• Nie Znaleziono Wyników

Agro Nowiny : bezpłatny kwartalnik dla rolników 2019, nr 32.

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "Agro Nowiny : bezpłatny kwartalnik dla rolników 2019, nr 32."

Copied!
16
0
0

Pełen tekst

(1)
(2)

PRO DU C EN T KO N STRU KC JI STALO W YCH

- G A R A ŻE , P O M IE S Z C Z E N IA G O S P O D A R C Z E - S C H O W K I B U D O W A LN E , M A G A Z Y N Y

- WIATY, K IO SK I H A N D LO W E - D O M K I O G R O D O W E

I

A LTANY

PR O M O CJA

KONSTRUKCJE W ZMACNIANE PROFILEM ZAMKNIĘTYM GRATIS

NOWOŚĆ - GARAŻE DREWNOPODOBNE

Specjalizujemy się w produkcji garaży na indywidualne zamówienie.

W naszej firmie klient może decydować o:

- wymiarze konstrukcji (szerokość, długość, w ysokość) - spadzie dachu (dwuspad, spad na przód, tył lub bok) - rodzaju bramy (dwuskrzydłowa lub podnoszona)

- dodatkowych drzwiach - otworach okiennych na wymiar

- rodzaju blachy (ocynk, akryl z palety R A L lub struktura drewna)

TRANSPORT I MONTAŻ GRATIS

Zapraszam y do kontaktu telefonicznego lub mailowego:

32 / 793 - 90-00 693 / 600-800

www.garaze.rybnik.pl

KUPUJ w Chempeście

i W Y G R Y W A J

y J w w w . e h e m p e s t . p

Więcej informacji w naszych Punktach Sprzedaży i u handlowców.

Kontakt znajdziesz na; wwwxhempest.pl lub pod nr tel.; 32 412 50 00

(3)

Susze i inne anomalia pogodowe nie biorą się znikąd

Ewa Osiecka redaktor naczelna

Sza n cm ii Państwo

Susza, nowe p r z e p ij, ja k chociażby Dyrektywa azotanowa, a y zabiegi o przyznanie kolejnych płatności na ten rok - to wyzwania, które stają przed Państwem, niezależnie od codziennej pracy na gospodarstwie.

Rzeczywistość rolnicza staje się z dnia na dzień trudniejsza. Ponieważ ano­

malie pogodowe, które coraz częściej nawiedzają nasz kraj są poza wszel­

kimi przewidywaniami prognostów.

M ożna właściwie przygotować pole pod uprawę, wybrać odpowiednią dobrze plonującą roślinę, wyko­

rzystać najlepszy sprzęt i naw o^, a wystarczy jeden grad, dłuższa susza, cypod topienia-byzniw eczyćcafy wysiłek. Z danych GUS wynika, że z powodu suszy zbiory zbóż w Polsce lyfy w 2018 r . o l ó proc. niższe niż wrokupoprzedzająiym. Ucierpiała

niemal połowa gospodarstw rolnych, aż 49 ,9 proc. z państwa oceniało ubiegłoroczne plony ja k o niższe od tych z 2017 r . l można rozkładać ra­

miona i m ó w ić-có ż możemy wobec potęginatu ry?(!)

Proszę państwa, dużo. Nie zapomi­

najmy, że to, co dziś dzieje się w przy­

rodzie, to przede wszystkim nasza, ludzi - wątpliwej jakości - zasługa.

Żeby jeszcze nie było gorzej, sami musimy brać sprawy we własne ręce.

Rolfuctwo, nówrjiei nie pozostaje bez wpływu na zmiany zachodzące w klimacie. Błędne koło może przerwać tylko świadome i rozważne korzysta­

nie z dobrodziejstw naszej planety, co by nie powiedzieć' wyjątkowej wca- łym Kosmosie. Szczególnie, że znów otrzymujemy kolejną szansę, znmv mamy wiosnę, przyroda się odradza - budzi się noive y d e .

W marcowym NUMERZE

Trzeba chronić rośliny na polu ^

Odporna na zwalczanie bakterioza pierścieniowa ziemniaka ^

Co dwa - trzy lata susza w rolnictwie 11

Pszczoły Łukasza Kuschnika

R o d a k ^ : 47-400 Racaiórz. ul. Zborowa 4. tel. 32 415 47 27. e-mail: agro^nowiny.pl. www.nowiny.pl Redaktor naczelna: Ewa Osiecka, e.osiecka@aitropr.pl. 600 059 204____________________________

Reklama: Lucyna Kretek-Toma&rewska. l.tomasiewska^fiowinY.pl. 606 698 903__________________

Wydawca: Wydawructwo Nowiny Sp- z o.o.. Agencja bitroPfl_________________________________

KUKURYDZA SAATBAU

W g r u n c ie n a jle p s z a ! Odmiany na ziarno:

AALBORG (FAO ly o tSo). ROCOSO (FAO 210-220).

O K AT O (FAO 2'iO ), N O R K O (FAO '240),

CASANDRO (FAO 240-2^0) # , PERRBRO (FAO 240), RIGOLLETO (FAO 240).

Odmiany na ziarno i kiszonkę:

M AR CAM O (FAO 190-200). EDUARDO (FAO 220), M OSSO (FAO -220), R IZ Z O (FAO 220), ISANTO (FAO 220).

BAYAN TA (FAO 220) % . ASTARD O (FAO 2202y o ) # , LIGATO (FAO 230) % , ARTU RO (FAO 230),

ASSA N O (FAO 230). D UM KA (FAO 230), PROD U ZEN T (FAO '230), SM OLIT OP (FAO '230), M O R O C K (FAO 2-30). M OCORA (FAO 230240), M EANDROS (FAO 230-240). ODILO (FAO 240), CYR A N O (FAO 240). GARRIDO (FAO 240).

M AGNATO (FAO 240) # . GOLDNUGGET (FAO 240), N EPOM UK (FAO 240). FABELL (FAO 240), ZESAR IU S (FAO 240). KON KU REN T (FAO 240).

SM HUBAL (FAO 240), SM HETM AN (FAO 240), FARRAGO (FAO 240) % . BRIGADO (FAO 250) % . D AN U BIO (FAO 240-250), ERATUS (FAO 240250), SL M AGELLO (FAO 250). B A YAC O M (FAO 250) Ę f . CHICAGO (FAO 250). BAYLERO (FAO 250) % , RUDESTA (FAO 250), SA T IY O (FAO 250 -260), A BR A K O (FAO 260) ^ . R O SO M A K (FAO 260).

TALENTRO (FAO 260).

Odmiany na kiszonkę:

PIRRO (FAO 220), JAW OR (FAO 220230), FADONNA (FAO 230), GLEJT (FAO 230), PROSNĄ (FAO -230). M ONDARIUS (FAO 230).

FERRETO (FAO 230240) % , SL ENORM O (FAO '240), W IKAN A (FAO 240). FAB R IK A N T (FAO 240), SAN (FAO 240), SM FINEZJA (FAO 240), DUBLINO (FAO 260). ULAN (FAO 2yo).

P r ze d s ta w ic ie l:

Łukasz P O P ŁA W SK I tel.:+48 514 034 129

lukasz.poplawski@saatbau.com

www.saatbau.pl E ] /saatbaupołska/

m a r z e c 2 0 1 9 A G R O N O W I N Y • K w a r t a l n i k dla r o l n i k ó w 3 Ł 'ł

(4)

R a d b o rsq f rolniqf na targach w Nadarzynie

w lutym grupa raciborskich rolników odwiedziła Centralne Targi Rolnicze w Nada­

rzynie na terenie Ptak Warsaw Expo. Wyjazd zorganizował Powiatowy Zespół Do­

radztwa Rolniczego w Raciborzu.

Krystyna Hes«k. PZOR Racibórz Rolnicy mielt możli*

wość wzięcia udzia- tu: w kilkudziesięciu premierach maszyn, urządzeń rolniczych i technologii Smart /^ro, warsztatach i panelach platformy wiedzy z „pierwszej rękr na temat no*

wych kierunków do*

finansowania rolnic*

twa oraz obszarów wiejskich, w ramach budżetu Unii Euro*

pejskiej.

M ożna odzyskać podatek akcyzow y

O d n ow ego roku obow iązu ­ j e zm ieniona ustawa o zw rocie podatku akcyzow ego zawarte­

g o w cenie oleju napędowego, w ykorzystyw anego d o pro­

dukcji rolnej. Producenci rolni m o gą w ię c ubiegać się o zw rot podatku akcyzow ego m.in.

na podstawie średniej rocznej liczby dużych jedn ostek p rze­

liczeniow ych bydła. W niosek n ależy złożyć d o w ójta, bur- mistrża lub prezydenta miasta.

W cześniej trzeba w ystąpić do kierownikabiura pow iatow ego A R iM R o w ydan ie dokumentu zawierającego inform ację o liczbie DJP bydła.

W zó r wniosku dostępny jest w biurach powiatowych A R iM R oraz na stronie in­

ternetowej agencji pod ad­

re s e m : w w w .a r im r .g o v .p l/

id e n ty fik a c ja -i-r e je s tr a c ja - -zwierzat.htm l

źródło: ARiMR

Program y lojalnościowe i promocje w oczach polskich rolników

Prawie SO proc. rolników sięga po prom ocje przy za­

kupie produktów rolniczych - wynika z badania e-Agri- bus. Jednocześnie aż 75 proc.

ankietowanych nigdy nie ko­

rzystało z rolniczego progra­

mu loja ln ośdow ego - oceniła agencja Martin & Jacob na zle­

cenie Banku BGŻ BNP Paribas.

Dla 51 proc. badanych korzy­

stających z prom ocji, decydują­

ca jest niższa cena produktów.

Tylko

n iew ielka grupa daje się

skusić nagrodam i rzeczow ym i.

R olnicy korzystają z prom ocji najchęmiej wtedy, kiedy pozwala im ona obniżyć koszty zakupów potrzebnych w gospodarstwie.

Rolnicy oczekują prom ocji na n aw o zy (p raw ie 60 proc.), środki ochrony roślin (o k oło 40 proc.) oraz części zam ienne do maszyn (2 7 proc.). Duże znacze­

n ie m a d la tej grupy znajom ość produktu. N ie zaw sze musi być to jedn ak osobiste, fizyczn e d o ­ świadczenie. R olnicy chęm ie

czytają opinie innych właścicieli gospodarstw na forach interne­

towych (3 9 proc.) iko n sulm jąje z rodziną oraz ze znajom ym i (2 4 proc.).

M a ła popularno ść rolntczych p ro g ra m ó w lojaln ość iow ych

75 proc. rolników n igd y n ie ko­

rzystało z program u lojalnościo- w ego dedykowanego produktom rolniczym . Dostrzegają w ięcej w ad n iż korzyści w programach

lojalnościowych. W grupie rolni­

ków korzystających z program ów lojalnościowych, 61,6 proc. o ce­

nia j e żle. Najbardziej zniechę­

cające dla respondentów są zbyt długi czas zbierania punktów oraz ich niska wartość.

- Rozbieżność interesów m iędzy firm am i oferującym i progra­

m y lojalnościowe, a rolnikami w yn ika z niedopasowania ofer­

ty. Firm y traktują program y lo ­ jalnościow e ja k o instrumenty budow ania lojalności w dłuż­

szym okresie, a rolnicy jako źródło dodatkowych korzyści o natychm iastowym charakterze - przekonany jest dyrektor De­

partamentu Produktów A g ro w Banku BGŻ BNP Paribas Maciej Piskorski.

W opinii 55 proc. rolników, naj­

bardziej pożądanym i nagrodam i w program ach lojalnościowych są narzędzia i akcesoria rolnicze.

ZrócHo: Martin b Jacob, Bank BGŻ BNP Paribas

w w w .im p la n ty -b ie le ccy .p l

BEZPŁATNE

p r o t e z y z ę b o w e

/

NfZ U

Racibórz, ul. Mariańska 6B Głubczyce, ul. Kochanowskiego 6

® 784 487 332

O agrooaza Zbiorniki na paliwo

' pojemność od 1,5 do lOm^

' 10 lat gwarancji na zbiornik ' wygodne w obsłudze ' nie korodują ' nie blakną

' łatwe w utrzymaniu czystości ' odporne na skrajne temperatury

' solidne i unikatowe systemy pomiarowe

' szeroki wybór rodzajów, pojemności i doposażenia ' brak łączeń i spawów ' łatwe w transporcie ' z dostawą do gospodarstwa

www.agrooaza.pl

Agro Oaza, ul. Łąkowa 26,47-400 Racibórz,

tel. 734 869 474, 504 135 366

(5)

Trzeba chronić rośliny na polu

Wnioskami z doświadczeń herbicydowych i fungicydo- wych na uprawach gospodar­

stwa prowadzonego przez Centrum Doradztwa Rolnicze­

go firmy Bayer, podzielił się z rolnikami Raciborszczyzny, pracownik działu rozwoju Ad­

rian Sikora. Gospodaruje on na 12 ha w Chechle, a znajdu­

jące się tam grunty rolne, pod w zględem wysokiej bonitacji gleb, zbliżone są do tych, które wcześniej koncern dzierżawił wM odzurowie.

Dlatego podczas spotkania rol­

nicy Radborszczyzny uprawiają­

cy wysokiej klasy ziemie, mogli skorzystać z w ied zy i doświad­

czeń praktyka. Omawiając sto­

sowane metody ochrony roślin, Adrian Sikora przestrzegał m.in.

przed zabiegami wyniszczają­

cymi. - Jeżeli pszenica została porażona łam liwośdą podstawy źdźbła zbóż na poziom ie 50 - 60 proc., to nie pom ogą nawet naj­

lepsze produkty ochrony roślin.

Podobnie ze septoriozą pasko­

waną, którą porażonych zostało co najmniej 30 proc. liśd - tłuma­

czył.

- Najczęśdej rolnicy przejmu­

ją się mączniakiem, a wystarczy

wykonać zabieg cxipowiednim preparatem. Te dziś oferowane zostały bardzo dokładnie zbada­

ne i po ich zastosowaniu udaje się całkow ide zwalczyć chorobę grzybową. Problem, na którym należy się skoncentrować, to cho­

roby podstawy źdźbła i fuzarioza kłosa - przestrzegał Adrian Siko­

ra.

Najważniejsze, aby skutecznie zadbaćo zdrową podstawę źdźbła oraz ochronić nowe łiśde podczas intensywnej fazy wzrostu. - Jeśli nie wykonamy dobrego zabiegu n afuzariozęw faziekw im ien iaól - 65, a w ięc kiedy kłos z zielonego staje się żółty, to moment poraże­

nia widoczny będzie tylko przez 2 - 3 dni i rolnik może go przeoczyć.

Niszczące działanie choroby do­

strzeżone zostanie dopiero po om łode, w punkde skupu, który m oże odm ówić przyjęda ziarna.

Mocno porażone fuzariozą zboże nie nadaje się nawet do skarmia­

nia zwierząt - stwierdził Adrian Sikora.

Jeśli łam liwośdą podstawy źdźbła porażonych zostało tylko 30 proc. zbóż, zabiegi zapobie­

gawcze należy wykonać pom ię­

d zy drugim a trzedm liśdem.

A na fuzariozę - kiedy plewki

kwiatu są rozchylone, a ziarno dawno zapłodnione, gd yż w tedy środek bez konsekwencji dla roz­

woju rośliny, przenika do wnętrza kłosa. Korzystając z nowoczesnej technologii można zapobiec chorobie w dwóch, a w przypad­

ku tańszych środków - w trzech zabiegach. Dotyczy to wyłącznie pszenicy i jęczm ienia. N ie należy stosować na żyto, które jest obco- pylne, a tym samym kłosy mogą być „szczerbate” - ostrzega spe­

cjalista.

Na swoich poletkach Adrian Si­

kora wykorzystuje kilka odmian zbóż, w tym popularną odm ia­

nę pszenicy Arkadię. Na potrze­

b y doświadczeń - podobnie, jak i inne zboża - została wcześniej specjalnie zainfekowana. Za­

bieg wykonany był stosunkowo późno, w fazie 31, a w ięc kiedy w ykształdło się pierwsze kolan­

ko. Już wtenczas roślina była po­

rażona: łam liwośdą podstawy źdźbła - 28 prcx;., mączniakiem liś d a - 22 proc., septariozą pasko­

waną liśda - 1 7 proc., brunamą plamistośdą liś d a -2 5 proc., rdzą brunamą, która pojawiła się (póź­

niej) na liśdu flagowym - 1 5 proc.

i fuzariozą - 28 prcx:. W efek d e tylko choroby liśd zajęły 80 proc.

ich powierzchni.

Skuteczność wykonanych zabiegów ochronnych przeło­

żyła się na plon. Na poletkach doświadczalnych w Chechle Ad­

rianowi Sikorze udało się uzy­

skać ponad 13 dt/ha (wliczając tzw. efekt brzegow y podwyższa­

jący plon). Rolnicy na polach o podobnej strukturze gleby osią­

gnęliby ponad 10 dt/ha. - Bez ochrony średnie plony byłyby o połowę niższe. Najważniejszym jednak czynnikiem, który limitu­

je plon jest o tzy w iśd e woda. Jeśli je j brakuje nie pom oże najlepsza technologia upraw - podsumo­

wał specjalista.

Dlatego tak poważnym proble­

mem jest susza. Ponieważ zapo­

wiada się kolejny suchy rok warto przemyśleć swoje plany uprawo­

we. - N ależy ex:enić rodzaj pola, po jakich roślinach następuje za­

siew i czy ziem ia zasobna jest w wodę. Już dziś, aby zdążyć przed suszą, niektórzy rolnicy stosu­

ją wcześniejsze odmiany, gdyż późniejsze w bezdeszczowych okresach nie nadążają z zawią­

zaniem dobrego plonu - zachęca do zmiany myślenia specjalista raciborskiej A gro Oazy Tadeusz Borecki.

Swoimi doświackzeniami z pola pocizielii się specjalista firmy Bayer Adrian Sikora (pierwszy z prawej) oraz towarzyszący mu Tadeusz Borecki z raciborskiej Agro Oazy.

O P A Y S K A

- ^ r e s t a u r a c j a ^

Racibórz ul. Opawska 114 (obok Lidia}

• Dania kuchni czeskiej i polskiej

• Czeskie piwo

• Catering do domu i firmy

• Przyjęcia rodzinne i biznesowe

Ue ać(>acamia!

www.opavska.pl

P la n u je sz p rzyję cie lub

c a te rin g ?

D zw oń

6 9 8 1 0 1 8 8 8

(6)

SOJA

SAATBAU

W g r u n c ie n a jle p s z a !

f

SOJA \ ^

M &

A B E L IN A

Niepodważalny potencjał!

M E R L IN

Pierwszy raz tylko z M E R LIN !

LISSA B O N

Dopracowana do perfekcji!

R E G IN A

Królowa plonów! «owoSĆ

A M A N D IN E

Dobre strąków rozłożenie, łatwiejsze koszenie!

S G A N S E R

Białko z wigorem!

M A L A G A

Perła południa!

P r ze d s ta w ic ie l:

Łukasz P O P ŁA W SK I F

t

J tel.: +48 514 034 129

lukasz.poplawski@saatbau.com

www.saathau.pl n /saathaupolska/

I . :

Odporna na zwalczanie bakterioza pierścieniowa ziemniaka

Rolnicy produkujący ziem­

niaki mogą ponieść nawet 45-procentowe straty w plonach tej rośliny, jeśli porażona zostanie bakte­

riozą pierścieniową. Ten groźny patogen jest sprawcą choroby kwarantannowej, w następstwie której powstają dodatkowe poważne straty ekonomiczne.

Choroba występuje na terenie całe­

go kraju i nie ma skutecznych metod chemicznych je j zwalczania. Do roz­

przestrzeniania się bakterii przyczy­

niają się przede wszystkim porażone s a d z e n i^ .

To nie su sza - to patogen Choroba ta objawia się na polu więdnięciem roślin postępującym od dołu d o góry. W idoczne chiorozy, deformacje, takie ja k zwijanie brze­

gów liści d o w ew nątrz i ku górze, uwiędnięcia na liściach i łodygach występują najczęściej w późnej fazie wegetacji. Objawy te m ogą być m y­

lone z innymi infekgam i, skutkami suszy czy też starzeniem się rośliny.

Najlepszym momentem do obserwa­

cji plantacji jest faza kwim ienia i dw a tygodnie po tym okresie, gd y roślina wybuja.

Objawy na bulwach m ogą być bar­

d zo zróżnicowane. Od form y n iew i­

docznej tzw. latenmej do widocznych bakteryjnych w ycieków pow odu­

jących szybki rozpad bulw. Po ich przekrojeniu zauważalne są przebar­

wienia w iązek przewodzących. W za­

leżności od zawansowania choroby, pojawiają się szkliste zmiany świad­

czące o rozkładzie tkanek ziemniaka, z krem owym wyciekiem, aż po ciem ­ nobrązowe obejmujące cały pierścień w iązek przewodzących.

- W swojej praktyce nie spotkałam się z tak intensywnymi objawami.

Jednak dokładne testy laboratoryj­

ne pozwalały wykazać nawet naj­

mniejsze ilości bakterii w ziemniaku.

Łatwiej dostrzec zmiany na polu, na rosnących roślinach, kiedy pojawiają się asymetryczne uwiądy czy też ob­

ja w y żółknięcia pom iędzy nerwam i i zwijanie się blaszek liściowych. Najle­

piej chorobę zaobserwować po desz­

czu. Rośliny powinny m ieć właściwy turgor (jędm ość tkanek roślinnych) -w yczu la ła na spotkaniu z rolnikami kierownik Oddziału W lO R iN w Raci­

borzu Iwona Cygan.

Na terenie działania raciborskiego oddziału, który obejmuje powiaty;

wodzisławski, raciborski i rybnicki, w zeszłym roku - na ok. 90 prób po­

branych z ziem niaków w gospodar­

stw ach -o d n oto w an o tylko jeden jej przypadek. - Wykryliśm y ją u rolni­

ka, który uprawia ziemniaki wyłącz­

nie na własne potrzeby - tłumaczyła specjalistka.

J a k ograniczyć w y s tę p o w a n ia groźnego patogenu?

Uprawa ziemniaków na tym samym polu nie powinna być częstsza niż co 4 lata, a na plantacjach niesiennych ziemniaka wskazane jest 6 - 7-let- nie zmianowanie. Kiedy ju ż bakteria pojawi się na ziemniakach, rolnik otrzymuje decyzję administracyjną, która w sposób szczegółow y w yzna­

cza zasady postępowania przy jej zwalczaniu i zapobieganiu rozprze-

Objawy bakteriozy pieścieniowej w bulwie ziemniaka w postaci brązowych

przebarwień tkanki przewodzącej

strzeniania się. Określa przerw y na polu, na którym znajdowała się porażona uprawa, a także nakłada obow iązek wysadzania wyłącznie sadzeniaki kwałifikowane (z pasz­

portem roślinnym wydanym przez PIORiN.

Sposobem na ograniczenia bakte­

riozy pierścieniowej w kraju, byłoby stosowanie przez wszystkich rolni­

ków zdrow ego materiału sadzeniako­

wego. Tymczasem z praktyki wynika, że kwalifikowany materiał stanowi zaledw ie 10 - 1 5 proc. wysadzanych ogółem sadzeniaków. Obecnie obo­

wiązek zakupu takiego przebadanego materiału sadzeniakowego posiadają tylko gospcxiarstwa nasienne oraz te, w który wykryto chorobę.

Bakteria posiada dużo zdoln oici przeżycia

W ażnym zabiegiem ograniczają­

cym je j występowanie jest mycie, czyszczenie i dezynfekcja powierzch­

ni maszyn, narzędzi, opakowań.

A G R O N O W I N Y • K w a r t a l n i k dla r o l n i k ó w

ZIEMNIAKI NIEMIECKIE SPRZEDAWANE JAKO POLSKIE, A MOŻE I NA ODWRÓT?

Rolników denerwuje, że wymóg posiadania zaświadczeń obo­

wiązuje tylko polskich produ­

centów. Słusznie zauważają, że np. kupując sadzeniaki zagra­

niczne również mogą .przywlec"

bakteriozę tub inny patogen na swoje pole. - Niemcy i Holen­

drzy kupują ziemniaki w Polsce i sprzedają pod własną marką.

I nikogo to nie interesuje, co więcej nikt nie wymaga od nich zaświadczeń - podejrzewa jeden z rolników. I trafnie zauważa, że po co przewoziliby je TIR-ami przez Polskę do Czech, skoro z Niemiec jest tam bliżej...

Bliższe prawdzie jest to, że nie­

mieckie ziemniaki sprzedawane są jako polskie. Taki proceder podmiany miał już miejsce w marketach, o czym głośno było w ubiegłym roku.

ścian i posadzek pomieszczeń do przechowywania zienmiaków.

Odporność roślin na porażenie bak­

terią pierścieniową ziemniaka obniża wysoka zawartość w glebie fosforu i azotu, a podwyższa - bor i miedź.

Poza tym przeżywalność patogenu w glebach wilgom ych jest niższa, dlatego wskazane są zabiegi nawad­

niające plan tage ziemniaków. Potra­

fi on bytować na innych roślinach w szczególności psiankowatych, np.:

oberżynie, pomidorach czy papryce.

Dlatego niewskazana jest uprawa ziem niaków na polu np.: po pom ido­

rach, bakłażanach, a nawet burakach cukrowych. N ie stanowią zaś zagro- żerua stanowiska po zbożach.

W ysok ie kary za w y w ó z ziem niaków do innych k ra jó w UE bez zaśw iadczeń

Ziemniaki przeznaczone do w yw o ­ zu należy wcześniej zgłosić do W lO ­ RiN, który skontroluje je na obecność występowania organizm ów kwaran­

tannowych. Partia taka powinna być oznakowana - posiadać numer reje­

stracyjny producenta lub dystrybuto­

ra. -J e ś li sprzedajecie ziemniaki, na ich opakowaniu powinna być kar­

teczka z waszym numerem rejestra­

cyjnym - przypomniała rolnikom Iw ona Cygan.

Przestrzegała przed wysokimi kara­

mi: W tym roku w eszły w życie nowe przepisy dotyczące w yw ożenia ziem ­ niaków za granicę. Jednocześnie w zrosły mandaty za ich nielegalne w yprow adzanie z kraju, które sięga­

ją nawet d o 12,5 tys. zł.

m a r z e c 2 0 1 9

(7)

Na corocznym spotkaniu rolników w Agro Oazie^

12 lutego odbyło się rolnicze szko­

lenie organizowane przez firmę Agro Oaza dla swoich klientów i kontrahen­

tów. Miejscem spotkania był Pałacyk Myśliwski w Raciborzu, gdzie w sali głównej słuchacze wypełnili wszyst­

kie miejsca.

Celem szkolenia było przybliżenie no­

wych produktów ochrony roślin oraz ma­

teriału siewnego w ofercie Agro Oazy, a także podsumowanie prac potowych i plonów z ubiegłego roku, który nie nale­

żał do łatwych z uwagi na bardzo niskie opady na naszym terenie. Doświadczenia w uprawach porównywał Adrian Sikora z firmy Bayer na podstawie prac wyko­

nanych na poletkach doświadczalnych w Chechle. Właśnie w związku z trud­

nymi warunkami pogodowymi, w tym głównie suszą zaobserwowano większe

nasilenie szkodników. Jednym z czyn­

ników zmniejszających ryzyko licznego wystąpienia szkodników jest rozpoczę­

cie siewu pszenicy ok. 25 września oraz oczywiście korzystanie z ochrony roślin.

Jednym z ważnych wystąpień była tak­

że prezentacja Stanisława Pużyńskiego z ODR z Mikołowa, który przedstawiał szczegóły Dyrektywy Azotanawego, ma­

jącej na celu zmniejszenie zanieczyszcze­

nia azotanami, pochodzącymi ze źródeł rolniczych oraz zapobieganiu dalszemu zanieczyszczeniu. Program ten obliguje polskich rolników do wdrożenia jego za­

łożeń najpóźniej do końca 2024 roku.

Ucżesmicy spotkania mieli także oka­

zję do wysłuchania wykładu Zenona Oiodzińskiego z firmy BASF oraz w y­

stąpienia podsumowującego Tadeusza Boreckiego z Agro Oazy.

^Agremo

Zapraszamy na Agrotech w Kitkach

U R Z Ą D Z E N IA

MAGAZYNÓW ZBOŻOWYCH

' silosy z lejem zsypowym o poj. do 10001

• silosy płaskodenne o poj. do 50001 ' suszarnie zbożowe o wyd. do 30 t/h

• mieszalnie pas o wyd. do 20 tTh

• kosze zasypowe, wywrotnice, wiaty

• podnośniki i przenośniki

• a y sz a a ln ie i wialnie

Agremo sp. z o.o.

ul. Parkowa 7,49-318 Skarbimierz Osiedle w

tel. 77 40-29-460, 77 41-62-683 e-mail: agremo@agremo.pl

^A grem o

I arka Agremo od lat ma swoje stałe miejsce wśród uznanych do­

stawców rozwiązań w zakresie magazynowania zbóż i innych materiałów sypkich. Firma dostarcza kompletne technologie przy­

jęcia, czyszaenia, suszenia, magazynowania i ekspedycji surowców.

Chyba każdy zna solidne silosy wsparte na niebieskiej konstrukcji wsporaej, bo to od dawna charakterystyczny znak rozpoznawczy silosów z lejem zsypowym produkowanych przez Agremo.

To, że są dobre, potwierdza fakt nieudolnych prób naśladowania i kopiowania rozwiązań stosowanych przez Agremo, a y stosowania takiej samej kolorystyki przez konkurencję. Jednakoryginał jest za­

wsze tylko jeden i nie ulega wątpliwości, że jakości trwałość jest po stronie firmy ze Skarbimierza.

Wszystko zaaęło się ponad 30 lat temu, w 1988 r. w Brzegu. Agremo na lokalnym rynku zajmowało się branżą budowlaną oraz remon­

tami silosów, suszarni i urządzeń towarzyszących. Ta działalność pozwoliła szczegółowo poznać silne i słabe strony poszczególnych rozwiązań stosowanych w oferowanych na rynku urządzeniach.

Stopniowo firma zaaęła skłaniać się w kierunku produkcji. Zebra­

ne doświadczenie zaowocowało zaprojektowaniem urządzeń wol­

nych od wad spotykanych w innych podobnych produktach. Szybko dostrzegli to klienci, którzy z uznaniem zaaęli wypowiadać się o urządzeniach z Agremo. Dziś nie trzeba nikogo przekonywać, że za­

równo produkty, jak i montaż i obsługa klienta stoją w Agremo na najwyższym poziomie.

Świadczą o tym realizacje w Polsce, Niemaech, Austrii, Rumunii, Francji, Szwecji, Norwegii, Rosji, Kazachstanie, na Litwie czy Łotwie.

Wielokrotnie klienci wracają do Agremo decydując się na długofalo­

wą współpracę i wspólną realizację kolejnych inwestycji.

Dziś Agremo działa zarówno na polu magazynowania zbóż, oferując kosze przyjęciowe, czyszaalnie, suszarnie, silosy z lejem zsypowym oraz płaskodenne i różnego rodzaju przenośniki i osprzęt technolo- giuny. Dostaraa technologie mieszalni pasz, ale także rozwiązania dla przemysłu tworzyw sztucznych.

30 lecie działalności zostało zaznaaone nowym, odświeżonym logo, które już pojawia się na produktach. Przebudowana została strona internetowa, a na rynek wprowadzany jest także nowy typosze­

reg energooszaędnych, cichych suszarni o dużych wydajnościach.

Zakupiono także kolejne tereny inwestycyjne, na których ruszyła

rozbudowa fabryki. Firma spokojnie realizuje swoje cele, co pozwala

pozytywnie patrzeć w przyszłość. Dla klientów oznaaa to możliwość

współpracy z solidnym partnerem, jakim z pewnością jest firma

Agremo ze Skarbimierza Osiedle.

(8)

Jak stosować i przechowywać nawozy mineralne

Z asady te określa Dyrektywa azotanowa, która ma na celu zmniejszyć zanieczyszczenia wód azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych oraz zapo­

biec ich dalszemu zanieczysz­

czaniu.

D o je j przestrzegania zo b ow ią zan i są w szyscy p row adzący produkcję rolną, w tym d zia ły specjalne produkcji rolnej, a także roln icy i producenci rolni p rzech o ­ w u jący o d ch od y zw ie rzę c e lub stosujący n aw o zy zaw ierające azot.

N o w e przepisy zaw arte w P raw ie w o d ­ nym o ra z w Zb iorze zaleceń dobrej prak­

tyki rolniczej, o b ow iązu ją ju ż o d lipca 2018 r. i regulują: kw estie odległości stosowania n a w o z ó w naturalnych i m i­

neralnych o d ciek ó w w odnych; term iny ich stosow ania na gruntach ornych; spo­

sób p rzech o w yw an ia n a w o zó w natural­

nych, aby odcieki n ie p rzedostaw ały się d o gruntu; b ezp ieczn e dla środowiska m eto d y n aw o żen ia roślin, łączn ie z d a w ­ kam i naw ożenia. W ażn y jest też sposób dokum en tow an ia tej pracy, p o n ie w a ż od tego roku p row a d zon e będ ą kontrole, czy roln icy stosują się d o n ow ych regulacji.

J a k s t o s o w a ć n a w o z y z z a w a r t o ic ią azotu ?

Rolnicy n ie m o gą stosować n aw o zó w na glebach zam arzniętych, zalanych w odą, nasyconych w od ą lub pokrytych śniegiem.

P rzy czym za gle b ę zam arzniętą nie uznaje się tej, która rozm arza co najm niej po w ierzch n io w o w ciągu dnia.

N a w o zy z w yłączen iem gn o jow icy m o żn a stosować w o dległości 5 m o d je z io r i zbior­

n ik ów w od n ych o pow ierzch n i d o 50 ha, a także ciek ów w odnych, ro w ó w i ka­

nałów, a gn o jo w icę - w o dległości 10 m.

Natom iast wszystkie rodzaje n a w o zó w - w odległości 2 0 m o d b rzegu je z io r i zbior­

ników wodnych p o w yżej 50 ha, ujęć w o d y o ra z o b szaró w m orskiego pasa nad brzeż­

n ego. N a terenach o du żym nachyleniu w kierunku w ó d p o w ierzch n io w ych n aw o ­ zy stosuje się w odległościach - podobnie, ja k w e w cześn iej opisanych przypadkach - zw iększonych dod atk ow o o 5 m.

O dległości te m o żn a zm n iejszyć o p o ło ­ w ę, jeśli: n a w o z y - z a pom ocą u r z ą d z e ń - aplikow an e są bezpośredn io d o gle b y lub pełna d aw ka n a w o zó w p o d zielo n a zosta­

ła na co najm niej trzy ró w n e części, przy czym odstęp m ię d zy zastosow aniem tych d a w ek n ie m o że być krótszy n iż 14 dni.

N a pozostałej części terenu o d u żym nachyleniu n ależy ro zd zielić daw'ki na­

w o z ó w a zotow ych m ineralnych tak, aby każda z nich n ie przekraczała 100 kg N/ha. Stosując n aw o zy na gruntach or­

nych, trzeba dokonać ich bezpośredn iej aplikacji d o gleby, ew en tualn ie przy-

o rać lub w ym iesza ć z glebą. Przyorania lub w ym ieszan ia z glebą dokonu je się w ciągu czterech go d zin o d zastosowania n aw ozu naturalnego, jed n a k n ie p óźniej n iż następnego dn ia po zabiegu. N a tere­

n ie o d u żym nachyleniu zabronion e jest p rze ch o w yw a n ie n a w o z ó w w odległości 25 m o d lin ii b rze gu w ó d p o w ierzch n io ­ wych, pasa m o rs k iego iu jęćw ó d , je ż e li nie ustanow ion o strefy ochronnej.

N ie w o ln o m yć rozsiew aczy na­

w o z ó w i sprzętu d o apli­

kacji n a w o zó w oraz ro zlew a ć w o d ę z ich m ycia w o d ­ ległości m n iej­

szej n iż 25 m o d f b rzegu zb io rn i­

k ó w wodnych, je zio r, ciek ów

naturalnych, ro- , w ó w , kanałów,

u jęć w o d y o ra z ob- y szarów m orskiego pasa n ad brzeżn ego.

O k re s namroienia

N a w o zy azo to w e m ineralne i n aw o zy naturalne płynne na gruntach ornych n ale ży stosow ać o d 1 m arca d o 20 paź­

dziernika, a n a w o zy naturalne stałe - o d 1 m arca d o 31 października, natomiast w przypadku: u praw trw ałych, upraw w ieloletn ich i trw ałych u żytków z ie lo ­ nych - o d p o w ie d n io - o d 1 marca d o 31 października, a w przypadku n aw o zó w naturalnych stałych - o d 1 marca d o 30 listopada. D opuszczalna d aw ka azotu w e wszystkich n aw ozach m ineral­

nych d la zakładanych upraw (p rze d siew em ) nie m o że przekroczyć 30 kg N/ha.

O dstępstwem m o że być susza c z y n ad m iern e uwil- go m ie n ie gleby. N ie stosuje się n aw o żen ia na gruntach odłogow an ych . Jeśli jed n a k p o pięciu latach w łą czon e zo ­ stają d o uprawy, n a w o zy m ożna

zastosow ać jesienią.

Rolnik m a d o w yb o ru albo m o ż l i w o ś ć

8

JAK ROLNICY OCENIAJĄ DYREKTYWĘ AZOTANOWĄ?

- To bezsensowne, martwe prawo, jeśli nikt nie kontroluje faktur, ile faktycznie kupiłem nawozów, to m ogę stosować je po swojemu, a zapisywać zgodnie z wymaganą dokumentacją.

Podobnie ze środkami ochrony roślin.

Kupuję, co nie znaczy, że stosuję i wpisuję d o ewidencji - komentuje uczestnik szkolenia.

- To buble prawne, wydawane po to, aby urzędnik w Warszawie czy Czę­

stochow ie m ógł się wykazać. Przecież nikt nie kupuje w ięcej nawozów czy środków ochrony roślin niż potrzebu­

je. Po co w pędzać się w dodatkowe koszty? - d odaje inny rolnik.

Rolnicy krytykują też wprowadzone okresy nawożenia, twierdząc że cza­

sem lepiej w grudniu wywieźć o b or­

nik, niż pozostawić g o na pryzmie, aby odciekał. - Gdy jest mróz a nie ma śniegu, zam iast trzymać obornik na pryzmie lepiej g o wywieźć na pole i zaorać. Zgromadzony w jednym m iej­

scu daje w ięcej szkody niż rozrzucony.

Z pryzmy ulatnia się w powietrze azot i siarkowodór, ale o tym już nikt nie pomyślał - przyznaje doświadczony gospodarz.

w yliczen ia maksymalnej daw ki azotu albo sporządzen ie planu n aw o żen ia azotem dla wszystkich działek rolnych. Decydując się na p rzygo tow an ie planu, sam reguluje ilość azotu w zależności o d zakładanego plonu rośliny.

Rolnik, k tó ry za łoży ł u praw y jesienią p o p ó źn o zbieranych przedplonach, bu­

raku cukrow ym , k ukurydzy lub późnych w arzyw ach i zastosow ał n aw o zy w innym term inie, zo b o w ią zan y jest d o szczegóło ­ w e g o u dokum entow ania czasu zbioru, łączn ie z d atą zastosow ania n aw ozu, ro­

dzaju n aw o zów i ich dawką, a także term i­

n em siew u jesienn ej uprawy. D okum enty n ale ży p rze ch o w yw a ć p rzez trzy lata o d dnia zakończenia n aw ożenia w ykonanego na podstaw ie posiadanego planu n aw o że­

nia azotem albo obliczeń maksymalnych d a w ek azotu.

P rz ec h o w y w a m ie n a w o z ó w n aturalnych

N a leży zabezpieczyć odcieki z n aw o zów naturalnych płynnych oraz stałych przed przedostawaniem się d o w ód i gruntu.

D latego n aw ozy te muszą być składowane w miejscach nieprzepuszczalnych o raz w zbiornikach posiadających szczelne dn o i ściany. M o żliw e jest czasowe przechow y­

w anie obornika bezpośrednio na grun­

tach rolnych, jedn ak nie dłużej n iż p rzez sześć m iesięcy od dn ia utworzenia każdej z pryzm. W przypadku przechow yw ania o to m ik a bezpośrednio na gruncie rol­

nym, lo k a liza g ę pryzm y oraz datę złoże-

A G R O N O W I N Y • K w a r t a l n i k dl a r o l n i k ó w m a r z e c 2 0 1 9

(9)

i naturalne?

nia obornika zaznacza się na mapie lub szkicu dziatki i przechowuje przez trzy lata. Zabronione jest przechowywanie po­

miotu ptasiego (z hodowli bezścióBcowej) i kiszonek bezpośrednio na gruncie przez cały rok. Shiżą do tego silosy, rękawy folio­

we, płyty lub podkłady z folii, sieczki, słomy i inne materiały, pochłaniające odcieki oraz służące do przykrycia folie. Zabronione jest przechowywanie n aw ozów naturalnych oraz kiszonek wodległości mniejszej niż 25 m od studni lub ujęć wód, linii brzegu wód powierzchniowych oraz pasa morskiego.

N a w o zy naturalne płynne i n aw ozy na­

turalne stałe muszą być składowane w miejscach nieprzepuszczalnych oraz w zbiornikach na n aw ozy naturalne płyn­

ne, a ich pojemność powinna um ożliwić n ag ro m a ^ en ie co najmniej 4-miesięcznej produkcji tego nawozu w terminach do:

- 31 grudnia 2021 r. - w przypadku pod­

m iotów prowadzących chów lub hodowlę zw ierząt gospodarskich w liczbie większej niż 210 DJP, w tym podm iotów prowadżą- cych ch ów lub h odow lę drobiu pow yżej 40 000 stanowisk, ch ów lub hodow lę świń powyżej 2000 stanowisk dla świń o wadze ponad 30 kg lub 750 stanowisk dla ma­

cior;

- 31 grudnia 2024 r. - w przypadku pod­

m iotów prowadzących chów lub hodowlę zw ierząt gospodarskich w liczbie m niej­

szej lub równej 210 DJP.

Po tym terminie, rolnik prowadzący pro­

dukcję rolną, w tym działy specjalne pro­

dukcji rolnej oraz działalność, w ramach której przechowuje odch ody zw ierzęce lub stosowane nawozy, musi zapewnić m ożliw ość przechow yw ania co najmniej 6-miesięcznej produkcji n aw o zów natu­

ralnych płynnych lub co najmniej 5-mie- sięcznej produkcji n aw ozów naturalnych stałych.

D aw id I sposolqr n a w o ła n ia azotam

W ielkość rocznej dawki n aw o zów na­

turalnych wykorzystywanych w rolnic­

tw ie nie m o że zawierać w ięcej niż 170 kg N/ha. Konieczne jest prowadzenie ew idencji stosowania zabiegów agro­

technicznych związanych z nawożeniem zawierającej m.in.; informacje o upra­

w ie, rodzaje nawozu, powierzchnię oraz ilości (d aw k i) w jakiej go zastosowano.

Rolnik przekazujący n aw ozy naturalne, ma obow iązek o b liczen ią ile w ytw arza się ich w gospodarstwie rolnym i prze­

znacza d o przekazania, a także ile jest azotu w tych nawozach. Musi też posia­

dać plan nawożenia ażotem lub otalicze- nia maksymalnych daw ek azotu, które należy przechow yw ać przez trzy lat od dnia zalcończenia nawożenia. Dokumen­

tacja powinna być prowadzona w postaci papierowej, w form ie zapisów własnych, arkuszy, dzienników, książki n aw ozow ej lub w form ie elektronicznej (w w w . cdr.

qov.pl).

Doracdzają rolnikom, jak prowa(dzić

gospodarstwo

Rozpoczynający się sezon na polach to czas intensyw­

nej pracy również dla biur doradztwa rolniczego. Jakie zadania stoją przed specjalistami w Raciborzu? - wyja­

śnił kierownik biura powiatowego Kazi­

mierz Lach.

- Jakie n o w e o b o w ią z k i c z e ­ k ają n a pan a z e s p ó ł w 2 01 9 r.?

- W tym roku Śląski Ośrodek D oradztwa Rolniczego i A gen ­ cja Restrukturyzacji i M oder­

nizacji Rolnictwa - zgodn ie z w ytycznym i Ministerstwa Rol­

nictwa - podpisali um ow ę na tzw. usługi doradcze. Tym sa­

mym zobligow an i zostaliśm y d o nieod płam ego świadczenia ich w 40 wybranych gospodar­

stwach. C o więcej, bezpłatnie będ ziem y dla nich realizow ać dotychczas płatne usługi d o ­ radcze. W ramach nowych o b o ­ w iązk ów będ ziem y w ykonyw ać analizę sytuacji ekonom iczno-fi­

nansowej, prow adzić rachunko­

w ość rolną oraz - w zależności od charakteru gospodarstwa - służyć pom ocą w przystoso­

w yw aniu gospodarstw d o zasa­

d y w zajem nej zgodności (Cross com pliance) lub przestrzegania BHP w rolnictwie, lub też - al­

ternatyw nie - w prow adzan ia integrowanej ochrony roślin.

W sumie czeka nas 120 nowych działań.

- C zy p o s z e r z y to d o ty c h c za ­ s o w y za k res usług ro ln iczy ch ś w ia d czo n y ch w biu rze?

- S w oje zadania realizujem y na dw óch płaszczyznach. P ierw sza to zadania statutowe, bezpłat­

ne, takie, ja k np.: szkolenia na tem aty sugerowane p rzez M in i­

sterstwo Rolnictwa, jako priory­

tetow e dla rolników. W tym roku należy do nich np. bioasekuraga, BHP w rolnictwie czy zm ian y w e-wnioskach. W drugiej kolejno­

ści musimy w yw iązać się z zadań ujętych w planach pracy na ten

rok, jak: sem inaria w yjazdowe,

„o tw arte d rzw i", konkursy np.

popularny ju ż kulinarny. Poza usługami doradczym i dla 40 gospodarstw, z którym i u m ow y podpisane zostały na trzy łata, o d 15 marca czekają nas wnioski obszarowe, a także prow adzim y książki rachunkowości rolnej dla Unii Europejskiej.

D o św iadczenia usług w ra­

mach novro podpisanej um o­

wy, uprawnionych jest spośród pięciu pracow ników biura, tyl­

ko trzech doradców. Pierw sza usługa dotycząca analizy sytuacji ekonom iczno-finansowej zreali­

zow an a pow inna zostać d o 15 kwietnia, następnie przystąpi­

m y d o kolejnych. Sytuację kom ­ plikuje fakt, że ja i jed n a z moich pracownic nabyliśmy prawa em erytaln e i w lipcu przejdzie­

m y na em eryturę. Decyzja czy pozostaniem y w biurze zależy w yłączn ie o d naszej dyrekcji.

- Z ja k im i p ro b le m a m i ro ln i­

c y n ajc zę ściej p r zy c h o d z ą d o biu ra?

- Nasi roln icy posiadają du ży za­

sób w ie d zy rolniczej i ogrom n ą praktykę. Najwięcej trudności przysparzają im jedn ak aktualne przepisy dotyczące dostosowa­

nia gospodarstw d o w y m o g ó w imijnych i krajowych, np.: ter­

m iny nawożenia, stosowanie płyt obornikowych, pojenm ików na n aw o zy naturalne, czy też w prow adzen ie nowych stawek na paliw o rolnicze. Rolnicy zaję­

ci pracą nie partuętają wszystkich zmian, jakie zachodzą w przepi­

sach prawa, dlatego u nas szuka­

ją pom ocy i wsparcia.

W IN K LE R R U .H .

• SILOSY LEJOWE

• SILOSY PŁASKODENNE

• SILOSY PASZOWE

• PODAJNIKI PIONOWE

• TRANSPORTERY DO ZBOŻA

• PRZENOŚNIKI ŚLIMAKOWE

• ZBIORNIKI DO TROCIN Z WYBIERAKIEM

m a r z e c 2 0 1 9 A G R O N O W I N Y • K w a r t a l n i k dla r o l n i k ó w

a .

w w w .si lo s y w in kler.

Józefin 23 2 3 -2 5 0 Urzędów

tel. 880 090 846 698 378 122

e-mail: biuroiSsilosywinkler.pl

(10)

B ro ń s ię przed s u sz ą

w poprzednich sezonach zaobserwowa- liimy mniejszą niż w przeciętnych latach ilość opadów. Również bezśnieżna w więk­

szości rejonów Polski zima nie pozostawia złudzeń, co do niedoborów wody w glebie.

W produkcji warzyw gruntowych należy dą­

żyć do optymalnego zaopatrzenia roślin w wodę, gdyż jest to czynnik wpływający rów­

nież na efektywność działania innych czyn­

ników agrotechnicznych -przede wszystkim nawożenia. Rośliny pobierają składniki po­

karmowe z gleby w postaci roztworu wod­

nego zawierającego przyswajalne elementy nawozów mineralnych zastosowanych pod uprawę i nawozów organicznych jak np.

obornik, które w wyniku procesów mikro­

biologicznych rozkładają się w glebie uwal­

niając stopniowo składniki przyswajalne dla roślin. Zatem gospodarstwa nastawio­

ne na uprawę warzyw gruntowych powin­

ny dysponować możliwością nawadniania roślin. Sposobów nawadniania dostępnych na rynku jest kilka. Związana z tematem od ponad dziewięćdziesięciu lat firma Perrot poleca system deszczowni przenośnych, oparty na rurach szybkozłącznych oraz zra­

szaczach impaktowych. System taki składa się z rurociągów deszczujących, których średnica zależy od ich długości i zazwyczaj jest to SO lub 70 mm. Rurociągi te, w stan­

dardowym ustawieniu są oddalone od siebie o 18 m, zaś na każdym rurociągu zamonto- wanyjest zraszacz, również co 18 m czyli co trzecią rurę. Standardowa rura o średnicy 70

mm ma bowiem długość 6 m oraz waży ok.

9 kg, co pozwała na wygodne przenoszenie, czy to pomiędzy poszczególnymi pozycja­

mi deszczowania czy przy zwożeniu sprzę­

tu po zakończeniu okresu wegetacyjnego.

Poszczególne rurociągi deszczujące spina się kolektorem zasUającym, a więc rurocią­

giem zbudowanym również z rur szybkoz­

łącznych (zazwyczaj średnicy większej niż te w rurociągu deszczującym) oraz trójników bez zasuwy lub z zasuwą, w zależności od tego, czy ismieje potrzeba uruchomiania tylko części instalacji (np. wydajność źródła wody nie pozwala na uruchomienie wszyst­

kich zraszaczyjednocześnie). Zaletą takiego systemu jest m.in. to, że zraszacze impakto- w e np. ZB 22 firmy Perrot pracują już przy ciśnieniu zaledwie 2,5 bara, co pozwala na zasilanie systemu za pomocą stosunkowo niewielkich pomp. Przy podanym rozstawie 18 m X 18 m, na ha potrzebujemy średnio ok. 30 zraszaczy. Każdy zraszacz w zależ­

ności od rozmiaru dyszy oraz ciśnienia po­

biera od 1 do 3,4 m’ /h. Zatem aby uzyskać opad rzędu S mm/h, potrzebujemy źródła wody o wydajności ok. 50 m Vh. Oczywiście przy braku takich możliwości, system może zostać podzielony na sekcje, które będą włączane po kolei, co wydłuży czas nawad­

niania, ale ograniczy jednostkowy godzinny pobór wody. Dodatkowo przy podziale na sekcje, można ograniczyć koszty poprzez re­

zygnację z zakupu części sprzętu, ponieważ rurociągi deszczujące mogą być przenoszo­

ne w miejsce, które aktualnie powinno być nawadniane. Dodatkową zaletą deszczowni rurowych jest równomierność nawadniania oraz ,ąiiezbijanie” gleby ze względu na więk­

szą liczbę mniejszych zraszaczy.

Firma Perrot Polska ma w swojej ofercie również deszczownie szpulowe. Działają one na zasadzie przesuwu wózka deszczu­

jącego z jednym zraszaczem (lub belki deszczującej), co pozwala na nawadnianie określonego pasa uprawy, którego szero­

kość jest uzależniona od promienia zrasza­

nia zraszacza (lub zasięgu ramion belki) zaś długość od długości węża nawiniętego na bęben deszczowni. Wózek jest ciągnio­

ny przez waż, który nawijanyjest na bęben, zaś bęben napędzany jest przez turbinę wod­

na, przez którą przepływa woda zasilająca zraszacz lub belkę. Deszczownie w zależ­

ności od rozmiaru i modelu wyposażone są w czterobiegowe skrzynie przekładnio­

we i standardowo ręczną, płynną regulację prędkości. Oczywiście ismieje możliwość zastosowania różnego rodzaju kompute­

rów sterujących. W przypadku deszczowni nawijanych, ze względu na konieczność za­

silania turbiny napędowej bębna ciśnienie zasilające powinno być wyższe, najlepiej w granicach min. 5 barów. W przypadku stosowania większych maszyn z dużymi zraszaczami, wadą może być duża kropla zraszania, która zbija glebę i niekorzysmie wpływa na delikamiejsze rośliny.

Niezależnie od tego jaki sposób nawadnia­

nia wybierzemy, faktem jest że dla prawi­

dłowego wzrostu i rozwoju roślin, systemy nawadniania obecnie stają się niezbędne.

PeiTot-PolskaSp.zao.

ul. Józefa Kreta Z 43450 Ustroń www.perroŁpI

P O L S

Jesteśm y producentem system ów nawadniających dla rolnictwa

W swoją ofercie posiadamy:

• deszczownie rurowe oraz nawijane,

• spalinowe agregaty pompowe,

• rury szybkozłączne do budowy magistrali zasilających,

• szybkozłącza do wozów asenizacyjnych,

zraszacze impaktowe itp.

(11)

C o d w a - trzy la ta su sz a w roln ictw ie

P rzy utrzym ujących się tenden­

cjach w zrostu tem peratur i spad­

ku o p a d ó w atm osferycznych, w przyszłości d eficyty w o d y będą się p ogłębiać i przyczyn ią się d o ogran iczen ia efe k tó w produkcji roln iczej - takie h iob o w e pro ­ g n o zy snują naukowcy, św iado­

m i n egatyw n ego oddziaływ ania czło w iek a na środow isko natu­

ralne.

„Jak ratować polskie rolnictwo przed skutkami suszy?” - na to py­

tanie szukali odpowiedzi uczesmky międzynarodowej konferencji na­

ukowo-technicznej zorganizowa­

nej w Zakrzowie. Już po raz trzeci Przedsiębiorstwo Rolno-Przemysło­

w e ,Agrom ax” w Radborzu wspól­

nie z Uniwersytetem Rolniczym im.

Hugona Kołłątaja w Krakowie i wy- Idadowcami innych uczelni, stara­

ło się zgłębić najbardziej istome dla rolnictwa tematy, dotyczące w cze­

śniej -e r o z ji gleb, a obecnie-suszy.

Z a suszę od p o w iad a c zło w ie k

Ten dziś poważny problem przy­

ciągnął do Zakrzowa zarówno naukowców, jakipraktyków: rolni­

ków, producentów rolnych, a także

przedstawicieli firm i samorzą­

dów rolniczych gmin. Rozważano m.in. możliwości przeciwdziałania skutkom suszy w rolnictwie, jej konsekwencje gospodarczo-eko- nomiczne dla kraju, sposoby na zwiększenie dostępności w od y gle­

bowej poprzez dobór odpowied­

nich technologii uprawy i siewu, stres roślin oraz reakcję lasów na suszę, czy też jej w pływ na wartości pokarm owe pasz objętościowych dla zwierząt. W sumie problemom suszy poświęconych było 19 wystą­

pień, również prelegentów z Czech i Słowagi.

- Przez pierwsze trzy czwarte XX wieku mieliśmy d o czynienia z suszami będącymi wynikiem naturalnej zmienności klimatu.

W Polsce zjawisko współczesnych susz jest spowodowane: wzrostem temperatury powietrza, przy bra­

ku wyraźnych tendencji opa­

d ó w atmosferycznych i wzrostu współczynnika zmienności tych opadów - twierdzą specjaliści krakowskiej uczelni. Potwierdza­

ją też powszechnie dziś uznawaną teorię: tempo ocieplenia na świe- d e rośnie. - Odchylenie globalnej temperatury powietrza od norm y

Problem suszy przedstawiony na konferencji przez naukowców i specjalistów zainteresował osoby żyjące z rolnictwa oraz gospodarzy rolniczych gmin________________________________________________________________________

w XX wieku, zm ieniało się od - 0,4° C d o -1-0,6 °C. Szacuje się w ięc przyrost temperatury o ok. 1°C, (ok. 0,2° C n a dekadę).

Przy czym w Polsce tempo jest jeszcze szybsze - 0,3° C na d e­

kadę, a tym samym będ zie rosła liczba dni upalnych. - M am y do czynienia ze wzrostem tempe­

ratury powietrza, wzrostem stężenia dwutlenku węgla, przy jednoczesnym spadku ak- tyw n ośd słońca - przekonywali wykładowcy. Za zmiany klima­

tu obwiniają człowieka. Sumy opadów sprzed lat i obecnie są zbliżone, ale większa jest ich zmienność. Pojawiają się eks­

tremalne zjawiska opadow e o dużym natężeniu, powodujące pow odzie, a w przypadku ich braku - susze. Poczynając od lat 80. susze występowały co

czw arty - piąty rok, a w ostat­

nim czasie co dw a - trzy lata.

Największe zagrożenie suszą odnotowano w latach: 2010, 2011,2013,2015,2017 i 2018.

Sposobem na suszę - w ła ś c iw e zabiegi agrotechniczne

Gospodarstwa zagrożone wystąpieniem susży rolniczej mają gorsze wyniki produkcyj­

ne, w szczególności na glebach słabszych, a uprawiający je rol­

nicy posiadają mniejszą m oty­

wację do inwestycji. Jednym ze sposobów radzenia sobie z (» r a z powszechniej występu­

jącą suszą jest właściwy spo­

sób użytkowania terenu, a w ięc przeprowadzanie zabiegów agrotechnicznych. W ażne jest tworzenie retencji glebowych.

czyli m agazynowanie wcxiy.

Szacuje się, ż e w profilu glebo­

w ym wykonanym na standar­

dow ą głębokość 1,5 m można - w zależności od gatimku gle­

by - zm agazynować od 200 do 600 mm wcxiy, a w ięc od 2 do 6 tys. m y h a . Potencjalne zdol­

ności retencyjne gleby zwiększa też głębokie spulchnianie gleby (głeboszow anie) oraz uprawa bezorkowa. Doświadczenia w tym zakresie prowadzone były m.in. na glebach raciborskiego

„Agrom axu” .

Gospodarzami dwudniowej konferencji byli: prezes zarzą­

du, dyrektor Przedsiębiorstwa Rolno-Przemysłowego ,A gro- m ax" w Raciborzu Bogusław Betka oraz rektor Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie prof. dr hab. inż. W łod zim ierz Sady.

PRODUCENT GRUNTOW YCH POMP CIEPŁA

WULKAN

Najtańsze źródło ciepła dla domu Możliwość uzyskania dofinansować Doradztwo techniczne

Kompletna instalacja z montażem

kontakt 6 0 0 4 1 7 2 3 7 p o m p y-w u lka n .p l Ja s trz ę b ie -Z d ró j

(12)

Rolniqf powiatu gtubczyckiego szkolili się w Kietrzu

Zasady bezpiecznej pracy w gospodarstwie rolnym to z pew­

nością najważniejszy, choć nie jedyny, temat, który poruszony został podczas szkolenia zorga­

nizowanego dla rolników powia­

tu gtubczyckiego w Kombinacie Rolnym Kietrz.

W itając je g o uczestników, dyrektor O d­

działu Regionalnego KRUS w Opoiu Lech W aloszczyk przypomniał, że spotkania takie są rezultatem porozum ienia, zawar­

tego z inicjatywy w icew ojew ody Yioletty Porowskiej, a podpisanego w grudniu po­

m iędzy instytucjami obsługującymi rol­

nictwo: KRUS, ARiM R, KOW R i ODR. Szef opolskiego KRUS podkreślił również, że to dzięki bardzo pozytywnej relacji nawią­

zanej z parm erem strategicznym - Grupą A zo ty w Kędzierzynie-Koźlu, spotkanie m oże odbywać się w tak doskonałych w a ­ runkach.

- Spotykamy się tutaj dla państwa, chce­

m y pełnić rolę służebną w zględem pań­

stwa i pokazać, że wszystkie instytucje, które obsługują rolnictwozostały powoła­

ne po to, aby w spom agaćroln ików -m ów ił dyrektor Waloszczyk.

Pełniąca obowiązki gospodarza szkole­

nia, kierownik Placówki Terenowej KRUS w Głubczycach Janina Witkoś-Lenarto- w icz przypomniała, że to ju ż 11. spotkanie zorganizowane na bazie porozumienia, tym razem dla powiatu głubczyckiego.

Rolnicy powiatu gtubczyckiego szkolili się w Kombinacie Rolnym Kietrz

ze>stali nierdźewnej,^

;za r o^i^kwa SOD d r n ej

R E M O N T Y K O M IN O W

U S Z C Z E L N IA N IE K O M IN O W R E N O W A C J A D A C H Ó W I

Mirosław Kita L ri tel. 513 611 500,5pi,9|2l||

w w w . % v ś t <

obejmującego gminy: Głubczyce, Kietrz, Baborów i Branice.

Do kietrzańskiego kombinatu przyjecha­

ła pani w icew ojew oda Yioletta Porowska, której zależało, aby osobiście spotkać się z rolnikami. - ,J)ołożyłam ” trochę swojej osoby, żeby instytucje okołorolnicze mogły razem współpracować, bo pomyślałam, że należy się spotykać z państwem również w praktyce - przekonywała, jednocześnie zachęcając d o wielkiej otwartości w poru­

szaniu spraw ważnych dla opolskiej wsi.

Zagadnienia dotyczące m.in. zagrożeń podczas pracy w gospodarstwie rolnym i sposobów ich elim inowania, ze szcze­

gólnym uwzględnieniem upadków osób, chorób zawodow ych w rolnictwie, a tak­

że zasad korzystania przez rolników i ich dzieci z rehabilitacji leczniczej w Centrach Rehabilitacji Rolników KRUS -s zc ze g ó ło ­ w o om ówiła specjalistka gtubczyckiej pla­

cówki KRUS Barbara Ziółko. Rolnicy mogli się też dow iedzieć, m.in. czym zajmujesię Kombinat Rolny Kietrz oraz jaką ofertę dla nich przygotowała Grupa Azoty.

Obowiązki gospodarza szkolenia pełniła Placówka Terenowa KRUS w Głubczycach reprezentowana przez (pierwsza z lewej) dyrektor Janina Witkoś-Lenartowicz oraz specjalistkę KRUS Barbarę Ziółko_______

Czy każdy P o la k wypija litr mleka z Kietrza?

Kombinat Rolny Kietrz podejm o­

w ał rolników powiatu głubczyckiego, uczestniczących w szkoleniu zorgani­

zowanym przez organizacje okołorolni­

cze działające na Opolszczyźnie. Wybór miejsca nie był przypadkowy, gdyż „g o ­ spodarstwo” to należy do strategicz­

nych w Polsce. Dziś KR Kietrz znajduje się w grupie 41 spółek, których właści­

cielem jest Krajowy Ośrcxlek Wsparcia Rolnictwa.

Kombinat - jak wyjaśnił prezes zarządu Mariusz Sikora - od 2003 r. specjalizuje się w hodow li twórczej bydła m lecznego -p o lsk ieg o h f rasy czarno-białej, a w 2013 r. obrał now y kierunek, pcxięjmującsię ho­

dow li zachowawczej koni rasy huculskiej.

W jedynej w kraju stadninie hucułów w woj. małopolskim jest obecnie 300 koni.

- Stacje h odow li roślin mają dostarczyć nowe odm iany roślin, przydam e dla pol­

skiego rolnika, stadniny obrały sobie za cel utrzym anie poszczególnych ras koni, a ośrodki h odow li zarodowej, powinny podnosić p o ten gał hodowlany, np. by­

dła mlecznego, tak ja k m a to miejsce w naszym kombinacie - wyjaśnił prezes Sikora. Zadanie to realizowane jest po­

przez: selekcję, indywidualny dobór na­

sienia buhajów d o poszczególnych sztuk, a także n ow e technologie - wycenę geno- miczną p o wycieleniu, która określa „na przyszłość” cechy danej sztuki przydatne w intensywnej hodowli. - W ykonujem y też transplantację zarodków, dzięki cze­

mu uzyskujemy niejedno, ale np. 50 cieląt od wybranej k row y - tłumaczył s zef kie­

trzańskiego kombinatu.

Kombinat Rolny Kietrz zaprezentował rolnikom obecnym na szkoleniu prezes zarządu Mariusz Sikora___________________________________

KR Kietrz sam musi wypracować środ­

ki na zlecane zadania, przy tym tjik o 17 proc. je g o areału objęta jest dopłatami. - Gospcxiarujemy na powierzchni 9,2 tys.

ha, w tym 8,5 tys. ha znajduje się w okoli­

cach Kietrza, a 701 ha, to użytki zielone na potrzeby stadniny. M am y też ponad 9 tys.

sztuk bydła w trzech obiektach hodowla­

nych. Jest to Pilszcz, Krotoszyn i Langowo -w ym ien ia ł pan prezes. Codziennie od 3,7 tys. krów dojnych pozyskuje się 108 tys. 1 mleka, co w ciągu roku daje ok. 40 min 1. - Statystycznie w ięc każdy Polak wypija litr mleka z Kietrza - żartuje prezes Sikora.

Ponadto w kombinacie produkowany jest materiał siewny pszenicy ozim ej i soi, a także prowadzonajest sprzedaż wysokiej jakości jałów ek hodowlanych oraz bycz­

ków d o stacji unasienniania zwierząt.

A G R O N O W I N Y • K w a r t a l n i k dla r o l n i k ó w m a r z e c 2 0 1 9

(13)

Aby rolnicy mieli swoją silną reprezentację, muszą głosować za kimś, a nie przeciw komuś

W ięcej szkoleń, a także deszące się nieustanną popularnośdą w yjazdy studyjne i szkoleniowe - proponuje w tym roku swym członkom przew odni­

czący Związku Śląskich Rolników w Opolu Bernard Dembczak.

N adoroczn ym zebraniu ze zrzeszonymi w organizacji rolnikami radborszczyzny, podsum ował dotychczasową działalność i ptxlzielił się sw ym i planam i na 2019 r. - Rolników ubywa, ale w naszym związku ich liczba rośnie - przyznał z satysfakcją s z e f związku. W tamtym roku ZŚR zorga­

n izow ał m.in. w yja zd y sm dyjne na Ukra­

inę, d o Serbii i na targi rolnicze w Brnie.

Popularnośdą d es zy ły się w yjazd y week­

en do w e w lubuskie i d o Łodzi, szkolenie w Bawarii a także grill, kuligi, coroczne zebrania, szkolenie VAT w rolnictwie oraz zabawa karnawałowa. W e wszystkich tych wydarzeniach - ja k podsum ował Bernard Dem bczak - udział w zię ło ok.

1700 osób.

Przewodn iczący nie ukrywa, że trudna jest wspcSłpraca z instytucjami okołorol- niczymi: - N a spotkanie Izby Rolniczej zaprosiliśm y kierownika jed n eg o z biur pow iatow ych A R iM R , był zupełnie nie­

przygotowany, bo nie ustosunkował się do niczego. Zapytał jednak, kto mu podbije delegację. Z opolskim w o je w o ­ dą współpracy n ie m a praw ie żadnej, w w ielu prz5cpadkach jest w ręcz arogancja.

To co w yprawiają agencje, w gło w ie się nie m ieśd. ( . . . ) Pozm ieniano (pracow ­ n ików - przyp. red.) na n ow e osoby, nie­

stety bardzo często na m ało kom petenm e - m ó w i zaniepokojony przewodniczący.

A co za tym idzie, to niekończące się po­

prawianie w niosków i „czepianie się”

wszystkiego co sprawia, że rolnik staje się biurokratą, a n ie tym d o czeg o jest po- wrołany. Nasz zw iązek działa i m onitoruje aktualne sprawy rolników sam odzielnie, za pośrednictwem Izby Rolniczej oraz Po­

rozumienia, czyli zrzeszenia zw iązk ó w organizacji rolniczych. Dotychczas na te- reniejegodziałan iarolnicyn ie w yjeżdżali

na drogi, ale c zy tak się n ie stanie - nie w iadom o.

- W tym roku byiiśmyjuż na targach JZie- lony Tydzień” (Grtine W och e) w Berlinie, bawiliśmy się na zabawie karnawałowej, kuligach, w czerwcu planowany jest w y­

jazd do Słowenii, kolejne w yjazdowe week­

endy, a w listopadzie w yjazd szkoleniowy na temat techniki w rolnictwie - wymieniał przewodniczący. Jednocześnie zachęcał rolników Raciborszczyzny do udziału w tradycyjnym grillu, który odbędzie się 29 czerwca, w pobliskich Dziergowicach.

Skomentował też nowości, które w tym roku czekają rolników. Jego zdaniem za wprowadzeniem bardziej rygorystycz­

nych przepisów Dyrektywy Azotanowej, przemawia fakt, że zatrucie w ód azota­

nami jest duże, a Polska jest największą zlewnią Bałtyku. Teoria bardzo często od­

biega jednak od praktyki, bowiem w planie n awozowym trzeba „zaplanować” plon, a warunki chcxdażby pogcxiowe rzadko umożliwiają je g o realizację. Obecnie w swych gospcxlarstwach rolnicy m ogą pro­

w adzić rolniczy handel detaliczny. M ogą teżdokonywać, po przeszkoleniu, uboju na użytek w ten y . - Po krótkim szkoleniu moż­

na uzyskać certyfikat na ubój w e własnych gospcxiatstwach. W ziąłem udział, zapłaci­

łem 17 z ł i mam zaświadczenie, że m ogę ubijać tucznika lub cielaka do 6. miesiąca życia.Trtx;hętośmieszne, bo lepiej zrobi to rzeźnik, który ma większe doświadczenie, a niekoniecznie posiada uprawnienia, niż ja m ająccertyfikat-skwitowałprzewodni­

czący.

S zef ZŚR ubolewał też nad sytuacją rol­

ników zajmujących się hcxiowlą trzody chlewnej, dla których produkcja ze w zglę­

du na nieustarmy spadek ceny w ieprzow i­

ny, staje się nieopłacalna: - Coraz mniej mamy hodow ców trzody, a importujemy mięso ze strefy zagrożonej ASF na Litwie oraz z Belgii - mówi.

Przewodniczący popiera A gro Unię or­

ganizującą blokady dróg, twierdząc że w alczy w słusznej sprawie. Zastanawia się

Podczas zebrania rolników Raciborszczyzny, zrzeszonych w ZŚR - po czteroletniej kadencji - wybrano nowy zarząd, który tworzą: Sebastian Jarosz - przewodniczący oraz Roman Herber, Łukasz Walach, Henryk Fichna, P a v ^ Koza i Jan Płoch. W skład komisji rewizyjnej weszli: Krystyna Hesek - przewodnicząca, Franciszek Wiśniowski i Tomasz Glenc.______________________________________

jednak nad yyyborem form y strajku i jeg o skutecznością. - M y nie m ożem y sięgać po zaświadczenia L4, jak nauczyciele czy p o ligan d . N ie orząc pola, czy nie karmiąc zwierząt sami sobie robimy krzywdę. M oż­

na by zorganizować jakąś form ę strajku wtoskiego, ale na przykład zwlekanie z pła­

ceniem podatków uderzy przede wszyst­

kim w sam orządy-przyznaL Uważa też, że

rolnikom brakuje silnej reprezentagi, która broniłaby ich interesów: - Sami jesteśmy sobie wirmi, bo na przykład w opolskim sejmiku było czterech rolników, a teraz jest jeden. A nikt inny nie zadba o nasz los - stwierdził Bernard Dembczak. W śrcxio- wisku wiejskim jest jednak tak, że często chodzi się głosować nie za kimś, ale prze­

ciw komuś.

Tradycyjnie tegoroczne spotkanie odbyto się w Restauracji „Rege" w Bieńkowicach, a prowadził je przewodniczący ZŚR z siedzibą w Opolu Bernard Dembczak__________________________________

m a r z e c 2 0 1 9 A G R O N O W I N Y • K w a r t a l n i k dla r o l n i k ó w

F.P.U. „CHRZANOWSKI”

48-130 Kietrz, ul. Wojska Polskiego 27 tel. 603 482 951

produkcja i montaż,

bogate wzornictwo

KOSTKA KI produkcja i drukarstwo

SPRZEDAŻ GALANTERII

www.ogrodzeniabetonoweslask.pl

Cytaty

Powiązane dokumenty

łem się z kolegą, który też chce zostać rolnikiem, że jak będziem y starsi, to ustawię mu ule na rzepak... Zau fali mu i d ziś w sp óln ie św iętują ju b

Podobnie jest na wsi, gdzie jest rolnictwo i nikt tego nie ukrywa, a w ręcz chwalimy się na dożynkach, że będzie się ono roz­.. wijało -

Rok był trudniejszy, a pomimo tego tylko dwóch rolników, zwróciło się do gminy o pomoc, która uzależniona będzie od plo­. nów, jakie uzyskają - tłumaczy

Pracujemy szybciej bo kiedyś robiliśmy to ręcznie, a dziś wszystkie nasadzenia odbywają się w tym samym czasie - tłumaczy pan Roman który jest przekonany, że

Najważniejsze jest wczesne rozpoznanie zagrożenia, a więc im szybciej uda się sprawdzić, co dzieje się złego z człowiekiem, tym większe szanse na jego przeżycie?. Równie

Zasady korzystania oraz środki o jakie będzie można się ubiegać to gorący temat dla rolników, którzy planują uzyskać unijne dopłaty.. Jakie płatności można

Lignum Plus jest jednym z najbardziej wydajnych kondycjonerów na rynku, jego efektywność zaczyna się już od dawki 25ml na 100 litrów wody. Kontrola pH wody oraz jej

Codziennie cielą się trzy krowy, które przez trzy kolejne dni są dojone w pomieszczeniu obok, skąd mleko paszo ­ we, czyli takie które nadaje się do sprzeda ­ ży,