£
(r
f
a
V . W :
H M
1flfc
1 Bojavaiam praaa 20 gt Sn
W aiairraawi Jxtaayah, przx w.tray 7
■aaaia aaMUaiaWiorthra. aloieała pracy, ■narwania ka> M
■aanntaatji. atrrymująay aia ma prawa Mdal poratarmi- ■ B*wr«k daatarcaei (aiaty. lob aarroto Ma, aboan- ■
»Mta. Za <ixiat atloaca*. radakeja aia odpawiada. K
■ a
~ • z* cg-łoJM. pobi»r« »ię »d wiartx*
i?’ OSZCniU • mtn lanj.) 10 <r, <• reklamy M
Radeitcia i adrnini.'racja ul. Mickiewicia 11 30. Konto ctekowc P. K- O. Pcxnai .’O4.2S2,
P e n ie d i i r f t e k A g n i e s z k i E p if a n ju . W t o r e k W i n c e n te g o i A n a s t a z j i.
Ś r o d a Z a ś l u b , ts . M , P . R e j t r o n d a
E > z iś w s H ‘ ó d s ł o ń c a 8 1 5 g a c h 1 5 .4 4
J u t r o r . - 8 ,1 5 , 1 5 4 5
k s i ę ż y c a 1 3 ,3 2 — » 4 .3 9
Nr. 10 Wąbrzeźno, wtorek 22 stycznia 1929 r. Rok IX
O a- a- o-
Q
ie - u - n * id .
a - ą -
d c w . n a
■y-
a
*
fŁ
9i
l
4
I B ila n s p o l s k i e j p r a c y n a P o m o n a .
Z o k a z j i d z i e w i ą te j s o c z o ic y w y z w o l e n ia P o m o r z a . P i e r ś c i e ń , r z u c o n y w m o r z e p r z e d d z i e w i ę c i u l a ty p r z e z g e n . H a l le r a , b y ł d o p i e r o s y m b o l e m z je S d n o c z e n i a i o b e c n ie m o ż n a ju ż s t w i e r d z ić z a s a d n i
c z e z m ia n y , j a k ie w c i ą g u t y c h l a t d o k o n a ł y s ię n a P o m o r z u , a g łó w n ie n a d B a ł ty k i e m , a t a k ż e w s t o s u n k u d o P o m o r z a w o p in ji c a ł e g o s p o ł e c z e ń s t w a I p o ls k ie g o .
P o w o li, b a r d z o p o w o li, a l e p r z e c ie ż i s to t n ie , s w z r a s ta w k r a j u z a i n t e r e s o w a n i e w ł a s n e m m o
r z e m i w ł a s n ą m a r y n a r k ą . U c z e n i n a s i c o r a z w i ę c e j z a c z y n a j b a d a ć s p r a w y z w i ą z a n e z m o r z e m . N ie m i e js c e t y w y l ic z a ć w s z y s tk i e d z i e ł a , j a k ie w
| ty m k i e r u n k u w y s z ł y d o t y c h c z a s z d r u k u , a l e z a -
| z n a c z y ć t r z e b a , ż e d z i e ł t y c h i d r o b n ie j s z y c h b r o -
| s z u r w y s z ła ju ż b . p o k a ź n a ilo ś ć . T a k ż e i p r a s a i p o l s k a p o d w z g l ę d e m p r o p a g a n d y m o r s k i e j, s t a -
| n ę ł a ju ż n i e m a l n a w y s o k o ś c i z a d a n i a ,
D o z a p o z n a n ia P o l s k i z P o m o r z e m , w z g l, z I w y b r z e ż e m p r z y c z y n ia s i ę o l b r z y m i ju ż r u c h t u r y - ' s t y c z n y i l e t n i s k o w y . C o r a z l i c z n i e js z e w y c ie c z k i I z d ą ż a j ą k a ż d e g o l a ta n a d m o r z e ; s z k o ł y , h a r c e r z e , a k a d e m i c y , n a u c z y c i e l e , r ó ż n i z a w o d o w c y , o f i c e r o w ie i t, d . C z ę ś ć z w i e d z a j ą c y c h i n t e r e s u j e s ię b a r d z i e j j e d n e m i r z e c z a m i, c z ę ś ć in n e m i, a l e w s z y s c y c h y b a p o k i lk u d n i a c h p o b y t u n a d m o r z e m o d c z u w a j ą s z c z e g ó ln y u r o k k r a j o b r a z u n a d m o r s k ie g o i t ę je g o p r z e d z i w n ą a p r o s t ą s w o js k o ś ć .
N a w y b r z e ż u z m ia n y n i e b y w a ł e , H e l d o c z e k a ł s ię m u r o w a n e j p r z y s t a n i i k o l e i, k t ó r a c ią g n ie s ię w z d ł u ż c a łe g o p ó ł w y s p u , W m i a s t e c z k a c h i w io
• s k a c h k w i tn i e r u c h b u d o w l a n y , a g w a r n i e b y w a ł y n a p e ł n i a l a te m u r o c z e w io s k i r y b a c k ie , k t ó r e p r z e d l a t y ż y ł y w z u p e ł n y m z a s t o j u .
M ię d z y p o s z c z e g ó l n e m i m i e j s c o w o ś c i a m i n a s z e g o w y b r z e ż a , s t w o r z o n o d o s k o n a łą k o m u n i k a c ję . S t a tk i „ Ż e g lu g i P o l s k i e j " k u r s u j ą o b e c n i e l a t e m i z im ą , ł ą c z ą c G d y n ię i S o p o t y z p ó ł w y s p e m H e le m , P o z a k o m u n i k a c j ą p r z y b r z e ż n ą s t w o r z o n o n a w ł a s n y c h o k r ę t a c h r u c h p a s a ż e r s k i m i ę d z y G d y n ią , a S z w e c ją , N o r w e g j ą , Ł o t w ą , E s t o n j ą , F i n l a n - d ją , a o s t a t n i o n a w e t z B r a z y lj ą i A r g e n t y n ą . P o ź A t la n t y k u k r ą ż ą ju ż o l b r z y m i e p o l s k i e p a r o w c e i ’ „ K r a k u s " i „ Ś w i a to w i d " ( c h w ilo w o j e s z c z e p o d z a li! r z ą d e m f r a n c u s k i e j s p ó łk i „ C h a r g e u r s R e u n is ), p r z e w o ż ą c n i e ty l k o t u r y s tó w i e m i g r a n t ó w , a l e r ó w n ie ż i t o w a r y , W p r o j e k c i e lin je o k r ę t o w e m i ę d z y A m e r y k ą P ó ł n o c n ą , A n g lj ą i T u r c ją ,
N a s z a f l o t a h a n d lo w a z n a j d u je s ię n a n a j l e p - I g s z e j d r o d z e r o z w o ju . P o s i a d a m y ju ż c a ł y s z e r e g o - H k r ę t ó w h a n d l o w y c h i c ią g le p r z y b y w a ją n o w e , I N i e k t ó r e w o j e w ó d z tw a z o k a z j i d z i e s i ę c io l e c ia
■^ P o ls k i z a m i a s t b u d o w y p o m n i k a p o s t a n o w ił y z a -
;k u p ić o k r ę t y h a n d lo w e . T a k w ię c p o d t y m w z g lę -
; d e m c o r a z w i ę c e j u n i e z a l e ż n ia m y s ię o d d r o g ie g o '„ .'p o ś r e d n i c t w a z a g r a n i c y , p r z e w o ż ą c p o l s k i e t o w a - I r y w ła s n y m i o k r ę t a m i . R o z w ó j n a s z e j m a r y n a r k i /{ h a n d lo w e j, j a k i o l b r z y m ie p o s t ę p y w b u d o w i e p o r -
|f f ltu w G d y n i s ą w d u ż e j m i e r z e z a s ł u g ą o b e c n e g o m i i n i s t r a p r z e m y s ł u i h a n d lu p . in ź . K w i a tk o w s k ie g o .
N a s z a f l o t a w o j e n n a n i e p r z e d s ta w i a s ię j e s z c z e z b y t i m p o n u j ą c o , a l e b ą d ź c o b ą d ź p o s i a d a m y ju ż K m o ż n o ś ć o b r o n y n a s z e g o w y b r z e ż a w r a z i e e w e n t.
n a ja z d u .
A t e r a z r z e c z n a j w a ż n i e j s z a : p e r t w G d y n i, k t ó r e g o b u d o w a j e s t ju ż n i e m a l n a u k o ń c z e n i u .
; P r z y o lb r z y m i m n a k ł a d z i e p r a c y i k a p i t a łu b u d u - Po r^’ o d p o w i a d a j ą c y p o t r z e b o m g o s p o d a r -
|i .c z y m 3 0 - m iljo n o w e g o p a ń s t w a , o d g r y w a j ą c e g o w i lo b r o c i e t o w a r o w y m ś w ia t a w c a l e p o k a ź n ą r o lę .
W o b e c n e j d o b i e G d y n ia w m o r s k i e m o b r o c i e o w a r o w y m w y k a z u j e ju ż i m p o n u j ą c ą c y f r ę
< 2 .0 0 0 .0 0 0 t o n n r o c z n ie . Z a d w a l a t a j e s z c z e ( w r . b ę d t ó e t o j e d e n z w i ę k s z y c h p o r t ó w E u r o p y .
||M i a n o w i c ie b ę d z i e t o p o r t z 7 k ilo m , n a d b r z e ż y ,
P r a c e k u z a g ł a d z i e lu d z k o ś c i
I o to z n ó w d o c h o d z i w i a d o m o ś ć d o p r a s y , ż e w N i e m c z e c h w y n a l e z io n o n o w y ś r o d e k , g r o ż ą c y z a g ł a d ą l u d z k o ś c i . D y r e k to r f i z y c z n e g o I n s t y t u t u w J e n ie , p r o f e s o r E s s a u w y n a l a z ł p r o m i e n i e , k t ó r e n a z w a ł „ p r o m ie n i a m i ś m ie r c i’*.
N i e w ie l k i a p a r a c ik , o r o z m ia r a c h p u d e ł k a o d c y g a r , w y t w a r z a ś m i e r t e l n e p r o m i e n i e d ł u g o ś c i 3 m e tr ó w . T a j e m n ic a t e g o a p a r a c i k u j e s t p i l n i e s t r z e ż o n a p r z e z N ie m c ó w . W s z y s tk o c o ż y je , p o d d a n e d z i a ł a n i u t y c h p r o m i e n i, p a d a m o m e n t a l n ie t r u p e m n a m ie js c u . D z i a ł a n i e t y c h p r o m i e n i z a b i j a m y s z w c ią g u 1 0 s e k u n d , a s z c z u r a w i e l k i e g o w p r z e c i ą g u 3 m in u t .
E s s a u m a n a d z i e j ę u l e p s z y ć w y n a l a z e k , t a k ż e p r o m ie n i e d a d z ą s ię z a s to s o w a ć d o c e l ó w l e k a r s k ic h , n a t u r a l n i e w s ta n ie r o z r z e d z o n y m , g d y ż i n t e n s y w n e p r o m i e n ie , j a k i e w y t w a r z a a p a r a t, z a b i
ja b e z p o w r o t n ie .
P r o f . E s s a u s ą d z i, ż e p r z y p o m o c y t y c h p r o m i e n i u d a m u s ię l e c z y ć w i e le c h o r ó b l u d z k i c h g d y ż r o z r z e d z o n e p r o m ie n i e n ie b ę d ą s z k o d z i ły c z ł o w i e k o w i , z a b ija ć j e d n a k b ę d ą s k u t e c z n i e b a - k t e r j e c h o r o b o t w ó r c z e .
— o —
W i e l k a s z a j k a b a n d y h w w p o t r z a s k u .
D z ię k i e n e r g i c z n y m d o c h o d z e n io m P o lic ji P a ń s tw o w a z l i k w i d o w a ł a s z a jk ę b a n d y t ó w , g r a s u ją c ą w p o w ie c i e w ą b r z e s k i m , t o r u ń s k im i i n n y c h . — B a n d y c i o r a z p a s e r z y w l ic z b ie 7 z o s t a li o s a d z e n i
w o k r ą g la k u . P o lic ji P a ń s t w o w e j u d a ł o s i ę z l i k w i d o w a ć s z a j
k ę b a n d y c k ą w l ic z b i e 8 b a n d y tó w i p a s e r ó w 7 o p e r u j ą c ą n a t e r e n ie p o w i a tó w v z ą b r z e s k ie g o , t o r u ń s k i e g o i i n n y c h .
J a k s i ę d o w i a d u j e m y z m i a r o d a j n e g o ź r ó d ła , b a n d y c i c i o p e r o w a l i t e ż w p o w . w ą b r z e s k i m , d o k o n u j ą c l i c z n y c h n a p a d ó w r a b u n k o w y c h o r a z w ł a m a ń .
D o t y c h c z a s o w e ś l e d z t w o n i e z b i c ie w y k a z u j ę , ż e b a n d a , b ę d ą c a o b e c n ie p o d k l u c z e m m a n a s u m i e n i u n a s tę p u j ą c e „ g r z e c h y " .
1 ) W o s t a t n im k w a r ta l e 1 9 2 8 r . d w u k r o tn e n a p a d y r a b u n k o w e z b r o n i ą w r ę k u w S iln ie , p o w . T o r u ń , n a z a g r o d ę P r o c h m a n ó w n y , s k u t k ie m c z e g o z r a b o w a n o g o t ó w k ę i w a r to ś c i o w e p r z e d m io t y .
2 ) W m i ę d z y c z a s i e n a p a d r a b u n k o w y z b r o n i ą w r ę k u n a g o s p o d a r z a H i n tz a w p o w . w ą b r z e s k im Z r a b o w a n o g o t ó w k ę i o d z ie ż ,
3 ) N a p a d r a b u n k o w y n a g o s p o d a r z a S z p o n a w K o w a le w ie , p o w , W ą b r z e ź n o , d o k o n a n y z d n i a 2 8 n a 2 9 . 1 2 , 2 8 r . B a n d y c i s t e r o r y z o w a l i d o m o w n i
k ó w , p r z y c z e m w s p o s ó b b e s t ja s k i p a s t w i l i s ię n a d s w e m i o f i a r a m i z a d a j ą c im r a n y i k a l e c z ą c d o t k liw ie .
4 ) W p i e r w s z y c h d n i a c h s t y c z n ia b r . n a p a d r a b u n k o w y z b r o n i ą w r ę k u n a z a g r o d ę r o l n ą w o k o l i c y F o r d o n u p o w , B y d g o s z c z , p r z y c z e m w c z a s i e n a p a d u w y w i ą z a ł a s ię s t r z e l a n in a , g d y ż o f i a r y n a p a d u s t a w i l i z b r o j n y o p ó r ,
5 ) C a ł y s z e r e g n a p a d ó w r a b u n k o w y c h z b r o n i ą w r ę k u o r a z k r a d z ie ż y z w ł a m a n i e m w p o w ia t a c h b y d g o s k i m , i n o w r o c ła w s k i m , t o r u ń s k i m , w ą b r z e s k im , c h e łm i ń s k i m i ś w ie c k im .
I s t n i e ją s iln e p o s z l a k i, ż e b a n d a s c h w y ta n a d o k o n a ł a w s w o im c z a s ie p o d p a le n ia m ły n a w Ł u b i a n c e , p o w , T o r u ń , o r a z ż e je j c z ło n k o w i e d o k o n a l i n a p a d u n a u l ic a c h m i a s t a T o r u n i a n a ż o n ę a - d w o k a ta S , p o r y w a j ą c t o r ę b k ę z p i e n ię d z m i i ż e d o k o n a l i k r a d z i e ż y z w ł a m a n i e m w D y r e k c ji D r ó g W o d n y c h z d n i a 3 0 n a 3 1 1 2 . 2 8 r .
W y d z ia ł Ś le d c z y w T o r u n i u — S t a r y R y n e k n r , 1 0 p o d a j e d o p u b l ic z n e j w i a d o m o ś c i ż e o s o b y p o s z k o d o w a n e , k t ó r y m z r a b o w a n o p r z e d m i o ty i g o t ó w k ę w o s t a tn i m p ó ł r o c z u 1 9 2 8 n a t e r e n i e w y ż e j w s p o m n i a n y c h p o w i a t ó w , a o ile s p r a w c y n ie s ą u j ę c i i p r z e d m i o ty n i e s ą o d n a l e z io n e — z e c h c ą w e w ł a s n y m i n te r e s ie z w r ó c i ć s ię d o w y ż e j w s p o m n i a n e g o W y d z i a łu d l a r o z p o z n a n ia s p r a w c ó w e - w e n t. r o z p o z n a n ia z r a b o w a n y c h p r z e d m io t ó w .
Z g o d n a w s p o l p n e a .
m in i s tr a c y jn e m i n a P o m o r z u p r z y z w a lc z a n i u n a d u ż y ć w p r z e d m i o c i e p r z e s t r z e g a n i a o b o w i ą z u j ą c y c h p r z e p i s ó w o n o r m a l iz a c ji p r z e m i a łu z b ó ż c h le b o w y c h i p r z e r ó b k i m ą k i.
N a d to u c h w a lo n o z w r ó c i ć s ię d o k o m p e t e n t
n y c h w ł a d z o j a k n a j o s t r z e js z e p r z e p r o w a d z e n i e f a c h o w e j k o n t r o l i m ł y n ó w i z a k ła d ó w p r z e tw ó r c z y c h n a c a ł y m o b s z a r z e R z e c z y p o s p o l i te j o r a z p r z e s t r z e c w s z y s tk i e m ł y n y i o d n o ś n e z a k ł a d y p r z e m y s ł o w e p r z e d w y ł a m y w a n i e m s ię o d p o s t a n o w i e ń P r z e d k i lk u d n i a m i o d b y ł o s ię w T o r u n iu W a l n e z e
b r a n i e Z j e d n o c z e n i a M ł y n ó w H a n d l o w y c h n a P o m o r z u p r z y w s p ó ł u d z ia l e d e l e g a t a W o j e w o d y P o m o r s k i e g o p . N a c z e ln i k a Z a p a ł y .
Z e b r a n i u p p r z e w o d n i c z y ł p r e z e s s e k c ji p . S t e f a n O s t r o w s k i , d y r e k t o r T o w . A k c , „ C e r e a l ja " w G r u d z ią d z u .
P o d y s k u s j i, w k t ó r e j b r a l i u d z i a ł p r z e d s t a w i c i e l e w s z y s t k i c h p o w i a t ó w o r a z p o u d z i e le n i u w y j a ś n i e ń p r z e z d e l e g a t a W o j e w o d y z e b r a n i e u c h w a
l i ło j e d n o g ło ś n i e ś c i s łą w s p ó łp r a c ę z w ł a d z a m i a d - o b o w i ą z u j ą c y c h p r z e p i s ó w .
z k i l k u b a s e n a m i i c a ły m s z e r e g i e m n o w o c z e s n y c h u r z ą d z e ń t e c h n i c z n y c h . D o t y c h c z a s w y d a li ś m y ju ż n a t e n c e l b l i s k o 1 0 m il j o n o w d o l a r ó w . N ie j e s t to w i e le , a l e u w z g lę d n i ć t r z e b a n a s z e s k r o m n e s t o s u n k i f i n a n s o w e .
O p r ó c z p o r t u w c i ą g u t y c h d z i e w ię c i u l a t p o w s ta ł o z m a le ń k ie j w i o s k i i m p o n u j ą c e d z i ś m ia s t o G d y n i a , l i c z ą c e p o n a d 2 ,0 0 0 m i e s z k a ń c ó w , m ia s t o p o s i a d a j ą c e ju ż m o n u m e n ta l n e g m a c h y , p o e u r o p e js k u u r z ą d z o n e h o t e l e i o k o ł o 4 0 0 z a r e j e s t r o w a n y c h p l a c ó w e k h a n d l o w y c h i p r z e m y s ł o w y c h , G d y n i a i , k t ó r a z a k i l k a n a ś c i e l a t b ę d z ie ju ż m i a s t e m 1 0 0 - t y s i ę c z n e m , d z is ia j ju ż p r z y c ią g a d o s i e b i e s z e r e g p o w a ż n y c h p r z e d s i ę b io r s t w z a g r a n i c z n y c h . R u c h b u d o w la n y w G d y n i r o z w i j a s ię w a m e r y k a ń s k ie m n i e m a l t e m p i e .
N a k o n i e c k i l k a s ł ó w o s a m o r z ą d a c h p o m o r s k i c h . W t y m k i e r u n k u P o l s k a n ie t y l k o , ż e n ie z m a r n o w a ł a d o r o b k u n i e m ie c k i e g o , a l e d l a t y c h s a m o r z ą d ó w m i e js k i c h i p o w i a t o w y c h s t w o r z y ła o l b r z y m ie w a r u n k i r o z w o ju . Ś w ia d c z y o te r n , b u d o - w ra n a j r o z m a i ts z y c h g m a c h ó w , r o z b u d o w a p o s z c z e g ó l n y c h g a z o w n i, e l e k tr o w n i r z e ź n i i i n n y c h i n s t y - t u c y j u ż y t e c z n o ś c i p u b l i c z n e j .
Z a s k r o m n e s ą r a m y n i n ie j s z e g o a r t y k u ł u , a b y m ó c s k r e ś l ić c a ł y d o r o b e k k u l t u r a l n y , g o s p o d a r c z y i t e c h n i c z n y P o l s k i n a P o m o r z u . A le , ju ż t a g a r s tk a s z c z e g ó ł ó w ś w ia d c z y ć m o ż e c h l u b n i e o p o l s k i e j p r a c y , u m i e ję t n o ś c i i z r o z u m ie n i u z n a c z e
n i a b r z e g ó w m o r s k ic h . L. Łydko.
— o —
111. Z A R Z Ą D Z E N I EZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA w p rzed m io cie u sta n o w ienia o b w o d o w y ch k o m isy ; w y b o r
czy ch d la p rzep ro w a d zen ia w y b o rów d o Izby R zem ieśln iczej w G ru d zią d zu .
D la p r z e p ro w a d z e n ia w y b o ró w d o Iz b y R e z m ie ś ln ic z e j w G r u d z ią d z u u s ta n a w ia s ię n a p o d s ta w ie § 1 2 re g u la m in u w y b o r c z e g o p ię ć o b w o d o w y c h k o m is y j w y b o r c z y c h , p o je d n e j d la k a ż d e g o z p o n iż e j w y m ie n io n y c h o b w o d ó w w y b o r
c z y c h :
1. o b w ó d o b e jm u ją c } m ia s to G r u d z ią d z , o ra z p o w ia ty : g r u d z ią d z k i, s ę p o le ń s k i, tu c h o ls k i i ś w ie c k i;
2 . o b w ó d , o b e jm u ją c y p o w ia ty : m o rs k i, k a r tu z k i i k o - ś c ie r s k i;
3 . o b w ó d , o b e jm u ją c y p o w ia ty : s ta r o g a r d z k i, tc z e w s k i, g n ie w s k i i c h o jn ic k i;
4 . o b w ó d , o b e jm u ją c y m ia s to T o ru ń , o ra z p o w ia ty : to r u ń s k i, c h e łm iń s k i i w ą b r z e s k i;
5 . o b w ó d , o b e jm u ją c y p o w ia ty : b ro d n ic k i, lu b a w s k i i d z ia łd o w s k i.
K a ż d a z ty c h 5 o b w o d o w y c h k o m is y j w y b o rc z y c h s k ła d a ć s ię b ę d z ie s to s o w n ie d o § 1 8 re g u ł, w y b o r c z e g o z p r z e w o d n ic z ą c e g o lu b je g o z a stę p c y , k tó r y m z u r z ę d u b ę d z ie S z e f te r y to rja ln ie w ła ś c iw e j d la s ie d z ib y k o m is ji w ła d z y p r z e ra y s ło w e j L in s ta n c ji lu b je g o z a s tę p c a i z 4 m ia n o w a n y c h p r z e z e m n ie c z ło n k ó w i 4 ic h z a s tę p c ó w z p o ś ró d k a n d y d a tó w , p r z e d s ta w io n y c h m i p r z e z 4 n a jlic z n ie js z e w k a ż d y m o b w o d z ie w y b o r c z y m z a w o d y r z e m ie ś ln ic z e .
N a p o d s ta w ie s ta ty s ty k i r z e m ie ś ln ik ó w , p o s ia d a ją c y c h k a r ty r z e m ie ś ln ic z e w e w s z y s tk ic h z a w 'o d a c h r z e m ie ś ln i
c z y c h , w y k o n y w a n y c h w * * * * * * * * * r * * u * w * p o s z c z e g ó ln y c h o b w o d a c h n a le ż ą d o n ic h w p o s z c z e g ó ln y c h o b w o d a c h n a s tę p u ją c e z a w o d y r z e m ie śln ic z e :
N A JN O W SZ E W IA D O M O Ś C I
— W arszaw a 20, 1, D ziś o god zin ie 12-tej w p ołu d n ie p rezes R ad y M in istrów p. B artel u d ał się n a Z am ek gd zie od b ył 2 god zin ną k on feren cję z P rezyd en tem R zplitej.
— P o w s ta ń c y z a ję li s to lic ę A f g a n is ta n u , N o w y k r ó l a f g a ń s k i In s ja n U lla h p o 3 d n ia c h p a n o w a n ia u s tą p ił p o d g r o ź b ą p o w s ta ń c ó w . P o w s ta ń c y o g ło s ili k r ó le m C h a c h ib a U lisc h a C h a n s G h a n i,
— B erlin , 20. 1. Z R ygi d on oszą, że rząd tam tejszy sk a
zał 8 k om un istów za d ziałaln ość an typ ań stw ow ą na 2 — 2 X > roku w ięzien ia.
— P aryż, 20. 1, M arszałek F och sp ęd ził n oc sp ok ojnie, u ch orego zau w ażyć m ożn a p ew n ą p op raw ę. L ekarze stw ier dzają iż n ie w id zieli jeszcze tak szyb k iego p ow rotu do zd row ia. M arszałek F och zażąd ał, b y do jego łoża p rzyw o
łan o gen erała W eygan d a, k tóry m iał go p oinform ow ać o d ziałaln ości sztab if.
— W m ie js c o w o ś c i O b e r u r s e l w N ie m c z e c h w y b u c h ła m ię d z y k o le g a m i 1 7 -le tn im u c z n ie m g im n a z ja ln y m je g o , F r y d e ry k ie m W o ls e m , w a lk a n a r e w o lw e r y k tó r a z a k o ń c z y ła s ię ś m ie r c ią S c h o tta . J a k s ię o k a z a ło , p r z y c z y n ą tr a g e d ji b y ła k o le ż a n k a s tu d e n tó w , 1 6 - le tn ia d z ie w c z y n a , k tó r a o k a z y w a ła m iło ś ć W o ls o w i. Ż a n d a r m e r ja a r e s z to w a ła m o r d e r c ę z re w o lw -e re m w d ło n i.
j n o ś c ia c h k o b ie c y c h , o te rn i o w e m , a ż e to , a ż e , o w o , ż e m p rz e z c a T y c z a s a n i p a ry z u s t p u ś c ić n ie m ó g ł i je n o z ro z d z iw io n ą g ę b ą s ie d z ia łe m ja k tru - s ia a lb o ja k ro b o tn ik , k tó re m u m ó w c a s o c ja lis ty c z n y o k o m u n is ty c z n y m ,,ra ju " b e b ło c e . S łu c h a ją c ta k d łu g i c z a s re p lik i m o je j s ta re j, b y łe m w k o ń c u p ra w ie p rz e k o n a n y , ż e n a s z e k o b ie tk i to is tn e c h o d z ą c e (a c z as e m ta ń c z ą c e ) a n io ły n ie b ia ń s k ie i ty lk o m y c h ło p y d ja b ła je ste śm y w a rc i d o ty le a ż e b y n a s w s z y stk ic h n ie in a c z e j ja k n a s u c h y c h g a łę z ia c h p o w y w ie sz a ć .
P isz ą c ta m tą g a w ę d ę , b y łe m m y śli, ź e k a ż d a s tra w a p ie p rz u p o trz e b u je , A ż e m s z c z y p tą p rz e - p ie p rz y ł, to je sz c z e b e z to n ik t g ry p y n ie d o s ta ł i n ie p o trz e b u je w y le g iw a ć n a w y rz e . N ie s ta ło się n ic M a łg o rz a c ie , to i in n y m n ie w ia s to m b e z ta m tą m o ją g a w ę d ę n ic n ie b ę d z ie i ś w ia t s ię b ę d z ie k rę c ił w k o ło ja k ju ż o d d a w n a , s ię k rę c i. T o ć g d y się v / s tó ł u d e rz y n o ż y c e s ię o d z y w a ją c h o ć n ie m e — to i d la c z e g o n ie m o g ą i in n i s k ry ty k o w a ć m o ich w y n u rz e ń g a w ę d z ia rs k ic h . R ę k a w ic n ie n o s z ę i p rz e z rę k a w ic e c h w y ta ć n ie m o g ę i c o m i n a m y śl p rz y jd z ie to te ż i n a p isz ę . K o n ie c k o ń c ó w b y ł te n , ż e M a łg o rz a ta c h c e s a m ą s w o ją w ła s n ą g a w ę d ę n a p isa ć i p o d a ć ją d o ,,G ło su '1 c o b y m ia sto i p o w ia t w ie d z ia ło , ż e k o ło k o b ie t in a c z e j s to i a n ie ta k ja k s ta ry s a fa n d u ła M a te u s z o p is u je . D y ć u n ie j w s z y s t k o m o ż liw e , b o p o trz e b a W a m w ie d z ie ć , ż e c h o ć m o ja s ta ra n a c ie le s ię s ta rz e je a n a g ło w ie s iw ie je , to z a to n a s e rc u i w d u s z y z d n ia n a d z ie ń m ło d s z ą i ju rn ie js z ą s ię s ta je . G d y b y ta k n a p rz y k ła d n a n a - s z e m p o d w ó rz u b y ł k a b a re t i d a n c in g , to o n a a n i w k u c h n i o g n ia b y n ie ro z p a liła a n i w g a rn k i n ic n ie n a ro b iła a in o b y w k ó łk o d a n c in g o w a ła ja k n ie p rz y m ie rz a ją c k o z a p rz y k u łk u . Z a ś c z ę s to z w ie c z o ra , g d y s ię ś c ie m n i, le c ie ć c h c e o n a d o k i
n a (t. j. M a łg o rz a ta a n ie k o z a ) i a b y ją z a trz y m a ć d o m a m u s z ę je j ra d z ić , c o b y z g a s iła ś w ia tło i w i- z b ie d o g ó ry n o g a m i s ta n ę ła , to w te d y z ro b i n a j
fa jn ie js z e k in o .
A n o w ię c o d c z e k a jm y p rz y s z łe g o ty g o d n ia a z o b a c z y m y , c z y M a łg o rz a ta s ło w a d o trz y m a ła i s w o ją g a w ę d ę n a p is a ła . T o ć p a p ie r je s t c ie rp liw y i g ry z m o lić n a n im m o ż n a ile s ię z m ie ś c i a p a n R e
K U P IE C N IE B Ę D Z IE M Ó G Ł C I D A C P R A C Y I Z A R O B K U , S K O R O Z A R O B IO N Y T U T A J P IE N IĄ D Z W Y W O Z IS Z N A Z A K U P Y D C IN N E G O
M IA S T A .
= o =
d a k to r te ż n ie o d te g o c o b y n ie m ia ł ta k ż e p łc i p ię k n e j w g a z e c ie g ło s u u d z ie lić . T o ż p a n R e d a k to r m a p a n ią R e d a k to ro w ą i n ie c h b y in o p o w a ż y ł s ię ja k ie j in n e j n ie w ie ś c ie n ie b y ć u g rz e c z n io n y , n a te n c z a s n ie g w a ra n tu ję n a s tę p s tw . B y ć o k o b ie - c o n y m , to n ie la d a rz e c z i k to ra z ju ż ta k i k rz y ż y k n a b a rk i s o b ie z a d a ł, te n g o a ż d o k o ń c a n o sić m u si i k w ita . C o d o m n ie , to g d y b y m i s ię u d a ło je s z c z e ra z p rz y jś ć n a ś w iat, w te d y b y m in a c z e j s ię u - rz ą d z ił a m ia n o w ic ie p o w ló k ł b y m się n a ja k ą o d lu d n ą w y s p ę a lb o d o p u s z c z y g d z ie b y m p rz e z c a łe ż y c ie ż a d n e j k o b ie ty n a o c z a c h n ie m ia ł. B o g u z ik p rz y s z y ć lu b tro c h ę s tra w y u g o to w a ć k a ż d y c h ło p p o tra fi a c o się ty c z y c z e g o in n e g o , to rz e c m o ż n a, ź e m a rc e p a n y s ą c ię ż k o s tra w n e i ź e n ie k a ż d y je lu b i.
T e ra z m o i k o c h a n i c z y te ln ic y c h c ę w a m p rz y p o m n ie ć , ż e m a m y ju ż d ru g ą p o ło w ę s ty c zn ia i ź e p a n o w ie listo n o s z e ty lk o d o 2 5 -g o p rz y jm u ją p rz e d p ła tę n a „ G ło s W ą b rz e s k i" n a m ie s ią c lu ty . K o m u w ięc n a te rn z a le ż y , a b y m ia ł g a z e tę w d o m u ta k ż e w p rz y s z ły m m ie s ią c u , n ie c h n ie z a p o m n i d a c listo n o s z o w i tę p a rę g ro s z y . B o k to m a w g ło w ie , te n n ie p o trz e b u je m ie ć w n o g a c h i je ż e li d a p ie n ią d z e listo w e m u , n ie b ę d z ie p o trz e b o w a ł le c ić n a p o c z tę . O b e c n y m o d n y c z ło w ie k b e z g a z e ty je s t ja k p ie s b e z o g o n a i tra c i w ie le p o w a ż a n ia u lu d z i, g d y n ig d y n ic n ie w ie . A „ G ło s " n a s z z a w d y p rz y n o s i n a jś w ie ż s z e w ia d o m o ś c i z b lis k a i z d a le k a i s ta ra się , a b y u p rz y je m n ić c z y te ln ik o m s p ę d z ę n ie c z a s u . Z a te m m o i K o c h a n i z ła p ta s ię z a k ie s k ę i z a p ła ć ta , b o z a d a rm o je s zc z e n ic n ie b y ło . N ie d z iw u jta się, ź e d z is iejs z a g a w ę d a je s t k ró tk a i ta k a d o n ic z e g o . A le w in n e s ą te m u ró ż n e o k o lic z n o ś c i, k tó re n ie p o z w a la ją n a s z e rsz e p is a n ie. J e st te ż w te m i w in a W a s z a , b o ju ż o d d łu ż s z e g o c z a s u n ic d o m n ie n ie p is z e c ie o te m , c o u W a s s ię d z ie je . N ie m o g ę b o w ie m p rz y p u s z c za ć , a b y c z y to ta m c z y te ż o w d z ie w s z y s tk o w p o rz ą d k u b y ło i ż e n ik t n ic n ie p rz e s k ro b a ł. P is z c ie z a te m a k a ż d ą z łą c z y d o b rą w ia d o m o ś ć p rz y jm ę z ra d o ś c ią , b y le o n a p ra w d z iw ą b y ła .
A te ra z z o s ta ń c ie z P a n e m B o g ie m ! M a te u sz .
O b w ó d I. 1 . k r a w ie c k i, 2 . s z e w k s i, 3 . k o w a ls k i, 4 . s to , la r s k i.
O b w ó d II. 1 . k o w a ls k i, 2 . s z e w s k i, 3 . k r a w ie c k i, 4 . s to la r s k i.
O b w ó d III. 1 . k r a w ie c k i, 2 , s z e w s k i, 3 . k o w a lsk i, 4 . r z e - ź n ic k i.
O b w ó d IV . 1 . s z e w s k i, 2 . k o w a ls k i, 3 . k r a w ie c k i, 4 . k o ło d z ie js k i.
O b w ó d V . 1 . k o w a ls k i, 2 . s z e w s k i, 3 , k r a w ie c k i, 4 . s to la r s k i.
P o w y ż e j w y m ie n io n e ja k o n a jlic z n ie js z e w p o s z c z e g ó l
n y c h o b w o d a c h w y b o r c z y c h z a w o d y r z e m ie ś ln ic z e z a k o m u n ik u ją m i s to s o w n ie d o § 1 9 re g u ł, w y b o r c z e g o im ię , n a z w i
s k o , z a w ó d i d o k ła d n y a d re s k a ż d e g o z w y d e le g o w a n y c h c z ło n k ó w d o p o s z c z e g ó ln y c h k o m is y j w y b o r c z y c h i ic h z a s tę p c ó w p r z e d u p ły w e m 1 6 d n i o d d n ia o g ło s z e n ia w y b o ró w , a w ię c d o d n ia 2 7 b m . n a jp ó ź n ie j. S ie d z ib y ty c h k o m is y j w y b o r c z y c h b ę d ą p o d a n e d o p u b lic z n e j w ia d o m o ś c i p ó ź n ie j.
Z a z n a c z a m ż e c z ło n k ie m o b w o d o w e j k o m isji w y b o r c z e j m o ż e b y ć ty lk o o s o b a , p o s ia d a ją c a p r a w o w y b ie r a n ia o r a z u m ie ją c a c z y ta ć i p is a ć p o p o ls k u . K a n d y d a t n a c z ło n k a Iz b y lu b je g o z a s tę p c y n ie m o ż e b r a ć u d z ia łu w p r a c a c h o b w o d o w e j k o m is ji w y b o r c z e j (§ 2 2 re g . w y b .).
G o d n o ś ć c z ło n k ó w o b w o d o w e j k o m is ji w y b o rc z e j je s t h o n o r o w a , o d je j p r z y ję c ia n ik t n ie m o ż e s ię u c h y la ć b e z u - s p r a w ie d liw io n y c h p r z y c z y n (§ 2 3 re g . w y b .)
T o ru ń , d n ia 1 1 s ty c z n ia 1 9 2 9 r.
W o jew od a : p . o. L a m o t.
— S p r a w a p o d a tk u g r u n to w e g o . Z a w ia d a m ia s ię , ż e U - m ie n n y c h lis t p o d a tk u g r u n to w e g o n a r o k 1 9 2 9 (d o d n ia 2 5 I. 2 9 r.) S o łty s ó w z a w ia d o m io n o , ż e p o tr z e b n e d r u k i p o s p o rz ą d z e n ia im ie n n y c h lis t p o d a tk u g r u n to w e g o m a n a s k ła d z ie a d m in is tr a c ja „ G ło s u W ą b r z e sk ie g o " ,
N ie c h tę b z ie p o c h w a lo n y J e z u s ’C h ry stu s M o ja o s ta tn ia g a w ę d a n a ro b iła p o d o b n o b a r
d z o d u ż o re w e te s u n ie ty lk o p o m ię d z y k o b ie ta m i, a le te ż u m ę ż c z y z n . Ż e s ło w a m o je w g a w ę d z ie m o g ły d o p ie c k o b ie tk o m , w to w ie rz ę , le c z ż e b y m ę żc z y ź n i n ie k tó rz y c z u li s ię d o tk n ię c i, w to u - w ie rz y ć m i s ię n ie c h c e . N iew iem , c o z a c z o n i, ź e ta k b a rd z o z a n ie w ia sta m i s tro n u ją , b o n ie p rz y p u s z c z a m , a b y ic h n a rz ec z o n e , a lb o ż o n y w e d le m e j g a w ę d y s p a z m ó w d o s ta ły i d la te g o w ic h o b ro n ie s ta n ę li. Ż e m je s t c h ło p e m , to s ą d z iłe m , ż e te rn c o m n a p is a ł p rz y p o d o b a m się in n y m c h ło p o m i ż e ż a d e n c h ło p n a m n ie się n ie o b u rz y . A le w id a ć o b e c n ie c h ło p s tro n y c h ło p a n ie trz y m a t w o li k o ło k ró t k ic h k ie c e k s ię p rz y c h ly b ia ć .
N a jg o rz e j to ju ż c h y b a m o ja M a łg o rz a ta n a d e - m n ą s ię n a ro z d z ie ra ła . N a w o ło w e j s k ó rz e n .e s p i
s a łb y ś ta k ie g o k a z a n ia , ja k ieg o ja b ie d n y n a s łu c h a ć s ię w te d y b y łe m z m u s z o n y . G d y ty lk o ..G ło s '1 p o p rz e c z y ta n iu g a w ę d y n a s tó ł p o ło ź y ła ź rę c e p o d p a rła n a b io d ra c h , ję ła ta k d łu g o p ra w ić o n ie w ie śc ic h c n o ta c h c i z a le ta c h , o u c z u c ia c h i p o w in -
Z w sijom ień h istorycm ych ,
R ząd P ad erew sk iego.
P ie rw sz y m rz ą d e m p o lsk im b y ł rz ą d M o - ra c z e w s k ie g o . R z ą d tu p o k ilk u ty g o d n ia c h p ia s to w a n iu w ła d z y , w id zą c p ię trz ą c e się tru d n o ś c i o o b ro n ę k ra ju i z a o p a trz e n iu w ż y w n o ś ć i b ro ń , p a ń s tw a , w o b e c p u s te k w s k a rb ie p o d a ł się d o d y m isji d n ia 1 6 s ty c z n ia 1 9 1 9 r., a N a c z e ln ik P a ń s tw a d y m isję p rz y ją ł.
P re z e s e m R a d y M in is tró w z o s ta ł Ig n a c y P a d e re w s k i, d o k tó re g o w ó w c z a s w ię k s z o ś ć n a ro d u o g ro m n e ż y w iła z a u fa n ie . P a d e re w s k i o b ją ł z a ra z e m u rz ą d m in istra s p ra w z a g ra n ic z n y c h , a w a ż n ie j
sz e te k i o trz y m a li: S ta n is ła w W o jc ie c h o w s k i, p ó ź n ie js z y p re z y d e n t R z e c z y p o s p o lite j (s p ra w y w e w n ę trz n e ), J ó z e f E n g lic h (s k a rb ), K a z im ie rz H ą cia (p rz e m y s ł i h a n d e l), L e o n S u p iń s k i (s p ra w ie d li
w o ść ), S t J a n ic k i (ro ln ic tw o ), J e rz y Iw a n o w s k i (p ra c a i o p ie k a p u b l.), H u b e rt L in d e (p o c z ta ) itd .
Ig n a c y P a d e re w sk i o b ją w sz y s te r rz ą d ó w w y d a ł d o s p o łe c z e ń s tw a d e k la ra c ję , w k tó re j ra . in . b y ły n a s tę p u ją c e z d a n ia :
„ P ie rw s z e m z a d a n ie m n o w eg o rz ą d u b ę d z ie p rz e p ro w a d z e n ie w y b o ró w i z w o ła n ie S e jm u n a d z ie ń 3 lu te g o b r.
,,D a le j n a jp iln ie jsz e jeg o z a d a n ia s ą : „ O b ro n a z a g ro ż o n y c h g ra n ic O jc z y z n y ; n ie sie n ie n a ty c h m ia s to w e j p o m o c y c ie rp ią c y m m a s o m lu d u n a s z e g o , a z w ła s z c z a ta k o k ru tn ie p rz e z w o jn ę s k rz y w d z o n e j rz e s z y ro b o tn ic z e j; s p ro w a d z e n ie ja k n a jry c h le j z a p a s ó w ż y w n o ś c i; u ru c h o m ie n ie ja k n a jsz y b s z e w a rsz ta tó w p ra c y p rz e z u ła tw ie n ie s p ro w a d z a n ia s u ro w c ó w o ra z n ie z b ę d n y c h m a s z y n fa b ry c z
n y c h ; z a p ro w a d z e n ie z d ro w e j g o s p o d a rk i fin a n so w e j z a p o m o c ą w e w n ę trz n e j i z e w n ę trz n e j p o ż \ c z k i, o ra z z b u d o w a n ie s p ra w ie d liw e g o s y s tem u p o d a tk o w e g o ; u trz y m a n ie ła d u i p o rz ą d k u w k ra ju o b ję c ie o p ie k i n a d o ś w ia to w e m i k u ltu ra ln e m ż y c ie m n a ro d u !11
J e d y n ie ty lk o c z ę ś ć n a k re ś lo n e g o p ro g ra m u z d o ła ł rz ą d P a d e re w s k ie g o w y p e łn ić . J e d n a k o w o ż te m u rz ą d o w i u d a ło s ię s p ro w a d z ić o g ro m n e ilo ść*
ż y w n o śc i z A m e ry k i, o ra z z a p e w n ić d la w o js k a b ro ń , a m u n ic ję i m u n d u ry .
O ile c h o d z i o p o lity k ę z a g ra n ic z n ą , rz ą d P a d e re w s k ie g o n a p ra w ia ć m u s ia ł b łę d y je g o p o p rz e d n ik a , p o p e łn io n e w s to s u n k u d o K o a lic ji. P a d e re w s k i ja k o m in is te r s p ra w z a g ra n ic z n y c h u g ru r - to w a ł s to su n e k P o lsk i d o z w y cię s k ic h p a ń s tw s p rz y m ie rz o n y c h , d a ją c w y ra ź n e o ś w ia d c z e n ie , ż e R z e c z y p o s p o lita P o ls k a z a ic h s p rz y m ie rz e ń c a się u w a ż a . P o lity k a b o w ie m p o p rz e d n ie g o m in is tra s p ra w z a g ra n ic z n y c h L e o n a W a s ile w sk ie g o z m ie rz a ła w rę c z d o c z e g o ś in n e g o .
J a k o k lę s k ę w ty m o k re s ie z a n o to w a ć n a le ż y z b ó je c k i n a p a d C z e c h ó w n a Ś lą sk C ie sz y ń s k i, z k tó re g o się p ó ź n ie j ty lk o c z ę ś c io w o u s u n ę li.
D n ia 2 6 s ty c z n ia o d b y ły s ię w y b o ry d o S e jm u K o n s ty tu c y jn e g o , k tó ry d n ia 9 lu te g o o d b y ł s w e p ie rw s z e u ro c z y ste p o s ie d z e n ie . Z ty m d n ie m R z e c z y p o s p o lita w k ro c z y ła n a d ro g ę d e m o k ra ty c z n e j
p ra w o rz ą d n o ś c i i ła d u k o n s ty tu c y jn e g o , to te ż d z ie ń p o z o s ta n ie p a m ię tn y m w d z ie ja c h P o ls k i.
— o —
— S z w a jc a r ja z n io s ła w iz y p a s z p o r to w e .
— Z W a s z y n g to n u d o n o s z ą : P re z y d e n t C o o lid g e p o d p i
s a ł d n ia 1 7 b m , z u r o c z y s ty m c e r e m o n ia łe m w o b e c n o ś c i
— B erlin 20. 1. Z ok azji 70 rok u życia W ilh elm a, m ie
szk ającego w D orn, M ack en zen v. S ch rod er złożył gratu lacje.
lic z n y c h s e n a to r ó w , w ic e p r e z y d e n ta D a w e s a , r z ą d u i k o r p u s u d y p lo m a ty c z n e g o d o k u m e n t r a ty f ik a c y jn y p a k t K e llo - g a p r z e z S ta n y Z e jd n o c z o n e .
— Z B ia ło g r o d u d o n o s z ą : W s z y s tk ie m in is te r ia o p r a c o w u ją e n e r g ic z n ie p la n z a r z ą d z e ń , m a ją c y c h z a z a d a n ie p r z y w r ó c e n ia c a łk o w ite g o p o r z ą d k u w a d m in is tr a c ji, o r a z p r o je k ty n o w y c h u s ta w , k tó r e p o z w o lą n a s p r a w n ie js z e f u n k c jo n o w a n ie a p a r a tu a d m in is tr a c y jn e g o . R z ą d o g ło s i w n a j
b liż s z e j p r z y s z ło ś c i, d e k la r a c ję , w k tó r e j s p r e c y z u je p r o g ra m , ja k i m a z a m ia r p r z e p r o w a d z ić .
u z r i ń ia
Ja
