Głos Pomorza i Ziemi Warszawskiej : dawniej "Głos Wąbrzeski" : pismo społeczne, gospodarcze, oświatowe i polityczne dla wszystkich stanów 1937.04.22, R. 19[!], nr 46

C o n a n u m e ru 1 0 g ro s z y O p ła c o n o g o tó w k g z g ó rycbaZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA

0 9

I Z IE M I W A R S Z A W S K IE J

GŁOS

P IS M O S P O Ł E C Z N E , G O S P O D A R C Z E , O Ś W IA T O W E I P O L IT Y C Z N E D L A W S Z Y S T K IC H S T A N Ó W

N r 4 * 6 I I c z w a r te k d n ia 2 2 k w ie tn ia 1 9 3 7 r . | | R o k 1 9

...■ii Mailimii ■ i ■ liii ii i im ■■■ » i i i r i iin-fTTirnB-irriiif nrii iwini-irniUT i-»TTTiwrr r<» ■■-TT iiir w r i n i ir u —T r u w r ii iii t ^ii umilił mi w i in”u i...i...i' i inr-in irm

o»m' “"“•a. Ulica Alfonsa Zgrzebnioka

S e k r e ta r ia t F u n d u s z u O b r o n y N a r o d o -

— j w e j, p o d a je d o w ia d o m o ś c i, ż e z d n ie m 1 6

K A T O W I C E . K o lo P O W . w K a to w i- Z g r z e b n io k a , z m a r łe g o p r z e d k ilk u m ie - k w ie tn ia b r . b iu r a F u n d u s z u O b r o n y N a - c a e h o b c h o d z iło u r o c z y s to ś ć p o ś w ię - s ią c a n ii, p r z e w ó d c y p o w s ta n ia ś lą s k ie g o i r o d o w e j p r z e n ie s io n e s ą n a u l. M a rs z a l- c e n ia s z ta n d a ru , k tó ra z a m ie n iła s ię w b . w ic e w o je w o d y . U r o c z y s to ś ć z a k o ń c z y -( k o w s k ą 1 7 , te l 7 2 5 -1 5 , k o n to c z e k o w e

D o p r o g r a - la s ię s a d z e n ie m lip n a te j a le i. . P . K . 0 . N r 6 . ty c li d w ó c h w a ż k ic h c z y n n ik ó w m ó ­

w ią w iz b a c h u s ta w o d a w c z y c h , p is z ą w p r a s n e , d y s k u t u j ą n a lic z n y c h z e -1

b r a n ia c h i ₁ p o s ie d z e n ia c h . j . . . i ś w ię to r O w . c a łe g o Ś lą s k a .o mw z i ć i . t'

V \ s z y s tk o to j e d n a k o b r a c a s ię w m u u r o c z y s to ś c i, n a k tó r ą p r z y b y ły d e le - s łe r z e a b s t r a k c j i . W r z e c z y w is to ś c i ! g a c je p g ^ y . z r ó ż n y c h m ie js c o w o ś c i o d 'U d e a ilin e j w s p ó łp ra c y d o m u z e s z k o - k lą s k a o r a z z Ł o d z i, C z ę sto c h o w y i Z a g ię ­ tą je s te ś m y je s z c z e b a r d z o a le to b a r - , ją ., D ą b r o w s k ie g o , w e s z ła z b ió r k a , o d e b r a - d z o o d le g li. ; u ie r a p o rtu o d o d z ia łó w p r z e z w ła d z e

S z k o ła r o b i s w o je a d o m s w o je J P O W ., z ło ż e n ie w ie ń c a n a p ły c ie p o w s ta ń - K o n ta k t z a ś m ię d z y n im i j e s t s ip o r a - c a ; O (1 c z y ta n ie a p e lu . N a s tę p n ie u lic a m i d y c z n y i p o z b a w io n y k o n ie c z n e g o m ia s ta p r z e m a s z e r o w a ły o d d z ia ły P O W . z a u f a n ia . ii in n y c h o r g a n iz a c y j n ie p o d le g ło ś c io w y c h

W y r a z e m te g o s ta n u r z e c z y s ą n p . ( z e s z ta n d a r a m i d o p a r k u K o ś c iu s z k i, g d z ie z e b r a n ia k ó ł r o d z ic ie ls k ic h . D z ie c i w p e O w ia k K s . O c h m a n o d p r a w ił n a b o ż e ń - k la s ie j e s t 6 0 a r o d z ic ó w n a z e b r a n ie s tw o p o ło w ę i d o k o n a ł p o ś w ię c e n ia s z ta n - p r z y c h o d z ii n ie w ię c e j j a k 2 0 . - ć d a - J j a r u k o ło K a to w ic e P O W ., n a s tą p iło u ro - r z a j ą s ię j e d n a k i ta k ie w y p a d k i, że c z y s te p r z e m ia n o w a n ie s z o sy , w io d ą c e j z z e w z g lę d u n a z n ik o m ą f r e k w e n c ję p a r k u K o ś c iu s z k i, n a a le ję im . A ifo n s a n a u c z y c ie l m u s i z e b r a n ie o d w o ła ć , i . ,

T r u d n o z je d n y m o jc e m d w o m a m a tk a m i u r z ą d z a ć k la s o w e z e b ra n ie I _

Przed kanonizacją bł

P ro teg o w an y p rzez O jca św .

p rz y ję ty z o s ta ł d o S z k o ły L o tn ic z e j

O P A T Ó W . O k o ło 1 5 - I e tn i W k u ły - ' O s ta tn io z a rz ą d o k r ę g o w y L O P P . s ła w S ło w ik , s ta r a ł s ię o p r z y ję c ie d o w O p a to w ie o tr z y m a ł p is m o z k a n c e - S z k o ly L o tn ic z e j, le c z w s k u te k b r a k u la r ii p a p ie s k ie j z R z y m u , k tó r a o ile ś r o d k ó w ' f in a n s o w y c h n ie s te ty d a - to je s t m o ż liw y m p o le c a p r z y j ą ć S ło - r e m n ie . w o b e c c z e g o w p a d l n a d o s k o ­

n a ł y p o m y s ł i n a p is a ł d o O jc a ś w . P iu s a 1 1 z p r o ś b ą o p r o te k c ję .

w ik a d o s z k o ły s z y b o w c o w o - lo i u ic z e j w P iń c z o w ie . — C z ło n k o w ie z a r z ą d u L O P P . z a in te r e s o w a li s ię o s o b ą b ie d ­ n e g o c h ło p c a i p r z e k a z a li g o d o w s p o ­ m n ia n e j s z k o ły .

s W ia d o m o ś ć la w y w o f a ła w o k o lic y

r o d z ic ó w ' ...

Ir a n A n i^ a n ia h i O r ^ h n li

J e ż e lii k ie r o w n ik 7 - m io k la s o w e j ‘ fi

I b w U I I W I 8 I « €■ w j C « U fM ■ asr W ŁJ W 1 1

s z k o ły p o w s z e c h n e j k tó r a lic z y 8 0 0 * - * ś w ., k t ó r y z a in te r e s o w a ł s ię b ie d n y m

d z ie c i u r z ą d z a z e b r a n ie d la r o d z ic ó w i R Z Y M . W n ie d z ie lę d n ia 2 5 b m . o ( c u d ó w p o z w a la u w a ż a ć k a n o n iz a c ję c h lło p c e m . to p r z y c h o d z i ic h w n a jle p s z y m r a - g o d z . 1 1 r a n o o d b ę d z ie s ię w o b e c n o ś - (b ło g o s ła w io n e g o A n d r z e ja R o b o li z a '

z ie 2 0 0 . c i O j c a ś w . p u b lic z n e o d c z y ta n ie d e - ! r z e c z p e w n ą . I e r in i.n j e j n ie j e s t G d z ie r e s z ta ? i k r ę t u o c u d a c h b ło g o s ła w io n e g o A u - je s z c z e u s ta lo n y ’. K o la W a ty k a ń s k ie P e w ie n s n o p ś w ia tła n a te n s ta n d r z e jia B o b o li. P r a w d o p o d o b n ie O j- p r z y p u s z c z a ją , ż e o d b ę d z ie s ię o n a r z e c z y r z u c a f a k t, ż e j e d e n z z a p ro - c ie c ś w . w y g ło s i p r z y te j s p o s o b iło ś - n a je s ie n i.

c i p r z e m ó w ie n ie . U r o c z y s te u z n a n ie '

oboli

s z o n y c h n a z e b r a n ie r o d z ic ó w o d p i­

s a ł: „ N a z e b r a n ie n ie p r z y jd ę b o n ie m a tm p ie n ię d z y 4'.

Z d a n ie to w p r a k ty c e m a p e w n ą d o z ę s łu s z n o ś c i. C ó ż b o w ie m r o d z ic e n a ty c h z e b r a n ia c h s ły s z ą ? M ó w i s ię ilin z w y k le o b ia ły m k o łn ie rz y k u , o c z y s ty m u b r a n iu i c a ły c h b u ta c h , o o b ło ż o n y c h z e s z y ta c h , a w r e s z c ie t r a ­ d y c y j n i e o r e g u la r n y m p ła c e n iu s k ła d e k .

K to p o n o s i w in ę z a to , ż e ta k s ię d z ie je ?

C ile k a w e n a te n te m a t s p o s tr z e ż e ­ n ia z n a j d u j e m y w c z a s o p iś m ie „ P r a ­ c a S 'z k o ln a “ . w a r t y k u l e p . S ta n is ła w a Z w ie r z y ń s k ie g o p o d T y tu łe m ..K ilk a u w a g n a m a r g in e s ie z e b r a ń r o d iz ic ie l- s k ic h w r s z k o le 4'.

A u to r a r t y k u łu tw ie r d z i, ż e p e w ­ n a c z ę ś ć w in y ’ z a o b e c n y s ta n r z e c z y

•■p o n o s z ą s a m i n a u c z y c ie le , k tó r z y n ie p o tr a f ią z e ib r a ń n a u c z y c ie ls k ic h u - c z y n ić c ie k a w y m i.

P r z e c ie w e p o c e r a d ia m o ż n a b y u r z ą d z a ć w ła ś n ie w te d y , k ie d y ’ w y ­ p a d n ie j a k a ś c ie k a w a a u d y c ja . N ie w s ty d z im y s ię te g o n a iw n e g o p o d s tę ­ p u — m ó w i p . Z w ie r lz y ń s k i - - tr z e b a g o ty lk o u m i e j ę tn i e w y k o r z y s ta ć .

P o z a ty m — w e d le s łó w a u to r a , — a b y z e b r a n ie r o d z ic ie ls k ie u d a ło s ię a b y ’ r o d z iic e n ie z ie w a li, n ie s p a li, k a ż ­ d y p u n k t p o r z ą d k u d z ie n n e g o w in ie n b y ć p r z e z n a u c z y c ie l a d o k ła d n ie o b ­ m y ś lo n y . J e ż e li p r z e m ó w ie n ie n a u ­ c z y c ie la b ę d z ie ja s n e , p o w ią z a n e i d o p e w n e g o c e 'lu p r o w a d z ą c e , to r o d z ic e o d r a iz u w y c z u ją je g o p r z y g o to w a n ie d o z e b r a n ia .

A p r z e c ie ż ty le c ie k a w y c h s p r a w ’ je s t d o o m ó w ie n ia . W y c łio w w w m n ie d z ie c i, o b s e r w o w a n ie ic h n a p a u z a c h , n a w y c ie c z c e , n a a k a d e m ii, w c z a s ie z a b a w s p o rto w y c h , — to is tn a k o p a l­

n ia s p o s trz e ż e ń d la n a u c z y c ie la . N a P o m o r z u , g d z ie z e b r a n ia n a -

C ie k a w e o d k ry c ie

P A R Y Ż . P o d c z a s r e w iz ji u e m e ­ r y to w a n e g o p o b o r c y p o d a tk o w e g o F le u r y , z a m ie s z k a le g w L a o n , z n a le -

■ ■ ■ ■ ’z i'Q n o k a r a b i n m a s z y n o w y . 1 1 k a r a -

3 b a lo n y p o ls k ie w te g o ro a n y ih za w a d a c h > 5 * «,.■s - ’. i '

o p u h a r G o r d o n B e n e t t a

W te g o r o c z n y c h z a w o d a c h b a lo n o ­ w y c h o p u h a r G o r d o n - B e n n e h a . k tó ­ r e o d b ę d ą s ię 2 0 c z e r w c a b r . w B e lg ii P o ls k a r e p re z e n io w a n a b ę d z ie p r z e z 3 z a ło g i z p ilo ta m i: k p i. J a n u s z e m k p t. B u r z y ń s k im i k p i. I ly n k ie in . —

- ® —

- ® —

N o w a d z ie d z in a z a r o b k u w A m e r y c e

O s z u ś c i la m e r y k a ń s c y s ą n ie w y - i tr z e b a w ó z o d d a ć o d n a p ra w y , p r z y ­ c z e s a n i w o d k r y w a n iu c o r a z lo n o - c z y m z a z w y c z a j o k a z u je s ię , ż e ..ta - w y c h ź r ó d e ł d o c h o d u . W y k o r z y s tu ją in ia ui b e n z y n a , j e s t o r d y n a r n ą m ie s z a - n p . s to s o w a n e w p o s z c z e g ó fn y c li S t a - i n i n ą r o p y n a f to w e j z b e n z y n ą , \ l ie - n a c h , r ó ż n e s ta w k i p o d a tk o w e n a s z a ń c e t e j n a d a je s ię o d p o w ie d n ie z a - b e m z y n ę , p o m y s ło w i o s z u ś c i w y b u - b a r w ie n ie , b y u p o d o b n ić j ą d o b e n - d o w a li w p o b liż u g r a n ic m ię d z y s ta - z y n y .

n o w y c h s t a c j e b e n z y n o w e i o l b r z y - ! S p r a w a tą z a ją ł s ię o b e c n ie z w ią - m ie m i p la k a ta m i z w r a c a ją u w a g ę tu - z e k a u to m o b ilis tó w , b y u z y s k a ć u r y s tó w ^ n a d r o ż s z e c ło w s t a n i e s ą s ie d - w ła d z u je d n o s ia j n ie n ie o p ła t p o d a t­

n y m p r z y p o m i n a j ą w o b e c te g o o k o - k o w v e h o d b e n z y n y i z a p o b ie d z n ie c z n o ś c i z a o p a tr z e n ia s ię w ta ń s z ą s z u s to m .

b e n z y n ę s p r z e d a w a n ą n a m ie js c u . U -1 r a d o w a n y k lie n t k o r z y s ta o c z y w iś c ie ' z o k a z ji, b y p o k ilk u g o d z in a c h p r z e ­ k o n a ć s ię , ż e g o h a n ie b n ie n a b r a n o . M o to r n a g le z a c in a s ię w r e s z c ie s t a ­

je . M a n ip u la c je n ic n ie p o m a g a ją .

N a ś m ie r ć

7 N a n k in u d o n o s z ą ż e i r z e j s p ira lw c y z a m a c h u d o k o n a n e g o d n ia I g r u d n ia 1 9 3 5 r . n a ó w c z e s n e g o p r e tn ie ra c h iń s k ie g o W a n g - ( z in - W e ja . z o s ta li s k a z a n i n a ś m ie r ć , z a ś ic h tr z e j w s p ó ln ic y n a d łu g o le tn ie w ię - z łe n ie . J a k w ia d o m o b e z p o ś r e d n i s p r a w c a z a m a c h u , d z i e n n i k a r z c h i ń ­ s k i, z o s ta ł z a b ity n a m ie js c u . R e s z ite s p is k o w c ó w , o b e c n ie s k a z a n y c h , a -

| r e s z to w a n o w r o k u u b ie g ły m .

NA POMORZU POLACY KUPUJĄ U NIEMCÓW ZBOŻE.

W p e w n y c h o k o lic a c h n a P o m o r z u , w k tó r y c h p o ls k ie g o s p o d a rs tw a m u s z ą d o - k u p y w a ć ju ż z b o ż e , m o ż n o ś ć z a k u p n a is tn ie je p r z e w a ż n ie ty lk o u g o s p o d a r z y N ie m c ó w . C i b o w ie m z b o ż a je s ie n ią n ie

» 4 s p r z e d a w a li w c a le , o tr z y m u ją c d o s ta te c z -

A A Z D 1 GhO S Z n je W y S o k ie i d o g o d n e k r e d y ty z e s w o ic h w y d a n y n a w a lk ę z g r u ź ilc ą s o w ic ie k a s . D la te g o o b e c n ie r o z p o r z ą d z a ją o d - s ię o p ła c a . — K u p n a le p k ęp r z e c iw - p o w ie d n im i z a p a s a m i z b o ż a , p r z e z n a c z o -

g r u ź lic z ą . n e g o n a s p r z e d a ż .

■

r o d z ic e n ie o b e c n i p r z e s y ła j ą n a z a ­ j u t r z p r z e z d z ie c k o w y ja ś n ie n ie , d la ­ c z e g o n a z e b r a n ie n ie p r z y b y li. Z e ­ b r a n i a ro d z iic ó iw s ą ta m p o łą c z o n e z e s p e c ja ln y m i a t r a k c j a m i : d z ie c i d e k la -

. M . J b ś p ie w a ją , u r z ą d z a j ą p r z e d s ta -

r e s u j ą c y s p o s ó b , f r e k w e n c ja r o d z i- • w ie n ia iitp . W ta k im n a s t r o j u ła tw ie j c ó w d o s ię g a 9 6 p r o c . C o c ie k a w s z e p o r o z u m ie ć s ię z r o d z ic a m i i n a in n e u c z y c ie ls k ie s ą p r o w a d z o n e w i n t e - ! m u j ą

te m a ty b e z p o ś r e d n io d o ty c z ą c e s z k o ­ ły .

c a b y ła in te n s y w n a n a u c z y c ie le w in n i p e r io d y c z n ie o r g a n iz o w a ć z e b r a n ia S p o s tr z e ż e n ia p . Z w ie r z y ń s k ie g o K ó ł R o d z ic ie ls k ic h , k t ó r e b y w s p ó l- s ą n ie z m ie r n ie c ie k a w e . W p ły n ą o n e p r a c y s p o łe c z n e j z r o d z ic a m i n a d a ły z a p e w n e n a w ię k s z e z a in te r e s o w a n ie c h a r a k t e r a k c ji s t a łe j i p la n o w e j, a s ię c z y n n ik ó w k o m p e te n tn y c h n a w ią - n ie d o r y w c z e j, p o l e g a ją c e j w z n a c z - z a n ie m r a c jo n a l n e j f o r m y w s p ó łp r a - n e j m ie rz e n a w in d y k o w a n iu s k ła - c y d o m u z e s z k o łą . A b y ta w s p ó l p r a -!d e k .

S t r . 2 „ G Ł O S " Nr 46

T O K L Ń . ( N a p a d ) . D n i a 1 7 b m . w n o c y n i e z n a n i s p r a w c y d o k o n a l i n a p a d u n a m i e s z k a n i e r o l n i k a H e r m a n a S o n n e n - b e r g a l a t 7 9 i j e g o ż o n y A n n y l a t 7 5 w Z a r o ś l n C i e n k i m w p o w i e c i e t o r u ń s k i m . { N a p a s t n ic y o d d a l i k i l k a s t r z a łó w d o S o n - n e n b e r g ó w . r a n i ą c i c h c i ę ż k o , p o c z y m p o z a b r a n i u z e s t o ł u o k o ł o 1 0 0 z ł o t y c h g o ­ t ó w k i z b i e g l i . O f ia r y n a p a d u w s t a n i e c ię ż , k i m p r z e w i e z i o n o d o s z p i t a l a w T o r u n i u .

— W E J H E R O W O . ( T r a g i c z n a ś m i e r ć .) \ a d r o d z e m i ę d z y L a ż y c ą a Z a g ó r z e m w p o w . m o r s k i m w y d a ­

r z y ł a s i ę k a t a s t r o f a s a m o c h o d o w a , k t ó r a p o c i ą g n ę ł a z a s o b ą ś m i e r ć , j e d -

Pierścień ślubni

J a k d o n o s z i | p i s m a w i e d e ń s k i e , p e w n e m u z b i e r a c z o w i s t a r o ż y t n y c h p a m i ą t e k z a o f i a r o w a n o p i e r ś c i e ń ś l u ­ b n y M a r c i n a L u t r a , z a c e n ę 1 .5 0 0 d o ­ l a r ó w . P i e r ś c i e ń t e n z n a j d o w a ł s i ę d o t y c h c z a s w p o s i a d a n i u p e w n e j r o d z i ­ n y . p o c h o d z ą c e j w p r o s t e j l i n i i o d w i e l k i e g o r e f o r m a t o r a . — P i e r ś c i e ń p r z e d s t . w i e l k r t w a r t o ś ć a r t y s t y c z n ą i j a k n i e s i i e p o d a n i e , p r o j e k t o w a n y z o s t a ł p r z e z D u e r e r a . P i e r ś c i e ń s k ł a ­ d a s i ę z t r z e c h z e s o b ą s p o j o n y c h c z ę -

Marcina Łotra

ś c i . m i s t e r n i e w y k o n a n y z k t ó r y c h ś r o d k o w a p r z e d s t a w i ł a d r z e w o , n a t l e k t ó r e g o z a r y s o w u j e s i ę w y r a ź n i e p o ­ s t a ć C h r y s t u s a . Ś r o d k o w y p i e r ś c i e ń o z d o b i o n y j e s t r u b i n e m , u w a ż a n y m j a k o k a m i e ń m i ł o ś c i . P o w e w n ę t r z n e j s t r o n i e p i e r ś c i e n i a w y r y t o i m i o n a L u ­ t r a i j e g o m a ł ż o n k i K a t a r z y n y o r a z d a t ę ś l u b u . 1 5 c z e r w c a 1 5 2 5 r o k u . C o c i e k a w s z e , ż e p r ó c z i m i o n i d a t y u - m i e s z c z o n o n a p i s : „ C o B ó g z ł ą c z y ł — c z ł o w i e k n i e c h a j n i e r o z ł ą c z a 4 ’ .

Co y

O N a w s c h o d n i c h w y b r z e ż a c h p r o ­ w i n c j i F u k i e n w T d a l s z y m c i ą g u s ą n o t o w a n e l i c z n e w y p a d k i d ż u m y . D o k ł a d n y c h d a n y c h b r a k , 'a l e l i c z b a z m a r ł y c h p r z e w y ż s z a n i e w ą t p l i w i e p a r ę t y s i ę c y .

O K r ó l G u s t a w ' 5 - t y 1 5 m a j a u d - a j e s i ę d o K o p e n h a g i , b y w z i ą ć u d z i a ł w r u r o c z y s t o ś c i a c h j u b i l e u s z o w y c J i 2 5 - l e c i a p a n o w a n i a k r ó l a K r y s t i a n a .

O D o L o n d y n u p r z y b y ł k r ó l E - g i p t u , k t ó r e g o w i m i e n i u k r ó l a J e r z e ­ g o 6 - g o p o w i t a ł k s i ą ż ę G l o u c e s t e r . n e j o s o b y

S a m o c h ó d o s o b o w y p r o w a d z o n y ! p r z e z m i e s z k a ń c a p o w i a t u m o r s k i e g o

W o j k e g o z n i e u s t a l o n y c h n a r a i z i e I p r z v c z v n w c a ł y m p ę d z i e w p a d l n a

Abraham z pistoletem

W ę d r ó w k i p o m u z e a c h z a g r a n i c z - l a E t j o p j i i w s p ó ł c z e s n y m s t r o j u h o - c h , p r o w a d z ą c z ę s t o d o n i e z w y k l e l e n d e r s k i m , y v d ł u g i i m c z a r n y m s u r d u - i l r z e w o . S i e d z ą c y o b o k W o j k e g o p o d - 1 o d k r y ć . j e d n y m z

w ó c i g m i n y S t r z e b c z p o n i ó s ł ś m i e r ć z ę o " .

n a m i e j s c u , k i e r o w c a z a ś w s i a n i e j ° , I a z ca b q u e z a

„l , l „ s c e n ę o ł i a r o w a m a

O K i e r o w n i k r o b ó t p r z y r e g u l a c j i r z e k i G a i ł w K a r y n t i i p o p e ł n i ł s a m o ­ b ó j s t w o . w y s a d z a j ą c s i ę w p o w i e t r z e 4 0 k i l o g r a m a m i d y n a m i t u . S z k o d y w y r z ą d z o n e w y b u c h e m s ą b a r d z o 'W j e d n y m z ‘ m u - c i e , z b u ł a m i i o s t r o g a m i . K r ó l w r ę c z a z n a c z n e . W p r o m i e n i u 6 k m . w y l e c i a -

; h i s z p a ń s k i c h u p . m o ż n a o g l a d a ć d z i e c i ą t k u z ł o t y m o d e l o k r ę t u b o l e ń - w s z y t s k i e s z y b y . B a r d z o p o w a ż -

’ ’ . . ‘ y d e r s k i e g o z 1 8 w i e k u . - P a t r y a r c h a ^ y c h u s z k o d z e ń d o z n a ł k o ś c i ó ł w J y ;_ _ ! m i e j s c o w o ś c i M i t s c h i g . Z c i a ł a s a m o - t o b o i a j b ó j c y n i e p o z o s t a ł o a n i ś l a d u , a w

m i e j s c u w y b u c h u p o w s t a ł g ł ę b o k i

— RYPIN. (Krwawy spór o miedzę).

W i e ś Ł u k o n i e , p o w . r y p i ń s k i e g o b y ł a 1 (‘r e ­ n e m b e s t i a l s k i e g o m o r d e r s t w a .

W c z a s i e s i a n i a s e r a d e l i p o d w s i ą Ł u ­ k o n i e , g o s p o d a r z J a n B r d a k , l a t 3 8 , z a ­ u w a ż y ł , ż e s ą s i e d z i j e g o S t a n i s ł a w i S t e f a n b r a c i a G o r z e ń s c y z a o r a l i k a w a ł e k j e g o p o l a . N a t y m t l e p o w s t a ł a s p r z e c z k a , a n a s t ę p n i e b ó j k a .

G o r z e ń s c y u z b r o j e n i w o r c z y k i k o ł e k r z u c i l i s i ę n a B r d a k a , b i j ą c g o . B r d a k d o ­ z n a ł t a k c i ę ż k i c h o b r a ż e ń , ż e z m a r ł .

Z b o r d n i c z y c h b r a c i a r e s z t o w a ł a p o l i ­ c j a . —

w s p o s ó b A b r a h a m z p i s t o l e t e m i N e g u s a b i s y ń -

o r a t r y a r c h a k 1" ~ :

A b r a h a m p r z y k ł a d a s w e m u p i e r w o - 1 n a j j a s k r a w s z e p r z y k ł a d y — ... t •

r o d n e m u p i s t o l e t o d p i e r s i . S k ą d s i ę | t r a k t o w a n i a t e m a t ó w h i s t o r y c z n y c h 'e .i z i e m n y .

M a l a r z e d a w n y c h w i e k ó w n i e m i e l i z m y s ł u b i s i o r y c z n e g o i c z ę s t o p r z e d -

s k i w b u t a c h z o s t r o g a m i ,

r n a i w n e g o

p r z e z m a l a r z y 1 6 i 1 7 w i e k u .

Pożar który trwał 50 lat

M j e d n e j z k o p a l n i w ę g l a w s t a - i j ą c s i ę d a l s z e g o r o z s z e r z e n i e p o d z i e m ­

n i e O h i o t r w a o d 1 8 8 6 r o k u p o ż a r , k t ó ’ * 1 1 ‘ ’

r y s r o ż y s i ę p o d z i e m i ą n a p r z e s t r z e ­ n i o k o ł o 5 0 k i l o m e t r ó w k w a d r a t o - W A R S Z A W A . U m a r ła n a w i d o k w y c l i i z n i s z c z y ł d o t y c h c z a s o k o ł o 3 0 s z c z u r a . 5 4 - l e t n i a J a n i n a M a l i n o w s k a z m i l i o n ó w t o n w ę g l a . P o ż a r p o w s t a ł W a r s z a w y , z o b a c z y w s z y w m i e s z k a n i u s t ą d , ż e g ó r n i c y s t r a j k u j ą c y z a p a l i l i s w o im s z c z u r a , k r z y k n ę ł a p r z e a r ź l i w i e i w a g o n i k z w ę g l e m i z e p c h n ę l i g o d o p a d ł a n a p o d ł o g ę . P r z y b i e g ł a s ą s i a d k a , s z y b u . M i m o ż e s z y b n a t y c h m i a s t z a - k t ó r a z n a l a z ł a M . w s t a n i e n i e p r z y t o m - 1 s y p a n o , o g i e ń w n i e w y t ł u m a c z o n y n y m . W e z w a n y l e k a r z s t w i e r d z i ! ś m i e r ć s p o s ó b z d o ł a ł s i ę o r z s z e r z y ć i p r z y - z p o w o d u a t a k u s e r c a . b r a ł r o z m i a r y k a t a s t r o f y , z a g r a ż a j ą ­

c e j o k i j s k i e m u z a g ł ę b i u w ę g l o w e m u . T O M A S Z Ó W M A Z O W I E C K I . O k o l i c a t ę t n i ą c a d o n i e d a w n a ż y c i e m

18 000 zł w woreczku żebraka. W o k o l i c y z a m i e n i ł a s i ę w ’ p r a w d z i w e p i e k ł o . —

T o m a s z o w a M a z o w ie c k i e g o z m a r ł n a g l e n a R o z p a l o n a p o w i e r z c h n i a z i e m a , s k ą d i W t e n s p o s ó b p r a g n i e s i ę d o r d z e n i e z n a n y n i k o m u ż e b r a k . W i e l k i e c z ę s t o n a g l e w y s t r z e l a ł y p ł o m i e n i e d a l s z e m u r ' '-— —— —

b y ł o z d z i w i e n i e p r z e c h o d n i ó w g d y z a m i a s t s t a ł a s i ę n i e z a m i e s z k a ł ą R u c h s a m o - r y n a r a z i ł g o s p o d a r k ę n a r o d o w ą z e w s z y s t k i m i a t r y b u t a m i w s p ó ł c z e s ­

n o ś c i . S ł y n n y h o l e n d e r s k i m a l a r z B r e t i g e h l t i p . p r z e d s t a w i a j ą c s c e n ę

| p o k ł o n u T r z e c h M ę d r c ó w m a i n j e k r ó -

i n e g o o g n i a , p r z y s t ą p i f l y o b e c n i e d o z o r g a n i z o w a n i a z a k r o j o n e j n a g i g a n ­ t y c z n ą m i a r ę a k c j i 1, k t ó r a u g a s i ć m a t o p i e k ł o , r o z p a l o n e p r z e d 5 0 ł a t y r ę ­ k ą m ś c i w y c h g ó r n i k ó w , k t ó r z y w y v a l- c e o g o d z i w e z a r o b k i c h w y c i l i s i ę t a k r o z p a c z l i w e g o ś r o d k a . C a ł y t e r e n o k o ­ ł o 8 0 k i l o m e t r ó w k w a d r a t o w y c h o t o ­ c z o n y k o r d o n e m p o l i c j i , n i e d o p u s z t- c z a j ą c n i k o g o n a m i e j s c e k a t a s t r o f y , n a j w i ę k s z ą j a k ą k i e d y k o w i e l k z a ­ n o t o w a n o . J e d n o c z e ś n i e k o m i s j a r z e - : ć z o z . n a w c ó w b a d a g d z i e z n a j d u j ą s i ę ( g ł ó w n e o g n i s k a p o d z i e m n e g o p o ż a r u : z a p o b i e c r o z s z e r z a n i u s i ę o g n i a k t ó -

_ . r x --- .--- —.t. - - - c - - - - - - - - - _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ I - - - i n a

0 - l e t n i a K o n s t a n c j a W ł o d a r c z a k .! p o s z u k i w a n y c h o d k u m e n t ó w z n a l e ź li n a c h o d ó w m u s i a n o w s t r z y m a ć . J e d y n i e m i l i a r d o w e s t r a t y , z u p e ł n i e n i e w s p ó ł - P r z e l e ż a ł a o n a 5 0 l a t w ł ó ż k u n a s k n - s z y i z m a r ł e g o z a w i e s z o n y w o r e c z e k w k t ó - n i e l i c z n i ś m i a ł k o w i e u d a j ą s i ę d o m i e r n i e d o s u m , j a k i e c h c i w o ś ć w ł a ś - t e k p a r a l i ż u . S t a r u s z k a w ł a d a t y l k o r y m z n a j d o w a ł y s i ę b a n k n o t y n a s u m ę i „ p i e k ł a o ilii j s k i e g o " n a w ł a s n a o d p o - c i c i e l i k o p a l n i z d o ł a z a o s z c z ę d z i ć n a

p r a w ą r ę k ą . 1 1 8 ,0 0 0 z ł. ! w i e d z i a l n o ś ć . W ł a d z e s t a n u o b a w i a - z a r o b k a c h g ó r n i c z y c h .

— ROGOŹNO. (102-letnia mieszkan­

k a ) . — W t y c h d n i a c h m i e s z k a n k a R o g o ź ­ n a p . E l ż b i e t a N o w a k u k o ń c z y ł a 1 0 4 r o k ż y c ia . S t a r u s z k a p r z y b y ł a d o R o g o ź n a z e s w e g o r o d z i n n e g o m i a s t a W ą g r o w c a , w k t ó r y m m i e s z k a ł a b e z p r z e r w y 1 0 2 l a t a .

P O Z N A Ń ( 5 0 l a t w ł ó ż k u . ) N i e z w y ­ k ł y j u b i l e u s z o d c h o d z i ł a z a m i e s z k a ł a w Z e g r o w k u w p o w . k o ś c i a ń s k i m

K o n s t a n c j a

EM

20)

u / n i e w o l i

WF NAMiAV 3*T»jlfcgórski

powieść z lat 1921—24 na Polesiu.

C ią g d a l s z y .

D o m i a s t e c z k a d o j e c h a n o s z c z ę ś li ­ w ie Z o s ia o d e tc h n ę ła w r e s z c ie z z a d o ­ w o l e n i e m , g d y k o n w o j e n c i z a w r ó c i li d o A n i e l i n a . C z u le p o ż e g n a ł a o d j e ż ­ d ż a ją c e g o r a z e m z n i m i o j c a d z o s t a ł a

= a m a Z o s ta ł w p r a w d z ie r a z e m z n i ą W ó j c ik , a le n a n ie g o n ie z w r a c a ła n a j ­ m n ie j s z e j u w a g i .

W p o c i ą g u W ó j c i k s t a r a ł s ię b a w ić Z o s ię , j a k t y lk o u m ia ł . W p a d ł n a w e t w d o s k o n a ł y h u m o r , n a c o w p ł y n ę ł a n i e w ą t p l iw i e ś w i a d o m o ś ć , ż e w m i a r ę b i e g u p o c i ą g u , c o r a z b a r d z ite j o d d a l a s ię o d t e r e n u , n a k t ó r y m g r a s u je O r lik B u d z i ć s ię w c iiim z a c z ę ł y m y ś l i i u c z u ­ c i a , k t ó r e d o t y c h c z a s d r z e m a ł y , z d ł a ­ w io n e l ę k ie m o ż y c ite i m a j ą t e k .

Z o s i a s ł u c h a ła te g o , c o m ó w i ł W ó j­

c ik c z a s e m m u c o ś o d p o w ie d z i a ła , a l e n a o g o ł z d a w a ł a s ię b y ć z a j ę t a s w o itm i w ł a s n y m i m y ś la m i.

P o c h w i li n ie z w r a c a j ą c n a je g o o p o w i a d a n i e n a j m n ii e js z e j u w a g i, w s t a ł a i j ę ła w y g l ą d a ć p r z e z o t w a r t e o k n o P o c i ą g d o j e ż d ż a ł w ł a ś n i e d o S t e f a n o w a . N a s t ę p n ą s t a c j ą b y ły M a ­ k ó w ic z e , g d z ie m i a ł a w y s ią ś ć i d a l s z ą d r o g ę o d b y ć k o ń m i.

P o k r ó t k i m p o s t o ju w S t e f a n o w i e p o c ią g r u s z y ł z e z n a c z n ą s z y b k o ś c ią . P ę d p o w i e t r z a w p a d a ł p r z e z o t w a r te o k n o d o w a g o n u , w i c h r z y ł w ło s y Z o s i i o d s ł a n i a ł / l e k k a k o ł n ie r z y k je j b l u ­

z e c z k i! , z p o z a k t ó r y m w i d a ć b y ło ś n i e ż n o b iia łą b ie liz n ę .

W ó j c i k s t a ł o b o k Z o s i. G d y o b r ó c i ł a s ię c ia c h w iilę w je g o s t r o n ę , u j r z a ła w je g o o c z a c h t e n s a m o d r a ż a ją c y w y ­ r a z z w ile r z ę c e g o p o ż ą d a n i a , k t ó r y w z b u d z a ł w n ile j o d d a w n a w s t r ę t d o W ó j c i k a .

P r z y ła p a n y j a k g d y b y n a g o r ą c y m u c z y n k u n i e c n y c h m y ś li, W ó j c ik z m ie ­ s z a ł s ię n iie c o , a l e n a t y c h m i a s t o p a n o ­ w a ł s ię i r z e k ł z u ś m ie c h e m :

— N o , p a n n o Z o s iu , n a r e s z c i e m o g ę p o w ie d z ie ć , ż e j e s te m o p a n i ą s p o k o j­

n y ! P r z e z c a ł y te in c z a s d r ż a ło m p o - p r o s t u b e z u s t a n n i e ...

— O c ó ż p a n t a k b a r d z o d r ż a ł? - - s p y t a ła z l e k k ą i r o n i ą w g lo s ie Z o s ia , n i e p r z e s t a ją c w y g lą d a ć p r z e z o k n o .

— N a tu r a łim ie , ż e d r ż a ł e m o p a n i ą P r z e c i e ż b y ł a p a n iii o w ło s o d n ie s z c z ę ­ ś c i a ! P r o s z ę t y l k o p o m y ś le ć ... O r li k b v ł w d o m u ! W id z iia ł p a n i ą , r o z m a w ia ł z p a n i ą i C z y ż p a m ii n a p r a w d ę n i e c z u je s ię t e r a z b a r d z i e j b e z p i e c z n ą ?

— J e ś li m a m p a n u p o w ie d z ie ć p r a ­ w d ę — r z e k ła Z o s ia o d w r a c a ją c s ię w s t r o n ę W ó j c i k a — t o w d o m u c z u ła m

s ię s t o k r o ć b e z p ie c z n ie j.

W ó j c i k z d z i w i ł s i ę .

— T e g o to j u ż n ie r o z u m i e m ! C z y ż h i s to r i a z e m n ą n ie d o w i o d ł a p a n d , d o c z e g o z d o ln y j e s t t e n o p r y s z e k ? J e ż e l i u m i a ł w t a r g n ą ć d o d o m u i o b r a b o w a ć m n i e , m ó g ł b y p o s u n ą ć s i ę d o r z e c z y z n a c z n i e g o r s z y c h !

— A le n ie p o s u n ą ł s ię ! 1 m n i e s ię z d a je . ż e te n s a m , k t ó r e g o p a n n a z w a ł o p r y s z k i e m , p o t r a f i ł p a n a w y p c h n ą ć r .a k o r y t a r z z p o k o j u , w k t ó r y m z a n o '_

'Y o s ę n iio / je g o w in y n a s t r a s z n e r z e c z y

W ó jc ik w .- t r z ą s a ą ł p le c a m i.

- N ie o c z e k i w a ł e m , ż e z e c h c e g o p a n i b r o n ić ! S k o r o j e d n a k t a k — to m u s z ę p a n i z w r ó c ić n a to u w a g ę , ż e p o p ie r w s z o m y li s ilę p a n i , iż to b y ło ,.n ie z je g o w iiiiv “ — r z e k ł z a k c e n te m n a ty c h o s ta ł i/c h s ło w a c h . — N a p a d n a A n .ie lin b y ł p r z e z n ie g o u p l a n o w a - n v T o r a z ! C z e m k i e r o w a ł s ię r a t u ­ j ą c la s . n ie w ie m , a le p r z y p u s z c z a m ,

n ie c h e ia ł p o , j e d n y m o s t r z y ż e n i u z a b ij a ć b a r a n ó w ą g d y ż m o ż n a ic h b y ło s tr z y c je s z c z e n i e r a z A z r e s z tą z a to o c a l e n i e k a z a ł m i d r o g o z a p ła c ić .

- ł p a n z a p ł a c i ł ?

O c z y d z ie w c z y n y b y ły b a d a w c z o u t k w i o n e w t w a r z y W ó j c i k a . T e n j e d ­ n a k n ie z r a ż o n y ty m o d p o w ie d z ia ł :

— C z y p a n i z a p o m n i a ła , ż e o n o k r a d ł m n i e ?

— P a n u z g in ę ło c o ś k o lw ie k ? — p y ­ t a ł a d z ie w c z y n a s t a n o w c z y m g ło s e m , n ie s p u s z c z a ją c o c z u z W ó j c i k a , k t ó r y t e r a z d o p ie r o z a c z ą ł t r a c i ć p e w n o ś ć s ie b ie

— A n a t u r a l i l e , ż e z g in ę ło ! — o d ­ p a r ł j a k o ś n i e p e w n i e .

- - P a n łż e ! — r z u c i ła r n u w o c z y w z b u r z o n a d z ie w c z y n a . — P a n o r d y ­ n a r n i e łż e ! W id z ę t o p o p a ń s k i e j t w a ­ r z y i w z d ę te j k a m iz e l c e . P a n łż e .

I n ie m a j ą c j u ż n ile w ię c e j d o p o ­ w ie d z e n ia , o b u r z o n a Z o s ia o d w r ó c ił a s ię d o o k n a . W ó j c ik z a c z e r w i e n i ł s ię j a k r a k , m i lc z ą c c o f n ą ł s ię w g łą b p r z e d z ia ł u i u s i a d ł.

Z r o z u m ia ł , ż e w j a k iś s p o s ó b d z i e w ­ c z y n a p o z n a ła j e g o t a j e m n ic ę N ie w i e ­ d z i a ł j a k s ię t o s t a ł o , a le s a m f a k t b y ł d o s t a te c z n i e j a s n y . W i n n y m w y p a d ­ k u n ie m o g ła b y m u t a k z u c h w a ł e c is ­ n ą ć w o c z y z a r z u t , ż e m ó w i n i e p r a w ­

d ę . g d y b y c z e g u ś k o n k r e t n i e .ile a ie - d z i a la .

P r z y p o m n i a ł s o b ie t e r a z , j a k Z o s ia p r z y j a c i e ls k o r o s m a w i a ła z O r l i k ie a g i j a k s a m O r lik s t a r a ł s ię z b liż y ć d o d z ie w c z y n y , o k a z u j ą c j e j w i e lk i e z a iin . t o r e s o w a . ie . P r z y p o m n i a ł s o b ie n o c n a p a d u i tę c h w ilę , k i e d y Z o s ia u k a ­ z a ł a s ię w d r z w i a c h . W ó w c z a s to O r lik s t a n ą ł w j e j o b r o n ie . W s z a k to d l a n ie j r o z p ł a t a ł łe b n a p a s t n ik o w i w s k ó r z a ­ n e j k u r t c e

C o ś m u s ia ł o łą c z y ć O r li k a z Z o s ią . B v ć m o ż e , te n r o m a n ty c z n y a w a n t u r ­ n i k z d o ł a ł w z b u d z ić w m ło d z ie ń c z y m s e r d u s z k u Z o s i j a k ie ś g łę b s z e u c z u c ia d l a s ie b ie .

J a k a g e i t p o lic ji W ó j c ik c o f n ą ł s ię m c ś i a m i w s te c z i z a c z ą ł p r z y p o m in a ć s o b ie k a ż d y n i e o m a l k r o k Z o s i w o s t a ­

t n ic h d n i a c h , z a s ta n a w i a ł s ię n a d w s z y s t k im T o p o t w i e r d z a ł o ty lk o je g o p i e r w o tn e p r z y p u s z c z e n i a . D z ie w c z y n a z a i n te r e s o w a ła s ię O r l ik i e m . T o s p o ­ s t r z e ż e n ie d o p r o w a d z i ł o W ó j c i k a d o u c z u c ia b e z g r a n i c z n e g o g n ie w u . W ię c o n z a b ie g a ł o je j w z g lę d y c a łe l a t a , w y z n a w a ł s w ą m iło ś ć , u p o k a r z a ł s i ę I z a w s z y s t k o p ł a c i ła m u t y lk o s a m ą w z g a r d ą , l e k c e w a ż e n i e m , a n a w e t d r w i n a m i A t e r a z z j a w i a s ię n a g l e c z ło w ie k w ą y z u ty z u c z u ć l u d z k i c h , b a n d y t a k r w i ą z b r o c z o n y , p r z e k lę t y t y s ią c k r o tn i e p r z e z s w m je o f i a r y i z d o ­ b y w a w k r ó t k im c z a s ie to , o c z e m o n , W ó j c ik , m a r z y ł c a ły m i l a ta m i.

W g ło w ie W ó j c ik a p o d w p ły w e m g n i e w u i ż a lu , j a k i p o c z u ł d o Z o s i, z r o ­ d z i ł s !ę p o t w o r n y p l a n , p o l e g a j ą c y p r z e d e w s z y s t k im n a te r n , b y d z i e w ­ c z y n a p o z w o liła m u o d w n e ś ć s ię z e s t a c j i d o R a d li n a .

M ilc z ą c je s z c z e c h w ilę , W ó jc ik o d e ­ z w a ł s ię ł a g o d n i e :

- - P a n n o Z o s iu !

T l ó ( C ią g d a i s a y n a s t ą p i) .