PL ODPOWIEDZI NA DODATKOWE PYTANIA PISEMNE PARLAMENTU
EUROPEJSKIEGO
UDZIELONE PRZEZ KANDYDATKĘ NA KOMISARZA Sylvie GOULARD
Kandydatkę na komisarza do spraw rynku wewnętrznego
SEKCJA 1/ TEKA
1. Podczas wysłuchania 2 października 2019 r. Pani odpowiedzi i deklaracje nie były dla nas wystarczająco jasne. W związku z tym chcielibyśmy zadać następujące pytanie: Jak poradzi sobie Pani z zarządzaniem, koordynacją i kontrolowaniem tak bezprecedensowo dużego portfolio – nowe główne dyrekcje generalne – i z konfliktem interesów oraz dodatkowym zadaniem polegającym na utworzeniu nowej dyrekcji generalnej (DG ds. Obrony i Przestrzeni Kosmicznej), zresztą sztucznie dodanej, a także z odpowiedzialnością za media i politykę audiowizualną?
W jaki sposób zamierza Pani na przykład wpływać na nową politykę przemysłową?
Nową strategię obronną i kosmiczną?
2. Powierzona Pani przez Ursulę von der Leyen teka obejmuje przemysł i usługi cyfrowe, sektor kosmiczny i obronność, usługi audiowizualne i MŚP. Jak zamierza Pani wykorzystać potencjalne synergie między poszczególnymi strategiami i synergię między dyrekcjami generalnymi?
3. Jako kandydatce na komisarza ds. rynku wewnętrznego powierzono Pani dość ambitną tekę, której celem jest połączenie dosyć zróżnicowanych obowiązków, od obronności po cyfryzację, przy spodziewanym całkowitym budżecie w wysokości aż 36 mld EUR. Mimo wyjaśnień przedstawionych w trakcie niedawnych rozmów w Parlamencie wydaje się mało prawdopodobne, aby tak różnorodne i rozbieżne obowiązki zgromadzone w jednym portfolio miały szansę na sprawną i zadowalającą realizację.
Rozwój technologii i konwergencja modeli biznesowych sprawiły, że rozróżnienie między
„jednolitym rynkiem” a „jednolitym rynkiem cyfrowym” stało się nieaktualne. Dotyczy to wszystkich przedsiębiorstw, w szczególności przedsiębiorstw przemysłowych. W związku z tym konieczne jest jednolite i spójne podejście w zakresie regulacji, finansowania i narzędzi
koordynacji. Kwestia ta znajdzie się w centrum naszej strategii przemysłowej, której podstawą będzie pogłębiony jednolity rynek oraz nasza strategia dotycząca MŚP. Nowy zakres moich obowiązków pozwoli nam lepiej sprostać tym rosnącym oczekiwaniom.
Przemysł, przedsiębiorstwa i przedsiębiorcy potrzebują jednego interfejsu, który odpowie na wyzwania, przed którymi stoi obecnie nasza gospodarka. Moja teka umożliwi lepsze wykorzystanie synergii w wielu dziedzinach, na przykład w dziedzinie innowacji. Wszystkie trzy dyrekcje generalne zajmują się sztuczną inteligencją, własnością przemysłową, cyfryzacją i cyberbezpieczeństwem. Wszystkie dysponują szczególną wiedzą ekspercką ze swoich sektorów: usług, towarów, technologii, mediów oraz sektora audiowizualnego, kosmicznego i obronnego. Połączenie tej wiedzy stanowi wyjątkową szansę.
Pozwolę sobie przedstawić pięć przykładów synergii:
1. Jednym z naszych założeń jest połączenie obliczeń wielkiej skali, szybkich sieci łączności, sztucznej inteligencji, przetwarzania w chmurze i zasobów kosmicznych w celu osiągnięcia w Europie bardzo dokładnych prognoz i zdolności w zakresie zarządzania kryzysowego. Takie zdolności dałyby europejskiemu przemysłowi przewagę w dziedzinie sztucznej inteligencji / dużych zbiorów danych, co z kolei przyniosłoby UE korzyści gospodarcze i społeczne. Dzięki temu moglibyśmy odpowiedzieć na takie pytania, jak to, które tereny są szczególnie narażone na ekstremalne zjawiska pogodowe lub rosnące poziomy oceanów. Dotyczy to sektora publicznego (w zakresie planowania, działań zapobiegawczych itp.), sektora budowlanego i wielu innych.
2. W pełni zabezpieczona infrastruktura danych będzie warunkiem wstępnym dla każdej zaawansowanej gospodarki. Kwant będzie kolejnym kamieniem milowym na drodze do bezpiecznej komunikacji. Opierając się na pracach dyrekcji generalnych w dziedzinie przestrzeni kosmicznej i bezpieczeństwa cybernetycznego, chcielibyśmy zachęcić ośrodki badań naukowych, przedsiębiorstwa prywatne i inne podmioty publiczne do połączenia sił na rzecz opracowania i wdrożenia w pełni bezpiecznej infrastruktury łączności kwantowej typu „end-to-end”, która połączy technologie satelitarne i naziemne.
3. Sektory takie jak technologie medyczne, budownictwo, moda i produkty kosmetyczne to przykłady sektorów, które muszą przystosować się do transformacji cyfrowej, albo ich przyszłość będzie zagrożona. Odniosą one znaczne korzyści ze zintegrowanego podejścia, w ramach którego prawodawstwo sektorowe zostanie poddane przeglądowi i dostosowane do ery cyfrowej i neutralności klimatycznej. Aby dotrzeć do wszystkich przedsiębiorstw i sektorów – nie tylko liderów – można rozpocząć szereg dialogów sektorowych na temat wszelkich technologii (budowlanych, modowych, turystycznych itp.). Celem byłaby współpraca ze wszystkimi zainteresowanymi stronami w celu opracowania szeregu konkretnych działań, które wspomogłyby transformację cyfrową wszystkich kluczowych sektorów unijnej gospodarki i pomogłyby czerpać z niej zyski. Działania te byłyby wspierane przez wyspecjalizowane centra innowacji
cyfrowych, obejmujących nie tylko technologie cyfrowe, ale również rozwiązania energooszczędne, nowe materiały i technologie produkcji.
4. Wzajemna wymiana między tradycyjnym przemysłem wytwórczym i sektorem kreatywnym zawsze stanowiła szczególną cechę europejskiej doskonałości. Wraz z integracją zaawansowanych technologii przed europejskimi twórcami otwierają się nowe możliwości. Na przykład drukowanie 3D pozwala na bezprecedensowe łączenie ekoprojektów i architektury kreatywnej. Profesjonalnie przygotowane produkcje wirtualnej rzeczywistości pozwolą szkolić operatorów skomplikowanych maszyn.
Będę wspierać wspólne przestrzenie pracy w centrach innowacji cyfrowych skupiające artystów, technologów i przemysłowców. W każdym państwie członkowskim powinna istnieć przynajmniej jedna taka przestrzeń.
5. Zmiana klimatu, cyfryzacja i starzenie się społeczeństwa oznaczają, że Europejczycy będą musieli podnosić swoje kwalifikacje i nabywać nowe, aby zapewnić dobrobyt i utrzymać społeczną gospodarkę rynkową. Będę zatem ściśle współpracować z komisarzem do spraw miejsc pracy nad inicjatywami, które mogą przynieść korzyści przemysłowi.
W ramach dyrekcji generalnych zamierzam też zrealizować następujące zadania:
MŚP są kluczowymi podmiotami jednolitego rynku, zarówno w sektorze cyfrowym, jak i obronnym. Powołam nowy zespół ds. MŚP w nowej Dyrekcji Generalnej ds.
Przemysłu Obronnego i Przestrzeni Kosmicznej, który to zespół zadba, by MŚP i spółki o średniej kapitalizacji aktywnie uczestniczyły w programach na rzecz obrony i przestrzeni kosmicznej. Zapewni też, że przedsiębiorstwa te będą liderami w wykorzystaniu danych wygenerowanych przez nasze satelity i infrastrukturę kosmiczną. Zespół ten połączy siły z zespołami ds. MŚP w DG GROW i DG CNECT jako jedna grupa zadaniowa ds. MŚP. Razem zespoły te będą stanowić centralny punkt Komisji dla MŚP, niezależnie od sektora. Jak szerzej opisano poniżej, powołam specjalnego pełnomocnika ds. MŚP, wspieranego przez nową grupę zadaniową ds.
MŚP. Będzie on odpowiedzialny za integrację i ożywienie społeczności MŚP, wsłuchiwanie się w obawy MŚP i wdrażanie strategii dotyczącej MŚP, którą opracujemy.
Chcę zwiększyć synergię między zespołami ds. egzekwowania prawa trzech dyrekcji generalnych w celu podjęcia działań w tej sprawie, niezależnie od tego, w czyj zakres obowiązków wchodzą dane instrumenty prawne.
Biorąc pod uwagę wyjątkowe okoliczności związane z utworzeniem nowej Dyrekcji Generalnej ds. Przemysłu Obronnego i Przestrzeni Kosmicznej mój gabinet skorzysta z dodatkowej elastyczności i tymczasowego wsparcia w oparciu o decyzję przewodniczącej. Po utworzeniu Dyrekcji Generalnej ds. Przemysłu Obronnego i Przestrzeni Kosmicznej rozważę dostosowanie struktury DG GROW.
Podobne obawy pojawiają się z powodu niejasnego związku między Pani teką a teką kandydatki na komisarza Margrethe Vestager, której zakres kompetencji wydaje się pokrywać z Pani zakresem kompetencji szczególnie w sprawach związanych z agendą cyfrową.
W związku z tym na obecnym etapie potrzebujemy więcej informacji, aby ocenić, czy Pani teka i teka kandydatki na komisarza M. Vestager są ze sobą kompatybilne.
Za kierowanie pracami w zakresie przywództwa cyfrowego i ich koordynację będzie odpowiadała wiceprzewodnicząca wykonawcza do spraw Europy na miarę ery cyfrowej. Pod jej kierownictwem podejmę na przykład działania w kwestii sztucznej inteligencji, aby zapewnić wymianę między przemysłem cywilnym, obronnym i kosmicznym.
Wiceprzewodnicząca, wraz z wiceprzewodniczącym wykonawczym do spraw gospodarki, która służy ludziom, będzie też odpowiedzialna za strategię przemysłową i strategię dotyczącą MŚP, a ja aktywnie zaangażuję się w prace dotyczące tych strategii, jak wyjaśniłam w odpowiedziach na inne pytania.
Ponadto, choć doceniamy uwagę, którą poświęca Pani różnorodnym trudnościom, z jakimi borykają się obecnie europejskie MŚP, w odpowiedziach nie zaproponowała Pani żadnych konkretnych środków, które pozwoliłyby zaradzić tym trudnościom, tak więc istnieje obawa, że kolejna Komisja nie podejmie zdecydowanych kroków zapobiegających stopniowemu wykluczaniu szczególnie mikroprzedsiębiorstw z rynku wewnętrznego.
MŚP – od tradycyjnych firm rodzinnych po przedsiębiorstwa typu start-up, w całej ich różnorodności – stanowią 99% przedsiębiorstw i zatrudniają dwie trzecie pracowników w UE.
Europa nie wykorzystuje jednak w pełni ich potencjału. MŚP znajdą się w centrum naszej polityki przemysłowej, która zagwarantuje, by ich potrzeby i obawy były uwzględniane i by przedsiębiorstwa te mogły się rozwijać i stały się bardziej konkurencyjne.
Jestem głęboko przekonana, że powinniśmy przyjąć pragmatyczne i oddolne podejście, wsłuchując się w głos wszystkich zainteresowanych stron, aby przedstawić skuteczne propozycje. Jest to konieczne, aby poczynić postępy. Z tego powodu w ciągu pierwszych sześciu miesięcy mojej kadencji zamierzam podjąć szczególne starania, aby dotrzeć do posłów do Parlamentu Europejskiego i ich wyborców, odwiedzić państwa członkowskie, stolice i regiony oraz porozmawiać z przedsiębiorcami i pracownikami, jak również z rządami i parlamentami narodowymi. Uruchomię wszystkie odpowiednie sieci, struktury i fora współpracy w tym zakresie. W tych staraniach wspierać będzie mnie nowy pełnomocnik ds.
MŚP, o którym mowa poniżej.
Strategia dotycząca małych i średnich przedsiębiorstw, którą będziemy wspólnie budować, będzie miała na celu w szczególności:
i. ograniczenie barier regulacyjnych i administracyjnych;
ii. zwalczanie opóźnień w płatnościach;
iii. poprawę dostępu MŚP do finansowania;
iv. zagwarantowanie, by przepisy dotyczące jednolitego rynku uwzględniały specyfikę MŚP;
v. wykorzystanie odpowiednich sieci i programów w celu zapewnienia MŚP niezbędnych umiejętności i wsparcia, by mogły stawić czoła nowym wyzwaniom.
Aby zagwarantować, że cele te będą realizowane w sposób spójny i z udziałem wszystkich zainteresowanych stron, utworzę specjalne stanowisko pełnomocnika ds. MŚP. Będzie on odpowiedzialny za integrację i ożywienie społeczności MŚP, wsłuchiwanie się w obawy MŚP i codzienne wdrażanie strategii dotyczącej MŚP. Wspierać będzie go nowa grupa zadaniowa ds. MŚP, skupiająca istniejące lub mające wkrótce powstać zespoły ds. MŚP z DG GROW, CNECT i przyszłej Dyrekcji Generalnej ds. Przemysłu Obronnego i Przestrzeni Kosmicznej.
Razem zespoły te będą stanowić centralny punkt Komisji dla MŚP, niezależnie od sektora, i będą ściśle współpracować z EASME w zakresie wdrażania programu.
Jeżeli chodzi o bariery regulacyjne i administracyjne, dołożę wszelkich możliwych starań, aby je ograniczyć lub zlikwidować. Będę na przykład współpracować z państwami członkowskimi w celu przyspieszenia wdrażania rozporządzenia w sprawie jednolitego portalu cyfrowego, a w szczególności zasady jednorazowości, która powinna zagwarantować, że przedsiębiorstwa będą musiały przedłożyć dany dokument lub dane potwierdzenie tylko raz.
Jeżeli chodzi o opóźnienia w płatnościach, nie do przyjęcia jest sytuacja, w której MŚP często otrzymują płatność ponad 100 dni po terminie. Prowadzi to do ponad jednej czwartej wszystkich upadłości MŚP. Nie zawaham się wszcząć postępowania w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego, jeżeli któreś z nich nie będzie przestrzegać przepisów.
Jeśli chodzi o dostęp do finansowania, w ostatnich latach poczyniliśmy postępy, ale pozostaje wiele do zrobienia. Będę współpracować w tym zakresie z wiceprzewodniczącym wykonawczym do spraw gospodarki, która służy ludziom, oraz z komisarzem do spraw miejsc pracy.
Zamierzam zintensyfikować działania w ramach funduszu InvestEU w oparciu o sukces obecnego instrumentu gwarancji kredytowych w ramach COSME. Komisja proponuje kwotę 11,25 mld euro, co stanowi wzrost o 20% w stosunku do aktualnej sytuacji. Dzięki temu kolejne tysiące MŚP uzyskałyby dostęp do finansowania.
Miałyby też łatwiejszy dostęp do nowych instrumentów finansowych UE, gdyż jednolity zbiór przepisów w ramach programu InvestEU ułatwi udział w programie i ograniczy biurokrację.
Poza tymi dwoma instrumentami potrzebujemy zarówno uproszczenia dostępu do unijnego finansowania, jak i zapewnienia, aby możliwości te obejmowały potrzeby MŚP na każdym etapie ich rozwoju.
Dopilnuję, by MŚP miały pojedynczy punkt kontaktowy, w którym będą mogły zadać wszystkie pytania na temat możliwości uzyskania unijnego finansowania, tak aby nie musiały sprawdzać każdego programu z osobna.
Obecna Komisja prowadzi pilotażowy program na rzecz zwiększenia finansowania dla MŚP i przedsiębiorstw typu start-up na etapie scale-up. W ramach programu ESCALAR zarządzającym funduszami venture capital udostępniono dodatkowe 300 mln EUR w celu kontynuowania inwestycji, a nawet tworzenia nowych funduszy na potrzeby takich przedsiębiorstw. Program opiera się na sukcesie Small Business Investment Company (SBIC) w USA i będę go rozszerzać w ramach InvestEU.
Możemy również zrobić więcej, by pomóc MŚP w korzystaniu z pierwszych ofert publicznych (IPO), zapewniając im kapitał niezbędny do dalszego rozwoju i komercjalizacji. Powinniśmy zadbać o to, by finansowanie było dostępne w całym cyklu inwestycji w przedsiębiorstwo, i zwiększyć liczbę MŚP korzystających z IPO w oparciu o poszerzenie istniejących instrumentów finansowych. Wsparcie finansowe UE wzmocniłoby prace prowadzone w ramach unii rynków kapitałowych. Mogłoby to dać polityczny impuls do odblokowania inwestycji na rynkach zamówień publicznych w Europie. Uważam, że naszym celem powinno być uruchomienie tego instrumentu już w 2021 r. w ramach InvestEU.
Aby MŚP mogły w pełni korzystać z jednolitego rynku, musimy zagwarantować, by przepisy dotyczące jednolitego rynku uwzględniały specyficzne potrzeby MŚP.
Dopilnuję, aby akt prawny o usługach cyfrowych zapewniał MŚP i przedsiębiorstwom typu start-up przewidywalność i jasność prawa, których przedsiębiorstwa te potrzebują. Fragmentacja rynku sprzyja dużym platformom, które są w stanie sprostać powiązanym złożonym kosztom i które wzmacniają swoją pozycję na rynku. Zagwarantuję, aby były one sprawiedliwie traktowane w gospodarce opartej na danych poprzez rygorystyczne egzekwowanie rozporządzenia w sprawie stosunków między platformami a przedsiębiorstwami.
MŚP powinny również czerpać korzyści z pojawiających się możliwości w obszarze przestrzeni kosmicznej i obronności, w tym z naszego programu kosmicznego i Europejskiego Funduszu Obronnego. EFR przewiduje dopłatę przeznaczoną na udział MŚP. Aby zapewnić aktywne uczestnictwo MŚP, ustanowię specjalny zespół ds. MŚP w ramach nowej DG ds. Przemysłu Obronnego i Przestrzeni Kosmicznej, którego zadaniem będzie ułatwić dostęp MŚP.
Ochrona własności intelektualnej ma kluczowe znaczenie dla naszych MŚP i przedsiębiorstw typu start-up. Dotychczas jednak zaledwie 9 % naszych MŚP wykorzystuje własność intelektualną, w związku z czym może okazać się, że ich sprzedaż w Europie nie będzie możliwa. Powinno to ulec zmianie. Skupię się na poprawie dostępu do doradztwa strategicznego w zakresie praw własności intelektualnej oraz na udostępnianiu go w ramach wsparcia oferowanego przez Europejską Sieć Przedsiębiorczości i europejskie centra innowacji cyfrowych, a także na finansowaniu programu „Horyzont Europa”. Podejmę środki, aby pomóc naszym małym przedsiębiorstwom korzystać z własności intelektualnej, kiedy próbują one pozyskać środki finansowe lub współpracować z partnerami biznesowymi, na przykład poprzez zagwarantowanie, że europejskie sieci wsparcia będą umożliwiać znalezienie partnerów. Należy ograniczyć koszty i złożoność procesu uzyskiwania ochrony praw własności intelektualnej, zarządzania nią i jej egzekwowania. Można tego dokonać na przykład poprzez modernizację systemu regulującego ochronę wzorów na potrzeby MŚP w nowej gospodarce, zbadanie możliwości wydania wytycznych lub opracowanie wzorów umów mających wspierać partnerstwa innowacyjne (jak w gospodarce współpracy). Wreszcie powinniśmy skupić się na ułatwianiu przedsiębiorstwom walki z wszelkimi formami kradzieży własności intelektualnej, takimi jak podrabianie produktów, piractwo i cyberkradzież.
Będę również skuteczniej działać, aby pomóc MŚP w czerpaniu większych korzyści z zamówień publicznych, których wartość w UE opiewa na około 2 bln euro rocznie.
Do działań, które zamierzam zaproponować, należą: inicjatywa wspierająca transgraniczne zamówienia publiczne dla nabywców publicznych i regionalnych MŚP w regionach przygranicznych; wspieranie przedsiębiorstw typu start-up i przedsiębiorstw scale-up dzięki programowi brokerstwa innowacji służącemu ukierunkowanemu kojarzeniu podmiotów; promowanie kompleksowej cyfryzacji procesu udzielania zamówień publicznych; i wspólnie z komisarzem do spraw handlu – propagowanie lepszego dostępu europejskich MŚP do światowych rynków zamówień publicznych oraz promowanie zmniejszenia obciążeń administracyjnych w ramach stosunków dwustronnych i na całym świecie poprzez globalne uznanie normy UE w odniesieniu do e-Certis.
Ponadto wykorzystanie odpowiednich sieci i programów, aby zapewnić MŚP umiejętności, których potrzebują, i wspierać je w stawianiu czoła nowym wyzwaniom (np. cyfryzacji, zrównoważonemu rozwojowi) również powinno stanowić element naszej strategii dotyczącej MŚP.
W celu zapewnienia, aby MŚP odnosiły korzyści z cyfryzacji, wzmocnię europejskie centra innowacji cyfrowych, a korzystając z istniejącej Europejskiej Sieci Przedsiębiorczości – największej sieci wsparcia dla MŚP na świecie łączącej ponad 600 lokalnych, regionalnych i krajowych organizacji w całej Europie, począwszy od agencji rozwoju regionalnego i agencji innowacyjności po izby handlowe, która ma pomagać MŚP we wprowadzaniu innowacji i w rozwoju – utworzę wyspecjalizowane
usługi doradztwa w ramach inicjatywy rozwoju zdolności do zarządzania innowacjami („Enhanced Innovation Management Capacity”), aby pomóc MŚP w cyfryzacji.
Konieczne jest, aby nasze MŚP mogły czerpać korzyści z przejścia na gospodarkę zrównoważoną i przewodzić temu procesowi. W związku z tym w ramach Europejskiej Sieci Przedsiębiorczości ustanowię specjalnych doradców ds.
zrównoważonego rozwoju i przeanalizuję możliwości ułatwienia MŚP dostępu do finansowania w celu inwestowania w zrównoważony rozwój.
Realizacja obu tych celów – cyfryzacji i zrównoważonego rozwoju – oznacza intensyfikację działań służących zapewnieniu MŚP dostępu do potrzebnych im umiejętności. Dlatego też, przy pomocy naszych sieci wsparcia, powinny one stanowić część partnerstwa na rzecz umiejętności na potrzeby przemysłu, nad czym chciałabym współpracować wraz z komisarzem do spraw miejsc pracy.
Musimy zaoferować naszym przedsiębiorcom więcej możliwości. W ciągu ostatnich dziesięciu lat program „Erasmus” dla młodych przedsiębiorców pomagał zarówno nowym, jak i doświadczonym przedsiębiorcom uczyć się od siebie nawzajem i rozszerzać działalność na nowe rynki, co doprowadziło do wzrostu obrotów i zatrudnienia. Budżet operacyjny programu jest jednak zbyt mały, ograniczając jego skuteczność. Dotychczas program objął jedynie 16 000 przedsiębiorców w ponad 8 000 wymian. Zamierzam przeznaczyć na ten cel więcej środków, a jeśli bieżący projekt pilotażowy wymian w Izraelu, Singapurze i Stanach Zjednoczonych zakończy się pomyślnie – rozszerzyć go na większą liczbę państw trzecich. Pomoże to naszym przedsiębiorcom rozszerzać działalność na coraz więcej rynków.
SEKCJA 2 / JEDNOLITY RYNEK
Podczas wysłuchania 2 października 2019 r. mówiła Pani o znaczeniu wzmocnienia sektora usług i egzekwowania dyrektywy usługowej, aby rynek wewnętrzny dobrze funkcjonował. W związku z tym chcielibyśmy zadać następujące pytania:
Jakie konkretne działania podejmie Pani, wraz z komisarzem do spraw miejsc pracy, aby upewnić się, że zarówno wysoko wykwalifikowani specjaliści, jak i członkowie ich personelu będą mogli w równym stopniu korzystać ze swobody przemieszczania się podczas tymczasowego świadczenia usług transgranicznych? A bardziej konkretnie, co zaproponuje Pani w celu położenia kresu sytuacjom, w których choć specjaliści są natychmiastowo uprawnieni do tymczasowego świadczenia usług, nie dotyczy to ich personelu, który obowiązuje zakaz ich świadczenia, chyba że dokonane zostanie zgłoszenie o oddelegowaniu oraz spełniony szereg obowiązkowych warunków i formalności? Jakie kroki przewiduje Pani w celu poszerzenia wiedzy usługodawców o wymogach krajowych i delegowaniu w przypadku prowadzenia działalności transgranicznej?
Jednolity rynek składa się z czterech swobód, które należy rozpatrywać łącznie i jako pakiet.
Stanowią one podstawę naszego celu, jakim jest wysoce konkurencyjna społeczna gospodarka rynkowa.
Zakończenie budowy jednolitego rynku ma zasadnicze znaczenie. Usprawnienie jednolitego rynku usług jest kluczowe dla UE, zarówno w wymiarze transgranicznym, jak i dla gospodarki krajowej państwa członkowskiego. Sektor usług odpowiada za 70 % unijnego PKB i zatrudnienia. Konkurencyjność unijnego przemysłu wytwórczego opiera się na usługach: 40 % jego wartości dodanej stanowią nakłady w postaci usług. Sektor usług również szybko ulega zmianom (np. poprzez cyfryzację i zmieniające się potrzeby konsumentów) i stale pojawiają się nowe wyzwania. Będę pracować nad pokonywaniem granic stawianych przez nasze gospodarki, ponieważ jednolity rynek, który ma rozmiar kontynentu, stanowi dla nas również ochronę przed niepewnością geopolityczną.
Nawet jeżeli znaczenie jednolitego rynku jest niepodważalne, w pełni zdaję sobie sprawę z tego, że czasami toczą się kontrowersyjne debaty na temat konkretnych działań mających na celu rozwój jednolitego rynku usług.
Jeśli chcemy wykorzystać potencjał jednolitego rynku, konieczne jest wzajemne zaufanie.
Chcę zmienić sposób działania i wprowadzić podejście oddolne. W związku z tym zaangażuję się w pogłębioną i pluralistyczną debatę z Państwem, państwami członkowskimi i wszystkimi zainteresowanymi stronami. W ciągu pierwszych sześciu miesięcy mojej kadencji specjalnie dołożę wszelkich starań, aby spotkać się z Państwem i z Waszymi wyborcami, złożyć wizyty w państwach członkowskich, w stolicach, ale też w pozostałych regionach, a zwłaszcza
przedsiębiorstwami, pracownikami i wszelkimi zainteresowanymi stronami oraz konsumentami. Zmobilizuję wszystkie istniejące sieci, struktury i fora współpracy oraz zastanowię się, w jaki sposób je usprawnić, w razie potrzeby.
Chcę budować konsensus przed przedkładaniem wniosków. Moje inicjatywy polityczne będą opierać się na tych konsultacjach, i na dowodach.
Państwa pytanie ma szczególne znaczenie dla regionów przygranicznych, w których zazwyczaj mobilność specjalistów jest większa. Po pierwsze, dyrektywa w sprawie uznawania kwalifikacji zawodowych ułatwia mobilność specjalistów (w tym poprzez automatyczne uznawanie).
Po drugie, jeśli chodzi o delegowanie pracowników, prawdą jest, że wymogi administracyjne, takie jak wnioski o dostarczenie pewnych dokumentów, w tym ich tłumaczeń pisemnych, niejednokrotnie z dużym wyprzedzeniem czasowym, są zbyt często nakładane na usługodawców. W ostatnich latach zrobiono wiele, aby zaktualizować ramy prawne dotyczące delegowania pracowników oraz usprawnić wdrażanie i egzekwowanie przepisów.
Jednocześnie można by znacznie ograniczyć te obciążenia bez narażania na szwank nadzoru nad delegowaniem pracowników i ochrony praw pracowników, jeżeli organy państw członkowskich współpracowałyby skuteczniej i gdyby zbadano wszystkie potencjalne możliwości cyfrowe. Nowo utworzony Europejski Urząd ds. Pracy będzie odgrywał bardzo ważną rolę we wzmacnianiu współpracy między państwami członkowskimi. Należy sfinalizować negocjacje w sprawie przeglądu przepisów dotyczących koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, które również regulują kwestie związane z tymi obciążeniami.
Wiele z tych przepisów wchodzi w zakres kompetencji kandydata na komisarza do spraw miejsc pracy. Będę z nim współpracować, aby zapewnić, że obowiązujące przepisy, za które odpowiada (w tym dyrektywa w sprawie egzekwowania dyrektywy dotyczącej delegowania pracowników), sprzyjają mobilności pracowników i umożliwiają zwalczanie nadużyć finansowych, zgodnie z zasadami jednolitego rynku.
Po trzecie, dysponujemy systemem, który ułatwia współpracę i bezpośrednią wymianę informacji między państwami członkowskimi w oparciu o platformę elektroniczną udostępnianą przez Komisję: jest to system wymiany informacji na rynku wewnętrznym (IMI). Władze krajowe nie wykorzystują jednak pełni jego potencjału w dziedzinie delegowania pracowników: w 2018 r. 10 251 wymian informacji w ramach IMI dotyczyło uznawania kwalifikacji zawodowych, lecz tylko 2 785 odnosiło się do kwestii związanych z delegowaniem. Wraz z kandydatem na komisarza do spraw miejsc pracy będę promować korzystanie z systemu IMI i stosować wszystkie dostępne narzędzia, aby zagwarantować, że państwa członkowskie w pełni współpracują w celu zmniejszenia obciążeń administracyjnych dla przedsiębiorstw.
Ponadto przekazywanie informacji na temat mających zastosowanie przepisów ma kluczowe znaczenie dla zapewnienia przestrzegania przepisów przez przedsiębiorstwa. Gwarantuje to pewność i przewidywalność prawa przedsiębiorstwom, które chcą świadczyć usługi
i delegować pracowników do innych państw członkowskich. Chcę w pełni wykorzystać przyjęte niedawno rozporządzenie w sprawie utworzenia jednolitego portalu cyfrowego (rozporządzenie (UE) 2018/1724). Powtarza ono i precyzuje spoczywający na państwach członkowskich obowiązek udostępniania takich informacji oraz zapewnia standardy jakości i łatwości dostępu. Dopilnuję, aby zobowiązania w zakresie udzielania informacji na temat warunków zatrudnienia pracowników delegowanych wynikające z rozporządzenia były skutecznie i w pełni stosowane.
Czy zamierza Pani, wraz z komisarzem do spraw miejsc pracy, przedstawić konkretne propozycje poprzez rozszerzenie kompetencji Europejskiego Urzędu ds. Pracy w celu zapewnienia swobodnego i sprawiedliwego przepływu usług i pracowników?
Europejski Urząd ds. Pracy ma na celu wspieranie sprawiedliwej mobilności oraz zapewnia egzekwowanie unijnych przepisów dotyczących mobilności pracowników. Wykonywanie tych zadań przez Europejski Urząd ds. Pracy ma kluczowe znaczenie. Kandydat na komisarza do spraw miejsc pracy będzie odpowiedzialny za Urząd. Z uwagi na powiązanie ze świadczeniem usług będę zdecydowanie dążyć do tego, aby Urząd ten wywiązał się z obietnicy, zgodnie z którą obywatele i przedsiębiorstwa będą mogli czerpać korzyści z jednolitego rynku, bez dopuszczania do jakichkolwiek nadużyć.
Jakie konkretne działania podejmie Pani w celu zwiększenia zaufania państw członkowskich i przekonania ich, że wzrost gospodarczy w UE nie jest możliwy bez dynamicznego rynku usług opartego na swobodnym przepływie osób?
Jednolity rynek nie może prawidłowo funkcjonować bez zaufania i współpracy między państwami członkowskimi i organami tych państw. Mój cel jest dokładnie taki: budować zaufanie, żeby dostarczyć nowego bodźca jednolitemu rynkowi usług, w oparciu o jak najszerszy konsensus, poprzez moje zaangażowanie i dialog ze wszystkimi podmiotami działającymi w dziedzinie gospodarki usługowej.
Państwa członkowskie i Komisja wspólnie ponoszą odpowiedzialność za funkcjonowanie jednolitego rynku. Nie tylko wezwę państwa członkowskie do wykorzystania istniejących form współpracy i struktur, lecz również zwrócę się do nich o wskazanie problemów, z którymi się borykają. Chcę wiedzieć, w jaki sposób moglibyśmy wspólnie więcej zrobić.
Jednym z pomysłów wartych zbadania jest to, aby specjalne organy krajowe monitorowały i zapewniały skuteczne wprowadzanie w życie przepisów dotyczących jednolitego rynku w każdym państwie członkowskim. Organom tym można by przyznać skuteczne uprawnienia egzekucyjne, na przykład w zakresie wnoszenia spraw do sądów krajowych w związku z nieprzestrzeganiem przepisów dotyczących jednolitego rynku (w podobny sposób, jak to ma już miejsce w dziedzinie ochrony danych i zamówień publicznych). Te specjalne organy krajowe mogłyby tworzyć sieć na poziomie UE, podobną do innych sieci, takich jak np. sieć krajowych organów do spraw konkurencji. Mogłyby one blisko ze sobą współpracować, w tym poprzez wymianę poglądów na temat konkretnych przypadków i określonych przeszkód dla jednolitego rynku, jak również poprzez propagowanie najlepszych praktyk i wzajemne uczenie się. Te kwestie stanowią część dyskusji, które pragnę prowadzić z państwami członkowskimi i organami krajowymi.
Biorąc pod uwagę Pani deklarację o „lepszym wdrażaniu dyrektywy usługowej”
i rozbieżne interpretacje w państwach członkowskich niektórych jej treści, jak zapewni Pani jednolite wdrażanie i egzekwowanie dyrektywy usługowej przez państwa członkowskie?
Na jednolitym rynku konkurencja sprzyja doskonałości. Jestem przekonana, że doskonałość stanowi najlepszą ochronę. Jednolity rynek wspiera innowacje, a tym samym wydajność, i utrzymuje ceny na niskim poziomie z korzyścią dla konsumentów.
Doprowadzenie do skuteczniejszego wdrożenia jednolitego rynku usług będzie kluczowym tematem szerokich konsultacji, które mam zamiar przeprowadzić. Wysłucham wszystkich propozycji i będę dyskutować ze wszystkimi stronami.
Prawidłowe wdrożenie obowiązujących przepisów mogłoby w dużym stopniu poprawić funkcjonowanie jednolitego rynku. Będzie to jeden z moich głównych priorytetów, zwłaszcza w dziedzinie usług.
Po pierwsze będę pracować nad usunięciem istniejących przeszkód. Wiem, że istnieje wiele kontrowersji, ale wierzę, że można poczynić postępy, i będę dążyć do osiągnięcia konsensusu.
Przyjmę politykę aktywnego egzekwowania przepisów w oparciu o wnikliwe oceny utrzymujących się przeszkód, które najbardziej szkodliwie wpływają na wzrost gospodarczy i tworzenie miejsc pracy. Oceny te mogłyby przybrać formę badań sektorowych podobnych do badań przeprowadzanych przez DG ds. Konkurencji. Nie zawaham się podjąć działań prawnych niezbędnych do egzekwowania przepisów dyrektywy usługowej.
Po drugie będę działać na rzecz zapobiegania powstawaniu nowych nieuzasadnionych barier.
Chcę w pełni wykorzystać istniejące instrumenty, aby zapobiec powstaniu nowych barier na jednolitym rynku. Takim instrumentem jest procedura notyfikacyjna na podstawie dyrektywy w sprawie przejrzystości na jednolitym rynku. Będę również nalegać, aby państwa członkowskie systematycznie analizowały – na podstawie dyrektywy w sprawie analizy proporcjonalności – nowe przepisy, które zamierzają nałożyć na zawody regulowane.
Po trzecie dopilnuję, aby stosowanie przepisów w praktyce przez państwa członkowskie ułatwiało, a nie komplikowało życie przedsiębiorstwom, a zwłaszcza MŚP. Sprawię – wszczynając w tym celu również postępowania w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego – aby pojedyncze punkty kontaktowe działające na podstawie dyrektywy usługowej osiągnęły swój pełny potencjał; zapewnię także, aby państwa członkowskie przestrzegały obowiązków dotyczących przekazywania informacji i cyfryzacji procedur w ramach jednolitego portalu cyfrowego. Instrumenty takie jak SOLVIT zapewniają praktyczną pomoc, usprawnię więc ich działanie wraz z państwami członkowskimi. Aby ułatwić działania państw członkowskich na rzecz wdrożenia przepisów dotyczących jednolitego rynku, zamierzam wydać więcej wytycznych w sprawie stosowania obowiązujących przepisów unijnych, na przykład poprzez aktualizację podręcznika dotyczącego dyrektywy usługowej oraz przewodnika dla użytkownika dotyczącego dyrektywy w sprawie uznawania kwalifikacji zawodowych.
Szczególną uwagę zwrócę na regiony przygraniczne. Są one bardzo istotne dla zrozumienia problemów z funkcjonowaniem jednolitego rynku. To będzie ta część mojej pracy, która polega na wsłuchaniu się w opinie innych, i może ona doprowadzić do przetestowania nowych pomysłów lub określonych sposobów podejścia. Z tym samym nastawieniem przyjrzę się również sytuacji tych konkretnych sektorów gospodarki, które mają szczególne znaczenie dla konkurencyjności gospodarki europejskiej, takich jak usługi dla przedsiębiorstw, budownictwo i handel detaliczny.
W trakcie wysłuchania potwierdziła Pani, że chciałaby pogłębić jednolity rynek. Jakie konkretne działania podejmie Pani w tym celu? Sektor usług najbardziej odczuwa skutki braku integracji europejskiej. W jaki sposób wzmocni Pani dyrektywę usługową i rozszerzy jej zakres?
W procedurze konsultacji wspomnianej w poprzednich odpowiedziach będę mieć na uwadze następujące pomysły z myślą o ich przetestowaniu i dostosowaniu, również w obliczu nowych wyzwań:
1. Skuteczniejsze wdrożenie i egzekwowanie obowiązujących przepisów dotyczących jednolitego rynku:
Jak wspomniałam powyżej, zamierzam podjąć szereg działań w celu zapewnienia lepszego wdrożenia obowiązującego prawa UE w zakresie jednolitego rynku, w tym dyrektywy usługowej. Myślę tu zarówno o działaniach na rzecz lepszego zapobiegania powstawaniu nowych barier na jednolitym rynku, jak i o wprowadzeniu polityki polegającej na bardziej aktywnym egzekwowaniu przepisów w odniesieniu do barier istniejących w poszczególnych sektorach usług.
2. Poprawa współpracy między organami krajowymi:
Jak już wcześniej podkreśliłam, zamierzam ocenić, czy można by wzmocnić istniejące struktury i sieci łączące organy państw członkowskich. Ewentualna sieć organów krajowych mogłaby sprzyjać współpracy między nimi, zapewniać dostosowanie opracowywania i wdrażania przepisów krajowych do prawa jednolitego rynku i sprzyjać zacieśnieniu partnerskiej współpracy Komisji i państw członkowskich w zakresie egzekwowania przepisów.
3. Rozszerzenie automatycznego uznawania:
Zbadam wspólnie z zainteresowanymi stronami możliwość rozszerzenia automatycznego uznawania kwalifikacji – istniejącego obecnie w odniesieniu do architektów, lekarzy, pielęgniarek i innych zawodów – na usługi świadczone w ramach zawodów regulowanych, takich jak zawód inżyniera i księgowego. Zmieniona dyrektywa w sprawie uznawania kwalifikacji zawodowych wprowadziła elastyczne narzędzia służące uzgadnianiu wspólnych standardów kształcenia w poszczególnych zawodach w ramach oddolnego podejścia ze strony tychże zainteresowanych środowisk zawodowych. Ułatwiło to mobilność. Będę zachęcać do korzystania z tych narzędzi i propagować ich użycie w ścisłej współpracy ze wszystkimi zainteresowanymi stronami.
Zbadam również istniejące na gruncie dyrektywy usługowej możliwości wprowadzenia wspólnie uzgodnionych sposobów ułatwiania prowadzenia przedsiębiorstw i transgranicznego świadczenia usług, np. dzięki przepisom dotyczącym ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej i jego dostępności w poszczególnych państwach członkowskich – co stanowi bardzo
praktyczny i codzienny problem dla wielu usługodawców. Będę w tej kwestii współpracować z nominowanym wiceprzewodniczącym wykonawczym do spraw gospodarki, która służy ludziom.
4. Propagowanie odpowiedzialnej gospodarki współpracy:
Pragnę zbadać kwestie związane z szybkim rozwojem gospodarki współpracy. Musimy ocenić potrzebę podjęcia działań promujących szanse stwarzane obywatelom jako konsumentom i przedsiębiorcom oraz mających na celu uniknięcie fragmentacji regulacyjnej na jednolitym rynku, przy jednoczesnym uwzględnieniu uzasadnionych zagrożeń porządku publicznego. W szczególności musimy zastanowić się nad tym, jak sprawić, by platformy współpracy współpracowały z organami publicznymi na rzecz skuteczniejszej niż obecnie ochrony interesów publicznych, w pełnej zgodności z zasadami jednolitego rynku. Będę uczestniczyć w inicjatywach podejmowanych przez kandydatów na komisarzy do spraw miejsc pracy i do spraw transportu w odniesieniu do warunków pracy osób pracujących za pośrednictwem platform internetowych oraz kierowców świadczących usługi przejazdów.
5. Promowanie uczciwych internetowych platform handlowych:
Handel detaliczny w coraz większym stopniu odbywa się w internecie, co sprawia, że platformy mają większą władzę. Dopilnuję, aby nowe przepisy dotyczące relacji między platformami a przedsiębiorstwami zostały w pełni wdrożone na całym jednolitym rynku.
Przepisy te stanowią pierwszy krok na rzecz zapewnienia uczciwego traktowania handlowców przez platformy internetowe oraz wprowadzenia przejrzystości w łączące ich relacje – na przykład w odniesieniu do zmian w warunkach umów oraz kolejności wyników wyszukiwania. Ponadto z pomocą unijnego centrum monitorowania gospodarki platform internetowych pragnę zmierzyć się z wyzwaniami, jakimi są dostęp do danych oraz uprzywilejowane traktowanie przez platformy własnych usług.
6. Zajęcie się kwestią usług społeczeństwa informacyjnego za pomocą aktu prawnego o usługach cyfrowych:
Dostawcy usług cyfrowych, a w szczególności przedsiębiorstwa typu start-up napotykają trudności, chcąc rozwijać na większą skalę swoją działalność w Europie, ponieważ muszą zmierzyć się z niejednolitymi przepisami, podczas gdy dużo więksi globalni gracze, a zwłaszcza wielkie platformy są w stanie sprawniej poruszać się w skomplikowanych środowiskach prawnych. Akt prawny o usługach cyfrowych będzie miał na celu dostosowanie i doprecyzowanie obowiązujących przepisów, często pochodzących sprzed 20 lat, z myślą o utworzeniu wspólnego zbioru przepisów zamiast wielu przepisów krajowych (na przykład w odniesieniu do mowy nienawiści i reklamy internetowej). Wzmocni to jednolity rynek.
Celem jest również zacieśnienie współpracy między państwami członkowskimi i skuteczniejsze egzekwowanie przepisów, zwłaszcza w odniesieniu do zasady kraju pochodzenia zapisanej w dyrektywie o handlu elektronicznym.
Podczas wysłuchania 2 października kilka pytań dotyczyło sektora usług. Pani odpowiedzi nie zawierały konkretów i były sprzeczne. Na przykład stwierdziła Pani, że powinniśmy wykorzystać potencjał rynku, nawet jeśli prowadzi to do
„krótkoterminowych poświęceń”. Wspomniała Pani również, że bariery w państwach członkowskich w dziedzinie usług hamują gospodarkę i że należy unikać nadmiernie rygorystycznego wdrażania. Jednak później wspomniała Pani, że celem nie jest deregulacja rynku usług, lecz zapewnienie ochrony pracownikom i pogodzenie aspektów społecznych i rynku. Na koniec stwierdziła Pani, wciąż w odniesieniu do dyrektywy usługowej, że „nie powinniśmy wznawiać debaty, ale powinniśmy ponownie omówić tematy, które na to zasługują”.
– Czy mogłaby Pani dokładnie wyjaśnić, jakie tematy zasługują na ponowne omówienie?
– Czy może Pani potwierdzić lub zaprzeczyć, że nie zamierza wznawiać debaty o dyrektywie usługowej?
– Czy może Pani potwierdzić lub zaprzeczyć, że będzie w dalszym ciągu przestrzegać zasady kraju przeznaczenia w dziedzinach takich jak usługi i ochrona konsumentów?
– Czy mogłaby Pani wyjaśnić, jakie konkretne środki zostaną przez Panią przedstawione w celu pogodzenia spraw społecznych i rynku?
Dyrektywa usługowa została przyjęta po wielu debatach i jest wynikiem starannie wyważonego kompromisu politycznego. Nie chcę ponownie wszczynać dawnych sporów. Nie mam zatem zamiaru wysuwać nowych propozycji wznowienia debaty o dyrektywie usługowej. Będę z pełnym poszanowaniem przestrzegać podstawowych zasad zapisanych w Traktacie i w dyrektywie usługowej.
Zrobię jednakże wszystko co w mojej mocy, aby zapewnić prawidłowe i pełne wdrożenie i egzekwowanie tej dyrektywy, tak by nasi konsumenci i przedsiębiorstwa mogli w pełni czerpać potencjalne korzyści, jakie może przynieść ukończenie budowy jednolitego rynku.
Dobrym przykładem jest złożony przez obecną Komisję wniosek dotyczący usprawnionej procedury powiadomień w zakresie usług.
Uzasadnieniem istnienia jednolitego rynku jest dobrobyt dla wszystkich: przedsiębiorców, pracowników i konsumentów. Umożliwienie europejskim przedsiębiorstwom korzystania z ich prawa do swobodnego przemieszczania się ma zasadnicze znaczenie. Bez tego Europa nie będzie w stanie dotrzymać kroku konkurencji światowej, zwłaszcza w dziedzinie usług cyfrowych. Musimy jednocześnie propagować lepszą ochronę praw pracowniczych i uczciwą konkurencję.
Jak już wyjaśniłam podczas wysłuchania, musimy odpowiedzieć na stawiane zarzuty braku sprawiedliwości podatkowej i społecznej. Taką drogę wytyczyła nowo wybrana przewodnicząca, wzywając do „pogodzenia aspektu społecznego z rynkowym”. Nowa
Komisja jako całość skoncentruje się na ważnych kwestiach, do których zaliczają się sprawiedliwa płaca minimalna, wspólna skonsolidowana podstawa opodatkowania osób prawnych oraz zróżnicowane opodatkowanie firm z sektora zaawansowanych technologii.
Jeżeli chodzi o usługi cyfrowe, będziemy pracować nad kwestią praw osób pracujących za pośrednictwem platform internetowych. Będę wspierać realizację tych inicjatyw, ściśle współpracując z właściwymi komisarzami.
Jeżeli publikacja wniosku w sprawie regulacji technologii sztucznej inteligencji, nowego i wieloaspektowego obszaru polityki, może nastąpić w ciągu pierwszych 100 dni kadencji nowej Komisji, ile dni będzie Pani potrzebowała na przygotowanie konkretnych i skutecznych wniosków, które pozwolą rozwiązać nieustanne problemy z egzekwowaniem przepisów dyrektywy usługowej, które codziennie utrudniają rozwój realnych przedsiębiorstw w całej Unii Europejskiej? Czy może Pani omówić priorytetowe w Pani opinii zadania komisarza do spraw rynku wewnętrznego oraz podać dane uzasadniające Pani wybór? Wiele z odważnych i przyciągających uwagę projektów nowej Komisji dotyczy wąskich obszarów gospodarki cyfrowej, ale trzon naszej gospodarki – usługi i rozwój MŚP – wymaga większej wyobraźni i przywództwa politycznego. W oparciu o wysłuchanie chcielibyśmy uzyskać więcej wyjaśnień, czy zawaha się Pani przed ponownym omówieniem kontrowersyjnych tematów, takich jak usługi. Czy uważa Pani, że są obszary tabu, którymi Komisja w ciągu najbliższych pięciu lat nie powinna się zajmować? Jakie to obszary? Poprzednia komisarz ds. rynku wewnętrznego uznała, że trudno jest zmotywować państwa członkowskie do podążenia za jej inicjatywami w dziedzinie usług – co zamierza Pani zrobić inaczej? Poprzednia komisarz stwierdziła również, że nad motywowanymi jak najlepszymi intencjami wnioskami dotyczącymi jednolitego rynku można stracić kontrolę w procesie legislacyjnym. Jeżeli wnioski, które mają chronić jednolity rynek, zamienią się w swoje przeciwieństwo i będą mu szkodzić, czy będzie Pani gotowa je wycofać przed powstaniem szkody?
Rozwój technologii i ujednolicenie modeli biznesowych sprawiły, że rozróżnienie między
„jednolitym rynkiem” a „jednolitym rynkiem cyfrowym” stało się nieaktualne. Oddziałuje to w równym stopniu na wszystkie przedsiębiorstwa, zakłady przemysłowe i usługodawców.
Jedną z silnych stron mojej teki jest możliwość przekrojowego wzmacniania synergii, w tym w dziedzinach takich jak sztuczna inteligencja.
Istnieją liczne dane gospodarcze świadczące o tym, że korzyści ekonomiczne płynące z jednolitego rynku są ogromne i sięgają 8,5% PKB UE. Analizy ekonomiczne wskazują również na to, że ambitne wdrożenie dyrektywy usługowej doprowadziłoby do dodatkowego wzrostu w wysokości 1,6% PKB UE. Korzyści i skutków związanych z jednolitym rynkiem nie można jednak mierzyć jedynie pod kątem PKB. Jeżeli chodzi o przepływ osób, to około 17 mln obywateli UE mieszka lub pracuje w innym państwie członkowskim. Wszystko to
świadczy o tym, jak pilna jest potrzeba poczynienia postępów w zakresie jednolitego rynku usług, i dlatego niezwłocznie przystąpię do związanych z tym prac.
W odpowiedziach na powyższe pytania podkreśliłam szereg moich priorytetów dotyczących jednolitego rynku usług. Oto one:
zainicjuję aktywną politykę egzekwowania prawa;
wzmocnię zapobiegawcze środki egzekucyjne;
wydam wytyczne na temat sposobu stosowania prawa UE;
przeanalizuję kwestię rozszerzenia automatycznego uznawania;
będę wspierać rozwój odpowiedzialnej gospodarki współpracy;
będę propagować uczciwe traktowanie handlowców przez platformy cyfrowe; oraz
uaktualnię dyrektywę o handlu elektronicznym, wykorzystując w tym celu akt prawny o usługach cyfrowych.
Nie ma dla mnie żadnych obszarów tabu, jednak tak jak wyjaśniłam powyżej, nie zamierzam wznawiać debaty nad dyrektywą usługową.
Wszyscy wiemy, jak trudno jest osiągnąć postęp w sektorze usług, jednak jestem przekonana, że jest to możliwe. Chcę pracować na rzecz osiągnięcia konsensusu, włączając państwa członkowskie i zainteresowane strony dzięki mojemu podejściu zakładającemu szerokie konsultacje. Przedstawiłam Państwu moje wstępne pomysły. Doprecyzuję je, stosując wspomniane podejście, a następnie będę ich bronić w kolegium.
Jeżeli w jakimkolwiek momencie w trakcie procedury ustawodawczej którykolwiek z moich wniosków miałby się obrócić w instrument osłabiający jednolity rynek i jego cele, nie zawaham się zaproponować Komisji wycofanie takiego wniosku. Jednakże z uwagi na to, że moje wnioski będą się opierać na wspomnianych szeroko zakrojonych konsultacjach, mam nadzieję i oczekuję, iż nie będzie to konieczne.
Trzeba przyjąć do wiadomości fakt, że w szybko zmieniającym się świecie musimy być dynamiczni i gotowi na zmiany, aby sprostać nowym wyzwaniom. Nasze priorytety i ich realizacja będą musiały stanowić odzwierciedlenie tego zmieniającego się świata i odpowiadać jego wymaganiom.
SEKCJA 3 / OBRONNOŚĆ
W epoce poważnej niestabilności geopolitycznej i gdy obywatele domagają się większej ochrony, kluczowe będzie wspieranie ściślejszej współpracy w dziedzinie wydatków na obronność, zachęcanie do projektów opartych na współpracy i rozwój europejskiej suwerenności technologicznej. Jakie są Pani konkretne plany mające na celu spełnienie tych oczekiwań?
Jak ocenia Pani realizację europejskiego programu rozwoju przemysłu obronnego?
Jak ocenia Pani wdrożenie pakietu dotyczącego obronności z 2009 r. i jakie konkretne kroki podejmie Pani, aby zapewnić utworzenie prawdziwego jednolitego rynku produktów obronnych, przy jednoczesnym dopilnowaniu, aby wszystkie państwa członkowskie miały w nim swój udział i z niego skorzystały?
Mój główny wkład w promowanie współpracy w dziedzinie obronności i wspieranie suwerenności technologicznej będzie polegać na skutecznym wprowadzeniu w życie Europejskiego Funduszu Obronnego. Proponowany budżet w wysokości 13 mld euro w ramach następnych wieloletnich ram finansowych umożliwi zgrupowanie i ukierunkowanie obecnie rozproszonych inwestycji w badania w dziedzinie obronności oraz rozwój potencjału na rzecz wspólnych projektów mających na celu ograniczenie zbędnego powielania działań i zapewnienie większej efektywności wydatków publicznych na obronność. Budżet ten będzie wspierał inwestycje w łańcuchy dostaw w sektorze obronności, umożliwiając w ten sposób wypełnienie luki technologicznej i likwidację naszego technologicznego uzależnienia od państw trzecich w zakresie potrzebnych w przyszłości zdolności krytycznych. Ma on na celu wsparcie inwestycji w łańcuchy dostaw w sektorze obronności dzięki wspieraniu MŚP zarówno pod względem finansowym, jak i w zakresie rozwoju specjalistycznych umiejętności.
Jestem przekonana, że fundusz ten może stanowić doskonałe narzędzie umożliwiające zachowanie bardziej konkurencyjnej i innowacyjnej europejskiej bazy przemysłowej, składającej się z małych przedsiębiorstw, spółek o średniej kapitalizacji i dużych firm oraz będącej w stanie zapewniać technologie i zdolności obronne, których będziemy potrzebować w ciągu najbliższych 15 lub 20 lat.
Wyniki uzyskane w ramach realizowanych obecnie programów stanowiących pierwowzór funduszu, Europejskiego programu rozwoju przemysłu obronnego (EDIDP) i działania przygotowawczego Unii w zakresie badań nad obronnością, są zachęcające, co stanowi dobry prognostyk dla Europejskiego Funduszu Obronnego.
Komisja otrzymała ponad 40 wniosków dotyczących projektów w odpowiedzi na pierwsze zaproszenia do składania wniosków w ramach EDIDP. 14 spośród tych wniosków złożono w odpowiedzi na zaproszenie dotyczące MŚP.
18 projektów zostanie sfinansowanych w ramach działania przygotowawczego Unii w zakresie badań nad obronnością, a łączna wysokość przeznaczonego na ten cel budżetu wynosi 90 mln euro. Około 30% budżetu trafi do MŚP.
Co się tyczy realizacji pakietu dotyczącego obronności z 2009 r., zamierzam oprzeć się na przeprowadzonej przez Komisję w 2016 r. ocenie dyrektywy w sprawie zamówień w dziedzinie obronności oraz dyrektywy w sprawie transferów produktów związanych z obronnością w UE. W owym czasie wniosek z tej oceny był taki, że obie te dyrektywy służą zakładanym celom i zasadniczo idą w dobrym kierunku. Żadna z zainteresowanych stron nie uznała podczas konsultacji, aby konieczne było wprowadzenie zmian w dyrektywach, jednak wszyscy podkreślali potrzebę wzmożenia wysiłków w celu zapewnienia właściwego wdrożenia obu dyrektyw, w tym poprzez opracowanie odpowiednich wytycznych.
Aby to osiągnąć, obecna Komisja prowadziła intensywniejszy dialog techniczny z państwami członkowskimi i wydała szereg zaleceń (np. mających ułatwić ujednolicenie krajowych praktyk w zakresie transferów produktów związanych z obronnością, jak też wytycznych dotyczących międzyrządowych i kooperacyjnych zamówień w dziedzinie obronności).
W roku 2018 Komisja po raz pierwszy wszczęła postępowanie w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego w związku z dyrektywą w sprawie zamówień w dziedzinie obronności.
Skuteczne egzekwowanie przepisów wspomnianych dyrektyw ma dla mnie priorytetowe znaczenie. W razie potrzeby nie zawaham się wszczynać postępowań w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego. Jestem jednak również zdania, że Komisja powinna w dalszym ciągu wyjaśniać sposób funkcjonowania przepisów, i w tym celu można by wydać dodatkowe wytyczne, aby zapewnić pełne i skuteczne wdrożenie dyrektyw.
Zamierzam również przeprowadzić dogłębną dyskusję z państwami członkowskimi i Parlamentem Europejskim na temat tego, w jaki sposób można lepiej włączyć w łańcuchy dostaw MŚP i spółki o średniej kapitalizacji z całej UE. Uważam, że powinniśmy propagować i wspierać dobrowolną współpracę obejmującą liderów branży, MŚP i spółki o średniej kapitalizacji.
Zgodnie z art. 41 ust. 2 TUE wydatki przypadające „na operacje mające wpływ na kwestie wojskowe i polityczno-obronne” nie mogą być pokrywane z budżetu Unii.
Biorąc pod uwagę decyzję Trybunału Sprawiedliwości (sprawa C-263/14) i mając na uwadze art. 41 ust. 2 TUE, brak podstawy prawnej do utworzenia Europejskiego Funduszu Obronnego. Czy zgadza się z tym Pani, a jeśli nie, to dlaczego? Jaki mechanizm kontroli i nadzoru parlamentarnego zapewni Pani podczas wdrażania Europejskiego Funduszu Obronnego?
Europejski Fundusz Obronny ma na celu pobudzanie konkurencyjności i zdolności innowacyjnych unijnego przemysłu obronnego dzięki wspieraniu opartych na współpracy działań w zakresie badań i rozwoju w dziedzinie obronności. Nie będzie on służyć wspieraniu
wydatków związanych z operacjami wojskowymi lub obronnymi. W związku z powyższym jest on w pełni zgodny z art. 41 ust. 2 TUE i odpowiednim orzecznictwem Trybunału. Art.
173 (dotyczący konkurencyjności przemysłu) i art. 182 (dotyczący badań) TFUE stanowią podstawę prawną osiągniętego wcześniej w bieżącym roku porozumienia politycznego w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia w sprawie Europejskiego Funduszu Obronnego. Nie można finansować operacji wojskowych ani obronnych z Europejskiego Funduszu Obronnego.
Potrzeba kontroli parlamentarnej i ogólnych mechanizmów kontrolnych jest bezsporna.
Oprócz tego, co już przewidziano w rozporządzeniu w sprawie Europejskiego Funduszu Obronnego, zamierzam:
omawiać z Parlamentem wkład, jaki Europejski Fundusz Obronny będzie miał w realizację Europejskiej Unii Obrony,
wyjaśniać roczne programy prac,
przedstawiać wyniki corocznych zaproszeń do składania wniosków.
Ponadto będę omawiać z Państwem wszelkie kwestie etyczne, jakie mogą powstać w związku z wprowadzaniem funduszu w życie.
Jednym z celów Europejskiego Funduszu Obronnego na mocy art. 3 jest zwiększenie konkurencyjności, wydajności i zdolności innowacyjnych europejskiej bazy technologiczno-przemysłowej sektora obronnego w całej Unii, jak również rozszerzenie współpracy transgranicznej między podmiotami prawnymi. Pomysł ten znalazł również odzwierciedlenie w kryteriach przyznawania funduszy, które m.in. premiują nawiązywanie nowej transgranicznej współpracy między podmiotami prawnymi.
W swojej pisemnej odpowiedzi wydaje się Pani podzielać ten pomysł – napisała Pani, że z należytą starannością będzie sprawować nadzór nad wdrażaniem EFR, zwłaszcza jeśli chodzi o udział MŚP, ale również innych przedsiębiorstw, które dołączają do sektora obronności. W trakcie wysłuchania zaprzeczyła temu Pani, wyrażając opinię, że uważałaby Pani fundusz za sukces już przy zastosowaniu podstawowego kryterium, którym byłby udział w konsorcjum co najmniej trzech podmiotów prawnych z siedzibą w co najmniej trzech różnych państwach członkowskich. W świetle powyższej sprzeczności chcielibyśmy prosić o precyzyjną odpowiedź na następujące pytania zadane podczas wysłuchania:
Jakie konkretne kroki zamierza Pani podjąć w celu umożliwienia rozszerzania współpracy transgranicznej między podmiotami prawnymi? W jaki sposób zagwarantować, że głównymi beneficjentami EFR nie będzie tylko kilka największych międzynarodowych przedsiębiorstw obronnych, które od lat uczestniczą w międzynarodowej współpracy?
Musimy zapewnić możliwość uczestnictwa w Europejskim Funduszu Obronnym wszystkim przedsiębiorstwom, dużym i małym, ze wszystkich państw członkowskich. Pragnę czerpać z korzystnych doświadczeń związanych z wdrażaniem Europejskiego programu rozwoju przemysłu obronnego (EDIDP).
Aby osiągnąć ten cel:
Dopilnuję, aby roczne programy prac Europejskiego Funduszu Obronnego obejmowały specjalną kategorię MŚP, tak jak miało to miejsce w przypadku EDIDP.
Będzie to uzupełnieniem specjalnej premii, jaką przewidziano w rozporządzeniu w sprawie Europejskiego Funduszu Obronnego za udział MŚP i spółek o średniej kapitalizacji w konsorcjach z dużymi firmami.
Powołam specjalny zespół w obrębie nowej DG ds. Przemysłu Obronnego i Przestrzeni Kosmicznej zajmujący się kwestiami MŚP i spółek o średniej kapitalizacji. Będzie on odpowiadał za opracowanie platform i narzędzi wspierających tworzenie sieci kontaktów zarówno pomiędzy samymi MŚP z różnych państw członkowskich, jak i z dużymi firmami, oraz za zapewnienie niezbędnego wsparcia i doradztwa. Zostaną również zorganizowane imprezy ułatwiające nawiązywanie kontaktów i wymianę.
Wspomniany zespół będzie współpracował z innymi zespołami odpowiadającymi za MŚP w innych obszarach objętych zakresem mojej odpowiedzialności (jak wspomniana powyżej grupa zadaniowa ds. MŚP), jak też ze specjalnym wysłannikiem ds. MŚP.
Czy zgodziłaby się Pani z opinią komisarz Elżbiety Bieńkowskiej, przedstawioną na posiedzeniu komisji SEDE w zeszłym tygodniu, że jeżeli ostatecznie tylko 2–3 największe europejskie przedsiębiorstwa sektora obronnego skorzystają z funduszu, to nie powinien on być kontynuowany po 2027 r.?
Celem, który bardzo chciałabym zrealizować, jest sprawienie, aby Fundusz przynosił korzyści przedsiębiorstwom każdej wielkości i ze wszystkich państw członkowskich oraz by stał się katalizatorem tworzenia łańcuchów wartości w Unii Europejskiej. Zgadzam się zatem, że gdyby do 2027 r. tylko 2–3 największe europejskie firmy przemysłu obronnego uzyskały korzyści dzięki funduszowi, byłoby to porażką.
W miarę posuwania się naprzód należy temu zapobiegać poprzez rygorystyczne wdrażanie poczynionych ustaleń. Z wyciągnięciem wniosków nie powinniśmy czekać do 2027 roku.
Będę co roku składać Państwu sprawozdanie z wprowadzania w życie funduszu oraz opisywać, w jaki sposób doświadczenia uzyskane podczas realizacji dwóch programów stanowiących pierwowzór funduszu należy uwzględniać na potrzeby odpowiedniego wdrożenia samego funduszu. Przegląd śródokresowy funduszu będzie ważną okazją do wyciągnięcia wniosków i uzgodnienia, w razie potrzeby, środków naprawczych.
SEKCJA 4 / POLITYKA PRZEMYSŁOWA
W piśmie określającym zadania oraz podczas wysłuchania ponownie potwierdziła Pani zaangażowanie na rzecz długoterminowej strategii dla przyszłości przemysłu europejskiego. Od dawna czekamy na bardziej zdecydowaną politykę przemysłową na szczeblu UE. Odpowiedzi udzielone w formie pisemnej i ustnej nadal mają bardzo ogólny charakter i nie zawierają konkretnych działań ani ich harmonogramu. Nie dostrzegamy nic nowego, żadnych zmian ani środków, które Pani proponuje do realizacji tej strategii. Nie widzimy spójnej, jednolitej strategii, lecz tylko zlepek dobrych intencji, które nie stanowią spójnego i jednolitego instrumentu obejmującego cele i wspólne założenia.
Jesteśmy przekonani, że obecne instrumenty to za mało, a programy następnych wieloletnich ram finansowych nie będą wystarczające, zaś podczas wysłuchania słyszeliśmy tylko mało konkretne propozycje i podejście typu „business as usual”.
Została Pani poproszona o zarządzanie obszernym portfolio i zwracamy się z prośbą o więcej konkretów.
Jesteśmy stale świadkami zaciętej rywalizacji między potęgami gospodarczymi o dominację w obszarze technologii i ich zastosowań. Stawką w tym względzie jest zdolność Europy do pozyskiwania istotnych z punktu widzenia autonomii komponentów i usług, a także do oferowania tego rodzaju komponentów i usług. Skuteczna odpowiedź na te wyzwania będzie wymagała wspólnego zaangażowania podmiotów publicznych i prywatnych, wykorzystując atuty Europy i ukierunkowując podejmowane wysiłki na zapewnienie aktywnej obecności europejskich rozwiązań przemysłowych i technologicznych w kluczowych częściach łańcucha wartości. Kompleksowa, długoterminowa strategia na rzecz europejskiego przemysłu, w którą będę wnosić wkład, będzie miała na celu zapewnienie miejsc pracy i wzrostu gospodarczego, doprowadzenie do przejścia na neutralny dla klimatu przemysł oraz zapewnienie naszej suwerenności technologicznej, również w zakresie technologii cyfrowych.
Strategia ta wzmocni naszą bazę technologiczną dzięki ukierunkowanym projektom z zakresu badań i innowacji oraz uwzględniać będzie szczególne potrzeby MŚP.
W ciągu pierwszych sześciu miesięcy dołożę szczególnych starań, aby dotrzeć do Państwa i Państwa wyborców, odwiedzić państwa członkowskie, stolice i regiony, a także zainicjować rozmowy z rządami i parlamentami narodowymi, z zainteresowanymi stronami, przedsiębiorstwami, pracownikami i konsumentami. Zmobilizuję wszystkie sieci, struktury i fora współpracy.
Chociaż nie ma jednego cudownego rozwiązania, w pełni zgadzam się z koniecznością przyjęcia spójnego podejścia, określenia jasnych celów oraz ustalenia szczegółowego planu działania i harmonogramu. Strategia przemysłowa musi uwzględniać potrzebę istnienie silnej i odpornej społecznej gospodarki rynkowej. Priorytety, których będę bronić w kolegium, to:
ustanowienie skutecznych ram regulacyjnych,
ułatwianie realizacji projektów o znaczeniu strategicznym,
przyspieszenie działań na rzecz neutralności klimatycznej naszego przemysłu,
ułatwianie transformacji cyfrowej,
promowanie wykwalifikowanej siły roboczej oraz
propagowanie gospodarki społecznej (économie sociale et solidaire).
1. Ustanowienie skutecznych ram regulacyjnych
Głęboki i silny jednolity rynek towarów i usług (zarówno fizycznych, jak i cyfrowych) jest niezbędnym warunkiem konkurencyjności przemysłu UE w skali światowej. (Zob. moja odpowiedź powyżej na temat jednolitego rynku usług).
W akcie prawnym o usługach cyfrowych zaktualizuję nasze przepisy dotyczące szeregu różnych usług cyfrowych, aby zapewnić przedsiębiorstwom większą pewność prawa oraz lepiej chronić prawa obywateli i skuteczniej zadbać o ich bezpieczeństwo w internecie.
W odniesieniu do sztucznej inteligencji i danych będę pracować nad unijnym podejściem z myślą o ustanowieniu nowych ram horyzontalnych dotyczących sztucznej inteligencji, obejmujących także konsekwencje etyczne sztucznej inteligencji, zadbam o spójność z bieżącą oceną ram prawnych dotyczących bezpieczeństwa produktów i odnośnego prawodawstwa oraz zintensyfikuję prace nad poprawą dostępu do danych w przemyśle i w obrębie poszczególnych sektorów, a w szczególności w zakresie dostępności danych dla MŚP. (Zob. moja odpowiedź na temat sztucznej inteligencji).
Będę pracować nad naszymi przepisami dotyczącymi własności intelektualnej, aby upewnić się, że stymulują one innowacje oraz że prawa własności intelektualnej są bardziej dostępne dla MŚP. W Europie mamy silny system własności intelektualnej, ale musimy zrobić więcej i zapewnić jego spójność, aby (i) przezwyciężyć utrzymującą się fragmentację i dostosować nasze przepisy, (ii) ułatwić MŚP korzystanie z własności intelektualnej oraz (iii) ograniczyć proceder podrabiania produktów objętych prawami własności intelektualnej.
Dogłębnie przeanalizuję również kwestie związane ze sztuczną inteligencją.
Wykorzystam potencjał, jaki drzemie w zamówieniach publicznych, do pobudzenia innowacji i przyspieszenia przejścia na neutralność klimatyczną. W tym celu rozważę aktualizację wytycznych dotyczących zamówień publicznych na innowacje i uruchomię inicjatywę mającą na celu wspieranie współpracy między lokalnymi, regionalnymi i sektorowymi nabywcami publicznymi w dziedzinie zielonych zamówień publicznych. (Zob.
moja odpowiedź poniżej na temat gospodarki o obiegu zamkniętym).
Jak zauważyłam w trakcie mojego wysłuchania, Europa powinna być otwarta, ale nie powinna być bezbronna. Będę wnosić wkład w prace moich kolegów i koleżanki prowadzone z myślą o zagwarantowaniu równych warunków działania dla naszego przemysłu i wzmocnieniu zdolności Europy do bronienia się przed nieuczciwymi praktykami handlowymi. (Zob. moja odpowiedź poniżej na temat stosunków zewnętrznych).
