d z a B i s k u p a N o m i n a t a , S t e f a n a W a lc z y k ie w ic z a , K s ię ż y P r a ł a t ó w : A d a m a P ę s k i e g o i L u d w i k a W ilk o ń - s k ie g o .
J . E. K s i ą d z B i s k u p S z e lą ż e k u d a ł się o s o b iś c ie n a d w o r z e c k o le jo w y , a b y t a m w o t o c z e n iu D u c h o w i e ń s tw a Ł u c k i e g o p o w i t a ć d r o g i c h Gości. K ilk a k s i ę ż y m ie js c o w y c h w y j e c h a ł o p r z e d t e m n a I c h s p o t k a n i e do K iw e r z e c . P o p o w i t a n i u n a d w o r c u s z e r e g p o j a z d ó w r u s z y ł w s t r o n ę p a ł a c u B is k u p ie g o .
N i e s t r u d z o n y K s i ą d z B i s k u p N o w o w ie js k i n ie c h c ia ł p r z y j ą ć p r z e w i d y w a n e g o w p r o g r a m i e o d p o c z y n k u p o p o d r ó ż y , lecz n ie z w ło c z n ie p o M szy św.
i ś n i a d a n i u r o z p o c z ą ł z w ie d z a n ie p a ł a c u i K u r j i B i
s k u p ie j , n a s t ę p n i e w y r a z ił ż y c z e n i e u d a n i a się do K a t e d r y i s k a r b c a . O g l ą d a n i e t y c h p i ę k n y c h z a b y tk ó w k u l t u r y p o l s k o - k a t o l i c k i e j n a k r e s a c h w z b u d z iło z a c h w y t D o s t o j n y c h Gości, k t ó r z y n ie sz cz ę d z ili słów n a j e g o w y r a ż e n i e p o d c z a s p r e z e n t a c j i D u c h o w i e ń stw a , j a k a o d b y ł a się n a s t ę p n i e o g o d z . 12 w P a ł a c u . W r o z m o w ie , t r w a j ą c e j o k o ło g o d z in y , I c h E k s c e l e n cje i K s ię ż a P r a ł a c i b a r d z o się i n te r e s o w a l i s p r a w a m i k r e s o w e m i , w y k a z u j ą c żyw e z a d o w o le n ie z p o z n a n i a tej d z ie l n ic y n a s z e g o k r a j u .
P o o b i e d z i e w ś c iśle p r y w a t n e m k ó ł k u G o śc ie
u d a li się d o S e m i n a r j u m D u c h o w n e g o i do s ie r o c iń c a .
Z p o w o d u z w y k łe j w c z a s ie w a k a c y j n y m n i e o b e c n o
ści k l e r y k ó w o d w i e d z in y S e m i n a r j u m b y ł y k r ó tk i e ,
g d y ż z r e d u k o w a ł y się do w i z y ty u Ks. R e k t o r a
i z w i e d z e n i a g m a c h u . W s i e r o c i ń c u G o śc ie w y s ł u c h a l i
ś p ie w ó w dzieci i p r z e m ó w i e n i a , w k t ó r e m j e d n a
z d z i e w c z y n e k d z ię k o w a ł a J . E. K s i ę d z u B i s k u p o w i
N o w o w i e js k i e m u za z g o d ę n a p r z e n i e s i e n i e się do
n a s z e j d iec e z ji K s i ę d z a K a n o n i k a J a g ł o w s k i e g o , t w ó r
c y sie ro c iń c a . J e g o E k s c e l e n c j a o d p o w i e d z ia ł w s e r
d e c z n y c h s ło w a c h . N a s t ę p n i e G o śc ie w róc ili d o p a ł a c u .
Nr. 8 M ie s ię c z n ik D i e c e z j a l n y Łucki 365
N a z a j u t r z t r w a ł o z w ie d z a n ie Ł u c k a w d a ls z y m c i ą g u . W b u r s i e M a c ie rz y S z k o ln e j I c h E k s c e l e n c j e z o s ta li p o w i t a n i p r z e z Ks. S z a m b e l a n a B a r a n o w s k i e g o i p r z e d s t a w ic i e l i s p o łe c z e ń s t w a . W ie l k ie z a i n t e r e s o w a n ie o b u d z ił y n i e k t ó r e u r z ą d z e n i a g o s p o d a r c z e , o p a r t e n a w z o r a c h z a g r a n i c z n y c h . W d r o d z e p o w r o t n e j g o ś c ie o g l ą d a l i Z a m e k L u b a r t a . W r e s z c ie n a z a k o ń c z e n i e w y c ie c z k i p r z e d p o ł u d n i o w e j o d w ie d z ili k s i ę ż y m ie js c o w y c h w ic h m ie s z k a n i a c h .
N a g o d z . 2-gą b y ł n a z n a c z o n y o b i a d g a lo w y , w y d a n y p r z e z J. E. K s i ę d z a B i s k u p a S z e l ą ż k a n a c z e ś ć Gości. N a o b ie d z ie b y ł o o b e c n e D u c h o w ie ń s tw o Ł u c k i e in gremio. S to s o w n ie do ż y c z e n i a J . E . K s i ę d z a B i s k u p a N o w o w ie js k ie g o , n ie m ia ło b y ć ż a d n y c h t o astó w , n a t o m i a s t t o c z y ł a się m iła i s e r d e c z n a p o g a w ę d k a . J e d n a k D o s t o j n y G o s p o d a r z u z n a ł za w ła ś c i
w e w n ie ś ć z d ro w ie p r z y n a j m n i e j K s i ę d z a B i s k u p a N o w o w ie js k ie g o , p o d k r e ś l i w s z y u p r z e d n i o w p r z e m ó w i e n iu ile z a w d z ię c z a M u o s o b iś c ie , j a k o d a w n e m u S w e m u O r d y n a r j u s z o w i , o r a z j a k i m s z a c u n k i e m j e s t o t o c z o n e J e g o I m i ę p r z e z o g ó ł D u c h o w i e ń s t w a P o l s k ie g o , k t ó r e m u N a j d o s t o j n i e j s z y A r c y p a s t e r z świeci p r z y k ł a d e m c n ó t i u c z o n e m i d z ie łam i. J . E . K s ią d z B i s k u p N o w o w ie jsk i p o d n i ó s ł d o n i o s ł e z n a c z e n ie p r a c y D u c h o w ie ń s tw a na k r e s a c h i o s i ą g n i ę t e p r z e z n i ą w y n ik i, p o c z e m o d p o w i e d z ia ł n a t o a s t z d r o w ie m K s i ę d z a B i s k u p a S z e lą ż k a i D u c h o w i e ń s t w a d iec e z ji Ł u c k iej. P o o b i e d z i e o d b y ł a się w s p ó l n a f o to g r a f j a .
N ie z w ło c z n ie p o t e m D o s t o jn i G o ście u d a l i się n a w y c ie c z k ę do O łyk i, g d z ie zw ied zili p a m i ą t k i m ie js c o we. W ie l k ą p o m o c w o r g a n i z a c j i tej w y c ie c z k i ja k o - t e ż n a s t ę p n y c h o k a z a ł Ks. K a n o n i k T u s z y ń s k i , u d z i e l a j ą c w ł a s n e g o s a m o c h o d u i sa m n im z p o d z iw u g o d n ą s p r a w n o ś c i ą k i e r u j ą c .
O s t a t n i e g o d n i a p o b y t u n a W o ł y n i u c a łe t o w a
r z y s t w o u d a ł o się s a m o c h o d a m i do K r z e m i e ń c a . W w y
c ie c z e e tej w s z a k ż e n ie b r a ł u d z i a ł u z o b a w y z m ę
c z e n i a J . E. K s ią d z B i s k u p N o w o w ie js k i, k t ó r y p o
366 M ie s i ę c z n i k D i e c e z j a l n y Łucki Nr. 8
p r z e s t a ł n a n i e d a l e k i e j p o d r ó ż y do R o ż y sz c z, tu d z ie ż J . E . K s ią d z B i s k u p S z e lą ż e k , z a ję ty w ty m d n i u z p o w o d u p o ś w i ę c e n i a lin ji k o lejo w e j do S to ja n o w a . P o d r o d z e d o K r z e m i e ń c a D o s to jn i G oście z a tr z y m a li się w D u b n i e w c e lu z w ie d z e n ia k o ś c io łó w m ie js c o w y c h .
W ie c z o r e m , p o p o w r o c i e z w y c ie c z k i i s p o ż y c i u w i e c z e r z y n a s t ą p i ł o d j a z d G ości ż e g n a n y c h z n o w u n a d w o r c u p r z e z J . E . K s i ę d z a B i s k u p a i D u c h o w ie ń s tw o .
I c h E k s c e l e n c j e i K s ię ż a P r a ł a c i p r z e z c a ły c z as S w e g o p o b y t u n a W o ł y n i u o k a z a l i b a r d z o w iele s e r d e c z n o ś c i m ie js c o w e m u D u c h o w ie ń s tw u o r a z w y r a ż a li się z u z n a n i e m o j e g o p r a c y . K ł a d ą c te p o c h w a ł y n a k a r b ł a s k a w o ś c i D o s t o j n y c h Gości, j e d n o c z e ś n i o p r a g n i e m y z a z n a c z y ć , że w ł a ś n ie O n i z o s ta w ili w ś r ó d n a s n i e z a t a r t e w r a ż e n i e d o b r o c i i u p r z e jm o ś c i. M y ś lą do N ic h r a z je s z c z e b i e g n ą c , s k ł a d a m y I m s e r d e c z n e p o d z i ę k o w a n i e za o d w i e d z in y n a s z y c h k r e s ó w i za n i e z a p o m n i a n e c h w ile w I c h t o w a r z y s t w i e s p ę d z o n e .
P o ś w ię c e n ie p rzez J. E. K siędza B iskupa S z e lą ż k a n o w e j linji k o le jo w e j Ł u ck — S to ja n ó w .
D n . 9 .Y I I I n a g r a n i c y w ojew ó dztw : T a r n o p o l s k i e
g o i W o ł y ń s k i e g o (3 kim . od S to ja n o w a ) p r z y o ł t a r z u
p o l o w y m J e g o E k s c e l e n c j a Ks. B i s k u p S z e lą ż e k o d
p r a w i ł M szę p o ł o w ą i d o k o n a ł p o ś w i ę c e n i a now ej
linji. P o M szy św. Ks. B i s k u p m ia ł p r z e m o w ę , w k t ó
r e j p o d k r e ś l i ł siłę i m o c t w ó r c z ą n a r o d u p o l s k i e g o ,
c z e g o d o w o d e m j e s t c h o c i a ż b y b u d o w a tej n o w e j linji
k o le jo w e j. R z ą d r o s y j s k i u m y ś l n i e o d w r a c a ł W o ł y ń od
w p ły w ó w k u l t u r a l n y c h z z a c h o d u i g d y i n n e p a ń s t
w a k o n k u r o w a ł y ze s o b ą w b u d o w ie n o w y c h linji,
p o k r y w a j ą c y c h je c o r a z to g ę s t s z ą siecią, w R osji
i n a W o ł y n i u p a n o w a ł z a stó j i m a r t w o t a . P a ń
s tw o w o ś ć p o l s k a m u s i te w y s t ę p n e z a le g ło ś c i o d
r a b i a ć i n te n s y w n i e . A c z y n y t a k i e n ie w y p ł y w a j ą
m e c h a n i c z n i e z k o n i e c z n o ś c i fiz y c z n y c h . Są o n e d a l
sz y m w y r a z e m n a s z e g o z m a r t w y c h w s t a n i a p a ń s t w o
w e g o i z w y c ię s k ie j p r a w d y n a s z e j tę ż y z n y . I s t o t ą
h i s t o r ji p o l s k i e j n a w s c h o d z ie je s t p o s ł a n n i c t w o kul-
Nr. 8 M ie s i ę c z n i k D i e c e z j a l n y Łucki 367