Fala : kwartalnik 1999, nr 4 (39).

Bierdzany * Kadłub Turawski

* Kotorz Mały * Kotorz Wielki

* Ligota * Osowiec * Rzędów

* Turawa * Węgry * Zakrzów

* Zawada

S trateg ia rozwoju gm iny Turawa w la ta c h 2 0 0 0 -2 0 0 6

rozm o w a z W ójtem G m iny Turaw a

p a n e m W alterem Ś w ie rc e m

Panie Wójcie, została opracowana strategia rozwoju naszej gminy. W ja ­ kim celu i kto ją opracował?

Każda gmina powinna posiadać p er­

spektywiczny program rozwoju. Kończą­

cy się wiek, a więc rok 2000, jest okazją, aby przyjąć taki program czy strategię.

Obecnie trwają konsultacje - w komi­

sjach Rady Gminy, Zarządzie, z dyrekto­

rami szkół, sołtysami - dotyczące ewen­

tualnych poprawek do dokumentu. Po dokonaniu tych poprawek program zo­

stanie zatwierdzony przez radnych.

Jaką sprawą uważa Pan za prioryte­

tową?

W dokumencie znalazły się dwa bloki zagadnień. Pierwszy związany jest z rozbudową infrastruktury kom u­

nalnej. Przewiduje on zakończenie bu­

dowy sieci wodociągowej w Ligocie Turawskiej i Bierdzanach w latach 2000-2001. W roku 2010 cała gmina powinna być skanalizowana. Ważną sprawą jest także prowadzenie takiej polityki przemian w rolnictwie, aby w jej konsekwencji następowały zmiany w strukturze naszych gospodarstw rol­

nych.

Strategia przewiduje również dalszy rozwój turystyki i wypoczynku, co wią­

^(feowyeti i wesolycli świąt

^Bogego c_Aia/todgenia o/tag sgcgęśeia

w /toku 2000

gycgy Qedahcfa ku/a/itainika

że się z poprawą warunków ekologicz­

nych, czystością wód w jeziorach, la­

sów. A jest to przecież bezpośrednio związane ze wspomnianą wcześniej bu­

dową kanalizacji i jej zakończeniem.

Najważniejszą sprawą w strategii, którą władze gminy będą zajmować się przez następne sześć lat, jest blok spraw związanych z oświatą. Chodzi tu przede wszystkim o utworzenie odpo­

wiedniej dla potrzeb poszczególnych sołectw liczby placówek edukacyjnych.

Kto i w jaki sposób będzie korzystać z tej strategii?

Jest to podstawowy dokument, w oparciu o który poszczególne komisje Rady Gminy będą pracować. Będą two­

rzone programy i plany w zakresie wszystkich dziedzin życia gminy. W sy­

tuacji, kiedy wszystkie działania, szcze­

gólnie inwestycyjne, opierać się muszą o tzw. fundusze ponadkrajowe (np. z UE), dokum ent ten jest podstawowym elementem uzyskania wsparcia finan­

sowego tych funduszy. Ważne jest, aby udało się nam wszystkie te zaplanowa­

ne założenia zrealizować.

Życzę Panu, jako koordynatorowi tych działań, Radzie Gminy oraz pracowni­

kom dużo sił i zaangażowania w realiza­

cji tych niełatwych zadań.

O szczegółach strategii będziemy je ­ szcze informować czytelników w nastę­

pnych wydaniach „Fali”.

Dziękuję za rozmowę Teresa Żulewska

Dalsze zam ierzenia reform y o ś w ia to w e j w ynikające

z „Projektu s tra te g ii gm iny Turawa na la ta 2 0 0 0 -2 0 0 6 "

A k tu aln ie p ro w a d z o n e są in te n ­ sywne p ra c e n a d s tra te g ią ro zw o ju g m in y T u raw a w latach 2 0 0 0 - -2 0 0 6 . W d n iu 25 listo p a d a odb y ła się ko n su ltacja strateg ii, a k o n k re t­

nie je j części ośw iatow ej, z u d z ia ­ łem d y re k to ró w szkół i p rzed szk o li o raz sołtysów. P ro je k t strateg ii w skazuje, że dotychczas w g m in ie za m ało zro b io n o n a rzecz d o sto so ­ w ania sieci szkół i p rzed szk o li d o istniejących i p ro g n o z o w a n y c h w a­

ru n k ó w d em o g raficzn y ch .

Liczba dzieci w w ieku szkolnym n a te ren ie gm iny niepokojąco m a­

leje. Tym czasem w 11 sołectwach utrzym ujem y 9 szkół podstaw ow ych oraz je d n o gim nazjum . Koszt kształ­

cenia je d n e g o ucznia je s t u nas p r a ­ wie d w ukrotnie wyższy o d otrzym y­

w anej n a n ieg o dotacji ośw iatow ej.

G dybyśm y pozostaw ili nie zm ie­

n io n ą sieć szkolną, m ielibyśm y w

klasach I - V I ju ż w przyszłym ro k u szkolnym tylko 56, 55, a n a w e t tyl­

ko 46 dzieci. Takie szkoły ani nie za­

pew nią w klasach łączonych (które z g o d n ie z p ra w e m nie p o w in n y ju ż fu n k cjo n o w ać w ogóle) ani o d p o ­ w iedniego p o zio m u kształcenia, ani g m in a nie będzie w stanie zapew ­ nić śro d k ó w finansow ych n a ich p ro w ad zen ie.

D latego też ro z p a trz o n e zostaną w najbliższym czasie p ro p o zy cje li­

kw id o w an ia n ie k tó ry ch szkół p o d ­ staw ow ych i p ozostaw ienie tam j e ­ d y n ie filii szkolnych z klasam i I - I I I . D otyczy to ju ż w ro k u szkol­

ny m 2000/2001 szkół w Ligocie Tu- raw skiej, K ad łu b ie T uraw skim , Za­

krzowie Turawskim oraz ewentualnie w Bierdzanach. Po dalszych dw óch la­

tach likwidacja

szkół m oże n a stą p ić w Z aw adzie, W ęgrach i e w e n tu a ln ie w O sow cu.

W k tó rej m iejscow ości p o z o sta n ą szkoły sześcioklasow e, tr u d n o by­

łoby ju ż o b ecn ie ro z strzy g n ąć. D e­

cyzje leżą w k o m p e te n c ja c h R ad y Gm iny. T rz e b a tylko stw ierd zić, że zm niejszenie liczby szkół n a te ren ie gm iny je s t p ro c e s e m n ie u c h r o n ­ nym .

Liczba dzieci b ę d z ie zm uszała ró w n ież d o likw idacji n ie k tó ry c h przed szk o li. O d ecy zjach R ady G m in y w tych sp ra w a c h b ę d ą sza­

no w n i C zytelnicy in fo rm o w a n i w k o lejnych n u m e r a c h „Fali”.

Edward Malisz

Turawa w grafice W altera Ś w ierca

D ro d zy C z y te ln ic y !

O d d w utysięcznego ro k u w sw oim kąciku graficznym chciałbym p re z e n to w a ć cykl p o d nazw ą „K rzyże i k a p li­

czki n a te re n ie g m in y ”. Z w racam się z atem z u p rz e jm ą p ro śb ą o w skazanie m i, g d zie te g o ty p u o biekty zn aj­

d u ją się n a W aszym te re n ie .

B ęd ę b a rd z o wdzięczny, je ż e li osobiście lu b n a piśm ie złożycie m i in fo rm ację. C h o d zi tu n ie tylko o lokaliza­

cję, ale też o kilka z d a ń o histo rii p o w stan ia o b iek tu , ko m u został pośw ięcony.

Za po m o c z g ó ry d ziękuję.

Walter Swierc

15 la t - okien i drzw i na ś w ia t

Firma OKNA DRZWI DUDEK H &

H istnieje od 1984 r. Założycielami jej są bracia Henryk i Hubert Dudek. W początkowym okresie działalności za­

kład opierał się na pracy dwóch właści­

cieli. Radą i pomocą służył im ojciec - pan Teodor Dudek. Zakład mieścił się w pomieszczeniu adaptowanym z bu­

dynku gospodarczego. Zakupiono pierwsze maszyny stolarskie, co pra­

wda 50-letnie, ale w dobrym stanie.

Produkowane były tzw. zestawy góral­

skie, tj. stoły, krzesła, ławy narożne do kuchni. Później doszła produkcja scho­

dów, poręczy, balustrad. Odbiorcami byli klienci prywatni.

Z roku na rok sytuacja w zakładzie zmieniała się pod wieloma względami.

Przede wszystkim modernizowano i powiększano hale produkcyjne. W roku 1987 wybudowano dużą halę, w której ruszyła produkcja okien i drzwi.

Wymagało to zmiany parku maszyno­

wego, zakupu nowych maszyn i zwię­

kszenia zatrudnienia. Będące dobrej jakości drzwi i okna firmy Dudek były wystawiane na różnych targach krajo­

wych - przede wszystkim w Opolu, ale również za granicą: w Norymberdze, Achen i Koblencji.

Kiedy popyt na produkty firmy wzra­

stał, właściciele zaczęli ponownie myśleć o rozbudowie zakładu. Istniała perspe­

ktywa dużego zatrudnienia pracowni­

ków w firmie, którym należało zapewnić dobre warunki pracy. Dlatego właśnie wybudowano dużą szatnię, prysznice, sanitariaty, jadalnię i całe zaplecze so­

cjalne.

Rozbudowa zakładu trwała w 1998 i 1999 r. Obecnie hale produkcyjne m a­

ją dużą kubaturę. Mieszczą się tam no­

woczesne, ekologiczne i w pełni zauto­

matyzowane malarnie, hale m ontażo­

we, hale produkcyjne, magazyny, ko­

tłownia i suszarnie.

Biuro wyposażone w kom putery za­

trudnia trzech pracowników umysło­

wych oraz kadrę techniczną - dwóch mistrzów. Bardzo ważnym czynnikim jest dbałość o czystość powietrza; za­

montowane są w tym celu odciągi od­

pylające, odciągi do odwirowania za­

opatrzone w filtry eliminujące wydo­

stawanie się pyłów do atmosfery. Do malowania stosuje się również ekologi­

czne farby akrylowe.

Obecnie zakład swoją produkcję prze­

znacza w 50% na potrzeby rynku krajowego, a w 50% na eksport. W ciągu ostatnich lat firma realizowała wiele zamówień dla dużych firm: kon­

cernów naftowych, zakładów wapien­

niczych, szpitali, banków, obiektów

oświatowych, ko­

ściołów, zakładów farmaceutycznych, zakładów piwowa­

rskich. Ponadto re­

alizowano każde zamówienie indy­

widualne.

Zakład mieści się w obiekcie o bardzo interesują­

cej architekturze wewnątrz, jak i na zewnątrz. Jest to niewątpliwie je ­ den z piękniej­

szych obiektów na terenie naszej gmi­

ny. Swoim wyglą­

dem i estetyką wkra­

cza w XXI wiek.

Wokół obiektu przygotowana zo­

stała cała infrastru­

ktura: nowe drogi, kanalizacja, oświe­

tlenie, szerokie par­

kingi, obok których wkomponowano klomby z zielenią.

Jest miejscem pra­

cy dla wielu ludzi z terenu gminy. Na 44 pracowników

zatrudnionych ok. 80% stanowią mie­

szkańcy naszej gminy. W rozmowie z pracownikami zadałam pytania do­

tyczące warunków płacowych, w arun­

ków pracy oraz relacji z kierownic­

twem zakładu. Wszyscy pytani wyraża­

li pozytywne opinie; są zadowoleni z zarobków oraz warunków pracy. Rela­

cje z kierownictwem zakładu układają się dobrze, dba się tu o interesy praco­

wników. Chcąc otrzymać pełny obraz relacji pracownik-kierownik, zapy­

tałam pana Henryka Dudka:

Czy jesteście Panowie - jako właści­

ciele firm y - zadowoleni z pracy ludzi zatrudnionych w Waszej firmie?

Tak, pracownicy zatrudnieni w zakładzie to dobrzy fachowcy w swoim zawodzie. Wykonują swoją pracę rze­

telnie i uczciwie. Jesteśmy z nich zado­

woleni.

Wspólnie z bratem Hubertem prowa­

dzicie firm ę od początku jej istnienia.

Co przez te lata sprawiało Wam trudno­

ści?

Skompletowanie odpowiedniej zało­

gi i sprostanie wszystkim wymogom dotyczącym różnych przepisów, zwią­

zanych z działalnością rozwijającej się firmy.

Dziękuję za rozmowę Teresa Żulewska Wydaje się, że zrealizowaliście swoje plany życiowe, czy jeszcze zamierzacie dalej się rozwijać?

Nasza firma jest firmą rodzinną; w tej chwili ja z bratem ją prowadzimy, ale pracują już w niej nasze dzieci i im będziemy chcieli w przyszłości wszy­

stko przekazać. Natomiast co do pla­

nów, to oczywiście mam wiele po­

mysłów, które chcę zrealizować. Zoba­

czymy, czy to się uda.

Niewątpliwie to, co osiągnęliście, jest sukcesem, jaka jest wobec tego recepta na sukces?

Uważam, że nie ma rzeczy niemożli­

wych, zaplanowane działania dopro­

wadzamy do finału. Pracujemy bardzo intensywnie w godz. 7.00-19.00, a więc praca, praca i jeszcze raz praca.

Z okazji 15. rocznicy istnienia firm y życzę Panom i całej załodze wielu sukce­

sów w pracy, zdobywania coraz szerszej rzeszy klientów, a w życiu prywatnym dużo zdrowia i siły w realizacji Waszych planów.

Przeżyjm y to jeszc ze ...

g°-

Wysprzątane, pięknie i pomysłowo udekorowane za­

grody witały gości dożynkowych nie tylko z naszej gmi­

ny. Uroczysta msza dziękczynna za żniwo, z udziałem koron i delegacji sołectw: Ligoty Turawskiej, Zakrzowa Turawskiego, Rzędowa, Bierdzan, Kotorza Małego i Wielkiego oraz Węgier podniosła rangę tego festynu.

Po mszy gospodarze tegorocznych dożynek i władze gminne objechały bryczkami nasze sołectwo. Główne uroczystości odbywały się na boisku sportowym LZS i w namiocie. Na ręce Przewodniczącego Rady Gminy w Turawie starostowie dożynek: pani Maria Jończyk i Norbert Grzesik złożyli chleb wypieczony z mąki z te­

gorocznych zbiorów z życzeniami, aby go nikomu nie zabrakło. Następnie do rolników naszej gminy i wszy­

stkich przybyłych zwrócili się w wystąpieniach Wójt Gminy Walter Swierc i nasz ksiądz proboszcz Jerzy Obst, zgodnie podkreślając znaczenie pracy na roli przy równoczesnym niedocenieniu jej przez władze centralne.

Przepiękne korony żniwne nagrodzone symboliczny­

mi kwotami, których wysokość nigdy nie zrekom pensu­

je włożonej w ich wykonanie pracy, oraz barwne pojaz­

dy przebierańców, przeróżne karuzele i atrakcje dla młodszej części zgromadzonych tłum nie na boisku cie­

szyły oczy i serca. Korzystając z ofert reklamowych sponsorów, można było nawet zawrzeć transakcje han­

dlowe lub podpisać umowę z jakimś funduszem emery­

talnym. W wypełnionym po brzegi namiocie czekały stoły zastawione śląskim kołaczem i kawą, stoiska z na­

pojami chłodzącymi i wyrobami garmażeryjnymi, przy­

grywała orkiestra dęta, a do występów przygotowały się dzieci ze szkół w Ligocie Turawskiej, Kadłuba T u ra­

wskiego i Turawy, mieszkańcy sołectwa i „Przysieczan-

ki” z Przysieczy. IIIH^

Po wielogodzinnych przygotowa­

niach w domach i w zagrodach, w szko­

le, w całej wsi - wszędzie, nadszedł dzień 3 października 1999 r., czyli świę­

to rolników w gminie Turaw a - Gmin­

ne Dożynki ’99.

Dożynki te miały szczególny wy­

dźwięk - były ostatnimi dożynkami tego tysiąclecia na naszym terenie.

Mimo iż wszystko było zapięte na ostatni guzik, do końca nie byliśmy pe­

wni decydującego przy tego rodzaju imprezach czynnika - pogody. I udało się! Niedziela powitała nas słoneczną, ciepłą, niemalże letnią pogodą. Rado­

ści, że nasza praca i przygotowania nie poszły na m arne, nie zmąciła nawet wiadomość o chuligańskim nocnym ekscesie „pseudoludzi”, którzy spalili

dekorację dożynkową umieszczoną przy tablicy infor­

macyjnej miejscowości od strony Kadłuba Turawskie-

Przeżyjm y to jeszcze ...

IIH+-

Rekord popularności pobiła loteria fantowa. W ciągu 10 minut rozeszło się 300 losów, a główna wygrana - komplet nowoczesnych garnków - powędrowała do Zakrzowa Tu- rawskiego.

Częścią artystyczną i rozrywkową kierowali: pani Brygi­

da Kansy, pan Marcin Wilczek - konferansjer. Nad ładem, porządkiem i bezpieczeństwem bawiących się czu­

wali strażacy z OSP w Ligocie Turawskiej i Bierdzanach oraz firma ochroniarska „Beta II”.

[SERDECZNIE

Skecze, tańce najmłodszych, przyśpiewki i śląski hum or, a nade wszystko występy „Przysieczanek” zachwyciły zgromadzo­

nych. Owacjom i bisom nie było końca! Festyn kończyła zabawa taneczna, trwająca do białego rana, w czasie której odbyła się wcześniej nie planowana licytacja elementów dekoracji dożyn­

kowych.

Wszystko, co piękne, kończy się zbyt szybko. Pamięć o tych dożynkach została utrwalona na licznych zdjęciach i kasetach VHS wykonanych w Studiu Foto „Emil”, a przede wszystkim w sercach ludzi, którzy wspólnie je przygotowali i wspólnie bawili się, którzy często wracają do tego wydarzenia.

Poniedziałek - 4 października - przywitał nas chłodem i stru­

gami deszczu. Tak więc dożynkowym festynem pożegnaliśmy również ostatni letni dzień tego odchodzącego XX wieku.

Całkowity dochód z imprezy w wysokości 8531 zł został zde­

ponowany na koncie sołectwa w BS Opole i jest wykorzystywa­

ny do dokończenia budowanej społecznie przez mieszkańców Ligoty Turawskiej sali gimnastycznej przy szkole podstawowej.

Danuta Matysek

Klub „Zgoda” p o w staje

Nawiązując do zamieszczonej w nrze 3/38/99 „Fali” informacji pt. Zgoda bu­

duje spieszę niniejszym donieść, że za­

miar przystosowania części piwnicy pod Urzędem Gminy na klub dla mieszkań­

ców Turawy (i oczywiście Marszałek też!) jest już realizowany. Na koniec listopada, czyli w niecałe 3 miesiące, wykonana zo­

stała zaplanowana instalacja elektryczna oraz tynki w przyszłej sali spotkań.

Zgodnie ze zobowiązaniem inform u­

ję, że po stronie dochodów możemy zapisać:

• w gotówce - 2065 zł zebranych z ulic: Iwaszkiewicza, Nowej, Planeto- rza, Stawowej, Rzecznej i z części ul.

Opolskiej (do mostku);

• w materiałach - o wartości 479,67 zł - elementy instalacji elektrycznej kupio­

ne i dostarczone na miejsce m ontażu przez Mariana Pecelę;

• w formie robocizny: 1) Waldemar Kupka wykonał montaż instalacji ele­

ktrycznej; 2) Stanisław Szczygielski z pomocą swoich pracowników otynko­

wał sufit i ściany sali o powierzchni 54 m2 (tynk został położony na ok. 130 m2 ścian i sufitu); 3) piasek dostarczył na miejsce Andrzej Piwowarczyk swo­

im transportem.

Z początkiem grudnia br. roboty tynkarskie w korytarzu i w przyszłej

W o je w o d a w s p ie ra d z ia ła n ia Z w ią z k u G m in

D oln a M a ła P a n e w

Na zaproszenie przewodniczącego Związku Gmin Dolna Mała Panew Waltera Swierca przybył do Turaw y w dniu 26 października br. wojewoda opolski Adam Pęzioł.

W spotkaniu obok burmistrzów i wójtów reprezentujących gminy na­

leżące do Związku uczestniczyli rów­

nież prezes Stowarzyszenia „Na Ratu­

nek Jeziorom Turawskim ” prof. Ry­

szard Knosala oraz Ryszard Maje- wicz, zastępca dyrektora Okręgowej Dyrekcji Gospodarki Wodnej we Wrocławiu.

toalecie, a także wylewki pod posadzkę wykonają bracia Marian i Piotr Wilko­

wie. Białkowanie otynkowanych sufi­

tów i ścian obiecała wykonać młodzież z osiedla Zgoda.

Co oczywiste, prace te wykonywane są w tzw. czynie społecznym, czyli bezpłat­

nie, przy pomocy materiałów kupio­

nych za zebraną wspólnie gotówkę.

Wszystkie rachunki za kupione w tym celu materiały są do wglądu u Krystyny Mykietów, która zgodziła się prowadzić nam księgowość.

Ofiarodawcom i wykonawcom dzię­

kujemy za zrozumienie społecznej po­

trzeby tego przedsięwzięcia. Widać, że wytyczony wspólnie cel zostanie zreali­

zowany. I to cieszy.

Szkoda jednak, że nie wszyscy miesz­

kańcy Turawy i Marszałek wspierają to przedsięwzięcie. Mamy nadzieję, że wy­

rażona przy zbiórce dezaprobata nie syg­

nalizuje niechęci dla przyszłej współpracy.

Bo jak inaczej wytłumaczyć fakt, że z niektórych ulic nie otrzymaliśmy nawet symbolicznej złotówki? Rozumiemy, że są autentycznie biedne rodziny. Ale żeby tak naraz całe ulice? Jednogłośnie?

W pomieszczeniach, nad którymi trwają prace, zamierzamy utworzyć klub dostępny dla wszystkich, którzy będą chcieli ze sobą współpracować,

brać zgodny udział w różnych wspól­

nych pracach i imprezach. O ostatecz­

nym programie działania przyszłego klubu zadecydujemy razem, ale powi­

nien on w pierwszej kolejności spełniać funkcje kulturalne: ma to być miejsce dla chóru, dla zespołów muzycznych, teatrzyku, kółka plastycznego i różne­

go rodzaju wystaw. Każda inicjatywa popierana przez większość członków klubu, a zgodna z obowiązującym p ra­

wem i interesem społeczności lokalnej, ma szansę znaleźć się w program ie.

Dla uniknięcia nieporozum ień po­

trzebny chyba będzie regulamin, który ureguluje zasady korzystania z pomiesz­

czeń klubu. Zamierzamy wprowadzić karty wstępu i całkowity zakaz sprzeda­

ży alkoholu, również piwa. Nie wyobra­

żamy sobie też, aby na terenie takiego klubu mogła mieć miejsce jakaś działal­

ność proagresywna.

Mimo znacznego zaawansowania prac Wasza dostosowana do możliwości po­

moc (finansowa bądź wykonawcza) jest nadal potrzebna. Chęć wsparcia nas można zgłaszać w Banku Spółdziel­

czym w Turawie u Krystyny Mykietów.

EW1

Jednym z celów spotkania było przedstawienie aktual­

nej sytuacji w zakresie wzma­

gającej się destrukcji ekologi­

cznej rzeki Mała Panew, J e ­ zior Turawskich oraz tere­

nów leśnych okalających ak­

weny. Chodziło tu szczegól­

nie o uzyskanie wsparcia ze strony Wojewody Opolskie­

go w finansowaniu przygoto­

wywanych programów z za­

kresu budowy systemów ka­

nalizacyjnych dla gmin, które szczególnie takiej pomocy wymagają.

Ważnym elementem dys­

kusji, a także ustaleń było to, aby ODGW Wrocław uznał Jezioro Turawskie jako akwen nie tyl­

ko do celów retencji, ale również jako ważny obiekt działalności rekreacyjnej i wypoczynkowej, i zauważy wyni­

kające z tego dla siebie zadania we

współpracy z Urzędem Gminy w T u ­ rawie.

Naturalnie czas pokaże, na ile doko­

nane ustalenia odniosą swój skutek.

Stanisław Mosiala

Korowód - dzieci ze szkoły

n ie i pow iecie?”, w k tó ry m ryw a­

lizowali uczniow ie szkól z W ęgier i O sow ca. C e n n e n a g ro d y (ency­

k lo p ed ie, słow niki, książki p o p u ­ la rn o n a u k o w e d la bibliotek szko­

lnych) fun d o w ało Starostw o Po­

w iatu i U rz ą d G m iny w T uraw ie.

N asi p a rtn e rz y z T uryngii przy ­ je c h a li ze w spaniałym pajacem - -tram poliną, n a którym dzieci b a­

wiły się i skakały. W ielkim p o w o ­ d z e n ie m cieszyły się gipsow e fi-

Ciag dalszy na str. 8

Dożynki w iejskie w W ęgrach

Laureaci konkursu odbierający nagrody

Z g o d n ie z c o ro czn ą trad y cją, tak że i w tym ro k u w o sta tn ią n ied zielę w rześn ia o b c h o d z o n o w W ęgrach dożynki. J a k zwykle, uroczystość ro zp o częła m sza d o ­ żynkow a, p o te m b a rw n y k o ro w ó d p rz e sz e d ł ulicam i wsi. U roczystość uśw ietnili swoją obecnością p rz e d s ta ­ wiciele w ładz: S ta ro sta P ow iatu O p o lsk ieg o - p a n H e n ­ ryk Lakwa, W icestrosta P ow iatu - p a n K rzysztof Wy- fsdak, p o se ł n a Sejm - p a n H en ryk

K roll, K u ra to r O św iaty - p a n Sła­

w om ir K łosow ski, S e k re ta rz G m i­

ny T u ra w a - p a n E u g en iu sz W ie­

czorek.

Z ap ro szo n y ch gości i m ie sz k a ń ­ ców w itał Sołtys W ęg ier p a n W alde­

m ar Kampa, k tó ry w ed le zw yczaju z rą k staro stó w te g o ro czn y ch d o ży ­ n ek: B eaty D ziuby i B ernarda Ful- la p rzy ją ł chleb u p ie c z o n y z n o ­ w ych zbiorów . Po oficjalnej części zwłaszcza dzieci m ogły skorzystać z w ielu atrakcji. O d b y ł się k o n k u rs p o d hasłem „Co w iem o swojej gm i-

Dożynki w iejskie w W ęgrach

Dokończenie ze str. 7

g u rk i, k tó re uczniow ie m ogli m alow ać, w ykazując swoje talen ty plastyczne. M o­

żn a było ró w n ież skorzystać z u słu g k o ­ sm etycznych, n ak ład ając n a tw arz n ie ­ c o d z ie n n y m akijaż. Z ain te re so w a n ie zwłaszcza ch ło p có w i m ężczyzn w zb u ­ dzały sam o ch o d y m a rk i F iat, w ystaw ia­

n e p rz e z salon sp rz e d a ż y R o p a k o . Była też lo te ria fan to w a zo rg a n iz o w a n a p rzez szkołę o ra z ró ż n e strag an y . Przy stolikach z piw em gw arzyli m ieszk ań cy wsi, sąsiedzi i goście. W ieczo rem o d b y ła się zabaw a ta n eczn a. G o ścin n ie w ystą­

p ił zespół „E cho P ró sz k o w a ”, p o r y ­ wający w szystkich d o ta ń c a i śpiew u.

W czasie zabaw y p r z e p ro w a d z o n o li­

cytację rzeczy p o d a ro w a n y c h p rz e z sponsorów . C zy n n ie w uroczy sto ści d o ­ żynkow ej uczestniczyły tak że m a m y dzieci z W ęgier, p iek ły ciasta, sm ażyły frytki, sp rzed aw ały n a p o je , u f u n d o ­ wały fanty n a lo terię.

D ochód z d o ż y n e k k o lejn y ra z p r z e ­ znaczony został n a p o trz e b y szkoły.

Anna Sujata

D ys k u s ja n a d p rz y s z ło ś c ią o ś w ia ty w g m in ie

W dniu 25 listopada br. odbyła się w Urzędzie Gminy wielogodzinna debata nad reorganizacją gminnej sieci szkolnej. W spotkaniu wzięli udział dyrektorzy szkół pod­

stawowych, przedszkoli, dyrektor gimnazjum, członkowie Komisji Rady Gminy oraz sołtysi.

Słowo wprowadzające wygłosili zaproszeni goście: prze­

wodniczący Związku Gmin Śląska Opolskiego - Czesław Tomalik oraz były wicekurator oświaty - Zbigniew Babski.

Dyskusje i wynikające z nich wnioski sprowadzają się do jednej zasadniczej prawdy, że system oświatowy dziś obo­

wiązujący na terenie gminy musi ulec zasadniczej zmianie, że sieć szkół i przedszkoli jest przesadnie rozbudowana i rozdrobniona, uniemożliwiając tym samym wprowadzanie nowoczesnych metod nauczania. Tak duża liczba placó­

wek powoduje, że drogie jest ich utrzymanie.

Przed Zarządem i Radą Gminy stoi zatem bardzo ważne i trudne zadanie, aby ten stan w najbliższym okresie zmie­

nić.

Dalsze wodociągo

w gm inie

Jeszcze dwa sołectwa w gminie (Ligota Turaw ska i Bier- dzany) oczekują na podłączenie do wodociągu. Dla Ligoty Turawskiej została opracowana dokum entacja i uzyskano już pozwolenie na budowę.

W grudniu br. rozstrzygnięty zostanie przetarg na wy­

konanie sieci tranzytowej Kadłub Turaw ski-Ligota T u ra ­ wska, co umożliwi rozpoczęcie prac jeszcze w tym roku.

Jest to jednak uzależnione od warunków pogodowych w miesiącu grudniu.

W następnym roku planujemy zakończyć wodociągowa- nie Ligoty Turawskiej i jeszcze wykonać sieć tranzytową do Bierdzan, dla której aktualnie przygotowywane są podkłady geodezyjne i zawarta została umowa na wykona­

nie projektu w terminie do dnia 30 marca 2000 r.

Zakłada się, że w I półroczu 2001 r. Zarząd Główny za­

kończy inwestycje w zakresie wodociągowania wsi gminy Turawa.

Walter Swierc Helmut Wiench

Finał konkursu na festynie

Cigir dalszy n a str. 1 0

Letnia biesiada strażacka w Z aw ad zie

Biesiada ta odbyła się w dniach 10 i 11 lipca br. przy pięknej, letniej pogo­

dzie. Był to festyn, którego program oferował zarówno typową rozrywkę odpustową (karuzele, strzelnice), ele­

menty sztuk pięknych (liczne imprezy muzyczne, konkurs plastyczny), kon­

kurencje sportowe dla młodzieży (ko­

larski tor przeszkód, strzelanie z wia­

trówek do tarczy) oraz, co oczywiste, typowe dla „fajermanów” konkuren­

cje strażackie.

Zdaniem niżej podpisanego, konku­

rencje strażackie nadały imprezie cha­

rakter „zdrowej konkurencji”: wyeks­

ponowane na centralnej łące przecią­

ganie liny okazało się bardzo widowi­

skowe. Liczną widownię zgromadziły też próby wspinaczki na gładki słup.

Klimat autentycznej, choć jeszcze nieoszlifowanej sztuki panował pod­

czas występów młodzieżowych grup muzycznych; dla niektórych wykona­

wców była to praprem iera występów publicznych.

Zdaniem organizatorów w imprezie tej udział wzięło ok. 5 tys. osób i byli to nie tylko mieszkańcy naszej gminy.

Dzięki hojności sponsorów: Browa­

ru Namysłów, firm: Gastropol, Supon, Miele, Agra, Hand-Bud, Klonex i pana Jerzego Wiencha, sklepów „Do­

rotka” i „ABC”, piekarni „Mój”, Fer­

my Drobiu „Baron”, Baru „Bulis”, C entrum „W-7” oraz sporemu wy­

siłkowi miejscowej OSP, impreza była bardzo udana i przyniosła organizato­

rom trochę zysku.

Organizatorzy, co godne podkreśle­

nia, nie otrzymali znikąd dotacji, tym bardziej więc dziękują wszystkim, którzy się przyczynili do organizacji tej biesia­

dy: sponsorom, nauczycielom miejsco­

wej szkoły (przygotowanie konkursów plastycznego i sportowych), mieszkań­

com Zawady za smaczny kołacz, ze­

społom i orkiestrom, a także Komen­

dzie Miejskiej Policji w Opolu za spe­

ktakularny pokaz tresury psów policyj­

nych.

Organizatorom i większości publicz­

ności impreza wydawała się udana do tego stopnia, że postanowiono w przyszłym roku zorganizować drugą jej edycję. Czytelnicy są już teraz za­

proszeni do wzięcia w niej udziału.

Eugeniusz Wieczorek S p ó łd zieln ia „S am o p o m o c C h ło p s k a ” w T u raw ie

je s t d ru g im co d o w ielkości z a k ła d e m p ra c y w g m i­

nie. Z a tru d n ia 100 p ra c o w n ik ó w i uczniów kształ­

cących się w zaw o d ach : sp rz e d a w c a, k u c h a rz , p ie ­ k arz i cu k ie rn ik . D ziała o d w rz e śn ia 1946 r. O b s łu g u ­ j e h a n d e l d etaliczn y i g a stro n o m ic z n y o ra z p ro w ad zi

p ro d u k c ję p ie k a rsk o -c u k ie rn ic z ą .

D ziałalnością h a n d lo w ą o b e jm u je te r e n całej g m i­

ny T u raw a. W zak resie pieczyw a i cu k ie rn ic tw a za­

o p a tru je ró w n ież p laców ki h a n d lo w e n a te re n ie m ia ­ sta O p o la. D o m e n ą firm y je s t w ysoka ja k o ść p r o d u ­ któw, świeżość a rty k u łó w o fe ro w an y ch d o sprzedaży, k o n k u re n c y jn e cen y o ra z m iła i fachow a obsługa.

W ychodząc n ap rzeciw n aszy m k lien to m , ogłosili­

śm y w sezonie le tn im br. k o n k u r ­ sow ą sprzed aż. N a g ro d ą głów ną b ył ro w e r górski w artości 4 6 0 zł.

D ru g ą n a g ro d ą był p ieczo n y p r o ­ siak, w artości 200 zł, k tó re g o s p o n ­ so ro w ał zakład p ro d u k c ji m ięsa, w ęd lin i w ę d zo n ek o n ie p o w ta rz a l­

nych w alorach sm akow ych - „P ro- m ięs” w T uraw ie. P rócz te g o m o ż n a było w ygrać wiele in n y c h cen n y ch n a g ró d , k tó ry ch w arto ść o g ó ln a w yniosła około 2000 zł.

Finał konkursu na festynie

D la uśw ietnienia k o n k u rsu i p o ­ szanow ania k lien ta Z arząd i ra d a N adzorcza Spółdzielni postanow iły zakończyć sezon letni p rzy święcie p iekarza, organ izu jąc festyn w d n iach 18 i 19 w rześnia br. Festyn w całości był obsługiw any przez pracow ników S półdzielni. P rzed e wszystkim był im p rezą, n a której p rezen to w an o wysokiej klasy d o r o ­ b ek k u ltu raln y zespołów naszej gminy. Swój p ro g ra m przedstaw iły zespoły: Pieśni i T ań ca z O sow ca i B ierdzan p o d k ie ru n k ie m p a n a Ryszarda M ohrhardta; w okalno- -rozrywkowy z K a d łu b a T uraw skie- go z o rg a n iz a to rem z e sp o łu - p a ­ n e m Janem Salawą, w sp an iały ze­

sp ó ł dziecięcy „Tik-Tak” ze Szkoły Podstaw ow ej w K a d łu b ie T u ra -

w skim p o d k ie ru n k ie m p a n i K ry­

styny Borkowskiej; Z espół D FK z W ęgier p o d k ie ru n k ie m p a n a Jana Barona o ra z o rk ie stra d ę ta z W ę­

g ier z d y ry g e n te m p a n e m A ndrze­

je m Bojarskim .

O rg a n iz a to rzy festy n u , p rz e d s ta ­ wiając p ro g ra m rozryw kow y, za­

p re z e n to w a li ró w n ież swe u m ie ję t­

ności h a n d lo w e o ra z szero k ą g am ę swych p ro d u k tó w w zakresie pie- k arn ictw a i cu k iern ictw a, p rz e k a ­ zując u czestn ik o m d o d eg u stacji swe w yroby w artości 2300 zł.

N ależy zaznaczyć, że sponsoram i im prezy byli: Zakład Produkcji M ię­

sa i W ędlin „Prom ięs” z Turawy, Wy­

tw órnia W ód M ineralnych „U stro- n ia n k a ”, Fabryka D rożdży Wołczyn, H u rto w n ia „D ro-D eal” w Wołczy-

Dokończenie ze str. 9

nie, B row ar N am ysłów , H u rto w n ia A rtykułów Spożywczych „ H a r d ” w O polu, H u rto w n ia N apojów „Wojt- Pol” w O p o lu o ra z U rz ą d G m in y w T uraw ie.

S k ładam s e rd e c z n e p o d z ię k o w a ­ n ia w szystkim p ra c o w n ik o m S p ó ł­

dzielni, k tó rzy z z a a n g a żo w a n ie m p o m o g li zorg an izo w ać i obsłużyć tę im p re z ę . D ziękuję ró w n ież w szystkim u c z e stn ik o m , k tórzy swą obecnością u d o w o d n ili p o trz e ­ b ę sp o tk a n ia się n a w sp ó ln ej zab a­

wie; sp o n so ro m ; o c h o tn ik o m O SP z R zędow a za z a b e zp ieczen ie p o ­ rząd k o w e o ra z w szystkim tym , k tó ­ rzy w ja k iś sp o só b przyczynili się d o u św ie tn ie n ia tej im prezy.

W im ieniu R ady N adzorczej Spółdzielni zapraszam d o naszych placów ek h a n d lu detalicznego i g a ­ stronom ii n a konkursow e zakupy z okazji Świąt Bożego N aro d z e n ia i N ow ego R oku. N a g ro d ą głów ną b ę ­ dzie odkurzacz, p ró cz tego wiele in ­ nych ciekawych n a g ró d , k tó re zo­

staną rozlosow ane 30 g ru d n ia 1999 r. w sk lep ie n r 1 w T uraw ie.

J u ż dziś zapraszam n a w spólny fe­

styn w d niach 8 i 9 lipca 2000 r. J e d ­ nocześnie oczekuję uczestnictw a w im prezie innych p o d m io tó w gosp o ­ darczych z te r e n u g m in y T u raw a.

„AC H, CO TO BĘDZIE ZA FESTYN..."

Życzę wszystkim swym Klientom zdrowych i g o d n y ch Świąt

Bożeno Narodzenia oraz szczęśliwego ro h 2000.

Joachim Ebisch Prezes Zarządu Spółdzielni „SCh”

w Turawie

Jubileuszow y ko n cert

W d n iu 8 listo p ad a 1999 r. w T ea­

trze im. J a n a K ochanow skiego w O p o lu n a M ałej Scenie o d b y ł się ogólnopolski k o n c e rt z okazji 50-le- cia pracy tw órczej W andy C hotom - skiej.

U dział w im p re z ie wzięły takie z n a n e osoby, ja k : p ro fe so r U n iw e r­

sy tetu W arszaw skiego Joanna P a­

puzińska, zn an y a rty sta rysow nik Edward L utczyn o ra z c ó rk a J u b i ­ latki Ewa C hotom ska, tzw. C iotka- -K lotka.

Część artystyczną uświetnił w ystęp zespołu dziecięcego „Łejery” z Pozna-

Wyslęp „10 Bałwanków”

nia, d la k tó re g o p isa rk a pisze p iosenki.

Do u d z ia łu w k o n cercie, ja k o je d y n y c h z województwa op o l­

skiego, z a p ro sz o n o dzieci z kl. II Szkoły Podstawowej w Turaw ie z p ro g ra m e m „10 Bałwanków”, któ­

re wykonały w spólnie z zespołem

„Łejery” piosenkę pt. „K onik”.

C ałe ju b ile u sz o w e sp o tk an ie było ra d o s n e i d o w cip n e, n a co w d u ży m sto p n iu m iała wpływ sam a Ju b ila tk a , try sk ająca ja k zwykle e n e rg ią i h u m o re m . W anda Cholomska w irakcic poczęstunku gotowanymi ziemniakami (w łupinkach)

Grażyna Szczurek

Fabryka w Osowcu - restru ktu ryzacja

Działania związane z minimalizacją zatrudnienia stały się powszechne w większości zakładów pracy. Problemy nadprodukcji towarowej, jak również eliminowanie niektórych produktów spowodowały spowolnienie gospodarki narodowej. Od pewnego czasu węgiel jest zastępowany olejem opałowym lub gazem i stąd znacznie ograniczone zo­

stało wydobycie tego czarnego mine­

rału. Likwidacje kopalń pociągają stag­

nację w wielu branżach. Bardzo na tym cierpi przemysł metalowy. Restru­

kturyzacja górnictwa i załamanie się jego rynku, recesja w rolnictwie, budo­

wnictwie oraz restrukturyzacja kolej­

nictwa, wywołana potężnym zadłuże­

niem PKP, doprowadziły w konsek­

wencji do drastycznego spłycenia po­

trzeb tych sektorów. Nieprzygotowana do takiej sytuacji fabryka w Osowcu spotkała się ze znacznym spadkiem zapotrzebowania na jej produkty.

Zakład ten przez ponad 200 lat od­

działuje na najbliższe otoczenie po­

przez kreowanie świadomości społecz­

nej oraz zabezpieczanie podstawowych potrzeb ludzkich tego robotniczego środowiska. Dlatego postrzegana jest w otoczeniu jako coś więcej niż tylko typowe miejsce pracy. Taki szeroki wachlarz działalności fabryki - w świet­

le zmian, jakie zaistniały po roku 1990

(powodujących spadek zapotrzebowa­

nia na narzędzia proste i odkuwki dla górnictwa, jak również ograniczenia sprzedaży na rynku krajowym i zagra­

nicznym) - nie uratował zakładu. Stąd też zaistniała potrzeba ograniczenia tego wielorakiego pola działalności fa­

bryki do czynności typowo produkcyj­

nych.

Aby zakład mógł w tych trudnych warunkach istnieć, trzeba ograniczyć ogólne koszty. W produkcji metalowej w jednej złotówce sprzedawanego wy­

robu znajduje się 40 groszy materiału, 40 groszy robocizny, 10 groszy paliw i energii i 10 groszy pozostałych ko­

sztów. Żeby wypracować zysk, trzeba zminimalizować te udziały.

Podjęte działania zmiany asortymen­

tu produkcji przy tak drastycznym, w krótkim czasie, spadku popytu nie były w stanie zrekompensować powstałej luki. Rozbudowana infrastruktura pro­

dukcyjna i nieprodukcyjna fabryki, przystosowana do minionej bezpowrot­

nie epoki pracy typu rzemieślniczego, stała się dodatkowym balastem w sku­

tecznej walce z konkurencją.

Aktualnie fabryka, jak większość firm w Polsce, stoi przed koniecznością przejścia przez gruntowną restruktu­

ryzację, dostosowującą ją do ostrych wymogów rynku i do pewnych stan­

być przeprowadzony według kanonów ekonomicznych, obejmując redukcję niewykorzystanych zasobów p ro d u ­ kcyjnych i nieprodukcyjnych, zwię­

kszenie wydajności pracy oraz obniże­

nie materiało- i energochłonności wy­

robów.

Działania te zakładają, że w arun­

kiem powodzenia działalności pod­

miotu gospodarczego jest specjalizacja w konkretnej dziedzinie. Wyklucza się jeszcze nie tak dawno istniejące stru­

ktury firm, które były samowystarczal­

ne wobec innych podmiotów. I tak, kuźnia powinna kuć odkuwki, młoty, siekiery itp., firma transportowa do­

starczać surowce i wywozić towary do klientów, pralnia prać ubrania itd. Ze statystyk wynika, że specjalizacja branż w gospodarce rynkowej jest ekonomi­

cznie uzasadniona. Aby ze starej stru­

ktury dojść do współczesnej, trzeba, niestety, część stanowisk zlikwidować, a ludzi zwolnić. Takie działania nie mają nic wspólnego z likwidacją firmy, ale wraz z nimi musi być prowadzona rozsądna gospodarka zbędnym mająt­

kiem, który staje się balastem. Jest to zadanie niezwykle trudne, ale koniecz­

ne do przeprowadzenia.

W związku ze zbliżającym się Nowym Rokiem, który jednocześnie wprowa­

dza nas w nowe tysiąclecie, składam Załodze fabryki i wszystkim Czytelni­

kom życzenia zdrowia i wszelkiej po­

myślności oraz sił twórczych i sukce­

sów w życiu.

Piotr Jendnej

Co d a le j z k o n k u rs e m

„Co w ie m o s w o je j g m in ie ? ”?

Zarząd Towarzystwa Miłośników Zie­

mi Turawskiej przypomina, że regula­

min konkursu znajduje się w „Fali”

n r 1/36/99.

Zgodnie z regulam inem specjalna komisja powołana przez Zarząd oczeku­

je odpowiedzi na pytania zamieszczone w „Fali” nr 1, 2,3 i 4 z 1999 r. do 20 sty­

cznia 2000 r. Do 31 stycznia 2000 r. Ko­

misja Konkursowa dokona oceny na­

desłanych odpowiedzi i ustali miejsca zamieszkania uczestników konkursu.

Pytania do konkursu „Co wiem o swojej gminie?”:

31. W Turawie działa jedyne na tere­

nie gminy laboratorium analityczne.

Komu ono podlega po zmianach wyni­

kających z reformy w służbie zdrowia?

32. Gdzie uczyły się dzieci z Węgier w czasie odbudowy budynku szkolne­

go w latach 1946-1948?

33. W którym roku rozpoczęto bu­

dowę Fabryki Wyrobów Metalowych w Osowcu?

34. W którym roku został wybudowa­

ny obecny kościół w Kotorzu Wielkim?

35. Gdzie składano ciała zmarłych rodziny G arnir - właścicieli dóbr tura- wskich?

36. Ile kosztowała budżet gminy przekazana do użytku w 1998 r. Stacja Pomp i Uzdatniania Wody w Kadłubie Turawskim?

37. Jaki jest podstawowy warunek, aby Agencja Restrukturyzacji i M oder­

nizacji Rolnictwa w Warszawie przeka­

zała środki uzupełniające na budowę oczyszczalni i kanalizacji w Turawie?

38. Podaj imię i nazwisko księdza z terenu naszej gminy, który w 1907 r.

został wybrany do parlam entu niemie­

ckiego.

39. W którym roku zostanie całkowi­

cie zakończona budowa wodociągów w naszej gminie (wszyscy mieszkańcy będą mogli być zaopatrywani w wodę z wodociągów).

40. Do kogo należały dobra tura- wskie w średniowieczu?

Usuwanie ścieków

O obowiązkach właścicieli nierucho­

mości dotyczących usuwania odpadów komunalnych pisaliśmy ju ż nieraz (np.

notatka Oczyszczanie chodników ustawo- xvym obowiązkiem w „Fali” n r 1, lub O od­

padach komunalnych w „Fali” n r 3 z br.).

Wynikają one z ustawy z dnia 13 wrześ­

nia 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, z uchwały Rady Gminy Turawa z dnia 25 lutego 1997 r.

o obowiązkach właścicieli i użytkowni­

ków nieruchomości w zakresie grom a­

dzenia oraz sposobu i częstości usuwa­

nia odpadów stałych i płynnych, a tak­

że z ustawy o ochronie środowiska.

Przypomnę raz jeszcze, że art. 5 wspomnianej ustawy określa te obo­

wiązki:

- gromadzenie stałych i płynnych odpadów komunalnych w przystoso­

wanych do tego urządzeniach;

- usuwanie i unieszkodliwianie od­

padów komunalnych;

- przyłączenie do kanalizacji sanitar­

nej, jeżeli taka istnieje.

Art. 10 tej samej ustawy przewiduje:

„Kto nie wykonuje obowiązków wy­

mienionych w art. 5 [...] podlega karze grzywny, [...] a postępowanie toczy się według przepisów kodeksu postępo­

wania w sprawach cywilnych”.

Po ilości ścieków dostarczanych be­

czkowozami do oczyszczalni w Kotorzu

Małym widać, że spora część mieszkań­

ców naszej gminy nie wypełnia obo­

wiązku wynikającego z art. 5 tej ustawy.

W ten sposób nie dość, że złoże biologi­

czne oczyszczalni otrzymuje zbyt mało pożywki, co grozi koniecznością uzu­

pełniania (czyli kupowania) tego złoża, to jeszcze płynne odpady komunalne, czyli ścieki, są wylewane do gruntu i za­

truwają środowisko.

Zacytowany przepis art. 10 nie był jeszcze w naszej gminie użyty. Notory­

czne „zapominanie” dużej części na­

szych mieszkańców o wymienionych obowiązkach zmusi w końcu służby porządkowe do skorzystania z tych uprawnień. W styczniu na kontrolę szamb i kwitów za usuwanie ich zawar­

tości wyruszy komisja z udziałem poli­

cji. Komisja będzie m.in. porównywała ilość pobranej wodociągiem wody pit­

nej z ilością wywożonych w danym okresie ścieków.

Na terenie naszej gminy do wywozu ścieków uprawniony jest Zakład Go­

spodarki Komunalnej w Kotorzu Małym jako gminna jednostka organi­

zacyjna (art. 6, ust. 1 tej ustawy). Od nowego roku „zezwolenie na wykony­

wanie usług usuwania ścieków” będzie mógł uzyskać każdy, kto będzie miał wóz asenizacyjny (beczkowóz) w do­

brym stanie technicznym potwierdzo­

nym atestem stacji diagnostycznej.

Przy okazji chciałbym wyjaśnić po­

głoski dotyczące oczyszczalni ścieków:

1. Opłaty za 1 m' ścieków uzdatnia­

nych w oczyszczalni zależą od kosztów eksploatacji tej oczyszczalni: w oczysz­

czalniach miejskich, gdzie dostarcza się dużo ścieków, opłata ta jest zwykle niższa, jednak w żadnej ze znanych mi oczyszczalni nie przyjmuje się ścieków za darm o - w Dobrzeniu Wielkim np.

ceny były takie same jak u nas (1,6 zł/m ), obecnie już podwyższono do 2,3 zł/m'^; jest to i tak dużo mniej niż cena za wywóz beczkowozem (7 zł/m'');

2. Cytowany już art. 5, ust. 1, pkt 1 nie pozostawia wyboru: przyłączenie do istniejącej kanalizacji sanitarnej jest obowiązkiem właściciela nieru­

chomości w celu „zapewnienia utrzy­

mania czystości i porządku”.

Dlatego w imieniu Zarządu Gminy apeluję raz jeszcze o podporządkowa­

nie się przepisom wymienionych aktów prawnych i zlecanie wywozu ścieków jednostkom , które są do tego upoważnione. Pisemne pokwitowanie tego wywozu należy zachować do przedstawienia w przypadku kontroli.

Sekretarz Gminy Turawa Eugeniusz Wieczorek

Pasja życzliw ości

C odzienne otoczenie dziecka to te re n pierwszych d o z n a ń estetycz­

nych. J a k wszystkie w spom nienia z najm łodszych lat, doznania te utrw a­

lają się n a całe życie, kształtują u p o ­ dobania, w yrabiają sm ak estetyczny.

W ażne je s t rów nież, by otoczenie to było bezpieczne i sprzyjające ró żn o ­ ro d n y m fo rm o m aktyw ności ru c h o ­ wej dzieci.

M ając n a u w ad ze w pływ o to cze­

n ia n a rozwój dziecka, w tym roku postanowiliśmy zagospodarować nasz ogród przedszkolny. D zięki o g ro ­

m n e m u zaan g ażo w an iu i o fia rn o ­ ści rodziców , sponsorów , lokalnej społeczności i W ójta G m iny, p o ­ w stał m iędzy in n y m i piękny, kolo­

row y p lac zabaw.

N ow y c h o d n ik z kostki b ru k o ­ wej, d re w n ia n y zestaw zabaw ow y ze zjeżdżalnią, n o w a piaskow nica, stoły z ław eczkam i o ra z o z d o b n e d rzew k a w okół p lacu nie tylko w yw ołują ra d o ść dzieci, ale także in s p iru ją j e d o ró żn y ch fo rm dzia­

łalności. D oceniając życzliwość i zro z u m ie n ie wszystkich ludzi, k tó ­

rzy nas w spierają, chcę p o d k reślić, że ich d ziałan ia i sta ra n ia w dużej m ierze w pływ ają n a p ra c ę p rz e d ­ szkola, je g o w yposażenie i w ygląd estetyczny - w pływ ają n a now e d o ­ z n a n ia i ra d o s n e przeżycia dzieci o ra z ich w szech stro n n y rozw ój.

S p raw ian ie rad o ści dzieciom , ja k w idać, leży w n a tu rz e ludzkiej.

A ra d o ść i u śm iech dzieci je s t n a j­

w dzięczniejszą fo rm ą p o d zięk o w a­

nia.

Ewa Kunc

(I)

ZRZESZENIE KRAJOWE BANKÓW SPÓŁDZIELCZYCH BANK SPÓŁDZIELCZY

„BANK ROLNIKÓW"

W OPOLU

oferuje swoim klientom:

> prowadzenie rachunków bankowych

> przyjmowanie wkładów oszczędnościowych i lokat

> otwieranie rachunków oszczędnościowych, do których wydawane są karty

bankomatowe PolCard

> prowadzenie rozliczeń pieniężnych

> przyjmowanie utargów w całodobowej wrzutni

Godziny otwarcia

Filia w Turawie, ul. Opolska 21

poniedziałek 7 .4 5 -1 6.0 0 w torek-piątek 7 .4 5 -1 4.3 0 tel.4 2 1 20 49

Ekspozytura w Zawadzie ul. Wodociągowa la

poniedziałek-sobota 9 .0 0 -1 7 .0 0 niedziela 10.00-15.30

tel. 421 74 74

Ekspozytura w Komprachcicach ul. Kolejowa 2

poniedziałek 8 .0 0 -1 6.0 0 w torek-piątek 8 .0 0 -1 4.3 0 tel. 464 68 63

udziela:

> kredytów preferencyjnych dla rolnictwa

> kredytów dla podmiotów gospodarczych

> pożyczek dla osób fizycznych

Bank Spółdzielczy „Bank Rolników"

w Opolu

ul. Książąt Opolskich 36a poniedziałek-piątek 7 .4 5 -1 7.0 0 sobota 8 .3 0 -1 3.0 0

tel. (077) 454 24 1 6 ,4 5 4 20 60, 454 20 36

te l./fa x 453 91 12

w O polu ul. Cygana 5 proponuje najnowsze oferty oczysczalni ścieków

typu B IO G R A D E X , bądące nową generacją oczyszczalni o doskonałych param etrach.

O czyszczalnia BIO G RADEX

charakteryzuje sią niezw ykle korzystnymi param etram i:

bardzo wysoką skutecznością oczyszczania ścieków

(gwarantuje spełnienie norm EWG oraz polskich po roku 2000);

niższymi kosztami inwestycyjnym i w stosunku do rozwiązań tradycyjnych;

małymi kosztami eksploatacji (w cenach 1996 roku od 0,30 do 0,50 zł/m 3);

niskim zużyciem energii (~ 0,30 kW h/m 3);

nie jest uciążliwa dla otoczenia (jest bezzapachowa);

zajm uje bardzo mały teren (3-5 razy mniejszy od oczyszczalni tradycyjnej);

krótkim okresem realizacji inwestycji;

proces technologiczny sterowany jest przy pomocy komputera;

zakres zastosowania - od 250 m3/d do kilkudziesięciu tys. m 3/d.

Oczyszczalnia BIOGRADEX została nagrodzona 8 czerwca 1994 r. NAGRODĄ II STOPNIA

przez Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa

H eim attrefen

w ielkie spotkanie parafian 4 lipca 1999 r. w p a ra fii św. M ichała

w KotorzuWielkim

Einladung

W ir m üssen uns d o ch n o ch m a ls tre ffe n ! D ie a lte Z e it g e h t langsam z u Ende!

Das la h r 1999 ist die le tzte C hance!

A lso , so lange w ir n och ju n g s in d !

Pfarrer

W nętrze kościoła w Kotorzu Wielkim

Msza w intencji parafian

„Tak m o d o się ju ż nie sp o tk a m y i zajś przijejd ziy m y ” to p u e n ta tej

4-dniow ei im prezy. Część

■J i ' artystyczna

spotkania A lic ja K ozłow ska parafian -*- Tym ra z e m w ielkie o d p u sto w e

sp o tk a n ie p a ra fia n „n a e m ig ra c ji”

u księdza R udolfa L odzika o d było się w m acierzystej p a ra fii św. M i­

ch ała w K o to rzu W ielkim .

N astró j ja k w w ierszu J o se fa von E ic h en d o rffa M inęło, zwłaszcza n a k o to rsk im c m e n ta rz u , gdzie żywi k o n fro n to w ali swoje o b ecn e życie z przeszłością. Łzy w z ru szen ia p r z e ­ platały się z u śm ie c h e m p rzy tr a ­ dycyjnym śląskim kołaczu, śp ie ­ wie, piw ie i tań cu . Zachw yceni sp o ­ tk a n ie m byli wszyscy; p rz y je z d n i i tutejsi.

Prow adzący im p re z ę - proboszcz p arafii J ó z e f Swolany, W ó jt G m iny W alter Św ierc i p a n i A nna D łu ­ gosz - witali gości w ję z y k u p o l­

skim i n iem ieckim . F olklor był ta k ­ że śląsko-niem iecki, a p rzy „ H erze- lein ” oczy pociły się wszystkim .

Vergiß n ic h t D ie H e im a t w o D e in e W iege stand.

D u findest In der Frem de Kein zw e ite s H e im a tla n d .

Ü b ern achtun g u n d Verpflegung be i Verw andten u n d befreundeten Fam ilien.

Z n a c z e n ie w y ra zó w : B o m b k a le w a

Obwodowo: 1. chroniony ptak par- kowo-leśny; 9. portfel naszych dziad­

ków; 17. wędrówki krajoznawcze; 18.

warsztat malarza lub rzeźbiarza; 19.

żona brata ojca; 20. wynagrodzenie za pracę robotnika; 21. dawna nazwa lo­

giki formalnej; 22. jego Zemstę skom­

ponował J. Strauss; 23. osiedleniec;

24. buty dla maratończyków; 25. bul­

war wzdłuż brzegu wód; 26. rozwój za­

rodka przez zróżnicowanie się komó­

rek; 27. krytyk, ocenia nowe filmy lub książki; 28. trójkąt muzyczny, idiofon;

29. drobnoziarnista odm iana gipsu używana przez rzeźbiarza; 30. pani ubierająca się modnie i gustownie.

Dośrodkowo: 1. straszydło; 2. kara­

czan, owad-szkodnik; 3. rosyjski p o ru ­ cznik; 4. bandyta; 5. mitologiczna bie­

gaczka i łowczyni; 6. nieszczęście; 7.

najwyższa instancja sądowa w Polsce przedrozbiorowej; 8. prowadzi orkie­

strę; 9. pewna stała w równaniu lub wielkość fizyczna charakteryzująca dane ciało; 10. jednostka podziału ad-

st TT W

TT

i r i i TT 7e-

e-r

ministracyjnego Rosji do 1929 r.; 11.

związki z grupy fostatydów lub nazwa odżywek witaminizujących; 12. górna część stojaka rozsuwanego używanego do obudowy górniczej; 13. niewielkie psy myśliwskie lub pokojowe; 14. wieś nad Bzurą między Bielawami a Sobotą z pałacem Walewskich; 15. zbiór na­

grań muzycznych; 16. umysł, rozum, utożsamiany z inteligencją.

B o m b k a p r a w a

Obwodowo: 31. dziecięce uzdrowi­

sko u podnóża Gorców; 36. wyspa gre­

cka na Morzu Egejskim (Cyklady),

ośrodek kultu Apollina; 41. panora­

ma; 46. najeźdźca; 47. term in brydżo­

wy - wzięcie 12 lew; 48. wiara w fatum, zabobon; 49. berdysz o krótkim trzon­

ku; 50. „Alfa-...” - producent dojarek do mleka lub szwedzki inżynier, który zbudował pierwszą turbinę parową;

51. sterowany kom puterem zastępuje pracę człowieka; 52. główny barwnik korzenia marchwi; 53. odbiorca listu;

54. smętny pojazd; 55. miasto nad Bo­

brem między Szprotawą a Żarami; 56.

podstawowy zespół pracowników lub zawodników; 57. krajan.

IIII*

K rz y ż ó w k a n r 31

w *

Dośrodkowo:

31. krawędź, „zwią­

zany” z tajemnicą, 32. miasto w płd.

Turcji nad rzeką Seyhan; 33. nieżyt nosa; 34. midrasz, ha- gada - część Talm udu; 35. zwierzę leśne z rozgałęzionymi rogami; 36. waluta USA; 37. muza poezji miłosnej; 38. port w Japonii na płw. Kii; 39. trakt turystyczny; 40. dzielnica Warszawy z Fabryką DAEWOO; 41. zakręt; 42. obraz w cerkwi; 43. twarda skała osadowa, tak Chrystus nazwał św.

Piotra; 44. między gardłem a tchawicą; 45. biały atrybut panny młodej.

hasta.

Wśród czytelników, którzy do 15 lutego 2000 r. prześlą prawidłowe rozwiązanie na adres: Urząd Gminy w T u ra­

wie, ul. Opolska 39c, Redakcja „Fali”, wylosowana zostanie nagroda książkowa.

Za prawidłowe rozwiązanie krzyżówki n r 30 nagrodę książkową wylosowała Lucyna Zmuda zam. w Zakrzowie Turawskim.

N agrodę wysyłamy pocztą.

Centrum handlu i usług Z aw ad zie

Trzydziestego września br. dokonano uroczystego otwarcia Centrum handlu i usług w Zawadzie.

Inwestycja co prawda jeszcze w toku, ale to, co zaprezentowano już w dniu otwarcia, sprawiało bardzo przyjemne wrażenie. Jest to jeden z nielicznych obiektów tego typu w województwie, a na obrzeżach północnych miasta Opola - jedyny. Szeroka paleta sprzedaży połączona z usługami może znaleźć duże zainteresowanie ze strony nabyw­

ców, czego kierownictwu świeżo u ru ­ chomionej placówki życzymy.

Redakcja

Nowe C entrum Handlowo-Usługowe w Zawadzie

P o d zię k o w a n ia

Komitetowi Organizacyjnemu Gmin­

nych Dożynek ’99 oraz wszystkim mie­

szkańcom Ligoty Turawskiej - którzy swoją pracą, zaangażowaniem, dobrą radą i wszelką pomocą przyczynili się do zorganizowania i uświetnienia ostatnich w tym wieku i tysiącleciu Gminnych Do­

żynek ’99 oraz przyjęli tradycyjnym ślą­

skim kołaczem licznie przybyłych gości - składam serdeczne podziękowanie.

Danuta Matysek Sołtys wsi Ligota Turawska

Podzięko w anie

Dobiegają końca bardzo trudne dla wykonawców i niewygodne dla miesz­

kańców Turawy prace przy budowie sieci kanalizacyjnej oraz przyłączy do poszczególnych posesji.

Pragnę tą drogą serdecznie podziękować tym, którzy z ogromnym zrozu­

mieniem odnosili się wobec wykonawców potrzebnej przecież inwestycji.

Nie mogę jednak tego samego uczynić wobec tych, którzy swoim za­

chowaniem utrudniali ekipom wyko­

nawczym i nadzorowi inwestycyjne­

m u wykonywanie prac.

Wójt Gminy

Gminny spis telefo nów

W związku z dalszą telefonizacją na­

szej gminy przedłużamy term in prze­

kazywania oświadczeń dotyczących umieszczenia abonentów w „Gmin­

nym spisie telefonów” do 30 stycznia 2000 r. Druki można odebrać u

sołtysa. Po wypełnieniu prosimy o ich zwrot.

W arunkiem umieszczenia abonenta w spisie telefonów jest podpisanie oświadczenia.

Redakcja

In fo rm a c ja

G m in n a Komisja ds. Profilak­

tyki i P rzeciw d ziałan ia P ro b le ­ m o m A lkoholow ym zaw iad a­

m ia, że p u n k t k o n su ltacy jn y d la osób u zależn io n y ch i w spółuza- leżn io n y ch o d alk o h o lu z d n ie m 1 stycznia 2000 r. zostanie p rz e ­ niesiony d o U rzęd u Gm iny, pok.

n r 1 (p a rte r).

D ostojnym Jubilatom P ani A nnie B unio z B ierdzan i Panu P iotrow i K u lig z K o t o m W ielkiego

serdeczne g ratu la cje i życzen ia zdrow ia, pom yślności i szczęścia w życiu osobistym,

wielu radości i satysfakcji z owoców życia

składa Wójt Gminy Turawa

Walter Swierc

P o d zię k o w a n ia

W szystkim m ieszkańcom wsi Kadłub Turowski, którzy przyczynili się do budowy

parkingu obok cm entarza serdecznie dziękuje

Sołtys Wsi Ernest Grzesik

P o d z ię k o w a n ia p rz e d s z k o la k ó w

Pod koniec listopada dzieci z Przed­

szkola Publicznego w Turaw ie złożyły wizytę pracownikom miejscowych zakładów pracy i mieszkańcom naszej miejscowości. Składały życzenia przed rozpoczynającym się adw entem i sprzedawały wieńce adwentowe zro­

bione przez pracowników przedszko­

la.

Reakcje wszystkich, do których do­

tarliśmy, przekroczyły nasze najśmiel­

sze oczekiwania. Spotkaliśmy się z uśmiechem, życzliwością i ogromną hojnością.

Już wcześniej mieszkańcy Turawy udowodnili, że można na nich liczyć.

Od kilku lat finansują wszelkie upo­

minki dla przedszkolaków - wycho­

wanków Domu Dziecka w Turawie. Są to prezenty z okazji: Dnia Dziecka, za­

kończenia roku szkolnego, paczki mikołajkowe, smakołyki zabierane na wycieczki, ubrania itp.

W imieniu dzieci chciałabym wszy­

stkim serdecznie podziękować. Pie­

niądze zebrane ze sprzedaży wieńców

adwentowych zostaną przeznaczo­

ne na zakup nowych „kącików do zabaw tematycznych”. Zabawki te są bardzo kosztowne i bez dodatkowe­

go wsparcia finansowego przed­

szkole nie byłoby w stanie ich zaku­

pić. Stanowić one będą wspaniały prezent pod choinkę.

Z okazji zbliżających się świąt Bo­

żego Narodzenia życzymy wszy­

stkim pomyślności, zdrowia oraz uśmiechu i życzliwości na każdy dzień nowego 2000 roku.

Brygida Mach

W dniu 3 grudnia 1999 r. w Urzędzie Stanu Cywilnego w Turawie odbyła się uroczystość wręczenia medali za 50-lecie pożycia małżeńskiego następującym Jubilatom z terenu naszej aminy;

- Państwu Teresie i Michałowi Palt z Węgier

- Państwu Hildeaardzie i Pawłowi Niesłony z Kotorza Wielkiego - Państwu Małgorzacie i Pawłowi Orlik z Węgier

- Państwu Otylii i Ludwikowi Grzesik z Zakrzowa Turawskieao

- Państwu Hildegardzie i Józefowi Grysczyk z Kadłuba Turawskiego

- Państwu Emmie i Piotrowi Grysczyk z Ligoty Turawskiej - Państwu Janinie i Marianowi Grabczak z Turawy - Państwu Annie i Marianowi Matuszewskim z Turawy.

Medale zostały przyznane przez Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej Aleksandra Kwaśniewskiego.

„Jedynie prawdziwy człowiek zauwa­

ży potrzeby innego człowieka, jedynie człowiek wielkiego serca wyciągnie pomocną dłoń...”.

Sponsorom Gminnych Dożynek '99 w Ligocie Turawskiej, którymi były:

1. Urząd Gminy w Turawie 2. Bank PKO BP I Oddz. w Opolu 3. Bank BS w Łubnianach 4. Bank BS w Opolu 5. ZGKiM w Turawie

6. Związek Hodowców Bydła i Trzody Chlewnej w Opolu

7. „Coroplast” w Dylakach

8. DFK w Ligocie Turawskiej 9. Kółko Rolnicze w Ligocie Tura­

wskiej

10. Magazyn „Rolnik” w Ligocie Tura­

wskiej (p. Morcinek)

11. Budowlane Centrum Handlowe

„L U K A S ” w L ig o c ie T u ra w s k ie j (p. Prządo)

12. Sklep „U Krystyny” w Ligocie Tu­

rawskiej (p. Mika)

13. Klub „Disco Marek” w Ligocie Tu­

rawskiej (p. Raczek)

14. Stolarstwo w Ligocie Turawskiej (p. Świętek)

15. ZUL „Dąb” w Ligocie Turawskiej (p. Korzec)

16. Zakład Elektryczny w Kadłubie Turawskim (p. Kansy)

17. Ogrodnictwo w Kadłubie Tura­

wskim (p. Panic)

18. Sklep „Grze-M az" w Turawie (p. Grzesik)

19. Apteka „Aronia” w Turawie (p. Bu­

rzec)

20. Zakład Kominiarski w Dobrzeniu Wielkim (p. Woliny)

Dziękujemy!

Komitet Organizacyjny Gminnych Dożynek ’99 w Ligocie Turawskiej

Sport w gminie

Okres jesienno-zimowy w sporcie to czas między innymi rozgrywek tenisa stołowego. Od października trwa cykl turniejów tenisa stołowego o indywi­

dualne i drużynowe mistrzostwo woje­

wództwa szkół podstawowych dziew­

cząt i chłopców, w kategoriach do klas czwartych, szóstych i ósmych.

Szczególnie dobrze wypadła re p re­

zentacja dziewcząt dwóch naszych szkół - z Turawy i Kadłuba T ura- wskiego. Po dwóch turniejach, na 24 szkoły, PSP Turawa zajmuje (z dużą przewagą) pierwsze miejsce, a PSP Kadłub Turawski - piąte.

Indywidualnie natomiast, po dwóch turniejach, reprezentanci tych szkół zajmują następujące miejsca w woje­

wództwie:

- w kategorii dziewcząt do klas IV : Patrycja Bartyla z PSP Turaw a - III miejsce;

— w kategorii dziewcząt do klas VI:

Kamila Borkowska z PSP Kadłub Turawski - I miejsce,

Manuela Moch z PSP Turaw a - VI miejsce,

Sabina Kurpierz z PSP Turawa - VII miejsce;

- w kategorii dziewcząt do klas VIII:

Anna Duda z PSP Kadłub Turawski - V miejsce,

Agnieszka Tomala z PSP Turawa - VI miejsce,

Ewa Jęcek z PSP Turawa - VIII miejsce,

Magdalena Tomala z PSP Turawa - IX miejsce.

W kategorii chłopców do klas VI wy­

soko (na 61 sklasyfikowanych zawod­

ników) uplasował się Grzegorz Mach z PSP Turawa, zajmując po dwóch tu r­

niejach 9. miejsce w województwie, a Sebastian Warzecha z PSP Kadłub Turawski, w kategorii do klas V III, grając tylko w jednym turnieju, na 72 sklasyfikowanych zawodników, znaj­

duje się na 22. miejscu. Przed tymi za­

wodnikami jeszcze trzy turnieje klasy­

fikacyjne, a suma zdobytych w nich punktów zadecyduje ostatecznie o in­

dywidualnym i drużynowym miejscu w województwie.

Życzymy wszystkim samych wygra­

nych pojedynków.

* * *

Równolegle z turniejami szkolnymi biegną wojewódzkie turnieje klasyfika­

cyjne zawodników licencjonowanych o awans do turniejów ogólnopolskich.

W turniejach tych duże sukcesy od­

niosła uczennica V klasy PSP w Kadłubie Turawskim - Kamila Borko­

wska (obecnie zawodniczka HKS

„Stał” Zawadzkie). Grając w swojej ka­

tegorii - młodziczek - zajęła I miejsce w województwie, w kategorii kadetek (jedna kategoria wyżej) - II miejsce, a w juniorkach (dwie kategorie wyżej) - IV miejsce w województwie.

Kolejnym etapem rozgrywek będą ogólnopolskie turnieje klasyfikacyjne, na których życzymy nie mniej uda­

nych pojedynków.

Roman Borkowski

Spotkanie z M arcinem Dańcem

C zło n k in ie zesp o łu „Jaźw inki” z B ie rd z a n zostały zap ro sz o n e w d n iu 4 listo p a d a br. d o K rakow a, gdzie w stu d iu telew izyjnym nagryw ały pieśn i lu d o w e razem z M arcinem D ańcem .

Po w ielo g o d zin n y ch p ró b a c h w stu d iu u z ­ n a n o , że p ro g ra m m o ż n a p o k azać w te ­ lewizji. Z espołow i to ­ w arzyszył a k o rd e o n i­

sta Jerzy Palt i b ęb n i- sta Jan Baron. P ro ­ g ra m te n b ę d zie e m i­

to w an y w czasie św iąt B ożego N a ro d z e n ia .

T ak więc o g ląd ajm y te n p ro g ra m , gdyż w ystąpi w n im zespół z naszej gm iny.

Zespół śpiewaczy „Jaźwinki” z Bierdzan

Ryszard Mohrhardt