Scenariusz lekcji – Struktura płci i wieku
1. Cele lekcji
a. Wiadomości
- uczeń zna kryteria podziału społeczeństwa ze względu na płeć i wiek,
- uczeń zna pojęcia: struktura wieku społeczeństwa, piramida wieku, współczynnik feminizacji, zjawisko maskulinizacji,
- uczeń umie obliczyć współczynnik feminizacji.
b. Umiejętności
- uczeń potrafi opisać, korzystając z piramidy płci i wieku , strukturę ludności w Polsce, - uczeń potrafi wyjaśnić przyczyny starzenia się społeczeństwa,
- uczeń potrafi interpretować piramidę płci i wieku ludności w Polsce,
- uczeń potrafi porównać na podstawie danych długość życia w Polsce z danymi liczbowymi dotyczącymi innych państw,
- uczeń potrafi odpowiedzieć jakie czynniki społeczno-ekonomiczne wpływają na długość życia człowieka.
2. Metoda i forma pracy
Formy pracy: grupowa
Metody : karta pracy – praca z tekstem źródłowym (tekst z podręcznika), praca z mapą
3. Środki dydaktyczne
Podręcznik „Planeta 3” (str. 65-67) , zeszyt ćwiczeń , Niezbędnik, rocznik statystyczny, Ilustrowany Atlas Świata str.92 – 93 Wyd. Rożak, Szkolny słownik pojęć geograficznych, J.
Flis, karty pracy, foliogram Piramida płci i wieku ludności w Polsce w 2000 r.
4. Przebieg lekcji
1. Faza przygotowawcza
- część organizacyjna (powitanie, sprawdzenie obecności)
- nauczyciel zadaje pytania sprawdzające wiadomości z poprzedniej lekcji, a następnie nawiązuje do nowego tematu lekcji :
wyjaśnij pojecie przyrost naturalny
jak kształtuję się współczynnik przyrostu naturalnego w Polsce?
kiedy Polsce były okresy wzrostu ludności i czym były spowodowane?
podaj okresy niżu demograficznego w Polsce
dlaczego w Polsce odnotowuje się spadek tempa wzrostu liczby ludności?
- nauczyciel dzieli klasę na 3 kilkuosobowe grupy, np. przez odliczenie 1-3 lub wg innego sposobu
2. Faza realizacyjna
- nauczyciel zapisuje na tablicy temat lekcji, wyjaśnia cele lekcji, podaje wymagania edukacyjne,
- nauczyciel, wykorzystując foliogram „Piramida płci i wieku ludności w Polsce w 2000 r.”, objaśnia w jaki sposób odczytuje się wykres-piramidę obrazujący strukturę wiekową społeczeństwa i rozdaje karty pracy,
- nauczyciel podaje czas na rozwiązanie zadania 15-20 minut, - praca w grupach w oparciu o podręcznik i inne źródła informacji,
- uczniowie wykonują zadania z karty pracy. Nauczyciel kontroluje ich pracę, pomaga i wyjaśnia,
- nauczyciel prosi przedstawicieli grup uczniów o zaprezentowanie rozwiązanej karty pracy,
- nauczyciel ocenia pracę uczniów.
3. Faza podsumowująca
- nauczyciel zadaje pytania podsumowujące i utrwalające wiadomości, np.:
podaj najważniejszy czynnik, jaki zdecydował o obecnym kształcie piramidy płci i wieku ludności w Polsce
odczytaj z piramidy wieku liczbę chłopców, dziewcząt będących twymi rówieśnikami. Czy urodziłeś się w okresie wyżu czy niżu demograficznego?
co to jest wskaźnik feminizacji?
co określmy pojęciem zjawiska maskulinizacji
podaj przyczynę wyższego/ niższego współczynnika feminizacji w niektórych województwach.
Lekcję można też podsumować wykonując ćwiczenie 4 ze str. 38/39 w zeszycie ćwiczeń do geografii „Planeta 3”.
5. Bibliografia
1. Atlas geograficzny – „Polska, kontynenty, świat”, Wydawnictwo „Nowa Era” Redakcja Kartograficzna Wrocław 2005.
2. Ćwiklińska Ewa, Wawrzkiewicz Anna, Zeszyt ćwiczeń do geografii Planeta 3 Geografia fizyczna i społeczno-ekonomiczna Polski, Wydawnictwo M. Rożak Gdańsk – Straszyn.2004.
3. Czekańska Zdzisława, Wojtkowicz Zofia, Aktywne metody w edukacji geograficznej.
Propozycje metodyczne do pracy z uczniem w gimnazjum część I i II, SOP Toruń 1999.
4. Flis Jan, Szkolny słownik geograficzny, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne. Warszawa 1982.
5. Ilustrowany Atlas Świata dla gimnazjum, Wydawnictwo Rożak. Straszyn k. Gdańska 2006 6. Książka nauczyciela zintegrowana z podręcznikiem „Planeta 3” Wydawnictwo M. Rożak.
Gdańsk –Straszyn 2004.
7. Szubert Mariusz. Podręcznik do geografii „Planeta 3”.Geografia fizyczna i społeczno- ekonomiczna Polski (str.50–53) Wyd. M. Rożak Gdańsk –Straszyn.2004.
6. Załączniki
Karta pracy ucznia
