iJzfaiejsrv numer zflwit ra 4 stronv Cena nojedyncze^n egremnlirtfi ;5 grncyyKJIHGFEDCBA
6105 WĄBRZESKI
• w •k«pe4. mietięctwit 1.90 zł s ed- ł rACupA BlR • Beazeniem przez pocztę 20 gr Tr*,nneą wypadkach nieprzewidzianych, przy wstrzy- Maeitl przodaiębiorstwa. złożenia pracy, przerwaniu ko>
środa J2, Antoniusza C>waitji', 13 Katarzyny
Piątek, 14. WalentegoZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA kskzvca
Dziś wschód słońca o godz. 7 10 zach. 3 3^
Jutro , „ „ 7 49 w 3 35
Dziś , kshzvca B 4 41 w 13 8
azaniu.
Telefon ■M’
Ogłoszenia Za ogłozz. pobiera *ię t»d wieraza mm. (7 łam.) 10 gi, za reklamy na
•tr. 34aaa w wiadomościach potocznych 30 gr na pierw*
szej str. 50 gr. Kabatu udziela łię przy częatem ogła*
______ * ąorz-t ki“ wychodzi trzy ra y tygoda.
i to w po i edriabk. śr< dę i piątek. Skrzynka poczto
wa 23. Redakcja • administracje. uL Mickiewicza tl Konto czekowe P. K. O. Poznań 2fi4^52.
Nr. 18 Wąbrzeźno, czwądę'< 13 lutego 1930 r. Rok X
Święta wojna Stalina przeciwko „kurakom *.
Ostatni dekret rządu sowieckiego o całkowi
tej kolektywizacji rolnictwa niewątpliwie należy do nnajbardziej ważnych posunięć Sowietów w dziedzinie polityki agrarnej.
Dotychczasowa polityka rolnaj w Unji sowiec
kiej uległa stałym wahaniom, W partji komuni
stycznej i w kierowniczych kołach sowieckich ście rały się dwa zagadnienia agrarne. Umiarkowane żywioły komunistyczne z Rykowem, Bucharinem i Kalininem na czele, wychodziły z założenia, iż za
równo całkowita reorganizacja rolnictwa na za
sadzie komunistycznej, jak uspołecznienie pro
dukcji rolnej, jest rzeczą niemożliwą, — i że wszel
kie eksperymenty w tym kierunku mogą dopro
wadzić do zupełnej degradacji rolnictwa oraz wy
wołać na wsi woinę domową. Panujący jednakże obecnie w partji komunistycznej odłam radykalny ze Stalinem na czeTe uznał powyższe poglądy Rykowa, Kalinina i Bucharina za „herezję prawi- cowa“ i po energicznei walce zmusił ich do kapi
tulacji w formie „tradvcyinej“ w stosunkach so
wieckich „skruchy publicznej”.
Po zdławieniu tej opozycji prawicowej, Stalin ogłosił wojnę świętą przeciwko „kułakom”. W jednem z ostatnich swoich wystąpień dyktator so
wiecki oświadc7vł, że najeży z całą bezwzględno
ścią nodjać walkę z „kułakami", pozbawić ich środków egzystencji i zniszczyć jako klasę. „Ku
łacy" powinni zniknąć — zaznaczył Stalin — 2 powierzchni ziemi sowieckiej".
W tym celu został wydany dekret o całkowitej kolektywizacji rolnictwa, przyczem szczególną u- wagę zwrócono na kraje nierosyjskie, gdzie wło- ściaństwo — zdaniem komunistów — jest ogni
skiem społecznem ruchów separatystycznych. Ko lektywizacja rolnictwa polega na tern, że istnieją
ce dotychczas gospodarstwa indywidualne mają być przekazane kolektywom, czyli komunom rol
nym. Uprawa roli oraz cały proces produkcji rol
nej ma być uspołeczniony, przyczem każdy czło
nek komuny rolnej nowinien otrzymać ze zbiorów pewną normę produktów rolnych na pokrycie swe go zapotrzebowania.
Wprowadzenie dekretu o kolektywizacji wywo
łało olbrzymie wzburzenie wśród ludności wiej
skiej. Dzienniki sowieckie codziennie ogłaszają wiadomości o wrzeniu wśród włościan, rozpaczli
wie broniących się przed kolektywizacją i wywła
szczeniom. Szczególnie ostre formy przybrała ta walka na Ukrainie, W „Izwiestijach" z dnia 30 stycznia b. r. znajdujemy długą listę miejscowo
ści tamtejszvch, gdzie ludność czynnie wystąpiła przeciw kolektywizacji. W tym jednym tylko nu
merze urzędówki sowieckiej podano wiadomości o rozruchach i aktach terrorystycznych przeciw
ko przedstawicielom władzy sowieckie1* z następu- cych okręgów: Priłuki, Żytomierz. Mikołaiew, O- desa. Konstantynówka, Połtawa. Kilów, Humań.
Pozatem. ponieważ jak /organizatorzy komun rol
nych i kierownicy kolektywizacji na Ukrainie wy
stępują delegowani przez władze sowieckie robot
nicy narodowości rosyjskiej ft. zw. „brygady ro
botnicze"). przeto w psychologii chłopa ukraińskie go wywołało ło wzrost poczucia narodowego, nie
nawiści do Moskwy i do komuny moskiewskiej, która niszczy jego dobrobyt.
Soosób, w iaki władze sowieckie na Ukrainie przeprowadzała kolektywizacje, iest ooorostu nie wiarogodny. Oto dosłowny przekład o*ńsu, za- mieszczonnego w „Izwięstliach" z dnia 27 stycznia którv dobitnie ilu^npe tragiczne dzieie chłoną u- kraińskiego: — „Kryworoskie organizacje komu-
„Pizeiażaijce i Mn Mli do^ajwue co liif.
Uroczyste wystąpienie Gica Świętego przeciw bolszewikcm.
Rzym. — Po całym szeregu wystąpień, które odbyło się ostatnio w Londynie pod przewodni
ctwem najwyższych dostojników kościoła prze
ciwko prześladowaniom religji, jakie w ostatnich czasach dosięgły ostatecznych granic w Sowie
tach, dziś ogłoszony został tu oddawna oczekiwa
ny list Ojca Świętego do Kardynała Pompili, gene
ralnego wikarego Rzymu, w którym w niezmier nie ostrych wyrazach zaznaczone jest stanowisko papieża i kościoła katolickiego przeciwko blu- źnierczej polityce Sowietów.
List rozpoczyna się następującemi słowami*
„Przerażające i bluźniercze zbrodnie, dokonywa
ne co dnia przeciw Bogu i przeciw duszom ludno
ści rosyjskiej powtarzają się nadal, wzmagając na sile wzbudzając w nas najgłębsze oburzenie”.
W dalszym ciągu swego listu Ojciec Święty przypomina, iż już na początku swego pontyfikatu czynił usiłowania obronienia narodu rosyjskiego przed ciężkiemi prześladowaniami religijnemi do- znawanemi od Sowietów, Szczegółem, który był dotąd mało znany, o którym wspomina list, jest, iż Ojciec Święty podćzas konferencji genueńskiej zwracał się do przedstawicieli obecnych tam państw czyniąc propozycję uzależnienia uznania Sowietów od przyznania przez nich wolności reli
u m o r z e n ie po d a t k ó w .
Ministerstwo skarbu zarządziło umarzanie za
ległych do r. 1927 podatków w wypadku zwinię
cia przedsiębiorstwa, śmierci lub wyemigrowania oraz niemożności ustalenia miejsca pobytu płatni
ka, a także jego zubożenia wzgl, gdy ściągnięcie zaległości nawet w ratach naraziłoby egzystencję gospodarczą płatnika. Ponieważ termin, w którym władze skarbowe mogą umarzać zaległości ozna
czono tylko na 2 tygodnie (od 30 grudnia do 15 stycznia) i w ten sposób prawa uniemożliwiono płatnikom składanie podań o umorzenie. Izba nistyczne nie czekały na specjalne instrukcje władz centralnych i w przeciągu kilku dni urze
czywistniły kolektywizację. Można powiedzieć że w okręgu tym likwidacja „kułaka”, jako klasy, już się skończyła. Kierowaliśmy się jedynie prze
mówieniem Stalina. We wszystkich wsiach od
bywaliśmy zebrania „biednoty”, „najmitów” i nie
zamożnych włościan, na których to zebraniach po
stanowiono przeprowadzić ogólną konfiskatę u za możniejszych włościan wszystkich środków pro
dukcji. Następnie wyznaczony został dzień i go
dzina i wszyscy biedni chłopi, członkowie organi- zacyj komunistycznych oraz przybywający na wieś robotnicy obchodzili gospodarstwa włościańskie, oświadczając właścicielom: „Na mocy uchwały naszych wieców ogłaszamy się członkami kolek
tywów rolnych. Postanowiliśmy zlikwidować go
spodarstwa kułackie. Zabieramy wam cały inwen
tarz żywy i martwy oraz ziemię na rzecz komuny rolnej,”
Po takim oświadczeniu podpisywano jednostron ny akt o przejęciu całego majatku danego włością nina na rzecz funduszu kolektywizacji,,
Odbvwaiaca się w ten soosób sowiecka „refor
ma rolnan” wywołała niebvwały poołoch wśród włościan. Niemal po wszystkich wsiach włościa
nie w obawie przed zabraniem im plonów mozol
nej pracy, roznoczeli niszczyć inwentarz żywv a no za bezcen, byle tv^o nie oddać Sowietom, Jak ne za bezcen, byle tylko we oddać Sowiełom. Jak zaznacza charkowski „Komunist”. włościanie sprzedają konie i krowy po 10 — 15 rubli (20 —
gijnej i poszanowania wszystkich wyznań. „Wszel
kie interwencje nasze były jednak odrzucone, acz
kolwiek udało się stolicy apostolskiej uchronić pa- ttriarchę Tichona od kary śmierci oraz dzięki ze
branym przez cały świat sumom pieniężnym oca
lić 150 tys, dzieci w Sowietach od śmierci głodo
wej,
W liście swym Ojciec Święty zwraca uwagę na to, iż uprawiana przez bolszewików agitacja an- tyreligijna wyrządza największą krzywdę dorasta
jącemu pokoleniu w Rosji, znieprawiając je całko
wicie i pchając do czynów sprzecznych z naturą ludzką, W liście Ołciec Święty zawiadamia, iż postanowił w dniu 19 marca w dz;eń św, Józefa odprawić w kościele św. Piotra i Pawła mszę na intencję odwrócenia klęski bolszewizmu od całe
go świata. Tego samego dnia mają być we wszyst
kich kościołach katolickich na całej kuli ziemskiej odorawionę identyczne nabożeństwa.
Wystąpienie Ojca Świętego przeciwko polityce antyreligijnej Sowietów uważane tu jest za zdecy
dowany objaw odmowy podjęcia jakichkolwiek stosunków między Watykanem a Sowietami, i jest bardzo poważnie komentowane w sferach po
litycznych, jako akt niezmiernie doniosły w swo- iem znaczeniu i konsekwonciach.
Przem.-Handl. w Warszawie zwróciła się do Mi
nisterstwa Skarbu z prośbą o przedłużenie tego terminu do połowy marca, o przyznanie płatnikom prawa składania podań i o nałożenie na urzędy skarbowe obowiązku rozpatrywania tych podań i wydawania decyzji. Nadto Izba prosiła Minister-;
stwo o wyjaśnienie, że okólnik ten nie ogranicza uorawnień władz skarbowych do umarzania zale
głości przez cały rok, do czego władze te mają pra wo na podstawie art. 93 ustawy o podatku prze
mysłowym i § 22 rozporządzenia o organizacji władz skarbowych.
30 zł,) Niedość na tern: — nienawiść do moskiew
skiej komuny staje się tak wielka, że chłopi po
siadający maszyny rolne nieszczą i psują je, aby tylko z tych maszyn nie mogła skorzystać komuna Rozpacz i rozgoryczenie doprowadzają ludność wiejską na Ukrainie do czynów, które w innych warunkach należałoby uważać za akty obłędu. O- to w jednym z ostatnich numerów wspomnianej gazety ogłoszono urzędowy komunikat o tern, że włościanie w kilkunastu wsiach pod Charkowem przystąpili do burzenia swych budynków gospo
darczych, sprzedając materjał zaś budowlany na opał.
Nie brak, oczywiście, ponurych pogłosek, kursu jących wśród ludności na tle niebywałej ruiny, spo wodowanej przez kolektywizację. W Kijowszczyź- nie, jak doniosła o tern „Proletarska Prawda", wśród włościan utrzymuje się pogłoska, że ko
lektywizacja rolnictwa jest znamieniem... „zbliża
jącego się końca świata". Ogólny zamęt na wsi ukraińskiej szerzy się w sposób kaAastrofalny. W obawie przed kolektywizacją tysiące włościan po
rzucają swe osiedla i całemi rodzinami wraz z dobytkiem uciekają bądź do miast, bądź do głu
chych stepów. W miastach i miasteczkach zjawiły się gruoy włościan, rozbawionych środków egzy
stencji i obchodzących domy z prośbą o jałmużnę.
Pomysł Stalina rzuca w orzepaść nędzy mil’ony ludności. Lecz to szatańskie urzeczywistnienie doktryny komunistycznei może sie stać istotnie początkiem „końca świata” — świata krw^w^h rządów despotyzmu sowieckiego. M, K.
E E E E s t r . 2 - - - - - — r. „GŁOS WĄBRZESKI" —“ ... Nr. 18 ===
KRÓTKIE WIADOMOŚCI
Warszawa* O b i e g a ją p o g ł o s k i , ż e m i n i s t e r C z e r w i ń s k i m a p o d a ć s i ę d o d y m i s j i . N a n a s t ę p c ę m a b y ć u p a t r z o n y h r , F r a n c i s z e k P o t o c k i . P o g ł o s k ę t ę r z ą d z d e m e n t o w a ł .
Madryt — D o k o n a n o t u o t w a r c i a w y s t a w y p o k o j u w z w i ą z k u z d z i e s i ę c i o l e c i e m i s t n i e n i a L i g i N a r o d ó w .
Kraków. — W p r o c i e s i e o z d r a d ę g ł ó w n ą , D o r a K a u f m a n ó w n a s k a z a n a z o s t a ł a n a 2 l a t a w i ę z i e n i a
Warszawa- — W p r o w a d z e n i e s ą d ó w p r z y s i ę g ł y c h w c a ł e j P o l s c e u l e g n i e z w ł o c e d o r o k u 1 9 3 2 .
Warszawa. — W n i e d z i e l ę p r z y b y ł n a c z e l n i k p a ń s t w a e s t o ń s k i e g o d r . O t t o n S t r a n d m a n . C a ł a s t o l i c a p r z y b r a ł a o d ś w i ę t n y c h a r a k t e r .
Nowy Jcrk. — O d b y ł s i ę ś l u b p o l s k i e g o e m i g r a n t a S t a n i s ł a w a S z t a m a z c ó r k ą m i l j o n e r a L u d w i k ą E i d l i t z .
Duesseldort — A r e s z t o w a n o t u p e w n e g o m ę ż c z y z n ę , k t ó r y z a m o r d o w a ł 4 m ł o d e o s o b y . P r z y t r z y m a n y p r a w d o p o d o b n i e j e s t „ U p i o r e m z D u e - s s e l d o r f u “.
Palestyna. — E k s p e d y c j a a r c h e o l o g i c z n a o d k o p a ł a c z ę ś ć m u r ó w c y t a d e l i J e r y c h o ń s k i e j . M u r y w i e ż y d o c h o d z ą d o 3 i p ó ł m e t r a w y s o k o ś c i
Hamburg. — N a d o l n e j Ł a b i e z d e r z y ł y s i e d w a o k r ę t y . O f i a r w l u d z i a c h n i e b y ł o .
Warszawa. — R o k o w a n i a h a n d l o w e z N i e m c a m i m a j ą b y ć u k o ń c z o n e w p r z y s z ł y m t y g o d n i u .
Warszawa. — P o s e ł Ż u ł a w s k i ( P P S .) p r z y j ą ł m a n d a t w i c e m a r s z a ł k a S e j m u .
Berlin. „ D a s a n d e r e D e u t s c h l a n d ’* u m i e ś c i ł o a r t y k u ł o p o l s k i e m s z k o l n i c t w i e . A u t o r k a a r t y k u ł u s t w i e r d z a , ż e p o l s k i e s z k o ł y s ą d o s k o n a ł e , a d u c h
w n i c h p a n u j ą c y w z o r o w y , t a k ^ ż e m y N i e m c y m o g l i b y ś m y n i e j e d n e g o n a u c z y ć S ję o d n i c h " .
Moskwa. — W ł o ś c i a n i e z a b i l i k o l e j n o 1 0 t y s i ę c y p r z e d s t a w i c i e l i w ł a d z y s o w i e c k i e j .
Berlin. — P o s e l s t w o n i e m i e c k i e w P o l s c e m a b y ć p o d n i e s i o n e d o g o d n o ś c i a m b a s a d y .
Warszawa. — U k a z a ł o s i ę r o z p o r z ą d z e n i e m o c ą k t ó r e g o p a s z p o r t y z a g r a n i c z n e u l e g ł y z n i ż c e i t o d o 1 0 0 z ł o t y c h .
Kredyty dla rzemiosła pomorskiego.
J a k k o m u n i k u j ą , n a w n i o s e k p . w o j e w o d y p o m o r s k i e g o B a n k G o s p o d a r s t w a K r a j o w e g o p r z y z n a ł r z e m i o s ł u i d r o b n e m u p r z e m y s ł o w i P o m o r z a
nowe kredyty ulgowe z oprocentowaniem po
p r o c , w stosunku rocznym.
S u m a t y c h n o w y c h k r e d y t ó w k t ó r e w p ł y n ę ł y j u ż d o o d d z i a ł ó w B a n k u G o s p o d a r s t w a K r a jo w e g o w B y d g o s z c z y i G d y n i , z p r z e z n a c z e n i e m d l a c a ł e g o o b s z a r u P o m o r z a , w y n o s i 8 0 0 t y s i ę c y z ł ., p o 4 0 0 t y s . n a k a ż d y z w y m i e n i o n y c h o d d z i a ł ó w . K r e d y t y t e r o z d z i e l o n e z o s t a n ą p o m i ę d z y z a i n t e r e s o w a n y c h z a p o ś r e d n i c t w e m p o m o r s k i c h K o m u n a l n y c h K a s O s z c z ę d n o ś c i p r z y p o m o c y u t w o i z o - n y c h w t y m c e l u k o m i t e t ó w o p i n j o d a w c z y c h .
N i e z a l e ż n i e o d t e g o d y r e k c j a B . G . K w W a r s z a w i e j u ż w s i e r p n i u r . 1 9 2 9 p o l e c i ł a o d d z i a ł o m B a n k u w B y d g o s z c z y i G d y n i o d r a c z a ć K o m u n a l
n y m K a s o m O s z c z ę d n o ś c i , z n a j d u j ą c y m s i ę w o - k r ę g u d z i a ł a n i a t y c h o d d z i a łó w , z a p a d a j ą c e r a t y
u d z i e l o n e g o K a s o m u l g o w e g o k r e d y t u r z e m i e s i n i c z e g o d o o s t a t e c z n e g o t e r m i n u s p ł a t y , c a ł k o w i t e g o k r e d y t u .
K r e d y t y w s p o m n i a n e z o s t a ł y u d z i e l o n ? K a s o m K o m u n a ln y m w r o k u 1 9 2 8 n a 1 0 k w a r t a ł ó w z t e r a z a s t r z e ż e n i e m , ż e c o k w a r t a ł w i n n y K a s y s p ł a c a ć B a n k o w i G o s p o d a r s t w a K r a j o w e g o d z i e s i ą t ą c z ę ś ć z a c i ą g n i ę t e g o k r e d y t u .
O d s i e r p n i a 1 9 2 9 r . z a t e m K a s y K o m u n a l n e n i '?
p o t r z e b u j ą s p ł a c a ć B a n k o w i G o s p o d a r s t w a K r a j o w e g o t y c h r a t k w a r t a l n y c h , l e c z m a i ą z u ż y ć j e n a u d z i e l a n i e d a l s z y c h p o ż y c z e k r z e m i e ś l n i k o m d o c z a s u p ł a t n o ś c i c a ł e g o k r e d y t u , t o z n . d o p o c z ą t k u r o k u p r z y s z ł e g o .
W t e n s p o s o b r z e m i o s ł o i d r o b n y p r z e m y s ł n a P o m o r z u n i e t y l k o o t r z y m u j ą n o w / p r z y d z i a ł k r e d y t u l e c z p o n a d t o w c i ą g u c a ł e g o t o k u b i e ż ą c e g o m o g ą j e s z c z e k o r z y s t a ć z p o z o s t a ł e j c z ę ś c i k r e d y t u d a w n e g o , u d z i e l o n e g o w r . 1 9 2 8 , O c z y w i ś c i e r a m y t e j p o m o c y k r e d y t o w e ) z u w a g i n a g ł ó d p i e n i ą d z a , j a k i e w d r o b n e j w y t w ó r c z o ś c i p a n u j e , s ą z b y t s z c z u p ł e , a b y m ó c o b j ą ć c a ł o k s z t a ł t j e j p o t r z e b k r e d y t o w y c h , n i e m n i e j j e d n a k u z y s k a n e s u m y s t a n o w i ć b ę d ą w y d a t n ą p o r n o ? d l a n a j b a r d z i e j p o t r z e b u j ą c y c h p l a c ó w e k i n i e j e d n ą z n i c h z a p e w n e w y p r o w a d z ą z p o w a ż n y c h t r u d n o ś c i f i n a n s o w y c h .
WIADOMOŚCI Z KOWALEWA.
— Zabawa Kółka Rolniczego. W n i e d z i e l ę , d ń . 2 3 b m . K ó ł k o R o l n i c z e w K o w a l e w ie u r z ą d z a w s a l i p . Z i e l k o w e j z a b a w ę . P r z e w i d z i a n e j e s t w i e
l e a t r a k c y j . ( b )
— Kowalewo. ( W T r i e Z a b r a n i e I n w a l i d ó w ) . R o c z n o w a l n e z e b r a n i e K o ł a Z w i ą z k u I n w a l i d ó w W j ^ u n y c h R . P . o d b y ł o s i ę d n i a 2 . I I . 3 0 . w o b e c n o ś c i d e i ^ g a t a Z a r . ą d u j e - w ó i h k i - g o Z . I . W . R . P . n a P o m o r z u p . D ą b r o w s k i e g o z T o r u n i a .
C z ł o n k ó w z e b r a ł o s i ę o k o ł o 7 0 . O g o d z . 1 3 - e j z a g o ł p r z e w o d n i c z ą c y p . S z a ł tu k i z p z d r o w i e n i e m c h r z e ś c i j a ń < k i e m , w i t a j ą c z r a z e m w s z y s t k i c h o b e c n y c h o r a z d e l e g a t a Z a r z ą d u W o j e - w ó d z k i e g > .
P o r a d e k o b r a d i p r o t i k ó ł z w a l n e g o z e b r a n i a p r z y j ę t o d i w i a d o m - ś u i .
N a m a r s z a ł k a w y b r a n o p . D ą b r o w s k i e g o ,
dee g a t a Z a r ż ą i u W o j e w ó d z k i e g o z T o r u n i a , k t ó r y w k r ó t k i h s ł o w a h p o d z i ę k o w a ł z a w y b ó r i p o p r o s i ł z e b r a n y c h , a ż e b y w m i e j s c e j e g o p o w i e r z o n o m a r s z a ł k o s t w o p . K i i c h l e r o w i b u r m i s t r z o w i m i a - t a K o w a l e w a , d ł u g o l e t n i e m u c z ł o n k o w i Z w . I ) . W o j . R . P . P r o p o z y c j a zo
s t a ł a p r z y j ę t a j e d n o g ł o s a e , z a c o p . B u r m i s t r z w g o r ą c y c h s ł o w a c h p d z i ę k o w a ł .
P r z e d p r z y s t ą p i e n i e m d o d a l s z e g o p u n k t u p o r z ą d k u o b r a d p . M t r s z a ł e k , p o ś w i ę c i ł k i l k a s ł ó w z m a r ł y m c z ł o n k o m k i ó r y < h p a m i ę ć u c z c z o n o p r z e z p o w s t a n i e . Z k o l e i u d z i e l i ł p . M a r s z a ł e k g i s u d e l e g a t o w i Z a r z ą d u W o j e w ó d z k i e g o p . D ą b r o w s k i e m u , k t ó r y w d ł u ż s z e m p r z e m ó w i e n i u s k r e ś l i d z i i ł a l n o s ć Z w i ą z k u p r z e z 1 0 i a t , o r a z p o r u s z y ł n a j a k t u a l n i e j s z e b o l ą c z k i i n w a l i d ó w w o j e n n y < h w d ó w i s i e r o t .
S z c z e g ó l n e z a i n t e r e s o w a n i e w z b u d z i ł u o b e c n y i h p r o j e k t n o w e l i d o u s t a w y i n w a l i d z
k i e j z d n i a 1 8 . I I I . 2 1 r . w n i e s i o n y p r z e z p o s ł a i n w a l . n a p l e n u m s e j m u , s p r a w a k o n c e s j i mo-
n o p b w . y c h o r a z s p r a w a d r z e w a u l g o w e g o . N a z a k o ń c z e n i e s w e g o n f e r a t u D < l e g a t Z a r z ą d u W o j e w ó d z k i e g o z a a p e l o w a ł d o w s z y s t k i c h c z ł o n k ó w o r a z p r z e d s t a w i c i e l i T o w a r z y s t w m i f j s c o w y < h d o d a l s z e g o z a c h o w a n i a w i e r n o ś c i i ż y c / l i w o ś c i d l a o r g a n i z a c j i t a k p o w a ż n e j , j a k ą j e s t Z w i ą z e k I n w a l i d ó w W o j . R P .
N a s t ę p n i e z a b r a ł g l o s p r z e w o d n i c z ą c y p.
S z a l u n k i , z d a j ą c s p r a w o z d a n i e z d z i a ł a l n o ś c i Z a , r z ą d u z a r o k 1 9 2 9 . Z s p r a w o z d a n i a w y n i k a - ż e Z a r z ą d w y w i ą z a ł s i ę w c a ł e j p e ł n i z e s w e g o z a d a n a M i n o t r u d n y c h w a r u n k ó w , w ja
k i c h K > ł ) s i ę z n a j d o w t ł o u m i a ł Z a r z ą d p « » d - n i e ś '* m a j ą t e k K - d a , k t ó r y w y n o s i ł w r o k u 1 9 2 8 , 1 5 6 ,3 0 d o 9 4 1 , 0 z ł .
W u b i e g ł y m r o k u w y p ł a c i ł Z a r z ą d z a p o m o g i b e z w z r o t n e d l a n a j b i e d n i e j s z y ! h c z ł o n k ó w n a k w o t ą 5 1 3 z ł , a p o ż y c z e k z w r o t n y c h u d z i e l o n o w k w o c i e 3 4 5 K i r e s p o n d m e j , j a k w n i o s k i o r e n t ę i i n n e z a ł a w i o n o 1 9 8 . Z e b r a ń o o b y ł o s i ę 1 2 ; P o s i e d z e ń Z a r z ą d u 2 ; K ‘m i s j i R e w i z y j n e j . P > s p r a w o z d a n i u Z i r z ą d u , z a b r a ł g l o s p r z e w o d n i ż a c y K o m i s j i R e w i z y j n e j , s t a w i a j ą c w n i > s e k o u d z m 'e n i e u s t ę p u j ą c e m u Z a r ż ą ł o w i a b s o l u t o r j u m . W d y s k u s j i z a b r a ł g ł o s d e l e g a t Z a r z ą d u W o j e w ó d z k i e g o , w y r a ź j ą c u s t ę p u j ą c e m u Z a r z ą d o w i p e ł n e u z n a n i e z a p o ś w i ę c e n i e s i ę c z b m k ó w Z a r z ą d u , a w s 'c z e g ó l n o ś c i p r z e w o d n i c z ą c e m u S z a ł u c k i e m u , k t ó r y m i m o s w e g o o b o w i ą z k u s ł u ż b o w e g o j a k o e k s p e d j e n t p o c z t o w y , p ś w i ę c a ł s w ó j w o l n y c z a s d l a d o b r a O r - , g a n i z a c j i .
W n i o s e k K o m i s j i R e w i z y j n e j o u d z i e l e n i e u s t e o u i ą ^ e m u z a r z ą d o w i a b s o l u t o r j u m z o s t a ł j e d n o g ł o ś n i e p r z y j ę t y . P o c z e m p r z y s t ą p i o n o d o w y b o r u n o w e g o Z a r z ą d u w k t ó r e g o s k ł a d w e s z l i : S z a l u n k i p r z e w o d n i c z ą c y , S z c z e p a ń s k i z a s t ę p c a . B u d m e w - k i s e k r e t a r z , R u m i ń s k i z a s t ę p c a . O j d o w s k i s k a r b n i k , M i k o w s k i z a . 't ę p c a . D e l e g t a r n i n a Z j a z d y w y b r a n i z o s t a l i p . b z a ł u e k i i p . K i l c h l e r .
P o p o r u s z e n i u k i l k u s p r a w m n i e j s z e j w a g i i o d ś p i e w a n i e m j e d np j z w r o t k i „ B » ż e c < ś P o l s k ę * z a m k n ą ł m a r s z a ł e k p . K i L h l e r z e b r a n i e h a s ł e m . C z e ś ć * .
J d p n z o b e c n y c h .
— Zabawa Rodziny Policyjnej. W n i e d z i e l ę , d n i a 2 m a r c a w s a l i p . Z i e l k o w e j o d b ę d z i e s i ę z a b a w a T o w a r z y s t w a R o d z i n y P o l i c y j n e j , p o w . W ą b r z e s k i e g o . B l i ż s z e s z c z e g ó ł y w s w o i m c z a s i e , ( b )
O d z n a c z e n i a .
Z ł o t y K r z y ż z a s ł u g i o t r z y m a l i :
Ksiądz Bronisław Kownacki, proboszcz w Go- lubiu.
K s . p r ó b . K o w n a c k i , u r o d z i ł s i ę 8 s t y c z n i a 1 8 8 3 r o k u w W ą b r z e ź n i e . Ś w i ę c e n i a k a p ł a ń s k i e o t r z y m a ł 2 . 4 . 1 9 1 1 r o k u . B y ł w i k a r y m w L i s e w i e i K o ś c i e r z y n i e , k a t e c h e t ą p r z y p r o g i m n a z j u m w L u b a w i e . P r o b o s z c z e m w G o l u b i u u s t a n o w i o n y z o s t a ł 1 9 , 9 . 1 9 2 7 r o k u .
Ks. FranciszekDekowski proboszcz w Płużnicy.
D ł u g o l e t n i p r o b o s z c z p a r a f j i p ł u ż n i c k i e j k s . De B. BOLESLAWITA.
P R Z E D B U R Z Ą
P o w i e ś ć h i s t o r y c z n a z r . 1 8 3 0 .
35) —o — ( C i ą g d a l s z y ) .
— Z a s t a n ó w s i ę p a n d o b r z e . . . N i k t t u w a ć p a n u ź l e n i e ż y c z y . . . a l e s ą o k o l i c z n o ś c i , w k t ó r y c h w ł a d z a z m u s z o n ą j e s t d o s u r o w o ś c i . M a s z w a ć p a n o j c a r o d z i n ę — j e s t e ś m i o d y . . . n i e g u b s i ę , m ó w p r a w d ę . . .
W y r a z y t e p ł y n ę ł y j a k z k a z a ln i c y , p e ł n e b y ł y n a m a s z c z e n i a .
K a l i k s t p o c z u ł s i ę w z r u s z o n y n i e c o n i e m i, a l e w n e t z t e g o z m i ę k c z e n i a o c h ł o n ą ł .
M i l c z a n o . . .
P r o t o k u l i s t a n o g a m i p o d s t o ł e m , n i e c z y n i ą c h a ł a s u , f o r m a l n i e j a k i e ś ć w i c z e n i a g i m n a s t y c z n e o d b y w a ł , p o d n o s i ł j e , k r z y ż o w a ł , r o z s z e r z a ł . . . t a ń c o w a ł . . . T w a r z j e g o , j a k m a s k a j a k a ś , w y k r z y w i a ł a s i ę n a j d z i w a c z n i e j . S k r o b a ł s i ę z a u c h e m , t a r ł k r ó tk o p o d - s t r z y ź o n ą c z u p r y n ę , p o k a z y w a ł z ę b y , z d a w a ł s i ę k u s i ć d o ś m i e c h u . . . W y g l ą d a ł w ś r ó d t e g o t r y b u n a ł u j a k ó w s z a t a n t r a d y c y o n a l n y c o w k o ś c i e le w i e r n y c h p r a g n i e p r z y w ie ś ć n a p o k u s z e n i e , a b y z a r a z g r z e c h - z a p i s a ć n a i c h r e j e s t r z e .
— M ó w p a n , m y t u n i e m a m y c z a s u a n i c z e k a ć , a n i c e r e m o n i i r o b i ć . .. D o k o g o p a n p i s a ł e ś t ę k a r t e c z k ę ?
— N i e p i s a ł e m j e j — r z e k ł K a l i k s t s p o k o j n i e . J e n e r a ł w c z o r a j s z y z w r ó c i ł s i ę d o d z i s i e j s z e g o :
— N o — c ó ż p a n c h c e s z d o b r o c i ą p o r a d z i ć z t a k i m i i c h m o ś c i a m i , k t ó r y m s i ę z d a je , ż e z e w s z y s t k i e g o w y ł a m a ć s i ę m o g ą ?
D r u g i , j e n e r a ł r z e k ł s ł o d k o :
— Ż y c z ę p a n u m ó w i ć p r a w d ę , j e s t t o w j e g o w ł a s n y m i n t e r e s i e . . . M o g ł e ś s i ę p a n , j a k o m i o d y i
n i e d o ś w i a d c z o n y , d a ć w c i ą g n ą ć — m o ż s s z b y ć n i e w i n n y m , © b a ł a m u c o n y m ,.. W y z n a n ie s z c z e r e n a p r a w i w s z y s t k o . . .
— N i e m a m c o w y z n a w a ć — o d e z w a ł s i ę K a l i k s t . Z w i e r z c h n o ś ć m o j a w I z b i e S k a r b o w e j p o ś w i a d c z y ć m o ż e , i ż p i l n o s p e ł n i a ł e m o b o w i ą z k i — n a ż a d n e s p i s k i n i e m i a łe m c z a s u , a n i o c h o t y d o n i c h n i e m i a ł e m . . .
J e n e r a ł o w i e p o s z e p t a l i c o ś z s o b ą . W y g l ą d a ł o t o , j a k b y ł a g o d n y h a m o w a ł s u r o w e g o , j a k b y g o p r o s i ł z a d e l i k w e n t e m — j a k b y s i ę s p r z e c z a l i . P r z y s t ę p o w a l i i o d s t ę p o w a l i o d s i e b i e , s z e p t a l i .. . a ł a g o d n y o d e z w a ł s i ę d o K a l i k - t a :
— P a n i e K u c k i — j e s z c z e r a z p a n a s k ł a n ia m d o s z c z e r y c h w y z n a ń . . .
K a l i k s t z m i lc z a ł .
P o c h w i l i , s u r o w y z a d z w o n i ł m o c n o i n i e c i e r p l i w i e , K a l ik s t o w i s e r c e z a b i ł o , z b l iż a ła s i ę c h w i l a c i ę ż k a d o p r z e b y c ia . . .
W e s z ło j a k i e ś s t w o r z e n i e w o p i ę t y m c i a s n o s u r d u c i e , n o s z ą c e n a s o b ie p i ę t n o z a t ę c h n i e n i a w k a n - c e l a r y i . . . b l a d e — w y s ty g ł e — o b o j ę t n e .
J e n e r a ł c o ś m u p o s z e p ta ł . . .
G r o ź n e m i l c z e n i e p a n o w a ł o w g a b i n e c i e , t y l k o p r o t o k u l i s t a z a b a w i a ł s i ę p o s w o j e m u . W i e lk a w i d a ć w p r a w a w t o s z a m o t a n i e s i ę c i c h e s p r a w i a n a , ż e b i e d a c z y s k o u m i a ł d o k a z y w a ć , z a k r y t y b ę d ą c W y s o k i e m b i u r e m t a k , i ż h a ł a s u n a j m n ie j s z e g o n i e c z y n i ł . . . W s w o i m r o d z a j u b y ł o t o w i s t o c i e c o ś o s o b li w e g o .
W p r z e d p o k o j u d a ł s i ę s ł y s z e ć c h ó d , o t w a r t o d r z w i i K a l i k s t u j r z a ł o d a r t e g o c h ł o p a k a , k t ó r e m u b y ł p o w i e r z y ł k a r tk ę . . . N i e o n j e d e n u ż y w a ł g o d o p o s y ł e k . C h ł o p i e c b y ł p i j a k , r o z ł a j d a c z o n y , a l e o k a z y w a ł z a w s z e p e w i e n p u n k t h o n o r u . . . G o t ó w b y ł u k r a ś ć , a l e n i e z a w i ó d ł b y , g d y b y d a ł s ł o w o . K r a d z i e ż m a l e ń k a w y d a w a ł a m u s i ę , o t t a k s o b i e — f a r
s ą , a l e g a t u n e k h o n o r u j a k i e g o ś s p e c y f i c z n e g o , ł o b u - z o w s k i e g o t r z y m a ł s i ę t a m n a j a k im ś s t r z ę p k u .. . •
W i d z ą c g o w c h o d z ą c e g o , z m i n ą w y s t r a s z o n ą , z a w s t y d z o n ą , z n ę k a n ą , n i m s i ę z a c z ę ł o b a d a n i e , K a l i k s t g o z m i e r z y ł o c z y m a g r o ź n e m i i p e ł n e m i g n i e w u . . . C h ł o p a k , z w a n o g o S z y m e k Ł y s y , b o c h o ć m ł o d y , m i a ł j u ż w ł o s y w y p e ł z ł e — c h ł o p a k , n i e m o g ą c w y t r z y m a ć t e g o w e j r z e n i a , o c z y s p u ś c i ł w z i e m i ę . W o b u r ę k a c h t r z y m a ł c z a p c z y n ę p o d a r t ą i m i ą ł j ą z d e s p e r a c y i, j a k b y c h c i a ł w k a w a ł k i r o z e r w a ć . . .
J e n e r a ł p a t r z a ł n a K a l i k s t a , k t ó r y c o f n ą w s z y s i ę , s t a ł n i e r u c h o m y .
P r o t o k u l i s t a j u ż p i s a ł: k t o b y ł S z y m e k Ł y s y , g d z i e i j a k s i ę u r o d z i ł i i l e r a z y s i e d z i a ł w p r o c h o w n i z a r ó ż n e s p r a w k i . . .
— P o w i e d z ż e w o c z y t e m u p a n u , ż e t ę o t o k a r t k ę c i o d d a ł . . . s ł y s z y s z ?
S z y i r .e k g ł o w ę p o w o l i z a c z ą ł d ź w i g a ć , g ę b ę o t w o r z y ł , p o s k r o b a ł s i ę i r z e k ł :
— A l b o j a t a m w i e m ...
J e n e r a ł r z u c i ł s ’ę z g n i e w e m .
— Ł a j d a k u j a k i ś ! w k a j d a n y c i ę n a c a ł e ż y c i e z a k u ć k a ż ę i p ę d z a ć p r z e z r ó z g i . .. j a k ś m i e s z . . .
S z y m e k s ł u c h a ł , a l e t o b y ł g r o c h n a ś c i a n ę , ł a j a n o g o w ż y c iu t y l e r a z y , ż e g r o ź b y n a ń n i e b a r d z o d z i a ł a ły .
— T e n p a n c i o d d a ł k a r t k ę ?
— P r o s z ę j a ś n i e p a n a — p o c z ą ł j a k b y s k r u s z o n y S z y m e k — ś w i a d k i e m p o l i e y a n t , c o m i k a r t k ę w y r w a ł, ż e b y ł e m p o w ó d c e , o c z y m i z a s z ł y b l a c h m a - l e m . . . C o j a m o g ę w i e d z i e ć , c z y t e n , c z y i n n y p o d o b n y . P r o s z ę j a ś n ie j e n e r a ła , j a k t a k i S z y m e k , c o m a j e d n ą k u r t k ę o b e r W a n ą , p o k t ó r e j g o p o z n a ć m o ż n a o m i l ę — j a k t a k i S z y m e k c o z r o b i — t o j u ż p e w n i e n i e - m y l n i e o n , a s u r d u t y , p r o s z ę j a ś n i e p a n a , t o i c h s t o t a k i c h n a ś w i e c i e . C z y j a w i e m ? K u c k i — D r u c k i . . .
( C i a s . d a ls z y n a s t ą p i ) . . .
