Orędownik Samorządu, 1933, R. 9, nr 17/18

Oręd ^{o w m} ik S amorz ądu

ORGAN ZWIĄZKU GMIN WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO

= P re n u m e ra ta w y n o si 2 złote k w a rta ln ie = — W y c h o d z i 10 i 25 dnia m iesiąca — = O g ł o s z e n i a : Je d n o ła m o w y w ie rs z ^

! ° P ła t a ^ X r K a ^ r ! l . r a h e m | * * M * * K “ e - P o l o w a , 7. II | “ ! e “ ; 5®if;rm . PR a c t . w P K O . 304.227 |

Nr. 17 i 18 K atowice, 25 p aździernika 1933 r. ^{R o k IX}

_ ,||I M I I U I I I I I I I I H I I I I I I I I I i I I I i I I lI I I ! I I I I I I i ll l I I ! I ll ( I E E :ie i9 S I i I l l lI I > I I I E I I H I I I I I I H ll l ll E I I I I I I i :il I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I [ n i ll l ll I l li l lI I I ! I ll l I I I I I I I l I ( ll il ! I ( ! l ll S H I I ! l l ll I I I I ! I I I I i I l l l! ! il I ! I E I I I ! ! in iI I I I I I I I I I I I I I I I I I I ll ll l ll l ] i_ ^

I T R E S C H i l M E R O :

~, > lllIliE lIllilE E IIE illE E 9 E IIIIE II!H E IE IllE I!n E I!IIE IE l!ll|{!E E E IS IE IE I!E II!S iIIIiIE :i:iE E E l!llllii!E lS i!IlllI!IU ll!E IE IIE I!!IE iS IIIIi:iliS IIIIH IIH E |]IIIU !l!llllllll!IIIIilE IE I!S !iiia llii!!E II3 ll!illiIE iE lililIE Illi::i:ilE Iin :illll|ll,~

Na marginesie art. 8 ustawy o tymcz. uregulowaniu finansów komunalnych

S p raw a udziałów zw iązków kom unalnych w państw , podatku dochodowym, uiszczanym z art. 23 u staw y o p. p. d. jest różnie u ję ta w istn iejących obecnie na obszarze R zeczypospolitej dwu, ustaw ach o tym cz. ureg. fin. kom unalnych. iRóżnica polega na tem, że art. 9 u staw y z dnia 11, VIII, 1923 r. p rz y­

znaje ten udział niepodzielnie gm inie przypisu p6- datku, podczas k ie d y u sta w a o tym cz, ureg. finans.

kom, w W ojew ództw ie Śląskiem przew iduje w art.

8 rozdział udziału w mowie będącego pom iędzy gm i­

nę sied zib y i gminy w yk o n an ia przedsiębiorstw a.

Rozbieżność ta, datuje od pierw szej now elizacji śląsk ie j u sta w y o tym cz, ureg. fin,. kom. w roku 19,26; u staw a ta bowiem w pierw otnej jej formie (z dnia 14. IV, 1926 r. Dz. 'U, Śl. Nr, 10 poz. 47) stan o ­ w i w art. 9, że w sp raw ie udziałów zw iązkó w kom u­

nalnych w pań stw , podatku dochodowym „obowiązu­

ją postanow ienia wstaw państw ow ych", 'Wchodzi w rachubę art. 30 u staw y o p. p. d. (nie zaś rozporzą­

dzenie w ykonaw cze do tej ustaw y).

N ależy przedew szystkiem zw rócić u w agę na n ie­

jednolitą. nom enklaturę, u ż y tą w tych dwu ustaw ach.

U staw a z dnia 11. VIII, 1923 r. mówi. o gminie przypisu podatku, ustaw a, zaś śląsk a zna ty lk o gminy siedziby i gminy w ykonania,

A rt. 30 u staw y o p. p. d. nie izna,, ani gm iny p rz y­

pisu, ani też gm iny siedziby, zna natom iast okręg w y ­ m iaru, J e ż e li jeszcze uw zględnim y postanow ienia

§ 52 rozporządzenia w ykonaw czego do u staw y o p.

p. d,, które to rozporządzenie wprowadza, pojęcie

„m iejsce o podatko w ania”, uzyskam y cały szereg o- kreśleń , m ających zasadnicze znaczenie dla sp raw y nas in teresu jącej.

T ak czy inaczej, z ustępu 30 u sta w y o p, p. d, nie w yn ika, że gm ina siedzib y zarządu danego p łatn ika (Sp, ,A.) m usi być równocześnie gmina opodatkow a­

n ia wzgl. w ym iaru, wzg.l. p rzyp isu podatku.

W yn ik a z powyższego, że zwrot „gmina przypi- s u “ a zw rot „gmina sied z ib y’1 już z aw ie rają zarodek rozbieżności.

N asuw a s ię dalsze p ytan ie : w edług jak iej u sta ­ w y n ależ y u stalić pojęcie „gmina sie d z ib y 1’? (kod.

handlow y, kod. post. cyw ., kod. cyw ilny). A rt. 30 u ­

staw y o p. p, d, nie definjuje n ie stety tego pojęcia, a n aw et w tymi w yp adku, gdyb y artyk u ł ten zaw ierał definicję, o któ rą chodzi, to pozostaje jeszcze otw arte p ytan ie, czy u staw a o tym cz. ureg, fin, kom. chce ko jarzyć wzgl. identyfikow ać gminę, o której w y ­ m ierza s ię p o d atek płatnikow i danemu., z gm iną, k tó ­ rej u staw a chce przyznać udział w udziale w p, p. d.

przez danego p łatn ik a uiszczonym .

P rzy tej sposobności i, gw oli un ik n ięcia z b ytn ie­

go ro zp isyw an ia się, w skazu jem y na artyku ł, ogło­

szony w Nr, 14 „O rędownika S am o rząd u '1 z dnia 25 lip,ca 1931 r.

Copraw da usiłuje art, 8 lit. b p, 5 ustęp ostatni śl, u staw y o tym cz. ureg, fin, kom, (w brzm ieniu no­

w elizacji z r. 1926, obecnie zaś art. 8 p. 1 lit, d ■— w brzm ieniu zaś now elizacji z dnia 23. III. 1933 r. Dz, U. Śl. Nr, 9 poz. 16) zdefinjow ać pojęcie „siedzib y’1

— nie mówi jednak, czy m a na m yśli siedzib ę fa k ­ tyczną, czy też książk o w ą.

S p raw ę tą poruszam y dlatego, że stoi ona. w ści­

słym zw iązku z w ypadkiem ' konkretnym , k tó ry z a­

m ierzam naprow adzić.

M imochodem tylko w trącam y, że określenie

„gmina, p rz yp isu 1’ może być rozm aicie u żyte wzgl. tłu­

maczone i w racam y do w łaściw ego tem atu.

Posito, że zw roty „gmina p rz yp isu 11 (art. 9 u staw y z dnia 11. VIII. 1923 r.) i „gmina siedzib y" (ustaw a śląska) p o k ryw ają się, pozostanie do rozstrzygnięcia p ytan ie, jak n ależ y postąpić w w yp adkach , k ied y np. gmina przypisu, — sied z ib y znajduje s ię poza ob­

szarem W ojew , Śląskiego, zaś gmina w/.gl. gminy w y ­ k o nania le ż ą na obszarze te,go W ojew ództw a.

Je ż e li będziem y s ta ra li się w niknąć w intencje ustaw odaw cy, dojdziem y do wniosku, że zam iarem jego było dać gminie, na teren ie k tó rej dana firma w ykonuje sw oje przedsiębiorstw o, jak ieś odwzajem ­ nienie za w szystkie te świadczenia., ja k ie gmina ta ponosi na rzecz tegoż p rzedsiębiorstw a. Św iadcze­

nia te są różnorodne; przyibierają formę św iadczeń społecznych, św iadczeń w naturze itd. Na gminie zaś sied zib y n iekied y nie ciążą żadne1 św iadczenia.

M a to m iejsce w ów czas, k ie d y siedziba, firm y w d a ­ nej gminie jest li tylko książko w a, t. zn, polega tylko

na fak c ie w p isan ia do rejestru handlowego, podczas k ie d y fak tyczn a sied zib a znajduje się w zupełnie in­

nej gminie.

Tym intencjom dają w yraz postanow ienia art. 8 u staw y o tymcz, ureg, fin. kom. w W ojew . Śląskiem ,

W yk o n aw cą tej u sta w y jest W ojew . Śląskie, z a ­ tem w ład za w ojew ódzka w inna b aczyć, ażeby gminy, na któ rych obszarze w ykonuje się przedsiębiorstw o, których sied zib a iznaijduje s ię poza obszarem W ojew.

Śląskiego, nie doznały uszczerbku, t, zn. by otrzym a­

ły należn y im udział w państw , podatku dochodowym.

M utatis m utandis w yłan ia się to zagadnienie ró w ­ nież w odniesieniu do dodatku kom, do p. p. d. S ą w yp adki, k ie d y granica, dwu gmin przechodzi przez zabudow ania fabryczne jednego i tego sam ego p łatn i­

ka. Komu n ależ y się d o d atek kom. do p. p. d,? A ni u staw a a tym cz. ureg. fin. kom., ani te ż żadne ro z­

porządzenie w yko n aw cze nie reguluje te j sp raw y.

W uzasadnieniach do projektów rządow ych również żadnej w skazó w ki znaleść nie można,

W sprawie świadczeń ludności w naturze za zalegle pod. państw,

na drogi samorządowe

Św iadczenia ludności w naturze, w y k o rz y s ty w a ­ ne dotychczas przez sam orząd na w łasne cele in w e­

stycyjn e, s ta ły się obecnie w zw iązku z w ejściem w życie art. 27 u staw y o (Funduszu P ra c y środkiem do regulo w ania in dyw idualnych zobow iązań pieniężnych z tytułu n iektó rych zaległych podatków pań stw o­

w ych.

Rodzaj św iadczeń, um ożliw iających spłatę z a le ­ głości podatkow ych je st bardzo różnolity, gdyż w m yśl powołanej u staw y mogą b y ć dostarczane suro­

w e płody rolne, artyk u ły żyw ności, m aterjały opało­

w e, w łókiennicze i inne, w reszcie m aterjały do bu­

dowy dróg oraz robocizna piesza i pociągow a, Z w y ­ m ienionych św iadczeń n ajw ięk szą ro lę mogą odegrać św iadczen ia na drogi z u w agi ma łatw ość w ykonan ia oraz ch arak ter in w estycyjn y.

Na jak ie drogi m ają b yć w yk o rzystan e pow yższe św iadczenia — nie w y jaśn ia an i ustaw a o Funduszu P racy, ani rozp. w yko n aw cze ido tej u staw y, praw do­

podobnie dlatego, że zagadnienie to zostało pozosta­

wione do rozstrzygnięcia czynnikom, w ykonaw czym . Ju ż z tego faktu, że n ie przesądzono przeznaczenia tych św iadczeń w yłącznie na drogi państw ow e, można w yw nioskow ać, że:

1) in w estycje Funduszu (Pracy mogą być doko­

nyw ane na w szystkich drogach, a, w ięc nie tylko pań­

stw o w ych ale i sam orządow ych,

2) S k arb P aństw a zrzekł się w pływ u z tytułiu n iektó rych zaległych podatków państw ow ych na rzecz Funduszu (Pracy, udzielając tem uż w ten sposób dotacyj bez ograniczenia pod w zględem p rzeznacze­

nia.

J e ż e li chodzi o dopuszczenie om aw ianych św iad ­ czeń na drogi sam orządow e, to sp ra w a ta zupełnie w yraźn ie została przesądzona w e w skazó w kach fa- chow o-technlcznych M in, K om unikacji, udzielonych Związkom Komunalnym w okólniku z dnia, 2 I-go czerw ca 1933 r. (Sam orząd (Nr. 30 z r, b.). W spom ­ n ian y okólnik unormował sp raw ę w ten, sposób, ż,e św iadczenia, o których mowa w yżej, m ają być w

pierw szym rzędzie przyjm ow ane na drogi państw o­

w e, a, następnie na drogi sam orządow e (w ojew ódzkie, pow iatow e i gminne) i w tym celu w inny b yć pow zięte odpowiednie u ch w ały przez w ydziały pow iatow e w zględnie z arząd y m iast. S p ra w a p ierw szeń stw a św iadczeń na drogi państw ow e teoretycznie jest ja s ­ na, gdyż w yn ik a z ich katastro faln ego stanu, bez po­

rów nania gorszego w stosunku do dróg sam orządo­

w ych.

Z zastosow ania w p ra k ty ce tego p ierw szeń stw a okazuje się, że św iadczenia drogowe d o starczan e na n ajczęściej odległe drogi państw ow e, s ta ją się dla a d ­ m in istracji drogowej trudne i pow strzym ują norm alną p racę, a d la płatników uciążliw e. Pow staje w ięc efekt zupełnie odwrotny niż przy św iadczeniach lu d ­ ności na drogi sam orządow e (gminne lub p o w iato ­ w e) najczęściej w e włiasnem środowisku, lub blisko położone, J a k sygn alizują z jednego z pow iatów , gdzie uchwalono w yk o rzystan ie św iadczeń na drogi państw ow e, na ogólną sum ę zaległych podatków pań stw o w ych około 80— 100 ty się c y złotych, pomimo energicznej p ropagandy udało się do dnia d z isiejsze­

go z ysk ać d ek lara cje płatników na sum ę zł, 200.

P ozostaw iając jednak pow yższe spostrzeżenia, na ulboczu przypuszczam y, że w szeregu pow iatów i m iast w ydzielonych b ędą próby w yk o rz ystan ia p o ­ w yższych św iadczeń na cele dróg sam orządow ych. Z tych w zględów sprawia, ta je st ak tu aln a i w ym aga w yjaśn ien ia.

J a k wspom nieliśm y w yżej, okólnik Min. Komuni­

k a c ji podaje jed yn ie w skazó w k i fachow o-techniczne p rz y w yk o rz ystyw an iu pow yższych św iadczeń. N a­

tom iast b ra k do dziś w yjaśn ien ia m iarodajnego, czy św iadczenia pow yższe na drogi sam orządow e stan o ­ w ią dotację bezzw rotną w zględnie jakiem u ro z ra­

chunkow i m ają podlegać.

Z dotychczasow ej p ra k ty k i w yn ika, że Fundusz P ra c y bezzw rotnych dotacyj na zatrudnienie bezro­

botnych na drogach sam orządow ych n ie udziela, a uzyskan ie na te c e le p o życzki jest bardzo trudne i połączone z dużem i form alnościam i. W yjaśn ien ia Funduszu P racy w okólne,m piśm ie p re ze sa z dnia 27 czerw ca r, b. do W ojew , Komit, F . (Pr, ko nkretnej odpowiedzi w sp raw ie pow yższej rów nież nie z aw ie­

rają, co można zauw ażyć z następujących ustępów tego pism a: „przychodząc z pomocą zasadn iczą w formie potżyczek Fundusz iPracy zrobił w y ją te k d la in w e sty cy j urucham iających w iększe ilo ści św iadczeń w naturze, w któ rych to w yp ad kach stoi na stan o w i­

sku, iż przy odpowiednio dużym, udziale św iadczeń w naturze w ko szto rysie pomoc gotów kow a może b yć udzielona w formie d o tacji’1 oraz, że przy pomocy św iadczeń w n aturze Fundusz (Pracy będzie mógł

„rozszerzyć z akres in w estycyj zatrudniających b ez­

robotnych w w yp ad ku, gd y przez św iadczenia w n a ­ turze zostanie p o k ryta ibez re sz ty pozycja m aterjało- w a kosztorysu tych in w estycyj, a Fundusz P rac y b ę­

dzie p artycyp o w ał w yłącznie robociznę, co p rzew i­

dują w ytyczn e p o lityk i Fund. P ra c y ”.

N ajpraktyczniejszcni wyjściem, z w ytw orzonej s y ­ tuacji byłoby, zdaniem naszem , zdecydow ane w y ja ś­

nienie Funduszu P racy, że św iadczenia pow yższe na drogi sam orządow e stan o w ią d o tację bezzwrotną, po­

zo staw iając form alne załatw ien ie tego zagadnienia bezpośredniem u porozumieniu zainteresow anym zw iązkom kom unalnym p rzy sposobności uzgadniania kosztorysów robót, prow adzonych przez Fundusz

3 P racy. U dzielenie dotacji w tej formie n iew ątp liw ie w płynie pow ażnie na:

1) częściow e zatrudnienie, bezrobotnych (w w y ­ padku. dostarczenia kam ienia),

2) uruchom ienie łub rozszerzenie zak resu poży­

tecznej inw estycji.

Z drugiej strony stanow ić to Ibędzie słuszny e k ­ w iw ale n t dla sam orządu, obciąż omeg o ustaw ow ym św iadczeniem na rzecz Funduszu. P racy [5% budże­

tu zw yczajnego).

Przypuszczam y, że poruszona przez n,as sp raw a w ym aga rozw iązania w płaszczyźnie szerszej, a m ia­

now icie: Fundusz P ra c y mógłby ta k zorganizow ać w yk o rz ystan ie pow yższych św iadczeń w naturze, by w ten sposób zostały p o k ryte w szy stk ie zaległe po­

d atk i państw ow e bez względu na to, czy na teren ie danego pow iatu istnieje zapotrzebow anie na te św iadczenia. W szczególności należałoby w w yb o­

rze św iadczeń, o ile to m ożliw e, w yk o rz ystać te św iadczenia ludności, k tó re p rzyczyn iają się do po­

w ięk szen ia w arto ści in w estycyj publicznych np. n ad ­ m iar kam ienia z jednego pow iatu, gdzie istnieją z a le ­ głości podatków państw ow ych, lecz niem a bezrobo­

cia, mógłby b yć przez Fundusz P racy odebrany i do­

starczo n y tam, gdzie istn ieje potrzeba zatrudnienia bezrobotnych, ,a b ra k kam ienia, w zględnie n iew ystar- czalność sum y zaległości podatków państw ow ych na to nie pozw ala.

W obecnej chw ili b ra k jeszcze danych, ja k usto­

sun kow ały się do pow yższego zagad n ien ia poszcze­

gólne zainteresow an e zw iązki kom unalne i n asu w a­

jące s ię dalsze uw agi p raktyczn e zachow am y do osob­

nego artykułu.

Nie m ożem y sobie jedn ak w yo brazić ani na chw i­

lę, żeby pow yższe św iadczenia ludności w zastoso­

w aniu na drogi sam orządow e mogły być przez Fun­

dusz P racy trakto w an e, jako pożyczki na rzecz inw e­

s ty c y j sam orządow ych, bądź w czem śkolw iek w p ły­

nąć na zm niejszenie dotychczasow ej pomocy w Fun­

duszu P racy.

Henryk Szymborski,

„Sam orząd” Nr, 38 ex 1933,

Uchwały Zjazdu Gospodarczego w Katowicach w sprawach

samorządowych

Zjazd gospodarczy, zw ołany n,a 17 w rześnia b. r, w K atow icach pr,zez Narodowo C hrześcijańskie Zjed­

noczenie P rac y , zajm ował się m, :im, tak ż e spraw am i sam orządu teryto rialn ego na Śląsku, W tym celu w y ­ łoniono osobną kom isję sam orządow ą pod .przew od­

nictwem posła d ra W , D ąbrow skiego. S taro sta Ko­

rol wygłosił referat „O rganizacja samorządu, te r y to ­ rialnego na Ś ląsk u ”, a. pos!eł J . Koj re fe rat p. t. „A k­

tu aln e zagadn ien ia gospodarki kom unalnej ma Ś ląsk u ”.

W w yn iku obrad Zjazd uchw alił następujące te ­ zy:

Zjazd, stw ierd za, że1 samorząd, le ry to rjaln y m,a Ś lą­

sku domaga się reformy, która, powinna być w całej pełni sharmomizowana z podstaw ow em i zasadam i re ­ formy ustroju sam orządu, przeprow adzonej już na te ­ renie całego państw a,

Nowia, u staw a o ustroju sam orządu gminnego i pow iatow ego powinna w prow adzić te zasadnicze zm iany urządzeń samorząd,owych, które są zdobyczą reform y ustroju sam orządow ego w reszcie państw a.

W szczególności sam orząd terytorjalm y, jako u- rządzenie adm inistracyjne, a. nie in stytu cja polityczna, powinien b yć ściśle zw iązan y z cało ścią ap a ra tu ad ­ m inistracyjnego pań stw a, powinien opierać się na, jed­

nostkach silnych, z gm iną zbiorową, jiako fa k u lta ty w ­ ną jed n o stką organizacyjną u. podstaw y.

Usprawniemie działalności organów sam orządo­

w ych powinno b yć dokonane w drodze 'urzeczyw ist­

n ienia z a s a d y odpow iedzialności osobistej jednostek kierow niczych, w drodze racjonalnego i, ścisłego roz­

graniczenia funkcyj organów, stan o w iących i z arz ą­

dzających1, dalej, w drodze podniesienia poziomu kw a- lifik acyj osobistych członków organów ustrojow ych, a, w reszcie w drodze silnego zaak cen to w an ia i roz­

w in ięcia kontroli w ew nętrznej w in stytu cjach sam o­

rządow ych.

* * *

Sam orządy powininy ,dostosować sw ą działalność do rzeczyw istej zdolności płatniczej społeczeństw a.

Zrównoważenie budżetów i w ykonyw ania ich w ram ach rzeczyw istych w pływ ów to drugi postulat dla każdego samorządu.

Przeprow adzenie ja k najdalej idących oszczędno­

ści, a w szczególności d alsz a red uk cja kosztów admii-

HIGJENA r»“A

Specjalna fabryka dla technicznych urządzeń higjenicznych

ulica K rakow ska nr. 9 — KATOWICE II -— Telefon nr. 213

Centralne ogrzewanie, — Urządzenia łaźni, — Zużycie ciepłoty.

O grzew anie na odległe przestrzenie, — O grzew anie w iększych pomieszczeń, — U rządzenia praln i i kuchen parow ych, — U rządzenia suszarni. — U rządzenia kąp ielo w e, — U rządzenia ustępów poj.

i zbiorow ych, — Instalacje na- i odw adniające. — P rzew ody rurow e, — W ciągaln ie ubrań roboczych

kach sam orządu, to najw ażniejsze zadanie każdego sam orządow ca.

K ażdy samorząd, powinien w yp raco w ać dokładny i dobrze obm yślony plan sw ych in w estycyj i pośw ię­

cić w ięcej uw agi na rentow ność podejm owanych in­

w estycyj.

S am o rządy zobow iązane s ą do w spółpracy z R z ą­

dem lik w id acją bezrobocia i uśm ierzeniem skutków bezrobocia. Do lik w id acji bezrobocia przyczynić się pow inny przez ścisłą w spółpracę z Funduszem P racy, przez osiedlenie bezrobotnych na. ro li i przez usilne poparcie w szystk ich poczynań gospodarczych społe­

czeństw a w sp raw ie uśm ierzenia skutków bezrobo­

cia, przez poparcie ak cji ogródków działkow ych ii po­

le te k dla bezrobotnych, przez w yciągn ięcie całego społeczeństw a do św iadczeń na, rzec,z lokalnych ko­

m itetów pomocy bezrobotnym. Do zakresu sam orzą­

du n ależ y i obow iązek roztoczenia nad bezrobotnym i o p ieki m oralnej i dążenie do rozbudowy św ietlic dla bezrobotnych. Potrzeba, skrzętn ie przeprow adzić s e ­ lek cję biednych i tylko rzeczyw iście potrzebujących biednych objąć opieką. O pieka społeczna, powinna zredukow ać sw e staw k i, których w ysokość nie śmie przekroczyć sta w e k dla, bezrobotnych.

Ja k o p o stulaty sam orządu pod adresem w ładzy w ysuw am y; U proszczenie adm inistracji i rew izję n a­

łożonych na sam orządy agend państw ow ych.

Zmiany w arunków zaciągan ia pożyczek z Fundu­

szu P racy, a, w szczególności konwersja, p ożyczek na dotacje zw iększen ia przydziału pieniędzy na Śląsk ja k i uproszczenia form alności p rzy udzielaniu poży­

czek w zględnie dotacyj z Funduszu P racy.

U państw ow ienie Komun, aln ych U rzędów Po­

średnictw a P racy na, Śląsku,

Stopniowe przeprow adzenie bezrobotnych z centr przem ysłow ych na rolę.

W prow adzenie pew nych ulg w spłacaniu z ac iąg ­ niętych na in w estycje pożyczek,

W sprawie 15 proc. od żarówek elektrycznych,

pobieranych n a podstaw ie art, 23 U st, o Funduszu P racy,

W pow yższej sp raw ie M inisterstw o Skarbu okól­

nikiem, z dnia 13, VII. 1933 r. Nr. D. iV. 28195/1/33 w y ­ jaśniło co następuje:

W obec nasuw ających, się w ątp liw ości przy stoso­

w aniu postanow ień a rt. 23, u staw y z dnia 16 m arca 1933 r. o Funduszu P racy (Dz. U. R. P. Nr. 2,2, poz.

163), a, m ianow icie co n ależy rozum ieć pod nazw ą

„żaró w k i ele k try c z n e ”, M inisterstw o Skarb u w y ja ś­

nia, że „żarów kam i elek trye zn em i“ s ą nazyw ane p rzyrząd y, k tó re p rzek ształcają energję elektryczn ą ńa św iatło dla. celów ośw ietleniow ych. ,a, w ięc pow o­

łan y w yżej przepis obejm ować również będzie żarów ­ k i do kieszonkow ych lam p ek elektryczn ych , żarów ki row erow e, sam ochodowe i t. p.

Podobne do takichże żaró w ek przyrządy, służą­

ce rów nież do p rzek ształcan ia energji eelktryczn ej, chociażby na św iatło, lecz nie d la celów ośw ietlenio­

w ych w ściisłem słowa, tego znaczenia, lecz np. dla, n a­

św ietlan ia, jak niem niej dla, innych celów noszące n a­

zwę „lamp elektryczn ych ", bądź to kw arcow ych,

w ażan e za. żaró w k i elek tryc zn e.

Również części skład o w a żaró w ek e le k try c z ­ nych, jak np. s p ira lk i wolfram ow e nie mogą być u w a­

żane za żarów ki elek tryczn e,

W zw iązku z powyiżsizemi w yjaśn ieniam i nie n a­

le ży pobierać przew idzianej w cytow anym w yżej art.

23 u staw y o Funduszu, P ra c y o p łaty w w ysokości 15%

od w ystaw ionego rachunku, od lamp kw arcow ych, rentgenow skich, lam p radijowych odbiorczych, n a­

daw czych, prostow niczych, jak rów nież od jak ich k o l­

w iek części, składow ych żaró w ek elektryczn ych ,

Sprowadzanie skazanych do wię­

zienia przez organa gminne

W pow yższej spraw ie M inisterstw o S p raw W e ­ w nętrznych w ystosow ało do w szystkich Panów W o­

jewodów z w yjątk iem śląskiego, pismo okólne Nr. SS.

67/3/4 z dn ia 12. 9. 1933 r. tre śc i następującej;

Stosownie do postanow ień art. 544 i 554 K, P. K.

oraz art, 44 przepisów w prow adzających K. P, K, (Dz.

U. R. P. Nr. 33 z 1928 ;r., poz. 314) urzędy gminne obo­

w iązan e s ą w yk o n yw ać polecenia sądów i pro kura­

torów dotyczące sp ro w ad zan ia sk azan ych do w ięzie­

nia celem odbycia k a ry .

J a k w yk azu je dotychczasow a p ra k ty k a, władze gminne niechętnie i ze znacznem częstokroć opóź­

nieniem wykonywuiją odnośne polecenia w ładz sądo­

w ych i prokuratorskich,

W zw iązku z pow yższem M inisterstw o S p raw W ew nętrznych prosi P. P. W ojewodów o w yd an ie zarządzeń, by w ładze gminne w yk o n yw ały polecone im przez sąd y w om aw ianym z ak resie czynności z n a­

le ż y tą energją i nie dopuszczały do rażącego odw le­

k an ia rep resji karnej.

M inisterstw o Sp raw W ew nętrznych nadm ienia jednocześnie, iż urlzędom gminnym za w ykonyw anie czynności o jakich, w yżej mowa, przysługuje w yn agro ­ dzenie' przew idziane w rozporządzeniu M in istra S p r a ­ w iedliw ości i M in istra Skarbu, z dn ia 25. 6. 1929 r. o m ależytościach za konw ojow anie osób i rzeczy oraz za przechow yw anie rzeczy (Dz. U. R. P. Nr. 47, poz.

390),

Uproszczenia w zakresie podatku dochodowego

M inisterstw o S k a rb u upoważniło prezesów Izb Skarb ow ych do odraczania na indyw idualne prośby term inu składania, z-eznań o -dochodzie tak osobom fizycznym , jak i spółkom na okres czasu, u sp ra w ie ­ dliw iony okolicznościam i, w skazanem i w podaniach płatników .

P rezesi Izb S karb o w ych mogą rów nież uchylać prawom ocne orzeczenia kom isyj odwoławczych, jeżeli płatnik w ciągu 60 dn i po otrzym aniu takiego prze­

czenia,, złoży do N ajw yższego T rybunału A dm inistra­

cyjnego uzasadnioną sk a rg ę na w ym iar podatku do­

chodowe,go, albo jeżeli płatnik w tym, okresie w niesie zażalenie na w ym iar podatku dochodowego, albo w reszcie jeżeli płatnik w ciągu 60 dni w niesie z a ż a ­ len ie na w ym iar, w k tó rym poda Izbie S karb o w ej u- zasadnione zarzuty ta k n atu ry formalnej jak i m ate- rjalnej.

5 Gdylby naw et zażalen ie tego rodzaju wpłynęło do Izby po u p ływ ie 60 dni, p rezes Izby może uchylić w ym iar praw om ocny, o ile z dochodzeń Izby w yn ik a, że ten w ym iar pod w zględem m aterjalnym je st nieuzasadniony.

N aw et w w yp ad ku, gdy nie w niesiono odwoła­

nia, p rezes iz b y upraw niony je st przyw rócić płatniko­

w i term in odwołania, skoro w ym iar podatku okazał się niepraw idłow vm .

W reszcie k iero w n icy urzędów skarb ow ych mogą ograniczać pobór podatku dochodowego do kw oty, w y n ik ające j z prow izorycznego rozpatrzenia odwo­

łania p łatn ika, a resztę pobrać dopiero później, o ile będzie ostatecznie ustalo n a w ięk sza k w o ta podatku dochodowego.

Rozporządzenie Ministra Skarbu

z dnia 2 października 1933 r,

o uzupełnieniu § 5 rozporządzenia Ministra Skarbu z dnia 7 września 1933 r, o wypuszczeniu 6% pożyczki

wewnętrznej.

Na podstaw ie art, 13 i 14 rozporządzenia P re z y ­ denta R zeczypospolitej z dn ia 5 w rześnia 1933 r. o w ypuszczeniu pożyczki w ew nętrznej (Dz. U. R, P . Nr.

67, poz. 503) zarządzam co następuje:

§ 1. P aragraf 5 rozporządzenia M in istra Skarb u z d n ia 7 w rześnia 1933 r. o w ypuszczeniu 6% pożyczki w ew n ętrznej (Dz. ,U. R. P. Nr. 67, poz. 507), uzupełnia się ust, 3 i 4 następującej treści:

„Po w płaceniu 1/6 należności tytułem 1 ra ty mo­

że 'być na żądan ie sub sk ryb en ta pozostała część n a­

leżności rozłożona na 10 rów nych rat m iesięcznych, płatnych najpóźniej piątego każdego m iesiąca. Sub­

skrybentom , k o rzystającym z niniejszego przepisu, nie przysługuje praw o do bonifikaty, o któ rej mowa w ustępie poprzednim , zaś obligacje będą im w ydane po uiszczeniu całej należności bez pierw szego kupo­

nu, płatnego 1 lip ca 1934 r. (§ 4).

T ryb postępow ania, z w iązan y z rozłożeniem n a­

leżności na 10 ra t u stali K omisarz G en eraln y Pożycz­

k i N arodow ej11.

§ 2. Rozporządzenie niniejsze wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

Minister Skarbu: W ł. Z a w a d z k i.

Przegląd ustaw, rozporządzeń itp.

Doręczanie pism sądowych w postępowaniu cy wilnem i karnem przez pocztę i organa gminne,

W Nr, 76 Dz. U, pod poz, 548 i 549 ogłoszono rozporządzenia M in istra S p raw ied liw o ści z dn. 30.

IX. 1933 r. a) w sp raw ie doręczania pism sądow ych przez pocztę oraz b) — przez organa gminne. Roz­

porządzenia szczegółowo o k reślają tryib doręczania, podając szereg wzorów. D oręczanie przez organa gminne jest dopuszczalne jed yn ie w ted y, gdy dana m iejscowość, nie jest objęta żadnym okręgiem dorę­

czeń urzędu pocztow ego, czy listonosza w iejskiego.

Doręczanie pism przez komorników.

Min, S p raw ied liw o ści w okólniku Nr. 1699/1, u./33 z dn. 15. VII. 1933 r. (Dz. U rzęd. M in, S p raw ied liw . Nr. 15) w yjaśniło w szystkim sądom, że kom ornik po­

w inien doręczać osobiście pisma, tyliko w te d y, jeżeli praw o w ym aga jego obecności p rzy doręczeniu. W e w szystkich innych w yp ad kach winno doręczenie n a­

stąp ić przez pocztę, woźnych lu b organa gminne.

Obecności tej n ie w ym agają w szczególności p rzep isy 0 doręczeniu p rz y zaw iadom ieniach o w szczęciu egz e­

kucji (art. 544 § 1 u. p, c.), w ezw an iach i zaw iado ­ m ieniach przy egzekucji z w ierzyteln o ści pieniężnych 1 innych praw m ajątkow ych (art, 631 u. p. c.), w ez­

w aniach przy egzekucji z nieruchom ości (art. 654 u.

p. c.).

Projekt dekretiu o popieraniu elektryfikacji.

Przez M inisterstw o Przem ysłu i Handiiu został o- statnio opracow any i w niesiony ma, R adę M inistrów p ro jekt d ek retu P rezyd en ta R zeczypospolitej o po­

pieran iu e lek tryfik a cji.

D ekret m a za zadanie popieranie p o w staw an ia i rozwoju w ielkich okręgow ych przedsięb io rstw e le k ­ tryfikacyjn ych , m ających za zadan ie elek tryfik a cję wyznia.cz onych przez M in istra Przem ysłu i H andlu o- kręgó w w drodze budow y w ielkich elektro w n i z jed ­ nostkam i maszynowemd nie m niejszem i, niż 10 000 kilow atam p erów i s ie c i elektryczn ych o napięciu nie niższem, niż 30 000 woltów.

P rojekt dekretu przew iduje rów nież popieranie m niejszych elektrow ni, z jednostkam i od 3 000 k.VA wzw yż, o ile elektrow nie te b ędą zastosow ane do zu­

żytko w an ia takich źródeł energji, jak sp ad k i wodne, torf, w ęgiel brunatny, lub gazy ziem ne,

W w ojew ództw ach wschodnich, niedojrzałych je ­ szcze do racjonalnej e le k try fik a c ji na w ięk szą sk alę , projekt dekretu przew iduje popieran ie pow stania w szelkich sam odzielnych elektrow ni, niezależnie od ich mocy i obszaru zasilania, oraz s ie c i elektryczn ych 0 napięciu od 6.000 woltów wzw yż.

Z ulg przew idzianych w projekcie dekretu m ają ko rzystać tylko te przedsiębiorstw a, któ re p rzyn aj­

mniej % część swoich in w estycyj p o k ryją z własnego kapitału zakładow ego. U lgi te przew idują zw aln ia­

nie od opłat stem plow ych p rzy zakładaniu spółek a k ­ cyjnych, zw olnienie od opłat państw ow ych i komu­

nalnych p rzy nab yw an iu nieruchom ości, zwolnienie od w szelkich podatków państw ow ych i sam orządo­

w ych, zw olnienie od w ynagrodzenia za ko rzystanie z terenów państw ow ych, potrzebnych do prow adzenia linij elektryczn ych , a w reszcie praw o pierw szeń stw a do n ab yw an ia niezbędnych gruntów p rzy p arcelacji ziem skiej oraz państw ow ych m aterjałów budowlanych 1 opałowych, ja k również praw o pierw szeń stw a w u- zyskiwaniiu zezw oleń na użytko w an ie wód, jako źró­

dła, energji.

b ig i le będą udzielane na przeciąg lat 10, a na obszarach sp ecjaln ie przeznaczonych do przyszłego rozwoju przem ysłu — na la t 15,

KRONIKA

W K atow ickim O ddziale Z w iązku K sięgowych w Polsce, istniejącym w 'W arszaw ie od 26 la t utw o­

rzona. została s e k c ja księgow ych sam orządow ych. Po­

niew aż rachunkow ość je st jednym z najw ażniejszych działów ad m in istracji sam orządow ej •— dlatego zw ra­

cam y u w agę pp. Burmistrzom, N aczelnikom Gmin, M agistratom i Urzędom Gminnym, a szczególnie pp.

K ierownikom Oddziałów rachunkow ych i w szystkim księgow ym sam orządow ym na p o w yższy fak t uw agę.

W szy sc y księgow i i raehiunkowcy sam orządow i po­

w inni się zapisać na członka tego* Z w iązku, gdyż tam ma, sp ecjaln ych kursach, odczytach i pogadankach fa­

chowych mogą uzupełnić sw ą w iedzę fachową. Z a­

daniem nowo-utworz-onej sek cji księgow ych sam orzą­

dowych będzie sp ecjaln e zajęcie się sp raw am i budże­

tow ania, rachunkow ości i gospodarki w zw iązkach .komunalnych. P row adzenie1 tej sek cji pow ierzył Za­

rząd Zw iązku p. R udolfow i ,B r o d z i e, rew izorow i w M agistracie m. Król, H uty i zaprzysiężonem u rz e ­ czoznaw cy w z ak resie rachunkow ości i gospodarki kom unalnej.

*

W dniu 27, b, m, w Śląskich Technicznych Za­

kładach N aukow ych odbędzie się zebranie m iesięczne członków Z w iązku w s a li ,nr, 161 o godz. 18,30, na którem P rezes Oddziału K atow ickiego p. prof, G aw ­ dzik w ygłosi odczyt na tem at „Księgowość p rzeb it­

kow a Definit,iv i jej p raktyczn e zasto so w an ie”. T e­

mat odczytu n iew ątp liw ie zain teresuje szero kie koła rachunkow ców sam orządow ych i spodziew ać się n a­

leży, że w ezm ą oni tłum ny udział w zebraniu. Na zebraniu m ożna się zapisać na członka i .uzyskać b liż ­ szych inform acyj o pracach i najbliższych zam ierze­

niach Z wiązku. S ied zib a Z w iązku m ieści się przy ul.

W ojew ódzkiej nr. 58 w Biurze Pow ierniczym B r a c i S t e f k o .

Z aw iadam ia się O b yw ateli Król, H uty i okolicy, że firma T, I. C, otw o fzyla z dniem dzisiejszym filję przy, u licy W olności 25 (iDom K onfekcyjny), zap ro w a­

dzając obszerny dział szkła, p orcelany, fajansów oraz kosm etyki, cz ek o lad y itp. Poza leni dłąi w ygo dy k lie n ­ tów bufet, zaopatrzony w ciepłe i zimne potraw y. —i Nowej jedynej ch rześcijań skiej placów ce tego rodzaju życzym y powodzenia.

REPERTUAR

TEATRU POLSKIEGO

W KATOW ICACH I NA PROW INCJI cd dnia 25 p aźd ziern ika do 31 październ ika 1933 r,

w K a t o w i c a c h.

Ś r ó d a, 25 październ ika 1933 o godz, 20: Stefek, popularne w ieczorne!

C z w a r t e k : 26 październ ika 1933 o godz, 20:

M usisz się ze mną ożenić, popularne w ieczorne.

S o b o t a ; 28 październ ika 1933 o godz, 15,30:

P rem jera i Z aklęta K rólew na, P rzed staw ien ie szk o l­

ne, — O godz. 20: S tefek, Popularne w ieczorne!

N i e d z i e l a 29 p aźd ziern ik a 1933, o godz. 11 przedpołudn. przedstaw ien ie dla dzieci i m łodzieży:

Z ak lęta K rólew na,

W t o r e k 31 p aźd ziern ika 1933 o godz. 20: U ro­

czyste p rzed staw ien ie z okazji 15-lecia istn ien ia R e ­ publiki C zechosłow ackiej: Sprzedana! N arzeczona, Gościnny w ystęp opery w arszaw skiej.

NA PROW INCJI,

N i e d z i e 1 a 29 p aźd ziern ika 1933: T ea.tr Polski z K atow ic w (Bytomiu (Śląsk O polski); Odsiecz W ied ­ nia,

P o n i e d z i a ł e k 30 październ ika 1933: T eatr P olski z K atow ic w B ie lsk u : M usisz s ię ze mną ożenić,

*

K asa T eatru w dnie pow szednie czynna od go­

dziny 10 do 14 i od godziny 18 do 20, W niedziele i św ięta k a sa czynna od godz. 10 do 13 i od 14 do 20.

Telefon nr. 24-48.

„ G R A F t I A ”

D R U K A R N I A U D Z I A Ł O W A K a f o w i c s — K o ś c i u s z k i 3 9 — Teleff. 2 1 9

wykonuje

wszelkie prace drukarskie!