Agro Nowiny : bezpłatny kwartalnik dla rolników 2018, nr 28.

Bezpłatny kwartalnik , / // dla rolników nr 28 | marzec 2018

k '

gro ^NOWINY ISSN 2 4 4 9 -6 6 8 5

m AGRITRUCK

części zamienne i narzędzia

R & m r i t

dognika

Dostaw a już

iutrol

J od poniedziałku do czwartk

I ©

w naszej ofercie Jest ponad 20 000 części do:

URSUS C -3 30 C -3 60 C -3 85 ZETOR MF3 MF4 MTZ...

tel.: 32 414 02 43

kom.: 794 550103

www.agri-truck.pl

E-wnioski - kolejny krok ku nowoczesności?

Ewa Osiecka redaktor naczelna

Szanowni Państwo!

Żyjemy w czasach komputerów i inter­

netu - czy nam się to podoba, czy też niepokoi. Nowoczesność w postaci in­

nowacyjnych technologii wkracza dziś w każdą dziedzinę życia i z jednej strony sprawia, że staje się ono łatwiejsze, a z drugiej - ciągle zmusza do podejmowa­

nia nowych wyzwań. Czy obecnie jesz­

cze ktoś chciałby wrócić do zaprzęgu konnego, wychodzić w pole z kopaczką, sierpem czy kosą, wiązać snopki, stawać przy młockarni? A przecież wszystko to działo się wcale nie tak dawno. Pamię­

tam zmęczonych pracą rolników, któ­

rzy od świtu do nocy, w palącym słońcu trudzili się na roli, w pocie czoła siejąc, pielęgnując, a potem zbierając plony.

Pamiętam ich zmęczone twarze, wyra­

żające nadzieję, że trud ich pracy nie pójdzie na marne, że zdążą przed nie­

pogodą. Teraz gdy na polach pojawiają się „wypasione” traktory i kombajny, a w oborach nowoczesny sprzęt uspraw­

niający hodowlę - praca rolnika nabie­

ra nowego wymiaru. I choć ciągle wiele zależy od kapryśnej aury, przy znacznie

mniejszym wysiłku uzyskuje się niepo­

równywalnie większe plony, a efekty ekonomiczne pozwalają na rozwój gospodarstw rolnych. Jedno tylko nie zmienia się - pokora wobec ziemi i tego co daje człowiekowi. Dziś więc rolnik się­

gając po nowoczesne narzędzia i eksplo­

atując uprawianą rolę, jednocześnie nie może tracić szacunku dla przyrody - żyć z nią w harmonii. Tak, ja k kiedyś nic nie zmieni genetyki roślin, czy zastąpi po­

żytecznych owadów przy ich uprawach.

Korzystając z wiedzy naukowców i do­

świadczonych specjalistów, trzeba pogłę­

biać zawodowe umiejętności, bo to one prowadzą do oczekiwanych efektów, ale i do zrównoważanego rozwoju.

Warto też korzystać z pieniędzy, które przeznaczane są na rolnictwo - zapew­

niam o tym szczególnie tych rolników, którym przyjdzie stawić czoła nowym elektronicznym wnioskom składanym np. na modernizację gospodarstw rol­

nych. Proszę państwa nie takim wy­

zwaniom podołaliście, a więc i teraz postawicie kolejny - może jeszcze trochę chwiejny - krok ku nowoczesności!

W marcowym NUMERZE

Rzepakowi trzeba dać szansę, aby sam rósł 8

Modernizacja gospodarstw za unijne pieniądze 9

Pszczół nikt

i nic nie zastąpi 1 0

Panie kochają kwiaty i 4

4

) ^ y r O f N O W I N Y

Redakcja: 47-400 Racibórz, ul. Zborowa 4, tel. 32 415 47 27, e-m ail: agro@ nowiny.pl, ww w.now iny.pl Redaktor naczelna: Ewa Osiecka, e.osiecka@nowiny.pl, 600 059 204________________________________

Reklama: Lucyna Kretek-Tomaszewska, l.tomaszewska@ nowiny.pl, 606 698 903_____________________

W ydawca: W ydaw nictwo Nowiny Sp. z o.o.

m a r z e c 2 0 1 8 A G R O N O W I N Y • K w a r t a l n i k dl a r o l n i k ó w 3

W I N K L E R ^P.U.H.

SILOSY LEJO W E

SILOSY PŁASKODENNE SILOSY PASZOWE

PO DAJN IKI PIONOWE

TR AN S P O R TER Y DO ZBOŻA PRZENOŚNIKI ŚLIMAKOWE ZBIORNIKI DO TR O C IN Z W YBIERAKIEM

H A L E BA ftEI

J A K O Ś Ć

www.silosywinkler.pl Józefin 23

23-250 Urzędów tel. 880 090 846

e - m a il: b iu r o @ s ilo s y w in k le r.p l

Elektronicznie ma być prościej

O d te g o roku w szyscy roln icy pow in n i składać w n ioski o przyzn an ie płatności w fo rm ie elektronicznej.

Obowiązujący od kliku lat przepis unijny zakładał, że przez aplikację internetową po­

winno być składanych 25 proc. wniosków w 2016 r., 75 proc. w 2017 r. i 100 proc. w 2018 r. - Faktycznie e-wniosków złożono zaledwie 1 proc., trudno w ięc wyobrazić sobie tak gwałtowną zmianę. Wszystko wskazuje, że część z nich tradycyjnie przy­

gotowana zostanie w formie papierowej i to na pracownikach Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa spocznie obowią­

zek wprowadzenia ich do systemu. A wtedy będzie to również wniosek złożony elektro­

nicznie - przewiduje prowadzący szkolenie dla rolników Franciszek Matula z Ślaskiego Oddziału Doradztwa Rolniczego w Mikoło­

wie.

Uczestnicy spotkania dopytywali, czy system wytrzym a tak dużą liczbę w nio­

sków elektronicznych, które powinni złożyć wszyscy polscy rolnicy. - W zeszłym roku

przeznaczona do tego aplikacja pozwalała, aby - w skali kraju - efektywnie pracowa­

ło jednocześnie 700 osób. Poprzedni pro­

gram wykorzystywał m oc obliczeniową serwerów. N ow y program wykorzystywać będzie moc obliczeniową stacji roboczej, a w ięc komputera, dlatego efektywnie m oże pracować 15 tys. osób - przewidywał spe­

cjalista.

Zapowiedział też, że nie ma odwrotu od wykorzystania elektronicznej drogi do skła­

dania wniosków, które w formie papierowej udostępniane mają być rolnikom do 2020 r.

Przepis unijny mówi, że w szczególnych przypadkach, jeśli nie ma m ożliwości elektronicznego przygotowania wniosku, rolnik m oże go złożyć w formie papiero­

wej, a wtenczas do systemu wprow adzi go agencja. Przy czym nie zostały jedno­

znacznie sprecyzowane te „szczególne przypadki” , gdyż w sytuacji braku Interne­

tu lub komputera rolnik m oże skorzystać z pom ocy np. sąsiada lub agencji. Planuje się bowiem wyposażyć biura AR iM R w stano­

wiska komputerowe do wypełnienia e-w- niosków. Program demonstracyjny miał być udostępniony rolnikom po 15 lutym.

Dziś na szkoleniach przedstawiciele ARiM R oraz ośrodków doradztwa rol­

niczego wstępnie informują o zasadach wprowadzania danych do elektronicznego dokumentu. Wystarczy, że rolnik narysuje uprawy, a aplikacja automatycznie uzupeł­

ni wniosek o powierzchnie deklarowane do płatności. Istnieje też m ożliwość zazna­

czenia ewentualnych rozbieżności. W pro­

wadzone informacje będą sprawdzane i weryfikowane elektronicznie. Wersja ro­

bocza wniosku zostanie zapisywana, m oż­

na w ięc dokonywać korekt i uzupełnień, a także wydrukować dokument.

- Najważniejsze, aby system funkcjono­

w ał sprawnie, a czas wypełnienia wniosku był porównywalny z czasem poświęconym na jego ręczne przygotowanie. Ponieważ w zeszłym roku dłużej wypełniało się wnioski elektronicznie niż te na papierze - przypo­

mniał Franciszek Matula.

OŚWIADCZENIE O BRAKU ZMIAN W STOSUNKU DO 2017 R.

Rolnicy gospodarujący na areale do 10 ha zamiast wniosku o przyznanie płatności, mogą złożyć oświadczenie, w którym potwierdzają brak zmian w stosunku do wniosku złożonego w ub.r. Taki wzór dokumentu został już przygotowany i będzie można go składać od połowy lutego do 14 marca. Specjalista przestrzegał jednak przed takimi oświadczeniami.

Ponieważ jeśli we wniosku z 2017 r. były błędy, to automatycznie są one powielane, a tym samym rolnik naraża się na sankcje.

Lepiej więc przygotować wniosek w trybie uproszczonym.

Harmonogram planowanego naboru wniosków w ramach PROW na lata 2014 - 2020 - pierwszy kwartał 2018 r.

- „Pom oc na rozpoczęcie działalności gospodarczej na rzecz rozw oju małych gospodarstw” - typ operacji „Restruktu­

ryzacja małych gospodarstw”

- „Pom oc na rozpoczęcie pozarolniczej działalności gospodarczej na rzecz m ło­

dych rolników” - typ operacji „Prem ie dla m łodych rolników”

- „Wsparcie inwestycji w gospodarstwach rolnych” - typ operacji „M odernizacja g o ­ spodarstw rolnych” - obszar A, B, C, D - I kwartał 2018 r. - obszar D oraz II kwartał

- obszar A, B, C

- „Pom oc na rozpoczęcie pozarolniczej działalności gospodarczej na obszarach wiejskich” - typ operacji „Prem ie na roz­

poczęcie działalności pozarolniczej”

- „Wsparcie inwestycji w przetwarzanie produktów rolnych, obrót nim i lub ich rozw ój” - typ operacji „Przetwórstwo i marketing produktów rolnych” . Nabór tematyczny (rolnicy) - od 30 marca do 29 kwietnia 2018 r.

y\trakcyjne cenyf c iągników rolniczych i komunalnych japońskiej marki KU BOTA!

N^jlep)sze na rynku finansowania - 0%

RE K LA M A

Panie z KGW w Bieńkowicach przygotowały program artystyczny związany z tradycją szkubania pierza

Biały puch na poduszki i pierzyny

Troskliwie pielęgnowana tra­

dycja szkubania pierza prze­

trwała dzięki zapobiegliwości tworkowskiego ośrodka kul­

tury, w którym każdego roku biały puch staje się istotą biesiadnego spotkania.

W tym roku rów n ież panie z pra­

w ie wszystkich kół gospodyń w ie j­

skich gm iny Krzyżanow ice zebrały się w Centrum Kultury w Tw orko­

w ie, aby powspom inać, pośpiewać, a także podzielić się w rażeniam i, ja k to pierw ej w śląskich dom ach byw ało. Szczególnie zimą, w długie w ieczo ry - ja k opowiadała M aria Ko­

strzewa - kobiety zasiadały do stołu, aby szkubać gęsie pierze na pierzyny i zegow k i (poduszki).

W jej dom u m am a hodow ała za ­ w sze 10 gęsi, którym i opiekow ał się brat. Ona zaś, w ra z z trzem a siostra­

mi, pom agała p rzy pierzu w długie zim ow e w ieczory. - Pierze szkubało se każdego roku, roz u nas, roz u są­

siadki. Starsze om y przyszły ju ż od połednia - wspom ina. Pamięta, jak potem szykowało se swaczyna (p o d ­

Wiele radości przedszkolakom dostarczyła zabawa z białym puchem

w ieczo rek ), a ja k se zbijało to był chleb z leberw urstem (pasztetem ) i tej (herbata) z agrestem (zam iast cytryny). Czasem naw arzyło se ka- kałszali (napój z łusek kakaow ych) i napiekło krepli (p ączk ów ). W za­

leżności od tego, kto ile m iał pierza szkubano je około tygodnia. Pracę tę w ykon yw ało się szybko, poniew aż zwykle przystępowało do niej 10 - 12 kobiet. - W tenczas opow iadało się o utopcach, morach, straszydłach, a

Paniom przy szkubaniu towarzyszył wójt Grzegorz Utracki

także rozw ażan o kiero w e w si musi się ju ż w yd o w a ć (w ych od zić za m ąż). Dzieci, które musiały pomagać w szkubaniu, słuchały tych o p o w ie ­ ści z otw artą buzią. W iele z tych fan­

tastycznych historii przetrw ało do dziś, poniew aż pani M aria spisała je i upowszechnia w śród najmłodszych.

- Musi być ktoś, kto przekaże je dzieciom - uw aża roztropnie twor- kowianka.

Kultyw ow any od lat obyczaj u roz­

m aicony został występam i przygoto­

wanym i specjalnie na tę okazję przez panie z KGW w Bieńkowicach. A by dodać klimatu w ydarzeniu w szyst­

kie szkubaczki ubrane były w far­

tuszki, który rów n ież przyodział w spom agający panie w ó jt G rzegorz Utracki.

W pielęgnow anie tradycji w łą czy­

ły się m iejscowe przedszkolaki. A do śpiewu zachęcała sw ym pięknym głosem Ilona Świerczek.

O pierze na biały puch zadbała przew odnicząca KG W w Tw orko­

w ie Urszula W ileczelek, trafi on do poduszeczek, które uszyte zostaną podczas zajęć św ietlicow ych - m ów i o pom yśle wykorzystania go czu w a­

jąca nad całością spotkania instruk­

tor Sabina Ciuraszkiewicz.

(ewa)

m a r z e c 2 0 1 8 A G R O N O W I N Y • K w a r t a l n i k dl a r o l n i k ó w 5

E Ł -T R A K T O R

< ;o S

NAPRAWA:

Alternatorów, rozruszników

Naprawa i modernizacja instalacji elektrycznych

SKLEP Z WYPOSAŻENIEM ELEKTRYCZNYM DO MASZYN

NEW HOLLAND

np. do John Deere od 450 zł

AKUMULATORY DO NOWOCZESNYCH

MASZYN

ZGODNE Z NORMAMI PRODUCENTA

Pietrowice Wielkie 47-480 ul. 1 Maja 86b

biuro@el-traktor.pl

602 485286 | 728 316156

www.el-traktor.pl | www.el-traktor-sklep.pl

Wyższe emerytury i renty rolnicze

w związku ^z waloryzacją zostały podwyższone wszyst­

kie emerytury i renty rolnicze przyznane do 28 lutego 2018 r.

Tym samym rolnicza emerytu­

ra podstaw ow a od 1 marca br.

wyniesie 912,86 zł. W aloryza­

cja polega na przemnożeniu kwoty emerytury podstawowej przez wskaźnik wym iaru usta­

lony indywidualnie dla każde­

go świadczenia.

Jeżeli w wyniku podwyżki (w a ­ loryzacji) świadczenie jest niższe od kw oty najniższej emerytury pracowniczej podwyższa się je z urzędu do 1029,80 zł.

Do kwoty tej zostaną pod­

wyższone: tzw. wcześniejsze em erytury rolnicze (em erytury przyznane na podstawie art. 19 ust. 2 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników ); świad­

czenia, których wypłata została zawieszona stosownie do art.

28 lub 34 ustawy o ubezpiecze­

niu społecznym rolników, tj. w związku z prow adzeniem dzia­

łalności rolniczej lub osiąganiem przychodów z tytułu zatrudnie­

nia; em erytura i renta z ubez­

pieczenia pobierana w zbiegu

z emeryturą lub rentą z innego ubezpieczenia społecznego, jeże­

li suma tych świadczeń przekra­

cza kwotę najniższej em erytury pracowniczej (dotyczy również pobierania jednocześnie em ery­

tur z ZUS i KRUS), z wyjątkiem renty rodzinnej wypłacanej w zbiegu z rentą socjalną, a także em erytury i renty wypłacane w wysokości pro-rata.

Inne zmiany wysokości świad­

czeń w związku z waloryzacją Od 1 marca br. wysokość renty socjalnej w ynosi865,03 zł, a łącz­

na wysokość renty socjalnej i ren­

ty rodzinnej rolniczej nie m oże przekroczyć kwoty 2059,60 zł (przy czym rentę socjalną m ożna maksymalnie obniżyć do 102,98 zł).

Od zwaloryzowanej kwoty świadczenia emerytalno-rento­

w ego zostanie potrącona zaliczka na podatek dochodow y i składka na ubezpieczenie zdrowotne.

W zrosły również kwoty dodat- ków/świadczeń przysługujących do emerytur oraz rent i wyniosą:

dodatek pielęgnacyjny - 215,84 zł, dodatek dla inwalidy w ojen­

nego uznanego za całkowicie

niezdolnego do pracy i do samo­

dzielnej egzystencji - 323,76 zł, dodatek kombatancki - 215,84 zł, dodatek za tajne nauczanie - 215.84 zł, dodatek kompensacyj­

ny - 32,38 zł, dodatek dla sieroty zupełnej -405,67 zł, ryczałt ener­

getyczny - 168,71 zł, świadczenie pieniężne przysługujące byłym żołnierzom górnikom - max 215.84 zł, świadczenie pienięż­

ne przysługujące osobom depor­

towanym do pracy przymusowej oraz osadzonym w obozach pra­

cy przez III Rzeszę i ZSRR - max 215.84 zł.

N ie zmienia się natomiast w y ­ sokość: zasiłku pogrzebow ego - 4000 zł, zasiłku chorobowego - 10 zł za każdy dzień czasowej niezdolności do pracy trwającej nieprzerwanie co najmniej przez 30 dni i zasiłku macierzyńskiego - 1000 zł miesięcznie.

Przeciętne wynagrodzenie miesięczne w IV kwartale 2017 r.

wyniosło 4516,69 zł. W związku z tym od 1 marca zmienią się do­

puszczalne kwoty dodatkowych przychodów osiąganych przez em erytów i rencistów i będą w y ­

• 70% przeciętnego w ynagro­

dzenia miesięcznego - 3161,70 zł (przychody do tej kw oty nie powodują żadnych zmniejszeń emerytury/renty),

• 130% przeciętnego w yna­

grodzenia miesięcznego - 5871,70 zł (przychody przekraczające tę kwotę pow o­

dują zawieszenie emerytury/

renty),

• przychody m iędzy kwotą 3161,70 zł a 5871,70 zł pow o­

dują zmniejszenie emerytu­

ry lub renty maksymalnie o kwotę 582,38 zł, a w przypad­

ku renty rodzinnej, do której uprawniona jest jedna osoba, kwota maksymalnego zmniej­

szenia wynosi 495,06 zł.

Zasady zawieszenia lub zmniej­

szenia emerytur i rent dotyczą części uzupełniającej rent rolni­

czych z tytułu niezdolności do pracy, rent rodzinnych oraz em e­

rytur rolniczych z art. 19 ust. 2 ustawy o ubezpieczeniu społecz­

nym rolników (tzw. „wcześniej­

szych”) i okresowych emerytur rolniczych.

Bez w zględu na wysokość osią­

ganego przychodu nie podlegają

zawieszeniu anr zmniejszeniu świadczenia osób, które mają ustalone prawo do emerytury rolniczej i osiągnęły powszech­

ny w iek emerytalny. Emeryci ci m ogą zarobkować bez ograni­

czeń.

KRUS przeprowadzi w alory­

zację świadczeń em erytalno­

-rentowych w marcu 2018 r., a w przypadku emerytur i rent wypła­

canych kwartalnie - w kwietniu 2018 r. z wyrównaniem od marca 2018 r., w ustalonym dla każde­

go świadczeniobiorcy terminie płatności. Do każdego em eryta i rencisty zostanie przesłana decy­

zja o nowej kwocie świadczenia.

Przewiduje się, że waloryzacją objętych zostanie około 1,2 mln em erytów i rencistów.

Świadczenia z ubezpieczenia wypadkowego, chorobowego i macierzyńskiego:

• zasiłek chorobowy za 1 dzień - 10 zł

• jednorazow e odszkodowa­

nie za 1 proc. uszczerbku na zdrowiu - (o d 1 lipca 2014 r.) 700 zł.

Źródło: KRUS

Wcześniejsza emerytura rolnicza do 31 grudnia 2017 r.

Rolnik, który do 31 grudnia 2017 r. ukoń­

czył 55 lat (kobieta) i 60 lat (mężczyzna), posiada co najmniej 30-letni okres rol­

niczego ubezpieczenia emerytalno-ren­

towego oraz zaprzestał prowadzenia działalności rolniczej, może złożyć do KRUS wniosek o wcześniejszą emeryturę rolniczą.

Jeśli trzy powyższe warunki zostały spełnione do końca ubiegłego roku, rolnik uzyska prawo do em erytury rolniczej również, gdy wniosek złoży po tej dacie. W takim przypadku emery­

tura rolnicza będzie przysługiwała nie wcze­

śniej niż od miesiąca jego złożenia. Do wniosku rolnik powinien dołączyć dokum ent stwierdza­

jący fa k t zaprzestania prowadzenia działalno-

ści rolniczej, np. akt notarialny przenoszący własność i posiadanie gospodarstwa rolnego na inną osobę, umowę dzierżawy spełniającą warunki określone w ustawie o ubezpieczeniu społecznym rolników, tj. zaw artą co najmniej na 10 la t i zgłoszoną do ewidencji gruntów i budynków, z osobą nie będącą: małżonkiem emeryta lub rencisty, jego zstępnym lub pa-

sierbem (małżonkami tych osób), osobą pozo­

stającą z emerytem lub rencistą we wspólnym gospodarstwie domowym (małżonkiem tej oso­

by). Dopuszcza się również zawarcie umowy dzierżawy z dzieckiem. Rodzice wydzierżawia­

ją c gospodarstwo rolne dziecku są zobowiąza­

ni do złożenia oświadczeń o nieprowadzeniu działalności rolniczej na tym gospodarstwie.

LIDER RYNKU AGRO i ł H o c B n E ^

ZAOPATRZENIE OGRODNICTWAI ROLNICTWA

NAWOZY • MATERIAŁ SIEWNY • POPLONY • SKUP • ŚRODKI OCHRONY ROŚLIN

(D 602 751 938

6 A G R O N O W I N Y • K w a r t a l n i k dl a r o l n i k ó w m a r z e c 2 0 1 8

nosić

RE K LA M A

N o w o śc i „ A g ro O azy” w z b o g a c a ją w ie d z ę ro ln ik ó w R aciborszczyzny

N ow ości w rolnictwie, to tradycyjnie temat dorocznej konferencji zorganizowanej przez zajmującą się zaopatrze­

niem rolnictwa i o gro d ­ nictwa raciborską firmę A g ro Oaza.

W rafakowskim zam ecz­

ku ponad 200 słuchaczy m ogło zapoznać się z ak­

tualną ofertą, jaką swym klientom proponuje A gro Oaza, a reprezentujący rodzinną firm ę Bartosz Borecki - przy okazji - po­

inform ow ał o tendencjach i fuzjach, jakie zachodzą w przemyśle produkującym na rzecz rolnictwa.

- W eszliśm y w dystry­

bucję produktów firm y Interm ag (n aw ozy dolist­

n e), Polcalc (kreda granu­

low ana), a także now ego gracza na rynku n aw ozów

fosforow ych - PhosAgro Baltic (m ocznik drobny, mocznik - gruba granula, czarny fosforan amonu, Ultra 8, Ultra Corn, Ultra 10), natomiast w produk­

cji pasz z firm ą De Heus oferującą pasze pełnopor- cjowe, preparaty mleko- zastępcze, koncentraty, witam iny - w ym ieniał Bar­

tosz Borecki.

Polecał też najlepsze w ocenie COBORU w Głub­

czycach i Kombinatu Rolnego Kietrz nasiona kukurydzy. W grupie śre- dniowczesnej jest to Telias 250 FAO - Syngenty, w grupie średniopóźnej - Eu- ralis G alery 270 FAO i Eu- ralis Faraday 270 FAO, jak rów nież DKC 3441, 3623, 3939, 3579 z Monsanto.

N owoczesne rozw ią­

zania w dokarmianiu

pozakorzeniowym , sy­

m ulatory wzrostu, m e­

chanizmy wspom agające naturalną odporność oraz preparaty, które poprawia­

ją ukorzenianie się roślin - om ów i! przedstawiciel olkuskiego producenta agrochem ikaliów, firm y Intermag. Naukowe spoj­

rzenie na żyw ienie roślin zaprezentowała natomiast dr hab. inż. Urszula Piszcz z Uniwersytetu Przyrod­

niczego w e Wrocławiu.

Jak zawsze bardzo inte­

resujący był wykład Tade­

usza Boreckiego z firm y A gro Oaza, który dzieląc się swym i doświadczenia­

mi, przekazał rolnikom praktyczne wskazówki dotyczące uprawy, a także walki ze szkodnikami w rzepaku, zbożach i kuku­

rydzy. (ewa)

Upadki - najczęstsza przyczyna wypadków w gospodarstwie

Rolnictwo, obok górnictwa i budownic­

twa, należy do najbardziej wypadko­

wych gałęzi produkcji na świecie. Duże ryzyko wynika m.in. z konieczności wy­

konywania czynności wymagających odmiennych umiejętności, zmiennych warunków atmosferycznych, czy okre­

sowego spiętrzenia prac, a poza tym licznych zagrożeń występujących w go­

spodarstwie rolnym.

W ubiegłym roku rolnicy zgłosili do KRUS 18 161 wypadków, o 949 (5%) mniej niż w 2016 r. Wypłacono 13 250 jednorazo­

wych odszkodowań z tytułu uszczerbku na zdrowiu lub śmierci wskutek wypad­

ku przy pracy rolniczej, o 412 (3%) mniej niż w roku poprzedzającym. Odnoto­

wano 69 wypadków śmiertelnych, o 14 (16,9%) mniej niż w 2016 roku.

Najwięcej osób zostało poszkodo­

wanych wskutek wypadków z grup:

• „upadek osób" - 6 653 poszkodowa­

nych (50,2% wszystkich wypłaconych jednorazowych odszkodowań);

• „pochwycenia, uderzenia przez rucho­

me części maszyn i urządzeń" - 1 548 poszkodowanych (11,7% wypadków);

• „uderzenie, przygniecenie bądź pogryzienie przez zwierzęta" - 1 486 poszkodowanych (11,2% wypadków).

Najniższa wypadkowość na Śląsku i Opolszczyźnie

Wskaźnik wypadkowości w rolnictwie in­

dywidualnym w 2017 r. wyniósł 10,2 wy­

padków na 1000 ubezpieczonych. Naj­

wyższą wypadkowość odnotowano w województwach: warmińsko-mazurskim (13.4) , wielkopolskim (12,6), podlaskim (12.5) i lubelskim (12), a najniższą w województwach: opolskim (5,5), śląskim (6,7), zachodniopomorskim (6,8), mało­

polskim (7,4). W minionym roku odnoto­

wano 69 wypadków śmiertelnych, o 14 (16,9%) mniej niż w 2016 r.

Rolniku, powiedz stop upadkom!

„Upadek to nie przypadek" - pod tym hasłem KRUS prowadzi większość dzia­

łań prewencyjnych, gdyż do upadków dochodzi najczęściej. W 2017 r. wypła­

cono 13 250 jednorazowych odszko­

dowań za wypadki przy pracy, z czego około połowa (6653) dotyczyła upadków osób. W ich wyniku życie straciło 12 rol­

ników.

Wśród zdarzeń z grupy „upadek osób" zgłoszonych do KRUS w ub.

r. najczęściej odnotowano:

• upadki na podwórzach, polach, cią­

gach komunikacyjnych (42,5%);

• upadki z wysokości tj. drabin, scho­

dów, podestów, strychów, poddaszy, drzew (24,7%);

• upadki w pomieszczeniach inwentar- sko-gospodarczych (14,1%);

• upadki z ciągników, przyczep i ma­

szyn rolniczych (13,1%).

Z analiz KRUS wynika, że do takich zda­

rzeń dochodziło głównie wskutek:

• złego stanu nawierzchni podwórzy (nierówne, śliskie, grząskie) - 33%;

• nieużywania odpowiedniego obuwia roboczego - 10,3%;

• niedostatecznej koncentracji uwagi na wykonywanej czynności - 6,4%;

• wad konstrukcyjnych budynków, schodów i stanowisk zwierząt, nieza­

bezpieczonych otworów zrzutowych i kanałów gnojowych, progów w otwo­

rach drzwiowych, różnic poziomów powierzchni - 5,1%;

• nieprawidłowego sposobu wcho­

dzenia i schodzenia z maszyn rolni­

czych, przyczep i wozów - 5%;

• niekorzystania lub nieprawidłowe­

go sposobu wchodzenia i schodzenia z drabin, podestów i rusztowań pod­

czas pracy na wysokości - 4,4%.

Źródło: KRUS

SKOKi

g r u d z i e ń 2 0 1 7 A G R O N O W I N Y • K w a r t a l n i k dl a r o l n i k ó w

■ " I M l . ''*

K

ażd y rolnik w ie, jak siać rzepak, jak dbać o niego, nawozić i chro­

nić przed patogenami. Stara się robić to wszystko i jeszcze więcej, aby uzyskać jak najlepszy plon, jednak nie zawsze to się udaje. Dlatego tak cenne są wskazówki kompetentnego doradcy, który swoją znajomość rolnictwa poparł w ie lo ­ letnią pracą na poletkach doświadczal­

nych firm y Bayer.

Tadeusz Borecki z raciborskiej firmy A gro Oaza, chętnie dzieli się w ied zą roz­

wiązując problemy wynikające również z uprawy tej oleistej rośliny. - Dla rzepa­

ku oprócz stanowiska, ważne jest przede wszystkim pH gleby. W A gro Oazie każ­

demu rolnikowi zaw ozim y próbki do badania, łącznie z z próbkami gleby na zawartość azotu glebow ego z poziom u 30 i 60 cm. Ponieważ zanim w yda się pienią­

dze na środki, warto zastanowić się czyjest taka potrzeba - przekonywał na szkoleniu.

- Rzepak po to ma system korzeniowy, aby sam m ógł korzystać z tego, co daje mu ziemia. Trzeba roślinę wspomóc środkami, ale też dać jej szansę, żeby samodzielnie rosła. Ich nadmiar powoduje, że roślina nie w ytw arza odpowiednio długich korzeni, bez których np. w czasie suszy daje niż­

szy plon lub ginie - specjalista obrazowo przestawił samopoczucie człowieka, któ­

ry jedząc zbyt obfite posiłki rów nież czuje dyskomfort.

Jesienna uprawa rzepaku

Pole należy zaorać raz na cztery lata - w zależności od warstwy uprawnej - na głę­

bokość 33 cm. Pod zasiew rzepaku nato­

miast wystarczy zaorać glebę na 20 cm.

- Przed zasianiem orzem y ściernisko do­

dając do gleby wapno, fosfor i potas. W żad­

nym razie nie po wierzchu, ale doglebowo.

Nasiona rzepaku wysiewam y na głębokość 1 - 2 cm. Jeśli na polu są grudy to je zawału- jemy. Czasem najpierw trzeba zawałować, a potem dopiero glebę uprawić i wykonać siew - radził Tadeusz Borecki.

N ależy przestrzegać term inów siewu rzepaku, na tym terenie najlepiej od 15 - 20 sierpnia do 30 sierpnia, a w przypadku hybryd - do 5 września. Rzepak zasiany np. 20 września rów nież wyrośnie i pom i­

mo, że będzie w yglądał pięknie, niżej bę­

dzie plonował. Roślina ma bow iem swój określony i warunkowany genetycznie czas wegetacji.

- Najlepsze w ynik m ożna uzyskać, kiedy zaraz po siewie wykona się opryski. R ze­

pak uwielbia mikroelementy, dlatego na­

leży je dodawać przy czwartym - piątym liściu, a następnie odczekać do szóstego - siódmego liścia i dodać połowę wcześniej zastosowanej dawki, łącznie z odpow ied­

nim fungicydem. Fungicyd zapobiega chorobom oraz reguluje pokrój roślin, a mikroelem enty pomagają w e wzroście. Z doświadczeń wynika, że plony są w yższe przy ich późniejszym dodaniu. Przy czym temperatura nie m oże być niższa niż 12 °C - tłumaczył.

Jesienią rzepak czasem czerwienieje, wstydząc się za rolnika - jak zażartował Tadeusz Borecki - że poskąpił mu fosforu, czyli makroelementów, ale też bardzo czę­

sto saletry. Bez w zględu na wilgotność sa­

letra zacznie działać, kiedy spadnie deszcz.

Powinno się ją dostarczyć nie później niż na miesiąc przed skończeniem wegetacji, ponieważ roślina musi zdążyć zamienić ją w cukier, którzy sprawia, że tak nie w ym a­

rza.

Przestrzegał przed doradcami, którym bardziej zależy, aby sprzedać produkty ze swej oferty niż faktycznie podzielić się z rolnikiem w ied zą i doświadczeniem: - Je­

śli czegoś nie wiecie, spróbujcie na części pola zastosować technikę uprawy pole­

caną przez doradcę. W arto w ted y w ziąć próbkę, zważyć ciężar 1000 nasion, okre­

ślić zawartość białka i glutenu jeśli cho­

dzi o pszenicę. To nie jest ani drogie, ani trudne do zbadania, a w arto samemu się przekonać o kompetencjach i w ied zy osób, które w am doradzają - radził specjalista.

Wiosna w uprawie rzepaku

Do końca marca, a w ięc na miesiąc przed kwitnieniem rzepaku, do gleby muszą tra­

fić wszystkie zaplanowane naw ozy azoto­

we, a także podwójny - potrójny (o dwóch lub trzech substancjach aktywnych) fungi­

cyd. Potem już tylko należy pozw olić rośli­

nie rosnąć.

M ożliw ie najszybciej, najlepiej na koniec lutego lub z początkiem marca trzeba zasi­

lić rzepak azotem. Kiedy daje się go późno, roślina zaczyna się odnawiać, „zapom i­

nając” o łuszczynach. Na wiosnę, kiedy rzepak ma ok. 20 cm, oprócz azotu pod liście, należy zastosować m ikroelem en­

ty oraz podw ójny lub potrójny fungicyd poniew aż w ytwarzają się form y odporne grzyba. Zabiegi m ożna wykonać dwa razy, a na koniec ponownie dodać azot, w miarę potrzeby - po przebadaniu gleby - od 160 do 200 kg na ha.

Istnieje opinia, że rzepak w momencie pojawienia się czwartego liścia należy skracać, co przede wszystkim zapobiega chorobom. Zastosowane środki lekko m o­

dyfikują roślinę, która nieco „przysiada” i wypuszcza pędy w form ie nowych m oc­

nych przyrostów. Dzięki temu jest bardziej odporna na silne w iatry oraz mniej podat­

na na wymarzanie.

Szkodniki na rzepaku

Na niektórych terenach rzepak uprawia­

ny jest co trzy lata, dlatego stale narażony jest na choroby oraz występowanie szko­

dników. Na uprawach często, bo aż w 59 proc. pojawia się sucha zgnilizna. Poczy­

nając od czwartego do ósmego liścia war­

to zastosować środek, przy czym jeden m oże nie wystarczyć. Ponieważ tak, jak w przypadku zarazy ziemniaków, istnie­

je w iele form suchej zgnilizny i jeśli się jej nie opanuje, to uzyska się efekt skrócenia, ale nie leczenia. Pamiętać też trzeba, że środki fungicydowe zawsze intensywniej działają na początku, a potem ich skutecz­

ność słabnie. Efekt jest w ięc niekoniecznie identyczny przez sześć tygodni, dlatego zbyt wczesne ich stosowanie m oże nie dać oczekiwanych rezultatów.

Na rzepaku m oże pojawić się też pro­

blem ze śmietką. Nie w idzim y jej, a w y ­ starczy jedna na 5 ha, żeby owad stał się poważnym zagrożeniem dla uprawy - potrafi znacznie ograniczyć plony rośliny.

Najlepiej kupić pułapki i jeśli wpadnie do nich mucha, wtenczas należy zrobić opry­

ski. Inną możliwością jest zasianie odpo­

w iednio zaprawionego rzepaku. Opryski w arto wykonać tylko wtenczas, gd y fak­

tycznie występuje śmietka, inaczej znisz­

czone zostaną ow ady pożyteczne, które niezbędne są dla rozw oju rzepaku.

A by sprawdzić czy na polu pojawiły się np. pchełki, mszyce lub chowacze m ożna wystawić żółte pojemniki z płynem do chłodnicy (aby nie zm arzł). Jeśli przez kilka dni znajdować będziem y w nim co najmniej 10 ow adów nie należy zwlekać z opryskami. W ieczorem , gd y w yjeżdża się ze środkiem przeciwko szkodnikom, można dodać środek na opadanie płatków.

Zabieg ten m ożna podzielić na dwie tury i wykonać go na początku kwitnienia, a p o­

tem dwa tygodnie później również rów no­

legle ze środkiem przeciwko szkodnikom.

Na tym etapie należy zakończyć zabiegi na rzepaku, dając roślinie szansę na własny rozwój.

Trzeba też pamiętać o pożytecznych owadach zapylających, a w szczególności pszczołach. Jeśli nawet środek nie zaszko­

dzi pszczole, to po jego dotknięciu zmieni ona zapach, a tym samym inne pszczoły w ulu nie wpuszczą jej z powrotem. Zm niej­

sza to populację miododajnych owadów, które nie tylko zbierają nektar, ale też za­

pylają rzepak. Nie należy zabiegów robić w trakcie dnia np. w południe, kiedy pszczo­

ły oblatują pożytek. Dziś takie prace polo­

w e m ożna wykonywać wieczoram i, przy sztucznym świetle nowoczesnych pojaz­

dów. (ewa)

8 A G R O N O W I N Y • K w a r t a l n i k dl a r o l n i k ó w m a r z e c 2 0 1 8

Na spotkanie zorganizowane przez Oddział Doradztwa Rolniczego w Raciborzu przyszli m.in. rolnicy

w gminy Rudnik_______________________________________________________________________________ ^ a także innych miejscowości powiatu raciborskiego

Modernizacja gospodarstw za unijne pieniądze

Aktualnie ARiMR przyjmuje wnioski o przyznanie pom ocy na „Modernizację gospodarstw rolnych” . W sparcie udzie­

lane jest w obszarze „d” i sfinansowane zostanie z budżetu PR O W 2014 - 2020.

Pieniądze m ożna otrzymać na inwesty­

cje związane z racjonalizacją technologii produkcji, w prow adzeniem innowacji, zmianą profilu produkcji, zwiększeniem skali produkcji, poprawą jakości produk­

cji lub zwiększeniem wartości dodanej produktu.

Poprzedni nabór z tego obszaru wsparcia odbył się w 2016 r. i rolnicy złożyli w ten­

czas ok. 30 t^s. wniosków. Środki uzyska­

ne w ramach tej pom ocy pozwalają m.in.

na sfinansowanie zakupu maszyn i urzą­

dzeń rolniczych.

O pomoc na wsparcie inwestycji z trzech pozostałych obszarów: rozwój produkcji prosiąt (a ), rozw ój produkcji mleka kro­

w iego (b ) i rozwój produkcji bydła m ię­

snego (c ) poczekać trzeba do II kwartału 2018 r.

- Kto m oże ubiegać się o pomoc?

- O pomoc m ogą ubiegać się rolnicy po­

siadający gospodarstwa, których wielkość ekonomiczna m ieści się w przedziale od 10 t^s. euro do 200 tys. euro. W yjątek stanowią rolnicy, którzy wspólnie złożą wniosek o przyznanie dofinansowania na inwestycje. W ówczas łączna wielkość ekonomiczna należących do nich gospo­

darstw musi wynieść co najmniej 15 t^s.

euro, a w roku, w którym zostanie złożo­

ny przez nich wniosek o wypłatę płatności ostatecznej, gospodarstwo każdego z nich osiągnie wielkość ekonomiczną przynaj­

mniej 10 t^s. euro.

Wsparcie przyznawane jest w postaci dofinansowania poniesionych kosztów na realizację danej inwestycji. Poziom dofinansowania w ynosi 50 proc. ponie­

sionych kosztów kwalifikowanych. M oże on być w yższy i wynieść 60 proc., ale t^l- ko w przypadku gdy o pomoc ubiega się m łody rolnik lub gdy wniosek o wsparcie składa wspólnie kilku rolników. Pom oc nie będzie mniejsza niż 30 proc. kosztów

m a r z e c 2 0 1 8

kwalifikowanych. Graniczne wielkości in­

westycji określone zostały na 667 tys. zł w przypadku maszyn i urządzeń rolniczych i 1 667 t^s. zł w przypadku budynków in­

wentarskich.

- Jaka jest m aksymalna kwota w spar­

cia?

- Maksymalna kwota wsparcia nie m oże przekroczyć 500 t^s. zł, przy czym w przypadku inwestycji niezwiązanych bezpośrednio z budową, m oderniza­

cją budynków inwentarskich, w t^m ich wyposażeniem, albo budową lub m o ­ dernizacją m agazynów paszowych w go­

spodarstwach, w których jest prowadzona produkcja zwierzęca, w tym ich w yposa­

żaniem - maksymalna wysokość pom ocy wynosi 200 tys. zł. Przy czym

poniesione koszty kw ali­

fikowane przez rolnika muszą sięgać pow yżej 50 tys. zł.

Złożone wnioski pod­

dane zostaną ocenie

punktowej, a ich suma będzie decydow a­

ła o kolejności przysługiwania pomocy.

- Jakie są ograniczenia w dostępie do pieniędzy na inwestycje?

- Gospodarstwo rolne musi obejm ować co najmniej 1 ha i nie w ięcej niż 300 ha gruntów ornych, sadów, łąk trwałych, pastwisk trwałych, gruntów rolnych za­

budowanych, gruntów pod stawami lub gruntów pod rowami. Inaczej w działach specjalnych, gdzie wystarczy tytuł prawny do nieruchomości służącej do prow adze­

nia takiej produkcji rolnej.

Gospodarstwo musi być prow adzone w celach zarobkowych, a w ięc rolnik w cią­

gu 12 m iesięcy poprzedzających miesiąc złożenia wniosku o przyznanie pomocy, uzyskał przychód ze sprzedaży produk­

tó w rolnych w wysokości co najmniej 5 tys. zł udokumentowanych fakturą VAT

lub VAT R, wydrukiem paragonu fiskal­

nego lub dokumentację podatkową p o­

datku dochodowego od osób fizycznych.

Rolnicy, którzy wspólnie wnioskują o

k

pom oc muszą zaw rzeć pisemną um owę na czas nie krótszy niż siedem lat od dnia złożenia wniosku. - M a to sens wtedy, gd y np.

konieczny jest rolniko­

w i kombajn zbożowy, a jego gospodarstwo nie m a odpow iednio dużego areału. Jeśli o wsparcie finansowe czynić będą starania dw a lub trzy gospo­

darstwa, istnieje m o ż­

liwość kupienia takiej maszyny - tłumaczył Franciszek Matula z Ślaskiego Oddziału D oradztwa Rolniczego w Mikołowie.

- Kiedy nie uzyska się p o ­ mocy?

- Jeśli złożon y zostanie w n io ­ sek o nabycie m aszyny tego samego rodzaju lub przezna­

czenia, wcześniej zakupionej w ramach PR O W 2007-2013.

Jeśli rolnik przeznaczył pieniądze na rzeczy używane, czy też poniósł koszty w związku z realizacją inwestycji odtwo- rzeniowych.

N ie dofinansowuje się rów nież kosztów dostosowania do w ym o gó w i norm unij­

nych.

- Jaki j‘est w aru n ek uzyskania w sp ar­

cia?

- Każda inwestycja w m odernizację go­

spodarstw musi przyczynić się do popra­

w y ogólnych warunków gospodarstwa, doprowadzić do wzrostu wartości doda­

nej brutto w gospodarstwie co najmniej 10 proc. w odniesieniu do roku, w któ­

rym przypada dzień rozpoczęcia terminu składania w niosków o przyznanie pom o­

cy. Tak w zrost dochodu zobrazuje bizne- splan stanowiący załącznik do wniosku.

- Gdzie należy złożyć wniosek?

- Wnioski przyjmują oddziały regionał- ne A R iM R właściwe ze w zględu na m iej­

sce realizacji inwestycji. M ożna je będzie rów nież złożyć za pośrednictwem biu­

ra pow iatow ego ARiM R. W przypadku osób wspólnie wnioskujących, wniosek o przyznanie pom ocy należy złożyć w od ­ dziale regionalnym A R iM R właściwym ze w zględ u na położenie gospodarstw osób wspólnie wnioskujących. Jeżeli gospodar­

stwa tych osób są położone na obszarze w ięcej niż jednego w ojew ództw a, w n io ­ sek należy złożyć w tym w ojew ództw ie, w którym jest położona największa część tych gospodarstw, za wyjątkiem sytuacji, w których realizacja operacji obejm u­

je inwestycje budowlane w rozumieniu przepisów prawa budowlanego lub inw e­

stycje zw iązane z zakładaniem sadów lub plantacji krzew ów owocowych, gatunków owocujących efektywnie dłużej niż 5 lat.

W ówczas wniosek należy złożyć w od ­ dziale regionalnym agencji właściwym ze w zględu na m iejsce realizacji opera­

cji. W nioski należy składać do 30 marca.

(ewa)

A G R O N O W I N Y • K w a r t a l n i k dl a r o l n i k ó w 9

Chemia i warroza, to główne powody śmierci pszczół - uważa specjalista dr Be- nedikt Polaczek z Wolnego Uniwersytetu w Berlinie (Freie Universitat Berlin). Już po raz czwarty spotkał się pszczelarzami powiatu raciborskiego w Centrum Kultury w Twor­

kowie, przyjmując zaproszenie Ślaskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego oraz Koła Pszczelarskiego w Krzyżanowicach. Nad spo­

tkaniem z udziałem prawie 100 pszczelarzy patronat objęło Starostwo Powiatowe w Ra­

ciborzu oraz Urząd Gminy Krzyżanowice.

Pszczoły nie tylko dają cenny miód, ale przede wszystkim spełniają ważną rolę w zapylaniu roślin, co przekłada się na ich plo­

ny. Bez owadów niższe będą zbiory np. ko­

niczyny czerwonej, owoców oraz rzepaku.

Dziś prowadzi się już badania nad sztucz­

ną pszczołą, jednak tylko w 10 proc. jest w stanie wyręczyć naturalnego owada, jeśli chodzi o zapylenie i werbowanie nowych osobników. Naukowiec jest przekonany, że

pszczół nikt i nic nie zastąpi.

Dlaczego mamy problemy z naszymi pszczołami?

Zadając to pytanie dr Polaczek przypo­

mniał, że kiedyś przed każdym zakładem chemicznym był napis: „Chemia - żywi, leczy, ubiera”, a teraz powinno się dodać - zabija. Przemysł rolniczy produkuje co­

raz więcej chemii, bez której nie udaje się uzyskać odpowiednio wysokich plonów z hektara. - Światowy potentat chemicz­

ny Bayern Leverkusen podkreśla, że musi wyżywić świat, czy jednak trzeba stosować aż tak dużo chemii na jeden hektar upraw, aby uzyskać odpowiednio wysokie zbio­

ry? - zastanawiał się specjalista od pszczół.

Jabłonie pryskane są ok. 15 razy w roku, a do zabiegów tych dopuszczone są 63 sub­

stancje chemiczne - przytoczył wypowiedź wykładowcy z Kongresu Apimondia 2017 w Kijowie. Poza tym sprowadzając na rynek

Tel. 503 332 3 3 4 (hurt)

32 22 06 111 _(detal)

Oferujemy wysokiej jakości sadzonki na choinki, iglaki, zalesienia, plantacje, żywopłoty,

^ hurt oraz

detal

Pszczół nik

zagraniczne produkty, trzeba dodatkowo je zakonserwować. Dlatego warto wrócić

do swego ogródka i na własne pole.

W czarnej w izji chemicznego zagrożenia utwierdza też inny światowy potentat che­

miczny Ciba-Geigy, z badań którego wynika że w ciągu ostatnich 15 lat niektóre rośliny straciły od 15 do 70 proc. na zawartości swoich elementów i minerałów. - Może być tak, że przed zjedzeniem owoców i warzyw trzeba będzie sięgać po tabletki - obawia się naukowiec.

Co należy zrobić w takiej sytuacji? W spo­

sób bardziej kontrolowany stosować chemię.

- Naszym pszczołom będzie znów dobrze jeśli pod rosnącymi roślinami znajdziemy dżdżownice - przekonywał o konieczności przywrócenia ziemi jej naturalnych w alo­

rów.

Jak chemia oddziałuje na pszczoły?

W Niemczech w 2008 r. zatruciu uległo 2,5 tys. rodzin pszczelich. Stwierdzono wtenczas, że pszczoły wraz z pyłkiem prze­

noszą chemię do ula. - Boję się o przyszłość pyłku i piegrzy (pokarmu larw, młodych pszczół i matki), bo jeśli chodzi o miód to pszczoły poświęcają się dla naszego zdrowia - twierdzi dr Polaczek.

Jako przykład naukowiec przytoczył za­

stosowane po raz pierwszy w rolnictwie w latach 90. neonikotynoidy (związki che­

miczne klasyfikowane jako neuroaktywne insektycydy). Pszczoły, które obierają naj­

krótszą drogę do upatrzonego miejsca swo­

jej pracy, po otrzymaniu tych substancji w pokarmie mają wielki problem z powrotem do ula, a wiele z nich nigdy nie wraca. Innym bardzo szkodliwym dla pszczół środkiem jest dziś popularny Randap. To najbardziej niebezpieczna substancja chemiczna, która zabija wszystko co żyje, a więc i pszczoły. - Ile musi jeszcze być ofiar i to nie tylko wśród zwierząt? Patrząc na rolnictwo w Ameryce Południowej ludzie mieszkający w sąsiedz­

twie upraw również mają zdrowotne proble­

my - przekonywał naukowiec.

- Dziwimy się, że pszczoły giną, a powin­

niśmy się zastanowić, jak to się dzieje, że pszczoły przeżywają? Tylko dlatego że maja was - zwrócił się do pszczelarzy.

Jaka jest rola pszczół w łańcuch pokar­

mowym?

Dziś brakuje coraz więcej insektów w łańcuchu pokarmowym. Każda rodzina pszczela dodatkowo dostarcza 20 kg mar­

twego pokarmu dla innych zwierząt. - W Niemczech od 1992 do 2008 r. straciliśmy 50 proc. rodzin pszczelich i 25 proc. pszcze­

larzy. Obecnie liczba pszczelarzy została osiągnięta, natomiast brakuje jeszcze ok.

350 tys. rodzin pszczelich - twierdzi dr Po­

laczek.

Czy chemia jest w produktach pszcze­

lich?

Normy dopuszczające ilość chemii w m io­

dzie są bardziej restrykcyjne niż w innych produktach spożywczych. Co dwa lata na-

leży wymieniać plaster gniazdowy, a od czasu do czasu również ramki, ponieważ w drewnie też gromadzi się chemia. Dobrze jeśli pszczelarz ma plastry gniazdowe i do miodu, bo wówczas nie dochodzi do wym ie­

szania.

Czym jest dla pszczół warroza?

- Warrozę stawiam na równi z chemią - ocenił szkodliwe oddziaływanie roztoczy na pszczoły. W latach 90. rodziny pszczele o wiele bardziej niż obecnie niszczone były przez warrozę, ale dziś pasożyt przenosi inne dodatkowe choroby. Kiedyś odnoto­

wywano ich cztery, aktualnie jest ich kil­

kanaście. Warroza jest główną przyczyną śmierci rodzin pszczelich. Z każdym po­

koleniem ilość roztoczy podwaja się w ro­

dzinie. Walkę trzeba prowadzić przez cały sezon. Naturalne roje, gdzie nikt nie walczy z warroza są źródłem zarażenia dla pasiek.

Dlatego pszczoły bez swych pszczelarzy nie mają szansy na długie przeżycie.

Co dzieje się w rodzinie pszczelej?

Pszczelarz może dowiedzieć się obserwu­

jąc oczko czyli wlotkę do ula oraz wkładkę dennicową, którą należy sprawdzać co trzy dni. Znaleźć można tam roztocza, kawałki wosku, cukier. Jeśli brud nagromadzi się, a pszczoły nie zdołają go uprzątnąć wówczas może zalęgnąć się motylica. Warto też poli­

czyć roztocza, sprawdzając w ten sposób, ile jest ich w ulu. Jeśli w okresie zimowym na dennicę spadnie do pięciu roztoczy dzien­

nie, należy zastanowić się nad wykonaniem zabiegu kwasem szczawiowym. Latem po­

dobna liczba roztoczy na wkładce - to rzecz normalna. Kiedy późną jesienią na wkład­

ce pojawiają się skrzydełka i nogi pszczół, rodzina może być nie do uratowania po­

nieważ w tym ulu grasowały osy. - Przy w y­

sokich oczkach stosujemy kratki przeciwko myszom i szerszeniom. Zagrożeniem dla pszczół w dużych miastach są również pta­

ki. Na przykład zielone dzięcioły, wystukują otwór w miejscu ula, w którym jest najmniej­

sza odległość do kłębu zimowego pszczół.

Dlatego warto zastosować siatkę - zachęcał dr Polaczek. Przypominał, aby przy ulach styropianowych, podczas śnieżnych zim otwierać dennicę. - Jeśli ul będzie stał w głębokim śniegu, a dostęp powietrza bę­

dzie tylko przez oczko, to rodzina się udusi - przytoczył przykład pszczelarzy z Kanady, którzy dodatkowo stawiają ule do specjal­

nie klimatyzowanych pomieszczeń i na ze­

wnątrz wystawiają dopiero na wiosnę. - To nie problem jeśli rodzina pszczela ma jeden korpus pusty. Kiedyś specjalnie trzymałem pusty korpus, aby pszczołom lepiej się prze­

chodziło, szczególnie jeśli ktoś używa folii - przekonywał.

Jak sprawdzić zimą czy pszczoły mają się dobrze?

- Niekoniecznie trzeba kupować słuchawki lekarskie. Wystarczy wąż włożony do oczka.

Jeśli wszystko jest w porządku szybko odsta­

wicie go od ucha, ponieważ życie w roju jest

A G R O N O W I N Y • K w a r t a l n i k dl a r o l n i k ó w m a r z e c 2 0 1 8

REKLAMA

t i nic nie zastąpi

bardzo głośne - śmieje się.

Pszczelarze muszą pomagać pszczołom.

Najlepiej zamienić dennice, gdyż wtedy można policzyć owady, które tam padły, a także ocenić tego przyczynę. Należy też zastosować wkładkę w dennicy. W ulach drewnianych jest niepotrzebna, natomiast do uli styropianowych trzeba dostarczyć po­

wietrza. Pokarm przejmuje wilgoć i plastry mogą być mokre. Jeśli nie uda się ich wysu­

szyć, dojdzie do fermentacji, a pszczoły nie powinny jeść takiego pokarmu. Wiosną - w zależności od zawilgocenia - czasem wystar­

czy plaster wstrząsnąć i wtenczas sam w y­

schnie.

Dlaczego pszczoły żyją latem tak krótko?

Ciężka praca skraca pszczołom życie. Przy czym - w odróżnieniu od okresu zimowego - latem pszczoły mogą zmusić matkę, żeby złożyła więcej jaj. Pszczelarze powinni też pomagać pszczołom w oczyszczeniu uli z martwych pszczół zimowych. Owady te w y­

konują takie czynności same, ale kosztem swojej pracy. To również okazja, aby spraw­

dzić dlaczego tyle pszczół padło.

Jeśli w ulu pojawi się grzybica wapienna, wtenczas należy wymienić matkę. Problem ma podłoże genetyczne, dlatego hodowcy matek pszczelich nie powinni korzystać z rodów wrażliwych na grzybicę wapienną.

Warto przełożyć plastry do rodzin odpor­

nych na grzybicę.

Jak duża powinna być rodzina pszczela, aby mogła przezimować?

Wszystko zależy od tego, ile pszczół późną jesienią i zimą opuści ul. W zasadzie pszczoły nie umierają w ulu. Dlatego rodziny pszcze­

le muszą być bardzo duże, aby mogły prze­

trwać nawet wtedy, gdy opuści ją 50 proc.

i więcej owadów. - Nie zawsze jest tak, że łącząc dwie słabe rodziny uzyskamy dobrą rodzinę. Zależy wszystko od tego, jak silne są pszczoły i jak bardzo zarażone chorobami.

Bywa, że jeśli ktoś łączy dwie słabe rodziny uzyskuje jedną słabą rodzinę - przestrzega dr Polaczek.

Dlaczego pszczoły rabują?

Nie wiadomo. Jeśli w okresie bezpożyt- kowym na oczku leżą martwe osobniki, to może oznaczać rabunek, gdyż pszczoły wynosząc takie owady poza ul. - Pszczoły rabują kiedy tylko się da, zdarza się to na­

wet w lutym przy temp. 90 C. Jeśli pszcze­

larz zauważy, że jedna rodzina pracuje, a w pozostałej części pasieki panuje spokój to znaczy, że trwa rabunek. Trzeba więc spraw­

dzić, gdzie owady wchodzą, bo jeśli nie do innych uli pszczelarza, to być może do sąsia­

da - opowiada. Kradnąc mogą łatwo zarazić się zgnilcem. Istnieją dwa jego rodzaje: zabi­

jający larwy pod zaskłepem oraz zabijający larwy okrągłe, wykrywany wyłącznie pod­

czas badań laboratoryjnych. Dlatego rodzin pszczelich nie można zostawiać bez opieki

przez cały okres jesienno-zimowy. Dr Pola­

czek uczulał też na zanieczyszczony wosk.

- Coraz więcej w nim tymolu. Dziś trudno o czysty wosk, który jest bardzo drogi. Naj­

lepiej jeśli pszczelarz sam zrobi sobie węzę, ewentualnie w zaufanej firmie.

Co przeszkadza w pszczelarstwie?

Dr Benedikt Polaczek uważa, że: demokra­

cja, globalizacja i internet. - W demokracji, każdy robi, a tym samym hoduje co chce.

Nie zdziwię się, jeśli podczas poszukiwań pszczół odpornych na warrozę pojawią się nowe choroby. Często szukamy daleko, a

przecież najlepsze osob­

niki są na miejscu - za­

chęcał do hodowli i pielęgnacji tych owa­

dów, które znajdują się już w posiada­

niu pszczelarzy.

(ewa)

Dr Benedikt Polaczek je st przekonany, że największymi przyjaciółmi pszczół są pszczelarze

Agro Oaza o fe ru je k w a lifik o w a n y m a te ria ł sie w n y :

Pszenicalarar ^Lennox

• Jęczmień jary: Soldo, G race

• Owies: Bingo, N orbert

• Pszenżyto jare ^{: M azur}

• Ziemniaki sadzeniaki: Denar, Lord, V in eta, G ala, Satina, Red Lady, Red Sonia, Bellaro sa, Jelly,

Bryza i inne

• oraz: groch, peluszka, łubin, bobik, w yka, gryka, gorczyca, koniczyna, lucerna, sarad ela,

fa celia, nasiona tra w

NAJLEPSZE CENY W REGIONIE

w w w .a g r o o a z a .p l

Agro Oaza, ul. Łąkowa 26, 47-400 Racibórz tel. 32 415 3793 tel. 504 135 366

REKLAMA

Efekt N+S

Nowoczesne standardy nawożenia

Siarka a plonotwórcze działanie azotu

Pod koniec XX wieku zauważalne stało się po­

gorszenie zaopatrzenia gleby w siarkę, a w nie­

których krajach wysoko rozwiniętych pojawiły się sygnały o niedoborach tego pierwiastka. Jest to poniekąd efektem działań proekologicznych przemysłu oraz postępu w zakresie odsiarczania spalin z zakładów energetycznych, zmierzających do ograniczenia emisji związków siarki do atmos­

fery. Oznacza to światowy deficyt tego pierwiast­

ka w glebie wynoszący obecnie 7-8 mln t. Na niedobór siarki w glebie wpływa też stosowanie nawozów o ograniczonej zawartości siarki oraz coraz częstsze występowanie w uprawach od­

mian roślin o wysokich plonach i o zwiększonym zapotrzebowaniu na siarkę, a także zwiększenie areałów roślin siarkolubnych, np. rzepaku.

Pod względem wymagań w stosunku do siarki rośliny można podzielić na trzy grupy:

O ro ś lin y o b a rd z o dużym z a p o trz e b o ­ w a n iu na siarkę - rze p a k , kapustne, cebula, czosnek - ze ś re d n im p lo n e m ro ś lin y te p o b ie ra ją o k. 50 kg s ia rk i z 1 ha ;

O ro ś lin y o dużym z a p o trz e b o w a n iu na s ia rk ę - ro ś lin y m o tylko w e (koniczy­

n a , luce rn a ) o ra z k u k u ry d z a i b u ra k i - ś re d n i p o b ó r o k. 40 k g s ia rk i z 1 ha;

O ro ś lin y o n ie w ie lk im z a p o trz e b o w a n iu na s ia rk ę - z ie m n ia k i, tra w y (w tym zb o ża ) - ś re d n i p o b ó r do 25 kg s ia rk i z 1 ha.

Na terenie Polski gleby o niskiej zawartości siarki przekraczają 50%, z tego względu celowe jest zwiększanie zawartości siarki w glebie po­

przez odpowiednie dodatkowe nawożenie tym składnikiem. Najbardziej dogodną form ą siar­

ki w glebie jest forma siarczanowa, która jest jedyną jej postacią przyswajalną przez rośliny uprawne.

Rośliny dla prawidłowego rozwoju wymagają zrównoważonego żywienia wszystkimi składni­

kami pokarmowymi. Zapotrzebowanie na siarkę wzrasta proporcjonalnie do ilości azotu pobiera­

nego przez rośliny. Badania naukowe dowodzą na silną interakcję pomiędzy wysokością na­

wożenia azotem i dawkami siarki. W skazane jest z a ch o w a n ie następujących p ro p o rc ji N do S - rz e p a k 5 : 1, k u k u ry d z a 6 : 1, zb o ża 7 : 1. N ie d o b ó r 1 kg s ia rk i w g le ­ b ie o g ra n ic z a p o b ra n ie do 10 kg azo tu . Zarówno zbyt niskie, jak i za wysokie stężenia składników (również siarki) pogarszają jakość produktów roślinnych.

Siarka zaliczana jest do podstawowych skład­

ników pokarmowych warunkujących rozwój wszystkich organizmów żywych.

O decyduje o p ra w id ło w y m ro z w o ju r o ­ ś lin ;

O p o p ra w ia jakość p lo n ó w i w a lo ry sm a ­ kow e;

O jest je d n ym z podstaw ow ych s k ła d n i­

kó w b ia łk a , n ie k tó ry c h w ita m in i e n ­ zym ów ;

O zw iększa od po rn o ść ro ś lin na cho rob y i s z k o d n ik i o ra z na w y le g a n ie zbóż.

Niedobór siarki ogranicza:

O ro z w ó j i p lo n ro ś lin ;

O za w a rto ść i jakość b ia łk a , o b n iż a z a ­ w a rto ść c u k ró w i tłuszczów (ro ś lin y o le iste );

O n a d m ie rn e g ro m a d z e n ie się a z o ta ­ n ó w w ro ś lin ie .

Odpowiedzią Grupy Azoty na zapotrzebowanie rynku są NOWE NAWOZY PŁYNNE Z DODATKiEM SiARKi

S z c z e g ó ł^uncY W AAYAY.n <B^ UT/o z y . e u

AU^OR^LR^OL ^W ^I^'Y DY^^TRY^B^l^TOR

w w w . c h e m p e s t . p l

tel. 32 412 50 00

Nawóz XXI wieku

c ru p a

rsm@grupaazoty.com roztwór saletrzano-m ocznikowy R S ocznikowy ^M

t!lieiii|ie!Skl:

AUTORYZOWANY DYSTRYBUTOR tel. 32 412 50 00

w w w . c h e m p e s t . p l

Byliny wnaszychogrodach

Z końcem zimy i pojaw ie­

niem się pierwszych in­

tensywniejszych prom ieni słonecznych u w a g ę przyku­

w a ją ogrody, które w okresie letnim stają się ozdobą posesji, ale też miejscem wytchnienia o d codziennych obow iązków dom ow ych i zawodowych. W wiosenny klimat przygotow a­

nia takich oaz zieleni panie - ogrodniczki w p row ad ziła B arbara M ajnusz z Śląskiego O środka D oradztw a Rolnicze­

go w Mikołowie.

Jedną ze swoich prezentacji na spotkaniach w Owsiszczach i N ęd zy - organizowanych przez Pow iatow y Zespół Doradztwa Rolniczego w Raciborzu - spe­

cjalistka poświęciła wyrastają­

cym z bu lw roślinom ozdobnym zarówno z kwiatów, jak i z liści.

N a stanowiska nasłonecznione poleciła: krwawnik, aster no- wobelgijski, dzw onek karpacki, goździk, jeżów kę purpurową, przymiotno, kostrzewy, dzielżan, słoneczniczek, ubiorek wiecznie zielony, irysy, miskant, wiesiołek, płomyk, odętkę, rudbekię, szał­

w ię, skalnicę, malwę, rozchodni- ki, rojniki, macierzankę, pełnik, przetacznik, jukę, pysznogłówkę,

zawciąg czy nachyłek.

N a stanowiska półcieniste - parzydło, tojad, orliki, tawułkę japońską i chińską, bergenię, naparstnicę, goryczkę, kuklik, liliow ce ogrodow e, żurawkę, pierwiosnki i fiołki, natomiast w miejsca cieniste - barwinek, kon­

walię, jasnotę, funkię, dąbrówkę rozłogow ą, zawilec, dzw onek szerokolistny, turzyce, przy- laszczkę, runiankę japońską.

Rośliny posiadają również swo­

je w ym agania glebowe, niektóre lepiej rosną n a ziem iach piasz­

czystych (aster gawędka, juka karolińska, law enda wąskolist­

na, kocim iętka) inne na glinia­

stych, ja k np. begonia sercowa, złocień w ielki czy zim owit jesien­

ny, który jako jeden z ostatnich jesienią schodzi z naszych o g ro ­ dów.

J a k projektować rabaty?

Dziś nie ma pomysłu na jeden rodzaj rabaty, w zależności od tego co nam się podoba m oże być np. prosta, okrągła lub łukowata, a jej wielkość zależy od tego, jak duży jest ogród. Nie m oże być jednak jego głównym elem en­

tem, zabierając miejsce krzewom.

Szerokość jej nie powinna prze­

Powierzaj swoje oczy tylko najlepszym!

Klinika okulistyczna GEMINI r^Ostrawie

■ soczewki najlepszych światowych producentów

■ szybkie term iny zabiegu usunięcia zaćmy oraz jednoczesnej korekcji wzroku

■ transport od domu do kliniki i z kliniki do domu

■ rozmawiamy po polsku

■ przygotowujemy wnioski do NFZ o refundację kosztów zabiegu w kwocie 2.112 zł

■ zapewniamy najwyższy europejski standard zabiegu

Umawianie terminów zabiegów i transportu

602 150 886

Panie na spotkaniu w Owsiszczach miały okazję poznać zdobiące ogrody rośliny wyrastające z bylin_____________________________________________

kraczać 1-2 m, co ułatwia piele­

nie i inne zabiegi pielęgnacyjne.

Rośliny należy dobierać pod w zg lęd em w ielkości i kolory­

styki. W przypadku rabaty w ie ­ lostronnej byliny najwyższe sadzim y n a środku, a niższe z brzegu. Jeśli zaś rabata m a być jednostronna np. na tle ściany budynku, altany czy żyw opło­

tu rośliny sadzim y kaskadowo:

duże z z tyłu, a niższe u dołu.

Byliny, które w ym agają kw a­

śnej gleby w zbogacam y torfem, a te rosnące na glebach bardziej zasadowych - wapnujemy, nato­

miast gleby zbyt ciężkie rozluź­

niamy piaskiem lub odparzonym torfem.

Stanowisko pod rabatę przygo­

towujem y jesienią lub wczesną wiosną. W przypadku trawnika, najpierw należy zdjąć darń. Jeśli zagospodarowujemy nowy teren, trzeba go odchwaścić, głęboko przekopać i zostawić w ostrej skibie na zimę. Wczesną wiosną, po nasadzeniach m ożna zastoso­

w ać (zgodnie z etykietą) nawozy wieloskładnikowe, jak: azofoska, fructus, florovit lub polifoska, które zasilą roślinę. N ależy je d ­ nak pamiętać, aby nawożenie skończyć najpóźniej do połow y sierpnia, ponieważ rośliny muszą przygotować się do zimowania.

Rozmnażanie i nasadzenia

Prostym sposobem rozm na­

żania w egetatyw nego bylin jest podział kęp roślin zwłaszcza tych, które mają pięć - sześć lat i zaczynają „łysieć” od środka. Po rozsadzeniu warto dodać nawóz, aby zasilić ziem ię w składniki m i­

neralne.

Rośliny m ożem y sadzić poje­

dynczo zwłaszcza te większe, jak: maki wschodnie, piwonie, floksy czy przyjmujące form ę bukietu irysy syberyjskie o dużo drobniejszych kwiatach od iry­

sów niemieckich. Jednorodne nasadzenia świetnie prezentują się na trawnikach.

Rabaty wielogatunkowe łączą natomiast kilka a nawet kilkana­

ście gatunków. W arto wybrać je ­ den dominujący, który przyciąga wzrok. Bylina taka posadzona w kilku miejscach, powinna być w jednym kolorze. Pozostałe rośli­

ny m ogą zostać dobrane w zależ­

ności od gustu ogrodnika.

Rośliny posiadające bulwy m ożna sadzić w całym okre­

sie wegetatywnym , aby jednak uchronić je przed przem arza­

niem - najlepiej na wiosnę. Gę­

stość sadzenia zależy od gatunku, wzrostu i szybkości rozwoju. Na 1 m^ sadzimy: 3 - 4 rośliny w y ­

O ogrodach w ie prawie wszystko specjalistka Barbara Majnusz_______

rastające na wysokość 100 - 120 cm, 8 - 10 roślin wyrastających na wysokość 40 - 60 cm i 10 - 15 roślin o wysokości do 25 cm.

Sadzić należy zawsze w dzień pochmurny, wcześniej bardzo intensywnie podlewając roślinę, najlepiej odstaną wodą.

Warto też zaplanować sobie nasadzenia dostosowując je rów nież do warunków glebo­

w ych ogrodu. Rośliny m ożna ściółkować włókniną lub obsypać korę. Ponieważ niektóre osiąga­

ją swoją ostateczną wielkość po 2 - 3 latach, a czasem nawet po 4 - 5 latach od nasadzenia, puste miejsca wypełniam y roślinami jednorocznym i np. aksamitka­

mi, lobelia lub szałwią błyszczą­

cą, aż rośliny w ieloletnie się nie rozrosną. Tłem dla ogrodow ych kompozycji m ogą być krzewy iglaste, liściaste, byliny wysokie, płoty, żywopłoty, ściany, murki, czy trawniki.

Rabaty m ogą być sezonowe:

wiosenne, letnie, późnoletnie, jesienne, ale też uniwersalne - kwitnące od wiosny do jesieni, w ielokolorow e lub utrzymane w jednym tonie kolorystycznym.

Duże rabaty oprócz kwiatów zdobić m ogą elem enty trwałe, krzewy, kamienie a nawet trawy.

(ewa)

14 A G R O N O W I N Y • K w a r t a l n i k d l a r o l n i k ó w m a r z e c 2 0 1 8