OTW (zestaw 7 - środa 19.12.2018)
30. Model gwiazdy - równania TOV (Tolman-Oppenheimer-Volkov. Statyczna, sfer- ycznie symetryczna czasoprzestrzeń jest opisana elementem liniowym:
ds2 = −eν(r)dt2+ eλ(r)dr + r2dΩ2, gdzie wygodnie jest wprowadzić parametryzację (G = 1):
eν(r) =
1 − 2m(r) r
e2δ(r), eλ(r) =
1 − 2m(r) r
−1
.
Materię z której zbudowana jest gwiazda modelujemy jako statyczny płyn doskonały o ten- sorze energii-pędu
Tαβ = ρ(r)uαuβ + p(r) (gαβ+ uαuβ) , u = e−ν(r)/2∂t.
Proszę wyprowadzić równania opisujące taki układ (tzn. podane na wykładzie równania TOV), wynikające z równań Einsteina Gαβ = 8πTαβ oraz hydrodymaicznych równań dla płynu ∇αTαβ = 0. Proponuje wykorzystać w tym celu pakiet Mathematica. Model gwiazdy o promieniu R otrzymujemy rozwiązując równania TOV domknięte przez równanie stanu p = p(ρ) (lub ρ = ρ(p)) z warunkami brzegowymi: ρ(r)|r≥R = 0 = p(r)|r≥R.
31. granica Buchdala. Proszę rozwiązać równania TOV dla modelu gwiazdy o stałej gęstości
ρ(r) = ρ0 dla r ≤ R 0 dla r > R
i pokazać, że ciśnienie w centrum takiej gwiazdy (r = 0) staje się nieskończone dla R = RB = (9/4)M > RS = 2M . Rozwiązanie i interesującą dyskusję przypadku R < RB można znaleźć w pracy: arXiv:1501.03806
32. Rakieta porusza się swobodnie po orbicie kołowej o promieniu r = 7M w geometrii Schwarzschilda.
(a) Znaleźć okres obiegu orbity mierzony przez zegar w rakiecie i przez zegar w ∞.
(b) Przez przednią szybę z rakiety jest wystrzelony foton o częstości ω. Jaką częstość fotonu zmierzy statyczny obserwator w ∞.
33. Statyczny obserwator znajdujący się w r = r0 = kM , rozpoczyna swobodny spadek do czarnej dziury Schwarzschilda.
(a) Jaki czas spadku z r = r0 do horyzontu r = R = 2M zmierzy zegar tego obserwatora?
(b) Ile czasu będzie trwał ten spadek dla obserwatora statycznego w znajdującego się w nieskończoności (tzn. takiego dla którego r → ∞)?
(c) Jaka jest prędkość spadającego swobodnie obserwatora względem obserwatora staty- cznego znajdującego sie na promieniu r, na trajektorii obserwatora spadającego?
34. Obserwator w swobodnym spadku z poprzedniego zadania stara się opisać swoje wrażenia ze spadku do czarnej dziury. Sygnały wysyłane przez tego obserwator tuż przed przekrocze- niem horyzontu są odbierane w nieskończoności z ogromnym redshiftem, który zachowuje się jak exp(−αt) (t jest czasem własnym statycznego obserwatora w nieskończoności). Czy z pomiaru parametru α można określić masę czarnej dziury?
35. Proszę pokazać, że po przekroczeniu horyzontu spadający obserwator dotrze do r = 0 w czasie własnym τ < πM , niezależnie od jego ciągu silników.
A. Rostworowski http://th.if.uj.edu.pl/ arostwor/