Nr. 2/3 Katowice, luty— m arzec 1935 r. Rok XI
Zarys działalności
Śląskiego Komunalnego Funduszu Pożyczkowo-Zapomogowego
Przystępując do przedstawienia w krótkim za
rysie działalności Śląskiego Komunalnego Funduszu Pożyczkowo-Zapomogowego w okresie od jego po
wstania, tj. od 1928 roku do końca 1934 r, — przy
pomnieć wypada' z jakich źródeł czerpie Fundusz swoje zasoby. Otóż z mocy ustawy Sejmu Śląskiego z dnia 8 lutego 1928 r. która powołała ido życia Fun
dusz, — zasoby Funduszu, tworzy się:
a) z 10 proc. potrąceń z dodatków komunalnych do państwowych podatków od spożycia, zużycia względnie produkcji,
sb) z 10 proc, potrąceń od przypadającej samo
rządom opłaty spirytusowej, c) z dotacji Skarbu Śląskiego,
d) z zaległości gmin Województwa Śląskiego z ty
tułu zwrotu kosztów utrzymania policji za lata 1922 do 1924 w wysokości 500.000 zł.,
e) z odsetek od udzielonych pożyczek oraz z od
setek płaconych przez instytucję administrującą Fun
duszem od sum ulokowanych na rachunku Funduszu, a ostatnio, mianowicie od chwili wejścia w życie no
weli do ustawy o tymczasowemu uregulowaniu finan
sów komunalnych w Województwie Śląskim, tj. od kwietnia 1933 r. także
f) z części dochodów komunalnych ido państwo
wego podatku dochodowego, należnych samorządom w górnośląskiej części Województwa, jednak w ogra
niczonej kwocie 1.500.000 zł.
Rezultat tych wpływów wyraża się po dzień 31.
grudnia 1934 r, sumą ,2.727,400 zł, — po potrąceniu zapomóg (umorzonych pożyczek) i dodatków admini
stracyjnych,
Z sumy tej przypada na źródła wymienione;
ad: a) 578,775 zł.
„ b) 580.430 „
ad c) i d) 849.492 zł.
„ e) 283.086 „
„ f) 605.894 „
Śląski Komunalny Fundusz Zapomogowo-Pożycz
kowy (zwany następnie Funduszem), którego zada
niem jest jak wiadomo udzielać samorządom śląskim pomocy finansowej w formie pożyczek i zapomóg — udzielił zatem; w okresie swego 7-letniego istnienia 194 pożyczek na ogólną sumę 3.249.900 zł. i 44 zapo
móg na sumę 151,500 zł.
Jeżeli chodzi o przeznaczenie pożyczek to kaso- wo i ilościowo na, pierwszy plan wysuwają się poży
czki na cele inwestycyjne: w liczbie ll28, na kwotę 1.756.600 zł. stanowiące 54,1% ogółu kredytów, po- czem idą pożyczki na uzdrowienie finasów samorzą
dowych w ilości 52 na sumę 1.368.400 zł. (42%) oraz na inne cele w liczbie 14 na sumę 124.900 zł. (3,9%).
W grupie pożyczek na cele inwestycyjne {1 milj.
756.600 zł. pierwsze miejsce zajmują pożyczki ma ele
ktryfikację, mianowicie 46 pożyczek na sumę 515,000 zł., zkolei następują pożyczki na budówę, remont dróg i1 mostów (35 na 428.100 zł.), urządzenia kana
lizacyjne i wodociągowe (16 na 364,500 zł.), inwesty
cje szkolne (18 na 237.500 zł,), pożarnictwo (8 na 82,000 zł.), wreszcie inne cele budowlane (5 na 132.500 zł.).
W ogólniej sumie 44 zapomóg — 151.500 zł. — największą pozycję, bo około 2/3 stanowią zapomogi ma uzdrowienie! finansów samorządowych. (17 zapo
móg na 101.500 zł,).
Najsilniejszą akcją pożyczkową a także do pew
nego stopnia zapomogową rozwinął Fundusz w latach 1929— 1930, udzielając w tym okresie 96 pożyczek na sumę 1.474,900 izł. oraz 25 zapomóg na 41.500 zł.
Pogłębiająca się jednak w latach następnych de
presja ogólno-gospodarczai siłą faktu odbiła się ujem
2
nie na :wpływ&cih Funduszu, opartych jak wiadomo zasadniczo ma udziałach w podatkach samorządo
wych. Dochody, mianowicie :z udziałów w dodatkach 'komunalnych ido podatków od spożycia, ztużycia względnie produkcji, oraz w opłacie spirytusowej z osiągniętej w roku 1930 kwoty 297.500 zł. spadły w roku 1931 do kwoty 158.000 zł., w roku 1932 do kwu- ty 156.4001 zł. zaś w roku 1933 nawet do kwoty 92.300 zł., — a więc przeciętnie o 50% w ciągu lat od 1931 do 33 (w roku 1934 wpływy z powyższych tytułów wyrażają się kwotą 116.300 zł., wykazują więc pewną zwyżkę).
Równolegle: z tein idące pogorszenie się stanów finansów związków samo rządowych wyłoniło konie
czność powiększenia zasobów Funduszu tak, by Fun
dusz był w stanie przyjść z pomocą tym samorządom, w których ujemne skutki kryzysu zaznaczyły się ze szczególną siłą.
Urzeczywistnienie tej potrzeby znalazło wyraz w przekazaniu Funduszowi wspomnianej na: wstępie części (1,5 miiljona) dodatków komunalnych do pań
stwowego podatku dochodowego, potrącanej w wy
sokości 3% od każdorazowo należnych samorządom wpływów z tytiułów tych dodatków. Potrącenia te, w tak dobrym odsetku, nie stanowiące niemal żad
nego uszczerbku dla samorządów, dały już w niedłu
gim czasie poważną kwotę, ibo w ciągu 1933 roiku, za
o k r e s 9 miesięczny 235.800 zł., zaś w roiku 1934 — 370.000 zł.
Zasilony w ten sposób Fundusz (był w stanie zwiększyć akcję pożyczkową i zapomogową, czego wyrazem wyższy już stan pożyczek w roku 1933 o 132.500 zł., w porównaniu do roku 1931 (1931 rok
— 319.500 zł. zaś w roku 1933 — 452.000 zł).
Akcja ta wobec wspomnianych trudności samo
rządów poszła zdecydowanie w kierunku udzielania samorządom pomocy na uzdrowienie finansów.
Obrazują to cyfry następujące:
Gdy w latach od 1928:— 1934 wyłącznie na 130 udzielonych przez Fundusz pożyczek na sumę 1 milj.
548.400 zł. przypadło na uzdrowienie finasów związ
ków samorządowych 11 pożyczek w kwocie 228.000 zł, czyli 14,72%, to w latach 1932— 34 z ogóilnej su
my przyznanych w tym okresie 64 pożyczek — 1 milj.
382.000 zł, na uzdrowienie finansów udzielono 41 po
życzek ma sumę 1,140.400 zł., a więc już 82,49%.
Podobny stan rzeczy przejawił się również w dzia
łalności zapomogowej Funduszu; mianowicie w la
tach od 1928/311 włącznie, na ogólną ilość 28 zapomóg w kwocie 47,500 zł, przypadły 3 zapomogi w sumie 12.500 zł. tj, 26.32% na uzdrowienie finansów, w la
tach zaś od 1932-34 na tern sam cel udzielono już 14 zapomog na sumę 89.000 zł., co wobec kwoty 104.000 izł., przyznanych w tym okresie z 1(6 zapomóg stanowi 85.58%.
Rozpatrując wysokość oprocentowania pożyczek podkreślić przedewszystkiem wypada, że Fundusz
zgodnie z swym charakterem, jako instytucja samo
pomocy finansowej samorządów śląskich, udzielał rze
czywiście taniego kredytu, stosując wyjątkowo mak
symalną stopę procentową t. j, 6 procent w sto
sunku rocznym (pożyczki krótkoterminowe 5 pro
cent) — mimo, że oprocentowanie kredytów, o nie specjalnem przeznaczeniu, w okresie lat u- biegłych wachało się w granicach od 8— 9%, nie li
cząc należności ubocznych. Maksymalne odsetki po
bierał Fundusz zresztą tylko w tych przypadkach, gdy chodził w grę kredyt ma inwestycje w założeniu na zysk obliczone.
Wysokość odsetek miedh z ilustrują następujące dane z okresu do 1934 roku włącznie: na ogólną 194 pożyczek, największą ilość, bo 115 na sumę 2.034.000 zł, przypada na pożyczki 4%, następ, 33 pożyczki w sumie 360,000 zł. na pożyczki bezprocentowe, 23 w su
mie 494.500 zł, na pożyczki 6%, z kolei 20 pożyczek w kwocie 316.000 zł. ma pożyczki 5%, ,2 pożyczki na 30.000 zł. 2% i wreszcie 1 pożyczka — 60.000 ;zł. — na 3%.
Jako więc przeciętną oprocentowania pożyczek w omawianych 7-miu latach przyjąć można normę 3^%, Jeżeli się nadto zważy, że w odsetkach tych mieszczą się już i koszty administracyjne, to możma powiedzieć bez, zastrzeżeń:, iż Fundusz jest w pełmem tego słowa: znaczeniu źródłem, taniego kredytu dla sa
morządów śląskich, co podkreśla ma nadto fakt, że samorządy operują tu kredytem, nie wymagającym hi
potecznego zabezpieczenia. Zabezpieczenie bowiem pożyczek zaciąganych w Funduszu ogranicza się je
dynie do ustawowego prawa zastawu na wpływach samorządów z tutułiu: dodatków komunalnych do po
datków od spożycia, zużycia względnie produkcji, Z pomocy Funduszu korzystały w przeważnej mierze gminy wiejskie i to wszystkich bez wyjątku powiatów.
Na samorządy wyższego rzędu, a więc miasta i powiatowe związki samorządowe przypada bowiem do 1934 roku włącznie 20 pożyczek na ogólną su
mę 737.000 zł., za tem 64,63% oraz 1 zapomoga w kwocie 10.000 zł. Pożyczki te w 2/3 przeznaczone zostały na uzdrowienie finansów, reszta zaś na cele inwestycyjne (drogi, kanalizacja, wodociągi i pożar
nictwo).
Przeciętny okres amortyzacyjny stosowana w o- mawianym okresie przy długoterminowych pożycz
kach wynosił 10 lat, zaś przeciętna pożyczek wahała się w granicach 10— 20.000 zł.
Kwota 151.500 zł. zapomóg nie przekroczyła za
kreślonej normy 20% ogólnego staniu Funduszu;, wyra
żając się odsetkiem 5.54%.
Koszty administracyjne związane z funkcjami ko
misji zawiadującej Funduszem, a obejmujące djety, koszty podróży członków komisji, remunerację za ilu
stracje, koszty stempli od wyciągów z rachunków
Funduszu wynosiły od 1928 roku — 1934 r, włącznie 6.800 zł.
W oparciu o podanie tu cyfry stwierdzić więc na
leży, że Fundusz w ramach swycih stosunkowo szczu
płych obecnie zasobów prowadzi racjonalną politykę kredytową i zapomogową, która w ostatnich latach przyczyniła się w niemałem. stopniiu do oddłużenia sa
morządów śląskich.
Wypada przy tern wspomnieć tu także o ulgach, których fundusz udziela prizy spłacie pożyczek, pole
gających na konsolidacji, konwersji pożyczek przy obniżeniu z reguły odsetek, dalej na odroczeniu płat
ności rat kapitałowych przeważnie; na okres 1 liuib 2- letni z równoczesneni odpowiedniem przesunięciem okresu amortyzacyjnego. Nad to w paru przypad
kach, zasługujących rzeczywiście1 na uwzględnienie u- morzone zostały -odsetki zwłoki, bądź zaległe raty
pożyczkowe.
Mim© wszystko zwrócić się musi jednak uwagę na to, iż Fundusz zlbyt wolno wzrasta w stosunku do zwiększających się ustawicznie potrzeb samorząduj tak, że wyłania się konieczność powiększenia jego sta
łych głównych źródeł dochodów, mianowicie podat
ków samorządowych. Przekazanie części wpływówj z dodatków komunalnych do scalonych podatków od I obrotu, podobnie jak to jest unormowane w odniesie-S niu do państwowego Komunalnego Funduszu Pożycz-1 k o w o - Za p o m. og o wego, — zaspokoiłoby w niemałej!
mierze tę potrzebę.
Czy dwutorowość w egzekucjach?
należności komunalnych?
Artykuł 3. rozporządzenia Prezydenta Rzeczy
pospolitej z dnia 28 grudnia 1934 r. (Dz. U. R. P, Nr.
110, poz. 976) o unormowaniu Właściwości władz i- trybu postępowania w niektórych działach admini
stracji państwowej, wprowadzającej pewnie zmiany w rozporządzeniu Prezydenta Rzeczypospolitej z, dnia 22 marca 1928 r. o postępowaniu przymusowem w administracji (Dz. U. R. P. Nr. 36, poz. 342), uskute
cznił m. i, zmianę postanowień art. 7 ostatniego roz
porządzenia w tym sensie, że nadał zarządom gmin charakter władz egzekucyjnych ,,w razie egzekwowa
nia przez gminę własnych jej należności, nie mających charakteru darnin komunalnych, a opartych na posz
czególnych tytułach' ‘.
W porównaniu do pierwotnego brzmienia art. 7 ro:zp. z dnia 22 marca 1928 r. postanowienia nowe stanowią istotną zmianę dotychczasowego stanu pra
wnego, gdyż poprzednio wyłączną w ł a d z ą egze
kucyjną w zrozumieniu art. 7 cyt. rozporządzenia była państwowa władza administracji: ogólnej; orga
na gminnie posiadały tylko charakter organów egze
kucyjnych. Ja k wiadomo ustawa, z dnia 10 marca 1932 r, o przejęciu egzekucji administracyjnej przez
władze skarbowe oraz o postępowaniu egzekucyjnem władz skarbowych. (Dz. U, R, P. Nr, 32, poz. 328) za
wiesiło na czas jej obowiązywania wszelkie przepisy sprzeczne z nią, a więc i przepisy rozporządzenia z dnia 22 marca 1928 r.
Rozporządzenie zaś z dnia, 28 grudnia 1934 r. nie może być objęte ustawą z dnia 10 marca 1932 r. im. i.
i z tego powodu, że ono — w odmie,sieniu ido art. 7 rozp, z dnia 22 marca 1928 r, stanowi — jak już po
wyżej zaznaczono — i s t ,o t n ą z rn ii a n ę piier- wotnego rozporządzenia.
Rozumowanie powyższe znajduje poparcie w dal- szenn postanowieniu cytowanego na wstępie art, 3, a mianowicie, że urzędowanie i sposób wynagradza
nia, organów egzekucyjnych, sposób i zasady ustale
nia wysokości kosztów egzekucyjnych określone zo
staną przez Ministra Spraw Wewnętrznych (a nie przez Ministra Skarbu), skutkiem czego dotyczyć nie mogą władz skarbowych.
Począwszy od dnia 30 stycznia b, r. egzekucja należności komunalnych, opartych na tytułach publi
czno-prawnych należałaby zatem do zarządów gmin;
władze skarbowe natomiast egzekwować imają — o ile chodzi o należności komunalne — tylko daniny komunalne.
Do należności publiczno-prawnych zaliczać na
leży m. i.: opłaty gminne za wodię i za korzystanie z urządzeń kanalizacyjnych i innych komunalnych urządzeń i zakładów dobra publicznego.
W ten sposób wytworzyłaby się pewna dwuto- rowość w egzekucji należności komunalnych.
Nie chcemy powracać do tyle razy już omówio- j mego i wszechstronnie: przez prasę fachową oświetlo
nego zagadnienia, jakiem jest przejęcie przez władze skarbowe egzekucji należności komunalnych i zwią
zanie z tem przejęciem ogromne obniżenie wpływów podatkowych, na rzecz samorządów, uniemożliwiają
cą popirostu planową ich gospodarkę. Prasa samo
rządowa roi się od przykładów, demonstrujących u- jemnie dla samorządów terytorialnych skutki tego faktu.
Z zadowoleniem należy zatem1 powitać stanowi
sko, jakie zajęło w tej sprawie Ministerstwo Spraw Wewnętrznych, które wypowiedziało się za pornow- ne,m przelaniu czynności egzekucyjnych na samorzą
dy terytorjalne — m, b. o ile chodzi o miasta, które i tak utrzymują odnośny aparat dla ściągania innnych danin. Ograniczanie jednak uprawnień tylko do gmin miejskich nasuwa pewne wątpliwości i wydaje się być krzywdzące gminy pozostałe. Ja k naszym czytelni
kom wiadomo, starania Zw, Gmin Woj. Śląskiego idą w kierunku całkowitego przywrócenia sprawy do sta
nu w jakiem znajdowała się przed wejściem w życie ustawy z dnia 10 marca 1932 roku.
Zjazd Związku Powiatów R. P.
W dniach 2 i 3 lutego ib. r, odbył się w K ato
wicach w salach Śląskach Zakładów Technicznych zjazd główmy Związków Powiatów Rzeczypospolitej.
Udział w tym zjeździ-e wzięło około 300 osób.
W obradach uczestniczyli Panowie: Minister Roiln. i Ref., Wiceminister Spraw Wewn. W. Kor
sak, Wojewoda Śląski Dar. M, Grażyński, Dyr. Depart.
Samorządowego Min, Spraw Wewn, Witold Żbikow
ski i: immi.
Dokładnie sprawozdanie z przebiegu obrad za
mieszczone jest w Nr. 7 „Samorządu*’ z dnia 17 kute
go- b. r.; ograniczamy się zatem do pobieżnego tylko wskazania na niektóre szczegóły.
Po otwarciu zjazdu i przywitaniu gości przez pre
zesa Związków Powiatów R. P, przemawiali Pano
wie; Wiceminister W. Korsak, Wojewoda Śląski Dr.
M. Grażyński, Prezydent Miasta Katowic, który wi
tał zjazd imieniem, miasta Katowic, Związku Gmin Woj. -Śląskiego i Związku Koim. Kas Oszczędności i Ł, Dr, Jaroszyński wygłosił referat pod tytułem: „Pro
blem wsi- w polityce Samorządu terytoirjaln-ego ‘ ‘, po
ruszając w nim szereg wysoce aktualnych spraw i wysuwając pewne wnioski, które poteim Ibyły przed
miotem -obrad w sekcjach: polityki, komun, i -ogólniej.
Z proponowanych przez te sekcje rezolucji a przyjętych następnie na zebraniu plema-rn-em podaje
my poniżej niektóre, naszych, czytelników -bardzo in
teresujące :
„Nastawienie polityki oigólinopaństwowej ma kul
turalne i gospodarcze podniesienie wsi ii poparcie ro l
nictwa, jako podstawy gospodarstwa narodowego w Polsce, wy-miaga niezbędnie odpowiedniego asto-sun- kowania się do wsi. rówmież w ziaikreisie samorządu terytorjalnego. W związku, z tern konieczne są prze
sunięcia i zmiany w dziedzinie ustawodawstwa komu
nalnego, zwłaszcza finansowego, polityki Państwa w stosunku ido samorządu -oraz działalności samego sa
morządu, pracującego ma terenie wiejskim,.
W tym -celu- jako szczególnie ważne i pilne Zjazd wysuwa następujące postulaty, dotyczące ustawoda
wstwa i komunalnej polityki finansowej:
1) Poddanie rewizji -i przesunięcie wzwyż grani
cy ludnościowej, decydującej o- wydzielaniu miast z powiatowych związków samorządowych;
2) Do czasu wprowadzenia w życie saimo-rządu wojewódzkiego-, 'dopuszczenie do- pociągania miast wydzielonych, do- udziału w kosztach tych urządzeń powiatowych związków samorządowy chi, które, jak n-p. drogi, przynoszą miastom bezpośrednie korzyści;
3) Zrównanie terenu miast niewydzielo-nych z terenem gmin wiejskich pod względem ponoszenia ciężarów podatkowych na rzecz powiatowych związ
ków samorządowych;
4) Zimi-ana podziału dochodów samorządu z pań
stwowych podatków spożywczych i opłat monopo
lowych między wieś ii miasto w kierunku 'odwrotnym do stosunku, jaki obecnie obo-wiązuje;
5) Zniesienie wszelkiego rodzaju opłat, .pobiera
nych pod jakimkolwiek tytuł-e-m, za -wjazd do miasta;
6) Ob-niżeni-e do- granic racjonalnych opłat miej
skich za korzystanie z targowic i 'rzeźni, tudzież -opłat rytualnych;
7) Obniżenie i, dostosowanie do warunków rynku opłat miejskich za wszelkiego rodzaju świadczenia przedsiębiorstw miejskich, które wywierają istotny wpływ ma kształtowanie się cen produktów przemy
słowych.
Samorząd powiatowy powinien, otoczyć w ię k s z ą
niż dotychczas opieką gminę wiejską i gromadę, jako jednostki samorządu, które, stojąc najbliżej życia wsi, powinny odegrać poważną no-lę w jej ogólnem .pod
niesieniu.
Zjazd stwierdza, iż należy powołać dla obszaru województwa śląskiego- komisję oszczędnościowo - oddłużeniową — kompetencje' zaś Centralnej Komisji Or.zczędonściowo-Oddłużcniowej i Urzędu Rozjem
czego ro-z-szerzyć, o ile chodzi o ich uprawnienia, -od
noszące się do sprawy oddłużeniowej, również na województwo śląskie.
W związku z postanowieniami art, 6. ustawy o poprawie go-spodarki i finansów związków samorzą
dowych -oraz ze względu: ma oddzielną śląską -u-stawę o egzekucji roszczeń pieniężnych od związków samo
rządowych z tytułów prywatn-o-prawnych, należy przeprowadzić nowelizację wymienionego artykułu 6.
przez powołanie w nim również i analogicznej ustawy śląskiej”.
Sprawy poruszone w -ostatnich dwu wnioskach znane są maszy-m -czytelnikom z poprzednich, numerów
„Orędownika Samorządu1’.
Na podkreślenie zasługuje, że wnioski -odnoszące się do przesunięcia uprawnień podatko
wych z miast na powiatowe związki samorządowe względnie ido- pociągnięcia miast do pewnych świad
czeń na rzecz tychże związków wywołały już pewną reakcję ze strony miast.
Tak mp. czytamy w artykule Pana Dyrekt. Po
rowskiego, ogłoszonym w numerze 4, z -dnia 1,5 lu
tego b. r. „Samorządu Miejskiego” -organu Związku Miast co następuje;
„Mim-owoli nasuwa się przypuszczenie, iż uchwa
ły Zjazdu Powiatów znajdą się w związku- z okólni
kiem (Min. Spr. Wewn. Nr. 140) i że powiaty, licząc się z potrzebą obniżenia świadczeń puibl. ;i ludności rolniczej, -chcą wyrównać ubytek w dochodach kosz
tem miast. Przypuszczenie to powstaje pomimo za
padłej uchwały co do potrzeby nasilenia akcji powia
towych związków samorządowych w niektórych dzie
dzinach ich gospodarki. Związkowi Powiatów -nie chodzi prawdopodobmiie tyle o- nasilenie gospodarki
powiatowych związków samorządowych skoro po
wszechne są tendencje do redukcji wydatków, ile o utrzymanie wydatków ma dotychczasowym poziomie i to właśnie przy pomocy świadczeń miast, a jedno
cześnie o zastosowanie się do zleceń Ministerstwa obniżenie świadczeń ludności rolmictzej.
Nie wiemy, oczywiście, jak się do tych uchwal ustosunkują miarodajne; władze państwowe. My skłonni jesteśmy te uchwały traktować tylko jaik-o temat do ewentualnej dyskusji w przyszłości, gdy ra
dykalnie żenieni się na llepsze położenie gospodarcze miast, a przede ws zy s tikiem osiągnięta zo stanie trwa
ła równowaga budżetowa. Nie wyobrażamy sobie tego, żeby akcja oszczędnościowo-oddłużeniowa w miastach miała iść równolegle z propomowianeimi przez Zjazd Powiatów daleko idące,mi zmianami finansów miast na ich niekorzyść, chyba, że zarzucona zostanie w-ogóle myśl zrównoważenia budżetów miejskich, a następnie pójdzie się po linji równania stanu miast ze stanem wsi, zamiast odwrotnego1 kierunku, S ą dzimy, że w każdym razie rewizja uprawnień finan
sowych związków samorządowych musi 'być łączona z rewizją ich obowiązków ii że dyskusja nad upraw
nieniami ziemskich i miejskich związków samorzą
dowych w tym, kierunku, w jakim; życzy sofcie tego Zjazd Powiatów, musiałaby być połączona z przesu
nięciem niektórych obowiązków gmin na powiaty, których to obowiązków, nałożonych przez ustawy gminy mają bardzo dużo, a powiaty znacznie' mniej.
Uchwał, powziętych przez Zjazd Powiatów, nie uspra
wiedliwia ani zakres ustawowych ich obowiązków, ani położenie finansowe tych powiatów. Powiatowe związki samorządowe mają znacznie większą moż
ność ograniczenia swych wydatków, i to nie czekając zupełnie na wydanie odnośnych ustaw. Nia powia
towych związkach samorządowych nie ciąży n. p. ani ustawowy obowiązek budowy i utrzymania szkół po
wszechnych, świadczeń na rzecz nauczycieli tych szkół, świadczeń z tytułu kwaterunku wojskowego, z tytułu akcji meldunkowej; znacznie- mniejsze są obowiązki w zakresie opieki społecznej i pomocy dla bezrobotnych’
Hasło „frontem do wsi", podkreślane dobitnie w referacie Dr. Jaroszyńskiego, odbiło się igłośnem echem na łamach prasy samorządowej w związku ;z ozem wysuwane są różnie myśli, stanowiące na razie jeszcze tylko temat dyskusji.
Po zakończeniu obrad delegaci zjazdu skorzystali ze sposobności, by zwiedzić Śląsk.
Organizacji Zjazdu podjęła się Śląska Sekcja Zw.
Powiatowych i należy stwierdzić, że .wywiązała się z przyjętych na siebie 'obowiązków wprost wyśmie
nicie.
Gospodarka finansowo-budżetowa związków samorządowych
W ślad za okólnikiem Nr, 140 z dn. 22, XII. 1934 r, (Dz. Urz, Min, Spraw Weiwn. Nr, 36, poz. 292) w sprawie gospodarki finansowo - budżetowej oraz u- stalenia preliminarzy budżetowych związków samo
rządowych na rok 1933/36 Pan Minister Spraw W-e-wn.
okólnikiem, z dnia 8. II. 1935 r. Nr, 8 udzielił związ
kom samorządowym i władzom nadzorczym nad; sa
morządem następujących wskazówek co- do ustalania, zatwierdzania i wykonywania preliminarzy budżeto
wych za najbliższy okres budżetowy:
1) W związku z ogól-nemi zleceniami oszczęd- nościowemi należy położyć nacisk na przeprowadze
nie jak najdalej idących redukcyj wydatków -o cha
rakterze subwencyjnym, udzielanych przez związki samorządowe instytucjom i organizacjom społecznym.
Prze-dewszystkieim więc winm-y ulec ograniczeniu: sub
wencje na cele ogólne organizacyj i linstytucyj -ogólno
krajowych, nie prowadzących na terenie świadczące
go związku samorządowego bezpośredniej akcji, wy
ręczającej związek w wypełnianiu jego istotnych za
dań, lub przynajmniej ułatwiających ich realizację.
Subwencyj takich w żadnym wypadku przewidy
wać w preliminarzach budżetowych ani wypłacać nie mogą gminy wiejskie i te związki samorządowe, któ
rych preliim-in . ze nie -są w pełni zrównoważone.
Inne związki samorządowe -ogólną sumę subwencyj tego typu ograniczyć mają -do 5-0% sumy rzeczywi
stych wydatków na powyższe cele w r, 1933/34.
Subwencje dla organizacyj i instytucyj społecz
nych, prowadzących -swą akcję na terenie działania związku, -m-ogą być przyznawane przeidewszystkieim w tych wypadkach, w których akcja ta wyręcza zwią
zek samorządowy w wypełnianiu jego istotnych za
dań, Wysokość tych subwencyj winna być ściśle do
stosowana do stopnia użyteczności instytucji z punktu widzenia potrzeb świadczącego- związku. Tak więc wszelkie subwencje gotówkowe i w naturze dla or
ganizacyj charytatywnych (dział IX budżetu — opieka społeczna) winny być -uzależnione od roli organizacji w wykonaniu zadań- związku samorządowego w dzie
dzinie opieki społecznej, a więc np. od liczby -osób wspieranych, żywionych względnie dożywianych przez d-aną organizację, a posiadających tytuł -do korzysta
nia z opieki społecznej świadczącego związku samo
rządowego. Podobnie subwencje -dla społecznych -i prywatnych zakładów -opiekuńczych, przytułków i t.
p. o-r-az szpitali, lecznic przychodni-ch i t. p. (dział V III budżetu — zdrowie publiczne) winny być uza
leżnione od liczby osób, korzystających z tych urzą
dzeń, a. posiadających tytuł ido tego rodzaju świad
czeń -bezpłatnych ze strony związku -samorządowego udzielającego subwencyj.
Subwencje ma cele wychowania fizycznego i przysposobienia wojskowego oraz na Ligę Obrony Powietrznej ze względu na państwowe znaczenie do
tychczas osiągniętego doirobku w tej dziedzinie, win
ny być nadal utrzymane, jednak z zastrzeżeniem za
chowania równowagi budżetowej świadczących związków samorządowych a ograniezernia wydatków do granic niezbędnych potrzeb.
Subwencje jednorazowe na komitety obchodów uroczystości, budowy pomników i t. p. mogą być u- dzielane jedynie w ramach działu I budżetu i w gra
nicach pozycji na wydatki .reprezentacyjne. Wresz
cie zaniechane być winno udzielanie subwemcyj także przez zakup egzemplarzy, względnie ogłoszenia dla wszelkiego rodzaju wydawnictw jednorazowych, a więc jednodniówek, albumów, wydawnictw pamiątko
wych i t. p.
Udzielanie ogłoszeń do czasopism i prenumerata czasopism, winna być ściśle dostosowaną do rzeczy
wistych potrzeb w tym zakresie zainteresowanych związków; warunkiem udzielenia ogłoszenia imusi być wyraźna potrzeba gospodarcza lub społeczna.
Jednocześnie polecam podległym mi władzom nadzorczym nad samorządem bezwizględme zaniecha
nie wywierania nacisku na związki: samorządowe względnie na przedsiębiorstwa lub zakłady samorzą
dowe w kierunku pobierania przy opłatach samo
rządowych lub za czynności samorządowych orga
nów administracyjnych, datków względnie t. zw.
opłat dobrowolnych w formie sprzedaży znacz
ków na rzecz organizacyj społecznych oraz na rzecz imprez o charakterze społecznym.
2} Nawiązując do p. 3 okólnika iNir. 140 z dnia 22.
XII. 1934 r., polecam podległym, mli władzom nadzor
czym, aby przy zatwierdzaniu budżetów związków samorządowych, zastrzegały skreślanie pozyeyj do
chodów, przewidujących wpływy >z opłat wjazdowych
„kopytkowych” i rogatkowych. To samo dotyczy opłat postojowych, z wyjątkiem wypadków, w któ
rych opłaty te pobierane są od sprzedawców za użyt
kowanie przez nich pomieszczeń na ten, cel przez związek samorządowy specjalnie przeznaczonych.
3) Przy zatwierdzaniu budżetów gmin wiejskich szczególny nacisk winien być położony na zmniej
szenie wydatków do poziomu realnych dochodów. O ile najdalej idąca kompresja wydatków nie obniży ich do poziomu dochodów, winny właściwe powiatowe związki samorządowe — stosownie do postanowień
a r t , 34 ustawy z dnia 11 sierpnia 1923 r. o tymczaso- wem uregulowaniu finansów komunalnych (Dz. U, R.
P. z 1932 r. Nr. 106, poz. 884) przewidzieć w swych budżetach 'dotacje na pokrycie niedoborów tych gmin wiejskich, których budżety zatwierdzone ‘zostały z niedoborem.
Co do łych związków samorządowych, których preliminarze budżetowe nie zostały jeszcze* zatwier
dzone, powyższe wskazówki winny być uwzględnione przy zatwierdzeniu budżetów; w tych zaś związkach samorządowych, które uzyskały już zatwierdzenie budżetów i w budżetach przewidziały subwencje lub omówione wyżej 'opłaty w normach nieodpowiadają- cych wskazówkom niniejszego okólnika — wskazów
k i te winny być uwzględnione przy wykonywaniu budżetów w drodze powzięcia 'odpowiednich uchwał przez organ stanowiący związku samorządowego.
Zawieszenie egzekucji
W Dzienniku Ustaw R. P. z dnia 8. lutego b, r.
Nr. 8. poz. 39, ogłoszone zostało rozporządzenie mi
nistra sprawiedliwości z dnia 30. stycznia 1935 r. — wydane w porozumieniu z ministrem skarbu. „O spo
sobie zawieszania przez urzędy rozjemcze do spraw majątkowych posiadaczy gospodarstw wiejskich egze
kucji, prowadzonych przez instytucje kredytowe,1’
Na podstawie tego rozporządzenia posiada urząd rozjemczy do spraw majątkowych posiadaczy gospo
darstw wiejskich możność ziawieszemia na wniosek dłużnika prowadzona przez instytucję kredytową eg
zekucję w wypadkach, kiedy na instytucji kredytowej ciąży obowiązek zawarcia układu fconwersyjnego z posiadaczem gospodarstwa wiejskiego grupy A lub B a dłużnik posiada warunki, wymagane dla zawarcia takiego układu. Do wniosku o zwieszeniu postępo- wnia egzekucyjnego winno być dołączone;
1) uzasadnienie wniosku oraz 2) zawiadomienie o wszczęciu postępowania egzekucyjnego, doręczone dłużnikowi przez komornika. Niezwłocznie po złoże
niu wniosku do urzędu rozjemczego przewodniczący urzędu rozjemczego winien, zarządzić doręczenie od
pisu wniosku instytucji kredytowej, wyznaczając rów
nocześnie termin do przesłuchania stron i wydania decyzji.
Termin ten winien przypadać w ciągu dni 14 li
cząc od dnia wniesienia wniosku do urzędu rozjemcze
go.
Wniosek o zawieszeniu postępowania 'egzekucyj
nego rozstrzyga przewodniczący urzędu rozjemcze
go w wyznaczonym terminie po wysłuchaniu stron, a w razie niestawienia się jednej strony lub obu stron,
— po zbadaniu oświadczeń stron złożonych na piśmie.
Decyzja przewodniczącego, w formie postanowie
nia ujęta, jest. natychmiast wykonalna. Postanowie
nie to powinno być zaopatrzone w uzasadnienie.
W wypadkach wyjątkowo nagłych, gdy bliskość wyznaczonego terminu licytacji groziłaby przeprowa
dzeniu licytacji przed rozstrzygnięciem wniosku w trybie normalnym — przewodniczący urzędu rozjem
czego może — po zbadaniu wniosku i stwierdzeniu je
go zasadności, zawiesić egzekucje, wydając natych
miast wykonalne postanowienie tymicza-sowe, które
następnie, po wysłuchaniu stron, bądź uchyli, bądź też utrzyma w mocy. —
Postanowienie zawieszające po stępo wianie egze
kucyjne, może w wypadkach określonych uleic za
skarżeniu do Sądu Okręgowego.
Postanowienie zaś, odnawiające zawieszenia eg
zekucji, nie ulega zaskarżeniu.
Przewodniczący urzędu rozjemczego uchyla za
wieszenie egzekucji na podstawie przedłożenia mu decyzji komitetu konwersyjnegO', 'stwierdzającej, że układ fcomwersyjny nie doszedł do skutku z winy dłużnika. Jeżeli odpadła podstawa, która uzasad-j niała zawieszenie egzekucji, przewodniczący urzędu rozjemczego imoże ma podstawie wniosku kredytowej instytucji uchylić postanowienie, zawieszające postę
powanie egzekucyjne. Postanowienie przewodniczą
cego, u c h y <1 a j ą c e zawieszenie egzekucji, jest na
tychmiast wykonalne i n i e ulega zaskarżeniu. Po
stanowienie, o d n a w i a j ą c e (wnioskowi o uchy
lenie zawieszenia egzekucji, u l e g a zaskarżeniu do Sądu Okręgowego.
Rozporządzenie weszło z dniem ogłoszenia.
Zasady konwersji na pożyczki długoterminowe pożyczek krót
koterminowych, udzielonych Zwią
zkom Samorządowym
W Nr, i Dzień. U. R. P. poiz. 1 ogłoszono rozpo
rządzenie Ministra Skarbu z drnia 18 'grudnia 1934 r, o zasadach i warunkach konwersji na pożyczki dłu
goterminowe pożyczek krótkoterminowych, udzielo
nych Związkom Samorządowym przez Bank Gospo
darstwa Krajowego oraz zaległych rat, odsetek, pro
wizji, kosztów i innych należności ubocznych z tytułu pożyczek krótkoterminowych, jak i długotermino
wych, udzielonych Związk. Samorząd, przez Bank Gosp. Krajów, i banki komunalne.
Rozporządzenie postanawia, że konwersji na po
życzki długoterminowe podlegają:
1) krótkoterminowe p o ż y c z k i, udzielone: związ
kom samorządowym przez Bank Gosp. Kraj. przed dniem 1 kwietnia 1934 r.,
2) miauiszczone do dnia 28 października 1934 r..
a należne za czas do 1 kwietnia 1934 r. raty z tytułu pożyczek długoterminowych oraz odsetki, prowizje, koszty i inne należności uboczne z tytułu pożyczek krótkoterminowych i długoterminowych, udzielonych związkom samorządowym przez B. G. K. i banki ko
munalne. 'Należności B. G, K. ulegają prtzed doko
naniem konwersji obniżeniu o 17 proc. Odsetki zwło
ki, naliczone przez instytucje wierzycielki od wspom
nianych należności za czas od l. IV. 19312 r. do 28 paź
dziernika 1934 r., o ile w tym czasie nic zostały za
płacone — ulegają umorzeniu, Konwersji, przewi
dzianej omawianym rozporządzeniem, nie podlegają pożyczki, udzielane związkom z Państw, Funduszu Budowlanego. Konwersja następuje na wniosek za
interesowanego związku, zgłoszony do dnia 1 kwie
tnia 1936 roku.
B. G, K. i banki komunalne mają prawo doliczyć przy konwersji do konwertowanych wierzytelności sumę, jaką powyższe instytucje pobierają na pokry
cie różnicy kursowej, mogącej powstać wskutek emi
sji po kursie niższym od nominalnego papierów, za
bezpieczonych konwertowanemu wierzytelnościami.
Do czasu emisji takich papierów przez banki komu
nalne — za pełne spłaty bieżących amnuitetów po
życzki konwersyjnej banki komunalne będą liczyć dłużnemu związkowi spłaty, dokonywane bez uwz
ględnienia amortyzacji i oprocentowania, doliczonej do pierwotnego długu sumy na pokrycie' różnicy kur
sowej.
Okres umorzenia pożyczek konwersyjnych wy
nosi 36 lat przy oprocentowaniu 5 H proc. rocznie.
W razie emisji papierów, zabezpieczonych pożyczką komwersyjną, po kursie, wyższym od przewidzianego, instytucja wierzy cielska .zbonififcuje związkowi tę ró
żnicę, Dodatek administracyjny ustalony zostaje ma
^ proc, rocznie od niespłaconej części kapitału: po
życzki, Koszty konwersji ponosi związek samorzą
dowy według norm ustalonych przez bank, a zatwier
dzonych prz Ministra Skarbu,
Instytucje wierzycielskie będą dokonywać emisji papierów, zabezpieczonych' pożyczkami konwersyj- nemi, tylko za. zgodą i na warunkach zatwierdzonych przez Ministra Skarbu,
Ze Związku Powiatów R. P.
Komunalne Pośrednictwo Pracy na, terenie Wojewó
dztwa Śląskiego oraz pokrywanie kosztów poniesio
nych przez Związki Samorządowe przy wykonywaniu czynności Wojewódzkich Biur Funduszu Pracy.
W powyższej sprawie złożył Związek Powiatów Rz. P, Panu Ministrowa Opieki Społecznej i Panu M i
nistrowi Spraw Wewnętrznych memorjał następują
cej treści:
„Związek Powiatów ma zaszczyt zwrócić się do Pana Ministra w następujących sprawach:
1) Rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospoli
tej z drnia 24 października 1934 r. Dz. U. R. P. Nr, 94, poz. 849, zostały połączone w jedną instytucję: Fun
dusz Bezrobocia i Fundusz Pracy,
W ten sposób obowiązujące przepisy prawne scentralizowały i powierzyły jedynej instytucji publi
cznej 'całokształt działalności, poświęconej zwalcza
niu bezrobocia we wszelkich jego przejawach i wszel- kiiemi dostępnemi środkami, _
8
Do liczby środków zwalczania bezrobocia należy zaliczyć również ii prowadzenie publicznego pośred
nictwa pracy. Zgodnie z p. b. ust, 2 art, 1 ustawy z dnia 16 marca 1933 <r. o Funduszu Pracy w brzmie
niu noweli z 24, X. 1934 r. do zakresu działania Fun
duszu Pracy należy również i prowadzenie agend pu
blicznego pośrednictwa pracy. Uważamy, że w świe
tle powyższych przepisów działalność w dziedzinie publicznego pośrednictwa na rynku pracy winno być wyłączmem prawem i wyłącznym obowiązkiem Fun
duszu Pracy, czyli, że żadna pozatem instytucja o charakterze publicznym nie powinna zajmować się powyższem zagadnieniem. Za koniecznością wpro
wadzenia, takiej zasady przemawiają zarówno wzglę
dy na zbędność równoległego załatwienia identycz
nych spraw przez odrębne instytucje, jak i wziględy oszczędnego używania publicznych środków mate- rjallnycih.
Zasada ta, po zniesieniu państwowych urzędów pośrednictwa pracy, została wpr owadź orna w życie na terenie całego Państwa z wyjątkiem jednak W o
je w ód ztwa Śil ąskiego.
Na tym terenie bowiem oprócz norm,, zawartych w rozporządzeniu Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 16 marca 1933 r. o Funduszu Pracy, obowiązują rów
nież dotychczas przepisy, zawarte w Rozporządzeniu Ministra Pracy i Opieki Społecznej iz dnia 4 grudnia 1923 r. o komunalnem pośrednictwie; pracy — Dz. U, R. P. Nir. 127, poz. 1050. W tym stanie rzeczy na terenie Województwa Śląskiego związki samorządo
we obowiązane będą prowadzić podwójne agendy pu
blicznego pośrednictwa pracy i w dwojakim charak
terze; jako wykonawcy funkcyj publicznych, należą
cych do własnego zakresu działania i jako instytucje zastępcze, wykony wuj ące czynności zlecone przez Fundusz Pracy.
Dla; uniknięcia wytworzonego normami prawnemu rozdwojenia i w celu zrównania ciążących na związ
kach samorządowych obowiązków w omawianej dzie
dzinie z pozostałym obszarem Państwa, Związek Po
wiatów uważa za konieczne zwrócić się do Pana Mi
nistra z prośbą o poczynienie odpowiednich kroków w celu uchylenia Rozporządzenia z dnia 4 grudnia 1923 r. o komunalnem pośrednictwie pracy (Dz. U.
R. P. Nr. 127, poz. 1050).
2) Art, 9 Rozporządzenia Prezydenta Rzeczypo
s p o lit e j z dnia 16 marca 1933 ir. o Funduszu Pracy w brzmieniu rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospoli
tej z 24 października 1934 r. Dz. U. R. P. Nr. 94, poz, 849 ustanawia zasadę, że czynności Wojewódzkich Biur Funduszu Pracy mogą być powierzane związ
kom samorządowym', przyczem ustalenie zasad i try
bu powierzania omawmiamyeih czynności Rozporzą
dzenie Prezydenta Rzeczypospolitej przekazało roz
porządzeniu wykonawczemu,
Na zasacjzte dotychczasowej praktyki, stosowa- w*
' 'i ’ '
mej przez Fundusz Bezrobocia, którego agendy prze
jął całkowicie Fundusz Pracy, należy mniemać, że możność powierzania czynności przez Fundusz Pra
cy zostanie wykorzystana w skali bardzo szerokiej.
Aby działalność związków samorządowych w tej dziedzinie była sprężysta i odpowiadała 'całkowicie zamierzeniom ustawodawcy, jest rzeczą konieczną, by jednocześnie z przekazaniem czynności Funduszu Pracy związki samorządowe otrzymały z Funduszu odpowiednie ma wykonywanie zleconych czynności środki materjalne. Stan finansowy związków samo
rządowych uniemożliwia, aby na cele wykonywania zleconych w tej dziedzinie czynności samorządy mo
gły w jakiejkolwiek formie ponosić ciężary z ogól
nych funduszów budżetowych związków samorządo
wych. Dlatego też uważamy za jedyną sprawiedliwą w tej mierze zasadę, by całość środków malerjalnych, niezbędnych do pokrycia kosztów wykonywania zle
conych czynności, pokrył Fundusz Pracy,
Na mocy powyższych przesłanek Związek Po
wiatów ma zaszczyt prosić Pana Ministra, alby raczył spowodować, by rozporządzeniu wykonawczem do art. 9 cytowanego rozporządzenia Prezydenta Rze
czypospolitej została wprowadzona zasada,, że; Fun
dusz Pracy obowiązany jest zwrócić wszystkie kosz
ty, poniesione przez związki samorządowe, przy wy
konywaniu' powierzonych im czynności Wojewódz
kich Biur Funduszu, Pracy'1.
Świadczenia na rzecz Funduszu Pracy
Rozporządzeniem Prezesa Rady Ministrów z dnia 22 grudnia 1934 r. wydanem w porozumieniu z Mini
strami Spraw Wewnętrznych, Skarbu, Przemysłu i Handlu, Komunikacji, Opieki Społecznej oraz Rolni
ctwa i Reform Rolnych w sprawie zmiany rozporzą
dzenia z dnia 31 marca 1933 ,r. o świadczeniach na rzecz Funduszu Pracy (Dz, U. R, P. Nr. 110, poz, 978) zarządzono, aby z dniem 1 lutego 1935 r. kwoty, po
trącane przez pracodawców, przedsiębiorstwa i mo
nopole państwowe, związki komunalne lub instytucje prywatne, wpłacać do Funduszu Bezrobocia na jego rachunek czekowy w Pocztowej Kasie Oszczędności do dnia 20 miesiąca następującego po wypłacie, je żeli zaś chodzi o zakłady górniczo-hutnicze — do dnia 25 tegoż miesiąca; równocześnie należy złożyć właściwemu Zarządowi Obwodowemu Funduszu Bez
robocia deklarację zawierającą dokładne obliczenie opłat oraz stwierdzającą, ile, z jakiego tytułu i za jaki okres czasu opłaty są uiszczone.
9
Projekt rozporządzenia o zaprzy
siężonych pośrednikach na tar
gowiskach
Ministerstwo przemysłu i handlu opracowało projekt rozporządzenia o zaprzysiężonych pośredni
kach na targowiskach, zbliżonych mniej więcej ido maklera giełdoweg-o.
Według projektu, pośrednicy mogą być ustana
wiani przez Izby Przemysłowo-Handlowe. Ustana
wiani mogą być pośrednicy tylko ina targowiskach w handlu bydłem, trzodą, końmi i owcami oraz mię
sem tych zwierząt, tudzież w handlu drobiem. Izby decydują, czy mają być pośrednicy czynni we wszy
stkich 'działach obrotu, czy też tylko w obrocie nie- któremi artykułami. W razie ustanowienia pośredni
ków innie osoby nie mogą zajmować się pośrednicze
niem na dianem targowisku. Izby nie mogą ustana
wiać pośredników na targowiskach, na których czyn
ne są giełdy mięsne.
Według postanowień projektu, pośrednicy mogą być powoływani z pośród osób, które ukończyły 24 rok życia i nie były sądownie karane i posiadają do
stateczną praktykę i znajomość z zakresu obrotu, a ponadto złożą przepisaną kaucję.
Wysokość i rodz aj kauc ji okre śla każdo raz owo Izba przemysłów o -ihandl o w a, Kaucja nie może być niższą, niż 5.000 zł, Kaucja służy do zabezpieczenia szczególnego prełensyj, jakie m og ą wyniknąć z czyn
ności pośrednika.
Projektowane rozporządzenie nie wyklucza mo
żliwości wprowadzenia systemu koncesyjnego dla ko
rni sjoneró w.
Jakich długów nie można spłacać papierami?
Należy przypomnieć, że nie mogą być spłacane papierami wartośćiowemi długi rolnicze wobec nastę
pujących instytucyj: Skarbu Państwa, instytucyj ubez
pieczeń spoteczmyoh, związków samorządu teryto
rialnego, banku Polskiego, instytucyj kredytu długo
terminowego, banków, przedsiębiorstw i instytucyj państwowych, lub komunalnych, oraz ogólnie uży
tecznych w woj. Śląskiem, przedsiębiorstw banko
wych, Centralnej Kasy Spółek Oszczędności, Galicyj
skiej Kasy Oszczędności we Lwowie i Ukraińskiej Szczadnyci w Przemyślu; gminnych kas pożyczkowo- oszczędnościowych, oraz spółdzielni kredytowych, należących do Związków Rewizyjnych.
Rozporządzenie powyższe weszło w życie z dniem, ogłoszenia t. zn. 11. XII, 1934 r.
Kolejki przedsiębiorstw prywat
nych nie będą mogły przewozić osób do przedsiębiorstw nie na
leżących
Rada Ministrów uchwaliła projekt ustawy o prze
wozie osób kolejkami użytku prywatnego,
W myśl postanowień tego projektu wolno będzie przewozić osoby na kolejkach prywatnych przedsię
biorstw lub gospodarstw, tylko za specjaineim zezwo
leniem ministerstwa komunikacji. Zezwolenia te wy
dane będą tylko w tych wypadkach, kiedy potrzeby komunikacyjne okolicznej ludności wymagać będą korzystanie z tych środków ilomocji.
Możność przejechania; się t. zw. ,,Ba!lkainzug‘iem ustanie zatem niebawem.
Ale, ...a l e , komu to szkodziło? R efekt? O jedną ustawę i o jedną niedogodność więcej.
Zadłużenie niemieckich przedsię
biorstw komunalnych
Urząd Statystyczny Rzeszy opublikował ostat
nio dane o stanie finansowym przedsiębiorstw komu
nalnych o odrębnej osobowości prawa publicznego na dzień 31 marca 1933 r. Statystyką objęto 585 przedsiębiorstw komunalnych, t. j. tylko przedsię
biorstwa, posiadające odrębną osobowość prawną.
Liczba powyższa rtie daje nam więc całkowitego o- brazu przedsiębiorstw komunalnych w Niemczech, gdyż poza wymienionemii przedsiębiorstwami istnieje jeszcze spora liczba przedsiębiorstw komunalnych, nie posiadających własnej osobowości prawnej, za
równo wydzielonych jak i niie wydzielonych z central
nej administracji oraz przedsiębiorstwa komunalne o formie prywatno-prawnej.
Z liczby 585 przedsiębiorstw, 100 przedsiębiorstw niemiały żadnego zadłużenia. Zadłużenie pozosta
łych przedsiębiorstw wynosiło na dzień 31 marca 1933 r. 2^ miljarda marek, Z ogólnej sumy zadłuże
nia przypada na kredyty, zaciągnięte bezpośrednio na rynku pieniężnym 1,43 miljarda, czyli 57%, reszta zaś składa się z pożyczek, zaciągniętych przez gminy z funduszów budżetowych,
Największe zadłużenie, bo dochodzące do 1 mi
liarda marek, wykazują przedsiębiorstwa mieszkanio
we i osadnicze, zorganizowane w formie spółek bądź też na zasadach spółdzielczych. Z kolei idą przed
siębiorstwa komunikacyjnie z zadłużeniem, wynoszą- cem około 670 miljonów marek, wreszcie przedsię
biorstwa zaopatrywania ( Yersorgungsunternebmun- gen) jak np, gazownie, elektrownie i t. d., których zadłużenie wynosi około 600 miljonów marek.
Przegląd ustaw, rozporządzeń i t. p
ŚLĄSKA USTAWA O ROBOTACH PUBLICZNYCH W D:z. Ustaw Śląskich Nr,. 1 pod poz, 1 ogłoszo
no ustawę z dnia 17. stycznia 1935 ir. w sprawie pod
jęcia robót publicznych oeiliem zwiększenia zatrud
nienia. Ustawa ta upoważnia Śląską Radę W oje
wódzką ido (uskutecznienia wydatków ma roboty pu
bliczne przy bu dowie kolei, budowie i utrzymaniu dróg publicznych, regulacji rzek i potoków, oraz u- kończeniu budowy lecznicy dla dzieci i szkoły sana
toryjnej w Istebnej i wzniesieniu budynku muzealne
go w Katowicach na pomieszczenie Muzeum Śląskie
go. Ponadto upoważniono Radę ido udzielania dota- cyj i pożyczek związkom samorządowym na roboty publiczne w dziale administracji drogowej i na cele budowy samorządowych urządzeń sanitarnych i zao
patrzenia ludności w wodę. Również upoważniono Radę ido przelania na R-ik Śląskiego Funduszu Gospo
darczego tytułem zaliczki kwoty 2.000.000 złotych, a inne wydatki mają Obyć pokryte z rezerwy gotówko
wych Skarbu Śląskiego, z wyłączeniem ewentualnych nadwyżek budżetowych roku administr. 1934/35.
ŚLĄSKA USTAWA O ZMIANIE USTAWY O MIA
NOWANIU URZĘDNIKÓW KOMUNALNYCH Z DNIA 30. LIPCA 1899 R.
W Nr. 1 Dz, U. Śl. pod poz. 2 ogłoszono ustawę z dnia 15. stycznia 1935 r. zmieniającą niektóre prze
pisy pruskiej ustawy o mianowaniu i zaopatrzeniu u- urzędników komunalnych z dnia 30. lipca 1899 r.
Zmiany dotyczą § 12 normującego sprawę przenosze
nia urzędników miejskich w stan spoczynku na sku
tek prośby lub bez prośby, § 13 — [dotyczącego wy
miaru emerytury, przyczem mają tu zastosowanie przepisy ustawy z dnia 20 kwietnia 1926 r, o zaopa- trzeniu emeryt, funkie jon, śląskich (Dz. U, Śl. Nr. 11, poz. 19), oraz § 17 — o ważności dotychczasowych dokumentów 'nominacyjnych i uposażeń płatnych na
czelników gmin oraz ławników. Ponadto ustawa u- clhyla moc obowiązującą przepisów ustaw sprzecz
nych z nią, oraz moc obowiązań, wynikających z do
kumentów nominacyjnych obecnych urzędników, o ile przekraczają one wysokość świadczeń należnych na podstawie ustawy.
WZOROWY STATUT OCHOTNICZYCH STRAŻY POŻARNYCH,
W związku :z ogłoszeniem rozporz. Min. Spr.
Wewn. z 14. I. 1935 r. o statucie ochotniczych stra
ży pożarnych (p. „Samorząd Miejski” Nr, 4 z r, b.
str. 236) w Nr, 6 Dzień, Urzęd, pod poz, 31 ogłoszo
no' okólnik Min, Spraw Wewn, Nr, 9 z dnia 12. II.
1935 r, zawierający bliższe wskazówki dla władz wo
jewódzkich i powiatowych odnośnie sposobu rejestro
wania statutów tych stowarzyszeń ochotniczych stra
ży pożarnych, sposobu ogłaszania o rejestracji, lik
widowania straży pożarnych, które nie zarejestru
ją się, określenia obszaru działania poszczególnych straży i t, p.
D r o l a n y w y d a t e k
=== m
w formie miesięcznej składki na cele
O
zapewni ci pokój i bezpieczeństwo Ojczyźnie
