Z W alterem Ś w iercem , w ójtem gm iny
% Turawa , rozm aw ia Leonard R ichta
Bierdzany * Kadłub Turawski
* Kotorz Mały * Kotorz Wielki
* Ligota * Osowiec * Rzędów
* Turawa * W ęgry * Zakrzów
* Zawada
Pozwoli Pan, iż na wstępie naszej roz
mowy w im ieniu zespołu redakcyjnego
„Fali”, członków Towarzystwa M iłośni
ków Ziemi Turowskiej i własnym, z oka
zji kolejnego wyboru na Wójta Gminy Turaw a złożę serdeczne gratulacje.
Dziękuję. Przyjm uję j e z zadow ole
niem.
J a k przyjął Pan swój kolejny - trzeci wybór? Czy jako pozytywną ocenę dotych
czasowych dokonań i trafnych dla wybo
rców zadań, czy ja k o za u fa n ie wybor
ców?
Myślę, że nie da się tych spraw trakto
wać i rozpatrywać oddzielnie. W ybór istotnych dla poszczególnych sołectw za
dań i daleko idących planów dla całej gminy m a istotne znaczenie dla wspól
nego dobra. Je d n a k d o p ie ro ich reali
zacja m oże dać pełn ą satysfakcję reali
zatorom wysuniętych zam ierzeń i b u dzi zaufanie wyborców. Sądzę więc, że mój kolejny wybór n a wójta gm iny T u raw a je s t z je d n e j strony tego sum ą, z dru g iej zaś trak tu ję ja k o pozytywną ocenę m oich działań na przestrzeni ostatnich 4, a m oże naw et 8 lat.
J a k pracownicy urzędu przyjęli Pana kolejny wybór?
Chciałbym, by do
brze. Takie też mam odczucia i traktuję to ja k o korzystną oce
nę kierownictwa.
N astąpiła zm iana na stanow isku prze
wodniczącego rady gminy. J a k układała się współpraca?
W spółpraca z do tychczasowym prze
wodniczącym, panem G otfrydem Długo
szem, układała się poprawnie. Czas je d nak swoje czyni. T o
też z uwagi na pode
szły wiek pana Dłu
gosza niezbędna była pokoleniowa zmiana.
Zastąpił go młody, energiczny radny, pan A rtur Galus, którem u praca w radzie gminy, jak i znajomość problematyki gmi
ny, nie jest obca. Z doświadczenia pana Długosza nie zamierzam rezygnować.
Sądzę, iż spożytkuje je jako członek komi
sji rewizyjnej.
Czy nastąpiły również zmiany w składzie osobowym rady gminy?
Z dotychczasow ego składu rady gm iny ponow nie w ybrana została je d n a trzecia osób. Nowo w ybrani ra d n i m uszą d o p ie ro zdobywać doświadcze
nie w tego ro d zaju działalności. Muszą się wiele uczyć, co wym aga czasu. Cza
su, którego nie m a, gdyż decyzje nale
ży podejm ow ać ju ż. Niewątpliwie początkowy okres funkcjonow ania no
wej rad y gm iny będzie tru d n y . Nowo wybrana rada gminy będzie więc praktycznie z marszu podejmowała ważne decyzje. Decyzje trudne i daleko
siężne w skutkach.
T ak. Ju ż 1 stycznia 1999 r. wchodzi w życie refo rm a służby zdrowia. Bę
dzie to nastręczało wielu problem ów.
Czeka nas duży wysiłek w przygotow a
nie się d o w drożenia reform y oświato
wej. N ajdalej d o końca m arca 1999 r.
m usi być o pracow ana stru k tu ra o rg a
nizacyjna oświaty w gm inie. O d wrześ
nia 1999 r. bow iem po raz pierwszy swe podw oje dla uczniów m usi otwo
rzyć trzyletnie gim nazjum . K ontynuo
wać rów nież będziem y rozpoczęte in
westycje. W ro k u 1999 w edług założeń pow inna być o d d a n a d o użytku oczy
szczalnia ścieków oraz kanalizacja sani- Dokończenie na str. 2
W yniki wyborów do
Rady Gm iny w Turawie i Rady Gm iny w Opolu
W w yborach d o rad y gm iny, ra d y pow iatu oraz sejm iku woje
wódzkiego w d n iu 11 p aździernika 1998 r. upraw nionych do głosowania było 7174 mieszkańców. W w yborach wzięło udział 2784 osób, co stanowi 38,81% upraw nionych. Frekw encja ta je st je d n ą z wyższych, je d n a k w przyszłości więcej mieszkańców p o
w inno korzystać ze swoich konstytucyjnych praw . S pośród 40 kandydatów d o rad y gm iny w ybranych zostało 20 radnych, a mianowicie:
Okręg wyborczy
Imię i nazwisko radnego
nr nazwa
1 Bierdzany Kordian Głowacki Bernard Danisz 2 Kadłub Turawski Ernest Grzesik
3 Rzędów Stefan Błoszczyk
4 Kotórz Mały Reinhold Goiła Gotfryd Długosz 5 Ligota Turawska Jerzy Frencek
Danuta Matysek
6 Osowiec Artur Gallus
Roman Respondek Urszula Bielecka
7 Węgry Krystian Sochor
Lidia Tendera
8 Turawa Walter Świerc
Dorota No wara-Wieczorek 9 Kotórz Wielki Zygfryd Mazur
10 Zakrzów Turawski Jerzy Musielak Leonard Warzecha
11 Zawada Jan Blasczyk
Joachim Klotka
Spośród 15 kandydatów d o rady powiatu wybranych zostało z naszej gminy (okręg wyborczy n r 10) trzech radnych, a mianowicie:
1. H elm u t W iench 2. H u b e rt Świtała 3. W aldem ar R am pa.
W szystkim ra d n y m serdecznie gratulujem y.
E d u a rd M alisz
Z W a lte re m Ś w ie rc e m , w ó jte m g m in y T u ra w a , ro z m a w ia L e o n a rd
R ic h ta
Dokończenie ze str. 1.
ta rn a wsi T uraw a. Z chwilą u ru c h o m ie n ia oczyszczal
ni zorganizow ana zostanie zwózka ścieków z całej gminy. Do ro k u 2000 zakończone zostanie wodo- ciągowanie wszystkich wsi naszej gm iny. S tan d ró g gm innych zam ierzam y p opraw ić po p rzez położenie asfaltu. W trakcie obecnej kadencji ra d y gm iny p rze
prow adzony zostanie re m o n t i m odernizacja Szkoły Podstawowej w T uraw ie. T o oczywiście tylko część za
d a ń stojących przed nam i.
Ja k ie są największe pragnienia Wójta?
Życzyłbym sobie d ynam icznego rozw oju naszej gminy. Chciałbym , by piękniały nasze wsie, zagrody, ulice i wszystkie zakam arki. J e s t to możliwe, o ile b ę
dzie zaangażow anie nas wszystkich. A tego wszystkim i sobie gorąco życzę.
Dziękuję za rozmowę, raz jeszcze gratuluję wyboru i w im ieniu wszystkich mieszkańców gm iny T uraw a ży
czę spełnienia ambitnych planów .
Leonard R ichta
Turaw a w g ra fic e W altera Ś w ie rc a
Droga wiodąca do Jeziora Srebrnego
Inauguracyjna Sesja Rady Gminy w Turaw ie - 2 9 października 1998 r.
Wybór w ładz Rady
N a sesji in a u g u ra c y jn e j R ady G m iny w T u ra w ie w ybrany został przew odniczący R ady G m iny i dw óch je g o zastępców . Przew odniczącym został p a n Artur G allus, m ieszkaniec O sow ca, a n a zastępców w y b ran i zostali: p a n R ein h old G olla, m iesz
kaniec K o to rza M ałego, o raz p a n Jerzy M usielak, zam ieszkały w Zakrzow ie T u ra w sk im .
S kład osobowy Zarządu Gminy w Turawie
Skład osobow y P rezy d iu m R ady G m iny o raz Z arządu w ybrany w d n iu 13.10.1998 r.
N a sesji w d n iu 29 p a ź d z ie rn ik a 1998 r. d o k o n a n o w yboru Z a rzą d u G m iny n a lata 1 9 9 8-2002. Przew odniczącym Z arząd u został p o n o w n ie m g r W alter Sw ierc, znan y ju ż czytelnikom z o k re su p o p rz e d n ie j k adencji. N a zastępcę p rzew odniczącego Z a rzą d u G m iny w y b ra n o p a n a H elm u ta W iencha, k tó ry j e d nocześnie p e łn i w U rz ę d zie G m iny obow iązki k ie ro w n ik a R e
fe ra tu B u d o w n ictw a.
F u nkcję sp o łe c z n ą członków Z a rzą d u G m iny w III kadencji pełn ić b ę d ą p an ow ie: Stefan B loszczyk, m ieszkaniec R zędow a, Ernest G rzesik, m ieszkaniec K a d łu b a T u ra w sk ie g o , o raz K rys
tian Sochor, m ieszk an iec W ęgier.
Inform ujem y m ieszkańców g m in y Turawa, że przew od
niczący R ady G m iny, pan Artur G olla, b ęd zie p e łn ił dyżur w sied zib ie U rzęd u G m iny w pokoju nr 69 w p on ied ziałk i w godzinach 9 .0 0 -1 2 .0 0 .
O tym , ja k zm arnow ano szansę
uzyskania
kolejnych k w o t pieniężnych na rzecz Gminy
Aby uzyskać środki wspom agające budow ę kanalizacji sanitarnej w T u ra wie, konieczny je s t udział finansowy mieszkańców. W tym celu trzy lata te m u spisana została um ow a między m ieszkańcam i a W ójtem Gminy.
N iestety, m im o upływ u wielu te rm i
nów uiszczenia określonych w um owie wpłat, zainteresow ani nie wywiązali się ze swoich zobowiązań, doprow adzając do tego, że A gencja R estrukturyzacji i M odernizacji Rolnictwa w Warszawie, d o której zw rócono się o pom oc w wy
sokości 200 tys. zł (2 m ld starych zł), skreśliła T u ra w ę z listy ubiegających się o pom oc.
Jeżeli nie nastąp i radykalna p o p ra wa w regulow aniu um ow nych kwot, rów nież i w następ n y m ro k u nie m a co m arzyć o jakiejkolw iek pom ocy ze strony Państwa, a to z kolei stawia pod znakiem zapytania o d d an ie d o użytku w określonym term in ie oczyszczalni ścieków i kanalizacji sanitarnej.
Należy n adm ienić, że u traco n e śro d ki p ieniężne będą musiały zostać zastąpione środkam i z gm iny, a te m o
żna było przeznaczyć n a oświatę i kul
turę.
Pow tarzam w tym krótkim artykule starą praw d ę, że jeżeli o d o b ro naszej gm iny nie b ęd ą chcieli zadbać wszyscy, a zatem każdy poszczególny m ieszka
niec, właściciel przedsiębiorstw a te re now ego, rzem ieślnik, inteligent, to sołtysi z ich rad a m i sołeckimi oraz sa
m o rząd gm inny - n a czele z je g o p rze
wodniczącym - tego nie uczynią.
P rag n ę tą d ro g ą serdecznie podzię
kować tym wszystkim, którzy w u m o w nym okresie uregulow ali swoją nale
żność, szczególnie zaś tym, którzy żyją je d y n ie z niewielkiej re n ty lub em ery
tury.
K azim iera Ptaszyńska Wójt Gminy
KTO KO PIE W TURAWIE?
Rozm owa z panem Zygm untem Szypulskim - prezesem W odociągów i K an a liza c ji
Od dłuższego czasu ul. Opolska w T uraw ie na dość długim odcinku je st rozkopana, przekopywana, pracuje tu ciężki sprzęt, a ruch kołowy odbywa się w utrudnionych warunkach. Panie prezesie, kto je st wykonawcą aktualnie prowadzonych robót kanalizacyjnych?
W ykonawcą je s t W ojewódzkie Przedsiębiorstw o B u d o wnictwa K om unalnego w O polu, a n ad z ó r inw estorski i koordynację budow y prow adzi Przedsiębiorstw o Konsul- tingow o-U sługow e „O PW iK ” Spółka z o.o.
Zakończenie prac kanalizacyjnych w samej Turaw ie prze
widziane jest na 1999 r. Czy ten termin będzie zachowany?
A ktualnie realizow ane są rów nolegle 2 zadania z całego p ro g ra m u kanalizow ania gm iny i obrzeży jezior. Pierwsze zadanie - budow a oczyszczalni ścieków, d ru g ie zaś - b u dowa kanalizacji w T uraw ie. T e dw a zadania m ają być zrealizow ane d o końca 1999 r.
Oczyszczalnia w IV kw artale 1999 r. m a przyjm ować nieczystości z samej T uraw y poprzez kanalizację oraz przez dowóz z te re n u gm iny i obrzeży jezior.
Czy są zabezpieczone środki finansow e na tę inwestycję?
Aktualne umowy z wykonawcą i zakres robót oraz środki finansowe dotyczą wyłącznie tych dwóch zadań. Występują pew ne trudności z bilansowaniem środków potrzebnych do zakończenia prac. Środki te pochodzą z różnych źródeł:
- środki własne gm iny przew idziane w budżecie, - wpłaty mieszkańców,
- pożyczka z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska, - dotacja z Elektrow ni „O pole”.
N atom iast przyznanie środków uzupełniających z F un
duszu R estrukturyzacji i M odernizacji Rolnictwa w W ar
szawie je st uzależnione od wpłat mieszkańców w wysoko
ści co najm niej 10% kosztów robót zaplanowanych na dany rok. T ak więc bardzo istotne je st dokonyw anie usta
lonych w płat przez m ieszkańców w podanych term inach.
Kiedy użytkownicy dróg, przede wszystkim mieszkańcy ul. Opolskiej, będą mogli bezpiecznie z niej korzystać?
Mieszkańcy T uraw y muszą uzbroić się w cierpliwość, po
nieważ przy okazji kanalizowania ul. Opolskiej wykonywa
na jest m odernizacja drogi od mostu do ul. Nowej. Wyko
nanie kanalizacji sanitarnej na ul. Opolskiej było uw arun
kowane przez Dyrekcję O kręgow ą D róg Publicznych, ko
niecznością wykonania kanalizacji deszczowej i m oderniza
cji drogi właśnie n a tym odcinku. Stąd powstały pew ne u trudnienia z w ykonaniem tych robót i pozyskaniem doda
tkowych środków na ten cel. Środki przeznaczone na kana
lizację deszczową zapewnia gm ina, natom iast modernizacja drogi, wraz z w ykonaniem chodnika, je st finansowana przez Dyrekcję Okręgową D róg Publicznych w Opolu. Za
dania te są na ukończeniu, a spóźnione są częściowo z po w odu zbyt szybkiego przyjścia zimy.
Czynimy je d n a k wszystko, aby prace te zakończyć ja k najszybciej.
Dziękuję za rozmowę Teresa Żulewska
Aktualny stan budowy oczyszczalni ścieków
FABRYKA W OSOWCU - - in w e s ty c je energe
Na koniec ro k u kalendarzow ego wy
padałoby podsum ow ać to, co m iało miejsce w m ijającym ro k u w fabryce.
Jak i to był rok?
N a pozór nic się nie zm ieniło, ale ja k by bliżej przyjrzeć się i p o rów nać te ra źniejszość z przeszłością, to je d n a k coś d rgnęło. M imo że ro k gospodarczy zam knął się nie najlepszym i w ynikam i, to, poprzez o d d a n ą d o użytku inwesty
cję energetyczną, pow stała baza roz
woju fabryki. S kutki finansow e zw iązane z tym zadaniem były nie
m ałe, ale obserw ując światowe te n d e n cje w branży kuźnictw a, m ożna stw ier
dzić, że n ie było in n e g o wyjścia. Z ada
nie planow ano w ykonać co najm niej 20 lat tem u, kiedy to opracow ano ko
m p le tn ą d o k u m en tację techniczną oraz k u p io n o dwa p o tę żn e tra n sfo r
m atory. D okum entacja poszła na m a
kulatu rę, ale tran sfo rm ato ry , p o p rz e p row adzeniu niezbędnych zabiegów technicznych, u dało się uratow ać i wy
korzystać. Aby wykuć m łotek, siekierę,
odkuw kę - taką chociażby ja k ozdobna końców ka pło tu - trzeba stal nagrzać do te m p a rtu ry około 1000 °C . T e m p e ra tu rę tę uzyskuje się do tej pory w piecach ropow ych (pracuje ich średnio 6 dziennie) oraz w je d n e j nagrzew nicy indukcyjnej zasilanej p rą d e m elektry
cznym. N agrzew w kuźnictw ie idzie w k ie ru n k u uzyskiwania ciepła z energii elektrycznej. Je st to podyktow ane za
rów no względam i ekonom icznym i, j a kościowymi, ja k i ekologicznymi. Żeby nie zagłębiać się w szczegóły, chcę tyl
ko dodać, że przepisy praw ne, przy
stosowujące nasz przem ysł d o praw o
dawstwa Unii Europejskiej, wymuszą w niedługim czasie zastosowanie ta
kich energii, k tó re nie będ ą zanieczy
szczały środowiska. Zakłady nie przy
gotow ane d o tego m ogą liczyć się z najgorszym . W Osowcu pierwszy krok został ju ż postawiony. T eraz trzeba w ypracować środki na n astęp n e działania, tj. w yposażenie stanowisk pracy w odpow iednie piece elektrycz
ne. Żeby czytelnikom przybliżyć za
gadnienie, p o d am dla orientacji, że j e d e n taki piec kosztuje obecnie co naj
m niej 200 tys. zł.
M imo trw ającego kryzysu w branży m etalowej w całej E uropie, kierow nic
two fabryki optym istycznie spogląda w przyszłość, przystosowując p a rk m a
szynowy d o wymogów rynkowych, przyjm ując, że n a odkuw ki, łopaty i siekiery rodzim ej p ro dukcji będzie wzrastało zapotrzebow anie. Do tej pory ry n ek w całej E uropie zasypywa
ny je s t p ro d u k ta m i im portow anym i z Azji. W yroby te pod w zględem użytko
wym najczęściej n ie d orów nują p ro d u ktom europejskim , ale są atrakcyjne cenow o i „idą”. W ielu użytkowników narzędzi z C hin czy K orei przekonało się o ich ta n d etn y m w ykonaniu.
Właściciele h u rto w n i przekonali się, że jakość naszych wyrobów je s t wyższa.
Sądzimy, że zw rot klienta w stronę produktów kutych w kraju nasili się cho
ciażby ze względu na ich walory użytko
we. Mając przed sobą zbliżający się Nowy 1999 Rok, kierownictwo fabryki w Osow
cu życzy wszystkim czytelnikom i użytko
wnikom naszych wyrobów wszelkiej po
myślności oraz zadowolenia w pracy za
wodowej, ja k i życiu osobistym.
P iotr Jendrzej
X X I J e s ie n n e S p o tk a n ie
O polskich M iło ś n ik ó w R egionu
Opolskie Towarzystwo Kulturalno- -Oświatowe zorganizowało w dniu 14 li
stopada br. XXI Jesienne Spotkanie Opol
skich Miłośników Regionu w Turawie.
G ospodarzem spotkania było Tow a
rzystwo Miłośników Ziemi Turawskiej.
W prow adzeniem d o dyskusji był wy
kład prof. d ra hab. Michała Lisa n a te
mat „Ojczyzna najbliższym źródłem in
spiracji regionalnych”. Dyskusja wyka
zała, że ru c h regionalny w wojewó
dztwie opolskim słabnie. Spośród 37 za
rejestrowanych towarzystw lokalnych tylko kilka rozwija swoją działalność. Do nich zaliczyć należy T M Z T w T uraw ie.
U rozm aiceniem sp otkania były wy
stępy zespołu folklorystycznego „Jaźwin- ki” z B ierdzan oraz zespołu w okalnego z K ałuba T uraw skiego.
Przewodniczący Towarzystwa
M iłośników Ziem i T uraw skiej Zc , • ,a*winki.. z Bierdzan na spotkaniu regionalistów W alter Swierc
ODNOW IONY CMENTARZ K O M U N A LN Y W OSOWCU
W ywiad z m ieszkańcem Osowca - panem H elm utem W ienchem
K aplica i b ra m a c m e n ta rn a w Osowcu
N a niewielkim wzniesieniu, na skraju lasu, w pobliżu głów
nej drogi z Opola do Kluczborka, znajduje się jedyny cmentarz komunalny w gm inie Turaw a. Cmentarz komunalny - bo bez
pośrednio nie podlega żadnej p a ra fii. Jest on własnością Sa
m orządu Gminnego w Turaw ie. Kiedy został założony ten cmentarz i kom u m iał on służyć?
Od założenia cm entarza w Osowcu upłynęło p onad dwie
ście łat. Zapew ne w ydarzenie to było związane z budow ą Fa
bryki W yrobów M etalowych w Osowcu. W raz z budow ą fa
bryki do Osowca przybyła d u ża g ru p a rodzin z Niemiec.
Byli to przew ażnie ludzie związani z przynależnością d o ko
ścioła ewangelickiego. W tych latach ewangelicy i katolicy żyli - mówiąc delikatnie - d aleko od siebie. L udność Osow
ca i pobliskich W ęgier była katolicka. Przybyłym p ro te sta n tom nie odpow iadało uczestniczenie w nabożeństw ach ka
tolickich i chow anie zm arłych n a cm entarzach należących d o tych parafii. Stąd zaszła p o trzeb a budow y kościoła ew an
gelickiego i założenia cm en tarza tego wyznania. Do końca d rugiej wojny światowej na tym cm en tarzu chow ano p ro te stantów i katolików.
Kiedy cmentarz w Osowcu stał się cmentarzem kom u
nalnym?
Pod koniec drugiej wojny światowej lub zaraz po wojnie protestanci wyjechali z całymi ro dzinam i n a tereny obe
cnych Niem iec i ju ż do Osowca nie wrócili. Część cm enta
rza należała nadal d o paraGi ewaneglickiej w K luczborku, lecz w Osowcu nie było wyznawców ewangelickich. Stąd zaszła potrzeba przejęcia cm entarza przez miejscowy sa
m orząd. Jeszcze kilka lat wstecz na cm entarzu znajdowała się część, gdzie spoczywali wyłącznie wyznawcy ewangelic
cy.
D opiero dw a lata m inęły, ja k p a sto r paraGi ew angelic
kiej w K luczborku wyraził zgodę n a likwidację pozo
stałości po nagrobkach w części cm en tarza ew angelickie
go. W czynie społecznym zeb ran o więc resztki n a g ro b ków ewangelickich i zg ro m ad zo n o j e w niewielkiej części cm entarza. W ostatnich latach n a pozyskanym miejscu rozpoczęto chow anie zm arłych.
Kiedy została urybudowana kapliczka i kto opiekuje się cmentarzem?
Ju ż wspominałem, że cm entarz je st kom unalny, a zatem jest własnością sam orządu gminy, a bezpośrednią opiekę sprawuje Zakład G ospodarki K om unalnej w Kotorzu Małym. Duży udział w utrzym aniu cm entarza m ają miesz
kańcy osiedla Osowiec. W ostatnich dwóch latach Zakład Gospodarki Kom unalnej wymienił starą i ju ż wysłużoną bram ę. Nowa bram a jest ozdobna i metalowa. Zakład wy
konał też uzasadniony rem o n t kaplicy. G ru p a mieszkań
ców dokonała wymiany płytek posadzki, wyrem ontowała oraz dostosowała ławki do wymogów kapliczki.
Ławki otrzym ano z paraGi W ęgry. M ateriał po trzeb n y do re m o n tu za kupiono z funduszy zebranych w śród mieszkańców osiedla. S pora g ru p a m ieszkańców z wiel
kim pośw ięceniem pracow ała przez wiele d n i przy r e m oncie kaplicy.
Cmentarz w Osowcu je st mały, ale ma swój specyficzny kli
mat. Myślę, że wszyscy mieszkańcy osiedla chcą, aby ich do
czesne szczątki po śmierci spoczęły właśnie tutaj. Czy zdarzają się przypadki, że na tym cm entarzu chow ani są zm arłi spoza osiedla Osowiec?
Samo osiedle nie je s t wielkie. T o te ż te n mały cm entarz całkowicie dla Osowca wystarcza. O dbyw a się tu około dzie
sięciu pogrzebów w ciągu roku. P rzew ażnie są tu chowani zm arli z Osowca. Je d y n ie dw a przy p ad k i n ie potw ierdzają tej reguły. N a życzenie ro d zin , n a tym cm en ta rz u zostali pochow ani zm arli z innych miejscowości. Myślę, że C m en tarz K om unalny w Osowcu je s t p rzykładem d o b reg o go
spodarow ania w spólną własnością, że dla d o b ra ogółu z n a
lazła się sp o ra g ru p a ludzi, k tó ra wykazała się inw encją, nie szczędziła swego czasu, wysiłku i w łasnych pieniędzy, aby ta własność k o m u n aln a m iała estetyczny w ygląd i służyła teraz i przez n astęp n e lata wszystkim m ieszkańcom Osowca.
Dziękuję za rozmowę Stanisław P iku l
' ' ■ \
P rz e k a z a n ie do uż stacji pomp
i uzdatniania wody
silili
sołtys wsi Ernest Grzesik i prezes firmy wykonawczej d r Prze
mysław Tomeczko, a ksiądz p ro boszcz Jerzy Obst dokonał p o święcenia obiektu.
W skład stacji wchodzą takie obiekty, jak: zbiornik czystej wody, budynek stacji uzdatnia
nia wody, stu d n ia głębinowa z
U roczyste o d d a n ie d o użytku Stacji U zd aln ian ia W ody w K adłubie T uraw skim
Dnia 20 października br. o d d a no do użytku Stację U zdatniania W ody w K adłubie T uraw skim . W uroczystości tej wzięli udział rów nież zainteresow ani m ieszka
ńcy. Przecięcia wstęgi otwie
rającego nowy obiekt dokonali:
wójt gminy Turawa Walter Swierc,
B udow a sieci w odociągowej w R /ędow ie
obudow ą, rurociągi tłoczne wo
dy oraz zasilanie energetyczne.
O biekt w ybudow ano kosztem 770 tys. zł i w całości sfinansowa
no ze środków budżetowych gm iny. Stacja nie wymaga stałej obsługi, gdyż jest w pełni zauto
m atyzow ana i jej pracą steruje ko m p u ter. W ydajność stacji to 45,6 m ;! wody na godzinę. Obec
nie z tego ujęcia zaopatryw ane są w wodę K adłub Turaw ski i Za- krzów Turaw ski. W następnej kolejności podłączone zostaną wsie: Rzędów, Ligota T uraw ska i
B ierdzany.
H elm ut Wiench
Co d a le j z refo rm ą w o ś w ia c ie ?
W p ro w a d ze n ie n o w ego u stro ju szkolnego nie je s t celem refo rm y , lecz d ro g ą d o o siągnięcia je j głów nych celów, takich jak :
- p o d n ie sie n ie p o z io m u ed u k acji społeczeństw a przez u p o w szech n ian ie w ykształcenia ś re d n ie g o i wyższego,
- w y ró w nanie szans ed u k acji,
- sp rzy jan ie p o p ra w ie jak o śc i e d u k acji, ro zu m ian e j ja k o in te g ra ln y p ro ce s w ychow ania i kształcenia.
SCHEMAT USTROJU SZKOLNEGO W POLSCE OD 1999 R. .
Obow iązek szkolny dziecka rozpoczyna się z początkiem ro k u szkolnego w tym ro k u ka
lendarzow ym , w którym dziecko kończy 7 lat, a trw a d o ukończe
nia gim nazjum , nie dłużej j e d nak niż d o ukończenia 18. roku życia. Z m iana stru k tu ry system u szkolnego pow inna służyć w p ro w adzeniu koniecznych zm ian treści i m etod nauczania we wszystkich typach szkół, zaś sieć gim nazjów gm innych, a więc szkół o lepszym w yposażeniu, pow inna rów nież sprzyjać p o d noszeniu poziom u cywilizacyj
nego i zapew nić młodzieży szer
szy dostęp do liceów.
R eform a ustroju szkolnego w znacznym stopniu m a p rz e b u dow ać dotychczasowy system kształcenia zawodowego. N auka w szkole zawodowej m a trw ać 2 lata. Po je j ukończeniu absol
w ent uzyska ty tu ł ro b otnika wy
kw alifikowanego w wyuczonym zawodzie.
O d ro k u 1999 przew iduje się zm iany w zarządzaniu i a d m in i
strow aniu. P row adzenie szkół i placów ek zostanie pow ierzone w całości je d n o stk o m sam orządu terytorialnego. R ada gm iny bę
dzie ustalać plan sieci oraz g ra nice obw odów szkół podstaw o
wych i gim nazjalnych.
O becnie n a te re n ie naszej gm iny p la n u je się utw orzenie je d n e g o gim nazjum .
i SPRAWDZIAN
- m a funkcję informacyjną.W szystkie dzieci p rzec h o d zą do gim nazjum b e z w zględu na w ynik sprawdzianu
kl. IV-V
KSZTAŁCENIE BLOKOWE
P rzew id yw a n e s ą n astęp ujące przedm ioty:
kultura i ję zy k polski historia i społeczeństw o m atem aty ka
przyroda ję z y k obcy
sztuka z te c h n ik ą i w ych. fizyczne
6-letnia szkoła
KSZTAŁCENIE ZINTEGROWANE
|^| | U l Z a ję c ia prow adzi nauczyciel w edług ustalonego p rzez siebie planu, dostosow u jąc c zas za ję ć i p rzerw do potrzeb ucznia
podstawowa
Henryk Graczyk
Autorskie spotkanie!
W d n iu 26 listopada br. doszło do m iłego spot
kania m łodzieży szkolnej T u raw y i Zakrzow a T u - raw skiego ze zn a n ą a u to rk ą W a n d ą C hotom ską.
S potk an iu towarzyszył występ artystyczny m iej
scowej młodzieży, w k tórym przewijały się teksty au to rk i w recytow anych i śpiew anych utw orach.
Sam a au to rk a w form ie b ezpośredniej i zabawo
wej inform ow ała o historii pow stania je j n ajb ar
dziej znanych utw orów .
Uważam, że tego typu spotkania są bardzo po
trzebne nie tylko piszącemu, ale także czytelnikom.
Dlatego też liczę na pełne wsparcie moich starań w przyszłości w tym względzie nie tylko ze strony młodzieży szkolnej, ale i starszego pokolenia.
Kierow nik GBP Grażyna Szczurek
Co słychać w ko to rsk ie j m niejszości?
Zapoczątkow ana spontanicznie, d ro g ą pryw at
nych kontaktów , w ym iana g ru p m łodzieży m ię
dzy parafią św. K o n rad a z O k er k. Goslar w Niem
czech a parafią św. M ichała w K otorzu W ielkim, rozwija się od 8 lat im ponująco. W tym ro k u z tygodniow ą rewizytą przybyli d o nas goście z O ker. Zostali pow itani przez W ójta G m iny w je g o siedzibie. P ro g ram ich pobytu opracow ał szef m ałokotorskiej mniejszości, p an R e in h o ld G olla. O prócz sp o rtu i rozryw ek p rezentow ano
p rze d e wszystkim naszą k u ltu rę. śmy im w C e n tru m K ultury i Teologii w K am ieniu Śląskim. Prze- Bierkowice wzbudziły u starszych z 26-osobo- szłość - na G órze św. Anny.
wej g ru p y niekłam any zachwyt. Był to pow rót d o W sali naszej siedziby pokazaliśm y prace naszych rodzim ych twór- czasu ich dzieciństwa. „E uropejskość” pokazali- ców. W ystawa m alarstw a Z ygfryda M azura z K otorza W ielkiego, g ra
fiki W altera Ś w ierca oraz rzeźby w drew nie Alojzego O zi
m ka z K otorza W ielkiego zrobiły du że wrażenie. Po dary z wystawy chętnie w yciągano ręce. H o n o ry d o m u pełniły pan ie z naszego ch ó ru , a pom agali dosłow nie wszyscy.
T oteż kołacze śląskie znikały ze stołów. W ytworne kolacje fundow ała firm a H e n ry k a D u d k a z K otorza Małego, z je d n ą z nich urozm aicono serw ując pieczonego dzika - ofiarow anego przez zapalonego myśliwego, pan a Kazi
m ierza D rozda.
Szczególne podziękow ania należą się ks. proboszczowi Józefow i S w olanem u, za funkcję przew odnika i sponsoro
w anie gości, pan i A n n ie D ługosz za w spółudział w przyj
m ow aniu gości oraz pan i G erd zie G oili za koordynow a
nie działań związanych z przebiegiem spotkania. Możemy powiedzieć, ze wyrazy u zn a n ia i zachw ytu były ogrom ne, a łzy rozstania - prawdziwe.
Przewodniczący Kola
Wizyta kotorskich dzieci w Oker Reinhold Golla
N a s ze s p o rts m e n k i
Sylw ia Długosz
Przygodę ze sp o rtem rozpoczęła w VI klasie, kiedy to w ygrała m istrzo
stwa gm iny w lekkiej atletyce. Pierwsze ważniejsze sukcesy odniosła w klasie V II; na zaw odach w ojew ódzkich, w b iegach przełajo w y ch , n a dy stan sie 1000 m - zajęła IV miejsce.
N a tych zaw odach Sylwia została za
uw ażona przez zn an eg o tre n e ra lek
kiej atletyki - A dam a G ozdka i stała się zaw odniczką klubu „Zryw” O pole. O d tego czasu zaczęła trenow ać system aty
cznie; tre n u je w d o m u , biega po pol
nych dro g ach K otorza M ałego, jeździ n a tren in g i do O pola, a także bierze u d z ia ł w o b o z a c h tr e n i n g o w y c h . Wzięła też udział w 30 różn eg o ro d za
ju zaw odach lekkoatletycznych (biegi przełajowe, biegi uliczne, biegi n a 300 i 600 m), z czego większość wygrała.
Najważniejszy sukces odniosła w biegu na 300 m , zdobywając I miejsce na za
w odach m a k ro re g io n a ln y c h w B iel
sku-Białej, je d n o cz eśn ie ustanaw iając swój re k o rd życiowy - 42,37 s.
Z dotychczasowych osiągnięć sp o r
towych najbardziej znaczącymi są:
II miejsce na 1000 m w Kup 11 X 1997 r.
II miejsce na 1200 m w Korfantowie 7 II 1997 r.
I I I m iejsce n a 1000 m w R udzie Śląskiej 13 X II 1997 r.
II miejsce n a 1500 m w Strzelcach O polskich 21 III 1998 r.
I miejsce n a 1000 m w Prószkowie 18 IV 1998 r.
Sylwia w czasie treningu
I miejsce na 600 m w Kędzierzynie- Koźlu 25 IV 1998 r.
I miejsce n a 1500 m w K om ornie 29 IV 1998 r.
I miejsce na 300 m w Kędzierzynie- Koźlu 20 V 1998 r.
I miejsce na 300 m (rek o rd życiowy) w Bielsku-Białej 4 VI 1998 r.
II miejsce na 600 m w T w ardogórze 15 IX 1998 r.
I miejsce n a 400 m w Prószkowie 20 IX 1998 r.
I miejsce n a 1000 m w K up 10 X 1998 r.
I miejsce n a 600 m w Kędzierzynie- Koźlu 17 X 1998 r.
II miejsce n a 1000 m w Lasocicach 23 X 1998 r.
Grzegorz Kwieciński
K am ila B orkow ska
Kamila Borkow ska ma 10 la t i j e s t u c z e n n ic ą S z k o ły P o d s ta w o w e j w K adłubie Turaw skim . G rą w ping -p o n g a zaintereso
wała się w m om encie, kie
dy w szkole stanęły stoły p in g p o n g o w e. O bserw o
wała grę taty i brata, zm a
g an ia kolegów i koleża
nek, aż wreszcie sam a za
częła próbow ać swych sił.
O kazało się, że sp o rt ten
bard zo ją zainteresow ał, wręcz zafascy
now ał. Z za an g ażo w an iem zaczęła ćwiczyć p o d okiem taty po kilka go
dzin dziennie. T ru d ten niebaw em został w yna
grodzony. Pierwszy suk
ces odniosła w II klasie, k ie d y p o d c z a s g m in nych zawodów d o klas IV zajęła II miejsce. O d tej pory trzeba byłojesz- cze b ard z iej poświęcić się tr e n i n g o m . D u żo pracowała, ale sp o rt ten dawał Jej wiele satysfa
kcji. Kiedy była w III klasie, wzięła udział w m is trz o stw a c h gm iny, zajm ując I m iejsce do klas IV, I m iejsce do klas VI i II miejsce do klas V III. K am ila, ra zem z koleżanką, re p re zentowała gm inę w roz
gryw kach rejonow ych w O zim ku, w k ateg o rii do lat 13, zajm ując tam I m ie js c e , a to d a ł o im a w a n s d o półfinałów wojew ódzkich w Zawadz- kiem . T am rów nież były faw orytkam i tu rn ie ju , zajm ując II miejsce. To dało im kolejny aw ans - d o finałów wojewó
dzkich. J e d n a k cho ro b a obu zaw odni
czek (grypa) uniem ożliw iła udział w tym tu rn ie ju . N astępnym liczącym się tu rn ie je m był am atorski turniej pod n azw ą „O lim p ie G a m e s” w O p o lu , gdzie zajęła I miejsce.
J a k b y te g o b y ło m a ło , p o d c z a s półfinałów m istrzostw Polski w „Olim- pic-G am es” w K oninie, ja k o re p re z e n ta n tk a województwa opolskiego, zajęła rów nież I miejsce. N atom iast w finale te g o tu rn ie ju , w Ja strz ę b iu Z droju, przy b ard z o silnej obsadzie (54 zaw od
niczki) u p la so w ała się n a V miejscu w ogólnopolskiej kla
syfikacji am atorów . K am ila je d n a k nie s p o c z ę ł a n a la u - rach , ciągle intensy
w n ie t r e n u j e . W m ie sią c a c h w rz e ś
n iu i p aź d ziern ik u br. b ra ła u d z ia ł w d w ó c h t u r n ie ja c h klasyfikacyjnych, w kategorii d o lat 13, u s ta la ją c y c h r a n k in g te n isistó w w województwie (rów
nież z licencją). W obu zajęła znaczące II i III miejsce. W międzyczasie brała rów nież udział w tu rn ie ju szkolnym w Z a w a d z k ie m o p u c h a r P r z e w o d niczącego W ojewódzkiego Szkolnego Związku S portow ego, zajm ując w k ate
gorii d o klas IV pierw sze miejsce. P od
czas ostatniego tu rn ie ju klasyfikacyj
nego, je j św ietna gra „wpadła w oko”
znanej tre n e rc e - p an i M arcie Lityń
skiej. P ani L ityńska za p ro p o n o w a ła dziewczynce tre n in g i po d swoim kie
ru n k iem . T eraz n astąpi czas intensyw nych i system atycznych treningów , b o w iem p an i Lityńska zam ierza przygo
tować K am ilę d o przyszłorocznych m i
strzostw Polski w kategorii d o lat 13.
Najbliższe sportow e plany to udział w tu rn ie ju „O lim pic-G am es” (marzec
’98 r.), po którym m a zam iar ubiegać się o licencję.
Teresa Żulewska
P o d z ię k o w a n ie
Mieszkańcy Zakrzowa Tu- rawskiego składają serdeczne podziękowanie Panu Wójtowi,
Pani Skarbnik, byłym Członkom Zarządu Gminy
za zabezpieczenie w budżecie gminy środków na
ochronę zabytków, dzięki którym została wymieniona
instalacja elektryczna w zabytkowym kościółku
w Zakrzowie Turawskim oraz
Kierownictwu Rejonu Dróg Publicznych w Kotorzu Małym
za wyrażenie zgody na ustawienie stojaka na rowery obok przystanku.
W im ieniu mieszkańców Sołtys Wsi Zakrzów Turaw ski
W d n iach 20, 21 i 22 października br. n a te re n ie Fabryki W yrobów M etalo
wych w Osowcu zostały p rzeprow adzone ćwiczenia je d n o ste k Państwowej Straży P ożarnej w O polu. C elem tych ćwiczeń było zapoznanie każdej ze zm ian służbowych Je d n o stk i Ratowniczo-Gaśniczej oraz Szkoły Podoficer
skiej PSP w O p o lu z obiektam i tutejszej fabryki, ja k również z zagrożeniam i występującym i na te re n ie zakładu oraz z czasem dojazdu ww. jed n o stek . Do ćwiczeń wraz z je d n o stk a m i PSP zostały wezwane d ro g ą radiow ą i telefo
niczną wszystkie je d n o stk i O chotniczej Straży P ożarnej z naszej gminy, w celu spraw dzenia ich gotowości bojowej. Na miejsce przybyły takie jednostki, jak:
OSP Osowiec, W ęgry, Zawada, B ierdzany, Ligota T uraw ska, trzy jed n o stk i z JR G n r 1 w O p o lu i dw ie je d n o stk i ze Szkoły Podoficerskiej. Po wspólnych fa
chowo przeprow adzonych ćwiczeniach zapoznano wszystkich z obiektem fa
bryki oraz podsum ow ano p rzep ro w ad zo n e w spólne działania gaśnicze.
W naszej gm inie były to pierw sze, po praw ie piętnastoletniej przerw ie, ćwi
czenia na tak du żą skalę i będziem y dążyć d o tego, aby odbywały się co naj
m niej raz w ro k u , rów nież z w łączeniem je d n o ste k gm in ościennych.
A rtu r Gallus
mm
Podziękow anie
Choć od wyborów do Rady Gminy upłynęło już parę tygodni, pragnę tą drogą serdecznie podziękować wszystkim tym, którzy wzięli w nich udział, oraz Mieszkańcom wsi Turawa za obdarzenie mnie mandatem obywatelskiego zaufania w wyborach lokalnych do Rady Gminy na trzecią kadencję.
Wójt Gminy j
P o d z i ę k o w a n i e
W pierwszych dniach października 1998 r. we wsi Węgry odbyły się dożyn
ki, z których dochód został przeznaczo
ny dla szkoły podstawowej w tej miejsco
wości. Do zorganizowania tej uroczysto
ści v\' dużym stopniu przyczynili się ro
dzice naszych uczniów; złożyli wiele da
rów na loterię i licytację, wiele mam upiekło ciasta na sprzedaż. Niektóre po
magały przy smażeniu frytek i napojów.
Chciałabym bardzo serdecznie po
dziękować rodzicom za tak duże zainte
resowanie i wkład pracy przy zorganizo
waniu tej uroczystości. Specjalne po
dziękowania chciałam złożyć także na ręce tych rodziców, którzy wspierali szkołę przy zorganizowaniu uroczystości podpisania umowy dotyczącej partner
stwa między naszą szkołą a szkołą w Klein
geschwenda w Turyngii.
D yrektor Szkoły
P O D Z I Ę K O W A N I E mm
Z dniem 31 sierpnia br. na zasłużoną em eryturę przeszli nauczyciele pracujący dotychczas na terenie naszej gminy:
Pani Dorota Nowara-Wieczorek, nauczycielka Szkoły Podstawowej w Turawie,
Pani M aria Skucik, dyrektor Szkoły Podstawowej w Oso
wcu,
Pani Genowefa W ojnar, nauczycielka Szkoły Podstawo
wej w Kadłubie Turawskim,
Pani Izabela Wójcik, nauczycielka Szkoły Podstawowej w
R Pan Jerzy Zientarski, nauczyciel Szkoły Podstawowej w ęgrach, węgrach.
Z dniem 10 października br. przeszła na em eryturę Pani Genowefo Patelska, dyrektor Przedszkola w Zakrzowie T u rawskim.
Po latach niełatwiej przecież pracy korzystać będą z zasłużo
nego wypoczynku. Pozestawiają nie tylko wspomnienia, ale trwały ślad swej pracy pedagogicznej i wychowawczej.
Za ten tru d składamy Im serdeczne podziękowanie i ży
czymy dużo zdrowia, pomyślności i uśmiechu na twarzy.
Wójt Gminy T uraw a oraz R edaktor Naczelny „Fali”
S ta ra ja k n o w a
Duże znaczenie dla Szkoły Pod
stawowej w Osowcu m iał p rze prow adzony re m o n t sali gim na
stycznej. Z pom ocą władz gm iny, które udzieliły potrzebnych śro d ków finansowych oraz o g ro m n e go w kładu rodziców, została d o skonale odnow iona sala gim na
styczna.
Kto ją pam ięta sprzed rem o n tu , nie może w prost uwierzyć, że m o
żna było ją tak odnowić. Podłoga lśni od now ego lakieru, je st d o skonale gładka, a wszystkie szpary zostały uzupełnione fachowo d e
seczkami. Ściany czyściutkie, d ra binki oczyszczone i pom alow ane, założono nowe kosze do gry w ko
szykówkę - aż m iło popatrzeć, a co dopiero w takiej sali ćwiczyć.
Dyrekcja szkoły chciałaby szczególnie podziękow ać wójtowi gm iny, p a n u W alterowi Świercowi, za p o moc finansową i wszystkim rodzicom biorącym udział w rem oncie, a szczególnie p a n u Edw ardowi Stry
charzowi, oraz naszej młodzieży, która m iała również swój wkład w ten szczytny cel.
Dyrektor Szkoły Andrzej Wojtkiewicz
Maria und Paul Feliks
* 2 2 .1 1 .1 9 3 1 * 2.06.1931 t 2 .10.1998
Wir wollen dankbar sein, daß wir sie gehabt haben.
Es tra t d e r T o d m it schnellem Sch ritte in u n ser friedlich stilles H aus;
ganz u n v e rh o lll au s u n s e re r M itie, riß e r zwei tre u e H e rz en ’raus.
Es r u h ’n d ie fleißigen H ä n d e, d ie stets geso rg t für u n ser W ohl,
d ie tätig w aren bis ans Ende, es ru h e n zwei H erzen liebevoll.
Der H e rr geb’ reichen Lohn euch d rü b e n , bis wir Euch einm al w iedersehn, d a ß w ir von E u rem (h abe w ieder, g etro st, g e stä rk t nach H au se gehn!
Serdeczne wyrazy współczucia R rodzinie Zm arłych składa Wójt i pracow nicy Urzędu Gminy
WOJEWÓDZKI OŚRODEK RUCHU DROGOWEGO W OPOLU reali
z u ją c ro z p o rz ą d z e n ie M in is tra Spraw Wewnętrznych i Administra
cji z dnia 2 kwietnia 1998 r. w sprawie postępowania z kierowca
mi naruszającymi przepisy ruchu drogow ego oraz art. 130 ust. 3 ustawy z dnia 2 0 czerwca 1997 r.
Prawo o ruchu drogowym o r g a n i
z u je p r o g r a m o w e s z k o le n ie d a jq c e p o d s ta w ę d o z m n ie j
s z a n ia e w id e n c jo n o w a n e j li
c z b y p u n k tó w z a n a ru s z e n ie p r z e p is ó w ru c h u d r o g o w e g o
Informacje o warunkach oraz ter
minach szkolenia osoby zaintereso
wane uzyskać mogą w siedzibie W o je w ó d z k ie g o O środka Ruchu Drogowego w Opolu, u l. O le s k a 1 2 5 A lub telefonicznie pod nume
rami 4 5 - 8 0 - 3 8 8 , 4 5 -8 0 -3 8 7 .
W o je w ó d zk ie Przedsiębiorstwo Budow nictw a Komunalnego w O polu ul. Cygana 5 proponuje
najnowsze oferty oczyszczalni ścieków
typu B IO G R A D E X , bądące nową generacją oczyszczalni o doskonałych param etrach.
O czyszczalnia B IO G R ADEX
charakteryzuje się niezw ykle korzystnymi param etram i:
bardzo wysoką skutecznością oczyszczania ścieków
(gwarantuje spełnienie norm E W G oraz polskich po roku 2000);
niższymi kosztami inwestycyjnymi w stosunku do rozwiązań tradycyjnych;
małymi kosztami eksploatacji (w cenach 1996 roku od 0,30 do 0,50 zł/m3);
niskim zużyciem energii ( ~ 0,30 kWh/m3);
nie jest uciążliwa dla otoczenia (jest bezzapachowa);
zajmuje bardzo mały teren (3-5 razy mniejszy od oczyszczalni tradycyjnej);
krótkim okresem realizacji inwestycji;
proces technologiczny sterowany jest przy pomocy komputera;
zakres zastosowania - od 250 m3/d do kilkudziesięciu tys. m3/d.
Oczyszczalnia BIOGRADEX została nagrodzona 8 czerwca 1994 r. NAGRODĄ II STOPNIA
przez Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa
15 1b 1/ 16 16 ZO 21 ZŁ ZS L6 15 26
i i " ł o
Z? z e l i }0 31 i l i i 36 35 i b
32 s a 39 4t> 61 62 6i <6 65 66 6/ 68 69 50 51 52 53 I
Grudzień1998
• #
K R ZYŻÓ W K A N R 2 7
ROZETA DUŻA: 1. jej u tra ta - to am nezja; 2. np. walc, twist; 3. gładka pow łoka na ciastku; 4. lokomotywa + wagony; 5. stosowana do odkażania ran ; 6. wywołana np. chorobą; 7. ... T uraw ska obok Bierdzan; 8. gat. litera
tury; 9. zbiorowe zaprzestanie pracy w zakładzie pracy; 10. część wiersza, zwrotka; 11. metalowe opakowanie np. śledzi; 12. stolica gm iny z jezioram i turawskim i; 13. odm iana jabłoni; 14. imię prezydenta Opola; 15. żołnierz wzięty do niewoli; 16. M atka ... z Kalkuty; 17. wykręt, sztuczka.
GWIAZDA DUŻA: 19-23. treningow y - dla boksera; 19-22. m iasto w płn.-zach. Bułgarii; 19-21. część Wielkiej Brytanii; 20-24. styl z am orkam i;
20-23. sztywna skóra na wyroby rym arskie; 20-22. bójka, zwada, 24-20. arka; 24-21. na szkockiej spódniczce; 24-22. państw o safari;
23-21. bokser polski, m edalista I m istrzostw świata.
ROZETA MAŁA: 25. płynna wydzielina z jam y ustnej; 26. bylina poch.
afrykańskiego, środek przeczyszczający; 27. pustorożec lub nazw a kom baj
nu; 29. pies - pierwszy pasażer statku kosmicznego; 30. np. franciszkanie, dom inikanie; 31. rozpoczyna się uw ertu rą; 32. początek ery - dzieli się na wieki; 33. uchw ycenie, stosow ane w zapasach; 34. pies myśliwski; 35. zamyka butelkę; 36. najmniejsza cząstka utworu muzycznego.
Rozw iązanie polega na rozszyfrow aniu hasła.
W śród Czytelników, którzy d o dnia 15 lutego 1999 r. prześlą p r a widłowe rozw iązanie na adres: U rząd G m iny w T u raw ie, ul. O polska 39c, R edakcja „Fali”, wylosowana zostanie n a g ro d a książkowa.
Za praw idłow e rozwiązanie krzyżówki n r 26 n a g ro d ę książkową wy
losowała Beata Wocław zam. Zawada, ul. Bocianowa 19.
N a g ro d ę przesyłam y pocztą.
K w a r ta ln ik T o w a rz y s tw a M iło ś n ik ó w Z ie m i T u r a w s k ie j „ F a la ”
R e d a k to r n a c z e ln y - Leonard Richta, s e k re ta rz re d a k c ji - Teresa Żulewska, re d a k to r te c h n ic z n y - Roman Borkowski Z r e d a k c ją s ta le w s p ó łp r a c u ją : Walter Świerc, Edward Malisz, Stanisław Pikul, Piotr Jendrzej
S k ła d i d ru k: Wydawnictwo Instytut Śląski Sp. z o.o., 45-082 Opole, ul. Piastowska 17, tel. (0-77) 540-123
Redakcja nie odpowiada za treść umieszczonych reklam i ogłoszeń, nie zwraca materiałów nie zamówionych oraz zastrzega sobie
prawo dokonywania skrótów. Ol
GWIAZDA MAŁA: 37-41. Dzikowy... Bunscha; 37-39. dopływ Wisły; 42-38. małpa wąskonosa; 42-40. m iasto w p łd . Turcji; 38-40.
turecki ża n d arm ; 41-39. oklaski, owacje.
Opracow ał Piotr Jendrzej
Grudzień1998
( § )
ZRZESZENIE KRAJOWE BANKÓW SPÓŁDZIELCZYCH BANK SPÓŁDZIELCZY
„BANK RO LNIKÓ W "
W OPOLU
oferuje swoim klientom:
o p ro w a d ze n ie rachunków bankowych
O przyjmowanie terminowych wkładów oszczędnościowych i lokat
O otwieranie rachunków oszczęd- nościowo-rozliczeniowych o p ro w a d ze n ie rozliczeń
pieniężnych
O przyjmowanie utargów w całodobowej wrzutni
udziela:
O kredytów preferencyjnych dla rolnictwa
O kredytów dla podm iotów gospodarczych
O pożyczek dla osób fizycznych
Godziny otwarcia
poniedziałek 7 .4 5 -1 6 .0 0 wtorek-piqtek 7 .4 5 -1 4 .0 0
45-005 OPOLE, ul. KsiqiqtOp. 36a tel. (077) 454 24 1 6 ,4 5 4 20 60,
454 20 36 te l./fa x 453 91 12
Filia: Komprachcice, ul. Kolejowa 2, tel. 464 68 63
Ekspozytura:
Turawa, ul. Opolska 21, tel. 421 20 49
Zarząd B anku Spółdzielczego
„Bank Rolników” w O polu p ro p o n u je roln ik o m kredyty p referencyj
n e obrotow e n a zakup rzeczowych środków d o pro d u k cji rolnej o k re ślonej w § 1 p k t 1-6 ro p o rz ąd z en ia Rady M inistrów.
I. K redytem finansow ane m ogą być niżej w ym ienione cele:
- zakup nawozów
- zakup środków ochrony roślin - zakup pasz
- zakup kw alifikowanego m ate
riału siew nego
- zak u p paliwa na cele rolnicze II. W aru n k i kredytow ania:
- m aksym alna wysokość kred y tu - 225,90 zł n a 1 ha użytków rolnych
- okres k redytow ania 12 miesięcy - o p ro cen to w an ie 8,0% w stosun
ku rocznym
Pośrednictwo w sprzedaży produktów ubezpieczeniowych firmy ALLIANZ
W e s o ł y c h Ś w i ą t
i s z c z ę ś liw e g o N o w e g o R o k u K l i e n t o m b a n k u i ^ M iesz k a ń c o m g m in y T u r a w a
ż y c z y B a n k S p ó ł d z i e l c z y
„ B a n k R o i n ik ó w
w O p o l u
K ą c ik p o e zji
z cyklu
„Zapach snu”
0 0 0
wstydzimy się własnych słów nie chcem y ich rzucać w błoto w p o chodach codziennego szczęścia niesiem y uśm iech n a twarzy i sm u tek w sercu
wstydzimy się w łasnych uczuć n ie chcem y ich rzucać w błoto w rozgardiaszu ze b rań i spotkań w zbrojach ostrożności i lęku p odajem y sobie dłonie...
z cyklu
„Taniec nocy”
Ȥ? ^
Je z u s n arodził się aby udow odnić Ci miłość ja k ą od wieków o g arn ą ł Ciebie Je zu s n aro d ził się
aby u porządkow ać T w e praw dy ro zrzu co n e czasem ja k litery bez sensu
Je zu s narodził się
aby objawić Ci czym je s t m iłość w codziennym zm aganiu się
z krzyżem aż p o konw ulsje G olgoty...
z cyklu
„U śm iech y g w ia zd ”
& 0 0
pogubiliśm y m arzenia w śród straganiarskich lad
pogubiliśm y siebie w rozw idleniach stłoczonych ulic chodników witryn kuszących oczy pogubiliśm y radość p o śród oddalonych o setki m etrów blokowisk n a pustych w ybiegach chłodnego w iatru
ifo •*£*
chcę pozbierać okruszynki światła k tó re pogubiłem w skam ieniałym czasie rzeźbić
now ą miłość...
zepsutą d ro g ą nie dojdziesz do nieba
nocą
odpoczyw am z T obą
¿z* ¿te &
¥|S it?
ziemie szczęścia jałow ieją gdy ręce zam iast pracy szukają taniego zbytku gdy ciało okolone aureolą zmysłowości swoją świątynię zam ienia n a bank
ziem ie szczęścia jałow ieją nie upraw iane od lat...
i» ifc itS il?
oddajem y innym swoje własne kosze zm ęczonym i dłońm i oddajem y innym swoje własne serca drżące jeszcze bólem oddajem y innym graty ciuchy grosze...
*3?
n a granicy sum ień szczęście
i nieszczęście n a granicy sum ień niebo
piekło
w k tó rą stro n ę skierujesz swe serce...
Żonie
wymieszaliśmy nasze słowa ja k ziarenka snów
w m ąkę p ra g n ie ń w chleb miłości
zamieszaliśmy nasz czas przeszły i przyszły w je d n ą teraźniejszość życia
ja k zrośnięte ze sobą p n ie drzew
łapiem y chciwie
słońce deszcz słońce deszcz..
* * *
ii? ii? ii?
rozłupałeś mój czas swą siekierą ognia
0 0 0
rzeka p ełn a deszczu wylewa się w brzegów
iłi iłi V V V
ch m u ry gaszą słońce zd ra d a gasi miłość
lecz światło pozwala dalej iść lecz człowiek nie przestaje kochać
w nowy dzień wzejdzie nowe słońce w nowy czas wzejdzie nowa
miłość...
H U M O R
- Wiesz, zbieram dowcipy o sobie - mówi p rez y d en t do prezydenta.
- J a też zbieram . A ile ju ż masz?
- J a m am pełny zeszyt, a ty?
- A j a m am pełny obóz...
Si S$ Si Rozmawiają dwie przyjaciółki:
- O Ja n k u złego słowa nie m ożna powiedzieć.
- N o to pom ów m y o kimś innym . 0 Przyleciała sąsiadka do dru g iej i pado:
- Kowoliczko, Kowoliczko! W iecie co jo dostała?
- Co? Powiedzcie p ręd k o , m oże i jo zaraz polecę!
- H im oroidy!
- Kaj żeście j e dostali?
- W d . ..
- T o wyście tacy? J a k jo co d ostanę, też wom tak powiem.
Si 3» ^
Babie drzezga wlazła w pośladek. Przychodzi więc do le
karza i prosi o pom oc.
- Zaraz te m u zaradzim y - pociesza j ą lekarz - proszę tym czasem usiąść w ygodnie.
Si Si $
Przychodzi baba d o lekarza i skarży się:
- Panie doktorze, wszyscy m nie ignorują.
- N astępny proszę - w oła lekarz.
Si Si 0
Żona M asztalskiego przychodzi d o lekarza po poradę.
- Panie d o ch tó r, czy m om ju ż p o g o d ać ze swoją córą na te drażliw e seksualne tem aty?
- A ile córka m a lat?
- Piętnaście.
- No, oczywiście - m ówi lekarz - przy okazji, m atko, m o
żecie się wiele nauczyć.
M yśli n ie u c ze s a n e
Jed n a kreska artysty oddzieli czasami dział epoki sztuki.
¿X* i W
Jak przyjemnie wspomina się czas, w którym się wspominało.
Si Si Si
Z tchórzostwa przechowywał swoje myśli w cudzych głowach.
Si Si Si
Naklejał wszędzie listki figowe, ale lojalnie pisał, co pod nimi się kryje.
W V W
