Nr. 38. Wąbrzeźno, sobota 19 września 1925. Rok 2JIHGFEDCBA
E w a n g e l j a
s w . Ł u k a s z a r o z d z . 1 4 , w ie r s z I — 1 1 . W o n c z a s , g d y J e z u s w s z e d ł d o d o m u je d n e g o p r z e d n ie js z e g o F a r y z e u s z a , w S a b b a t, je ś ć c h le b , a o n i G o p o d s tr z e g a li. A o to c z ło w ie k n ie k tó r y o p u c h ły b y ł p r z e d N im . A J e z u s o d p o w ia d a ją c ,*
r z e k ł d o b ie g ły c h w Z a k o n ie i F a r y z e u s z o w i m ó w ią c i G o d z ili s ię w S a b b a t u z d r a w ia ć ? L e c z o n i m ilc z e li. A O n w z ią w s z y g o , u z d r o w ił i o d p r a w ił. A o d p o w ia d a ją c , r z e k ł d o n i c h : K tó re g o z w a s o s ie ł, a lb o w ó ł w p a d n ie w s tu d n ię , a n ie w n e t g o w y c ią g n ie w d z ie ń s o b o tn i? I n ie m o - J g li M u n a to o d p o w ie d z ie ć . I p o w ie d z ia ł te ż p o - p o b ie ń s tw o d o z a p r o s z o n y c h , b a c z ą c , ja k o p ie r w s z e s ie d z e n ia o b ie r a li, m ó w ią c d o ''n ic h : G d y b ę -' d z ie s z w e z w a ń n a g o d y , n ie s ia d a jż e n a p ie r w ś ź e m m ie js c u , a b y s n a d ż g o d n ie js z y n a d c ię n ie b y ł w e z w a ń o d n ie g o ; a p r z y s z e d łs z y te n , k tó r y c ie b ie o n e g o w e z w a ł, n ie r z e k ł c i : D a j te m u , m ie js c e a w te d y b y ś z e w s ty d e m p o c z ą ł m ie ć o s ta te c z n e m ie js c e . A le g d y b ę d z ie s z w e z w a ń , id ź ' a ■ s ią d ź n a p o ś le d n ie m m ie js c u : ż e g d y p r z y jd z ie te n , k tó r y c ię w e z w a ł, r z e c z e to b ie : P r z y ja c ie lu , p o s ią d ź s ię w y ż e j. T e d y b ę d z ie s z u c z c z o n s p o łe m - z ^ to b ą , s ie d z ą c y m i. B o w s z e lk i, c o s ię w y n o s i, u n iż o n b ę d z ie , a k to s ię u n iż a , w y w y ż s z o n b ę d z ie . r -
N a u k a z e w a n g e ljb • ■
D la c z e g o C h ry s tu s P a n ja d ł z< F a ry z e u s z a m i, . • - k tó rz y ta k w ielc e b y li d la N ie g o n ie p rz y ja z n y m i ?
N a s a m p rz ó d z a p e w n ie d la teg o , g d y ż p ra w d o p o d o b n ie , ja k c z ę s to w in n y c h , ta k i ty m ra z e m / . b y ł d o sto łu ic h z a p ro s z o n y . N a s tę p n ie d la te g o , ż e c h c ia ł z je d n e j s tro n y z k a ż d e j sp o so b n o śc i k o rz y s ta ć i p e łn ić S w e ś w ię te p o s ła n n ic tw o , z d ru g ie j lito śc iw ie p rz y jś ć w p o m o c i o ś w ie c ić b łą d z ą c y c h i n ie ś w ia d o m y c h F a ry z e u s z ó w i o ile ty l
k o m ó g ł, o c a lić ic h . T a k s a m o i m y w in n iś m y p o s tę p o w a ć so b ie z b liź n im i n a s z y m i, c h o c ia ż b y b y k n a s z y m i n ie p rz y ja c ió łm i, d o b rz e im c z y n ić i z e w s z y s tk ic h sil tro s z c z y ć się o ic h z b a w ie n ie d u s z y .
J a k ie j n a u k i u d z ie lił J e z u s o b e c n y m F a ry z e u s z o m w e d le o p o w iad a n ia d z isie js z e j e w an g e lii ?
1 . U c z y ł O n p rz e z c u d o w n e u d z ro w ie n ie o p u c h łe g o lito śc i i rz e c z y w is te j m iło śc i k u .b liź n ie m u - 2 . U c zy ł, ż e i w s z a b a s (tj. n ie d z ie lę lu b ś w ię tó - n ie ty lk o je st w o ln o , a le je s t i o b o w ią z k ie m c z y
n ić d o b rz e c ie rp ią c y m b liź n im i o d w ra c a ć o d n ic h n ie s zc z ę ś cie . 3 . U c z y ł z e w z g lę d u n a u b ie g a n ie się ';, c h c iw y c h s ła w y F a ry z e u s z ó w o p ie rw s z e' m ie js c e , ż e n ie w y n io s ła p y c h a p ro w a d z i w o b li
c z u lu d z i i B o g a d o p ie rw s z e ń stw a i z a s z c z y tó w , je n o s k ro m n o ść i m a łe c e n ie n e sie b ie .
„ Pamiętaj -wszystko.
Pamiętaj wszystko, co ci dane,
^Pamiętaj wszystko, co kto dal.
Pamiętaj chwile przepłakane l okruch soli gdyś ją miał.
I tych pamiętaj, co kochali, l tych, co wzajem kochał ty, A tym, co szczęście ci zabrali.
Pamiętaj krzywdę, ból i łzy.
I z la pamięcią przebież życiem.
Aż po ostatnie jego dni,
ńeś wszystko spłacił serca biciem, Miłóścią — miłość, łzami — łzy.
El.
4. 4.4. 4. 4.4.; 4.4.4.4,4.4.4.4.4.4.4.4.4.4,4.4.14.
Wzniosłe przykłady pobożności i głębokiej czci dla ofiary Mszy
świętej,
Ś w . M a łg o rz a ta , k ró lo w a sz k o c k a , w p a ja ła sw y m d z ie c io m g łę b o k ą c z e ść d la d o m u B o ż e g o , a z w ła sz c z a d la O fia ry M sz y św ię te j- — N ig d z ie
— p o w ta rz a ła im n ie ra z , — n ie p o w in n iś m y ta k się w y strz e g a ć n a jm n ie jsz eg o z a n ie d b a n ia w n a sz e j p o sta w ie i sp o so b ie z a c h o w an ia się , ja k w k< śc ie le, z w ła sz c za w ó w c z a s, g d y się o d p ra w ia M sz a św . N ie ty lk o d u sz a n a sz a m u si b y ć w te d y p rz e ję ta ja k n a jg łę b sz ą c z c ią i p o b o ż n o śc ią , a le i c ia ło n a sz e p o w in n o n a z e w n ą trz tę c z ę ść o k a z y w ać . — P o d w z g lę d e m z a c h o w y w a n ia się w k o śc ie le d z ie e i, ta k b o g o b o jn ie w y c h o w a n e , n a śla d o w a ły n a tu ra ln ie p rz y k ła d p o b o ż n e j sw e j m a tk i. D la te g o te ż je d e n z je j p o d d a n y c h rz e k ł ra z d o p e w n e g o c u d z o z ie m c a , k tó ry g o o d w ie d z ił: — J e ż e li c h c e sz p a n w ie d z ie ć ja k S ię w n ie b ie m o d lą A n io ło w ie , to p rz y p a trz
się ty lk o , ja k M asea k ró lo w a m o d lis ię w k o śc ie
le z e sw o je m i d z ie ć m i.
Św. Jadwiga, księźaa p o ls k a , nie c h c iała , a b y M sz a ś w ię ta b y ła o d p ra w io n ą w je j p a ła c u a le c h o d a iła re g u la rn ie ■ d z ie ć m i d o k o śe io la . A n i d a le k a i z ła d ro g a , a n i ś n ie g lu b d e sz c z, n ie s tą n o w iły d la n ie j p o d ty m w z g lę d e m p rz e sz k o d y .
C o d z ie n n ie n ie m a l s łu c h a ła k lę e z ą c k ilk a M sz y Ś w ., a p o d c za s P o d n ie s ie n ia p a d a ła tw a rz ą n a z ie m ię. — N ie ra z n a w e t b a rd z o d łu g o p o z o s ta w a ła w te m n ie w y g o d n e m p o ło ż e n iu ta k , ż e p o w s z e c h n ie s ię d z iw io n o i m ó w io n o , ż e w ą tły je j o rg a n iz m m o ż e to z n ie ść c h y b a ty lk o z a p o m o c ą n a d z w y c z a jn e j ła s k i z n ie b a . T o m a sz M o ru ® , s ły n n y k a n c le rz H e n ry k a V III., k ró la a n g ie ls k ie g o , p o c z y ty w a ł so b ie z a n a jw ię k s z y z a s z c z y t i sz c z ę śc ie , je ż e li m ó g ł sa m s łu ż y ć d o M sz y św . J e d e n z a n g ie lsk ic h m a g n a tó w p rz e s trz e g ł g o p e w n e g o ra z u , m ó w ią c , ż e ta k ie d o b ro w o ln e p o n iż a n ie się z je g o s tro n y z p e w n o ś c ią n ie p o d o b a się k ró lo w i. — O n ie , o d p a rł n a to M o ru s , p a n m ó j i k ró l n ie m o ż e m i w z ią ć z a z łe , ż e słu ż ę te m u , k tó ry je s t n ie - ty lk o je g o i m o im P a n e m , a łe ta k ż e k ró le m w s z y s tk ic h k ró ló w i P a n e m w s z y s tk ic h p a n ó w . O d p ra w iw sz y sa m M sz ę { św . z ja k n a jw ię k s z ą p o b o ż n o ś c ią , św . W in c e n ty a P a u lo s łu c h a ł je ’ sz c z e z a w s z e d ru g ie j M sz y św ., a lb o sa m d o n ie j s łu ż y ł. — C h e c ia ż m ia ł ju ż la t 8 0 i b y ł o b a rc z o n y s p ra w a m i ro z m a ite g o ro d z a ju , a w d o d a tk u n ie m ó g ł c h o d z ić b e z p o d p o ry i z w ie lk im tru d e m z g in a ł k o la n a , p o m im o te g o je d n a k a n a jw ię k s z ą c z c ią i p o b o ż n o śc ią słu ż y ł k a p ła n o w i p rz y o łta rz u , b o g o g łę b o k a w ia ra i g o rą c a m iło ść d o te g o s k ła n ia ła .
Ś w . O p a t O lie r z a ło ż y c ie l s e m in a rju m Ś w . S u lp ic ju s z a , w P a ry ż u , b y ł n a d z w y c z a jn ie b o g a ty m , a le w s z y s tk ie p ie n ią d z e s łu ż y ły m u ty l
k o d o p o d n iesie n ia c z c i d la P rz e n a jś w ię ts z e g o S a k ra m e n tu , lu b d o w s p ie ra n ia u b o g ic h . U b ió r m s z a ln y , k tó ry m ia ł n a so b ie p o d c za s p ie rw s z e j s w e j M sz y św ., k o s z to w a ł 1 0 0 0 0 0 k o ro n a je d n a k p o m im o te g o ż a ło w a ł je sz c z e , ż e n ie je s t o d p o w ie d n im d o ta k w z n io słe g o sw e g e p rz e z n a
c z e n ia ! K ie lic h je g o z c z y ste g o z ło ta p rz e c h o w u je się d o tą d w Is s y (F ra n c ja ) w s k a rb c u k a p lic y lo re ta ń s k ie j.
O Gorliwych Kapłanów.
W d u s z a c h p ra w d z iw ie w ie rz ą c e g o lu d u ’ ja k tk w i g łę b o k ie p rz y w ią z a n ie d o k a p ła n ó w ,
ta k te ż m ie s z k a z a w sze ż y w e p ra g n ie n ie , b y ty c h s łu g o łta rz a p rz y m n a ż a ł B ó g c o ra z w ię c e j.
P ię k n y m d o w o d e m te g o ta k w y b itn ie k a to lic k ie g o p ra g n ie n ia je s t m o d litw a w fo rm ie lita n ji k tó ra św ie ż o , z u p e łn ie s a m o rz u tn ie p o w s ta ła w je d n e j z w io se k fra n c u sk ie j L o ta ry n g ji. P o d a je - m y ją tu w d o s ło w n y m p rz e k ła d z ie , u fa ją c , że n ie je d n o se rce p o ls k ie d o te j g o rą c e j p ro ś b y 'S ię p rz y łą c z y .
Ś w ię ta T ró jc o , je d y n y ’ B o ż e , p o ślij d o s ta te c z n ą lic z b ę p ra c o w n ik ó w n a ż n iw o T w o je !
J e z u u ta jo n y w N a jś w . S a k ra m e n c ie , n ie c h a j n ie u m ie ra ją z g ło d ulu d y w y z n a ją c e C ie b ie ! P o ś lij ty c h , c o p rz y g o to w y w a ć i p o d a w a ć n a m
« b ęd ą p o w s z e d n i c h le b ła k n ą c y c h d u s z n a sz y c h !
J e z u O d k u p ic ie lu , n ie c h ro z p o s ta rte n a k rz y ż u T w e ra m io n a w z y w a ją p rz y s z ły c h k a * p la n ó w b y w sz ęd z ie ro z n ie ś li o w o c e d z ie ła o d k u p ie n ia !
N a js ł. S e rc e J e z u s a w z b u d ź z a s tę p y s łu g T w o je j p ło m ie n n e j m iło śc i, ż e b y n ie s k o s tn ia ł, n ie z lo d o w a c ia ł ś w ia t d u c h a !
P a n n o N a jś w ię ts z a , p ro ś S y n a T w e g o n a j
w y ż sz e g o K a p ła n a , b y ra c z y ł w ie lu p rz y p u ś c ić d o w s p ó łu d z ia łu w sw e m k a p ła ń s tw ie !
Ś w ię ty J ó z e fie , p a tro n ie K o śc io ła p o w sz e c h n e g o , m ó d l się z a n a jd ro ż s z ą O b lu b ien ic ę C h ry stu s o w ą , b y d la s w y c h o łta rz y i sw e g o p o s ła n n ic tw a m ia ła d o s ta te c z n ą ilo ść k a p ła n ó w !
Ś w ię ci a n io ło w ie , p ro ś c ie w a sz e g o i n a sz e g o k ró la , a b y p o m n o ż y ł lic z b ę a p o sto łó w , k tó re b y G o d a li p o z n a ć , u k o c h a ć i u c z c ić w K ró le s tw ie J e g o n a z ie m i!
W s z y s c y Ś w ię c i n ie b ia n ie , b ła g a jc ie B o g a ’ a b y w s z y sc y lu d z ie , b ra c iaw a si, m ieli p a s te rz y , k tó rz y b y ic h w ie d li w w a sz e ś la d y , d o p o łą c z e
n ia się z w a m i w n ie b ie !
D u sz e w c z y śc u c ie rp ią c e , b ła g a jc ie o p o w ię k sz e n ie lic z b y k a p ła n ó w , b y w z m o g ła się ilo ść o fia r m sz y ś w ię ty c h , p o z w a la ją c w a m ry c h le j w e jść w p rz y b y tk i b ło g o s ła w io n y c h! A m e n .
Z głębi tajemniczej Afryki.
M n ó s tw o b a ś n i s n u je się d o k o ła p o łu d n io w o - w s c h o d n ie j c z ę ś c i p u s ty n i lib ijs k ie j, o k a la ją c e j trz y p ro w in c je a n g lo -e g ip s k ie g o S u d a n u , t. j. D a r-F u r.
K o rd o fa n i D o n g o lę . M a s ię ta m z n a jd o w a ć ła ń c u c h g ó rs k i, z a m ie sz k a ły p rz e z d z ik ie ;o w ce , k tó re g o z b o c z a p o k ry te s ą s ta ro ż y tn y m i ry s u n k a m i, o ra z p ra s ta ra ś w ią ty n ia . T e i in n e b a ś n i z o s ta ły ś w ie ż o p o tw ie rd z o n e p rz e z D . N e w b o ld a , o fic e rą a n g ie ls k ie g o w p ó łn o c n y m K o rd o fa n ie , k tó re w le - c ie 1 9 2 3 r. p rz e d s ię w z ią ł w y p ra w ę d o n ie z b a d a , n e g o je sz c z e z a k ą tk a a fry k a ń sk ie g o i z d ą ż y ł a ż d o p o ło ż o n e j w ś ro d k u p u s ty n i o ra z B ir N a tru n . K ie
ro w a ł się w z d łu ż z a c h o d n ie j s tro n y d o tą d le g e n d a rn e g o ła ń c u c h a g ó rs k ie g o D ż e b e l T a g e ru , w d ro d z e p o w ro tn e j z a ś w z d łu ż s tro n y w s c h o d n ie j i w id z ia ł ta m is to tn ie d z ik ie o w c e . W lic z n y c h m ie js c a c h o d n a la z ł ry s u n k i n a s k a ła c h , p rz e d s ta w ia ją c e ró ż n e z w ie rz ę ta z w y ją tk ie m w ie lb łą d a , b e z k tó re g o p rz e d o s ta n ie s ię w te o k o lic e b y ło b y d z iś n ie m o ż liw o śc ią . W id o c z n ie z a te m w c z a s a c h , g d y ry s u n k i o w e p o w s ta ły : m ie ć 2 0 0 0 la t. D a le j n a p o tk a ł d r. N e w b o ld m n ie js z e p a s m o g ó rs k ie , D ż e b e l R a h ib , z e s k a ła m i, k tó ry m p ia s e k m io ta n y p rz e z w ia try n a d a ł d z iw a c z n e k s z ta łty z w ie rz ą t i g rz y b ó w . N a je d n e m m ie js c u z n o w u n a tra fił n a s ta ro ż y tn ą p ira m id ę , z b u d o w a n ą z c e g ie ł, n a ró ż n e z w a lis k a i g ro b y . Z w ie rz c h o łk a p a g ó rk a p rz y o a z ie B ir-N a tru m z a o b s e rw o w a ł d ro g ę , w io d ą c ą d o d u ż e j, p o ło ż o n e j o 1 0 0 k ilo m e tró w n a p ó łn o c n y z a c h ó d o a z y R e k h e d a , k tó re j d o tą d n ie d o tk n ę ła s to p a b ia łe g o c z ło w ie k a . O d k ry c ia te rz u c a ją n o w e ś w ia tło n a h is to rię N u b ji c z y li E tjo p ji i n a ś c iś le z w ią z a n e z n ią d z ie je E g ip tu . O d n a le z ie n ie p ira m id y je s t o c z y w is ty m d o w o d e m ro z le g ło ś c i w p ły w ó w k u ltu ry e g ip s k ie j w p u s ty n i.
— 147 —
CZARNY RYCERZ
OpowfadajuA historyczne z XI wieku
38) przez
WALEREGO PRZYBOROWSKIEGODCBA
U m ilk ł i p o c h w ili z a w o ła ł:
— O to ja , w ó d z k m ie c y . S o k o łe m z w a n y , w z y w a m w a s, b y ś c ie się p o d d a ły , b o ju tro le d w ie ś w it u d e rz y m y n a w a s m o c ą i w ież ę w e ź m ie m y . O to b u d u je m y p o tę ż n e ta ra n y i k u sz e , k tó ry m n ic o - p rz e c się n ie z d o ła .
M a łg o rz ata s łu ch a ła te g o , słu ch a ła , a p o te m o - g a rn ę ła ją sz a lo n a w śc ie k ło ść , c h w y c iła lu k i w y c h y la ją c się z o k ie n k a w y p u śc iła s tiz a łę :
— O to m a sz m o ję o d p o w ie d ź , n ę d z n y n ie w o l
n ik u ! z a w o ła ła .
A le s trz a ła p u s z cz o n a s ła b ą rę k ą, n ie d o b ie g ła d o S o k o ła i p a d ła n a z ie m ię . Z a ś m ia ł się g ło śn o i p o trz ąs a ją c rę k ą k rz y k n ą ł:
— N ie u b ie g n ie ju tro s ło ń c e'p o ło w y sw e j d ro g i, k ie d y w y ju ż w s z y s tk ie w isie ć b ę d z iec ie n a te j o to lip ie !
R z e k łs z y to , n a w ró c ił i p o je c h a ł d o sw o ich . M a łg o rz a ta z n ie c h ę c o n a i z ro z p a c z o n a , p a d ła ra c z e j n iż u sia d ła p o d ś c ia n ą i g ło śn o łk a ć z a cz ę ła, a b w ię to c h n a n a c h y la ją c się d o M iło sław y s z e p n ę ła:
— J u ż te ra z p o n a s. J a d o ju tra n ie d o ż y ję ...
b o le śc i m a m s tra sz n e , je ś ć m i się c h c e... i le p ie j b ę d z ie , ż e u m rę, n iż ż e b y m się m ia ła d o stać ż y w a w rę c e ty c h z b ó jó w .
O d y z m ro k z a p ad ł, z ja w iła się w w ież y J ę d z a . P rz y n io sła tro c h ę d re w , a c o n a jw aż n ie js z a k ilk a ry b . k tó re z d o ła ła u ło w ić .
— /J e je s t m ó w iła d o M a łg o rz aty , p o d c z a s g d y d z ie w c z ęta z a ję ły się ro z p a la n iem o g n ia i p ie c z e n iem ry b — n ie w o ln ic y b u d u ją n o w e o g ro m n e ta ra n y i z a k lin a ją się , ż e ju tro m u s z ą w z ią ć w ie ż ę ... O k ru tn ie s ą n a w a s ro z ż a rc i... o ! sły ch a ć , ja k rą b ią .
J a k o ż d o c h o d z ił o d g ło s g łu c h y rą b a n ia d rz e w a.
— A le m n ie się w id zi, ż e się c o ś ś w ie c i d la n ic h n ie d o b re g o — m ó w iła d a le j J ę d z a — je n o c o ta k ie g o , n ie w ie m .
— C o ż b y to b y ć m o g ło ? s p y ta ła M a łg o rz ata .
— C z y ja w ie m ? g a d a ć n ie c h c ą ... S o k ó ł, ic h w o je w o d a , "o d eb ra ł ja k ie ś w ie śc i... fco ś p rz e b ą k u ją o ry c e rz a c h , ja k o b y z K ijo w a w ra c a ją c y c h ...
— W ie lk i B o ż e ! ta k m ó w ią ?
— N ib y to m ó w ią , n ib y n ie ... n ic n a p e w n o w ie d zie ć n ie m o ż n a . D o ść , ż e s ą n ie sp o k o jn i.
D w u d z ie stu n a jz rę c z n ie js z y c h w o ja k ó w w y s ła li n a p o śp ie g i k u W iś le ... c o ś m u si b y ć .
J e ż e li ry c e rz e w ra ca ją , to z n a c z y , ż e s k o ta rz d o s ta ł się d o K ijo w a .
— E j! n a to n ie m a c o lic zy ć . S k o ta rz z a p e w n e ju ż d a w n o m e ż y je , k ie d y d o tą d z n a k u n ie d a ł o so b ie . Z a w s z e ć trz e b a się b ro n ić . S m o ły ju ż n ie m a m i d o s tać je j n ie m o g ła m , a le ż y w ic y p rz y n io s ła m c a łą z a p a s k ę . T rz e b a ją b ę d z ie n a d ś w ita n ie m ro z to p ić n a o g n iu , b o n u ż p o m o c id z ie k u n a m ... n ie trz e b a się d a ć ju tro . Z je d z c ie ry b d z ie d zic z k o i p rz e ś p ijc ie się , ja c z u w a ć b ę d ę.
P o s k ro m n e j w iec z e rzy , b o ć k ilk a ry b n ie m o g ło w y s ta rc z y ć n a ^ n a k a rm ie n ie p ię c iu o só b , w s z y s c y p o szli sp a ć , ż e b y n a b ra ć s iln a ju trz ejs z ą w a l- ik ę ; — je d n a ty lk o J ę d z a , o tu liw s zy się w k o ż u c h .
b o n o c e b y ły z im n e , c z u w a ła . M a łg o rz ata n ie o - d ra zu z a s n ę ła ; w ie lk ie z m a rtw ie n ie i o b a w a ju tra z a s n ą ć je j n ie d a ły , w k o ń c u z n u ż o n a z a p a d łą w ja k iś c ię ż k i se n , p e łe n w id m i m a r. b n iło je j się, ż e o lb rz y m i S o k ó ł, w o je w o d a n ie w o ln ik ó w , sto i n a d n ią , p a l i j ą o c z a m i, u ś m ie c h a się s tra s z n ie i p o d n o si to p ó r, b y ją z a b ić. C h c ia ła się z e rw a ć , u c ie k a ć , b ro n ić s ię ^ a le ja k a ś b e z w ła d n o ść o g a rn ę ła je j c z ło n k i, ru s z y ć rę k ą n ie m o g ła . N a - k o n ie c z d ję ta o k ro p n ą trw o g ą s z a rp n ę ła się, rz u c iła i ... o b u d z iła . W iz b ie b y ło c ich o . P rz e z u - c h y lo n e n a p ó l o k ie n k o p a d a ł s re b rz y s ty b la sk m iesiąc a , a w ty m b la sk u s ta ła ja k a ś p o sta ć w y s o k a i c h u d a .
— K to tu ? z a w o ła ła M a łg o rz a ta .
C ic h o , d z ied z icz k o , c ich o ! to ja ... Ję d z a ... m o ż e się m y lę, a le w id zi m i się , ż e B ó g się n a d w a m i z lito w a ł. C z y s ły s z y c ie , ja k p s y u ja d a ją ?
W rz e c z y s a m e j w ś ró d c isz y n o c n e j ro z le g a ło się w y ra źn ie g w a łto w n e i n ie sp o k o jn e p só w u - ja d a n ie w e w si.
— C z u ją o n e c o ś... c z u ją lu d z i.J b o n a z w ie
rz a , n a w ilk i, in a c z e j s z c z e k a ją . O d b o ru g lo sy ja k ie ś id ą ... A le c h o d ź c ie d z ied z icz k o n a d a c h w ie ż y ... m a c ie le p sz e , m ło d sz e n iż ja o c zy , to m o ż e c o o b a c z y c ie.
W je d n e j c h w ili { M a łg o rza ta b y ła n a n o g a c h i p o b ie g ła p o w ą s k ic h s c h o d ac h w m u rz e n a d a c h w ie ż y . N o c b y ła fc ic h a , sp o k o jn a, c h o ć z im n a . K się ży c ju ż z a ch o d z ił i le k k i w ietrzy k się z ry w a ł, c o z n a m io n o w a ło , ż e d z ie ń b lisk i. K o g u ty te ż p ia ły p o c h a łu p a c h i p s y c ią g le , z a ja d le s z c ze k a ły . C a ła o k o lic a le ż a ła p o g rą ż o n a w g łę b o k im śn ie . W o b o z o w isk a c h n ie w o ln ik ó w d o g a sa ły o g n isk a i sła b e ic h ś w ia tło ra z n ik n ą c e , to z n ó w b la sk ie m b u c h a ją c e c z erw o n y m , w id ać b y ło z d a le k a. Z łą k p o d n o s iła? się n ie z d ro w a , w ilg o tn a m g ła i p ta k i p o c z y n a ły ś w ie rg o ta ć , ś w it b y ł b lisk i.
— C ó ż . n ie w id z ic ie n ic d z ie d z ic z k o ?
— N ie , p ró ż n o m ó j w z ro k w y tę ż am , n ic n ie w id z ę...
— I n ie s ły s zy c ie ?
— N ie !
— A je d n a k je st c o ś w p o w ie trz u ... c z u ję to... ja k b y z b liż a ją c ą się w ie lk ą b u rz ę , ja k b y w i
c h ry i p io ru n y s c h o d z iły się n a u m ó w io n ą s c h a d z k ę . O ! o ! s ły sz ę , s ły s z ę ... o d p u s z c z y id z ie g łu ch y te n te n t k o n i, z b ro je c h rzę s z cz ą , m ie c z e d z w o n ią . I n ic je sz c z e n ie w id zic ie?
— N ie ! n ic n ie w id z ę — m ó w ija M a łg o rz a ta , ro z g lą d a ją c się b a c z n ie d o k o ła .
— H e ! h e ! o c z y m o je , so k o lik i m o je ! ...
P o c h y liły się k u M a łg o rz ac ie , w y c ią g n ę ła s w ą c h u d ą , k o ś c is tą rę k ę , k tó rej ja s trzę b ie p a lec ry s o w a ły się w y ra źn ie n a p ło w e m , s re b rz y ste m tle n ie - b ą i s z e p ta ła :
— A ja .. ja .. w id z ę . O to ta m ... p a trz ! p a trz!
c o ś p o d p u sz c z ą ’C z a rn e g o się ru s z a , w y s u w a , ro z w ija ja k w ą ż ... to o n i! to o n i! ry c e rz e! ...
M a łg o rz ata s p o jrz a ła w e w ła s n y m k ie ru n k u i is to tn ie d o s trze g ła ja k ą ś c z a rn ą m a sę , ru s z ają c ą się p o d s k ra je m p u sz c z y . G d y b y ż to b y li ry c e rze ! a le n ie c h c ia ła się łu d z ić , to b y b y ło z a w ie le s z c z ę ś c ia .
— N u ż e to w ra c a ją w y sła n i p rz e z S o k o ła n a p rz e sz p ieg i n ie w o ln ic y !
O- n ie n ie w o ln ic y to , n ie ! o n i p o sz li p ie szo , a to s ą k o n n i ry c e rze . W łó cz n ie m a ją i ro h a ty n y k s ię ż y c p rz eg lą d a się w ic h h e łm a c h i z b ro ja c h . 4
— 14S —KJIHGFEDCBA Tak, to mąż wasz, to dziedzic Żembocina, to orzeł
wasz! O! widzicie... poczynają się w obozach nie
wolnicy ruszać, zrywać ze snu, biegają ze snu, biegają, budzą się, za broń chwytają !
W rzeczy samej wśród niewolników, dotąd śpiących spokojnie, zapanował ruch niezwykły.
Biegano, nawoływano się budzono, nawet krzyki się rozlegały:
— Do broni! do broni: •
— To rycerze! to rycerze! wołała uradowa
na Jędza, biegając jak szalona po ciasnym dachu i nucić poczęła swym żałosnym, drżącym głosem:
„Hej tam na górze — jadą rycerze"!
Ale zaraz się opamiętała, zatrzymała się, po
myślała przez chwilę, poczem wołając:
— Trzeba im dać znać, że tu jesteśmy! zbie
gła na dół.
Małgorzata już teraz nie wątpiła, że to ryce
rze. Wysuwało ich się coraz więcej z lasu i wy
raźnie pod księżyc błyskały ich zbroje i hełmy i miecze. Wiatr przynosił chrzęst ich pancerzy i tentent koni. Wśród niewolników popłoch wzra
stał. Sokół na koniu z maczugą w ręku rwał na wszystkie strony i krzyczał:
— Stać! stać! łucznicy naprzód, procarze naprzód! nabić kusze... gdzie są jezdni-? Jezdni do mnie!
Wzruszona tern wszystkiem, Małgorzata pa- dła na kolana i mcdlić się gorąco do Boga poczęła.
W tejże chwili wbiegła na dach Jędza, niosąc za
palony pęk chróstu, którym poczęła wywijać i krzyczeć ze wszystkich sił:
— Tu jesteśmy ! żyjemy! żyjemy!
Wkrótce zjawiły się na wieży inne kobiety zbudzone wrzawą przyszedł i ksiądz Wszerad i oparłszy się na kiju, patrzał na straszne widowi
sko, jakie się przed nim roztaczało. Jędza nie ROZMAITOŚCI
Nowy przyrząd kinematograficzny.
Admiralicja angielska nabyia ciekawy prsy- rząd kinematograficzny. Prsyrząd ten dokony
wa pięciu tysięcy zdjęć na sekundę, wobec cze
go można za pomocą niego efotografowaó bieg kuli karabinowej lub uderzenie pocisku o płytę pancerną.
Przesądy przestępców.
Niema chyba klasy ludzi bardziej przesądnych, jak przestępcy zawodowi. Narażeni wciąż na niebezpieczeństwo i niemiłe przygody, starają się pozyskać los szczęśliwy naiwnymi środkami od niepamiętnych czasów stosowanemi przez lu dzi ciemnych i zabobonnych dla odwrócenia nie
szczęścia.
Apasze paryscy' wierzą, naprzykład, że za
mach na cudzą własność powiedzie się im, jeżeli przed wyprawą dotkną garbu człowieka garba
tego. Jedna z band apaszów paryskich nosiła z sobą, jako talizman, zasuszony Jeb zdeahłego szczura, a gdy talizman tan zginął bandę ogar
nął strach wielki, jak oświadczył w polcji jeden z aresztowanych członków bandy, który właśnie temu przypisywał swe aresztowanie.
Sekty przestępcze wschodu mają zwyczaje szczególne. Sekta Tungów, w Indjaeh wscho
dnich, wylewa przed każdą wyprawą rozbój
niczą czarkę mleka koziego na ziemię w ofierze swemu bóstwu. Inna sekta uważa za zły omen- jeżeli kto kichnie przed wykonaniem swego za
miaru.
Włamywacze angielscy rzadko odważają się na Włamanie do domu, stojącego na przeciwko
przestawała potrząsać swym gorejącym pękiem chróstu. Niewolnicy tłumnie uciekali na wszy
stkie strony, wielu przebiegało koło wieży. Je
den z nich widać zauważył Jędzę, czerwoną od płonącego ognia, bo zatrzymał się, zmierzył z łuku cięciwa prysła i strzała pewną wypuszczona ręką utkwiła z przeraźliwy świstem w piersi Jędzy. Ta stała wtedy na samym brzegu dachu i uderzona pociśkiem zachwiała się wypuściła gorejące łuczy
wo, które jak wąż ognisty spadać poczęło i sama za nim zwaliła się z wieży. Lecąc wydała prze
raźliwy krzyk i znikła w ciemnościach'
Widok ten przeraził okropnie kobiety, ale nie było czasu myśleć o Jędzy i jej losie, bo teraz rozwinął się przed ich oczami straszny obraz.
Nagle zadudniała ziemia, rozległysię głośne okrzy
ki i jak chmura brzemienna gromami rycerstwo wpadło na niewolników. Jak kiedy kamień, gdy uderzy w cichą i spokojną wodę, wyrzuci tysiąc jej kropel rozpryskujących się na wszystkie stro
ny, tak i uderzenie rycerza odrazu rozprzęglo tę garść niewolników, którzy chcieli stawić czoło.
Uciekali oni na wszystkie strony, a rycerze goni
li ićh i rąbali bez litości.
Jakiś rycerz w czarnej zbroi, z przyłbicą spu
szczoną, pierwszy darł się naprzód, rąbał toporem głowy i krzyczał: ■
— Bij, zabij! nie ma przebaczenia! nie ma łaski!
Gdy nakoniec niewolnicy pierzchli zupełnie i widać było ich gromadki uciekające ku puszczy w szalonym popłochu, ścigane przez pojedyńczych jeźdźców, Czarny rycerz podjechał do wieży ...
Za chwilę Małgorzata leżała w objęciach swe
go męża i pana.
Koniec.
lub w sąsiedztwie kośsioła. Natomiast sklepy i domy, położone niedaleko stacji policyjnych, padają najczęściej ofiarami ich zamachów.
Ząbobonem też przestępców jest, ża nie na
leży pominąć bez dania jałumużny żebraka, spo
tkanego na ulwy. Dlatego też uchodzą często za ludzi czułych na biedę ludzką. W rzeczy
wistości zaś działa tu zabobon.
Złodzieje kieszonkowi noszą często przy so
bie, jako talizman, kawałki węgla lub wapna.
Doświadczony złodziej hotelowy, nigdy nie spró
buje kradzieży w numerze hotelowym noszonym nr. 13. W Anglji, gdzie święcenie niedzńdi- obchodzone jest skrupulatnie, świętują też w niedzielę przestępcy, mają bowiem przesąd że dzień ten prsynosi nieszczęście. *
Największy teleskop na świście.
Na górze Mont Salve w Sabaudji powst s największe obserwatorjum astronomiczne będzie istnieć na świeci© Budowę już r@zpoc to. Obserwatorjum jest darem pewnego indyjs
kiego miljonera Assan Dina i żeny jego, boga
tej amerykanki dla narodu francuskiego . Koszty budowy będą wynosić około 25 mil- jonów złotych. Średnica wielkiego teleskopu, który obserwatorjum otrzyma poza mniejszemi, wynosi 105 calów. Inż. Dina, który Bamąjest astronomem, wybrał właśnie Mont Salve na miejs
ce dla obserwatorjum, mimo że góra ta nie jest zbyt wysoka, ISO m, ale odosobnione położenie jej i korzystne warunki atmsferyczne przema
wiały za jej wyboręm.
