N r. 6, ' \
i
L is t o p a d - G r u d z ie ń 1 9 4 5 r.
P H E G L | 3 R O L N I C Z Y
p o ś w ię c o n y sprawom r o ln i c t w a p o ls k ie g o i o ś w ia t y r o l n i c z e j w ydany s ta r a n ie m
8BK0JI ROLNEJ STOWARZYSZENIA TECHNIKÓW POLSKICH W WLK. BRYTANII,
T R E 8 C
u)
1 . Sprawa p r z y s p o s o b ie n ia r o ln ic z e g o w U o ju L u . 2 . K o m it e t S p o łe c z n y O rg a n iżacyo Zawodowych^
3 . Ku o r g a n i z a c j i r o ln ik ó w p o l s k ic h na e m ig r a c j i .
4 . P ie r w s z a P o ls k a S zk o ła R o jn ic a • ^ I n ż t ś , p r z y b o r o w ś k i K o T 7 ł n w A f r y c e W s c h o d n ie j - I n ź . A . L *
5. W ra ż e n ia z p o b y tu - b _< p n ic z n e j p r o d u k c j i m le k a i je g o 6. Z n a c z e n ie ^ je g u lo H a n io h y e io n ic z n t ą P £ O s
p r z e tw o r ó w d la s p o ż y c ia lu d Z K ie g u u
7» D ro b n y in w e n t a r z ja k o poważ 3 ^ f r t ż 6 E r . N.
za o p a t r z e n iu k r a j u w w ś w i e t l e c y f r s t a t y s t y c z n y c h 8 . P o g ło w ie b y d ła ro g , w P olo. __ w .O h e łk o w s k i L . S. 0.
£ x f 1 9 3 °- ; r o d u k ć ji r o ln i c t w a b y ły c h n ie m ie c k ic h
y y ‘ ? 9 ro w n a r4 c ¿ n3slcL „ 4 T a b l. <jt n t y o fc *-p a ż . 3* W e rn e r
„-■■■ Z ie m W s c h o d n ic h 1 poj-sku. v» + nm i r o ln i c t w a no t e r e n i e (S o j W ykaz p u b U k o c y J , ^ ^ ^ f g e s z y W e r a ie c k ie i
... b y ł y c h ,w s c h o d n ic h o b ®z . ° R o ln ik ó w P o ls k ic h w 1 1 . Z ja z d O r g a n iz a c y jn y Zwię. * " _ A. B o le s ła w !c z o w a
W lk . B r y t a n i i n k p i i s z k o le n ia r o ln ic z e g o 12« O s ta M e w iadom ości o a k c j i s p o lg k im >
13 , W yd a w n ictw a r o l n i c z e w j * •'
--- ' . u o i e n c i i Ś liw ic e ( F r a n k f u r t ( D o d a tk i! ; 1. R o ln ic tw o R e je i , __ i n ż . B. W e rn e r
o a / t^ c z n c i Program Kursu R o ln ic z e g o tj^pu
" ‘ n i ż s z e j z a łą c z o n e do n i n ie j s z e g o n u m e ru Powyższe D o d a tk i n i e * |
R e d a k c je w y s y ła j e na zę Uwaga
T y lk o d la c z ło n k ó w .
^ a enrflw __________ r,m« a d re s S e k r e t a r ia t u S e k c j ą Ro5_n
lc amy uwagę n a now y ad res u pc(j a k c j i "p rze R o ln ic z e g o '
7 4 , COHNWALL U lN S, LONDON S. W. 7.
SPRAY/,A PRZYSPOSOBIENIA ROLNICZEGO W WOJ SZU, |L W o s t a t n im n u m e rze " P r z e g lą d u " z a m ie ś c iliś m y a r t y k u ł o p r o j e k t o w a n e j a k c j i w y s z k o le n ia zawodowego w w o jsku » O b e c n ie c h c ie lib y ś m y p o in fo r m o w ^ i j a k d a le c e spraw a t a p o s u n ę ła s ię na d r o d z e do r e a l i z a c j i . "
J a k zapewne c z y t e ln ik o m w iadom o A rm ia p o ls k a pod wzhędem g o s p o d a r c z y a d m in is t r a c y jn y m p o d le g a Byt;-; p k ie m u ;
i ' ; i
m m rs tw u W o jn y (W ar O f f i c e ) i|
t o w c h w i l i o b e c n e j b a r d z i e j n ż k ie d y : cm.k e k p r z e d ty m . C a ła spraw a t z a le ż y w ię c od d e c y z j i W ła d z B r y t y j s k i c h na k t ó r ą s ię c z e k a , o
8
Yr m ię d z y c z a s ie z o rg a n iz o w a n o I n s p e k t o r a t S z k o le n ia Zawodowego z si< n d z ib ą w L o n d y n ie . S k ła d a s ię on z dow ódcy - w s t o p n iu g e n e r a ła i je g o $ z a s tę p c y o r a z z 2 - eh w y d z ia łó w : O rg a rn z a c y j.n o - A d m in is t r a c y jn e g o i t Ą D y r e k c j i N au k. Na s z c z e b lu w i e l k i c h je d n o s t e k m i a ł y p o w s ta ć k o m ó r k i o n podobnym s k ł a d z ie , Z a d a n ie m t y c h o rg a n ó w b y ło b y o r g a n iz o w a n ie a k c j i s z f t le n io w e j na s z e r s z ą s k a lę . P la n n a u c z a n ia , p ro g ra m y k u r s ó w , p o d r ę c z n ik § i * d . m u s ia ły b y b y ć p r z y g o to w a n e o s o b n o , p r z e z fa c h ó w c ó r , n p . w ram ach
¡grup T e c h n i c zny ch .
J e ś l i c h o d z i o r o l n i c t w o , t o w D y r e k c j i Nauk b y ł o p r z e w id z ia n e m ie j f sce d la k ie r o w n ik a d z i a ł u s z k o ln ic t w a r o ln i c z e g o . P o d o b n ie jw J n s k j a k * s z e r e g in n y c h , s ta n o w is k o t o d o ty c h c z a s , n ie g e s t je s z c z e o b s a d z o n e .
J a k d o ty c h c z a s p r o j e k t S z k o le n ia Zawodowego n ie u z y s k a ł b r y t y j s k i e j s a p r o b a ty i d la t e g o o d p o w ie d n ie z a r z ą d z e n ia e g z e k u ty w n e n i e w y s z ły . RoZ".8 p o c z ę te p r a c e o r g a n iz a c y jn e u t k n ę ł y i n i e w iadom o w j a k i e j f o r m i e uprZ ^P n i o n a s z k ic o w a n y p la n . z o s t a n ie w p ro w a d z o n y w ż y c ie .
Tymczasem ż y c i e „ s t a w i a swe p o t r z e b y 5 domaga s ię p e w n ych r o z w ią z a ń , 5 c h o c ia ż b y p r o w iz o r y c z n y c h , D och odzą do n a s w ia d o m o ś c i, że n i e k t ó r e je ® Ci k i w o js k o w e r o z p o c z ę ły na w ła s n ą r ę k ę o r g a n iz o w a n ie r ó ż n y c h k u rs ó w , , 8:
W L o t n i c t w i e ju ż u r u c h o m io n o k i l k a k u rs ó w m, i n , r o l n i c z y (n a k o n ty n e n c ie y N a le ż y do dać je d n a k , że n a s z e L o t n i c t w o zaw sze m ia ło o d rę b n y s t a t u s nd
p o z o s t a ły c h S i ł Z b r o jn y c h . ^
A k c ja P r z y s p o s o b ie n ia R o ln ic z e g o z o s t a ła p o d ję t a w C . W . P ie c h . , w 2 .^
g d z ie S t r z e lc ó w o r a z w s z e r e g u in n y c h o d d z ia łó w ..
Y /s z y s tk ie t e p o c z y n a n ia n a p o t y k a ją na pow ażne t r u d n o ś c i w z n a le z ie n i i p r z y g o to w a n iu o d p o w ie d n ic h i n s t r u k t o r o m - w y k ła d o w c ó w , w o p ra c o w a n i^
p ro g ra m ó w w y k ła d ó w i z a ję ć , a m s z c z e g ó : c o ś c i w z d o b y c iu p o l s k i c h p o d if
n -i tr k iiti "i Ir e n c ż<=Or f ' u r> h n w /T rn h lr+ . ń n n c iv n ’ u n i . w io i . i o o T o
n ik ó w i k s ią ż e k fa c h o w y c h , k t ó r y c h p r a w ie n i e ma w c a le . S a m o d z ie ln i o r g a n i z a t o r z y są je d n a k zd
sw ych p la n ó w , V / y s ł a l i j u ż c z ę ś c io w o p r z e - czn e do fa r m , a t e r a z m o n tu ją e z& ść t e w s z y s tk ie m w y k ła d o w c ó w . Z n a jd ę , napew no d e w i r o l n i c y - d o b r z y fa c h o w c y , a le n i w a ż n ie js z a c z ę s t o b e z d o ś w ia d c z e n ia i n b i e i z ty m r a d ę , m u s i je d n a k m ie ć w s moce n a ukow e . B r a k k s ią ż e k i s k r y p tó w p i e r o n a p is a n e lu b w n a jle p s z y m r a z i e go o p ra c o w a n ia p r z e z fa c h o w c ó w . L u d z ie te c h n ic z n y m i do d r u k o w a n ia l u b c h o c i w s z y s t k ic h r o ln i k ó w z ś r e d n im i w y ż s z y
w W l k , B r y t a n i i j e s t t u k o n ie c z n a , a u z y s k a n ie n y c h s t a j e s i ę n ie o d z o w n e .
’ n f \ O’J}
n
r ;
J?l v;
e c y d o w a n i na p r z e p r o w a d z e n ie z ły c h u c z n ió w na z a j ę c ia praK- ryczną. k u rs ó w , s z u k a ją p r z e d n i r s ć c h ę tn y c h l u d z i . Będą t o
o_ w s z y s t k ic h d z ia łó w , a co : " i o r s k ie g o , D o b ry p r a k t y k d0
;' w y k ła d a c h o p a r c ie o pewne V p o w s z e c h n y , Muszą b y ć one o p is a n e i w ym ag ają o d p o w ie d n i1’
muszą r o z p o r z ą d z a ć ś ro d k a m i ,y p o w ie le n ia . Ś c i s ła w s p ó łp r ^ p .y k s z ta łc e n ie m , z n a jd u ją c y c h ^ p e w n y c h ś ro d k ó w mat e r j ^ '
sprawę z w a ż n o ś c i Z a rz ą d S e k c j i R o ln e j - j u ż o d dawna zdr-tffół. s o b ie
p r o b le m u o ś w ia t y r o l n i c z e j i p ó ł t o r a r o k u ternu u r u c h o m ił " p o d k o m is ję S z k o ln ic t w a W i e j s k i e g o ” , W y s i ł k i j e j d a ły pewne r e z u l t a t y ; o b s a d z e n i6 M i n i s t e r s t w i e WR. i OP. r e f e r a t u d la s u r« w S z k o ln ic t w a R o ln ic z e g o cv?0í w a n ie P la n u W y d a w n ic z e g o k s i ą ż e k r o l n i c z y c h , z e b r a n ie w y t y c z n y c h 'd la pj gpfunoiv p ó ź n y c h s z k ó ł r o l n i c z y c a i"fcp* c@l^ o k t ó p y ropęlco wsI c^^ji
w ^ v “ w ęj k } i v.y v V w* i J - V
o r g a n iz a c ja R o ln ic z e g o O ś ro d k a N a u c z a n ia w W l k . B r y t a n i i - n i e z o s t a ł t e t y o s i ą g n i ę t y ( p a t r z S p ra w o z d a n ie z W a ln e g o Z g ro m a d z e n ia S. R. w N r. 6«
'p r z e g lą d u R o l n i c z e g o " ) , p o w s t a ła j e d y n i e S z k o ła R o ln ic z a w G la sg o w r o w y b r n ę ła z p o c z ą tk o w y c h t r u d n o ś c i i może s i ę j u ż p o s z c z y c ić p o z y m i w y n ik a m i. Z d a ła p r ó b ę ż y c io w ą , w ię c n i o d z iw n e g o , że fln n ^ n -
t o r ó w z w r a c a ją s i ę t e r a z w s z y s c y z a in t e r e s o w a n i o^pom oc.
j u ż p o s z c z y c ić p o z y tÿ d z iw n e g o , że do j e j o r g a n i
20
2a: S e kcja R o ln O 1.. i o tr z y m u je s z e r e g z a p y ta li i p r ó ś b o w s p ó łp r a c ę lu b pomoc, J2ąd n i e u c h y la s ię od te g o o b o w ią z k u , p o s ia d a je d n a k o g r a n ic z o n e m o ż l i - . FOSci
i KJ
; K
d z i a ł a n i a , W L o n d y n ie z n a jd u je s ię n i e l i c z n a g ru p a c z ło n k ó w , k t ó r z y 2§ z a r a b ia ć na ż y c ie i mogę. je d y n ie g o d z in y w ie c z o ro w e p o ś w ię c ić na kace s p o łe c z n y
oś. P o d k o m is ja S z k o ln ic tw a W ie js k ie g o od k i l k u t y g o d n i w z n o w iła swą d z i a ł a l - L0?ć, j e s t ona w s ta ły m k o n t a k c ie z v /ła d z a m i W o jsko w ym i. S ądzim y i ż w n a j - L ^ ś z y m c z a s ie b ę d z ie g o to w y p ro g ra m k u r s u r o ln ic z e g o t y p u n i ż s z e j s z k o ły
p y l i c z e j P .R » , p o n a d to p r z y g o to w a n y b ę d z ie w ykaz p o t r z e b n y c h s k r y p tó w , 02 n a j b a r d z i e j w a r to ś c io w y c h p o d rę c z n ik ó w fa c h o w y c h , W o k r e s ie p ó ź n ie j-
“ 2yni _____________________ V U l n i lnn>sńw a n f i n i a l n w h n n Tr+A-n^
Ha z o s ta n ę o p ra co w a n e p ro g ra m y k i l k u k u rs ó w s p e c ja ln y c h , na k t ó r e b ę d z ie M ę c e j z g ło s z e ń . M a m y "n a d z ie ję , że ju ż w p o ło w ie l i s t o p a d a p ie r w s z e
" s ię w r ę k a c h z a in te r e s o w a n y c h
^ o s ią g n ię t y c h r e z u lt a t ó w mogę z n a le s c . -
st r u k t o r ó w w O d d z ia ła c h W o js k a , Czy i w ja k im s t o p n iu o p ra co w a n e p r z e z p ro g ra m y , p la n p r a c y , p la n w y d a w n ic z y i in n e ^ z ty m zw&ęzane z a m ie rz ę —
z o s ta n ę w yko n a n e , z a le ż e ć b ę d z ie od d e c y z j i i s fin a n s o w a n ia c a ł e j
!" 0 ^ ~ ~* “ --- u o U d l la W y ^ O iJ .c 3 ii0 — -- --■ / j d X u # ° _ ą , ^ u
o k c j i p r z e z c z y n n i k i m ia r o d a jn e t j . n a ^ p ra w d o p o d o b n ie j W ładze W o jsko w e ,
I n s z e g o p o b y tu p o za k r a je m , a z n a c z e n ie i c h w z r o s ło p r z y k o ń c u w o j
KOMITET SPOŁECZNY ORGANIZACYJ ZAWODOv/YCH.
^ s ró d n a s z e j e m ig r a c j i nn s to w a r z y s z e ń zawodowych
t e r e n i e W lk B r y t a n i i p o w s ta ło ju ż d a w n ie j one w m ia r ę p r z e d łu ż a n ia R o z w ija ły s ię
zen
ec p e r s p e k ty w y p o w ro tu do ż y c ia c y w iln e g o ,
%>bec n ie p e w n e j s y t u a c j i p o ls k ie g o u c h o d z c tw a , o r a z f a k t u
_ a i - P cwneę uyo j -L p r z e d w szys
v 3fegoCp r 2 e ^ t a ły ^ b y ć ^ o f ic ja in ie ^ r e p r e z e n t Q « a n e ? p r z e d w s z y s tk ie m i s p o - uQ^ e m i o r g l n i za c i s w z a r y s o w a ły s ię nowe, b a rd z o p o w o ln e z a d a n ia D la R o ż n e g o ^ w y ^ i a n i f z a s z ła k o n ie c z n o ś ć J ^ a n i z o w a n i a ^ s p o l n e ę
it- UiŁi
2 o
go 3.ch w y p -o in i-a n ic p o r o z u m ia ły s ię m ię d z y sobę i
w
t y m c e l u p o s z c z e g ó ln e ^ z r z e s z e ń ^ K o m lt e t S p o łe 9 z n y o r g a n i t a c y j n e d rZ Mpięi o r g a n iz a c ją p o d n ^ . a to w o rz y s z e ń .Udowych, do k t ó r e g o p r z y s t ą p i* © i y ro B iiy w ■> .
„nrwTTrmiii POLSKICH NA EMIGRACJI,
KU ORGANIZACJI ROLNIKÓW R u n s A iu
S i ;xl z a ło ż e n ia ■zaehnei o r g a n i z a c j i r o ln ik ó w p o l s k i c h , p r z e ja w io ję e n izecluJ-o.j _ & ___j . r,4a ń n ry i& m t e r a z z r e a liz o w a n a . O r f + T T " ^ p 0 r OZeS ? r s z k o ^ i i ^ z o s t a j e d o p ie r o t e r a z z r e a liz o w a n a .
; d t o k downa no t e r e n i e Szkocj ^ ^ ^
iw ^ -k ó y j - flv n i e b r a k o w a ło , b y l i je d n a k p r a w ie w ś ró d n a s z e j e m ig r a c ji b z " vwdVLt s ł u ż y l i w w o js k u , k t ó r e p r z e - z u p e łn ie o d e rw a n i o d k u c i ■ . vrD C $ n a d op ano w anie m nowego
S ^ b o k i e p r z e m ia n y i -powie''nn k o n ty n e n t i do n i e j i n t e n z y m i e QV ^ v U w o je n n e g o . M y ś l e l i o ± z v d b iz 0 s ię po n i c h p u s t k a , c z ę ś ć
^ ó c f i ^ S o t o w y w a l i . Wkońcu P ° ? Ł * : ; V n r z e z s z p i t a l e p o ło w ę . L u d z ie n i e z d o l ni a le n i e s t e t y d ro g ę w io a ^ j 0 swego, zawodu c y w iln e g o , z a s -
£n ... - H i a S z a c j a h j d z id z ie im n a j l e p i e j w p r z y s z ł o ś c i o d p o w ie
Ob
s i ę ja k ą s p e c j a l i z a c j o ° M o ż l i w o ś c i j a k i e s ię o tw o r z ę , w z g lę -
o z p a t r Ję i» w n m r n k n c h a n rn o rlvA c l n n _
e c n ie n i e t y l k o o n i
tp . - v 0--- -
^ t r u d n o ś c i z j a k i m i t r z e b a p u e n to w a n ia . G a r n iz o n y p o l s k i e w
% + 5 0lni . S zyb ko w y p e łn i ł y s ię
, . a q±a b o r y k a ć w w a ru n k a c h s a m o d z ie ln o - q ^ k o c j i n r z e z k r ó t k i t y l k o c z a s ś w i e c i ł y
f a l ę no w ych ż o ł n i e r z y n a p ły w a ję c y c h z szyny w o je n n e j - u z u p e ł n i l i a » S zyb ko w y p e in n y »-w 1 q u ^a c e j m a szyny w< „
k ^ ^ e n t u . W c h ło n ę ły i c h t r y b y p u ls g szfcolę c y c h s ię je s z c z e o d d z ia łó w ,
^ W ° 8t k ± « n lc z a c e lu b w e s z li ./ SZv s to
,81© cl
,^ o jn a
w a l c z ę c e l u b _
s i ę s k o ń c z y ło i
howego p la n u c zy n n o ś c i - b ie r n o ś ć e le m e n t l u d z k i zżyma, s i l
nr, 1 f, s z k o le n ie s z y s to w o js k o w e - u s t a ło , o p o -
^ n i n k ł o z a p a n o w a ł n ie p o k o ją c y z a s t ó j . A k ty w - z a b r a it łu ^ u zna j o p r ó ż n e go
° , 2^ ro w o p r ę ż n o ś ć
°Wi
o b e c n ie
1». U r\ l7nTl ' ) I 111 VV Cł ¿J*- w ^ U *TT *J ~ “W
i n i e u z n a je p ró ż n e g o c z e k o - a1a marnować t o k d łu g o , j a k n i e z n a jd z ie s i * . _
U s t a l n i e i c h n i e j e s t je d n a k o b e c n ie
ii
ż a ro w a p r ę ż n o ś ć u s t a l e n i e j-^h o - - “ , t . - , e a n to h k ie r u n k ó w d z i a ł a n i e , u., ^ k r ę ż y ł y n a s z e m y ś l i n a j e ż y ł y i a t * e . W s z y s tk ie n o rm a ln e d r o g i ,
e: !zy
zkod om i N ie w ia d o m o ^ ^ w S t S o J z o i e j “ o b e c n ie s y t u a c j i w y c z e k iw o - .* a ć nodw ażne. W z w ła sn ym s p o ł e c z e ń s t w a i t e r a z z a c z ę ć p o d w o żo c. ^ 0 2 B itó c l
°dozuv»a s ię c o r a z s i l n i e j . i e s±ę ro c
nym
n iJ r o d z in n e j a tm o s fe r y , j a k i e o b e c - w ciskowych z w i j k s z y ł o p o c z u c ie o d o s o b - WOjoi j __ 4-i ^ •ntinhlnm TrPZfiiR ci n
i P s k U 02“ ®3 s l ? c o r a z a n * O b n iż e n ie .3 i9
im ż . H e n ry k p r z y b o r o w s k i.
PIERWSZA POLSKA SZKOŁA ROLNICZA W. WLK, BR YTAN II. tl.
A p e l R e d a k c ji " P r z e g lą d u R o ln ic z e g o " - s k ie r o w a n y do m n ie o n a p is a n ie s p ra w o z d a n ia z d o ty c h c z a s o w e j p r ą c y p a ń s tw o w e j S z k o ły R o l n i c z e j p r z y W est o f S c o t la n d A g r i c u l t u r a l C o lle g e w G la s g o w ,- s ta w ia m n ie w s y t u a c j i d o ś ć k ł o p o t l i w e j , , J e s t n i e z m ie r n ie t r u d n o p is a ć o i n s t y t u c j i , k t ó r ą s ię p r o w a d z i i n i e b y ć p ó ź n i e j p o są d zo n ym o chę ć . . » a u to r e k la m y . N ie j e s t ta k ż e ła t w o zachow ać o b je k t y w iź m sądu k ie d y s i c p is z e o czernś, czemu si?
p o ś w ię c iło u c z u c i e ; o k tó r e m f i l o ż o r o w i e p o w ia d a ją , i ż j e s t ś le p e .
Obawiam s i ę , c z y p is z ą c n i n i e j s z y a r t y k u ł n i e b ę dę z b y t n io p o w o d o w a ł sl?
ty m w ła ś n ie u c z u c ie m . P o c ie s z a m n ie t y l k o f a k t , k t ó r y p o zw a la m s o b ie j5od|
do w ia d o m o ś c i m o ic h k o c h a n y c h p r z y j a c i ó ł : w z e s z ły m t y g o d n iu k u p iłe m b i e p ie r w s z e w ż y c i u - o k u la r y . B yć może n i e b ę d ę c a łk ie m ś le p y ,
x
X X c
P aństw ow a S z k o ła R o ln ic z a p r z y W est o f S c o t la n d A g r i c u l t u r a l "C o lle g e z o s t a ła z o rg a n iz o w a n a z i n i c j a t y w y d z i a ł u S z k o ln ic t w a Zawodowego b .M in * WR. i OP, - D e c y z ja w t e j s p r a w ie z a p a d ła b a r d z o p ó ź n o , o r g a n iz a c ja właS1 n e j S z k o ły R o l n i c z e j , z u p e łn ie m o ż liw a d a w n ie j o k a z a ła s i
w y k o n a ln ą . W p ły n ę ło na t o w i e l e c z y n n ik ó w o k t ó r y ć h n i e b w a ł.
ł<*ę
o b e c n ie - ^ ■ s ię r o z p is ÿ "
W e st o f Sco+/
i n a j ś c i ś l e j
że /
?c Wobec p o w y ż s z y c h o k o l i c z n o ś c i p o s ta n o w io n o u z y s k a ć zgodę
la n d A g r i c . C o l l e g e na o p a r c ie n a s z e j S z k o ły o t ę i n s t y t u c j ę
3Zą z n i ą w s p ó łp r a c ę . B ^ ło t o r y z y k o p rze d e ", w s z y s tk im ', d la t e g o , że s to iA ^ kowo n i s k i p o z io m p r z y g o t o w a n ia w ię k s z o ś c i u c z n ió w P, S, R, - k t ó r z y m ie lh
s łu c h a ć w y k ła d ó w w u c z e l n i s t o j ą c e j na p o z io m ie u n iw e s y te c k im , n a s u w a ł °.r wy n ie p o r o z u m ie ń i s t a w i a ł p r z e d p r o f e s o r a m i n i e ła t w e z a d a n ie - p r z y s to 3 w a n ia p o z io m u w y k ła d ó w do m o ż liw o ś c i s łu c h a c z y . T r u d n o ś c i ję z y k o w e , s p fj c j a l n i e j e ś l i i d z i e o r o l n i c z ą t e r m i n o l o g i ę n a u ko w ą , p o g ł ę b i a ł y n i e p o k ó j o s u k c e s p r z e d s i ę w z i ę c i a .
z i s t o t y p i e r w s i św ietni® , p o za d o k ła d n y m z a p o z n a n iu p r i n c i p a l 'a" i p r o f e s o r ó w C o l l e g e 'u
s ta n e m r z e c z y , k ie r o w n ic t w o P , S , R, p o ł o ż y ł o n a jw ię k s z y n a c is k w o k r e s ie t r w a n ia S z k o ły na n a u k ę ję z y k a a n g i e l s k i e g o . L e k c je t e ,
p ro w a d z o n e p r z e z M r s . E l i s a b e t h S a n d e rs , S z k o tk ę , m ó w ią cą po p o ls k u i 0$.
ną nam c a łą d u s z ą , p o ś w ię c o n e b y ł y s p e c j a l n i e s ło w n ic t w u r o ln ic z e m u , P ? f z u c z n ió w o t r z y m a ł 12 a n g i e l s k i c h b r o s z u r r o l n i c z y c h , k t ó r y m i p o s ł u g i ^ ' 1 s ię p r z y c z y t a n ia c h i d y k ta n d a c h .
i
\
1?
W ie lk ą pomoaę na ty m o d c in k u o k a z a ł s i ę d o s k o n a le o p ra c o w a n y p r z e z p o M .M a c d o n a ld - J a ło w ie c k ie g o " p r z e w o d n ik R o ln ic z y P o l s k o - A n g i e l s k i " . P r z e ^ n i k t e n , p o z a u c z n ia m i o t r z y m a l i w s z y s c y p r o f e s o r o w ie C o lle g e " u .
p o s tę p y u c z n ió w w o p a n o w a n iu a n g i e l s k i e j t e r m i n o l o g i i r o l n i c z e j b y W n a d s p o d z ie w a n ia s z y b k ie , W d r u g im o k r e s i e t r w a n i a S z k o ły r e p e t y c j e
dów a n g i e l s k i c h p o p o ls k u d t a ł y s ię p r a w ie z b ę d n e . D y s k u s je i p y t a n i a <
C o l l e g e 'u p o t w i e r d z i ł y z r o z u m ie n ie w y k ła d ó w p r z e z u c z n i .
"G dy w y d a je m i s i ę , że u c z n io w ie m n ie n i e r o z u m ie ją - p o w ie d z i a ł rni A k ie d y ś p r o f , g le b o zna s t w a Mac D a r la n e - ■ opowiadam - im a n e g d o tk ę r o ln ic z y * p o c z ą tk u ś m ia ło s ię - k i l k u . T e r a z śm ie ti
- " W c a le s i ę te m u n i e d z i w i ę - za u w a ży
' i ę w s z y s c y , . .
:em - c z y p a n w ie co m i o â p o v h v fl d z i a ł z u p e łn ie p o w a ż n ie je d e n z u c z n ió w na z a p y t a n ie o z n a jo m o ś ć ję ż ; ^
- " C ó ż t a k i e g o ? "
- " p o a n g ie ls k u p r a w ie n i e um iem , a le za t o p ł y n n i e m ó w ię p r . . „ s z k o c może t o w y s t a r c z a a b y ra n ie p r z y j ą ć do Sr L :o ły ? "
-»•No i c o , p r z y j ą ł go p a n do S z k o ły ; - s p y t a ł z a n ie p o k o jo n y p r o f , W ° p a r la n e - S z k o t z p o d z n a k u B o n n ie O h a r l i e
- " N a t u r a l n i e .
- " T o d o b rz e P an z r o b i ł , . , "
X X X
To z r o z u m ie n ia w y k ła d ó w z n a k o m ic ie s ię p r z y c z y n i ł y c z ę s t e w y ś w i e t l ^ f ilm ó w i p r z e ź r o c z y . K to n i e w i d z i a ł ■n o w o c z e s n y c h f ilm ó w n a u k o w y c h te * 1 może m ie ć w y o b r a ż e n ia co za n a d z w y c z a jn ą pomoc o d d a ją one w y k ła d o w c y .
4,
A w a r t t j e s t s p e c j J^edsca n ie p o z w a la m i z a ją ć s ię t ą spraw ą d łu ż e j,
,0 a:pt y k u ł u . '
Jak p o w ie d z ia łe m na p o c z ą tk u m ie liś m j? poważną obawę o s u k c e s - e k s p c r y - O p in ja g ro n a p r o f e s o r s k ie g o W est o f S c o tla n d A g r i c u l t u r a l C o lle g e
^ in t e r e s o w a n iu , p i l n o ś c i i z a p a le u c z n ió w - w y ra ż o n a w p r z e m ó w ie n iu
■ r ^ c ip a l'a M r .J o h n K ir k w o o d 's , k t ó r o w y g ł o s i ł z o k a z j i z a k o ń c z e n ia I - g o Ui?sU _ może b y ć p o c z y ta n a za dowód, że z a m ie rz o n y c e l o s ią g n ię t o .
x X X
Program P. S. R, p r z y g o to w a n y p r z e z R e f. R o ln y D z ia łu S z k o ln ic tw a Zawo- ,',(3go Tb.M in . WRo i OP. n a le ż y o b e c n ie - na p o d s ta w ie z d o b y te g o d o ś w ia d c z e ni o c e n ić p o z y t y w n ie . Rok s z k o ln y p o d z ie lo n o na t r z y o k r e s y t I . K u rs
^ c zn y , z uw z p i § d n i cn i em p rz e d m io tó w o g ó ln o ^ k s z b a łc ^ c y c h (3 m ie si§.~
y s l i . P r a k t y k i r o ln e i r o l n o—t e c h n ic z n e — (6 m ie s ię c y ) . 111»Ku r s t o c — .¿cznv^~ w y łą c z n ie ” p r z e d m io ty zawodowe (3 m ie s ią c e ) . O gó lna i l o s c p r z e d — 6+- I I . P r a k t y k i r o ln e
JŁjc ---
w yk ład an y ch - ^ d z ie w ię t n a ś c ie . Ogólna i l o ś ć grup p r a k ty c z n y c h - 3»
° vs„-ionr>łi n rz e d m io to w *
jj??1» o b e jm u je ^ w y k ła d y n a s tę p u ją c y c h przedm iotów
2 e li g j a , g ) J . p o l s k i , 3) J . a n g i e l s k i , 3 H i s t o r i a 4 ) G e o g r a fia g o s p o d a r- w 5 )A ry tm e ty k » 6 ) P iz y k a (na K u r s ie 1 -y m ), O ć h o m ia , 8 )c h e m ia r o ln a ,
| Botanika stosowana lo ) Z o o lo g ia stosow ana, l l ) M e t e o r o l o g i a , 12 ) M ie r n o . n 'mnSownipfwn 14')E n c y k lo p e d io le ś n ic tw a 1 5 ) H ig ie n a
5 R o l n i c t w o : a /g le b o z n a s tw o , b /łla w o ż e n ie ,c /m e c h .u p ra w a g lo b y d /o g ó l-
?5bawa r o l i i r o ś l i n O /s zczeg ó ło w a uprawa r o ś li n ,^ ^ /u p ra w a ł ą k i
¿ U * , “ ^ L r c b y T ^ k c ^ T o I i i ^ u p r a ^ y o h , h / t r a k t o r y r o l n i c z e i 7i ; ^ i o S ? f f / ° S o i « i a o g ó ln a , b / h o dow la s z c z e g ó ło w a , c / ż y M e n i e m d s -
ęO BpoaBTBto, /Q^ s-J ■— **• ■*■j.. auv> J Cl JL 1 U 'w/JLiMftMf'' -
t ona2au iz a c ja r o l n . i zbiorow eg o ż y c i )9w S ^ /rach u n ko w o ść r o l n i c z a e/sp o
ż y c ia w s i c / o r a g e n iz a c ja z b y tu p r o d u k tó w m
ł d z i e l c z o ś ć r o l n i c z a ,
i c z ę ś c io w o I - s z y K u r s . ) ai>2 y w n ic tw o i sa d o w n ictw o « ( i l - g i K u rs
L ^ . p. m , p r z e w id u je o p r ó c z te g o z a j ś c i a p r a k t y c z n e , w y c ie c z k i do
■ d o ś w ia d c z a ln y c h , na fa r j$ y n t i ,
W 01rw , „ _ * « -n o rs o n e l P. S. R. s t a n o w i ł 3 o s o b y D y r e k t o r spraw ozdaw czym c J l J n a u c z y c ie ls k ie g o n a l e ż ę . K a . p r a ł.
p C “ , k l - t ł o m a c z i s e k r e t a r z . Do g r o n o f# 0 a tp 0 W B k l {;). p o l f k i )
lt? t . R V i i r p r ?f - l b 3d ani f r ? ’ in ń w ic z k a ( g e o g r. g o s p . ) ; p ro f.H o w o k o » s k i ( f i m
d l i k o i ^ o . u M in w ic z k a ( g e o g r . / , _ „
( a r y t m . ) : q F0t (b u d o w n ic tw o w i e j s k i e ) ; I n ż . R e d l i c h i S t / s r . K a r u ś ( h i s t o r i e ) ; ' ( h o d o w la ) ; p r o f . J . Moc P a r la n e (u p ra w a
l e ś n i c t w a ) ; p r o f . J . R e ic i
u °P . l e ś n i c t w a ) ; p r o f . J . ¿ /u ) . e m ia ) . p r o f . Moc C s lle ( f i z j o l o g i a ) ; P r o i l i n ) , p r o f . E . « a i » i l l e n ( ^ ; p
?
Swan i p r o f . M u r r a y (maszynozna x x
r a . -i b r , a z a k o ń c z y ł 2. s i e r p n i a b r . ,
W K u r s p . 8. E, . r o z p o c z ą ł « ł £ “ & ! . 1 U c z n io w ie r o z j e c h a l i s i * 11 L
J t 9 + . a h v n a w is a ć osobną b r o s z u r k ę a lb o j e ś l i k t o -nne? a t ty c h Pr a k t ^k m0Żn!,ntywówP rom antycznych,
^ ° w ie ś ć , n i e p o z b a w io n ą motywow
^ . s t w ie r d z e n ia , i ż r o l n i c t w o t u t e j s z e
i 3 jy m m i e j s c u o g ra n ic z -J s i * r o ln i c z y c h . e s t id e a ln y m te re n e m d la p r a w *
a* , ci.., d la n o s p r a w ie n ie d o s tę p n e ,
d o ś w ia d c z a ln e r o ln » aza g u c z n ió w , na n i c h u m ie ś c ić zale> '
__n \ b n ie c h ę t n ie p r z y jm u ją p r a k ta k a n tó w w zoro w e (a t a k i c h
P e łn y p e r s o n e l p ra c o w n ic z y . 4 o ] S ta ^ g o s p o d a rs tw a p r z e c ię t n o .
sie w a n ą k o r z y ś ć . ^ ^ na u c 2 n ia .
p u n k t r t P Ż k a ś c i z a g a to ie ^ l a J c r h io UWa g i w D z ie n n ik u p r a c y , w y k o -
A n D t ^ ą o y - s o b i e t w a ru n lca ch . j e s t w
k a ż d a 'c h w ilę odpow iedni® . - ^ t o aż s ię k to ś n im s p e c j a l n i e U czeń o ® ^ f c I f y w y - s t a j e s ię r a c z e j r o b o t n i k ! ^
% w i e a u je , p o z b a w io n y w ła d n e j 1 v 1 “ a n i ż e l i p r a k ty k a n te m .
no k t ó r y c h p o b y t n i e zaw sze p r z y n o -
W c e lu o d b y c ia p r a k t y k - p o d z ie lo n o u c z n i na 3 g r u p y ro z m ie s z c z o n e w ró ż n y c h te r e n a c h : 1 . O g ó ln o - r o ln ą ( A n g l j a - L e i c e s t e r s h i r e i Y o r k s h i r e ) , 20
do w la n ą ( S z k o c ja - S t i r l i n g s h i r e , A y r s h i r e i o k r ę g G la s g o w s ), 3. T ra k to r» '
wą ( c o u p a r - A ngu s i G la s g o w ). 0
Z d o ty c h c z a s o w y c h o b s e r w a c ji można d o jś ć do w n io s k u , i ż n a jw ię k s z ą ^ r z y ś ć z p r a k t y k o d n ie s ie g ru p a 3 - c i s , t r a k t o r o w a , o r a z ' c i z u c z n ió w p y 3 - g ie j , k t ó r z y (d o ś ć l i c z n i e ) z n a l e ź l i s ię n a 'd o b r y c h fa r m a c h hodowlą n y c h , G rupa 1 - s z a z n a la z ła s ię w A n g l i i w c i ę ż k i c h w a ru n k a c h p rz e d e w s z m k i m ze w z g lę d ó w k w a te ru n k o w y c h . P r z e r z u c a n ie u c z n ió w t e j g r u p y z f a r m y ' na fa rm ę z a r z ą d z o n e p r z e z t a m t e js z y A g r . E x e c . Comm., mimo n a s z y c h z a s t r z l
ż e ń p o d ty m w z g lę d e m , w p ły n ę ło u je m n ie na p r z e b ie g p r a k t y k . M a łą p o c ie c !^
d la m n ie b y ł a n a d z w y c z a j p o c h le b n a o p in ia k ie r o w n ik a t a m te js z e g o ń g r . p C om m itee o p r a c a c h n a s z y c h , u c z n i . D a l i o n i i s t o t n i e w s z y s tk o z s i e b i e . {
B y l i p r z y k ła d e m s a m o z a p a rc ia i p o ś w ię c e n ia , L
x X X
No z a k o ń c z e n ie m uszę m o c n ie j n a s u n ą ć no nos' o k u la r y , g d y ż p r z y j d z i e B;
m i s łó w k i l k a p o ś w ię c ić - c h ło p c o m .
P o ch o d zą o n i p r z e w a ż n ie z d r o b n y c h i ś r e d n ic h r o ln ik ó w . Są p r z e d s t a w i' c i e l a m i w s z y s t k ic h d z i e l n i c P o l s k i , po S z k o ły p r z y s z l i z. po d M o nte Cassi' n o , n p o d ^ F a l a i s e , C h a m b o is , z H o l a n d i i v i a . . . s z p i t a l e p o ło w ę . Są ta c y ^ k t ó r z y o p i e r a j ą s i ę o l a s k ę , ( t r z e b a s i ę p r z y z w y c z a ić do p r o t e z y . . . ) , S?,)(
t a c y , k t ó r z y u c z ą s ię p is a ć le w ą ręką. ( k u la p o r w a ła n e rw y p r a w e j r ę k i . . " l i są t a c y - k t ó r z y s ło w a w y p is a n e na t a b l i c y w id z ą -ja k p r z e z m g ł ę , . , Si
A le , c z y t e l n i k u d r o g i , co t o za c h ł o p c y . . .
x l)
X X
P; M e ld u n k i z p r a k t y k r o l n y c h p r z y c h o d z i ł y n a d z w y c z a j p o m y ś ln e . Po k i l ^ , ' t y g o d n ia c h r u s z y łe m w t e r e n a b y s ię n a o c z n ie p r z e k o n a ć j a k t o w s z y s tk o fl g lą d a . N a jp ie r w o d w ie d z iłe m dw uch n a s z y c h u c z n i , k t ó r y m p o o t w i e r a ł y s ię ni;
n o w n ie r a n y i b y l i w s z p i t a l u w L e i c e s t e r , - p o te m p o je c h a łe m do n a s z e g * À Camp "u w Husb a n d - B o s w o r th p o d Rufeby. W a ru n k i j a k i e z a s ta łe m i k t ó r y c h k n i e n i e p ó ź n i e j s t w i e r d z i ł e m d a l e k i e b y ł y od i d e a ł u , b a r d z o d a l e k i e , p r ^ f i m i w ie r z y ć .
- " M o i k o c h a n i, - z w r ó c iłe m s i ę do z e b r a n y c h p r z e d n a m io ta m i c h ło pg6 * ' d la c z e g o ś c ie m i o ty m w s z y s t k im n i e n a p i s a l i ? " . . . ' J Bo, p a n ie k a p i t a n i e n i e c h c i e l i ś m y p a na m a r t w ić - b r z m ia ła o d p o w le%
my p o t r a f i m y z n ie ś ć r - w i e l e w i ę c e j . . . "
' -ąc x x
K ie d y ś , po p r z e n i e s i e n i u u c z n i do k o s z a r w G la sg o w d la d o d a n ia im oi c h y na nowym O m ie s z k a n iu " , w y b ra łe m s i ę do n ic h z w i z y t ą . W ie c z ó r b y ł f g o d n y , ( w y o b r a ź c ie s o b ie , ż e w ty m r o k u w S z k o c j i s ło ń c e ś w ie c i n a w e t * i c h w i l i w . k t ó r e j p i s z ę t e s ło w a ) , n i e d z i e l a , p e łn o l u d z i na u l i c a c h i W i k a c h . D o p ie r o w t r a m w a ju z a s t a n o w iłe m s i ę n a d s w o ją le k k o m y ś ln o ś c ią .
c i e j a n ik o g o o t e j p o r z e i w t a k i d z ie ń n i e z a s ta n ę w k o s z a r a c h # * W yjąłem , k a r t k ę p a p ie r u i z a c z ą łe m p i s a ć k r ó t k i l i s t . p o ło ż ę go na* k t ó ^ N
łó ż k u , a sam p ó jd ą na s p a c e r - p o s ta n o w iłe m ., ^
Wszedłem na k o r y t a r z K o s z a ro w e g o domu i p r z y s ta n ą łe m , 5 Z p o z a n ie d o m k n ię t y c h d r z w i d o s ły s z a łe m p r z y t łu m io n e g ło s y .
Z a c zą łe m s łu c h a ć : " N a j d r o b n i e j s z e c z ą s t k i g l i n y z n a jd u ją s ię w s t a ^ J Î k o l l o i d a l n y m , t o j e s t w f o r m i e p o ś r e d n i e j m ię d z y c ia łe m s t a ły r n m r o z t # > r ś
The f i n e s t c l a y p o r t i c l e s . . , a r e , , , " ^
W szedłem do s a l i . "M o i c h ło p c y " s i e d z i e l i n a d P r z e w o d n ik ie m R o l n i c ^ ; ! i u c z y l i k o le g ę , k t ó r y p r z y s z e d ł do S z k o ły z. o p ó ź n ie n ie m .
J Za o kn a m i r o z b r z m ie w a ły m e lo d je d a n c in g o w e - p o d ś p ie w y w a li j e ż o ł i ^ / t b r y t y j s c y - c ie s z ą c s i ę p ię k n y m w ie c z o re m - w w e s o ły m n ie d z ie ln y m to w a f^
w ie .
p o d j ą ł na nc-wo c z y ta ć p r z y c is
" N a jd r o b n ie js z e c z ą s t k i g l i n y . . . 1!
6,
S ta łe m i p a t r z a łe m na p o c h y lo n e n a d s to łe m g ło w y , N a jd r o b n ie js z e c z ą s t k i g l i n y , . .
*
0 Kia cze g o l o s o d m ó w ił ty m c h ło p c o m n a j d r o b n i e j s z e j c z ą s t k i - s e r 11 p o t r z e b u ją t a k n i e w i e l e /
c a , , , x
X X
■ B a r d z o p r z e p r a s z a m t y c h c z y t e ln ik ó w k t ó r z y w c ią g u o s t a t n i c h
^ ż w y c z a i l i s i ę do " u r z ę d o l e n i a " - za t o s p ra w o z d a n ie .
p o r u l o t
bU.Wiera, że s i
8iow. ii e a ię bę d ą o b u r z a l i i że w o l e l i b y gdybym z a c z ą ł s p ra w o z d a n ie od
" W o d p o w ie d z i na p is m o S e k c ji R o ln e j L . Dz. 1 8 9 4 5 /4 5 /AP D y r e k c ja k o m u n ik u je . , , i t d . " S to s u n e k m ój do b i u r a i do b i u r o k r a c j i d o b rz e
¡U f zna ny w g r o n ie m o ic h n a j b l i ż s z y c h p r z y j a c i ó ł , ku k t ó r y c h u t r a p i e n i u l>2§ - s t w i e r d z i ć , że s ię n ie zm i en i ł ecu
^ N ie m n ie j je d n a k muszę o d p o w ie d zie ć je s z c z e na je d n o p y t a n i e z k tó r y m
* dość c z ę s to s u o ty k a łe m .
, P rzvC T n tm ^r,i ^ 1]f>7n i i e s t b a rd z o ró ż n e , p o za tern, że w s z y s c y m i e l i
^ 'd o b o w a n ie p r a k t y c z n e mamy u c z n i z u k o ń c z o n e m i 6-ma k la s a m i s z k o ły
> z J h n e i zPk ilk o m a k la s a m i g ir a n a z ja ln e m i, n ie u k o ń c z o n e m i w P o ls c e
^ l ? i i ? o in ? c z e S i^ mMamy n a w e t m ło d e g o . . . m a g is t r a p ra w , k t ó r y p o s t a n o w ił - Bo j a k i e i p r a c y no l a k i c s ta n o w is k o będę s ię d a d a w a li a b s o lw e n c i
tef e ł y R o L i c z e j ^ r z y W est o f S c o tla n d a g r i c u l t u r a l C o lle g e ?
“■orii ć zawód.
« W rr • . . , n/-»i7rvi ow ie n a s i będą s ię n a d a w a li na s ta n o w is k a r d k t o ” wn ? o l S c S T v ^ ż s S S ^ i ^ s z y c h k a t e g S r j i . N i e k t d r z y z n n e h b ę- h o a t o t e l i s p e c j a l i z a c j ę . (N p .m le c z a r s tw o , m a s z y n o z n a s tw o r o l n , t r a k t o -
^ I n . )
łT a i,„„. . . +n i ż beda p o s ia d a ć n a jn o w s z e w ia d o m o ś c i z
^ e a ^ a Z ra f ^ sz$ . r -z e c z ą w s z y s tk im t e c h n ic z n o - r o l n i c z e j i h o -
• llZ1d h ! h i . Zh i i n P ^ d l i i i s c f ? i ó l o S u o g ro m n ie p, - ' " *
^ 9 h r i \ W} G> Zy+ r 0 l n i C t o t ń im P " z e ś c i o l e c i u o g ro m n ie p o s z ły n a p rz ó d ,W o jn a s^ n H d z i a ł y t e w o s t a t n i z n a l e ź l i o d c i ę ł y n a s od p o s tę p u i u n o ^ f k i w j a k i c h r o l n i c y p o ls c y s i *
41 w i ł y d o k s z t a łc a n ie
p o s tę p u i u n ie -
w t e j d z i e d z i n i e s t a r a s i ; w y p e łn ić P . 3 . R o ln ic z a .
* s k o n - m i k r o s k o p i j n e j , p o t r z e b y r o ln i c t w a n a s z e g o m i e ś c i ł y s i ę zawsze
*4» s z k i e ł k u p o d m ik ro s k o p e m . ty
« (
N ih i l n o v i,
A# L •
m Ź H I A z ROBOTO w ÎFROTB WSCHODNIEJ.
tjy. , l i 3 w y s ła n y p r z e z M in is t e r s t w o P r o c y
3j)?2.e<l p ó ł t o r a r o k ie m o p u ś c i ł y „ W o ln ie j, g d z ie , ja k o r o l n i k , m ia łe m p r a -
¿ ek i S p o łe c z n e j, do A f r y k i ¿ ^ h o c m i . s ta m tą d p r z e d k i l k u n a s t u d n ia m i, a* w ś r ó d n a s z y c h u c h o d ź c ó w , w -w * p o ty c z ą one n a s z e j o s ie d lo n e j tam a J j 1 ? p o d z i e l i ć g a r ś c ią sw yeh w i - • o s t a t n i e z w ła s z c z a oka żą s ię
i k r a j u , k t ó r y d a ł Im g o ś c in , . i n t e r e s u j ą c e ,
t u , , , a1H(ai A f r y k i V ifs c h o d n ie j ro z u m ie m y t r z y o d - .e?5 g e o g r a f ic z n ą nazwą K enj ę , ' Ugandę i T a n g a n ik ę , s ta n o w ią -
¿ nG k r a j e Im p e riu m B r y t y j s k i e g o • f i o z n y m t g o s p o d a rc z y m i a d m in is - r ^ 2em pewną c a ło ś ć p o d w zględ em ^ s t r o n a ch r ó w n ik a i c z ę ś ć k a ż d e g o i^ h y m . K r a j e t e r o z c i ą g j j C ‘ ¿ ^ k a ń s k i e g o p ła s k o w y ż y . P a k t t e n p o d iK, le ż y w p a s ie W s c h o d n io - a -i&c w s p ó ln e , n ie z m ie r n ie c h a r o k t e r y s - : > Q w z g lę d a m i j e u p o d o b n ia ja k i w i e l u in n y c h w aru n kó w .
^ c e c h y t a k p o d w zg lę d e m K i r >- *
* juUu w. ---- _ - , nr! t 1 r»h
fe„ 1 % 3 e s t u z a le ż n io n a od w y s o k o ś c i I c h ro c z n a t e m p e r a tu r a le ż ę m ię d z y z w r o t n ik a m i, a le na 2ei>lo n a d po ziom e m m o rz a , f łs z y s t z ,
> k
p ła s k o w y ż u (n p 0N a i r o b i 565o s tó p ) te m p e r a tu r a da s ię p o ró w n a ć ( z pewnjmd o d c h y le n ia m i n a t u r a l n i e ) z te m p e r a tu r ą n a s z e g o u p a ln e g o l a t a p o łu d n io w y c h c z ę ś c i p o l s k i , p o d c z a s gd y m ie js c o w o ; i p o ło ż o n e nad.
•PJ I b r z e g ie m o ce anu inSJJ a k ie g o w s k a z u ją (n a t e j sa m e j w y s o k o ś c i g e o g r a f i c z n e j ) k l i m a t ty p o w o t r o p i k a l n y (n p .M cm b a sa , D a r Es Ssałam i i n n e ) , N a t u r a l n ie poza t y m i s k r a j a j - m i ty p a m i i s t n i e j e c a ła gama k lim a t ó w i t e m p e r a t u r p r z e jś c io w y c h , z a le ż nych. od w y s o k o ś c i ziąd po ziom o m m o rz a , o d l e g ł o ś c i od n ie g o i t p .
Pewne c z ę ś c i U gandy, ja k r ó w n ie ż p ó łn o c n o w s c h o d n ia K e n ja i C e n tr a ln a
jc
T a n g a n ik a c a ł k o w i c i e o d b ie g a ją od t e j o g ó ln e j c h a r a k t e r y s t y k i . Dwa t e c o s t a t n i e p r z y te m k r a j e , są. p r a w ie c a ł k o w i c i e b e z lu d n e .
Pod w z g lę d e m i l o ś c i opadów ( od k t ó r y c h p r a w ie w s z y s tk o w t e j c z ę ś c i ś w ia t a z a le ż y ) k r a j e A f r y k i W s c h o d n ie j są n ie z m ie r n ie r ó ż n o r o d n e . I l o ś ć opadów waha s i ę w g r a n ic a c h od c a łk o w it e g o i c h b r a k u w c ią g u k i l k u naw et l a t do 2. 5oo m/m w s to s u n k u ro c z n y m . A na s to k a c h t a k i c h masywów g ó r s k ic h j a k K i l i m a n j a r o , K e n ja b ą d ź R u w e n z o ri - n a w e t w i ę c e j .
D anym i c h a r a k t e r y s t y c z n e m i opadów są i c h in te n s y w n o ś ć i r ó ż n e r o z - 3 m ie s z c z e n ie w c z a s ie . Z a s a d n ic z o są one p o d z ie lo n e na d w ie " p o r y d e s z - ;
c zo w e " ; " d u ż a " w io s e n n a ( l u t y - c z e r w i e c - d łu g o ś ć j e j j e s t w r ó ż n y c h m ie js c a c h r ó ż n a ) i "m a łą « ' je s ie n n a ( c z y zim ow o ) w l i s t o p a d z i e - g r u d n iu . D e s z c z e p r z y te m m a ją z a z w y c z a j c h a r a k t e r g w a łto w n y i t r w a ją k i l k a g o d z i* 1»
s t ą d s p łu k iw a n ie z ie m i u p r a w n e j ( e r o z j a ) j e s t je d n ą z e le m e n ta r n y c h
k l ę s k r o l n i c t w a w t y c h k r a j a c h . Czas r o z p o c z ę c ia i t r w a n ia p ó r d e s z c z o - 3 w ych o r a z i l o ś ć opadów z a le ż ą ś c i ś l e od p a n u ją c y c h o k re s o w y c h w ia t r ó w c
(m onsoonów ) i k o n f i g u r a c j i t e r e n u . L o k a ln e n a w e t p r z y te m w a h a n ia b y w a ją l z n a c z n e i t o z a ró w n o p o d w z g lę d e m i l o ś c i ( i g w a łt o w n o ś c i) opadów j a k i c z a s u i c h t r w a n i a .
T a k n p . w r o k u b ie ż ą c y m o p a d y w o k o l ic a c h N a i r o b i , a t a k ż e i w in n y c h c z ę ś c ia c h K e n j i i T a n g a n ik i o p ó ź n i ł y - s ię o j a k i e s ie ś ć t y g o d n i. Z a d e cyh 0' f w a ło t o o z a o r a n iu w i e l u t y s i ę c y a c ró w p s z e n ic y , k t ó r ą w p r z e w id y w a n iu (;
n a d e jś c ia p o r y d e s z c z o w e j w p o ło w ie m a rc a , z a s ia n o w je g o p o c z ą tk a c h . N a t u r a l n ie w w a ru n k a c h w s p o m n ia n e g o u p a ln e g o l a t a p s z e n ic o d o s z c z ę t n ie *
w y s c h ła . f
p o d w zg lę d e m z d ro w o tn y m ( c h o d z i t u g łó w n ie o m a la r j ę , k t ó r a n a jg o r Z eJ^
J E
d a je s i ę we z n a k i) p r z y j ą ć możno r e g u ł ę , ż c im w y ż e j i d o l e j od j a k i c h - 3 k o l w ie k wód z n a jd u je s i ę o s i e d l e , ty m je g o w a r u n k i z d r o w o tn e są le p s z e » 5;
Z a k r z e w ie n ie t e r e n u o n a w e t p o r o s t t r a w ( p o p r o s t u t . z w . b u s h ) m a ją ju ż d u ży u je m n y w p ły w , in n y m i s ło w y c h o d z i p o p r o s t u o z n a l e z i e n ie t a k i c h wC"
ru n k ó w , k t ó r e b y k ł a d ł y k r e s r o z w o jo w i k o m a ra , je d n e m u p r a k ty c z n e m u ro ż h ^ J : s i c i e l o w i e m a l a r j i . W i ę k s z y c h z a t m p o ł a c i k r o j u k t ó r e b y b y ł y c a łk o w ic ^ w o ln e od t e j c h o r o b y n ie m a . W y ją te k n a t u r a l n i e s ta n o w ią w y s o k ie p ła s k o ^ ?
źa o r a z c z ę ś c i p u s t y n n e k r a j u . f;
U c h o d ź c tw o n a s z e z a c z ę ło n a p ły w a ć do W s c h o d n ie j ( A f r y k i w r o k u 1 9 4 2 ,^
w y n ik u w e jś c ia w ż y c i e u k ła d u z R o s ją z l i p c a 1 9 4 1 .
W ła d ze B r y t y j s k i e , k t ó r e s ię z a j ę ł y lo s e m w y s ie d lo n e j lu d n o ś c i p r z y - ^ d z i e l i ł y j e j na c z a s o w e o s i e d l e n i e K r a j e B r y t y j s k i e j A f r y k i Wsch. i o b i^ l
R o d e z je . W k r a j a c h t y c h p o w s t a ło 15 o s i e d l i ( i l o ś ć i c h u le g a ła z m ie n i0' p g r u p u ją c y c h o k .2 o t y s i ę c y l u d n o ś c i p o l s k i e j .
\
L u d n o ś ć t a " w e s z ła " w k r a j o b r a z a f r y k a ń s k i , tw o r z ą c o s ie d la - w s ie , '!
do z łu d z e n ia p r z y p o m in a ją c e t e z o s t a w i o n e . . . p o l s k i e : m a lo w n ic z o ro z T ^ u <
co n e , u b ra n e k w ia t a m i, zn a n e nam d o b rz e b i a ł e d o m k i k r y t e s t r z e c h ą ,
S k ła d t e j l u d n o ś c i j e s t s p e c y f i c z n y : k o b i e t y s t a r s z e i m ło d s z e o ra 2 J d z i e c i . N i e w i e l u t y l k o m ę ż c z y z n i t o w p o d e s z ły m w ie k u , l u b " z k a t e g o r i i k
• in w a lid z i, t r o c h ę ła z ik ó w ( g d z ie i c h n ie m a ? ) . I m ło d z ie ż s z k o ln a . I duż<b {
b a rd z o d u żo s i e r o t . . . \
T a k w y g lą d a t e n p r o d u k t o s ie d le ń c z y , n ie g d y ś p e łn y ż y c i a , po w y jś c iu 4 s t a lin o w s k ie g o r a j u i w o je n n e g o a p a r a t u s s ą c e g o .
M 'ż c z ź n i są w w o js k u ; m ło d z ie ż m ęska w w o js k u b ą d ź w ju n a k a c h , m ło d ^ c z y s t o w s z k o ła c h s p e c ja ln y c h . M ło d s z e k o b i e t y i t e d z i e l n i e j s z e p o s z « do w o js k a do s łu ż b p o m o c n ic z y c h , n a s z y c h lu b B r y t y j s k i c h . A w o s ie d la c h z o s t a ła w sp o m n ia n a " r e s z t a " . -
i;
Be i
on
¿LjJ
Ta " r e s z t a 11 t o d z i s i e j s z a g ru p a o s ie d le ń c ó w a w śhód n i e j u d e r z a ją c a C2ba s i e r o t : ra ze m 5g.ooo.Zywe p o m n ik i b i o l o g i c z n e j o p e r a c j i d o k o n a n e j
• - ---*---j --- " " za p r y z j« ś n io n y m n a r o d p ie . s i e r o t . _____ _____ _
zachowaniem ł a g i e r n e j a s e p t y k i na
Te B .o o o t o z n a k o m ity a rg u m e n t r e f l e k t u j ą c y b r y t y j s k i c h rozm ówców, t ^ z j a s t ó w s o w ie c k ie g o re ż im u ; gd y s i ę im t e l i c z b y p r z y t a c z a , z a k ło p o -
111 m i l c z ą , . . ,
° ^ ° d ź c y n a s i. p r a c u ją
> dok mogę i H »prow adIza j ą
R ząd s t w o r z y ł d la n i c h u m ie ją . A w id a ć p r a c u ją czasem n i e ź l e w tp o d z iw b r y t y j s k i c h swych g o ś c i.
w a r s z t a t y . To t e ż p r o b o n i e r a z swą p r a -
^ o t e r j a l n i e p o w o d z i s ię im n i e ź l e . N a t u r a ln ie są n a r z e k a n ia , a le k ie d y 5i^ 2 i e i c h n ie b y ło ? I g d y b y n i e c h o ró b s k a ( w i e l u s i ę i c h je s z c z e w Ro~
J 1,n a b a w iło ) g d y b y n ie r o z łą k a z n a j b l i ż s z y m i , b y ło b y im może n i e ź l e K0 ie n iu t y c h p a lm c z y e u k a lip t u s ó w . . . G r y z ie i c h je d n a k t ę s k n o t a za
a3em, za domem, za o b e jś c ie m w ła sn ym i t o c z y duszna u d r ę k a ,
i. p r z y w ie z io n o i c h do A f r y k i m ówiono im o r o k u , dwu l a t a c h p o b y tu 3ilj e j o b c e j z ie m i. D z iś t r z y l a t a m in ę ły , a o n i o n i na c h w ilę n i e s t r a -
h a d z i e i , że do p o l s k i w ró c ą
Cg].
J f P o w o je n n e j
W" t
^c h o d ź c tw o A fr y k a ń s k a w ie r z y .
spj: n a s t r o ja c h n ie c h ś w ia d c z y ch o ćb y t o k i f a k t , nczow ania
ze u r z ę d n ik a UNNRY, - _ _ .
. — „ ^ . m e j r e e w a k u a c ji, . . . k o ? l t a k i e j a d m i n i s t r a c j i ( r z e c z d z ia ła o *
o m a ło n i e d o s z ło do k t ó r y p r z y je c h a ł r e je s t r o w a ć lu d n o ś ć d la
i-~ 17że chcą i c h oddać w r ę c e a i r*Ti nrfrTsZ ui lu t y m , c z y m a rcu b i e ż , r o k u ) .
^ te o n a s z e j Na
lu d n o ś c i.
P ł a s k o ^ ™ T fe n ii i T a n g a n i k i (U g a n d a j e s t s ła b o z a l u d n i o n a p r z e z /qł^ 9 r ó w Sfc0V,yr?Ui - a a d o b re w a ru n k i k lim a t y c z n e i g le b o w e W ń . , " e u r o p e j s k i c h ) , g d o c h o d z ą c za s e m do k i l k u m e tró w g r u b o ś c i )
t a m t e j s z y c h l a t e r y t o j aoo no | E u r o p ie . W ra m a c h zate m w s z y s t k i e p r o w ie r o e l i n ^ u p r c ry n k ó w n
a kró w p s z e n ic y ( j a r e j ) , y / i d z i a -
% __
s i
¿ \ t 0viQŻ
weę s z y c n u p ra w io n e w E u r o p ie . W ra m a ch zate m z y s t k i e P ra w ie r o ś l i n y .1 m ie js c o w y c h ry n k ó w na c z a s t r w a n ia P V ' ; i ^ k 0 3 l + SfJ 0? ai PZ? S v w i e l e ^ t y s i ę c y a kró w p s z e n ic y ( j a r e j ) , y *
i 111 Po^o+n ° o s^ 8G1} im l i ows8 K u k u ry d z a i o d m ia n y m ijs c o w e g o p r o s a f c ! 4 ó w i ° m p Q lV §CZmi® p z t u b y lc ó w , j a k i E u ro p e jc z y k ó w . Z ie m n ia k i, zw łaszO
Wcz! U? i 0Wi en e^ :K i t 1 d z i - k i o g ro m n e j d z i s i e j s z e j i c h c e n ie (1 8 sh h 'vc2esne id ą to m d o b rz e i d z i v^J. -
v° r e k I 8 0 I b ) d a ją fa rm e ro m duże doci
, , , t>n„ , . . + ,mm»vrni u p ra w a m i d la t y c h k r a l s ą ; kaw a, l r 9 ś 1 i n a m i Eu r op e j s k 1 m i ./P ^ n i on y c h n ie w spom inam ).
1 p i r e t r u m ( o m n ie j ro z p u w a *
, , V n r > i i z a jm u ją p o k a ź n e p o ł a c i e k r a j u i k a -
k ^ P t o c je k aw y, z w ła s z c z a w K e n j i , 2031 J4 ah o w i pow ażną p o z y c j i e k s p o i
h > a k e n i is k a u c h o a z i ™ m e c i e (p o d o b n o ) za d e b rę i ( t a k m i m ó w io n o ) 11 b SÓ dodaw ana ao Ł l a o d d o b r e j m te s z a n k i.
m . a_ r f . i ain v c h t r u d n o ś c i . Kawa wymaga jo d n o k
j e j n i e p r z e d s ta w ia spo . j v opadów i o s ło n io n e g o p r z e d w i a t r a -
■ t e j ż y z n e j g le b y , z n a c z n e j - " 'r o b o c iz n y , z w ła s z c z a p o d c z a s z b io r ó w . Wymaga z n a c z n e j i l o ś c i
9t ¿j y ¿j
Q how iska
& kawy
ahaniom
o s t a t n ie g o d w u d z ie s t o le c ia u le g a ła z n a c z - k e n i j s k i e j w o k r e s y o d o c h o d z iła do ł 135 za t o n ę , s p a d a ją c
ly w O - J r>C -nr7-i 1 o k r e s ie
i t a k w lotach 1 9 2 5 - z y d z ie s t y c h au tn ” d,e k r y z y s u l a t t r
S2. D z i ś w y n o s i ono p o dob no Ł 65
91 . t je d n ą z o d m ia n agawy h o d o w a n e j d la
! w § a i j e s t znaną nam r o ś l i n y - ch p r z e m y s ł s iz a lo w y p o le g a na ger^- S u ? 1 z n a jd u ją c y c h s ię w j e j O ś c io w e j od w łó k ie m , k t ó r e po o s u s z e n iu N e ^ h y m o d d z i e l e n i u m ia z g i r o b y j a k s z n u r y , l i n y o k r ę to w e
V 8 j i t e d a l s z e j p r z e r ó b c e na g o to w e t k a n i n y " c h o d n ik o w e i t p .
. Js . do k i l k u n a s t u t y s i ę c y a k ró w , są
p l a n t a c j e s i z a l u cW aho.z[ , i ę z a n e a z a k ła d a m i p r z e tw ó r c z y m i tnj 0l1H — z m o to ry z o w a n e i s§* -- 4 “ ®C1 ^ 0 - 7 s z k o d y t r a n s p o r t o w a ć ) - k t ó r e sąs z k o d y - ■ , .
f i i t y c f c l i ś c i s i z a l u n i e m o im oe i t o U w d la i c h u r u c h o m ie n ia .
^ 'tfM o rs tw a m i w ym a g a ją cym i
S i z a l j e s t m n ie j w y m a g a ją c y co do g le b y i opadów n i ż kawa , d la t e g o te ż je g o p l a n t a c j e są c z y s t o s p o ty k a n e p o za w ła ś c iw y m p ła s k o w y ż e m .
Ze w z g lę d u na z a p o tr z e b o w a n ie w o je n n e ( z w ła s z c z a f l o t y ) p r z e m y s ł s i2 3' Io w y p r z y n o s i d z iś z n a c z n e d o c h o d y . W ą tp ić je d n a k n a le ż y c z y po w o jM io u t r z y m a ją s ię one na ty m samym p o z io m ie .
p i r o t r u m j e s t je d n ą z t y c h r o ś l i n ; k t ó r a d z i ę k i swym s iln y m w ł a ś c i w o ś c i o w a d o b ó jc z y m o d d a ła ogrom no u s ł u g i s p r z y m ie rz o n y m w c z a s ie p ro w a d z e n ia w o jn y . B o t a n ic z n ie j e s t t o je d n a z o d m ia n ru m ia n k u , k t ó r o , ro s n ą c w k rs '
la c h t r o p i k a l n y c h na z n a ę z n y c h w y s o k o ś c ia c h ( o k o ło 2 .0 0 0 m e tr ó w ) , w y d a ł k w ia t y oPd u ż e j z a w a r t o ś c i o l e j k u , zn a neg o po d nazwą ^ p i r e t r y n y " , d z ia ło - ją o e g o o z a b ó jc z o na s z e r e g owadów. P ro d u k te m h a n d lo w ym , z a w ie r a ją c y m te n
o l e j e k są k w i a t y p i r e t r u s u s z o n e i z m ie lo n e na p r o s z e k , p r o s z e k t e n je s 1 u lu b io n y m o w a d o b ó jc z y m ś r o d k ie m u c h o d ź c ó w , k t ó r z y w domach sw ych muszą n i e r a z w a lc z y ć z in w a z ja m i m rów ek c z y t e r m it ó w . Z p r o s z k u t e g o , d ro g ą
r o z p u s z c z a n ia z a w a r t e j w n im p i r e t r y n 3 7 w b e n z y n ie , n a f c i e lu b in n y c h r o z p u s z c z a ln ik a c h , f a b r y k u j e s ię
" F l i t " j e s t p ra w d o p o d o b n ie ta k ż e
r o z m a it e p ły n y o w a d o b ó jc z e . Znamy nam je d n y m 'z n ic h .
p l a n t a c j e p i r e t r u m są d z i ś p r z e d s ię b io r s t w e m b a r d z o ih t t a t n y m . S ą d z ie n a le ż y , że c h a r a k t e r t e n u t r z y m a ją je s z c z e d łu ż s z y c z a s , bo z ie m odp<v , w ie d n ic h na i c h u p ra w ę ( k l i m a t t r o p i k a l n y , żyzn a ' g le b a , d o s ta te c z n a U J opadów i w y s o k o ś ć p l a n t a c j i o k o ło 2. ooo m e tró w n a d po ziom e m m o rz a ) jes^
na ś w ie c ie " m a ło . P r z e d w o jn ą J a p o n ia u p r a w ia ła d u ż e i l o ś c i p i r e t r u m . Uprawa p i r e t r u m wymaga d u ż e j i l o ś c i r ą k do p r a c y
+ ™ c z y s t o ś c i ( z w ła s z c z a po d e s z c z a c h ) j a k i do z b i ó r
_____ __ ____ w _____ ^ _ _ z a ró w n o do n t r z T
m a n ia p l a n t a c j i w c z y s t o ś c i ( z w ła s z c z a po d e s z c z a c h ) j
k w ia tó w , k t ó r y t r w a d łu ż s z y c z a s ) ( k w ia ty z b ie r a s ię w p e łn y m k w i e c i e , 1 ® n i e p r z e k w i t ł e ) . U c h w y c e n ie w ła ś c iw e g o c z a s u z b io r u o r a z u m ie ję t n e sus»
n i e k w ia tó w w o d p o w ie d n ic h i n s t a l a c j a c h d e c y d u ją p z a w a r t o ś c i p i r e t r y i s t ą d o c e n ie s u ro w c a .
N ie p e łn y b y ł b y o b r a z r o l n i c t w a t y c h k r a jó w , gdybym n i e p o r u s z y ł s p ^ wy h o d o w li.
O b f it o ś ć p a s t w i s k n a t u r a l n y c h ( w ię k s z o ś ć te r e n ó w j e s t p o k r y t a d z ie r ż c z y m i "s a w a n n a m i" ) ' d a je d o s k o n a łe w a r u n k i d la r o z w o ju fe o d o w li.U H o d o ^f w k r a ja c h A f r y k i w s c h o d n ie j ( p o m ija m c a ł k o w i c i e h o d o w lę ro d z im ą t u b y l ° f p o s z ła w k i e r u n k u chow u b y d ła i o w ie c . K o n ia ' t u do r o b ó t n i e u ż y w a ją , ^ j e ż e l i go g d z ie i h o d u ją , t o j e d y n i e t y p u w ie rz c h o w e g o , d la c e ló w s o d w ych .
B y d ło w s z e l k i c h r a s e u r o p e j s k i c h i d z i e d o s k o n a le w w a ru n k a c h p ł a s l d A f r y k i w s c h o d n ie j. W id z ia łe m ta m n a jr o z m a it s z e r a s y e u r o p e j s k i e , j a k h j z y S c h o r t h c r n y , A y r s h i r y i in n e . M le c z n o ś ć t y c h k ró w j e s t z n a c z n ie r & y n i ż w E u r o p ie a r a c jo n a ln a h o d o w la p o le g a ta m no c z ę s ty m o d ś w ie ż a n iu p r z e z im p o r t o w a n ie z a r o d o w y c h b u h a jó w z E u ro p y b ą d ź U n i i P o łu d n io w o ^ k a ń s k i e j .
sp
p la g ą h o d o w li są n a j r o z m a i t s z e p a s o ż y t y w r o d z ą j u j k l e s z c z j k a m i p o t r a f i ą s s a ć k re w
w a lk a z t y m i p a s o ż y ta m i 0
k -c ó re SU¿fi b y d l ę c i a , z a t r u w a ją c n i e r a z w y d z ie la n y m i ¡3-^
e s t je d n a k d o ś ć ła t w o ( c h o ć n ie c o k o s z to w n a ) j p o le g a n a " o k r e s o w e j ( c o s ie d e m - l o d n i ) k ą p i e l i b y d ła w r o z c z y n ie k u w " s p e c j a l n i e na t e n c e l z b u d o w a n y c h c e m e n to w y c h d o ła c h .
L ic z n e i d o s k o n a le z o r g a n iz o w a n e m l e c z a r n ie s p ó ł d z i e l c z e p r z e r a b i a j m le k o na s e r y i m a s ło , k t ó r e d z i ś (z n o w u d l a p o t r z e b w o je n n y c h ) j e s t •>
nym z w ażnych p r o d u k tó w e k s p o r to w y c h K e n j i .
Na je d n ą k ro w ę h o d o w c y m ie js c o w i l i d z ą . 5 i w ię c e j a k ró w p a s tw is k a * O w i e l k o ś c i t e j p o w ie r z c h n i d e c y d u je zaw sze i l o ś ć opadów i o c z y w i ś c i ja k o ś ć g le b y a w ię c o d p o w ie d n ie p o ło ż e n ie f a r m y ,
Owi4i e u r o p e js k a t y p u w e ł n i s t e g o d o s k o n a le s i ę z a k lim a t y z o w a ła n ° $
w y ż u w s c h o d n io A f r y k a ń s k im i h o d o w lo j e j n a b ie r a ta m c o r a z w i ę k s z e j 0 ® p o d a r c z e g o z n a c z e n ia .
R o b o c iz n y d o s t a r c z a lu d n o ś ć t u b y l c z ą . C z ę s to ma s i ę je d n a k t r u d n i
l o .
\ u z y s k a n iu , j e j , p ie r w o t n y bow iem s ta n ż y c ia w i e l u szczep ów z u p e łn ie i c h n ie z a c h ę c a do p r a c y z a ro b k o w e j.
U św ięconą! zasadę, w t y c h k r a ja c h j e s t , że b i a ł y c z ło w ie k p r o s t y c h f i z y c z n y c h r o b ó t sam n ie w y k o n u je . Z w y c z a j t e n u t r z y m u je s i ę n i e t y l k o ze w zględów p r e s t iż o w y c h . Sprawę p rz e s ą d z a f a k t , że f i z y c z n y w y s iłe k - zu
p e łn ie n o r m a ln y d la o rg a n iz m u b ia łe g o w k l i m a c i e u m ia rk o w a n y m - j e s t P o p ro s tu z a b ó jc z y m w k l i m a c i e p o d z w ro tn ik o w y m . D la k o l o n i s t y a f r y k a ń s k ie go - k o n k u r e n c ja z c z a rn y m na tym o d c in k u p r o c y j e s t n i e do p o m y ś le n ia ,,
Ren s u m u ję c w s z y s tk o , com o r o l n i c t w i e t y c h k r a jó w p o w ie d z ia ł, uważam, 0 śo n ie m o ż n a i c h a b s o lu t n ie , z a l i c z y ć do k r a jó w " r o l n i c z y c h * ' w s e n s ie ' O b ro p e js k im ,N a z w a łb y m j e " k r a ja m i, g d z ie _ • u d a ję s ię ta k ż e ( l e p i e j
lu b g o r z e j ) r o ś l i n y u p ra w ia n e w k lim a c ie u m ia rk o w a n tym ", D e f i n i c j ę t ę ł c h c ia łb y m p o d k r e ś l i ć s p e c y f ic z n y c h a r a k t e r o b e c n e j g o s p o d a r k i, W spomnia
łem, że w K e n j i i T a n g a n ic e u p ra w ia s ię d z iś na dużą s k a lę w i e l e r o ś ł i ń P olow ych e u r o p e js k ic h , je d n a k c h a r a k t e r t y c h u p ra w j e s t r a c z e j czasow y*
W ydajność zb ó ż b o w ie m w w a ru n k a c h będs; co b ą d ź p o d z w r o tn ik o w y c h j e s t O c z n i e m n ie js z o n i ż w i c h " r o d z im y c h " k r a ja c h , a s t ą d i k o s z ta p r o d u k c j i n i e p o z w o lę im' w n o rm a ln y c h , w a ru n k a c h s z y lin g o w y c h k o n k u ro w a ć z t a nim z ia r n e m A u s t r a l i i c z y p o łu d n io w e j A m e ry k i,
. Rzędy m ie js c o w e p o p ie r a ję e m ig r a c ję b i o ł ę do k r a jó w B r y t y j s k i e j A f r y - W sch o d n ie i c h o d z i im o s tw o n z e m o ^pewnego n o s i l e n i o e le m e n tu b io lc *-*
- e m ig ra n to m z a le c a s ię je d n a k m ie ć zapas g o tó w k i, k t ó r y b y im pozw o
l i na u r u c h o m ie n ie p r z e d s ię b io r s t w i p r z e t r w a n ie n ie p o m y ś ln y c h o k re s ó w (s u s z a , s z a r a ń c z a ) . J a k o m inim um p o trz e b n e g o k a p i t a ł u o k r e ś la ję o k o ło h 1. 5<bo o.
K r a ję t e . n ie b ę dę n ig d y sądzą - w d z is ie js z y m swym s t a n i e te re n e m sowsgo o s a d n ic tw a b ia łe g o , •
dr,, ;.,;-io d k o \'i/s k i.
JEGO KiZBTWOROW PLA SPOZYCI/i LUDZKIu j- *
•p : d +lf1 l a t nad u d o s k o n a le n ie m n a t u r a ln e g o p o karm u y m U o s f m le k o / “ k o n ie o m ? do ro z w o ju m ło d y c h p o k o le ń w a lc z ą c y c h w t r u d -
^Ch w a ru n k a c h o b y t i ż y c ie .
7o ■ n . . . d o b ó r g a tu n k u z w ie r z ę c ia p rz e z n a c z o n e g o do p r o - c z ło w ie k a D e s t, a n a s tę p n ie s z tu c z n a s e le k c jo i h o d o w la w t e g ° ZyC 10aSD? ® fM iPc a ł y i s z e re g r ó ż n y c h r a s b y d ła , k t ó r e g o m le k o JecSku c z e £ ° m°my d z i s i a j c o * y e ^ . d o b r0 b y t u w ie lu k r a jó w .- T y s ią c e p r a - QOmui ? ? astavv^ , P 1 % t f f i vt u t ó w n a u ko w ych , p r a c u je n a d r o z ła m a n ie m te g o
llk n w w s e t k a c h . i n s t y t u _ ¿r odka sp o żyw cze g o , k t ó r e g o c i ę g l e j e s z -
— ^ « t a n i o n . g o i s t n i e n i e f i z y c z n i e i m o r a ln ie . h ic z e m n i c z a s tą p io n e g o
3ea U uanoio1
do o p ra c o w a n ia p o d o b n y c h n o - m le ka w naszym k r a j u .
t y ^ i k ó w
(¡^^■bbgo ; i i j-o ~ - t - i . i ,
n ie z b a d a n y m s k ła d n ik o m z,^ łG 2 z e ń s tw s . y /s p a n ia łe w y n i k i g o s p o d a r k i
^ b a r d z i e j z d ro w e g o o d J r'™ i s z w a j c a r j i s t a ł y s ię 'b o d ź c e m do p r z e - w C2h e j w k r a j a c h sknn dyna w o. - ^ ± u d o s k o n a le ń w z a k r e s ie h o d o w li i
^ o w ę d ze n ia c a łe g o s z e re g u do^ oh a s z c z e g ó ln ie w K a n a d z ie / M e j
2 * eK iy 3 łu m le c z n e g o w l i c z b o . . . » d z ie o s t a t n i o w ydane w ty m k i e r u n - S W j i , A u s t r a l i i , A m eryce l n a \ , z ó r ,
^ U s t a w y i z a r z ą d z e n ia ^ o z n u - produlCG;ję.
C2e s n y c h p r z e p is ó w k o n t r o l ą
d ^ o d u k c j ę i r o z d z ia łe m m le k o i je g o p r z e - t.„ ° P ie k a i n a d z ó r p a ń s tw o w y Ł 0Żdeg O o s z c z e g ó ln ie d la u b o ż s z e j w a r -
po d o s tę p n y c h c e n f c n r ^ d l 0 < u b o g ie j d z ia tw y i m ło d z ie ż y , j e s t d z iś .o ś c i a n a w e t za aarm u . w a z y s t k i c h c y w iliz o w a n y c h k r a ja c h , w a ż n ie js z y c h p r ó b ie
- . . n0 n a ro d u , i d z i e w p o r z e z ilo ś c io w y m i .
¡ W o n ia ło można p r z y j ą ć , ze ? p r z e tw o r ó w (m a s ło , s e r , ś m ie ta n a , m le k o '
^ ° ś c i o w y m s p o ż y c ie m m l e k a * ta n k o w e ) . Do pewnego s t o p n ia w s k a z u ją
^ h d e n a o w a n e i w p r o s z k u , „ d z ie n n e g o i c h s p o ż y c ia p r z e z je d n ą oso b ę P o n iż s z e c y f r y P r Z 0 C l^ T™ i z e l a n d i i 2 .7 8 p i n t , w A u s t r a l i i 2 .2 3 p .
* A n o d z i e 2 .9 2 p in t ó w w Nowej ± i 1>95 Pf w A m eryce 1 ,7 8 p , V}
S ^ w e g i i 2 .1 5 11 smc z e ch 1 ,7 5
P # P,
D a n ii 2, e2 P »
we F r a n c j i I ? 51 P> we W ło s z e c h 0 ,5 3 p , ( P r z e t w o r y
