h r. 5 4 Nakład W egŁ S o b o ta , d n ia 9 m a ja 1 9 3 1 r. R o k IIL
Gazeta Wąbrzeską
_ _ _ _ O rg a n K a to lic k o -N a ro d o w y
P r z e d p ła ta : m ie sięc zn ie w yn o s i z ł 1 ,5 0 z d o staw ą p o cz
to w ą z ł 1 ,69 , z o d n o sze n ie m w d o m p rze z s p ec ja ln y ch p o słań
c ó w z ł 1 ,7 5. C e n a e g ze m p la rza p o je d yń c ze g o w y n o s i g r 1 5.WVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
ID ilittl I
k iirazu M U nlD iuu: ou lulurali, M itt I sutoK .
T e le fo n n r. 6 9 .
H urts re m i l M I M U ^ tź iio , ul. M u iltt i.
O g ło s z e n ia : w iersz m lim . a a s tro n ie 7 -ła m . g r 1 0 , n a s tro n ie 4 -ła m o w ej za tek stem g r 3 0, w tek śc ie g r 5 0, n a I s tr. g r 7 5 . P rzy p o w tó rzen iac h u d z iela s ię rab atu . D la za g ran ic y 5 0 % n a d w y żki.
B ó g I O jc zy zn a I a B a s H s a s K H m a s
W je d n o ś c i s iła !
Zm iany?
O d k i l k u t y g o d n i p r a s a , z w ł a s z c z a s t o łe c z n a , z a j m u j e s i ę s p r a w ą , p r z e w i d y w a n y c h z m ia n w r z ą d z i e . P o g ł o s k i
n a r a z i e n i e ś m i a ł e , r o z p o c z ę ł y s i ę z c h w i l ą p o w r o t u m i n i s t r a P i ł s u d s k i e g o
a M a d e r y . S t o p n i o w o p o g ł o s k i z a m ie n i ł y s i ę w r o z w a ż a n i a i p r z e w i d y w a n i a
o s t a tn i o j u ż s i ę o t w a r c i e r o z t r z ą s a w p r a s ie s a n a c y j n e j : k t o m a u s t ą p i ć , a
k t o i j a k i e z a jm i e s t a n o w i s k o .
K w e s t je p e r s o n a l n e m a j ą — n a - s z e m z d a n i e m — n a j m n i e j s z e z n a c z e n i e . Z m i e n i ą s i ę o s o b y , a l e c z y z m i e n i s i ę s y s t e m i c z y z m i e n i s i ę m e t o d a ?
I s t o tn e m o ż e b y ć t y l k o t o , c o p o w o d u j e z a p j o w ie d z i z m i a n . P o d t y m w z g l ą d e m o d p o w i e d ź n a r z u c a s i ę s a m a : f a ta l n y s t a n f i n a n s o w y i p o ł o ż e n i e g o s p o d a r c z e k r a j u , w y m a g a j ą c e r a d y k a l n y c h p o s u n i ę ć i k r o k ó w d l a z a p o b i e ż e n i a k a t a s t r o f i e . S t ą d z n o w u d a l s z y w n i o s e k o e w e n t u a l n y m c h a r a k t e r z e „ n o w e g o 11 r z ą d u . M a t o b y ć r z ą d
„ g o s p o d a r c z y11, k t ó r e g o p i e r w s z e m z a d a n i e m b y ł o b y u r e a ln i e n i e b u d ż e t u .
N i e p o d o b n a w t e j c h w i l i o s ą d z i ć , i l e j e s t p r a w d y w z a p o w ie d z i a c h p i s m s a n a c y j n y c h . C z ę s t o p o d o b n e z a p o w i e d z i w y w o ł u j ą w r ę c z o d m i e n n e f a k t y . G d y b y j e d n a k p o g ł o s k i p o w y ż s z e m i a ły s i ę s p r a w d z i ć , z a w i e r a ł y b y n i e s t e ty n i e z b y t p o m y ś l n e h o r o s k o p y . W i e m y j u ż , c o w y n i k ł o z d o t y c h c z a s o w y c h w y s ił k ó w s a n a c j i n a p o l u g o s p o d a r c z e m . S t a n o b e c n y j e s t w z n a c z n e j m i e r z e i c h w y n i k i e m . W c h w il i p o w s t a n i a r z ą d u
„ g o s p o d a r c z e g o11 z r o d z i ł b y s i ę n i e w ą t p l i w i e j a k i ś p l a n c z y p r o g r a m „ g o s p o - d a r c z y“ w d u c h u o c z y w iś c i e p a n u j ą c e g o o g ó l n e g o s y s t e m u . D o t y c h c z a s d z i a ł a n o b e z p r o g r a m u , o b l i c z o n e g o n a d ł u ż s z y o k r e s . J u ż t e b e z p la n o w e p o s u n i ę c ia , u z a l e ż n i o n e j e d n a k o d c a ł o ś c i p o d s t a w y r z ą d z e n i a , d a ł y o d c z u w a ł n e d l a k r a j u n a s t ę p s tw a . C ó ż d o p i e r o m o ż e n a s t ą p i ć , g d y p o w s t a n i e p r o g r a m w i ą ż ą c y p r o j e k t y i p o m y s ł y p o s z c z e g ó l n y c h r e s o r t ó w w j e d n ą h a r m o n i j n ą c a ł o ś ć ? P o g ł ę b ie n i e i w z m o c n i e n i e e - t a t y z m u g o s p o d a r c z e g o i c o r a z w i ę k s z e ' o b c i ą ż e n i e p o d a t k o w e .
T r u d n o b o w i e m s p o d z i e w a ć s i ę , a - b y t e n s a m o b ó z p o l i t y c z n y z d o b y ł s i ę k i e d y k o l w i e k , a z w ł a s z c z a z d n i a n a d z i e ń n a j a k ą ś k a p i t a l n ą z m i a n ę s y s te m u . B ł ę d y s y s t e m u g o s p o d a r c z e g o w n a s z y c h w e w n ę t r z n y c h s t o s u n k a c h p o l i ty c z n y c h ś c i ś l e s ą z w i ą z a n e z ł u d ź m i i z i c h s p o s o b e m m y ś l e n i a i n i g d y n i e b ę d z i e p r a w d o p o d b n e , a b y p i e r w s z a b r y g a d a g o s p o d a r c z a u s t ą p i ł a z a ż y c i a s a n a c ji m i e j s c a c z w a r t e j b r y g a d z i e , b y p . S t a r z y ń s k i e g o , l u b k o g o ś p o d o b n e g o z s t ą p i ł k s i ą ż ę R a d z i w ił ł a l b o c h o c ia ż b y p . H o ł y ń s k i — t o r ó w n ie ż n i e j e s t d o p o m y ś l e n i a , b y r z ą d „ g o s p o d a r c z y “ p r z e s z e d ł n a r a d y k a l n i e o d m i e n n ą g o s p o d a r k ę o d t e j j a k a b y ł a d o t y c h c z a s . M o ż n a b y s i ę p o n i m s p o d z i e w a ć j e d y n i e p o g ł ę b i e n i a o b e c n e g o s y s t e m u .
J e d n o z p i s m s a n a c y j n y c h — t r i u m f a l n ie o b w i e s z c z a p r z y o k a z j i z a p o w i e d z i z m i a n w r z ą d z i e , i ż „ p l a c b o j u o - e z y s z c z o n y z o s t a ł z o p o z y c j i 11. G d y b y t a k i s t o t n i e b y ł o , t o b y ł o b y n i e s z c z ę ś c ie m , j e ś l i c h o d z i o s p r a w y g o s p o d a r c z e i f i n a n s o w e . O p o z y c j a n a r o d o w a z a r ó w n o z t r y b u n p a r l a m e n t a r n y c h , j a k w p r a s i e , p r z e c i w s ta w i a ł a s i ę z p e w n e m p o w o d z e n i e m r ó ż n o r o d n y m p o m y s ło m e t a t y s ty c z n y m i w y k a z y w a ła k o n i e c z n o ś ć k o n t r o l i p r z e d s t a w i c i e l s t w a n a r o d o w e g o n a d g o s p o d a r k ą f i n a n s o w ą r z ą d u . B y ł a w i ę c w m i a r ę s i ł i m o ż n o ś c i r e g u l a t o r e m , k t ó r y u - t r u d n i a ł c a łk o w i t e z a p a n o w a n ie e t a t y z m u g o s p o d a r c z e g o w p o l i t y c e r z ą d o w e j . N i e m a o b a w y , a b y n a d a l , n a w e t — a m o ż e t e m b a r d z i e j — p r z y e - w e n t u a l n y m r z ą d z i e „ g o s p o d a r c z y m 11 n i e p e ł n i ła t e j s w o j e j r o l i i d a ł a s i ę u - s u n ą ć z „ p l a c u b o j u 11 o s w ó j p r o g r a m g o s p o d a r c z y , r a d y k a l n i e r ó ż n y o d t e g o , l ę t ó r e g o z a s a d n i c z e c e c h y w i d o c z n e b y ł y w d o t y c h c z a s o w e j p o l i t y c e g o s p o d a r c z e i o d r . 1 9 2 6 .
P odniosła uroczystość religijna w Turynie.
C a łu n g ro b o w y C h ry s tu sa P a n a w y s ta w io n o n a w id o k p u b lic z
n y . W T u r y n ie w e W ło s z e c h o d b y ła s ię w ś r o d ę p o d n io s ła u r o c z y s to ś ć r e lig ij n a o tw a rc ia s re b r n e j s k r z y n i, z a w ie r a ją c e j c a łu n C h r y s tu s o w y .
N a u r o c z y s to ś c i b y ł o b e c n y k s ią ż ę n a s tę p c a tr o n u ja k o r e p r e z e n ta n t k r ó la , a r c y b is k u p T u r y n u w o to c z e n iu 1 9 b is k u p ó w o r a z > k s ią ż ę ta i k s ię ż n ic z k i d o m u k r ó le w s k ie g o .
Sprzeczne now iny.
M in is te r p o c z t i te le g ra f ó w m jr . B o e r n e r z o s ta ł p r z y ję ty w e w to r e k n a Z a m k u p r z e z P r e z y d e n ta R z e c z y p o s p o lite j n a d łu ż s z e j a u d je n c ji.
W p o in f o r m o w a n y c h k o ła c h p o li
ty c z n y c h u tr z y m u ją , ż e a u d je n c ja ta s to i w z w ią z k u z e w e n tu a ln ą r e k o n s tr u k c ją g a b in e tu . O ile b o w ie m n a c z e le g a b in e tu s ta n ą łb y p łk . P r y s to r to p . B o e r n e r o tr z y m a łb y w ty m g a b in e c ie te k ę m in is tr a p r z e m y s łu i h a n d lu .
Z d r u g ie j s tro n y w y ja z d p r e m je r a S ła w k a n a o d p o c z y n e k , o k tó r y m p r a s a s a n a c y jn a d o n io s ła p r z e d k ilk u d n ia m i, z o s ta ł p o d o b n o o d r o c z o n y , z c z e g o w n io s k u ją , iż r e k o n s tr u k c ja g a b in e tu n a s tą p i d o p ie r o p o n a d z w y c z a jn e j s e s ji S e jm u .
W p r a s ie ( ż y d o w s k ie j, z a z w y c z a j d o b r z e p o in f o rm o w a n e j) c z y ta m y n ie c o s p r z e c z n e z te m i d o n ie s ie n ia m i p o g ło s k i, ż e o s ta tn ie k o n f e r e n c je n a Z a m k u i w B e lw e d e rz e p o ś w ię c o n e b y ły n ie s p r a w o m p r z e b u d o w y r z ą d u , le c z s p r a w o m z a g r a n ic z n y m , a w p ie r w s z y m r z ę d z ie a u s tr o - n ie m ie c k ie j u n ji c e l
n e j i z w ią z a n y m z te m r o k o w a n io m z M a łą E n te n tą . R z ą d m a p o d o b n o z a
— M a n g M— M —■ t g— B M W iM IM I—M IIIIM — — —
Znow u „hochsztapler ” przed sadem .
P r a w ie p r z e z d w a la ta s p r a w o w a ł f u n k c ję r a d c y p r a w n e g o w U r z ę d z ie M o r s k im w G d y n i p . J a n J a n u s z Z a l e s k i . B y ły o f ic e r r e z e r w y , p r a w n ik k a w a le r i w y tw o r n y s a lo n o w ie c o d g r y w a ł w ż y c iu to w a r z y s k ie m G d y n i w ie l
k ą r o lę . W u r z ę d z ie S p o r z ą d z a ł u m o w y i d e c y d o w a ł w z a w iły c h k w e s tja c h p r a w n y c h . M ia ł n ie o g r a n ic z o n e z a u fa n ie p r z e ło ż o n y c h i lic z n y c h p r z y ja c ió ł.
W p o ło w ie r o k u 1 9 2 9 k a s je r o w i U - r z ę d u M o r s k ie g o z g in ę ło w k a s ie 4 .0 0 0 z ło ty c h . P o lic ja , k tó r a p r z e p ro w a d z a ła ś le d z tw o , p o d e jr z e w a ła p . Z a le s k ie g o , k tó r y w c h w ili k r a d z ie ż y p r z e b y w a ł w k a s ie , a le p r z e ło ż e n i je g o o ś w ia d c z y li w ó w c z a s , ż e je s t to „ c z ło w ie k c z c ig o d n y 11, k tó r e g o n ie w o ln o p o d e jrz e w a ć . W r e z u lta c ie z w o ln io n y z o s ta ł... o k r a d z io n y k a s je r .
P rezydent D oum ergue otw orzy!
„W ystaw ę kolonialna” w Paryżu.
F ra n cja w k o lo n ja c h s to s u je p o lity k ę p rzy c ią g a n ia.
W e ś r o d ę o d b y ło s ię w P a r y ż u u r o c z y s te o tw a r c ie „ W y s ta w y k o lo n ja ln e j" . O g o d z . 3 p o p o łu d n iu p r e z y d e n t D o u m e r g u e i k o m is a r z w y s ta w y k o lo n ja ln e j g e n e r a ł L y a u te y o p u ś c ili p a ła c E liz e js k i, u d a ją c s ię n a te r e n w y s ta w y . U w e jś c ie w y s ta w y ż o łn ie r z e k o J o n ja ln i s p r e z e n to w a li b r o ń . R o z le g ły s ię s tr z a ły a r m a tn ie i z a g r a ła e g z o ty c z n a m u z y k a .
P r e z y d e n t D o u m e r g u e i je g o o to c z e n ie o g lą d a li z w ie J k ie m z a in te r e s o w a n ie m ś w ią ty n ię A n g k o r , s ta n o w ią c ą ,g w ó ź d ź * w y s ta w y i p a w ilo n y z a g r a n ic z n e . W „ M u z e u m k o lo n ja ln e m " p r e z y d e n t D o u m e r g u e w y g ło s ił p r z e m ó w ie n ie , w z a k o ń c z e n iu k to r e g o o ś w ia d c z y ł, ż e w y s ta w a je s t o tw a r ta
N a s tę p n ie p r z e m a w ia ł k o m is a r z g e n e
ralny wystawy general Lyautey, wyraża
P o w y ję c iu z e s r e b rn e j s k r z y n i c a łu n z o s ta ł w y s ta w io n y n a w id o k p u b lic z n y n a g łó w n y m o łta r z u w k a te d r z e .
L ic z n e p ie lg r z y m k i w ło s k ie i z a g r a n ic z n e m a ją p r z y b y ć n ie b a w e m d la o b e jrz e n ia te j ś w ię te j r e lik w ji.
O c z e k iw a n e je s t p r z y b y c ie P r y m a s a p o ls k ie g o J . E . K s . K a r d y n a ła H lo n d a .
m ia r w y s tą p ić z w ła s n ą in ic ja ty w ą , k tó r a m ia ła b y o d p a r o w a ć „ a n s c h lu s s o - w e“ z a m ia r y N ie m ie c . N ie z a le ż n ie o d te g o w z w ią z k u z r o k o w a n ia m i c z e s k o - p o ls k ie m i z o s ta ł w e z w a n y s p e c ja ln ie d o W a r s z a w y p o s e ł p o ls k i w P r a d z e d r . . G r z y b o w s k i, k tó r e g o J . P iłs u d s k i p r z y ją ł n a d łu ż s z e j k o n f e r e n c ji. P o z a ła tw ie n iu r o k o w a ń p o ls k o - c z e s k ic h w s p r a w ie tr a k ta tu h a n d lo w e g o r z ą d m a p o d ją ć in ic ja ty w ę n a s z e rs z ą s k a lę w s p r a w ie w ię k s z e g o b lo k u g o s p o d a r
c z e g o . S p r a w y te s ą w te j c h w ili p r z e d m io te m r o z m ó w i r o k o w a ń .
P o z a te m w ś r o d ę w p r e z y d ju m r a d y m in is tr ó w o d b y ła s ię k o n f e r e n c ja m in is tró w g o s p o d a r c z y c h , p o ś w ię c o n a s p r a w o m r o ln y m . W o b e c ty c h z a g a d n ie ń s p r a w y w e w n ę trz n e i s p r a w y z m ia n w g a b in e c ie z o s ta ły n a r a z ie o d r o c z o n e .
I z n ó w n a p is a ć m u s im y n a m a r g i
n e s ie ty c h p o g ło s e k : „ I le w te m p r a w d y , n ie w ia d o m o 11. J e d y n ie p e w n y m je s t f a k t p o b y tu p . G r z y b o w s k ie g o w W a r s z a w ie . R e s z ta — to p r z e w a ż n ie d o m y s ły , lu b e c h a , ła p a n e w g ę s te j m g le z a g a d k o w o ś c i k o n s p ir a c y jn e j „ c z y n n i k ó w k ie r o w n ic z y c h11...
W k ilk a m ie s ię c y p ó ź n ie j — p . Z a le s k i z d ą ż y ł s ię ju ż z a rę c z y ć z je d n ą z p a ń z to w a r z y s tw a — p o z n a ł w n im , n a u lic y , s w o je g o k o le g ę z w o js k a , z w y c z a jn e g o ż o łn ie rz a , je d e n z o b y w a te li m ia s ta . R a d c a Z a le s k i w y c z u ł n ie b e z p ie c z e ń s tw o , s f a łs z o w a ł u r z ę d o w e z a p o tr z e b o w a n ie n a p a s z p o rt z a g ra n ic z n y , z a d łu ż y ł s ię p o r z ą d n ie u p r z y ja c ió ł i c z m y c h n ą ł d o P a r y ż a . N a w io s n ę r o k u 1 9 3 0 u ję to g o w N ie m c z e c h ; z n a le z io n o p r z y n im je s z c z e 1 6 .0 0 0 z ł.
Ś le d z tw o w y k a z a ło , ż e je s t o s z u s te m w y s o k ie j k la s y , ż e ż a d n e g o u n iw e r s y te tu n ie u k o ń c z y ł i ż e w o g ó le n te n a z y w a s ię J a n J a n u s z Z a le s k i. J a k , w o g ó le je s z c z e n ie w ia d o m o .
O s z u s t s ta n ą ł p r z e d s ą d e m w G d y n i d n ia 6 b m . S p r a w a b u d z i z r o z u m ia łe z a in te r e s o w a n ie .
ją c p o d z ię k o w a n ie z a g r a n ic z n y m k o m is a - rz o m i s tw ie r d z a ją c , ż e w y s ta w a w y k a ż e , ż e a k c ja k o lo n ja ln a je s t tw ó r c z ą i d o b ro c z y n n ą . D z ia ła ln o ś ć F r a n c ji w k o lo n ja c h p o le g a n a u n ik a n iu u ż y w a n ia s iły a w p r o w a d z a n iu w ż y c ie p o lity k i p r z y c ią g a n ia . W im ie n iu k o m is a r z y z a g r a n ic z n y c h p r z e m ó w ił p r z e d s ta w ic ie l W ło c h k s ią ż ę d i S c a le r a . O s ta tn i z a b r a ł g ło s m in is te r k o lo n ij R e y n a u d .
J u b ile u s z Z e lw e ro w ic z a .
W ś r o d ę w W iln ie , w te a tr z e m ie js k im n a P o h u la n c e o d b y ł s ię o b c h ó d ju b ile u s z o w y 3 0 -le c ia p r a c y a r ty s ty c z n e j A le k s a n d r a Z e lw e r o w ic z a , d y r e k to r a te a tr ó w m ie j
s k ic h w W iln ie .
Rabindranat Tagore
s ły n n y p o e ta h in d u s k i, la u r e a t N o b la k o ń c z y w d n iu 6 b m . 7 0 la t.
S trajk kupcćw
w Pabianicach,
D o n o s z ą z Ł o d z i, ż e w - P a b j a ń i c a c l o d b y ł s ię w ie lk i w ie c ta m te js z e g o k u p ie c tw a . P o n ie w a ż u r z ę d y s k a r b o w e w y m ie rz y * ły k u p c o m p a b ja n ic k im p o d a tk i'd o 5 0 0 p r o c e n t w y ż s z e , a n iż e li w r o k u u b ie g ły m , n a z n a k p r o te s tu o g ło s z o n o je d n o d n io w y s t r a j k d e m o n s tr a c y jn y . W s z y s tk ie s k le p y i p r z e d s ię b io rs tw a b y ły w ś r o d ę z a m k n ię te .
5 p c h n ię ć n o że m w s e rc e .
W ś r o d ę r a jio o g o d z in ie 5 , z g ło s ił s ię w P o z n a n iu ’ * w I I I . k o m is a r ja c ie n a W il
d z ie n ie ja k i M a k s y m ilja n -M fe lo c h , la t 2 7 i o ś w ia d c z y ł, ż e w m ie s z k a n iu p r z y u l. P a m ią tk o w e j 1 3 z n a la z ł o jc z y m a s w e g o 6 2 -le t n ie g o M a k s y m ilja n a G r a je w s k ie g o z a m o r
d o w a n e g o . K to d o p u ś c ił s ię m o r d e rs tw a , te g o n ie m o ż e p o w ie d z ie ć .
P r z y w o ła n o n a ty c h m ia s t p o g o to w ie , k tó r e z p o lic ją u d a ło s ię n a m ie js c e w y p a d k u . P o lic ję o r a z p o g o to w ie p r z y ję ła ż o n a G r a je w s k ie g o o r a z 2 0 -le tn i w y c h o w a n e k G r a je w s k ic h B o le s ła w M a tu s z e w s k i. — S tw ie r d z o n o , ż e G r a je w s k i o tr z y m a ł w s e r c e p ię ć p c h n ię ć n o ż e m r z e ź ń ic k im , k tó r y z n a le z io n o le ż ą c y o b o k n a s to le . R a n y w y k a z y w a ły , ż e m o r d e r s tw a d o k o p a n o n a s ta r c u z n ie n a c k a .
W ła d z e n a r a z ie p r z y tr z y m ^ y c z ło n k ó w r o d z in y a ż d o w y ś w ie tle n ia ta je m n ic z e g o w y p a d k u .
P o d s ą d za fa b ryk o w an ie e m e * ry tó w w o js k o w y c h .
M a d r y t 6 .-5 . (R a d jo ).
P r o k u ra to r g e n e r a ln y p o c ią g n ą ł d o o d p o w ie d z ia ln o ś c i k a r n e j b . m in is tra m o n a r c h is ty c z n e g o L a C ie r v a z a s f a łs z o w a n ie ro z p o r z ą d z e n ia k r ó le w s k ie g o o z w a ln ia n iu o fic e ró w . L a C ie r v a s f a łs z o w a ł d o k u m e n t w ty m s e n s ie , ż e n a k a z y w a ł o n k o m is jo m le k a rs k im u z n a w a n ie n ie w y g o d n y c h p o lity c z n ie o f ic e r ó w z a c h o r y c h i n ie z d a t- n y c h d o s łu ż b y .
Św intuch.
B . p o s e ł „ B ia ło r u s k ie j H r o m a d y 11 R a k M ic h a jło w s k ij u c ie k ł d o S o w ie tó w , g d z ie d e n u n c ju je o b e c n ie lic z n y c h n a u c z y c ie li i in te lig e n tó w , z a m ie s z k a ły c h n a - B ia ło ru s i s o w ie c k ie j, n a s k u te k c z e g o b o ls z e w ic y m a s o w o ic h a r e s z tu ją .
Ł a jd a k R a k - M ic h a jło w ’s k ij w r o k u 1 9 1 £ d o 1 9 2 0 b y ł c z ło n k ie m „ B ia ło r u s k ie j K o rn i s ji W o js k o w e j11, o r g a n iz a c ji, s tw o r z o n e j p r z e z w y w ia d b o ls z e w ic k i.
K o n k u ren c i p o c zty .
W ła d z e ś le d c z e w J a n o p o lu (M a ło p o l
s k a w s c h o d n ia ) w y k r y ły d w ie n ie le g a ln e p o c z ty : je d n ą p r o w a d z o n ą p r z e z S z p r in - g e r a i d r u g ą p r z e z n ie ja k ie g o C e is la S a lo m o n a . P r z e w o z ili o n i k o r e s p o n d e n c ję p o c z to w ą i p ie n ią d z e o d k u p c ó w lw o w s k ic h z a . o p ła tą o d 5 0 g r . d o 5 z ł. P r o c e d e r te n u p r a w ia li ju ż o d d łu ż s z e g o c z a s u , n a r a ż a ją c s k a r b p a ń s tw a n a s tr a ty . S p r a w ę
s k ie ro w a n o d o w ła d z s ą d o w y c h .
Str. 1
Grudziądz przed zjazdem
rzemiosła pomorskiego.
SRQPONMLKJIHGFEDCBAO b y w a te ls tw o m ia s ta G ru .d z iQ .d z a , p r z y g o to w u je s ię d o g o d n e g o p r z y ję c ia d e le g a tó w T o w . R z e m ie ś ln ik ó w S a m o d z ie ln y c h , k tó r z y w n ie d z ie lę d n ia 1 0 m a ja p rz y b ę d ę , lic z n ie d o te g o m ia s ta n a z ja z d r z e m io s ła .
D z ie ń 1 0 m a ja b ę d z ie p r z e to p r a w - d z iw e m ś w ię te m p r a c y n a s z e g o r z e m io s ła , k tó r e w c z a s a c h n ie w o li d z ie r ż y ło w y s o k o s z ta n d a r n a ro d o w y i k a to lic k i, w a lc z ę -c o n ie p o d le g ły b y t p o lity c z n y , a o b e c n ie s w o ję p r a c ę i tę ż y z n ę d u c h a , w y k u w a ja ś n ie js z e ju tr o .
N ie c h a j w s z y s c y r z e m ie ś ln ic y p o ś p ie s z ę ja k n a jlic z n ie j n a z ja z d g r u - d z ię d z k i.
Jeszcze jeden proces
o obrazę J. Piłsudskiego.
L w o w s k i s ą d o k rę g o w y r o z p a tr y w a ł s p r a w ę T e o d o ra L e n iu ty z M o stó w W ie lk ic h , o - s k a rż o n e g o o z n ie w a ż e n ie p o r tr e tu J . P ił
s u d s k ie g o i w y p o w ie d z e n ie p o d a d r e s e m J . P iłs u d s k ie g o k ilk u o b ra ź liw y c h s łó w .
S ą d g ro d z k i w M o s ta c h W ie lk ic h s k a z a ł o s k a rż o n e g o n a 1 4 d n i a r e s z tu b e z z a m ia n y n a g rz y w n ę , s ą d o k rę g o w y w e L w o w ie u - c h y lił te n w y ro k , z m n ie js z a ją c o s k a r ż o n e m u k a r ę d o c z te re c h d n i a r e s z tu z z a m ia n ą n a 2 0 z ło ty c h g rz y w n y .
Biskup Podlaski wzywa.
J . E . k s . d r. H . P rz e ź d z ie c k i, b is k u p p o d la s k i, w y d a ł o d e z w ę , w k tó r e j k r e ś li s tra s z n y o b ra z z n is z c z e n ia n a s z y c h z ie m p ó łn o c n o -w s c h o d n ic h p rz e z p o w ó d ź .
W k o ń c u s w e j o d e z w y k s . b is k u p w z y w a d u c h o w ie ń s tw o i lu d d o s k ła d a n ia o f ia r n a rz e c z p o w o d z ia n .
Delegat Polonji amerykańskiej.
Z a r z ą d Z je d n o c z e n ia P o lsk ie g o rz y m .- k a to lic k ie g o , n a jw ię k s z e j p o ls k ie j i k a to lic k ie j o r g a n iz a c ji w S ta n a c h Z je d n o c z o n y c h , w y d e le g o w a ł n a u ro c z y s to ś ć o d s ło n ię c ia p o m n ik a W ils o n a w P o z n a n iu w d n . 4 lip - c a b r. s w e g o n a c z e ln e g o k a p e la n a , k s . d z ie k a n a B r o n is ła w a C e lic h o w s k ie g o .
Urlop płk. Matuszewskiego.
K ie ro w n ik m in . s k a r b u p łk . M a tu sz e w s k i w z ią ł u r lo p n a p rz e c ią g je d n e g o ty g o d n ia . Z a s tę p u je g o w ic e m in is te r s k a r b u p łk . K o c .
Sprawa „Żeglugi Polskiej".
W ś ro d ę o d b y ło s ię b a rd z o d łu g ie p o s ie d z e n ie k o m ite tu e k o n o m ic z n e g o r a d y m in i
s tró w , n a k tó r e m o b ra d o w a n o n a d s p r a w ą p r z e k s z ta łc e n ia p r z e d s ię b io r s tw a p a ń s tw o w e g o „ Ż e g lu g a P o ls k a “ w in s ty tu c ję p r y w a tn a
Rewelacje.
W ś r o d ę w a r s z a w s k i „ R e k o r d W ie - c z o r n y “ z a c z ę ł o g ła s z a ć s e n s a c y jn e r e w e la c je o k ie r o w n ik a c h s a n a c y jn e j p r a s y c z e r w o n e j, z a p o w ia d a ję c ic h d a ls z y c ię g . D z iś , w e c z w a r te k , p r a s a c z e r
w o n a o g ła s z a w s a n a c y jn y m „ E x p r e s - s ie P o r a n n y m11 o ś w ia d c z e n ie , ż e b ę d z ie
„ R e k o r d11 i a u to r ó w r ą w e la c y j ś c ig a ła k a m ie i c y w iln ie .
Echa zbrodni.
P o lic ja , p r z e p r o w a d z a ję c ś le d z tw o w s p r a w ie z a m o rd o w a n ia w p o c ię g u k p t.
Ł o p a tk i i s ie rż a n ta B r o jk a , z n a la z ła p o d R a f a łó w k ę w a liz k ę , p o r z n ię tę n o ż e m , a n a le ż ę c ę d o z a m o r d o w a n y c h . A r e s z to w a n o w ie lu o s o b n ik ó w , p o d e j
r z a n y c h o n a p a d , p o s ia d a ję c y c h o b y w a te ls tw o s o w ie c k ie .
GAZETA WĄBRZESKA - gonota, dnia 1 mala 1831
„Zeppelin" uda sie na biegun razem z „Nautilusem .
Nowa próba niemiecka zaimponowania światu.
P r a s a n ie m ie c k a d o n o s i, ż e m ię d z y
„ T o w a rz y s tw e m b u d o w y Z e p p e lin ó w 11 i a m e r y k a ń s k im k o n c e rn e m p r a s o w y m H e - a r e ta z a w a r ta z o s ta ła u m o w a w s p r a w ie w y p r a w y n a u k o w e j s te r o w o a „ Z e p p e lin "
d o b ie g u n a p ó łn o c n e g o . M a to b y ć p r ó b a d o ta rc ia ró w n o c z e ś n ie z e k s p e d y c ją d o b ie g u n a W ilk in s a n a ło d z i p o d w o d n e j „ N a u tilu s " , z k tó r ą „ Z e p p e lin " p o z o s ta w a ć w i
Genewa już blisko...
J u ż z a le d w ie ty d z ie ń d z ie li n a s o d p o c z ą tk u r o z p r a w g e n e w sk ic h . Z e s p r a w n a s d o ty c z ą c y c h p o z o s ta ją z s e s ji m in io n e j:
s p r a w y ś lą s k ie i m a ło p o ls k ie , p rz y b y w a te r a z s y tu a c ja w G d a ń s k u , a p o n a d w s z y s t- k ie m g ó ru je k w e s tja i n a s b e z p o ś re d n io o b c h o d z ą c a „ A n s c h lu s s u " a u s tr o - n ie m ie c k ie - g o . W k o ła c h rz ą d o w y c h c z y n ią p rz y g o to w a n ia d o r o z p r a w g e n e w sk ic h . P r z e d w y ja z d e m d o G e n e w y , k tó r ą to p o d ró ż m in . Z a le s k i o d b ę d z ie p rz e z P a r y ż — b ę d z ie o n
Oficer z ll-ego Oddziału
skazany za sprzeniewierzenia pieniężne na degradację i 5 lat więzienia.
W e w to r e k u b ie g ły w W a r s z a w ie w w o js k o w y m s ę d z ię o k r ę g o w y m o g ło s z o n y z o s ta ł w y r o k w p r o c e s ie k p t.
S k w ie r c z y ń s k ie g o . b r e fe r e n ta b u d ż e to w e g o O d d z . I I S z ta b u (w y w ia d ).
K p t. S k w ie r c z y ń s k i z o s ta ł s k a z a n y n a 5 la t w ię z ie n ia i d e g ra d a c ję . N a le ż y tu p r z y p o m n ie ć , ż e k p t. S k w ie r
c z y ń s k i b y ł r e f e r e n te m b u d ż e to w y m O d d z . I I S z ta b u , k tó r y d y s p o n o w a ł z n a c z n e n r s u m a m i, p o c h o d z ę ? e m i p r z e w a ż n ie z f u n d u s z u d y s p o z y c y jn e g o m i
n is te rs tw a s p r a w w o js k o w y c h .
W u b . r . k p t. S k w ie rc z y ń s k i p r z e s z e d ł n a e m e r y tu rę . U s tę p u ję c z w o j-
Pogłoski o nowych „podarkach*1 dla urzędników.
Pułkownicy: Pieracki, Gluth-Nowowiejski i Prystor przynio
są im pewnie „gościńce" w postaci nowelizacji pragmatyki i redukcyj...
N a s z k o r e s p o n d e n t s to łe c z n y , p . H . W . p is z e :
— „ N o w e liz a c ja p r a g m a t y k i u - r z ę d n i c z e j b y ła ju ż z a p o w ia d a n a p r z e z w ic e p r e m je r a n a s e s ji b u d ż e to w e j p r z y r o z p r a w a c h n a d b u d ż e te m p r e z y d ju m R a d y M in is tr ó w . W te d y to p . P ie r a c k i z a p o w ie d z ia ł k o n ie c z n o ś ć d o k o n a n ia z m ia n w k ie r u n k u z w ię k s z e n ia d y s c y p lin y u r z ę d n ic z e j, w k ie r u n k u z m ia n y s p o s o b ó w b a d a n ia k w a - lif ik a c y j u r z ę d n ic z y c h i t. p . O b e c n ie p r z y p r z y jm o w a n iu u r z ę d n ik ó w z a ła tw ia s ię k w e s tję k w a lifik a c y jn ę k o le - g ja ln ie . P r z e d ło ż e n ie r z ę d o w e p o d o b n o r o z s z e r z y k o m p e te n c je s z e fó w i n a c z e l
n ik ó w u r z ę d ó w , o g r a n ic z a ję c k o m p e te n c je k o le g ja ln e . B ę d z ie to d la o b e c n y c h r z ę d ó w o w ie le w y g o d n ie js z e , g d y ż ty m c z a s e m s ta n o w is k a k ie r o w n i
c z e m o g ę b y ć o w ie le ła tw ie j o b s a d z o n e p r z e z „ s w o ic h " .
Z r e s z tę k o ło m k ie ro w n ic z y m n ie
n ie n w b e z p o ś re d n im k o n ta k c ie .
Sterów i c c m a z a m ia r z a b r a ć w s z y s tk ie p rz y b o ry d o a k c ji r a tu n k o w e j d ila e k s p e d y c ji p o la r n e j. N a p o k ła d z ie s te ro w c a z n a j d o w a ć s ię m a ją p r z e d s ta w ic ie le N ie m ie c , S ta n ó w Z je d n ., A n g lji i R o e ji s o w ie c k ie j, k ilk u u c z o n y c h o r a z z a ło g a 4 5 o s ó b . „ Z e p p e lin " w y r u s z y z b a z y n a Z ie m i F ra n c ia z - k a J ó z e fa .
je s z c z e p r z y ję ty w g e n e r a ln y m in s p e k to r a c ie a r m ji. S p r a w ie te j b ę d z ie ró w n ie ż p o ś w ię c o n e n a jb liż s z e p o s ie d z e n ie r a d y m in i
s tró w , n a k tó r e m o b o k in n y c h , m a ją b y ć p rz e d ło ż o n e p r o je k ty r e f o r m y p r a g m a ty k i i n o w e liz a c ji u s ta w y s a m o rz ą d o w e j.
W s k ła d d e le g a c ji p o ls k ie j, k tó r a m a w y je c h a ć d o G e n e w y , w c h o d z ą o p ró c z m in . Z a le s k ie g o p p .: S z u m la k o w s k i, P a c z y ń s k i, R o m a n , S o k o ło w s k i i g e n . K a s p rz y c k i.
s k a p o s ta n o w ił k u p ić m a ję te k z ie m s k i.
N ie m a ję c w d o s ta te c z n e j ilo ś c i n a te n c e l p ie n ię d z y z w ró c ił s ię ? a p o m o c ę o - s ó b w p ły w o w y c h d o g e n G ó r e c k i e g o i o tr z y m a ł p o ż y c z k ę w k w o c ie 3 5 0 .0 0 0 z ł. W k r ó tc e p o te m k p t. S k w ie r
c z y ń s k i z o s ta ł o s k a r ż o n y o d e f ra u d a c je p ie n ię ż n e . O k a z a ło s ię b o w ie m , ż e je g o n a s tę p c a n a s ta n o w is k u r e fe r e n ta b u d ż e to w e g o O d d z . I I S z ta b u w y k ry ł s z e re g n a d u ż y ć , id ę c y c h w d z ie s ię tk i ty s ię c y z ło ty c h .
E p ilo g ie m b y ła r o z p ra w a s ę d o w a i w y r o k s k a z u ję c y k p t S k w ie r c z y ń s k ie - g o -
p o d o b a s ię n a w e t ta s a m o d z ie ln o ś ć , ja - k ę d z is ia j u r z ę d n ic y o k a z a li w z g lę d e m z n iż k i 1 5 -p ro c e n to w e g o d o d a tk u . I c h z d a n ie m s a m o d z ie ln o ś ć ta s z ła — z a d a le k o .
K o n ie c z n e je s t je s z c z e u z y s k a n ie s p o s o b u n a d o k o n a n ie r e d u k c ji w p e r s o n e lu u r z ę d n ic z y m . O b n iż e n ie d a ls z e p o b o ró w u r z ę d n ic z y c h je s t w y b itn ie n ie p o p u la r n e . N ie z n a c z y to w c a le , b y o n o n ie g ro z iło . O w s z e m s ły c h a ć g ło s y o p o tr z e b ie o b n iż e n ia u p o s a ż e n ia p r a c o w n ik o m w y ż s z y c h k a te g o r y j, o p o tr z e b ie o b n iż e n ia w z g lę d n ie s k a s o w a n ia z u p e łn ie d o d a tk ó w , n p . s to łe c z n e g o itd . P r o je k ty te s ę je s z c z e r o z p a tr y w a n e , le c z n ie z d e c y d o w a n e . N a to m ia s t o w ie le r e a l n i e j s z y je s t z a m ia r ta k ie j z m ia n y p r a g m a t y k i , k tó r a b y d a w a ła r z ę d o w i m o ż n o ś ć d o k o n a n ia z m n ie js z e n ia l i c z b y e t a tó w .
W ty m k ie r u n k u id ę p r a c e n a d z w y c z a jn e j k o m is ji a d m in is tr a c y jn e j, is t-
_________ Nr. Sr
n ie ję c e j p r z y p r e z y d ju m R a d y M in i
s tr ó w , k ie r o w a n e j n ie p r z e z b . w ic e m i
n is tra J a r o s z y ń s k ie g o , a p łk . G l u t h - N o w o w i e j s k i e g o . O n a to m a z a z a d a n ie d o k o n a ć „ u s p r a w n ie n ia a d m i- n is tr a c ji“ i o k r e ś lić ilo ś ć p o tr z e b n y c h w d a n y m u r z ę d z ie e ta tó w . O ile w ia d o * m o , lic z b a p r o p o n o w a n y c h p r z e z n ię e ta tó w je s t d a le k o n iż s z a , a n iż e li e ta tó w is tn ie ję c y c h .
N o w e la p r a g m a ty k i u r z ę d n ic z e j In a p o d o b n o z m ie r z a ć d o p o d w y ż s z e n ia ilo ś c i la t u p r a w n ia ję c y c h d o k o r z y s ta n ia z e m e r y tu r y z 1 0 la t, ja k d o ty c h c z a s , n a 1 5 . W r a z ie u c h w a le n ia ta k ie j n o w e li r z ę d o tr z y m a łb y o k a z ję d o z lik w id o w a n ia w ie lu e ta tó w b e z o b c ię ć ż a n ia f u n d u s z u e m e ry ta ln e g o .
W te n s p o s ó b n o w e liz a c ja p r a g m a ty k i s z ła b y ta k ż e n a r ę k ę m in is tro w i M a tu s z e w s k ie m u , k tó r y w o b e c o b e c n y c h w p ły w ó w d o s k a r b u p a ń s tw a , o - g lę d a s ię z a d a ls z e m i o s z c z ę d n o ś c ia m i.
T a k ie c e le b ę d z ie ’ m ia ła z a p o w ie
d z ia n a s e s ja n a d z w y c z a jn a p a r la m e n - tu “ . —
W te j s a m e j c ie k a w e j i ż y w o o b c h o - d z ę c e j o g ó ł u r z ę d n ic z y m a te rji p is z e k o r e s p o n d e n t w a r s z a w s k i k r a k o w s k ie g o s y jo n is ty c z n e g o „ N o w e g o D z ie n n i k a " (n r. 1 2 1 ) c o n a s tę p u je :
— „ U d a ło s ię b e z w s z e lk ic h tr u d n o ś c i w y d o s ta ć o d S e jm u b u d ż e t. O b e c n ie a to li m in is te r s k a rb u o ś w ia d c z a n a k a ż d y m k r o k u , ż e m u s i s k r a c a ć w y d a t k i. N a s tę p iła r e d u k c ja p e n s y j u r z ę d n ic z y c h , a le w m ia ro d a jn y c h s f e r a c h o ś w ia d c z a ję , ż e je s t to z a m a ł o , ż e tr z e b a w ię c e j o s z c z ę d z a ć . Z a b ie r a s ię te d y w ic e p r e m je r P ie ra c k i d o p r a c y w k ie r u n k u o c z y s z c z e n i a a p a ra tu id m in is tr a c y jn e g o . T r z e b a z r e d u k o w a ć lic z b ę u r z ę d n ik ó w o 2 5 p r o c e n t, tr z e b a z m n ie js z y ć p e n s je w y ż s z y c h u r z ę d n i
k ó w , a b y u s p o k o ić n iż s z y c h , c ie r p ię - c y c h z p o w o d u r e d u k c ji.
P r a c a ta w y m a g a p r z e g r u p o w a n i a . T r z e b a n o w e g o c z ło w ie k a , k tó r y b y b e z w z g lę d n ie p r z e p r o w a d z ił p r o g r a m . W s f e r a c h p o lity c z n y c h o p o - w ia d a ję , ż e te n , k to o c z y ś c ił K a s y C h o r y c h i l i s t ę o f i c e r ó w , te n z d o ła ta k ż e p r z e p r o w a d z ić n o w y p r o g r a m r z ę d u . W s k a z u je s ię p a lc e m n a b y łe g o k ie r o w n ik a o d d z ia łu p e r s o n a l
n e g o w m in is te rs tw ie w o jn y , b . m in i
s tr a p r a c y , a o b e c n e g o m in is tr a h a n d lu — p . P r y s t o r a . Z a k ilk a d n i b ę d z ie m y ju ż w ie d z ie ć , k to s ta n ie n a p r a w d ę n a c z e le s ta re g o — n o w e g o , ty lk o p r z e g r u p o w a n e g o rz ę d u * * . —
A w ię c te r a z p o 1 5 -p ro c e n to w e j 1 o b n iż c e p ła c , u r z ę d n ic y m o g ę s ię b a ć tr z e c h p u łk o w n ik ó w : P ie r a c k ie g o , j G lu th - N o w o w ie js k ie g o i P r y s to r a , b o n io s ę im o n i w p o d a r k u n o w e liz a c ję p r a g m a ty k i i r e d u k c je . . .
Piorun ioh poraził.
W c z a s ie b u r z y , s z a le ję c e j w P o z n a n iu , z a tr u d n ie n i p r z y n a p r a w ie s ie c i e le k tr y c z n e j p r a c o w n ic y K o p e r s k i i G ó r a lc z y k z o s ta li p o r a ż e n i u d e r z e n ie m p io r u n u . K o p e r s k i o c ie m n ia ł i je s t m a ła n a d z ie ja , b y w z r o k o d z y s k a ł, G ó r a lc z y k z a ś d o z n a ł p o r a ż e n ia p r a w e j r ę k i.
Brawo!
W K a rw in ie (C z e c h o s ło w a c ja ) p o w s ta i k o m ite t o r g a n iz a c y jn y „ L ig i p r z y ja c ió ł m o rz a p o ls k ie g o " .
N a c z e le k o m ite tu s ta n ą ł p o s e ł p o lsk i d o p a r la m e n tu w P r a d z e d r. B u z e k . L ic z b a z g ło sz e ń p rz e s z ła ju ż 2 0 0 o s ó b i w y k a z u je s ta le w z ro s t.
J. I. Kraszewski. 1 4 6
Bruhl.
CZASY SASKIE.
P o w ie ś ć . (C ię g d a ls z y ) .
B r iih l c z u ł s ię o d p r a w io n y z n i- c z e m , a c a ły z a c h ó d b y ł s tra c o n y . N ie w ie d z ia ł, c z e m u te n o p ó r p r z y p is a ć ; G u a r in i i o n s p o g lą d a li n a s ie b ie . K ró l ś p ie s z y ł z w y jś c ie m . M u - s ie li n a ty c h f ia s t z a n im w y jś ć ta k ż e z p o k o jó w i B r iih l w c ią g n ą ł s p o w ie d n ik a d o g a b in e tu p r z y le g łe g o .
P a p ie r y r z u c ił n a s tó ł z n ie c h ę c o n y .
— N ie r o z u m ie m — r z e k ł.
— P a z ie n z a ! C o l te m p o e c o lla p a g lia m a tu r a n o le n e s p o le ! — o d p a r ł G u a r in i. — D o ju tr a , to n ie m o g ło s ię s ta ć ta k p r ę d k o . K ró l n ie m ó w ił n ic , o s w o i s ię z tą m y ś lą , a ż e n ic m u ta k n ie c ię ż y , ja k p o n a w ia n e s z tu r m y , p o s ta w ic ie n a s w o je m .
Z a m y ś lił s ię m in is te r.
— Z a w sz e to ź le ! — r z e k ł. — W s e r c u c o ś d la S u łk o w s k ie g o z o s ta ło .
P o c z ę li s z e p ta ć i n a r a d z a ć s ię z G u a rin im . J e z u ita n a ty c h m ia s t u - d a ł s ię d o k r ó lo w e j, B r iih l z p a p ie ra m i d o d o m u .
N a jr e g u la r n ie js z y w ż y c iu s w e m k ró l, ja k m ó w iliś m y ju ż , w p o p o łu d
n io w y c h g o d z in a c h , k tó r e s z la f r o k o - w e m i n a z y w a n o , p r z y fa jc e , p r z y p u s z c z a ł d o s ie b ie ty lk o ty c h , c o g o m o g li z a b a w ić . B r iih l, je ś li s ię ta m z ja w ił o ty m c z a s ie , m u s ia ł ta k ż e z a p o m n ie ć o o b o w ią z k a c h m in is tr a , a w z ią ć n a s ie b ie tr e f n is a . L e c z , ż e o ty c h g o d z in a c h n ie g r o z iło ż a d n e n ie b e z p ie c z e ń s tw o , b o n ik o g o n a z a m e k o p ró c z d o m o w y c h , n ie w p u s z c z a n o , b a r d z o r z a d k o z ja w ia ł s ię m in is te r . K ró l b a w ił s ię z tr e fn is ia m i s w y m i, lu b w e d le f a n ta z ji, n ie w o ln o m u ty lk o b y ło w e z w a ć n ik o g o ta k ie g o , k tó r y b y d o d w o r u n ie n a le ż a ł, a b r iih lo w s c y z a u s z n ic y , g d y b y n a w e t r o z k a z o d e b r a li, z n a le ź lib y s p o s ó b n ie s p e łn ie n ia g o , a ż z a s ię g n ą w s z y r a d y m in is tr a .
Z c z a s ó w A u g u s ta M o c n e g o p o z o s ta ł, ja k in n i, p r z y w ią z a n y d o d w o r u , s ła w n y ó w H a n s w u r s t n . p a n a , J ó z e f F r ó h lic h , k tó r y s ię n o s ił z k lu c z e m s r e b r n y m s z a m b e la ń s k im n a g r z b ie c ie , b io r ą c y m w s ie b ie k w a r tę w in a .
L e c z d a w n ie j u lu b io n y p a n u , te r a z b y ł ty lk o p o n im p a m ią tk ą . B r iih l, k tó r y m u n ie d o w ie r z a ł, s ta r a ł s ię g o u s u w a ć r ó w n ie , ja k b a r o n a S c h m ie d e l. C a łk ie m je d n a k d a w n y c h s łu g o jc a n ie d o p u ś c iłb y b y ł A u g u s t o d p ę d z ić . F r ó h lic h m ia ł s w ó j
d o m z a m o s te m ( h a r re n h a u s ) , m ia ł s ię ju ż d o b rz e i n ie c z ę s to s ię p o k a z y w a ł u d w o r u ; a le , ile k r o ć s ię p o k a z a ł, d o s y ć b y ło A u g u s to w i tw a r z je g o p u c o ło w a tą i ś m ie ją c ą s ię z o b a c z y ć , a b y s ię ju ż ś m ia ć n a k r e d y t, n im je s z c z e w y r z e k ł s ło w o .
D n ia te g o p o jo b ie d z ie n ie b y ło B r tih la . F r o s c h d o s ta ł f lu k s ji o d p o lic z k a , k tó r y m u S to r c h w y m ie r z y ł, n ib y ż a r te m , z a c o z o s ta ł u k a r a n y a r e s z te m p r z y k u c h n i. N ie b a rd z o s ię w ię c z d z iw io n o , g d y k r ó l p a z ia w y s ła ł, a b y m u F r ó h lic h a s p r o w a d z ił.
P o n ie w a ż fig le F r ó h lic h a n a jw y r a - z is ts z e m i s ię s ta w a ły i d z ia ła ły n a j
m o c n ie j, g d y n a p r z e c iw w e s o łe j tw a r z y s ta re g o tr e f n is ia s ta n ą ł k a m m e r - k u r je r , b a r o n S c h m ie d e l z m e la n c h o - lic z n e m s w o je m o b lic z e m , p a ź z a p y ta ł, c z y i S c h m ie d e l m ia ł b y ć w e z w a n y .
K r ó l p o trz ą s ł g ło w ą i p o w tó r z y ł m u :
— F r ó h lic h s a m .
W ie lk ie b y ło z d z iw ie n ie s ta r e g o H a n s w u r s ta , g d y m u n a z a m e k iś ć k a z a n o . W d z ia ł, ja k m ó g ł n a jż y w ie j, je d n ą z e tr z e c h s e t s u k n i p s tr y c h , k tó r e m u s p r a w ił A u g u s t M o c n y ; k lu c z s w ó j p r z y c z e p ił i p u ś c ił s ię m i
m o w ic h r u p r z e z m o s t p ie s z o , m y ś lą c ty lk o , c z e m n . p a n a z a b a w ić potrafi..
T r e f n is ie te ż m a ją c h w ile , w k tó r y c h s ię im ś m ia ć i ś m ie s z y ć n ie c h c e . J e d n ą z ta k ic h w ła ś n ie p r z e b y w a ł ó w F r ó h lic h s e m p e r, n u n q u a m tr a u rig n a m e d a lu , a le w n a tu r z e c z ę s to ja k o c e t k w a ś n y . N ie w y d a w a ł s ię o n z te m , ż e m u te ra ź n ie js z e p a n o w a n ie w c a le w s m a k n ie s z ło , s ta r e c z a s y w y d a w a ły m u s ię n ie s k o ń c z e n ie le p s z e m i, c h o ć w is to c ie w c a le n ie b y ły d o b re .
N a łó g ty lk o i d łu g ie n a w y k n ie n ie d o w y d o b y w a n ia z s ie b ie w e s o ło ś c i n a r o z k a z y z d o ła ły z F r ó h lic h a i ty m r a z e m w y k r z e s a ć is k ie r k ę , z k tó r ą w o c z a c h i m in ie s ta w ił s ię p rz e d k r ó le m .
O p ró c z d o w c ip u s w e g o m ia ł d la z a b a w y F r ó h lic h w ie lk ą z r ę c z n o ś ć w k u g la r s k ic h s z tu k a c h i ty m ra z e m ła tw ie j m u b y ło p o c z ą ć o d fig la , n iż o d k o n c e p tu .
U k lę k n ą w s z y p r z e d k r ó le m i z ło ż y w s z y c z o ło b itn o ś ć , F r ó h lic h c - ś w ia d c z y ł, iż ta k b ie g ł n a r o z k a z n . p a n a , ż e m u w g a r d le z u p e łn ie z a s c h ło . O d c z e p ił s w ó j k lu c z s z a m b e la ń s k i i o ś m ie lił s ię p r o s ić , c z y b y n p a n , u w z g lę d n ia ją c w ie k je g o i s ta r g a n e s iły , n ie d o z w o lił m u d is w z m o c n ie n ia n a p ić s ię w in a . K rÓ i k la s n ą ł w r ę c e i k a z a ł p a z io w i p r z y n ie ś ć b u te lk ę .
