Orędownik Samorządu, 1935, R. 11, nr 7

Nr. 7 K atow ice, lipiec 1935 r. Rok X I

Sprawy finansów i gospodarki Związków komunalnych

Uchwały Zjazdu Głównego Związku Powiatów R, P. w Katowicach.

>Na odbytem w Katow icach Zjeździć Głównym Zwiiąiziku Powiatów Rzeczypospolitej Polskiej, Sekcja polityki komunalnej po przepr o wadz cniu dyskusji nad wygłoszonym na zebraniu pfeniarmeim referatem Dińai M, Jaroszyńskiego p, t, „Problem wsi w poli­

tyce samorządu tery tor jalnego” przedstawiła Zjaz­

dowi dlo uchwalenia zaproponowane przez referenta rezolucje, które1 Zjazd Główny w całości przyjął w brzmieniu następującem:

I. Nastawienie polityki og ól n opa ń s t w owe j na kulturalne i gospodarcze podniesienie wsi i poparcie rolnictwa, jako podstawy .gospodarstwa narodowego w Polsce, wymaga niezbędnie odpowiedniego usto­

sunkowania się ido wsi również w zakresie samorządu terytorjalniego. W związku, z tem konieczne są prze­

sunięcia i zmiany w dziedzinie ustawodawstwa komu­

nalnego', zwłaszcza finansowego, polityki Państwa w stosunku do- samorządu oraz działalności sarniego samorządu, pracującego na terenie wiejskim.

II. W tymi celu jako- szczególnie ważne i pilne Zjazd' wysuwa następujące postulaty, dotyczące usta­

wodawstwa i komunalnej polityki finansowej:

1. Poddanie rewizji i przesunięcie wzwyż gra­

nicy ludności, decydującej o wydzielaniu miast z po­

wiatowych związków samorządowych;

2. Do czasu1 wprowadzenia w życie samorządu wojewódzkiego, dopuszczenie db pociągania miast wydzielonych do udziału w kosztach tych urządzeń powiatowych związków samorządowych, k tóre jak np, drogi, przynoszą miastom, bezpośrednie korzyści:

3. Zrównanie terenu miast niewydzielonych z terenem gmin wiejskich podi względem ponoszenia ciężarów podatkowych na rzecz powiatowych zwią­

zków samorządowych;

4. Zmiana podziału dochodów samorządu z pań­

stwowych podatków spożywczych i opłat monopolo­

wy ch między wieś i miasto w kierunku odwrotnym do stosunku, ja k i obecnie obowiązuje;

5. Zniesienie wszelkiego rodzaju opłat, pobie­

ranych pod jakimkolwiek tytułem za wjazd do mia­

sta;

6. Obniżenie ido granic racjonalnych opłat m iej­

skich izia korzystanie z targowic i rzeźni, tudzież opłat rytualnych;

7. Obniżenie i dostosowanie do warunków rym - ku opłat m iejskich1 za wszelkiegoi rodzaju świadczenia przedsiębiorstw m iejskich, k tóre wywierają istotny wpływ ma kształtow anie się cen produktów przemy­

słowych.

III. Samorząd terytorjalmy, pracujący na wsi, powinien szczególnie w obecnym okresie skoncen­

trować i nasilić swoją akcję w tych specjalnie dzie­

dzinach swych zadań, które dotyczą bezpośrednio gospodarczego i kulturalnego podniesienia wsi. Za szczególnie ważne ii wymagające szczególnej uwagi należy uznać drogi, m eljoracje rolne, tudzież oświa­

tę, zwłaszcza szkołę powszechną.

IV. Samorząd powiatowy powinien otoczyć wię­

kszą niż dotychczas opieką gminę w iejską i gromadę, jako jednostki samorządu, które, stojąc najbliżej życia wsi, powinny odegrać poważną rolę w iej ogól nem podniesieniu,

Niezależnie od! powyższych rezoluicyj, Sekcja ogólna przedstawiła Zjazdowi Głównemu szereg wniosków, z których cytujemy najważniejsze, które Zjazd uchw alił:

1. W związku z zarządzoną nową akcją oszczęd­

nościową w samorządzie, Zjazd stwierdza, że ta akcja

2

me może dać dalszych poważniejszych wyników bez zmiany obowiązujących przepisów prawnych. (Dalsze oszczędności są możliwie i są uzależnione od! akcji władz centralnych.

2. Zjazd (zwraca się doi centralnych władz pań­

stwowych z gorącym apelem o zaniechanie nakłada­

nia na samorząd obowiązków, związanych z nowemu wydatkami, bez jednoczesnego zapewnienia samo­

rządowi odpowiednich na to źródeł pokrycia. Zjazd stwierdza, że samorządy już obecnie uginają się pod ciężarem obowiązków nań nałożonych.

3. W obec tego, że zmonopolizowanie w ręku władz skarbowych całej ak cji 'egzekucyjnej wykaza­

ło, iż nile są one w sianie podołać włożonym nań obowiązkom, co jest szkodliwie .zarówno' dla Skarbu Państw a jak i samorządu, Zjazd wzywa Zarząd Związku do czynienia starań w kierunku przywróce­

nia samorządowi prawa do 'egzekucji własnych danin.

4. Zjazd stwierdza, iż należy powołać dla ob­

szaru, W ojewództwa Śląskiego kom isję oszczędnoś­

ciowo' - oddłużeniową — kom petencje zaś Centralnej Komisji Oszczędnościowo - Oddłużeniowiej i Urzędu Rozjemczego rozszerzyć, o ile chodzi o ich uprawnie­

nia, odnoszące się do sprawy oddłużeniowiej, również ma Województwo Śląskie.

5. W związku z postanowieniami art. 6 ustawy o poprawie gospodarki i finansów związków samo­

rządowych oraz ze względu na oddzielną śląską usta­

wę o egzekucji roszczeń pieniężnych od związków samorządowych z tytułów pryw atnopraw nych, na­

leży przeprowadzić nowelizację wymienionego, arty­

kułu 6 przez powołanie w nim również i analogicznej ustawy śląskiej,

Opodatkowanie uposażeń służbo­

wych p r a c o w n i k ó w Związków Samorządowych dodatkiem kryzy­

sowym do podatku dochodowego

M inisterstwo Skarbu pismem L. D. V. 14998 2 35 z dn. 7. 5. 1935 r, zwróciło się do izb i urzędów sk ar­

bowych z następującym' wyjaśnieniem:

„W związku z wątpliwościami, jakie wyłoniły się przy opodatkowaniu, dodatkiem kryzysowym do­

chodów z uposażeń służbowych, emerytur, rent i i wynagrodzeń za najemną pracę, wypłacanych z fun­

duszów związków komunalnych M inisterstwo Skarbu wyjaśnia, cio> następuje:

W myśl postanowień ust. 3 art. 2 ustawy z dnia 22-go października 1931 r, o kryzysowymi dodatku do państw, podatku dochodowegio (Dz. U. R. P. Nr, 99, poz, 760) dochody z uposażeń służbowych, eme­

rytur i rent oraz wynagrodzeń za najemną pracę, wypłacane z funduszów związków komunalnych, a pobierane na tych samych zasadach, na jakich się

oblicza pobory funkcjonarjuszów państwowych (Roz­

porządzenie prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 30 grudnia 1925 r. Diz, U, R. P, Nr, 118, poz, 1072), wolne są od dodatku kryzysowego.

W § 1 powołanego' wyżej rozporządzenia pobo­

ry płatnych członków Zarządów i pracowników Związków prawno-publicznych oblicza się na tych samych zasadach, na których oblicza się pobory fun­

kcjonarjuszów państwowych ('Dz, U, R. P, Nr. 115, poiz, 924 z r, 1923 r.) zaś § 2 postanawia, że ewentu­

alne zmiany zasad obliczenia poborów funkcjonarjn- szów państwowych dotyczyć będą automatycznie również i płatnych członków Zarządów i pracowni­

ków Związków prawno-publicznych.

Z powyższego wynika, że związki komunalne, które; iz dniem 1 lutego 1934 r. nie dostosowały upo­

sażeń służbowych swych pracowników ido przepi­

sów nowej ustawy o* uposażeniu funkcjonarjuszów państWowycih (iDz, U. R . P. Nr, 86, poz. 663 z :r. 1933) obowiązane są potrącać od tych uposażeń dodatek kryzysowy,

W czasie potrącenia! dodatku (kryzysowego nie należy pobierać 10% (obecnie 15%-wego) dodatku.

W wypadkach, gdy w wyniku przeprowadzonej kontroli zostanie stwierdzone, że związek kom unal­

ny niewłaściwie potrącał od dnia I-go lutego 1934 r.

10% dodatek, zamiast dodatku kryzysowego, Mini­

sterstw o Skarbu poleca, za czas ubiegły nie usku­

teczniać wymiaru dodatku kryzysoweigo, a pobrać ten dodatek jedynie poczynając od dnia l-g o maja 1935 r.

Okólnik niniejszy nie będzie ogłoszony w 'Dzien­

niku Urzędowym' M inisterstwa Skarbu.

«

W szystkie zapylania w tej sprawie, skierowane przez Zarządy Gmin do Związku Gmin, prosimy u- w ażać za załatwione powyższem wyjaśnieniem. Od­

powiedzi na te zapytania Związek zatem na piśmie nie udzieli.

Z działalności Śląskiego Komu­

nalnego Funduszu Pożyczkowo- Zapomogowego

Na X X V posiedzeniu Komisji dla rozdziału po­

życzek i zapomlóg ze Śląskiego Komunalnego Fundu­

szu ? oż yczk o wo - Za pc.moigo w ego, odbytem w dniu 28 m aja 1935 r. rozpatrzyła Komisja, 45 wniosków.

Komisja uwzględniła 7 wniosków o udzielenie pożyczek w łącznej w ysokości 166.000 zł.

Zapomóg przyznała Kom isja 8 na ogólną kwotę 82.000 zł.

Term iny płatności rat kapitałow ych z udzielo­

nych pożyczek odroczone zostały dla 5 gmin.

Odsetki za zwłokę umorzone zostały w 4 wy­

padkach,

Obniżenie odseiek od 'pożyczki uchwaliła Ko misja dla jednej gminy,

Jedmieij gminie przyznana została konwersja po zostałoś ci pożyczki na 20 łat.

Rozpatrywanie 11 wniosków odroczono.

Odmownie załatwiono 8 wniosków.

Komunalny udział w podatku i dodatek do podatku dochodo­

wego od uposażeń, emerytur itd.

Urząd W ojew ódzki Śląski, W ydział Samorządo­

wy, w ysłał do wszystkich Magistratów i Wydziałów Powiatowych następujące pismo:

Związek 'Gmin W ojewództwa Śląskiego poruszył w piśmie do Urzędu Wojewódzkiego kw estję, której gminie przysługuje .udział w podatku i dodatek dlo po­

datku dochodowego od 'uposażeń, emerytur i wyna­

grodzeń na najemną pracę od osób, zamieszkałych zagranicą.

W obec tego Urząd W ojewódzki wyjaśnia, że w powyższej sprawie należy stosować przepisy ustę­

pu drugiego punktu 3 art. 8 ustawy o tymczasowem uregulowaniu finansów komunalnych w W ojewódz­

twie Śląskiem w brzmieniu uistawy z dnia 23 m a n a 1933 r. i((Dz. U. Śli. Nr. 9, poz. 16), k tóre postanawiają, że dodatek do podatku i udział w podatku, przypa­

dający od dochodu z uposażeń, em erytur i wynagro­

dzeń za najemną pracę od pracowników, zamieszka - łycih w gminach, na których obszarze nie pobiera się dodatku- do państwowego podatku: dochodowego, przypada na rzecz tej gminy, w k tórej został pobra­

ny podatek.

Pod pojęciem gmin, na których obszarze nie po­

biera się dodatku komunalnego- do państwowego po­

datku dochodowego, należy rozumieć również gminy, położone' poza granicami Państwa) Polskiego. W przy­

padku więc, gdy pracownik otrzymuje na terenie W ojewództwa Śląskiego uposażenie, em eryturę lub wynagrodzenie za najemną pracę -a: mieszkai zagra­

nicą, to 15%-towy -udział w podatku dochodowym oraz dodatek komunalny do tego podatku należy się tej gminie, w której pobrany został państwowy po­

datek dochodowy. Ponieważ podatek dochodowy od uposażeń za najemną pracę jak również dodatek komunalny do tejgo podatku potrąca pracodawca, to gminą, k tórej należy się udział w podatku dochodo­

wymi i dodatek komunalny do tego podatku pobrany od osób, zamieszkałych zagranicą, będzie z reguły gmina 'siedziby zarządu- przedsiębiorstwa względnie pracodawcy

Z a W o j e w o d ę : m. p,

(Dr. DworzańskiJ Naczelnik Wydziału.

Odszkodowanie gmin

W sprawie wynagrodzenia miast i gmin za prace przygotowawcze do wymiaru nadzwyczajnej daniny m ajątkownj iza rok 1933 otrzymaliśmy z Urzędiu W o­

jewództwa Śląskiego odpis zarządzenia, które po­

dajemy w dosłownemu brzmieniu:

Urząd W ojewódzki Śląski W ydział Skarbow y Nr, Sk. II 21 — 2/2/35

Dot.: Przyznanie miastom i gminom wynagrodzenia za p race przygotowaw­

czego wymiaru nadzwyczajnej daniny majątkowej za rok 1933.

Katowice, dnia 16. iipca 1935 r, Do Urzędów Skarbowych

W ojewództwa Śląskiego.

M inisterstwo Skarbu reskryptem z dnia 1, iipca 1935 r. N. D. V. 9901/1/35 przyznało miastu i: gminom na Śląsku, za prace przygotowawcze do wymiaru nad­

zwyczajnej daniny m ajątkowej w III grupie kontyn­

gentowej za rok 1933, w y nagród z emie w wysokości 1 % od kwoty przypisu.

Poleca się w terminie do dni 10-ciu sporządzić i przedłożyć wykaz gimiiini, które współdziałały przy -wymiarze daniny.

W wykazie, k tóry Urzędy sporządzą wedle dołą­

czonego wzoru, należy wymienić -tylko te gminy, które rzeczyw iście były zajęte powyższą pracą.

W ykazy te należy przedłożyć w 2 (dwu) egzem- plarzach.

Zarządzenie wypłaty wynagrodzenia, w myśli wy­

mienionego wyżej zarządzenia Ministerstwa Skarbu nastąpi z bieżących wpływów nadzwyczajnej daniny m ajątkowej.

Z a W o j ie w o d ę : (K a n k o- f e r)

N aczelnik Wydziału Skarbowego.

OKÓLNIKI

Związku Gmin Wojew. Śląskiego

Katow ice, dnia 14-go czerwca 1935 r.

L . dz. 607/35.

Dot,: Instytut Śląski zapisanie -się gimiin na członków wspierających.

Do wszystkich Miast i Gmin

zrzeszonych w Związku Gmin W oj. Śląskiego, Instytut Śląski, powołany do życia w r. 1934 z inicjatywy p. W ojewody Grażyńskiego, ma na celu organizację naukowych badań w zakresie spraw śląskich i wydawanie prac z tego zakresu. Załączo­

ny spis gotowych i przygotowanych wydawnictw

Instytutu obrazuje działalność wydawniczą Instytutu Śląskiego. W szystkie iwy dawnie twa Instytutu są bez­

płatnie rozdawane wszystkim członkom. W ten spo­

sób w każdej -gminie stopniowo mogłaby powstać pod­

ręczna b iS jo te k a , zaw ierająca wydawnictwa, odno­

szące się do Śląska.

W prawdzie zasadnicza składka członka -wspie­

rającego Instytutu wynosi rocznie 1.000 zł., -należy jednak zaznaczyć, że Zarząd Instytutu ma upoważ­

nienie 'do zniżenia składek w razie przedstawienia od­

powiedniego wniosku. Instytut Śląski, znając trudne położenie finansowe .gmin, — skłonny 'jest 'do u- względńiania takich wniosków w szerokich rozmia­

rach. Dążeniem bowiem jego- jest zaznajamianie o na­

ukowych zagadnieniach śląskich jak najszerszych k ół społeczeństwa. Dlatego Instytut uwzględniać byłby skłonny wszelkie wnioski -o zniżkę składek, -dostoso­

wane do- możności każdej gminy z osobna.

Ze względu na -doniosłość celów postawionych przez Instytut Śląski, Zarząd Związku Gmin poleca Zarządom gmin wstępowanie w charakterze członków wspierających -d-o Instytutu. Do zapisania gmin na członka należałoby uzyskać zgodę K orporacji Miast i Gmin ,

O treści uchwał w tym kierunku prosimy nas w swoim czasie powiadomić.

Zarząd Związku Gmin W oj. Śląskiego, 'Przewodniczący

(Dr. K o c u r,

Katow ice, dnia 10-igo lipca 1935 r, L. d. 652/35.

Do wszystkich M iast i Gmin

zrzeszonych w Związku Gmin W ojew. Śląskiego, Urząd W ojewódzki Śląski zwrócił uwagę Zarządu Związku Gmin W ojewództwa Śląskiego na wypad­

k i odmawiania p r z e z niektóre Zarządy -gmin udziele­

nia D yrekcji Banku Polskiego informacyj o stanie ma­

jątkowym- rolników, lub żądania opłaty administra­

cyjnej za udzielanie tych informacyj.

Informacje, które zaciąga Bank Polski związa­

ne są z ak cją oddłużeniową rolnictwa, a służą wy­

łącznie tym- celom. Niewątpliwie je st to ak cja o pierwszo-rzędnem znaczeniu, jak dla ubiegającej się o oddłużenie jednostki tak dla Państwa, a nie mniej dla samorządów, gdyż od pomyślnego' prowadzenia lej ak cji zależeć będzie rozwój gospodarki w wszystkich dziedzinach.

W obec tego stanu sprawy byłoby -na miejscu u- łatwiiać pracę instytucjom zainteresowanym w akcji oddłużeniowej i izaleca się wszystkim Zarządom M iast i Gmin udzielać D yrekcji 'Banku Polskiego wszystkich omawianych wyżej informacyj bezpłatnie, a nadcho­

dzącą korespondencję załatw iać -przychylnie a możli­

wie bezzwłocznie. A k cja ta ima 'charakter przejścio­

wy, a spowodowany tą ak cją uszczerbek w dochodach

opłat administracyjnych nie będzie znaczny w poje­

dynczych gminach.

Zarząd Związku Gmin W oj, Śląskiego.

Przewodniczący (Dr, K o c u r).

Katow ice, dnia 15go lipca 1935 r,

!L. dz. 621/35.

Dot,: załatw ienia spraw dla- Zakładu Ubezpieczeń.

D o wszystkich Miast i Gmin

zrzeszonych w Związku Gmin W ojew. Śląskiego.

Z strony gmin’ nadchodzą do Związku skargi, że Zakład Ubezpieczeń licznemi rekwizycjam i obciąża administrację samorządową. Czynności te związane są w przew ażającej części z wydatkam i portoryjne- rai 1 in.

Związek Gmin zamierza wystąpić z wnioskiem do Zakładu Ubezpieczeń o wynagrodzenie gmin za czynności wykonywane w jego interesie i o zwrot po­

niesionych kosztów gotówkowych, lub o zniesienie tego sposobu rekwizycji.

Dla uzasadnienia wniosku potrzebne są związko­

wi następujące -dane, (choćby tylko szacunkowo), k tó ­ re prosimy nadesłać do 10. sierpnia br,:

1) Ile spraw załatw ił M agistrat —- Urząd Gmin­

ny w roku budżetowymi 1934/35 dla Zakładu Ubezpieczeń?

2) Ile kosztów portoryjnych i t. p. związanych z tem i sprawami poniósł M agistrat — Urząd Gminny?

3) Ilu pracowników zatrudniał M agistrat — Urząd gminny przy załatwieniu, spraw dla Za­

kładu Ubezpieczeń?

4) Ile wynosiło wynagrodzenie pracowników zatrudnionych sprawami Zakł. U bezpieczeń?

Zarząd Związku Gmin W oj. Śląskiego.

Przewodniczący '(Dr. K o c u r ) .

Katow ice, dnia 25-go lipca 1935 r.

L, dz, 678/35.

D o -wszystkich M iast i -Gmin W ojew. Śląskiego.

Zarząd Związku Gmin W ojewództwa Śląskiego przystąpił do opracowania statystyki o położeniu go- spodarcizem miast i gmin W ojewództwa Śląskiego po­

cząwszy od roku 1930.

A by statystyka wydała jaknaj-dokładniejszy o-

br-az gospodaiiki samorządowej na Śląsku prosimy

wszystkie Zarządy imias-t i gmin o wypełnienie wszy­

stkich opulbryk przyłączonych d-o niniejszego okólni­

k a formularze i -nadesłanie go do biura Związku do dnia 1. września br.

Gotowa statystyka ogłoszona zostanie w swoim czasie w ,,-Orędowniku Samorządowym “.

Zarząd Związku Gmin W oj. Śląskiego.

Przewodniczący

(Dr, K o c u r ) ,

5 I .

a) Gmina b) Powiat

Rok budżetowy

B u d ż e t y g m i n y o p i e w a ł y : w dochoda

zwyczajnyi zł

ch :h

gr

w dochoda nadzwyczajn

zł

ch ych

gr

w rozchoda zwyczajnyi

zł

ch ih

gr

w rozchoda nadzwyczajn

zł

ch ych

gr

a)

1930/31

b) 1931/32

1932/33 1933/34 1934/35

Rok budżetowy

B u d ż e t g m i n y z o s t a ł w y k o n a n y : w dochoda

zwyczajnyc zł

:h ,h gr

w dochodai nadzwyczajn

zł

:h ych

gr

w rozchoda zwyczajnyc

zł

ch .h

gr

w rozchoda nadzwyczajn

zł

ch ych

gr 1930/31

1931/32 1932/33 1933/34 1934/35

Rok budżetowy

Dochody n widziane

adzA by źróc

yyczajne prz y z jakiego Iła:

e- Rozchody i te zostaj

ladz y n

wyczajne zuż a jakie ce le:

y-

1930/31 1931/32

1932/33 1933/34

1934/35

6

II.

Ogólny dochód zwyczajnego budżetu złożył s ię : z podatkóv

samoistnyc w kwocie

zł

V

i gr

z udziałów w stwowym poc docl. do tych

zł

pań- 1. i Dod.

gr

z opłat administracy

nych zł

i- gr

zysk z przeds wzgl. zakładt komunalnyc

zł

lęb.

>w h

gr

opłaty za ko stanie z urząc gminnych

zł

rzy- zeń gr

z majątk zł

U

gr zł gr

Z ogólnego rozchodu zwyczajnego budżetu wydatkowano:

na administra

zł

cję gr

na oświatę

zł gr

na opiekę sp i zdrowie

publiczne zł

oł.

gr

na bezpieczeńst

publiczne zł

WO gr

spłata długów

zł gr

na inwesty

zł cje

gr zł | gr

Z a wynosiło na dzień

I ł u ż e n i e zł

g gr

m i n y Uwagi

M a j ą t e 1 przedstaw w dniu

i g m i n n >

riał wartość

zł gr

Liczba b wy w dniu

ezrobotnych nosiła

ilość

1. 4. 1930 1. 4. 1931

1. 4. 1930 1. 4. 1930

1. 4. 1931 1. 4. 1931

1. 4. 1932 1. 4. 1932 1. 4. 1932

1. 4. 1933 1. 4. 1934

1. 4. 1933 1. 4. 1933

1. 4. 1934 1. 4. 1934

1. 4. 1935 1. 4. 1935 1. 4. 1935

Katowice-, druia 15-go lipca 1935 r, L. dz. 622/35..

D ot.: pożyczek opawskich.

iDo Gmin powiatów bielskiego i cieszyńskiego zrzeszonych w Związku Gmin W ojew. Śląsk.

Na W alnem Zebraniu Związku Gmini W oj. Ślą­

skiego w dniu 1. czerw ca br. poruszona została kwe- stja pożyczek t. zw, opawskich, zaciągniętych przez gminy powiatów bielskiego i cieszyńskiego w czasie przed objęciem tegoż terenu p rzez Rzeczpospolitą Polską

A by Związek Gmiin mógł poczynić kroki w k le­

ru. Au ulżenia gminom spłaty tej pożyczki względnie u.nci zenie długu gmin z tego tytułu, upraszamy u- przejmie o nadesłanie możliwie odwrotnie danych na­

stępujących:

1) Ile wynosi na dzień 1. lipca br. dług z pożycz­

ki opawskiej?

2) W jakiej wysokości płaci gmina odsetki w stosunku rocznym?

3) W jak wysokich ratach spłaca gmina pożycz­

k ę?

4) Ja k ie terminy płatności rat obowiązują gmi­

nę?

5) Czy gmina spłaca pożyczkę regularnie wzglę­

dnie z ilu ratam i zalega?

6) Na jaką ogólną kwotę opiewały dochody budżetowe gminy w roku 1932/33,

w roku 1933/34,

w roku 1934/36 i nai rok 1935/36?

7) Budżetowe dochody zostały wykonane:

w roku, 1932/33 kw otą...

w roku 1933/34 k w o t ą ...

w roku 1 9 3 4 -'3 5 ...

Zarząd Związku Gmin W oj. Śląskiego.

P r zew o dnie z ący (iDr. K o c u r).

Orzecznictwa Najwyższego Try­

bunału Administracyjnego

PODATEK OD PLA CÓ W BUDOWLANYCH I PRA W N E ZNACZENIE BUDŻETU,

N. T. A. w din. 4. 1,2, 1934 r. rozpatrywał skargę A. R. w przedmiocie podatku od placów budowlanych (L. R ej, 5757/31).

ZA SA D Y PRA W N E. 1. Przepisy budżetów, jako takie, nie są źródłem uprawnień władz ido wymiaru:

podatków; uprawnienia igmiiny do obciążenia podat­

kowego ‘jednostek, wypływają z poszczególnych ustaw (stanów) podatkowych,

2. Ponieważ w przepisach, dotyczących! wymiaru podatku od placów niezabudowanych, pojęcie „par­

ku " (§ 27 p. 4 rozp. Ministra Skarb u z dn. 3 listopada 192,7 r. dz. ust,, poz. 913) nie zostało określone, to

kw estja, cizy dany teren stanowi „park" winna być w każdym wypadku zbadana w drodze prawidłowego postępowania i uzasadniona konkretne mi fachów emi wzdlędami.

P R Z E B IE G S P R A W Y . Na skutek odwołań A.

R, wniesionych przeciwko wymiarowi państwowego podatku od placów budowlanych i wymiarowi podat­

ku od gruntów, unormowanego statutem miejskim, z dnia 28. 4, 1924 r. — M inisterstwo Spraw W ew ­ nętrznych wydało orzeczenie z dn. 20. 4. 1931 r., które odwołania podatnika nie uwzględniło i utrzymało w mocy decyzję wymiarową M agistratu m. W arszawy.

Motywy wyroku, N. T, A. rozważył, co nastę­

puje: Pnzedewszystkieim iN. T. A, zajął isię zarzutem najdalej idącym, t. j. zarzutem wygaśnięcia prawa władzy do dokonania spornych wymiarów za lata u- biegłe (1925 — 1929) ,a to na skutek nie wymierzonych odnośnych podatków we właściwych ilatach.

Zarzut ten skarżący opiera przedewszystkiem na zasadach prawa budżetowego', którego zasadnicza podstawia, według słów skargi, jest, że cały dochód1 musi być każdorocznie ustalony i uchwalony, i tylko dochody, preliminowane w budżecie państwowym czy miejskimi, mogą być ściąga,me. Zarzutu tego N. T. A.

nie mógł uznać za uzasadniony. Przedmiotem bo­

wiem, prawa budżetowego jest wyłącznie organizacja wewnętrzna finansów Państw a wzgl. gminy. Organi­

zacja ta przyjmuje w łaśnie za punkt wyjścia obciąże­

nia, jakie wynikają z istniejącego systemu podatkow e­

go, a w cale nie ima na celi,u normowania tych obciążeń swoją własną m ocą — wobec czego też przepisy buid- iżetów, jako tafcie, nie mogą być uważane iza: źródło uprawnień władz do wymiaru podatków. Między budżetem a obciążeniam i podia tkowemi zachodzi ra ­ czej odwrotny stosunek, niż powoływany w skardze:

nie prawo budżetowe warunkuje obciążenia podat­

kowe jednostek, lecz przeciwnie, te obciążenia wpły­

wają na prizcpiisy budżetowe. W tym stanie rzeczy zasady prawa budżetowego nie mogą oczywiście re­

gulować w jakikolw iek sposób obciążeń podatko­

wych jednostek, zaś jedynemu źródłem' dla tych obcią­

żeń, wzgl. odnośnych uprawnień władzy wobec po­

datnika, pozostają poszczególne ustawy podatkowe i one też tylko normują kw estję wymianu podatków.

Odnośnemu poglądowi w związku z wymiarem podat­

ku wyrównawczego iN. T. A. dał już izresztą wyraz w wyroku swoim z dn, 27. 4. 1933 r. L. Rej. 9742/31.

Zaskarżone orzeczenie milei uznaje opodatkowane i nieruchomości za „park’* w rozumieniu wyżej zacyto­

wanych przepisów z tego powodu, iż jest ona poło­

żona w zwartym' bloku budowlanym ii, zajmuje zbyt małą przestrzeń '(jak wynika z akt — 618 mi2).

Otóż odnośnie do powyższej k w estji pojęcia „par­

ku", należy stwierdzić co następuje;

W arunki, jakim winno odpowiadać powyższe po­

jęcie, nie wynikają z tekstu odnośnych przepisów, t. j.

■z tekstu ust, 4 § 5 rozporządzenia z dn, 25, 5, 1925 r.

8

(Dz. Ust. poz, 407), wizgi. ust. 4 § 27 rozporządzenia z dn. 3. 11. 1927 ,r. (Dz. Ust. poz, 913), przepisy te boi- wiieim będącego ich przedmiotem pojęcia ,,parku" nie ograniczają żadne mi wogółe warunkiimi. Naogół wspomniane § 5 rozporządzenia z dn, 25. 5, Ii925 r., o- raz § 27 rozporządzenia z dn, 3. 11. 1927 r., ustana- wiiając wyjątki odnośnie ido przedmiotu podatku od placów budowlanych, i m ając ział eon na względzie ta­

kie tereny, które w braku postanowień wyjątkowych podlegałyby podatkowi, mają iw zasadzie za przed­

miot poszczególne place budowlane, t. j. tereny o przestrzeni w ystarczającej na budowę choćby jednego domu, a w szczególności (jak wynika z szczegółowej charakterystyki ustawowej placów budowlanych, za­

w artej w § 2 ust. 2 rozporządzenia iz dn. 25. 5. 1925 r.

i w § 26 ust. 2 rozporządzenia z dn. 3. 11. 1927 r.) i te ­ reny znajdujące się w blokach foudo>w4a,nycih.

Należy tu jednak oczywiście liczyć się z samą na- tuirą pojęć, któretnli wspomniane przepisy operują.

Jeż eli w samych przepisach prawnych żadne specjalne pojęcie „parku” nie zostało ustalone — to pojęcie to winno być rozumiane w znaczeniu potocz- nem, K w estja więc, czy dany teren stanowi park, musi być w każdym wypadku wyjaśniona przez, usta­

lenie, czy teren ten: posiada te konkretne cechy, ja­

kie są właściwe odnośnemu normalnemu pojęciu.

Otóż niedostateczność przestrzeni (618 rn.2) — o ile wziąć pod uwagę kw estję przestrzeni panku pry­

watnego', położonego w mieście, należy oceniać z punktu widzenia odnośnych minimalnych wymogów, uznanych w ogrodnictwie — nie1 izostała w sprawie uzasadniona żadnemi komkretmemi fachowemi wzglę­

dami z tej dziedziny wiedzy.

Gdy zaś samo położenie w blokach budowlanych terenu (który, jak to jest niesporne, jest zasadzony drzewami dekoracyjnemu), jest dla: sprawy bez zna­

czenia, gdyż, zwłaszcza w warunkach •miejskich, nie pozostajie ono w sprzeczności z pojęciem panku, gdy natomiast pozwania władza zaniechała wyjaśnienia innych okoliczności istotnych dla tego pojęcia; gdy mianowicie zaniechała ona ustalenia, czy dany teren służy w zasadzie wyłącznie celom estety k i ew. i hi­

gieny; gdy mb. i co do samej przestrzeni terenu poz­

wana władza, pomijając odnośny zarzut strony, nie wyjaśniła i nie wzięła pod: uwagę łączności użytkowej tego terenu z sąsiednim terenem tegoż właściciela, co, jak to N. T. A. już orzekł i uzasadnił w wyroku swoimi z dn. 15. 6. 1934 r., iL. Rej. 5675.30, stanowi o jedności całego terenu z punktu widzenia przepisów o podatku od placów niezabudowanych:; gdy wreszcie pozwania władza dokonała oględzin spornego terenu i dotyczących ustaleń bez wszelkiego' udziału strony, co>, jak to N. T. A. już orzekł i uzasadnił w wyroku swoim z dn. 30. 1. 1933 r. :L. R ej. 9385/31, jest niezgod­

n e z zasadami postępowania administracyjnego — to N. T, A. uznał, iiż sporny charakter opodatkowanego P-acu został ustalony w sposób wadliwy. Ponieważ

zaś między stronam i jest bezsporne, że warunki nie­

ruchomości, jako przedmiotu państwowego! podatku od placów budowlanych, są miarodajne również i dla spornego podatku komunalnego —• należało przyjąć, że wadliwość powyższa zachodzi zarówno co do wy­

miaru obu spornych podatków.

Z tych względów Najwyższy Trybunał Admini­

stracyjny zaskarżone orzeczenie uchylił.

Współudział strony w dochodzeniach przez rzeczo­

znawców dla ustalenia podstaw wymiaru samo-stnego gminnego podatku od placów budowlanych nie jest konieczny, o ile odnośny statut tego mia przewiduje.

(Teza).

Skargę G abryela Józefa Hintza w W arszawie na orzeczenie Przewodniczącego Wydziału Pow iato­

wego w W arszaw ie z <24 Iipca 1931 w przedmiocie wymianu podatku gminnego od placów budowlanych, N, T. A. oddalił, jako nieuzasadnioną.

(W yrok z 14 m aja 1934 1, rej. 8560/31).

U zasadnienie: Skarga dotyczy wymiaru podatku gminnego od placów budowlanych na irolk 1931/32.

O ile lidzie o postępowanie wymiar o wie, to nie­

kompletne ak ta spirawy, nadesłane N. T. A. przez po­

zwaną władzę, zawierają protokół z 23 stycznia 1931, według którego Komisja Szacunkowa ustaliła na miejscu, że Jó z ef Gab jel Hintz posiada piląc (grunt) o przestrzeni 50.961 łk. kw,, położony w Króliewskiej Górzie i przestrzeń tę uznała izia plac (grunt) niezabu­

dowany o1 charakterze budowlanym, podlegający w myśil statutu, uchwalonego przez Radę Gminną gm.

Skollimów-iKonstancim dnia 16 lutego 1928 podatkowi od placów niezabudowanych. W artość tego placu określiła. Komisja na 50.961 zł,

Odwołania, wniesionego przeiz J , iHintza od wy­

miaru dokonanego przez gminę Skolimów-Konstan­

cin, Przewodniczący Wydziału Powiatowego Sejmiku W arszawskiego decyzją z 24 lipcia 1931 r. L. 406/31 /P.

nie uwzględnił. Decyzja zauważyła na zarzut odwo- wania, iż w artość obiegową placu, stanow iącą pod­

stawę wymiaru podatku, określono w wysokości nad­

miernej, — że w artość ta została oszacowania przez Komisję Gminną, Na zarzut odwołania, iiż rozporzą­

dzenie M inistra Skarbu z 3 listopada 19i28 poz. 913 Dz. Ust. zezwala ma pobieranie podia tiku w wysokości 0,5% podstawy wymianu, deScyzjia zauważyła, że po­

wyższe rozporządzenie: nie ma zastosowania przy wymiarze gminnego podatku od placów budowlanych, idilia którego podstawą jest statut, :za twierdz omy przez W ydział Powiatowy i imający za podstawę prawną a r t , 4 ustawy z 11 sierpnia 1923 poz. 747 Dz. Ust.

Skarga, wniesiona do N, T, A, zarzuca obrazę prawa i wadliwość postępowania. Odpowiedź poz­

wanej władzy ma skargę Trybunał pominął, jako wnie­

sioną po upływie wyznaczonego terminu,

Rozpatrując niniejszą sprawę, iN. T. A. rozważył,

co następuje:

Skarga, zaznaczając, aż stroma skarżąca na pod­

stawie nakazu płatniczego imniemiała, ż© wymiar doty­

czy państwowego podatku od placów budowlanych, zarzuca, iż pobieranie podatku od placów budowla­

nych na zasadzie art, 4 ustawy z 11 sierpnia 1923 poz.

747 Dz. Uist, je-st w rozpatrywanym wypadku, w któ­

rym' chodzi O' grunt potoż-ony w .gminie wiejskiej, bez­

zasadnie, ponieważ wspomniany przepis -odnosi się jedynie do gruntów, po łożony cih na obszarze gmin miejskich. Zarzut ten uznał Trybunał za nietrafny, bowiem grunt. ąuiaestioniis położony fest, według od­

wołania, ,,w K rólew skiej Górze pod. nazwą Gabrjelin w Konstancinie'*, zaś irozporządzeniem Ministra Spraw W ewnętrznych z 21 lipca 19)26, wydainem w porozu­

mieniu z Ministrem, Skarbu, i{poz. .510 Dz. Ust.}, na zasadzie art. 7,2 ustiawy, powołanej powyżej, zarzą­

dzono, iż ido gminy w iejskiej Sikolimów-Komstancin, w powiecie i województwie warszawskiem mają za­

stosowanie przepisy wspomnianej lustawy, dotyczące gmin miejskich.

Skarga zarzuca dalej, że określenie wartości obiegowej placu drogą szacunku przez Komisję Gmin­

ną dotknięte jest istotną wadliwością postępowania, ponieważ nastąpiło, wlbriew ogólnym izasadom postę­

powania administracyjnego, bez żadnego współdzia­

łania ze strony skarżącego. I temiu 'zarzutowi T ry ­ bunał nie prizyznał trafności.

W rozpatrywanym wypadku chodzi o samoistny podatek od, placów budowlanych i gruntów o chara­

kterze budowlanym na rzecz gminy Sikolimów- Konstancin, wprowadzony na podstawie airt. 4 p. 5 ustawy z, 111 sierpnia 1923, statutem z 16 lutego 1928 roku, Statut ten stanowi przepisy materialne i for­

malne, dotyczące wprowadzonego ,nim podatku, a określając tryb postępowania przy wymiarze po­

datku, powołuje Komisje, w celu sprawdzenia złożo­

nych dekllaracyj oiriaz postawienia wniosku co do w y­

miaru podiaku, określa ich skład i icih uprawnienia, przewidując m. in. prawó1 dokonywania przez nile o- iględizdn.

Otóż statut powyższy nie zawiera przepisów, któ- reby uzasadniały, z punktu widzenia jego postano­

wień, roszczenie strony skarżącej o udział w oszaco­

waniu. Roszczenie to nie znajduje również podsta­

wy w przepisach rozporządzenia (Prezydenta Rzeczy­

pospolitej z 22 m arca 1928 r., o* postępowaniu admani- stracyjnem, poz. 341 Dz. Ust., mającego zastosowanie przy wymiarze podatków komunalnych, jaik to już bo­

wiem Trybunał w wyroku z 9 m arca 1932 r. L. Rej, 1709/30 i 1710/30 orzekł i uzasadnił, z przepisów art, 65 ;ii 66 tego rozporządzenia, dotyczących badania sta­

nu faktycznego przez władzę za pomocą biegłych i o- ględzln, nie w ynika dla władzy obowiązek wzywania stron do uczestniczenia w oględzinach i badaniu bie­

głych, ani też obow iązek przesyłania stronom odpisu opinjii biegłych. Wprawdzie Trybunał w wyroku z 30 stycznia 1933 r, L. Rej. 9385/31 w sprawie Zofji

Jankow skiej w W arszaw ie przeciw Ministerstwu Spraw Wewnętrznych w przedmiocie wymiaru pań­

stwowego i komunalnego podatku od placów budo­

wlanych stanął na stanowisku, że1 miedanie podatniko­

w i możności ‘Uczestniczenia w oględzinach placu, (któ­

rego zwolnienia od podatku domaga się, ja k zajętego pod sąd), stanowi wadliwość postępowania, — atoli stanowisko to,, oparte w wyroku, na stałej judyka turze Najwyższego Trybunału Administracyjnego w kw estji procedury wymiarowej w sprawach podatków pań­

stwowych, zajęte zostało w odniesieniu ido wymiaru państwowego podatku, od placów budowlanych, do którego przepisy rozdziałów III do X V I rozporządze­

nia o postępowaniu adminis trący jinem, w myśil art. 112 p. ib) tego rozporządzenia, nie m ają zastosowania i w odniesieniu do takiegoż podatku komunalnego, jako ustalonego w jednolitem postępowaniu z podatkiem państwowym, W rozpatrywanym atoiB wypadku idzie, jak wyżej przedstawiono, o samoistny podatek gmiininy od placów budowlanych, wymierzony w od1- irębniem postępowaniu.

Z powyższych przyczyn N. T. A, oddalił skargę, jako nie,uzasadnioną.

W artość użytkowania, przejętego jako ciężar hipo­

teczny przy nabyciu nieruchomości, wlicza się do pod­

stawy wymiaru jako świadczenie uboczne w myśl art, 56 ust, 1 ustawy o opłatach stemplowych. i(Teza).

Skargę Dr. Aibirahiamia, Rubinsteina w Krośnie na orzeczenie Izby Skarbow ej I we Lwowie z 2 wrześ­

nia 1930 w przedmiocie wymiaru opłaty stemplowej, N. T. A. oddalił, jak o nieuzasadnioną,

(W yrok z 16 maja 1934 1, rej, 560/31).

Uzasadnienie: Kontraktem, z 11 września 1929 sprzedał Chaim R atz Dr. Abnahiamjowi Rubinsteino­

wi połowę swojej realności obj. włiil, 78 gimi. Krosno.

Ja k zaznaczelno w kontrakcie w stanie biernym, sprze­

danej nieruchomości wpisane jest m. in, prawo doży­

wotniego bezpłatnego użytkowania jej ma rzecz R a ­ cheli Ratzow ej; kontraktem postanowiono (w uts, VII), że prawo to pozostaje dalej w m ocy i przejęte zostaje przez kupującego, co niniejszem kupujący wy­

raźnie oświadcza,

W celu ustalenia podstawy wymiaru opłaty stem­

plowej od powyższego kontraktu, władza skarbowa wezwała Dr. Rubinsteina do podania rocznej wartości praw a dożywotniego użytkowania, przysługującego Ratzowe,, W odpowiedzi Dr. Rubinstein! podniósł, że przy zawarciu umowy kupna, sprzedaży z Chaimem Ratzem ustalił z nim zgodnie w artość przedmiotu kupna ma 3,000 doi, w uiwzględtniiemiui tej okoliczności, że realność jest obciążona prawem dożywotniego u- żylkowania na rzecz Ratzowej. W ynika to w szcze­

gólności z tych ustępów kontraktu, iw którym wyraź­

nie zaznaczono, że kupujący mia obowiązek zapłace­

nia sprzedaży tylko kw oty 300 doi, jakoteż spłacanie

10

■długów, na realności ciążących, a całą resztę ;mia uiścić dopiero z chwilą śmierci Ratzowej,

K artką wymiarową wymierzono Dr. Rubinsteino­

wi opłatę stemplową od ceny kupna 3000 doi. z doli­

czeniem 10-krotmej rocznej w artości prawa użytkowa­

nia przedmiotu kupna dlla Ratzow ej. Ja k o podstawę prawną podano ort. 7, 10, 52 i 58 ustawy o opłatach stemplowych,

W odwołaniu przytoczył Dr, Rubinstein okolicz­

ności, podniesione w jejgo odpowiedzi1 na -wezwanie władzy, o którem mowa wyżej, zaznaczając zarazem, że wpis praw a dożywotniego użytkowania został z mocy -dekretu dziedzictwa hipotecznie dokonany w r.

1924, że Ratzowa nie brała udziału w zeznaniu kon­

traktu z 11 września 1929 r., przeto też z m ocy ustawy pozostało w mocy to dożywotnie użytkowanie, którą to okoliczność uwidocznia w ust, VII kontraktu. Od­

wołanie zarzuciło, że1 powołane iw k artce wymiarowej przepisy ustawy o opłatach stemplowych nie uzasad­

niają dokonanego wymiaru, skoro kupujący nie zobo­

wiązał się do żadnych świadczeń wzajemnych na rzecz Ratza czy Ratzow ej i nie ustanowił użytkowania na rzecz żadnej osoby, a jedynie1 oświadczył, że już za­

istniałe od r. 1924 dożywotnie użytkowanie pozosta­

je dalej w mocy. W konkluzji odwołanie domagało się zmiany wymiaru ze względu ma bezpodstawne ob­

jęcie mim w artości dożywocia.

Odwołania powyższego Izba Skarbow a I we Lwo­

wie orzeczeniem z 2 września 1930 nie uwzględniła na mocy przepisów art. 7, 10, 52 i 58 ustawy o opłatach stemplowych. Na zarzuty odwołania orzeczenie zau­

ważyło, że przyjęte przez rekuremtla, jako kupującego, zobowiązanie do znoszenia 'dożywotniego użytkowa­

nia nabytej realności, ustanowionego ma rzecz R a ­ cheli Ratzowej, przedstawia się jako świadczenie i boczne w rozumieniu art. 7 ustawy o opłatach stem­

plowy ch.

Skarga, wniesiona do N. T, A. na orzeczenie Iz­

by Skarbow ej, zarzuca obrazę prawa.

Rozpatrując niniejszą sprawę, iN. T. A. rozważył, co następuje;

Według art. 56 ust. 1 ustawy o opłatach stemplo­

wych poz. 570/26 Dz. Ust., podstawę wymiaru opła­

ty procentow ej przy pismach, tyczących się przej­

ścia w łasności rzeczy nieruchomych, bierze się wartość rzecz nieruchomiej (art. 6 — 10 oraz 12 ustawy o o- płatach stemplowych). Według powołanego w art, 56 przepisu art, 7 jeżeli strona, otrzymująca rzecz, o- bowiązana jest do świadczeń wzajemnych, to wartości rzeczy (art, 6, — podanej przez podatnika) nie można przyjąć w sumie niższej, niż łączna wartość wszystkich świadczeń wzajemnych. Za świadczenia wzajemne uważa się: przyjęci® długu do zapłaty, ustanowienie użytkowania, potrącenie wierzytelności ,z ceny sprze­

daży, zrzeczenie się prawa majątkowego i t, p.

Według wspomnianych przepisów najniższa w ar­

tość kupionej nieruchomości, stanowiąca podstawę

wymiaru opłaty stemplowej, ma odpowiadać łącznej wartości wszystkich świadczeń wzajemnych. W y­

padki świadczeń wzajemnych podane w art. 7 są przy­

toczone w nim przykładowo i(„ii t. p.“) ; wypadki te stanowią wskaźnik orjientacyjny w kw estji, co podpa­

da pod pojęcie świadczeń wzajemnych w rozumieniu art. 7.

O ile idzie o wypadek ,.przyjęcia długu do zapła­

ty ", to według art. 7 podpadają pod to pojęcie, legę non distinguente, także długi, pozostające już przed zawarciem umowy w prawnymi związku z przedmio­

tem sprzedaży prziez obciążenie hipot. nieruchomości.

Otóż, już z przykładowego 'ustosunkowania się ustawodawcy w art. 7 ustawy o opłatach stemplowych do wypadku przyjęcia długu do zapłaty wynika, wo­

bec tej samej ratio legis, że i w wypadku, gdy kupują­

cy przejmuje ciężar, obciążający, jak w rozpatrywa­

nej sprawie, hipotecznie przedmiot sprzedaży, a po­

legający na użytkowaniu, to przyjęcie to winno być uważane za świadczenie uboczne. Na kw estję tę po­

zostaje bez wpływu okoliczność, iż art. 7 mówi o )fiu- stamowieniu" użytkowania, skoro świadczenia ubocz­

ne są podane w tym; artykule, jak wyżej zaznaczono, przykładowo’ i skoro już ze stanowiska, zajętego przez ustawodawcę drogą uznania przyjęcia długu do za­

płaty za świadczenia wzajemne wynika, że ustawo­

dawca mówiąc w art. 7 wyraźnie u stanowieniu użyt­

kowania, nie mógł m ieć na celiui wyeliminowanie ze świadczeń ubocznych wypadków przejęcia istnieją- oeigo już ciężaru, polegająego na użytkowaniu. Słusz­

nie także podnosi pozwana władza w odpowiedzi na skargę, że z gospodarczego punktu widzenia niema istotnej różnicy między wypadkiem, w którym ktoś, kupując nieruchomość, ustanawia użytkowanie na nieruchomości, a wypadkiem', w którym ktoś kupując ieruchoiność, przejmuje użytkowanie,, na niej cią­

żące, Je śli tedy pozwania władza w rozpatrywanej sprawie, w której skarżący w umiowie kupna-sprze­

daży przejął wyraźnie zaihipotekowany na sprzedanej nieruchomości ciężar użytkowania, przysługującego osobie trzeciej, uznała przyjęcie powyższego ciężaru za świadczenie wzajemne w rozumieniu art. 7 ustawy o opłatach stemplowych i na tej podstawie utrzymała w mocy wymiar opłaty stemplowej, to Najwyższy Trybunał Administracyjny nie imógł się w tem dopa­

trzeć zarzuconej w skardze obrazy prawa.

Z te j przyczyny Trybunał oddalił skargę, jako nieuzasadnioną.

Statu t miejscowy, nakładający obowiązek uiszczenia opłat za używanie kanalizacji, miejskiej na właścicieli gruntów, pizyłączonych do sieci kanalizacji (miejskiej, nie jest sprzeczny z art, 19 pkt, 1) śląskiej ustawy o tymczasowem uregulowaniu finansów komunalnych

(poz, 30 26 Dz. Ust, śl.) (Teza)

W -sprawie sporno -adm inistracyjmej b raci Le wan­

dowskich' w Częstochowie przeciw M agistratowi rmia-

I I

sta Tarnow skie Góry, w przedmiocie wymianu -opłaty kanalizacyjnej, IN, T. A. oddalił rew izję powodów ma wyrok W ojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Katow icach z 30 m arca 1932,

(Uchwała z 27 maja 134 II. rej, 5570/32),

U zasadnienie: Na zasadzie 'statutu miejscowego z 20 marca 1931 wymierzył M agistrat m. Tarnowskie Góry braciom Lewandowskim w Częstochowie, jaiko właścicielom domu, położonego w Tarnowskich G ó­

rach przy ul. Krakow skiej ,L. 16, opłatę kanalizacyjną za czas od 1 października 1931 do 30 marca 1932 w kw ocie 371 zł, 25 igr. a sprzeciw ion ^dialiił.

Wyrokiem. z 30 m arca 1932 Woje wódzki Sąd Administracyjny w Katow icach oddalił skargę Lew an­

dowskich w powyższej sprawie :z tern u z asai dni en iem, żie według art. 19 śląskiej ustawy o tymczasowym uregulowaniu finansów komunalnych i(poiz. 30/30 Dz, Ust. Śil.), pozwana igimina ma prawo pobierać stałe opłaty kanalizacyjnie: od gruntów przyłączonych do kanalizacji m iejskiej i żie powodowie: zezwolili na po­

łączenie ich nieruchomości z kanalizacją miejską, za- czieim1 tej kanalizacji używają wprawdzie nie osobiście, lecz przez lokatorów tęgo domu, a temsamiem odpo­

wiadają :za sporny obowiązek podatkowy.

Zarazem Sąd zaznaczył, że jeśli w łaściciel do­

zwala lokatorom korzystać iz kanalizacji m iejskiej, to wliczenie: świadczeń pieniężnych za używanie kana­

lizacji do komornego 'jest już kw est ją wzajemnej li­

mo wy i w skazał również ma art, 5 ust. 3 śląskiej usta­

wy o- ochronie lokatorów z 16 grudnia 19216, który uwzględnia możność ulepszenia przedmiotu najmu.

Na wyrok :tien wnieśli powodowie rewizję do N.

T. A., zarzucając błędną interpretację art. 19 cyto­

wanej ustawy śląskiej, przyczem powołując się na art. 21 ust. 2 tieij ustawy wywodzą, ż e do> uiszczenia kanalizacyjnej opłaty mogą być pociąganie tylko takie osoby, k tó re z, urządzenia kanalizacji m iejskiej korzy­

stają, a . lakierni osobami mie są wyłącznie! w łaściciele igruntu,, korzystającejgo z tych urządzeń, a zatem prze­

pis statutu, nakładający ten obowiązek na właściciela gruntu, 'jako sprzeczny z ustawą, jest nieważny,

N. T. A. nie podzielił tieigo zapatrywania.

Art, 19 ustawy o tymczasowem uregulowaniu finansów komunalnych W ojewództwa Śląskiego po­

stanawia w punkcie 1) , że: związki komunalnie winne pobierać opłaty za używanie komunalnych urządzeń i zakładów dobra publicznego. Ja k to słusznie zau­

waża pismo rewizyjnie, ustawia tnie określa, koigo na­

leży pociągać do tych opłat z tytułu używania danych zakładów, lub urządzeń, względnie, jak się wyraża art. 21, z tytułu korzystania z tychże zakładów i urządzeń.

Ustawa pozostawia w ięc bliższe1 określenie p łat­

ników tej opłaty uchwałom, o których mowia w ustę­

pie 2) art, 19, przyczem! 'oczywiście ustalenie płatni­

ków uzależnione jest z natury rzeczy od rodzaju i przeznaczenia danych urządzeń i zakładów.

W danym wypadku postanawia statut pozwanej gminy w: § 2, że opłaty za używanie kanalizacji m iej­

skiej pobiera się za grunta, przyłączone do1 kanalizacji m iejskiej, w § zaś 9 głosi, że: do uiszczenia tej opłaty zobowiązany ‘jest właścicieli względnie' w łaściciele gruntu.

O ile w ły ch przepisach statutowych mieści się ustalenie, że już sam fakt przyłączenia pewnej nie­

ruchom ości do1 kanalizacji m iejskiej 'decyduje o ko­

rzystaniu przez w łaściciela jej z urządzeń kanaliza­

cyjnych, to N, T. A. nile dopatrzył się w tern sprzecz­

ności z art, 19 ust, 1 p o w y ż s z e j ustawy.

Skoro bowiem urządzenia kanalizacyjne służą z natury swej i przeznaczenia; do' odprowadzania wszelkich nieczystości oraz wód opadowych i użyt­

kowych z nieruchomości, przyłączonych 'do sieci k a­

nalizacyjnych, a to niezależnie od sposobu .użytkowa­

nia danej nieruchomości przez w łaściciela, to z urzą­

dzeń tycih korzystają bezpośrednio w łaściciele nie­

ruchomości włączonych do sieci kanalizacyjnej, mie­

szkańcy, czy loka to rowie zaś tych nieruchomo ści do­

piero pośrednio z tytułu najmu i tylko wówczas, gdy w łaściciel umożliwi im w obrębie iswej nieruchomości korzystanie z tycih urządzeń, bądź przez przyłączenie poszczególnych lokali ido sieci kanalizacyjnej, bądź przez udostępnienie im używania wspólnych urządzeń (np, zlewów i t. p.). Słuszne przeto jest stanowisko Sądu a quo. że kw estja ewentualnego' przerzucenia na lokatorów kosztów, w ynikających dla w łaściciela domu z obowiązku uiszczenia spornej opłaty, może być uregulowana jedynie na płaszczyźnie umowy o majem i w ram ach ob owiązujących przepisów ustawy

o ochronie lokatorów . Sposób uregulowania tej kwe­

stii niema jednak wpływu n:a obowiązek uiszczenia spornej opłaty przez w łaściciela gruntu.

Bez znaczenia jest też podniesiona w piśmie pei- wizyjnem okoliczność, że nie ruchomość powodów w łączona została dio sieci kanalizacyjnej nie na pod­

stawie ich zgody, lecz z mocy rozporządzenia policyj­

nego, spór bowiem toczy się nie o obowiązek przy­

łączenia te j nieruchomości ido sieci kanalizacyjnej, lecz wyłącznie o legalność spornej opłaty kanaliza­

cyjnej,

Z tych powodów należało1 rew izję oddalić.

Uposażenia urzędników Państwowego Banku Rolnego rjiesą wolne na zasadzie ustawy z 17 m arca 1931 poz, 192 Dz. Ust, od komunalnego podatku dochodowego, pobieranego w b. dzielnicy pruskiej i w górnośląskiej części Województwa śląskiego na zasadzie art. 24 ustawy o podatku dochodowym (poz, 411 25 Dz. Ust,),

(Teza).

W sprawach s p o r n o • a dm i n i s l t a c y j n y c i i ; 1) S te ­

fania Adamskiego w Bralinie, 2) Stanisław a Jsśmiiania

2

w Bralinie, 3) M ieczysława S iejak a w Chojęcinie i 4) Leoma Cal.lasa w Bralinie przeciw W ydziałowi Po­

wiatowemu w Kępnie w przedmiocie wymiaru komu­

nalnego 'dodatku do państwowe.go podatku dochodo­

wego odj uposażeń. N, T. A. oddalił rew izję powo­

dów od wyroków W ojewó dzkie]go Sądu Admiinistra- cyjneigo w Poznaniu z 14 lipca 1932.

(W yrok z 15 m aja 1934 1, rej, 8947 32 — 8950/32).

Uzasadnienie.- Pozwany W ydział Powiatowy wy­

mierzył powodów, którzy są urzędnikami Państwo­

wego Banku Rolnego, dodatki komunalnie do pań­

stwowego podatku dochodowego, pobranego od ich uposażeń służbowych, a wniesione przez nich sprze­

ciwy oddalił, w obec czego wymienieni wnieśli rów- noibrzmiące skargi do> Wojewódzfciego Sądu Admiini- stracyjneigo iw Pozniamiiu, w których diomagiali się uchy­

lenia wymiarów tych dodatków komunalnych, powo­

łując się na pismo W ielkopolskiej Izby Skarbow ej w Poznaniu dto Zarządów Państwowego Bianikui Rolnego, Oddział w Poznaniu z 28 kwietnia 1928, w którem wyjaśnioimoi z powołaniem się na zarządzenie Mini­

sterstw a Skarbu, z 12 kwietnia 1928 iL. D, V, 1116/28, iż z uwagi na to, że Bank jest instytucją państwową, pracownicy jego wolni są od opłacania dodatku ko- imiunatlnieigo dio państwowego podatku dochodowego od uposażeń.

W yrokam i z 14 lip ca 1932 W ojewódzki Sąd Ad­

m inistracyjny skargi te oddalił ,na koszt powodów, W obszernych motywach do tych wyroków W o­

jewódzki Sąd pow ołał się na. przepisy airt. 1 'rozporzą­

dzenia Prezydenta Rzeczy pospolitej z 8 listopada. 1927 poz, 671 Dz. Ust, i art, 1 ustawy z 17 m arca 1931 poz.

192 Dz. Ust., według iknórych dochody z uposażeń służbowych, em erytur i wynagrodzeń za najemną pra­

cę, wypłacanych z funduszów Państwa oraz związków komunalnych niie podlegają dodatkowi na rzecz zwią­

zków komunalnych, pobieranemu w b. dzielnicy pru­

skiej i górnośląskiej części W ojewództwa Śląskiego na zasadzie art, 24 ustaw y o podatku dochodowym (poz. 411 Dz, Ust. z r. 1925).

Analizując tie przepisy Sąd przyjął, że wprowa­

dzone w niicih pojęcie „funduszów Państw a”, jest. bez­

sprzecznie szersze od pojęcia ,,Skarbu Państw a” oraz, że ustawodawca nie podał określenia pojęcia ,,fun­

duszów Państw a", a temsamem nie dał podstawy, któ- raby sama ze siebie pozwalała ocenić i rozstrzygnąć każdy wątpliwy wypadek, że zatem wypadki te o ce­

niać się musi na podstawie wszechstronnego zbadania ustaw, wchodzących w rachubę.

W obec tego Sąd rozpatrywał sporną w niniej­

szych sprawach kwestiję, czy uposażenia służbowe, wypłacane przez Państwowy Bank Rolny swoim pra­

cownikom, uważać należy za wypłacane z funduszów Państwa, na tle ustaw z 10 czerw ca 1921 w brzmie­

niu obwieszczenia Ministra Reform Rolnych z 22 paź­

dziernika 1928 ((poiz. 830' Dz. Ust.) w przedmiocie li­

twor zenia Państwowego Banku Rolnego, oraz jego

statutu, tworzącego załącznik do rozporządzenia M i­

nistra Reform Rolnych z 11 czerw ca 1928 (poz, 584 Dz. Ust,).

Opierając się ma przepisie ustępu 2 art. 1 wspom­

nianej ustawy, który głosi, że Państwowy Bank Rolny je st osobą pirawną, Sąd doszedł do wniosku, że Pań­

stwo, tworząc Państwowy Bank Rolny, dla celów wskazanych art. 3 ustawy, chciało oderwać cało­

k ształt jego interesów od Skarbu Państwa i usamo­

dzielnić Państwowy Bank Rolny od tego Skarbu, taik aby ani Skarb Państwowy nie był angażowany losami tego Banku, ani też odwrotnie na losy Banku nie miał wpływu Skarb Państwa. Co więcej — wywodzi dalej wyrok — tak z, tego postanowiienia, jak i z postano­

wień statutowych (§§ 64 i 84) tyczących użycia zysku czystego, ja k i poręki Skarbu Państwa; za zapłatę k a ­ pitału i odsetek listów zastawnych ii obligacyj m eliora­

cyjnych, wynika jasno, żei zamiarem Państwa przy tworzeniu Banku było j aknajściślejsze odgraniczenie swoich funduszów od funduszów Banku oraz wyraźne zrezygnowanie z dochodów, jakieby mogły przynieść operacje Państwowego Bankui Rolnego. T a tendencja ustawy jaik i statutu je st zupełnie lltogiczna i bardzo celowa, gdyż z jednej strony dzięki gwarancji z § 84 Statutu daje pewność listom zastawnym i obligacjom mcljoracyjnym, a z 'drugiej strony daje Bankow i więk­

szą swobodę w załatwianiu swych interesów i nie na­

raża Skarbu Państwa na odpowiedzialność za nie. P o­

staci rzeczy nie zmienia w niczem fakt, że kapitał za­

kładowy (§ 4 statutu) tworzy miiewycofalna dotacja Skarbu Państwa w w ysokości 100.000.000 zł, Uza­

sadnienie takiej dotacji jest jasne, celem jej bowiem było umożliwienie powstania i egzystencji Banku, k tó ­ rego utworzenie było z punktu widzenia państwowe­

go' koniecznością, gdyż przejął względnie ułatwia spełnię i e wielu zadań, ciążących na Państwie w za- kr _ agrarnym.

W reszcie Sąd w skazał na okoliczność, ż e docho­

dy państwowego Banku Rolnego, z których opłacani są jego funkcjonarjusze, .nie ograniczają się jedynie do dochodów z kapitału zakładowego, lecz powstają z szeregu operacyj, określonych w § 3 statutu, oraz, że Bank pobiera na zasadzie art. 21 cyt. ustawy do­

datek adm inistracyjny od dłużników, tak, że na ad­

m inistrację funduszem zakładowym nie potrzebuje w zasadzie wydatkować z dochodów tego funduszu.

Streszczając powyższe wywody Sąd stwierdził, że:

1) Państwowy Bank Rolny tiwoirzy samodzielną niiezwiązainą ze Skarbami Państwa osobę prawną.

2) Państw o nie czerpie z Państwowego Banku Rolnego żadnych dochodów,

3) odpowiedzialność Państwa polega tylko na po- ręce z § 84 statutu,

4) dochody, z których opłaca swych fUnkcjona- rjuszów, czerpie B an k z w łasnych samodzielnych ope­

racyj, ja k i z opłat administracyjny oh, pobieranych od