Głos Prawa : wychodzi raz na miesiąc. 1930 [całość]

N a le ż yto ść p ocztow ą o p ła c o n o ryczattoai.

R o k V II. S T Y C Z E Ń - L U T Y 1930. Nr. 1— 2.

GŁOS PRAWA

WYCHODZI RAZ NA MIESIĄC,

R ED A G O W A N Y PRZY W SP Ó Ł U D Z IA L E PR ZE D STA W IC IE LI N A U K I I P R A K T Y K I P R A W A P R Z E Z .

D r a A N Z E L M A L U T W A K A ,

ADW OKATA W E LW O W IE.

„Lud w alczyć m usi o praw o jak o m ury miasta 1“

H e raklii z Efezu.

■

MIEJSCE WYDANIA: LWÓW.

PRENUMERATA k w a r ta ln a 8 z ł,, p ó łr o c z . 16 żł„ c a ł o r o c z . 3ft zł. p rO cz p o r t a , C EN A ZESZYTU N IN IEJSZEG O zł, 6 - P R Ó C Z PO R TA .

SKŁAD GŁ, NA K O N G R E S Ó W K Ę : K SIĘG A RN IA F . H O E S IC K A W W A R S Z A W IE , UL. SEN A T O RSK A 22.

A D R E S R ED A K CJI i A D M IN IS T R A C JI; LW Ó W , UL. SYKSTUSKA 38.

T e le lo n Nr. 2S-74.

tó W M O W f « lo k a lu R e d a k c ji p rz y jm u je o p ł o s z e n i a w e d łiig um o w y .

T r c s c:

Sir.

1. Dr. iur. et phil. W itold Steinberg: Z ag ad n ien ie rzeczyw istości norm p ra w n y c h ... I 2. Dr. Norbert Knoebel: W k w e s tji p rz e stę p n o śc i sp ę d ze n ia płodu i<*

"3. Mag. pr. H. B e h rm an : P rz e stę p stw a n a szkodę w ierz y c ie li w e­

d łu g P r o je k tu ko d ek su k a rn e g o K om isji k o d y fik a c y jn e j. — A naliza z p o g ran ic za p ra w a k arn e g o i • v i m ego (D okoń­

czenie) ... . 20 4 Dr. Franciszek Jaglarz: W k w e st j i sposobu inow ienia um ow y

z a ft. 3 u sta w y o ocli ronię lo k a t o r ó w ... i'- 3. Dr. P. Erdheim: O sk a rż y c ie l posiłkow y p rz e d sądem grodzkim 32

>6. Dr. Anzelm Lutwak: U. źró d eł p a r ty jn ic tw a dzielnicow ego w p ań stw ie i w ad w o k a tu rze. ( D o k o ń c z e n ie ) ...33 7. Z orzecznictw a cyw ilnego: 1) N iedopuszczalność odręb n eg o

p rz e n ie sie n ia p r a w se rw itu to w y c h z p a te n tu z 3. 7. 1.835 bez p rz e n ie sie n ia p ra w a w łasności. — 2) S kuteczność p ra w n a p o d sta w ien ia p o w ierniczego ustanow ionego dla dzied zica k o ­ niecznego co do je g o leg ity m y . w raz ie n ie d o ch o d z en ia te jż e za sw ego życia. — z glossą Dra S. W einberga sen. — 3) D o­

puszczalność z n iesien ia w spółw łasności p rzez p u b lic zn ą sp rz e ­ daż w śród obecnych stosunków gospodarczych.' — 4) W yso­

kość a lim e n ta c ji fa k ty c z n e j w y p ła c a n e j ja k o podstaw a od­

szkodow ania z ś 1327 u. c. — 3) P ra w o n ab y w c y rea ln o ści do

■wypowiedzenia n a jm u z pow odu zaległości dw óch ra t czyn-

(Ciąg da lszy na sir. 7. okładki)

N a liczne z a p y ta n ia k o m u n ik u jem y , że daw n iejsze roczniki „G łosu P raw a" od d ajem y —- p ók i zapas starcz y — po znacznie zniżonych cenach. Z aw ierają one bogaty m aterja ł nau k ow y i praktyczny, a w szczególności obfite orzecznictwo.

A d m in istracja „G łosu r w a‘

530253532323235353535348534823235323485353235323230101532353534853532348535353538948480190485353

G Ł O S PRAWA

W Y CHODZI RAZ NA M IESIĄC

red ag o w an y przez D ra ANZELMA LUTWAKA, ad w o k a ta we Lwowie przy w spółudziale p rzedstaw icieli nauki i p rak ty k i praw a.

ADRES REDAKCJI i ADMINISTRACJI:

LWÓW, UL. SYKSTUSKA 38. — T E L E FO N 28-74.

KONTO CZEKOWE P. K. O. Nr. 152.812.

P R E N U M E R A T A : k w a r ta ln a 8 zł., p ó łro cz n a 16 zł., c a ło ro cz n a 30 zł.

D ział inseratow y w lokalu R edakcji przyjm uje ogłoszenia podług umowy.

SPIS RZECZY*)

Rocznik VII. (1930)

Cyfry rzymskie oznaczają zeszyły, cyfry arabskie — stronice.

I. ROZPRAW Y I ARTYKUŁY PRA W NICZE.

t. Z agadnienie rzeczyw istości no rm p raw n y ch . — D r. iu r.

et phil. W ito ld S tein b erg — I—II i.

J 2. W k w e stji przestęp no ści spędzenia płodu. D r. N o rb ert K noebel — I—II 10.

3. P rzestęp stw a n a szkodę w ierzy c ieli w ed łu g P r o je k tu kodeksu k arn eg o K om isji K o d y fik acy jn ej. — A naliza z pog ranicza p raw a k arn eg o i cyw ilnego. (D okończe­

nie). M gr. iur. H. R e h r m a n — I—II 20.

4. W k w e stji sposobu odnow ienia um ow y z art. 3 u staw y o ochronie lokatorów . D r. F ran cisze k Ja g la rz — I-II 27.

5. O sk arży ciel p o siłko w y p rzed Sądem grodzkim . D r. P.

E rdheim — I—II 32.

6. R ozw ój p ra w a n a jm u od o b lig a to ry jn e g o do rzeczo­

wego. D r. Z ygm unt F enich el — III—IY 89.

7. O e ty k ę w olnościow ą w adw okaturze, p o lsk iej. D r. A n ­ zelm L utw ak. — III—IY 139.

8. O t. zw. w iększości rzeczow ej w p o stępow aniu u k ła - dow em (z uw ag ą R edakcji). D r. ła n K orzonek — III—IY 98.

9. P rzed aw n ien ie sk arg i w yw łaszczonego w łaściciela o odszkodow anie z § 365 ąu str. kod. cyw . D r. W itold S tein berg — i 11 IY 105.

*) Cenę mniejszego Spisu rzeczy: 75 groszy, prosimy uiścić wraz z najbliższą prenumeratą i na odcinku przekazu lub czeku P. K. O. zaznaczyć, iź obejmuje też należytość za i,Spis rzeczy“ 1930.

10. F isk ałisty czn a p ró b a o barczenia k u ra to ró w d la ob ro n y ślubności pochodzenia należytościam i od w yroków . D r. Kehos Schufflaum — III—IV 111.

11. O d k a r y do śro d k a zabezpieczającego. P rof. D r. S tefan G laser — V 173.

12. P roces poszlakow y. D r. Leon P e ip e r — V 179.

13. N ieleg aln y spór k o m p eten cy jn y . D r. Józef M ieser — V 186.

14. L u k i i u s te rk i w k. p. k. D r. M au ry cy F ru ch s — V 192.

15. P o jęcie p ra w a u. St. W yspiańskiego. P ro f. S tanisław G ołąb — VI 217.

16. U w agi o kodeksie p ostęp o w ania cyw ilnego. D r. Ignacy R osenbliith — VI 223 ' VI !1 359 - X 455 - XI 505.

17. Rzecz o słuszności (K ry ty k a i synteza). D r. A nzelm L u tw a k — VI 231 — VII 300 — IX 418.

18. P olem ika w k w e s tji t. zw. w iększości rzeczow ej w po­

stępow aniu układow em . D r. Ja n K orzonek, D r. Józef S e ie r i D r. F ry d e ry k K u rz e r. —' VI 238.

19. P o w o jen n y rozw ói a u strja c k ie g o p ra w a handlow ego.

D r. M ak sy m ilian K óssler — VII 265.

20. K o n sty tu c ja Trzeciego M a ja ja k o dzieło sztuki. P rof.

S tanisław G o łąb — VII 276.

21. Jeszcze o egzekw ow alności u k ła d u w postępow aniu układow em . D r. Jan K orzonek ■—- VII 284.

22. U m ow a o pracę w p ro je k c ie polskiego kodeksu c y ­ wilnego.. D r1. Z ygm unt F eniclieł — VII 288.

23. A m n estja a o b yw atele niepolscy. D r. Em il M erz — VII 315.'

\J 24. Św iatow e praw o k a rn e a n a cjo n alisty czn a pro cedu ra.

D r. Em il M erz — VII 315.

25. U w agi o a k c ja c h z głosem p lu ra ln y m w spółkach a k ­ c y jn y c h belgijsk ich . P rof. X av ier Ja n n e — VIII 353.

26. Z ak tu a ln y c h zagadnień p ro ced u raln y ch . D r. M aurycy A x e r VIII 370.

27. K ara za obronę. D r. Em il M erz —- VIII 375.

28. C zy posiadacz m oże b y ć p o czy ty w an y za sąsiada w ro ­ zum ieniu § 850 u. c. D r. S. K astenW att — IX 404.

29. M etafizyczne p rze sła n k i zem sty. F e lje to n praw niczy.

D r. Jak ó b V ogelfanger — IX 413.

30. S tosunek p ro cesu cyw ilnego do p rocesu ad h ezy jn eg o na tle przep isó w kod. proc., k arn. i p r o je k tu kod. proc.

cyw . D r. Ja n K orzonek — X 445.

IL ARTYKUŁY Z POŻYCIA PR A W N E G O Ł K O R PO R A C Y JN EG O .

1. U źródeł p a rty jn ic tw a dzielnicow ego w p ań stw ie i w ad w o katurze. (D okończenie). D r. A nzelm L u tw ak —■

m i 35.

2. P r o je k t kod ek su po stępow ania cyw ilnego. N o tata su-

m ary czn a w opracow aniu zast. sekr. gen. Kom. Kodyf.

S. S. N. O bidow skiego — I— 11 78.

3 D ru g i m ięd zyn arod ow y ko n gres p raw a k arnego — i—ii 81.

4. O m iedzy naro d o w ą w y m ian ę m yśli w dziedzinie p e ­ dagog] i a k ad em ic k iej na polu p raw a publicznego — III—IV 155.

5. W yjaśn ienie S ądu N ajw yższego o zak resie d ziałan ia obrońców nie-adw okatów — "V 207.

6. Błp. D r. Ju lju sz S an d au er — Y 212.

7. W sp o m n ie n ie p o z g o n n e po śp. W łady sław ie Leopoldzie Jaw orskim . R ed ak c ja — VII 352.

8. Brześć. — List o tw a rty do P a n a M inistra S p raw ied li­

wości S tanisław a C ara. D r. A nzelm L u tw ak — IX 397.

9. M iędzynarodow y kon gres k a rn y i p e n ite n c ja rn y w P r a ­ dze czeskiej — IX 443.

10. D o k u m ent e ty k i sabotażystów w o ln e j przesiedlności adw okatów : a) K om unikat p ięciu Izb adw o k ackich;

b) N ieo m ijaln ę re fle k sje i w nioski R ed ak c ji „G łosu P raw a” — X 465.

11. Sąd n ad sądem. Z ew an g e łji ad w o k ata b u n tow nika.

D r. A nzelm L utw ak — XI 491.

12. Dzień w o łan ia na puszczy o w olność p rzesied lan ia się a d w o k a tu ry m ałopolskiej — XI 533.

III. STAŁE RUBRYKI, a) Zapiski.

1. O kó ln ik M inisterstw a S p raw iedliw ości w sp raw ie sto­

sow ania tym czasow ego aresztu ja k o śro d k a zapobie­

gaw czego — III—IV 157.

2. O dezw ą m iędzydzielnicow ej K om isji P oro zum iew aw ­ czej A p lik an tó w P a le stry R zec zypospolitej P o lsk iej — III—IV 159.

3. P rzed n arodzeniem p ro ced u ry cy w iln e j — IX 439.

4. Z uśm iechów i grym asów p ra w a — IX 444.

b) C hroniczna spraw iedliw ość.

I. C h ro niczna spraw iedliw ość podatkow a. D r. H e n ry k L andesberg — VI 244.

c) Z s k ry tk i w o ln y ch m yśli.

1. Z aspokojenie ciekaw ości. — Odpowiedź Pana Ministra — L ex — X 491.

2. K u ltu ra „pow agi stanu". L ex — XI 543.

3. Szm atki — gałgan ki — strzęp y — fata łaszk i — far- focle. L ex — XI 544.

d) K om unikaty.

1. K om unikat P o lskiej K om isji W sp ó łp rae y -P raw n iczej m ięd zy n aro d o w ej — III—IV 161.

2. K o m u nikat K asy im. M ianow skiego — VIII 377.

4

IV. O RZECZN ICTW O CYW ILNE.

a) U staw a cyw ilna.

1. N iedopuszczalność odrębnego p rzen iesien ia p ra w se r­

w itu to w y c h z p a te n tu z 5/7 1853 bez p rzen iesien ia p r a ­ w a w łasności — I—II 60.

2. Skuteczność p ra w n a p o d staw ien ia pow ierniczego u sta­

now ionego d la dziedzica koniecznego co do jeg o legi- ty m y , w razie n iedochodzenia te jż e za swego życia — z glossą D ra S. W ein b erga sen. — I—II 62.

3. D opuszczalność zn iesien ia w spółw łasności p rzez p u ­ bliczn ą sp rzed aż w śród obecnych stosunków g ospodar­

czych — I—II 66.

4. W ysokość a lim en ta cji fak ty c zn ie w y p ła c a n e j — ja k o p o d staw a odszkodow ania z § 1327 u. c. — I—II 67.

5. P raw o n ab y w c y realn o ści do w y p o w ied zen ia n a jm u z pow odu zaległości dw óch r a t czynszow ych w chw ili n a b y c ia — I —II 69.

6. Zm iana w e w n ę trz n e j w arto ści złotego w k w e s tji p o d ­ w y ż k i a lim en tacji ug od zo n ej — I—II 71.

7. O bow iązek m ęża d o starczan ia u trzy m an ia żonie, mimo ze rw an ia p rzez n ią spólności m a łżeń sk iej, w sk u te k b ra k u m ieszkan ia — III—IV 114.

8. N iedopuszczalność stosow ania rozp. w alor, p rz y poli­

czeniu sum y k o ro n o w ej n a część dziedziczną w m yśl

§ 793 u. c, — z glossą D ra S. W ein b erg a sen. — III—IV 115.

9. N iedopuszczalność po d ziału fizycznego drogi p ry w a t­

n e j o szerokości 2 m. — III—IV, i 19.

10. N iedopuszczalność ubezp ieczenia od ognia b u d y n k ó w n a sum ę przenoszącą urzęd ow e oszacow anie P. Z. U. W.

— z uw agą D ra S. W ein b erg a sen. — III—IV 120.

U . P raw o n ajem cy zapro w adzen ia u rząd zen ia gazow ego i u staw ien ia n a dachu a n te n y ra d jo w e j — III— IV 123.

12. P raw o lo k a to ra p rzep ro w ad zen ia koniecznych n ap raw , n aw et w b re w w oli w ynajm ującego- — III—IV 125.

13. B ie rn a le g ity m acja S k a rb u P ań stw a w sp raw ach o od­

szkodow anie za zaginione p rz e sy łk i k o le jo w e — III—IV 127.

14. Do d e fin ic ji w y p a d k u w rozum ieniu u sta w y z 28/12 1887 Dz. p. p. Nr. 1 ex 1888, o ubezp. od w y p ad k ó w — III—IV 128.

15. B ezzasadność żąd an ia n aw iąz k i z pow odu d o zn an ej zniew agi; oczern ian ie osoby zam ężnej ó p o p ełn ien ie z d ra d y m a łżeń sk iej p o d staw ą dó zad a n ia odw ołania z § 1330/2 u. c. — III—IV 130.

16. U m ow a o na jem lo k a lu w ra z z k o n c e sją n a p ro w ad ze­

n ie m leczarn i je s t um ow ą d zierżaw n ą (§ 1 0 9 1 u. c .);

w y p ow iedzenie te jż e n astąp ić w inno w m yśl § 560 i nast. p. c. — V 203.

5

17. D opuszczalność p rzerac h o w a n ia tym czasow ych alim en­

tó w p rz y zn a n y ch żonie po' m yśli §§ 107 i 117 u. c. w e­

d ł u g w ysokości r a t a lim e n ta c y jn y c h p rz y z n a n y c h n a ­ stępn ie w y ro k iem zapad ły m w sporze se p a ra c y jn y m ; obow iązek m ęża w y ró w n a n ia ró żn icy w y n ik łe j z p rz e ­ rach o w an ia — VI 247.

18. P rzedw czesność sk arg i o nieślu b n e ojcow stw o z § 165 u. c., p rzed ukończeniem sporu o niep raw o ść ro d u z § 156 u. c. — z giosisą D ra. S. W ein b erg a sen. — VI 249.

19. U tra ta w ład zy o jc o w sk iej n a d m ałoletniem i dziećm i w razie p o b y tu o jc a w A m eryce i p rzejśc ie te j w ład zy na m atk ę: obow iązek nieobecnego o jc a do alim en tacji pomimo p rzeb y w a n ia dzieci u m atki, w b rew jego za­

rząd zen iu i pomimo u stan o w ien ia przezeń o p iek u n a — VI 252.

20. D opuszczalność odm iennych um ów in d y w id u a ln y ch mimo p rz y ję te g o zobow iązania w y n a g ra d z a n ia p ra c o ­ w n ik ó w w edle um ow y zb ioro w ej — VI 253.

21. W ażność zobow iązania o jc a n a tu ra ln eg o do alim ento- w an ia dziecka spłodzonego w cudzołożnym stosunku,

mimo n iezaprzeczenia ślubności przez m ęża m atk i i mimo b ra k u fo rm y a k tu n o ta rja ln e g o — p odał Dl*.

M aurycy F ruelis — VII 318.

22. W ym óg fo rm y ak tu n o ta rja ln e g o d la zrzeczenia się przez o jca sp ad k u po żonie n a rzecz sy n a p rz y jego w yposażeniu p rzek rac zają cem ustaw ow y obow iązek — z glossą D ra S. W ein b erg a sen. — VII 321.

23. B rak u p ra w n ie n ia po stro n ie m ęża do zaw ieran ia na m ocy swego up o w ażn ien ia ustaw ow ego ug o d y w spo­

rze im ieniem żony — VII 325.

24. N iedopuszczalność z a rz u tu k o m p e n zaty p rzeciw aw i- zantow i, je ż e li aw izat do chw ili w y p o w ied zen ia o p a r­

tego n a zarzucie n ie p łac e n ia czynszu n ie dom agał się p o trąc en ia sw oich roszczeń — VII 327.

25. N iezastosow alność te rm in u p rzed a w n ien ia z § 1480 u. c.

do roszczenia o zw rot roczn y ch dochodów z g ru n tu ; b ra k stanu sp raw y w iszącej d la roszczenia p rzesta w io ­ nego do k o m p en zaty ; niedopuszczalność p rzed staw ie­

n ia do k o m p en zaty roszczenia ju ż o dręb n ie zask arżo­

n e g o — z uw agą D ra S. W ein b erg a sen. — VII 328.

26. K onieczność ed y k taln eg o w ezw an ia zbiegłego m ałżon­

k a po m yśli § 115 u. c. bez w zględu n a to, czy m iejsce je g o p o b y tu było od p o czątk u n iezn ane lub stało się niem dopiero p ó źn iej — z glossą D ra S. W ein b erg a sen.

— V III 378.

27. D opuszczalność żąd a n ia p rzez k u p ca zagranicznego odszkodow ania w w alu cie z ag ran iczn ej bez w zględu n a w alu tę w ja k ie j tra n s a k c ję zaw arto — z u w ag ą D ra S. W ein b erg a sen. — VIII 380.

6

28. Praw o p raco w n ik a żądania w y n ag ro d zen ia za urlop z w in y p raco d aw cy n ie w y k o rz y sta n y , — o g ran iczen ie k a r y u m o w n ej n a w y p ad ek zerw an ia um ow y o p racę w razie p o b ie ra n ia przez p raco w n ik a zasiłk u d la bez­

robotnych. łub ry chłego zn alezien ia p rzezeń p ra c y — VIII 382.

29. D opuszczalność sp ro sto w an ia z § iO lit. a) ust. z 16/2 1883 ty lk o w razie p rzed sta w ien ia dow odu śm ierci oso­

b y u zn an e j za zm arłą — IX 430.

30. D opuszczalność dochodzenia roszczenia odszkodow aw ­ czego, w yw iedzionego z ty tu łu eg zek u cy jn eg o p rzed w drożeniem eg ze k u c ji; — zbędność d o d atk o w ej zw ło­

ki do d o p ełn ien ia zobow iązania op artego na ugodzie sąd o w ej — IX 431.

31. W ymóg u zew n ętrzn ien ia w oli w y k o n y w a n ia służebno­

ści ja k o swego p ra w a do n ab y cia p rz e ja z d u ja k o sw e­

go p ra w a — z uw ag ą R e d a k c ji — X 471.

32. Umowa, nie zaś w in a źródłem odpow iedzialności p rz y ­ rzek ająceg o sta ra n ia u osoby trz e c ie j na rzecz w ierzy - , cielą po m yśli § .880 ą) u. c. —- X 473.

33. Brak podstępu w rozum ieniu § 1328 u. c. w n ie d o trz y ­ m aniu p rz y rz e c z e n ia k o rzy ści m a te rja ln y c h za poza- m ałżeńskie obcow anie cielesne — X 474.

34. W ażność um ow y, m ocą k tó re j lo k a to r o d d aje m ieszka­

nie o d płatnie w łaścicielow i dom u d la w łasnego jeg o u ży tk u — X 478.

35. W ymóg zatw ierdzeńia p rzez sąd e g z e k u c y jn y u m ow y n a jm u z a w a rte j p rzez zarząd cę przym usow ego re a ln o ­ ści. jeżeli lokal nie b y ł dotąd sposobem n a jm u u ż y t­

k o w an y ; — usu nięcie tak ieg o lo k a to ra ty lk o w drodze zarząd zen ia sądu eg zek u cy jn eg o — X 485.

36. Możliwość nab ycia służebności p rzez gm in: przez za­

siedzenie je d y n ie pod w aru n k iem w y k o n y w a n ia p r a ­ w a p rzez gm inę ja k o ta k ą — XI 5i5,

37. Brak o bow iązku licy ta c y jn eg o n ab y w cy p rzed się b io r­

stw a do p rz e ję c ia praco w n ik ó w po m yśli art. 35 rozp.

P rez. Rzp. o um ow ie o p race prac. um ysł, i § 1409 u. c.

— XI 517.

38. Do k w estji odpow iedzialności n a w y p ad ek spow odo­

w a n y ruchem samochodu po m yśli § 1 ust. z 9/8 1908 — XI 521.

39. Do k w e s tji in te rp re ta c ji u m ow y o n ak ład d zieła i sk u t­

k ó w pozb ycia p ra w au to rsk ich — XI 524.

40. G ran ice odpow iedzialności k o le ji po m yśli § 10 b. k o ­ le jo w e j ust. k o n cesy jn e j — z glossą D ra S. W ein b er­

ga sen, — XI 526.

b) U staw a o ochronie lokatorów .

1. Praw o n ab y w cy realności do w yp ow iedzen ia n a jm u

7

z pow odu zaległości dw óch r a t czynszow ych w chw ili n ab y cia — I—II 69.

2. O ch ro na n ajem cy części m ieszkania służbow ego z ust.

o ochr. lok. — I— II 70.

3. N iedopuszczalność z arz u tu k o m p en zaty p rzeciw aw i- zantow i, je żeli aw izat do chw ili w ypow iedzenia o p ar­

tego na zarzucie n iepłacen ia czynszu, nie dom agał się p o trącen ia swoich roszczeń — VII 327.

4. K ilk a k ro tn e u k a ra n ie lo k ato ra za zbrodnię z § 114 u. k.

ja k o w ażna przy czy n a w ypow iedzenia — VII 530.

5. N iezastosow alność art, 2 ust. 1 d. ust. o ochronie lok., w raz ie b ra k u konsensu budow lanego z ja k ie jk o lw ie k p rzy cz y n y — VII 331.

6. : N iedopuszczalność w yp ow ied zen ia m ieszkania służbo­

w ego po m yśli art. 2 ust, 1 lit. c) ust. o ochr. lok. po u p ły w ie czasokresu siedm iodniow ego z art, 19 rozp.

P rez. Rzp. z. 16/3 1923 Dz. Uż 35/324 — VII 335.

7. W ażność um ow y m ocą .k tó rej lo k ato r o d d aje m ieszka­

nie o dp ła tn ie w łaścicielow i domu clia w łasnego jeg o u ż y tk u — X 478.

8. W ym óg zatw ierd zen ia przez sąd e g z e k u c y jn y um ow y n a jm u z a w a rte j przez zarządcę przym usow ego realn o ­

ści, je ż e li lokal nie b y ł dotąd sposobem n a jm u u ż y tk o ­ w a n y ; — usunięcie tak ieg o lo k a to ra ty lk o w drodze zarząd zen ia sądu egzek u cy jn eg o —; X 485.

9. B rak w ażn ej p rz y c z y n y w y pow iedzenia w razie po­

b ie ra n ia czynszu po d n ajm u stosukow o w ygórow anego lecz mieszczącego sie w granicach ustaw ow ych —••

X 519.

10. Zastosowało ość art. 23 ust. o zw alczaniu lich w y w o­

je n n e j do w szelkich m ieszkań i lokali bez w zględu na to, czy p o d le g ają ust. o ochr. lok. czy, nie — XI 520.

11. B rak słu szn ej p rz y c z y n y w y p o w ied zenia z art. !1 ust.

2 lit. f. je śli lo k a to r k o rzy sta z gościny w m ieszkaniu żony i pasierbów . .— P o d ał D r. Leon P e ip e r — XI 551.

c) R ozporządzenie w alo ry zacy jn e.

1.. Zm iana w e w n ę trz n e j w artości złotego w k w e s tji pod­

w y żk i a lim e n tacji ugodzonej — I—II 71.

2. N iedopuszczalność stosow ania rozp. w alor, p rz y p o li­

czeniu sum y k o ro n o w ej na część dziedziczną w m yśl

§ 793 u. c. — z glossą D ra S. W ein b erga sen. — III— 1Y 115.

3. D opuszczalność p rzerac h o w a n ia pożyczki zaciąg n iętej w kasie siero cej, a przedw cześnie sp łacon ej mimo b r a ­

k u zastrzeżenia, co do dochodzenia n ad w y żk i (§ 40 1. 1 rozp. w alor.) — III—IV 131.

4. N iedopuszczalność w alo ry za c ji w m yśl rozp. w alor, po p raw o m ocnej u chw ale w alnego zgrom adzenia spół­

8

dzielni o p rz e ra c h o w a n ia w k ład ek członków — III—IV 132.

5. D opuszczalność sk arg i o ustalenie, że za p ła ta n astąp ić ma w edle rów ni złota, g dy d łu ż n ik w niósł o p rz e ra - ch o w anie n a pod staw ie rozp. w alor. — Y 200.

6. D opuszczalność p rzerac h o w a n ia tym czasow ych alim en­

tów p rzy zn an y ch żonie po m yśli §§ 107 i 117 u. c. w e ­ dług w ysokości r a t alim e n ta c y jn y c h p rzy zn a n y ch n a ­ stęp n ie w y ro k iem zap ad ły m w sp orze sep a ra c y jn y m i obow iązek m ęża w y ró w n an ia ró żn ic y w y n ik łe j z p rzera c h o w a n ia — VI 247.

d) U staw a hand lo w a i w ekslow a.

1. O dw ołalność w y b o ru m iędzy sposobam i odszkodow a­

n ia z pow odu n ied o p ełn ien ia um ow y (art. 355 kod.

handl. — I—II 72.

2. B iern a le g ity m a c ja S k arb u P ań stw a w sp raw ach o za­

ginione p rz e sy łk i k o lejo w e — III—IY 127.

3. Do art. 15 i 46 u sta w y w ek slo w ej — p odał D r. H e n ry k L andesberg — III—IV 133.

4. P raw o w łaściciela z ag in io n ej p rz e sy łk i k o le jo w e j do w y łącz en ia z pod eg ze k u cji p o d atk o w ej S k a rb u P a ń ­ stw a roszczenia sp ed y to ra do k o lej i z ty tu łu um ow y o przew óz — z u w ag ą D ra S, W ein b erg a sen. — YII 337.

e) P ro ced u ra cy w iln a i n orm a ju ry s d y k c y jn a .

1. W k w e s tji u ch y lan ia p rzez S ądy g ro d zk ie orzeczeń k o m isy j rozjem czych dla załatw ia n ia zatarg ó w m iędzy pracodaw cam i a ro b o tn ik am i ro ln y m i — III—IY 136.

2. N iew łaściw ość Sądu grodzkiego w razie po łączen ia roszczenia odszkodow aw czego z pow odu u ro dzenia d ziecka z takiem że roszczeniem z pow odu uw iedzenia, p rz e k ra c z a ją c e m k w o tę 1000 zł. — Y 197.

3. N ierozciągalność zakazu p ro ro g ac ji z § 6 ust. o in te re ­ sach ra ta ln y c h poza obszar b. zab o ru au str. — V 199.

4. D opuszczalność sk arg i o ustalen ie, że za p ła ta n astąp ić ma w ed le ró w n i złota, g dy d łu żn ik w niósł o p rzera- chow anie na podstaw ie rozp. w alor. — V 200.

5. W k w e s tji p re ju d y c ja łn o śc i w y ro k u karneg o, k tó ry w sk u te k u m orzen ia po stęp o w an ia n a zasadzie ust.

am nest. z 22/6 1928 nie u ró sł w moc p ra w a — Y 201.

6. N iedopuszczalność zm iany w łasn y ch praw om ocnych uch w ał p rzez Sąd niesp orn y , z w y ją tk ie m doty czący ch k ie ro w n ic tw a p o stępo w an ia lub w y d an y ch w y raźn ie n a czas p rzejśc io w y — Y 204.

7. B rak stan u sp ra w y w iszącej d la roszczenia p rz e d sta ­ w ionego do k om p e n zaty ; niedopuszczalność p rz e d sta ­ w ie n ia do ko m p en zaty roszczenia ju ż o d ręb n ie z a sk a r­

żonego — z u w ag ą D ra S. W ein b erg a sen. — VII 328.

8. N iedopuszczalność w y ro k u zaocznego poza ro zp raw ą

9

w razie n iep rz ed ło żen ia p ełnom ocnictw a przez ty m cza­

sowego pełnom ocnika pozw anego (§ 38 p. c.) w z a k re ­ ślonym m u czasokresie — YII 338.

9. N iedopuszczalność ogran iczenia w y p o w ied zen ia co do części p rzed m io tu d zierżaw y w to k u sporu — z uw agą D ra. S. W ein b erg a sen. — YII 339.

10. N iedopusczalność p od niesienia dopiero w to k u instan- c y j zarzutu, że sp raw a n ależąca p rzed sędziego jednostkow ego, została ro zpoznana przez zespół orze­

k a ją c y , a to d la b ra k u niew ażności z § 477 1. 2 p. c. — VIJ! 384.

11. W y łączn a w łaściw ość k o m isy j ro zjem czy ch d la spo­

ró w m iędzy kasam i ch o ry ch i ich członkam i o odszko­

dow anie lub d op ełn ien ie św iadczeń — V III 386.

12. Zastosow alność p rze p isu § 91 ust. 2 N. j. o sądzie m a­

ją tk u do sk a rg cudzoziem ców — IX 432.

13. Zastosow alność w p ro cesie sy n d y k ack im p rzep isu § 501

p. c., ogran iczająceg o dopuszczalność środków p ra w ­ nych w sp raw ach drobiazgow ych — IX 433.

14. B rak p rz e rw y p rzed a w n ien ia w n iesien iem sk arg i p rz e ­ ciw osobom o sfingow anych ad resach — X 479.

15. N iezależność w y n ik u pro cesu od w drożonego w jeg o to k u przeciw pozw anem u postęp ow an ia układow ego a w szczególności od treści zaw arteg o u k ła d u — z glossą D ra S. W ein b erg a sen. — X 481.

16. W k w e s tji w ym ogów dopuszczalności sk arg i o u sta le ­ nie, gdy m ożliw a je s t sk a rg a o św iadczenie — XI 530.

f) O rd y n a c ja eg zek u cy jn a.

1. N iedopuszczalność przym usow ego zarz ąd u p rzed się­

b io rstw a aptecznego przed w y d an iem n ak azu z § 331 o. e. — Y 205.

2. N iedopuszczalność o d rę b n e j eg zek u cji n a dochodach z zarząd u przym usow ego — V 206.

3. W olność do rożki sam ochodow ej, b ęd ąc ej je d y n y m w arsztatem p ra c y zobow iązanego od egzekucji, po m yśli § 251 1. 6 o. e. — VI 254.

4. N iedopuszczalność z a rz u tu przek azn ego dłużn ik a, że zask arżo n e roszczenie zostało p rzez zobow iązanego po ddane sądow i polubow nem u — z glossą D ra S. W ein ­ b e rg a sen. — VI 255.

5. N iew ykonalność w Polsce tym czasow ego zarządzenia w y danego przez sąd niem ieck i —- VI 259.

6. P raw o w łaściciela zag in io n ej p rz e sy łk i k o le jo w e j do w y łączen ia z pod eg zek u cji p o d a tk o w ej S k arb u P a ń ­ stw a roszczenia sp ed y to ra do k o le ji z ty tu łu um ow y o przew óz — z u w ag ą D ra S. W ein berg a sen. — VII 337.

7. D opuszczalność dozw olenia eg ze k u cji n a podstaw ie za­

granicznego wyciągu® z re je s tr u han dlow ego p ro w a­

dzonego w ed le zasad podob n y ch do tu te js z o k ra jo -

1 0

w y ch ; niedpuszczalność dozw olenia eg ze k u cji p rzeciw spójnikow i na podstaw ie ty tu łu egzekuc. o p arteg o na zobow iązaniu zaciągnietem przez lik w id ato ró w — z glossą D ra S, W ein b erg a sen, — YTIT 387.

8. W ykonalność ty tu łu egzek u cy jn eg o uzy sk an eg o w b.

d zielnicy a u s trja c k ie j, n a obszarze Id. d zieln icy p r u ­ sk ie j przeciw następcom p raw n y m d łu ż n ik a po zaopa­

trz e n iu ty tu łu k la u zu lą w yk on aw czą z §§ 724 i 730 niem. ust. o post. cyw . — W łaściw ość sądu. k tó ry w y ­ d ał ty tu ł eg z e k u c y jn y do um ieszczenia pow yższej k lau zuli — IX 435.

9. W ymóg zatw ierdzenia przez sąd e g z e k u c y jn y um ow y n a jm u z a w a rte j p rzez zarządcę przym usow ego- realn o ­ ści, je ż e li lokal n ie b y ł dotąd sposobem n a jm u u ży t­

k o w a n y ; — usunięcie tak ieg o lo k a to ra ty lk o w drodze zarząd zen ia sądu eg zek u cy jn eg o — X 485.

10. B rak obow iązku lic y tac y jn eg o n ab y w cy p rzed się b io r­

stw a do p rz e ję c ia praco w n ik ó w po m yśli art. 35 rozp.

P rez. Rzp. o um ow ie o p race prac. um ysł, i § 1409 u. c.

— XI 517.

g) O rd y n a c ja u k ła d o w a i ko nk u rso w a.

1. Zam ieszczenie w ierzytelno ści w spisie m ajątk o w y m d łu ż n ik a ja k o p o d staw a p ra w a do głosow ania w postę­

p o w an iu u k ła d o w e m — z u w ag ą R e d a k c ji—III—IV 138.

2. ' R o z s trz y g n ie n ie o z g a śn ię c iu Avpisów h ip o te c z n y c h n a riealnościach należący ch do m asy k o n k u rso w e j lub u k ła d o w ej — dopuszczalne dopiero p rzy ro strzy g n ie- niu o sposobie ukończenia dotyczącego postępow ania

■-W VI 259.

3. D puszczalność dochodzenia w W alucie zagran iczn ej roszczenia zgłoszonego w w alucie k ra jo w e j w m yśl

§ 14 ord. ukł. w razie n ie d o trzy m a n ia u k ład u , p rz y po­

zostaniu w m ocy p o ręcz en ia osoby trz e c ie j — VII 340.

4. D opuszczalność zask arżen ia re k u rse m uchw ały za­

tw ie rd z a ją c e j u k ła d p rzez w ierzyciela, k tó ry nie b ra ł u działu w postęp o w an iu układow em — VIII 392.

5. N iezależność w y n ik u pro cesu od w drożonego w jego to k u p rzeciw pozw anem u d ostępow ania układow ego, a w szczególności od treści zaw arteg o u k ła d u — z glossą D ra S. W ein b erg a sen. — X 481.

h) In n e ustaw y.

t. N iedopuszczalność ubezpieczenia od ognia b u d y n k ó w n a sum ę przenoszczącą urzędow e oszacow anie P. Z.

U. W. — z uw agą D ra S. W ein b erg a sen. — III—IV 120.

2. B ierna leg ity m acja sk arb u P ań stw a w sp raw ach o za­

ginione p rz e sy łk i k o le jo w e — III—IV 127.

3. D o d e fin ic ji „ w y p a d k u “ w yrozum ieniu u sta w y z 28/12

■ . w

11

1887 Dz. p. p . Nr. I ex 1888, o ubezp. od w ypadków —

III—IV 128.

4. W k w e s tji u ch y lan ia przez S ąd y grodzkie orzeczeń ko- m isy j rozjem czych dla załatw ian ia zatarg ów m iedzy pracodaw cam i a ro b otnik am i ro lnym i — III—IY 136.

5. N ierózciągalńość zakazu p ro ro g acji z § 6 ust. o in te ­ resach ra ta ln y c h poza obszar b. zaboru au str. —- V 199.

6. D opuszczalność odm iennych um ów in d y w id u aln y ch m imo p rzy ję teg o zobow iązania w y n ag rad zan ia p raco ­ w ników w edle um ow y zbiorow ej — VI 253.

7. S przedaw ca b u feto w y w re s ta u ra c ji — p racow nikiem um ysłow ym ; praw o pracodaw cy natychm iastow ego w y d alen ia p raco w n ik a za w y p ija n ie tru n k ó w p rz e d ­ sięb iorstw a; należność w y n agrod zen ia za godziny n ad ­ liczbow e mimo trz y m a n ia p rzed sięb io rstw a otw orem w porze n o cn ej z zezw olenia w ładzy — VII 332.

8. P raw o p ra c o w n ik a żąd a n ia w y n ag ro d zen ia za urlop z w in y p raco d aw cy n ie w y k o rz y s ta n y ; — ograniczenie k a r y u m o w n ej na w y p ad ek zerw an ia um ow y o p racę w razie p o b ie ra n ia przez p rac o w n ik a zasiłku dla b ez­

ro b o tn y ch lub ry chłego znalezienia przezeń p ra c y — VIII 382.

9. W yłączna w łaściw ość k o m isy j rozjem czych dla spo­

rów między kasam i chorych i ich członkam i o odszko­

dow anie lub d o p ełn ien ie św iadczeń — VIII 386.

10. D o k w e s tji należności zapom ogi po m yśli art. 76 rozp.

P rez. R zp litej z 22/8 1927 D, U. N r. 77/673 o zw alczaniu zaraźliw ych chorób zw ierzęcych — X 476.

11. B rak obow iązku licy tac y jn eg o n ab y w cy p rzed sięb io r­

stw a do p rz e ję c ia p racow n ik ów po m yśli art. 35 rozp.

P rez. Rzp. o um ow ie o p race prac. um ysł, i § 1409 u. c.

— XI 517.

12. Zastosow alnośe art. 23 ust. o zw alczaniu lich w y w o je n ­ n e j do w szelkich m ieszkań i lokali bez w zględu n a to, czy p o d le g a ją ust. o ochr. lok czy n ie — XI 520.

13. Do k w e stji odpow iedzialności za w y p ad ek spow odo­

w a n y ruchem sam ochodu po m yśli § i ust. z 9/8 1908 —•

XI 521.

14. Do k w e stji in te rp re ta c ji um ow y o n ak ład dzieła i s k u t­

ków pozbycia p ra w autorsk ich . — XI 524.

15. G ran ice odpow iedzialności k o leji po m yśli § 10 b. ko­

lejo w ej ust. k o n c e s y jn e j — z glossą D ra S. W einberga sen. — XI 526.

(

V. O RZECZNICTW O KARNE.

I. św iadom ość w y w o łan ia jed neg o ze sk u tk ó w w y m ie­

nionych w § 85 lit., b) ust. k a rn e j, choćby bez zam iaru jako isto ta zbrodni z tegoż § 85 lit. bj — podał D r.

M au ry cy F ru ch s — I—II 73.

1 2

VI. O RZEC ZN IC TW O ADM INISTRACYJNE.

1. D o u d zielan ia zezw oleń n a u rząd zen ie p ry w a tn y c h ży ­ dow skich dom ów m o d litw y ja k o te ż zgrom adzeń w celu nabożeństw a lub p r a k ty k ry tu a ln y c h w ład ze ad m in i­

s tra c ji ogólnej n ie są w łaściw e. P o d ał D r. K ehos Schul- baum — XI 532.

2. D o w y d aw an ia zarządzeń z zak re su p ra w a b u d o w la­

nego i p o licji o g nio w ej pow ołane są u rz ę d y gm inne, a nie w ładze a d m in istra c ji ogólnej. P o d ał D r. Kehos S chulbaum — XI 532.

VII. Z NADESŁANYCH KSIĄŻEK I CZASOPISM.

1. P rz ep isy o p rzerac h o w a n iu . S. S. N. D r. W łodzim ierz D bało w ski i ad w o k a t D r. Ja n P rzew o rsk i. — (Rec. L.)

— 1- 11 82.

2. R e je str hand lo w y . N a 'tle d e k re tu z d n ia 7 lutego 1919.

A dam C hełm oński, — (Rec. L.) — I—II 83.

3. Le p rin cip e de la bonne foi. F ranęo is G orphe. — (Rec.

Dr. Leon O berlend er) — III—IV 162.

4. K om entarz do k o d ek su post. karn ego . D r. Leon P eip e r.

(Rec. A xer) — III—IV 165.

5. Z arys polskiego p ra w a robotniczego. D r. Z. F enichel. — (Rec. D r. J. Bross) — III—IV 166.

6. P olskie orzecznictw o cyw iln e d la zaboru au str. za la ta 1918—1929; P olskie orzecznictw o do o rd y n a c ji egze­

k u c y jn e j. k o n k u rso w e j, ugodow ej i zaczepnej. D r. Ja- k ó b R einhold. — (Rec. Wg.) — 111—IV 167.

7. Z agadnienie d o k ształcan ia u rzęd n ik ó w p ań stw o w y ch i k om unalnych. Leon W ład y sław B iegeleisen — III—

IV 168.

8. P odział a d m in istra c y jn y R zeczy p o sp olitej P o lsk iej.

S uski J u lja n — III—IV 168.

9. S p raw o zdan ie P rezesa P ro k u r a to r ji G e n e ra ln e j R. P.

za ro k 1928 w zw iązk u z dziesięcioleciem 1919— 1928 (Rec. Wg.) — III IV 169.

10. R eview of Polish Law and Econom ics — III—IV 170.

11. Satysfakcja, hon orow a w życiu i w p raw ie. M a rja n N ie­

dzielski. — (Rec. Wg.) — III—IV 170.

12. P rzem ów ienia D ra R ab in a S okala i P ro f. D ra M arce­

lego C hlam tacza, w ygłoszone 27/6 1929 przed. N. T. A.

(Rec. Wg.) — III—IV 172.

13. Entw icklungstem denzen im d eu tsch en P riy a tre c h te . D r. L udw ik W erth eim er; U eber G e g en w art u n d Zu- k u n ft d e r P riy atrech tw issen sch aft. D r. M ax G u tzw iller.

(Rec. D r. F ry d e ry k H alp ern ) — V 212.

14. L ebendiges R echt. K arl H einsheim er. (Rec. D r. F r y ­ d e ry k H alpern) — V 214.

15. O k u p a c ja niem iecka na L itw ie w latach 1915—1918.

S tefan G iaser — (Rec. Wg.) — Y 215.

16. R echtsvergleichendes H a n d w o rterb u ch fiir das Zivil- un d H an d elsrech t des In- und A uslandes. D r. F ra n z S ch leg elb erg er — (Rec. L.) VI 261.

17. H a n d w o rte rb u ch d er R echtsw issenschaft. D r. F ritz Stier-Som lo und D r. A Iex an d er E isler — (Rec. L.) — YI 263.

18. System p ra w a k arneg o skarbow ego. D r. Leon H art- m ann — (Rec. L.) — VI 264.

19. B adania nad n ieletn im i przestępcam i. Poczucia m o­

ra ln e — (Rec. A xer) — VII 342.

20. O u w zględnieniu zarzu tó w w ekslow ych, w szczegól­

ności fo rm aln y ch dotyczących w ażności w eksla. D r.

R om an P io tro w sk i — (Rec. D r. S. W einbergj — VII 344.

21. R echtspolitische u n d rech tsv erg leich en d e B eitrage zum z.i\ ilprozessualen B ew eisreclit. D r. H elm ut R iihl un d C h ar. N. F rag istas — (Rec. D r. F rv d e r y k lla lp e rn )

— VII 347.

22. Problem e des englischen R echtslebens. D r. H ein rich G erlan d. — R echtseinh eit u nd R echtsprechung. H. von

W eb er — (Rec. D r. F r y d e ry k H a lp ern — VII 350.

23. P sychologie un d P sychopathologie d e r Aussage. O tto M onkem dller — (Rec. L.) — VIII 393.

24. E pglische R echtsproblem e u n d die deutsche' Z ivilpro- zessreform . D r. H ein ric h G erlan d (Rec. P r . F ry d e ­ r y k H alpern) — VIII 394.

25. K odeks cy w iln y R. S. F. S. R. w raz z kodeksem u staw o m ałżeństw ie, rod zin ie i opiece. P rz eło ż y ł i w stępem pop rzedził D r. S tan isław T y lb o r — (Rec. L.) .w VIII 395.

26. P raw o m iędzynarodow e. Cz. I. P ro f. J u lja n M akow ski _ (Rec. L.) — IX 440.

27. D ie B ilanz d e r A ufw ertungstheoTie. D r. A rth u r Nuss- baum — (Rec. D r. F r y d e ry k H alpern) — IX 442.

28. K alen d a rzy k p o lity cz n y n a ro k 1930 p od re d a k c ją St. C ieszkow skiego — (Rec. L.) — IX 442.

29. B iu lety n U rzęd n iczy Nr. 7—8 — IX 443.

30. Z obow iązania m ięd zy n aro d w e P olski 1919—1929. D r.

J u lja n M akow ski — (Rec. L.) — X 486.

31. O rg an isatio n u n d B eru fseth ik d er A n w alte u n d R ich­

te r d e r V erein ig ten Sta a ten von A m erik a u n d die deutsche R echtsanw altschaft. D r. ju r . e t rer. poi. H ans P ohl — (Rec. L.) — X 487.

32. P raw o te a tra ln e . S ew ery n W andycz. — (Rec. D r. S.

W einberg sen. — X 488.

33. Słow nik ilu stro w a n y je ż y k a polskiego M. A rc ta — X 489.

34. B iblioteka orzeeznictw — tom iki V II—X: 1) P olskie orzecznictw o han dlow e dla b. zab oru au str. za la ta

1 3

1 4

1918—1950; — 2) Polskie orzecznictw o procesow e cy ­ w iln e dla b. zab o ru au str. za la ta 1919— 1930; — 3) N a j­

now sze orzecznictw o do u staw y o ochronie lokatorów . D r. Jak ó b R ein ho ld; — 4) O rzecznictw o do ko d ek su postępo w ania karn eg o cz. 1. Dr*. Z ygm unt W usatow ski.

— (Rec. Wg.) — X 489.

35. U staw odaw stw o ję zy k o w e R zeczypospolitej P olskiej.

Leon Z ieleniew ski — X 490.

36. Z w ierciadło szlacheckie. W schód, tom I. P rzem y sław D ąb k ow sk i — (Rec. D r. W ein b erg sen.) — X 490.

37. P olskie p raw o p racy . D r. A lek san d er R aczy ń sk i — (Rec. L.) -fi XI 535.

38. R ocznik p ra w n icz y w ileński. R ok IV. — (Rec. L.) — XI 535.

39. H oesicka B ib ljo g ra fja p raw n icza p olska 1918— 1928.

Zestawi! S tanisław Łoza — p rz e jrz a ł i słow em w stęp- nem p op rzed ził H e n ry k M ościcki — (Rec. L.) — XI 537.

40. P ra w d y i h e rez je. D r. S tanisław P ie k a rs k i — XI 537.

41. S tu d ja nad p a try c jatem lw ow skim w ieków średnich.

Jozef Skoczek — (Rec. D r. S. W ein b erg sen.) — XI 538.

42. K rw aw a zem sta u Słow ian. Iw an Czoniow — (Rec. D r.

S. W einb erg sen.) XI 538.

43. Zarys p ra w a o um ow ie ubezpieczenia. B olesław Rot- w an d — (Rec. D r. S. W ein b erg sen.) — XI 539.

44. S ądow nictw o handlow e. P rof. D r. M. A lle rh a n d — (Rec. D r. S. W ein berg sen.) — XI 539.

45. D ow ody składow e w ed łu g polskiego p ra w a o dom ach składow ych. S ew ery n Szer — (Rec. D r. S. W ein berg sen.) — XI 539.

46. P ro g ram B adań S ocjologicznych w zak resie zagadnień narodow ościow ych w w o jew ó dztw ach w schodnich R zeczypospolitej P o lsk iej. D r. S tanisław O rsin i Ro­

senberg — XI 540.

47. S tru k tu ra zaw odow a i społeczna ludności ży d o w sk iej w Polsce. D r. Je rz y G liksinan — XI 541.

48. R evue P olonaise de L egislation C iyile e t C rim inelle.

Tom II. — XI 541.

49. K sięga w o jsk o w a K rzy szto fa R adziw iłła. J e rz y K nnd- stein — (Rec. D r. S. W einb erg sen.) — XI 542.

50. S korow idz D zien n ik a U staw za czas od 1/1 1928— 1/4 1930. Janusz P ierzc h ałsk i i S tefan S zym orow ski — XI 542.

5!. K alend arze Pi lle ra i N eum anna — XI 542.

D ru k arn ia „S ztuka“ Lwów. pl. Strzelecki 2. —

A d m in istra cja C zasopism a

„ G Ł O S P R A W ^

w e Lw owie, S yk stu sk a .

D M 1 1 .

W ielm o żn y Pan

RO K V II. STY C Z E Ń -L U T Y 1930.______ Nr.' 1-2.

G Ł O S PRAWA

WYCHODZI RAZ NA MIESIĄC

redagowany przez Dra ANZELMA LUTWAKA, adwokata w e Lwowie przy współudziale przedstawicieli nauki i praktyki prawa.

ADRES REDAKCJI i ADMINISTRACJI:

LWÓW, UL. SYKSTUSKA 38. — TELEFON 28-74.

KONTO CZEKOWE P. K. O. Nr. 152.812.

PRENUMERATA: k w artalna 8 zł., półroczna 16 zł.‘, całoroczna 30 zł.

“ Dział inseratowy w lokalu Redakcji przyjmuje ogłoszenia podług umowy.

Dr. IUR. ET PHIL. W IT O L D STEINBERG.

Zagadnienie rzeczywistości norm prawnych*).

W szkicu ty m p ra g n ę poddać d y sk u sji zagadnienie rze­

czyw istości norm p raw n y ch , a to p rzed e w szystkiem z p u n k tu w idzenia filozoficznego, a w szczególności ontolo- gicznego oraz p u n k tu w idzenia te o rji p raw a. G łów ne m yśli -wygłosiłem w K rakow skiem T o w arzy stw ie Filozoficznem j nia 20 g ru d n ia 1928 ja k o odczyt pod pow yższym tytu łem .

I. KRYTERJA RZECZYWISTOŚCI.

P ozostaw iając na bo k u p y ta n ia w ro d zaju tak ich .jak:

czem je s t rzeczyw istość? p rzejd ziem y w p ro st do py tan ia, k tó re da się p o p raw n ie naukow o postaw ić i m a o kreślo ny ściśle sens: ja k ie są k r y te r j a przedm iotów rzeczyw istych W odróżnieniu od inn y ch ? t.j. czem się różnią przed m io ty rzeczyw iste od innych przedm iotów ?

Z pośród n ap o ty k an y ch w lite ra tu rz e filozoficznej k ry - te rjó w rzeczyw istości w y m ien im y i om ów im y kilk a, a je ­ dno z nich w y bierzem y.

1) Jeśli założym y istn ien ie podm iotu poznającego (czy też podm iotów p oznających) i przedm iotów poznaw anych,

*) Z n a d e s ła n e j nam o b sz e rn ie jsz e j p ra c y m łodego a w ysoce uzdolnionego a u to ra ogłaszam y p o w y że j d w a ro zd z iały — (pierw szy i końcow y) k tó re w d o sta te c z n e j m ie rze o d z w ie rc ie d la ją zasadnicze p o g lą d y i k o n k lu z je a u to ra w za k re sie danego za g ad n ie n ia — P rz y p . Ród,

m ożem y dzielić p rzedm ioty n a rzeczyw iste i nierzeczyw isie na te j podstaw ie, że rzeczyw iste nie są zależne od podm iotu, w" przeciw ieństw ie do n ierzeczyw istych.

P o m ija ją c n ieo kreślo ne znaczenie te rm in u „podm iot"

zw rócić n ależy u w agę na w ieloznaczność te rm in u „zależny od“. gdyż niew iadom o o ja k ie j zależności mowa, a m ianow i­

cie, czy o je d n e j z w ielu przyro dn iczy ch , czv też o ja k ie jś zależności logicznej. N ajw ażn iejszy m je d n a k arg u m en tem

E

2). 3), 4) K ieru nk i sen su alistyczne w y su w a ją n astę­

p u ją c e k r y te r ja rzeczyw istości: 2) w id zialn y ( C h w i s t e k , W ielość rzeczyw istości str. 31 i n.) — 3) d o ty k a ln y w p r a ­ w ie rzym skiem sp o ty k am y res corp o rales — res quae tan g i ce rn ią u e possunt I. de reb. in co rp o r II 2) lub — 4) sposirze- g aln y zm ysłowo.

W e w szystkich tych k ry te rja c h u d erza sform ułow anie o p arte o p o jęcie m ożliw ości (końców ka ,,alny “). W yłączne o parcie się n a p o ję ciu ak tu aln ości (w idziany, d o ty k an y , spostrzegany) zacieśniłoby bow iem św iat przedm iotów rz e ­ czy w isty ch w yłączn ie do przedm iotów obecnie p rzez d an y podm iot w idzianych, d o ty k an y ch , czy też spostrzegan y ch zm ysłowo, a zatem je d e n i te n sam p rzedm iot te ra z b y łb y d la danego p rzedm io tu rzeczyw isty, a ju ż w chw ilę potem nie. — nie m ów iąc ju ż o tern, że to co dla jed n eg o podm iotu b y ło b y rzeczyw iste, nie b y ło b y niern dla drugiego (np. śle­

pego). D latego też o d w o łu ją się zaw sze a u to rz y p o słu gu ­ ją c y się tem i k ry te rja m i do p o ję cia możliwości. Iłzeczy- w istem je s t to, co zasadniczo m oże być w idziane, czy też w ogóle spostrzeżone zm ysłowo, — C h w i s t e k (L. c. str. 32 i n.) chcąc zakres m ożliw ości zacieśnić odróżnia jeszcze rz e ­ czy w id zialne w w a ru n k a c h n o rm aln y ch od rzeczy w n o r­

m aln y ch w a ru n k a c h niew idzialnych, a to dla ro zstrzy g n ię­

cia k w e stji. czy np. k u la ziem ska, lub o d w ro tn a stro n a po­

w ierzch n i księżyca są przedm iotam i w idzialnym i. N adto w skład ta k zakreślonego zak re su p o ję cia rzeczyw istości w chodzą n ie ty lk o rzeczy w przeszłości i obecnie w idziane, lecz rów nież rzeczy w przyszłości w idzialne. P o w staje w ięc p y ta n ie, czy p rzedm io ty t e są ju ż obecnie rzeczyw iste, czy też nie. N a to nie o trzy m u jem y odpow iedzi.

P rzeciw pow yższym k ry te rjo m 2), 3), 4) przem aw ia rów nież argum ent, że pozbaw ia ono realności p rzed m io ty psychiczne. S ztuczne k o n s tru k c je zm ysłu w ew n ętrzneg o (reflexion L ocke’a, in n e re r Sinn K anta) są p ró b ą u n ik n ięcia te j ko n sek w encji.

5), 6) — K ieru n k i psycho lo g izu jące w on to lo g ji nży-

Str. 2 G Ł O S P R A W A N r .1 ,,2

w a ją ja k o k r y te r ju m rzeczyw istości przedm iotów 5) w zglę­

dnej niezmienności i częstości w ystępow ania pew nych kom­

pleksów w rażeniow ych (Huine, T reatise on hum an n a tu rę tł. Lipps str. 295 i n.). — K ry te rju m to nie p ozw ala n a je d n o ­ znaczną odpow iedź w każdym k o n k re tn y m w y p ad k u gdyż zarów no niezm ienność ja k i częstość w y stęp o w an ia są ty lk o w zględne, zależą w ięc od przedm iotów , z k tórem i dokonano porów nania. Ponadto sp raw dzian ten w p ro w ad za ju ż pew n ą w y p raco w an ą te o rję ontologiczną (konscjencjonalizm : w szystko cokolw iek istn ieje , je st treścią p ew n ej św iado­

mości).

K ry te rju m 6) u zn a ją c e za rzeczyw iste tylko> przed m io ty zależne pom iędzy sobą, a niezależne od t. zw. g ru p y ja ź n io ­ w ej, je s t przeniesieniem k ry te rju m 1) w sferę psycholog i- zu ją e e j ontologji. P rzem a w iają w ięc przeciw ko niem u te same arg u m e n ty , C o przeciw tam tem u m u tatis m utandis, a n ad to ta okoliczność, że w pro w ad za ono n iep o trzeb n ie zb y t w iele założeń m etafizycznych.

7) — K ry te rju m , za k tó re m ośw iadcza się w literatu rze filozoficznej p o lsk ie j K o t a r b i ń s k i (P rzegląd fiłoz. 1920:

W sp raw ie istn ienia p rzedm iotów idealnych) odróżnia p rzed m io ty rzeczyw iste od innych na te j podstaw ie, że pierw sze m a ją określone m iejsce w przestrzeni i w czasie, a d ru g ie nie. — K ry te rju m to w y k a z u je m. zd. cechy u ży ­ teczności zasadzające się w m ożliw ie m a lej ilości założeń i m ożliw ie, jednoznacznem o k reśleniu, d ającełn w każdym w y p a d k u k o n k retn y m je d n ą ty lk o odpow iedź. N aukow a filo zo fja nie w ym aga zresztą obecnie p rz y n a jm n ie j; ta k zn aczn ej ścisłości b y różnice zachodzące pom iędzy p rze­

strz en ią eu klid eso w ą a nie-eiiklidesow em i lub m iędzy cza­

sem ab so lu tn ym N ew tona a czasem w zględnym M inkow- skiego i E insteina, dały się odczuć p rzy ro zstrzy g an iu rż e 1 czyw istości lub nierzeczyw istości jak ieg o ś k on k retn eg o przedm iotu. Chodzi bow iem zasadniczo o to. czy dany p rzedm iot ma w łasności p rzestrzen n e i czasowe (,.m iejsce w czasie").

P rzeciw pow yższem u k ry te rju m 7) m ożna je d n a k p r z y ­ toczyć w ażki zarzut. Jeśli bow iem is tn ie ją n iep rz estrźeń n e p rzed m io ty psychologji (np. uczucia), choć d a jące się p rz y ­ porządkow ać pew n ym przedm iotom p rzestrzen n y m (ó rg a1 niżm y żyjące) i m ające określone m iejsce w czasie, to nie ma dostatecznej podstaw y, b y odmówić im rzeczyw istości je d y n ie dlatego, że są sam e p rz ez się u ieprzestrzenn e.

8) — D latego też w y d a je się nam n ajlep szem p rz y ję c ie ' samego kryterjum cżasowości. To, co się da um ieścić W dkre- śłonem m iejscu szeregu czasowego, to je st rzeczyw iste i ty lk o _ to je st rzeczyw iste, ściślej, w yrazić to m ożiia:

Przedmiot jest rzeczyw isty, gdy sąd orzekający, że przed-

Nr. 1 —2 G Ł O S P R A W A _____ Str, 5