R o k I I I . W a it e d 2 M e e g & S o b o t a , 2 5 k w i e t n i a 1 9 3 1 r
N r . 4 8 _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _
G a z e ta W ą b rz e s k a
O r g a n K a t o l i c k o - N a r o d o w y
P r z e d p l a t a t m ie s ię c z n ie w y n o s i z ł 1 .5 0 z d o s t a w ą p o c z t o w ą z ł 1 ,6 0 , z o d n o s z e n ie m w d o m p r z e z s p e c ja ln y c h p o s ła ń c ó w z ł 1 ,7 5 . C e n a e g z e m p l a r z a p o je d y ń c z e g o w y n o s i g r 1 5 .
WiKhudzl trzu razu I uudoo I d n : aa M, naneu l smole.
T e l e f o n n r . 6 9 .
Sires rettli i ńioMl: lUahPZBźno, ul. Mniislia 1.
O g ł o s z e n i a Z w i e r s z m l i m . n a s t r o n i e 7 - ła m . g r 1 0 , n a s t r o n i e 4 - ła m o w e j z a t e k s t e m g r 3 0 , w t e k ś c ie g r 5 0 , n a 1 s tr . g r 7 5 . P r z y p o w t ó r z e n i a c h u d z i e l a s ię r a b a t u . D l a z a g r a n i c y 5 0 °Iq n a d w y ż k i.
B ó g I O jc z y z n a I W je d n o ś c i s i ł a !
„ M y “ i ..W y " .
TSRQPONMLKJIHGFEDCBAP a d ł y t e s ł o w a w u b i e g ł y m t y g o d n i u , n a s z c z ę ś c i e n i e z n a s z y c h u s t , n i e m y ś m y j e w y p o w i e d z i e l i p i e r w s i . N i e w o l n o n a d n i e m i p r z e j ś ć d o p o r z ą d k u , n i e p o d o b n a p o m i n ą ć i c h m i l c z e n i e m . S ą t o p o j ę c i a , k t ó r e w p a ń s t w i e n a s z e m p o w i n n y b y ć w i ę c e j , n i ż z b ę d n e , k t ó r e n i e p o w i n n y i s t n i e ć , b o n i e p o w i n n o b y ć p o d s t a w y d o i c h i s t n i e n i a . L e c z , s k o r o i s t n i e j ą , z a s t a n o w i ć s i ę t r z e b a , j a k i m t o s p o s o b e m p o w s t a ł y o n e , k t o i c h i s t n i e n i e s p o w o d o w a ł . P o t r z e b a p o m y ś l e ć , j a k w t y c h w a r u n k a c h n a l e ż y p o s t ę p o w a ć w p r z y s z ł o ś c i .
W z a r a n i u n a s z e j w s k r z e s z o n e j n i e p o d l e g ł o ś c i n i e b y ł o n a P o m o r z u
„ n a s“ n i „ W a s “ . B y l i ś m y t y l k o „ M y “
— P o l a c y , s y n o w i e w s p ó l n e j M a t k i
— O j c z y z n y , d l a N i e j d o w s z e l k i c h o f i a r i p o ś w i ę c e ń z a w s z e g o t o w i . B y i i ś m y , s z c z e g ó l n i e t u n a z a c h o d n i c h p o l s k i c h z i e m i a c h , z w a r c i w p o g l ą d a c h i z ż y c i z s o b ą , a p r z y t e m o ż y w i e n i w i e l k i m z a p a ł e m m i ł o ś c i b r a t e r s k i e j , p e ł n i d o b r e j w o l i d l a w s z y s t k i c h b r a c i - r o d a k ó w . C h ę t n i e w i t a l i ś m y u s i e b i e p r z y b y w a j ą c y c h t u r o d a k ó w , u p a t r u j ą c w t e r n d o d a t n i d o w y t w o r z e n i a k o n s o l i d a c j i i z w a r t o ś c i n a r o d o w o - s p o ł e c z n e j p r z y c z y n e k . A l e w n e t p e ł n e d o b r e j w o l i o c z e k i w a n i a d o z n a ł y z a w o d u , a ż n a z b y t r y c h ł o p o d n i o s ł y , w d u s z a c h r o z g o r z a ł y p ł o m i e ń z a p a ł u i m i ł o ś c i p r z y t ł u m i o n y z o s t a ł i z d u s z o n y b r u t a l n i e n i e m i l e m i z g r z y t y . W n e t z a c z ę ł a s i ę b o w i e m i s t n a i n w a z j a ż y w i o ł ó w m a ł o w a r t o ś c i o w y c h , n i e p o ż ą d a n y c h i s z k o d l i w y c h , a j e d n o c z e ś n i e z a r o z u m i a ł y c h n a d m i a r ę , k t ó r y m n i e p o d o b a ł y s i ę i s t n i e j ą c e n a m i e j s c u w a r u n k i n o r m a l n e , k t ó r y m b r a k b y ł o m ę t n e j w o d y d l a ł o w i e n i a r y b s o b i e p o t r z e b n y c h . S o l ą i m b y ł a w o k u z w a r t o ś ć i j e d n o l i t o ś ć w p o g l ą d a c h , t a k p o l i t y c z n y c h j a k s p o ł e c z n y c h , a n a w e t r e l i g i j n y c h t u t . s p o ł e c z e ń s t w a . N u ż e , w i ę c r o z b i j a ć t ę j e d n o ś ć n a r o d o w ą , u ś w i a d a m i a ć w e d ł u g s w o i c h „ w y ż s z y c h 1 1 p o j ę ć t u b y l c z e „ ł b y z a k u t e " , „ ś w i n i e p o m o r s k i e " i „ p r u s k i e m o r d y " . J u ż w t e d y r o d z i ć p o c z ę ł o s i ę n i e z a d o w o l e n i e , a w g ł ę b i d u s z p o w s t a w a ł o u c z u c i e z a w o d u , k r z y w d y i ż a l u . L e c z u s t a m o c n o b y ł y z a w a r t e , a t y l k o p i ę ś ć n i e k i e d y z a c i s k a ł a s i ę s i l n i e j n a w i d o k w n i e s i o n e g o r o z b i c i a i s p u s t o s z e ń . A ż p r z y s z e d ł k r w a w y m a j i w r a z z n i m „ s a n a c j a " . W t e d y t o r o z h u l a ł a s i ę p o k r a j u c a ł y m w s t r ę t n a i o b c a d u c h o w i P o l s k i f a l a s a n a c y j n a i t a d o p e ł n i ł a r o z b i c i a i d e p r a w a c j i s p o ł e c z e ń s t w a .
F a l a t a , z a s i l a n a n a s y ł a n e m i z b i e g i e m c z a s u c o r a z l i c z n i e j b a ł w a n a m i o b r y g a d o w e j „ i d e o l o g j i " , w a l i l a b e z u s t a n n i e t a r a n e m n a j p o d l e j - s z y c h i n a j w s t r ę t n i e j s z y c h ś r o d k ó w , n i k c z e m n y c h p o d s t ę p ó w i n i e k u l t u r a l n e g o n a c i s k u m o r a l n e g o w j e d n o ś ć n a r o d o w ą t u t . s p o ł e c z e ń s t w a . P o d j e j u d e r z e n i a m i o d p a d a ł y o d z d a r t e g o m u r u m a ł o w a r t o ś c i o w e
" e g ł y , z n i e t r w a ł e j u r o b i o n e g l i n y , t a k , ż e d z i ś , n i e s t e t y , p a t r z ą c n a r o z p a c z l i w y o b r a z n a s z e j „ r z e c z y w i s t e j r z e c z y w i s t o ś c i " , m ó w i ć t r z e b a t o s m u t n e „ M y " i „ W y " .
S z c z e g ó l n i e w o s t a t n i m o k r e s i e , z w ł a s z c z a o d c h w i l i o s t a t n i c h w y b o r ó w , c o r a z s i l n i e j s z e m — s t a j e s i ę w ś w i a d o m o ś c i o b y w a t e l i w r a ż e n i e , ż e i s t n i e j e p o d z i a ł i c h n a d w i e k a t e g o r j e , ż y j ą c e w w a r u n k a c h o d m i e n n y c h .
Weźmy pierwszy lepszy przy
D r a m a t n a s a li s a d o w e j.
O s k a r ż o n y g e n . J a ź w i ń s k i
G e n . e m e r y t . J a ź w i ń s k i , k t ó r y w d r u g i m d n i u p r o c e s u , t o c z ą c e g o s i ę w W a r s z a w i e ( j a k o t e m d o n o s i l i ś m y ) z ł o ż y ł o ś w i a d c z e n i e , ż e n i e p o c z u w a s i ę d o w i n y , w ś r o d ę , w t r z e c i m d n i u r o z p r a w y , w t o k u z e z n a ń b . s w e g o p o d w ł a d n e g o p p ł k . J ó z e f a S z a j e w - s k i e g o , k i e r o w n i k a s k ł a d u m a p , n a g l e z b l a d ł i s p a d ł z k r z e s ł a n a p o d ł o g ę .
N i e p r z y t o m n e g o g e n e r a ł a o d w i e z i o n o d o s z p i t a l a U j a z d o w s k i e g o , g d z i e l e k a r z e s t w i e r d z i l i , ż e s t a n z d r o w i a j e g o j e s t b a r d z o p o w a ż n y .
G e n . J a ź w i ń s k i u l e g ł p a r a l i ż o w i c a ł e j p r a w e j s t r o n y c i a ł a i s t r a c i ł z u p e ł n i e m o w ę . A c z k o l w i e k o t w i e r a o c z y , n i k o g o n i e p o z n a j e i w i d a ć , ż e n i e r o z u m i e z a d a w a n y c h m u p y t a ń .
S z p ie g s k a z a n y n a 5 la t w ie z ie n ia .
P r z e d w z m o c n i o n y m w y d z i a ł e m k a r n y m s ą d u o k r ę g o w e g o w C h o j n i c a c h o d p o w i a d a ł z n a n y i n i e z l i c z o n e r a z y k a r a n y p r z e m y t n i k T r z c i ń s k i , z a m i e s z k a ł y w G ó r k a c h , w p o w i e c i e c h o j n i c k i m , z a u p r a w i a n i e s z p i e g o s t w a n a r z e c z z a c h o d n i e g o s ą s i a d a .
R o z p r a w i e p r z e w o d n i c z y ł p r e z e s s . o . D r o z d o w s k i , w a s y ś c i e w i e c e p r e z e s a S t a - r u s z k i e w i c z a i s ę d z i e g o K a r n o w s k i e g o . O -
Z n o w u a u to b u s w p a d l d o r z e k i.
K a t a s t r o f a p o d Ł o d z i ą .
W ś r o d ę w g o d z i n a c h r a n n y c h n a s z o - 1 m i a s t z o r g a n i z o w a n o a k c j ę p o m o c y i d z i ę - s i e U n i e j ó w — P o d d ę b i c e p o d Ł o d z i ą m i a ł a ] k i t e m u , ż e r z e k a W a r t a n i e j e s t w t e m m i e j s c e k a t a s t r o f a a u t o b u s o w a . O g o d z . 8 , m i e j s c u s z e r o k a , z d o ł a n o u r a t o w a ć w s z y s t - r a n o a u t o b u s , w i o z ą c y 1 5 o s ó b , w s k u t e k k i c h p a s a ż e r ó w . W s z y s c y o n i o d n i e ś l i c i ę ż - p ę k n i ę c i a p r z e d n i e g o r e s o r u w p a d ł n a b a r - | s z e i l ż e j s z e o b r a ż e n i a . R a n n y c h p r z e w i e - j e r ę m o s t u i s t o c z y ł s i ę d o r z e k i . N a t y c h - z i o n o d o s z p i t a l a w U n i e j o w i e .
k ł a d z b r z e g u : b o j ó w k i „ s a n a c y j n e "
w o k r e s i e w y b o r ó w w b r e w p r a w u , w b r e w n a j w y r a ź n i e j s z e m u , ś w i e ż o w y d a n e m u r o z p o r z ą d z e n i u P r e z y d e n t a R z p l i t e j g r a s o w a ł y p o k r a j u c a ł y m , w o c z a c h p o l i c j i b e z k a r n i e n a p a d a ł y n a w i e c e n a r o d o w e i n a r o d o w y c h m ó w c ó w , n a j g r u b s z e j d o p u s z c z a l i s i ę s w a w o l i , i u s z ł o i m t o b e z k a r n i e . Z a t o c i , c o , n a p a d n i ę c i , u s i ł o w a l i s i ę b r o n i ć , c i , c o w y b r y k i t a k i e i o c z y w i s t e p r a w ł a m a n i e p i ę t n o w a ć m i e l i o d w a g ę , a b y p r z y c z y n i ć s i ę d o u z d r o w i e n i a s t o s u n k ó w i p r z y w r ó c e n i a s t a n u p r a w n e g o , b y l i a r e s z t o w a n i i m u s i e l i d z i e ń c z y d w a p r z e s i e d z i e ć w p o l i c y j n y m a r e s z c i e , n i e k i e d y n a w e t t y g o d n i e c a ł e w w i ę z i e n i u b e z s k a z u j ą c e g o w y r o k u .
A l b o w e ź m y p r z y k ł a d z d z i e d z i n y ż y c i a z a r o b k o w e g o : k t o s i ę w y s ł u g u j e b o ż y s z c z o m , m o ż e b y ć p e w n y w s z e l k i c h w z g l ę d ó w ; k t o ś m i e s i ę t y m b o ż y s z c z o m l u b i c h a r c y k a p ł a n o m , c z y k a p ł a n o m n a r a z i ć , m o ż e b y ć p e w n y c z e g o i n n e g o : t o s i ę p a m i ę t a , t e g o s i ę n i e d a r u j e , z a t o k a ż ę s i ę p o k u t o w a ć .
G d y t a k i e p a n u j ą s t o s u n k i , ży
wioły narodowe mają niezwykłe obo wiązki. M a j ą j e w o b e c s i e b i e s a
m y c h . M a j ą bezwzględny obowiązek
solidarności, popierania się wzajem
nie we wszystkich dziedzinach ży
cia: życia nie tylko publicznego, ale i prywatnego życia nie tylko moral
nego, ale i materjalnego.
T r z e b a t o p o w i e d z i e ć w y r a ź n i e i g ł o ś n o . C z a s s k o ń c z y ć z e s ł a b o ś c i ą i n i e d o ł ę s t w e m ! C z a s s k o ń c z y ć z r o z - d ź w i ę k i e m m i ę d z y t e o r j ą a p r a k t y k ą !
T o c z y m y w a l k ę o w i e l k o ś ć P o l s k i , o p a n o w a n i e p r a w o r z ą d n o ś c i i ł a d u . D ą ż y m y d o u s u n i ę c i a o b c y c h i n a m p r z e c i w n y c h o b j a w ó w ż y c i a
u l e g ł a t a k o w i p a r a li ż u .
Z a c h o d z i o b a w a p o w s t a n i a k o m p l i k a c y j m ó z g o w y c h .
D z i ś , w e c z w a r t e k w p o ł u d n i e , m a s i ę z e b r a ć k o n s y l j u m l e k a r s k i e . •
C h o r o b a g e n e r a ł a J a ź w i ń s k i e g o j e s t s z e r o k o k o m e n t o w a n a w s t o l i c y . N a j s z e r s z e k o ł a o b y w a t e l s k i e w y r a ż a j ą s i ę o c h o r y m z g ł ę b o k i e m w s p ó ł c z u c i e m , p r z y p o m i n a j ą c , ż e j e s t t o d r u g i t r a g i c z n y w y p a d e k n a s a l i s ą d o w e j w o s t a t n i c h c z a s a c h , g d y ż j a k w i a d o m o n i e d a w n o w s t o ł e c z n y m s ą d z i e o k r ę - w y m z m a r l n a g l e n a a t a k s e r c a s e n j o r a d w o k a t ó w w a r s z a w s k i c h b ł . p . m e c i K o r ę n f e 1 d , b a d a n y p r z e z p r z e w o d n i c z ą c e g o N e u m a n a .
W p r o c e s i e g e n . J a ź w i ń s k i e g o p r z e w o d n i c z y t r y b u n a ł o w i g e n e r a ł M e c n a r o w - s k i .
s k a r ż a ł p r o k u r a t o r S t e f a n i c k i , b r o n i ł o - s k a r ż o n e g o a d w o k a t R a d w a ń s k i z C h o j n i c .
' R o z p r a w a t o c z y ł a s i ę p r z y d r z w i a c h z a m k n i ę t y c h .
P o k i l k u g o d z i n n e j r o z p r a w i e s ą d o g ł o s i ł w y r o k , s k a z u j ą c y o s k a r ż o n e g o T r z c i ń s k i e g o n a 5 l a t w i ę z i e n i a , u t r a t ę p r a w o b y w a t e l s k i c h p r z e z 5 l a t i s t a ł y d o z ó r p o l i c y j n y o r a z p o n o s z e n i e k o s z t ó w s ą d o w y c h .
p u b l i c z n e g o , d o u s u n i ę c i a s y s t e m u p r e s j i i n a c i s k u m o r a l n e g o , d o z n i e s i e n i a n i e n o r m a l n e g o s t a n u p a ń s t - w o w e g o b y t o w a n i a , g d y c z y n n i k i , d o t w ó r c z e j i o d p o w i e d z i a l n e j p o w o ł a n e p r a c y , c z a s s w ó j i s i ł y m a r n i e t r a w i ą n a g o r l i w e m t r o p i e n i u k a ż d e g o w y b i t n i e j s z e g o o b j a w u „ n i e p r a w o - m y ś l n o ś c i " p o l i t y c z n e j , c h o ć b y —
— „ i m i e n i n o w e j " . W a l k ę t ę p r z e c i w t y m , k t ó r z y n a s p r z e z w n i e s i e n i e d o ż y c i a n a s z e g o c z y n n i k ó w r o z k ł a d u u s i ł u j ą r o z b i ć , w i n n i ś m y p r o w a d z i ć s o l i d a r n i e , s i l n i j e d n o ś c i ą , m i ł o ś c i ą i j e d n o l i t o ś c i ą z a p a t r y w a ń n i e r o z - d z i e l n i e z ł ą c z e n i , a w w a l c e z a c i ę c i i n i e u s t ę p l i w i . D l a t e g o t e ż g ł ę b o k i w i n n y w d u s z a c h n a s z y c h z n a l e ź ć o d d ź w i ę k s ł o w a :
„ N i e n a w i ś c i p r z e c i w s t a w i ć m u s i - m y m i ł o ś ć . O n a t y l k o s k u t e c z n i e o p r z e s i ę z ł e m u , k t ó r e i d z i e n a n a s . . T r u d n o j e d n a k ż ą d a ć , a b y ś m y m i ł o - I ś c i ą t ą o g a r n ę l i — b o j ó w k a r z y „ s a n a c y j n y c h " , o p r a w c ó w b r z e s k i c h i t d . O b j ą ć n i ą p o w i n n i ś m y s z e r e g i s w e w ł a s n e , — s z e r e g i , s t o j ą c e w o b o z i e n a r o d o w y m .
„ Z d a w a ł o b y s i ę t o t a k j a s n e m i p r o s t e m , ż e n a t o s ł ó w s z k o d a . A j e d n a k ! O d n o s i m y s i ę z m i ł o ś c i ą , s y m - p a t j ą d o w s z y s t k i c h t y c h , c o t e s a m e w y z n a j ą i d e a ł y n a r o d o w e , c o m y , l e c z t y l k o — p l a t o n i c z n i e . G d y c h o d z i o d a n i e t e j m i ł o ś c i w y r a z u r z e t e l n e g o , w ó w c z a s s p r a w a w y g l ą d a i n a c z e j . C z y n i e o k a z u j e m y s i ę o b o j ę t n y m i , g d y c h o d z i o p o p a r c i e l u d z i , b l i s k i c h n a m i d e o w o , c z y n e m ?
C z y n i e w i d z i m y n a k a ż d y m k r o k u d o w o d ó w o b o j ę t n o ś c i w o b e c k u p c ó w , r z e m i e ś l n i k ó w i t d . , s t o j ą c y c h n a t e j s a m e j p l a t f o r m i e i d e o w e j , c o m y ? C z y c z ę s t o b e z z a s t a n o w i e n i a s i ę n i e i d z i e m y k u p i ć c o ś u c z ł o w i e k a , z u p e ł n i e n a m p o l i t y c z n i e o b o j ę t
N a r a d y n a Z a m k u .
P r e m j e r p ł k . S ł a w e k b y ł p r a y j ę t y w ś r o d ę n a Z a m k u p r z e z P r e z y d e n t a R z e c z y p o s p o l i t e j .
G e n e r a l n y k o n s u l ł o t e w s k i . P r e z y d e n t R . P . w p o r o z u m i e n i u z S e n a t e m W . M . G d a ń s k a u & ’ i e l i j w d n i u 2 1 - y m m a r c a r b . „ e x e q u a t u r "
p . A l e k s a n d r o w i B i r z n i e k s ‘ o W i , k o n s u l o w i g e n e r a l n e m u Ł o t w y , n a o b s z a r m . G d y n i i W . M . G d a ń s k a z
s i e d z i b ą w G d a ń s k u .
B e z r o b o c i e w Z a g ł ę b iu D ą b r o w s k ie m .
Z B ę d z i n a d o n o s z ą , ż e l i c z b a b e z r o b o f ? n y c h n a t e r e n i e p o w i a t ó w b ę d z i ń s k i e g o , z a w i e r c i a ń s k i e g o o o l k u s k i e g o z w i ę k s z y ł a s i ę w o s t a t n i m t y g o d n i u o 3 1 o s ó b i w y n o s i ł a o g ó ł e m 2 4 7 2 0 o s ó b .
D w ie z b r o d n ie i n ż y n ie r a .
W B e r l i n i e i n ż . K a z i m i e r z S z k o p w p r z y s t ę p i e s z a ł u z a s t r z e l i ł 1 2 - l e t n i ą s i o s t r z e n i c ę s w ą I l s ę I g a l s e n w m i e s z k a n i u s z w a g r a .
I g a l s e n o w i e w y j e c h a l i n i e d a w n o d o W a r s z a w y , p o z o s t a w i a j ą c d z i e c i s w e n a o p i e c e s ł u ż b y . I n ż . S z k o p p r z y b y ł , d o B e r l i n a z s a n a t o r j u m d l a n e r w o w o c h o r y c h w S z w a j c a r i i i z a m i e s z k a ł u s z w a g r a . P o w r ó c i w s z y z m i a s t a w s t a n i e n i e z w y k ł e g o p o d n i e c e n i a , k i e d y s ł u ż b a u ł o ż y ł a s i ę d o s n u , S z k o p w s z e d ł d o p o k o j u , g d z i e s p a ł a 1 2 - l e t n i a l i s a i w y s t r z a ł e m z r e w o l w e r u z a m o r d o w a ł d z i e c k o , p o c z e m p o w r ó c i ł d o s w e g o p o k o j u s y p i a l n e g o i p o p e ł n i ł s a m o b ó j s t w o .
W y r o k n a o j c o b ó j c ę .
P r z e d s ą d e m o k r ę g o w y m w R y b n i k u o d p o w i a d a ł z a o j c o b ó j s t w o J a n K o - w o l z P s z o w a , k t ó r y n i e m o g ą c z n i e ś ć z n ę c a n i e s i ę o j c a n a d c a ł ą r o d z i n ą i l e k k o m y ś l n e g o j e g o - • p o s t ę p o w a n i a , z m i e r z a j ą c e g o d o z a p r z e p a s z c z e n i a c a ł e g o m a j ą t k u , p o z b a w i ł g o ż y c i a w a f e k c i e , a n a s t ę p n i e s a m u s i ł o w a ł p o p e ł n i ć s a m o b ó j s t w o . S ą d s k a z a ł g o n a 1 0 l a t w i ę z i e n i a .
n e g o , a c z ę s t o n a w e t w r o g i e g o , g d y t o w a r t a k s a m o d o b r y n a b y ć m o ż e m y u b l i s k i e g o s o b i e i d e o w o d r u h a ?
„ P r z y t e m p a m i ę t a j m y , ż e t e n o b o j ę t n y , l u b w r o g i d l a n a s z y c h i d e a ł ó w c z ł o w i e k c i e s z y s i ę p o p a r c i e m w ł a ś n i e z e s t r o n y s y s t e m u , o k t ó r y m w y ż e j m o w a . M y j e d n a k n a t o z a m y k a m y o c z y .
„ N a j s k u t e c z n i e j s z ą , a z a r a z e m j e d y n ą s a m o o b r o n ę , j e d y n ą o b r o n ę n a s z y c h i d e a ł ó w u p a t r u j e m y w s t o s o w a n i u h a s e ł m i ł o ś c i w o b e c t y c h , c o i d e o w o „ s ą n a m b l i s c y . Hasło po
pierania swoich kupców, przemy
słowców, rzemieślników, robotni
ków, pracowników wszelkiego ro
dzaju, — rozebrzmieć powinno głoś
no jako odpowiedź na system kupo
wania sobie ludzi chwiejnych, na sy
stem bojówek. A w ó w c z a s n i e w ą t p l i w i e r o s n ą ć b ę d z i e n a s z o b ó z w s i ł ę i z n a c z e n i e " .
S ł o w a p r o s t e , u c z c i w e . N a k a z r i a s z e g o s u m i e n i a o b y w a t e l s k i e g o . A p r z y t e m n a k a z , n i e t r u d n y d o w y k o n a n i a , b o ć w ł a ś n i e w n a s z e j d z i e l n i c y o l b r z y m i a , p r z y g n i a t a j ą c a w i ę k s z o ś ć k u p c ó w , r z e m i e ś l n i k ó w i p r a c o w n i k ó w , t o z w o l e n n i c y o b o z u n a r o d o w e g o . W i ę c j e s t m i ę d z y n i m i o b f i t y w y b ó r : n i e d o g a d z a j e d e n , t o d o g o d z i d r u g i , b y l e b y n a r o d o w i e c , b y l e b y s w ó j .
P o w t a r z a m y : c z a s s k o ń c z y ć z e s ł a b o ś c i ą i n i e d o ł ę s t w e m ! M a m y w d ł o n i p o t ę ż n ą b r o ń ! J e s t n i ą o p i n j a
p u b l i c z n a . Kto z nami, zasługuje na
nasze poparcie; kto przeciw nam, niech liczy na poparcie przeciwni
ków.
T ą b r o n i ą s i l n i , w n e t o s i ą g n i e m y z w y c i ę s t w o , a k a t e g o r j e s p o ł e c z n e
„ M y " i „ W y " r y c h ł o z g i n ą z w i d o w n i
naszego ż y c i a .
w. r
GAX8TA W4BRZBSK4 -icbate, dnia U kwietnia Ittl r.Nr.
Gen. Kutiepow żyje?
„Neues Wiener JournaTZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA p o d a je w ia d o m o ś c i, z a c z e rp n ię te o d
ja k ie g o ś d y p lo m a ty , ż e g e n . K u tie p o w (p o rw a n y p rz e z b o ls z e w ik ó w w P a ry ż u ) ż y je i je s t o s a d z o n y w g ło ś n e m w ie z ie n iu „ n a Ł u b ia n c e 1* w M o sk w ie.
In fo rm a c y j ty c h u d z ie lił o w e m u d y p lo m a c ie p e w ie n P o la k , k tó ry s ie d z ia ł w k a ź n i n a Ł u b ia n c e ra z e m z K u tie p o w e m , a n a s tę p n ie w y d o sta ł s ię s ta m tą d i w y je c h a ł z R o sji s o w ie c k ie j.
B o ls ze w ic y n ie tra c ą n a d z ie i, że w d a im s ię p o z y s k a ć p rz y c h y ln o ś ć K u tie p o w a i p rz e c ią g n ą ć g o n a s w o ją s tro n ę ta k , ja k o n g i p o w io d ło im s ię to z g e n . B ru s iło w e m .
Kradzież rewolwerów ze sta
rostwa.
N ie z n a n i sp ra w c y s k ra d li z e s k ry tk i w s ta ro s tw ie w ło c ła w s k ie m k ilk a re w o lw e ró w , s k o n fisk o w a n y c h u o só b , n ie p o s ia d a - ją c y c h z e z w o le n ia. P o lic ja p ro w a d z i d o c h o d z e n ie .
Walka
policjanta z
bandytami.W c z a sie p e łn ie n ia słu ż b y w p o b liż u k o s z a r U p . p . p rz y u l. Ż y tn ie j w e W ło c ła w k u , p o s te ru n k o w y A n to n i C h a łu b o w sk i z a u w a ż y ł 3 p o d e jrz a n y c h o so b n ik ó w , o b ład o w a n y c h p a c z k a m i. C h c ą c ic h w y le g ity m o w a ć , p o s te ru n k o w y z b liży ł się d o n ic h z o - k rz y k ie m : „ s tó j!“ W ó w c z as je d e n z b a n d y tó w w y s trz e lił d o p o lic ja n ta z re w o lw e ru , z a d a ją c m u n ie b e z p ie c z n e ra n y .
R a n n eg o p o lic ja n ta p rz e w ie z io n o d o s z p ita la m ie jsk ie g o w s ta n ie g ro ź n y m . Is t
n ie je je d n a k n a d z ie ja u trz y m a n ia g o p rz y ż y c iu . Je d n e g o z u c z e stn ik ó w z b ro d n i, n ie ja k ie g o S z a tk o w sk ie g o , z n a n e g o z ło d z ie ja z a w o d o w eg o , z d o ła n o ju ż z a trz y m a ć , in n y c h w d a lsz y m c ią g u p o lic ja p o sz u k u je .
Niezwykłe samobójstwo.
W n ie z w y k ły sp o só b d o k o n a ł s a m o b ó j
s tw a w G łu p c zy c a ch n a Ś lą s k u O p o lsk im 4 2 -le tn i s to la rz M a k s y m ilja n K a rg e r. W y s ła w sz y p o d ja k im ś p re te k ste m ż o n ę s w ą d o m ia sta , K a rg e r u b ra ł s ię o d św ię tn ie , p o o z o m u ło ż y ł s ię w tru m n ie p rz e z s ie b ie w y k o w a n e j i w y s trz a łe m z re w o lw e ru p o z b a w ił s ię ż y d a .
Wykopaliska na
Śląsku Opol skim.
N a p o la c h p e w n eg o ro ln ik a w K rż a n o w i e a c h n a Ś lą s k u O p o lsk im o d k o p a n o g ro b y z c z asó w e p o k i b ra n ż o w e j.
W w y k o p a lisk a c h ty c h , z n a le z io n o d o b rz e z a c h o w a n e u rn y .
Umowa z rzędem
pruskim.Z B e rlin a d o n o s z ą , ż e s y n o d g e n e ra ln y k o ś c io ła e w a n g e lic k ie g o p rz y ją ł 1 6 6 g ło s a m i p rz e c iw k o 4 7 p ro je k t „ k o n k o rd a tu * * z rz ą d e m p ru s k im . (K o n k o rd a ty m a p ra w o z a w ie ra ć z rz ą d a m i p o s z c z e g ó ln y c h p a ń s tw t y l k o S to lic a A p o s to ls k a . S y n o d e w a n g e lic k i te d y z a w rz e z rz ą d e m p ru s k im u m o w ę , a le n ie k o n k o r
d a t).
200
mil na
godzinę.Z n n y lo tn ik a m e ry k a ń s k i H a w k s p rz e le c ia ł w ś ro d ę 1 0 0 0 m il z lo tn isk a H e sto n w k ie ru n k u R z y m u w c ią g u 3 2 0 m in u t, c o d a -
je p rz e c ię tn ą sz y b k o ść 2 0 0 m il n a g o d z in ę. \ d e rs tw .
W o d le g ło ści 150 k im . n a p o łu d n ie o d ‘ P o p o łu d n iu p rz e m a w ia ł o b ro ń c a z P a ry ż a lo tn ik m u sia ł lą d o w a ć . | u rz ę d u d r. W e h n e r,-k tó ry u s iło w a ł o -
Uwagi Episkopatu Polski
w
przedmiociezmian konstytucji.
Je g o E m . Kb. K a rd y n a ł P ry m a s H lo n d i K a. K a rd y n a ł R a k o w sk i y im ie n iu E p isk o p a tu P o ls k i n a d e s ła li p re m je ro w i S ła w k o w i, m a rs z a łk o m S e jm u i S e n a tu , p re z e so m k lu b ó w p a rla m e n ta rn y c h B . B . W . R ., S tro n n ic tw a N a ro d o w e g o . S tro n n ic tw a L u d o w e g o , P . P . S „ C h rz e śc ija ń s k ie j D e m o k ra c ji, N . P . R ., K lu b o w i U k ra iń sk ie m u i K lu b o w i N ie m ie c k ie m u „ U w a g i E p is k o p a tu P o ls k i w p rz e d m io c ie z m ia n y k o n s ty tu c ji’
w ra z z lis te m p o n iż sz y m :
— „ W z a łą c z e n iu m a m y z a sz cz y t p rz e s ła ć w im ie n iu E p is k o p a tu P o lsk i u w a g i n a s z e d o p ro je k tu z m ia n y k o n s ty tu c ji, p rz e d ło ż o n e g o S e jm o w i p rz e z P o słó w K lu b u B e z p a rty jn e g o B o k u W s p ó łp ra c y z R z ą d e m (d ru k N r. 111 S e jm R z e c z y p o sp o lite j ।
P o lsk ie j). I
Powódź na Wileńszczyźnie.
Poziom wody stale się podnosi.
P ra s w ile ń s k a p rz y n o s i c a ły sz e re g sz c z e g ó ło w y c h in fo rm a c y j o w y le w a c h rz e k n a W ile ń sz c z y ź n ie w p o w ia tac h m o ło d e ck i, p o d s ta w s k im , w iłe jsk im i o sz m ia ń sk im . N a d c h o d z ą te ż w ia d o m o śc i o w y le w ie N ie m n a . W s a m e m W iln ie s ta n w o d y w e c z w a rte k o g o d z . 8 ra n o w y n ió sł 5 m e tr, p o n a d n o rm a ln y p o z io m . N ie k tó re p rz ed -
Dziewieciokrotnie skazany na śmierć.
Przed
wyrokiem Kiirten
wygłosiłwielkie
przemówieniedo są- du, dziennikarzy i kobiet.
-Zbrodniarz
przyjąłwyrok.
D u s s e ld o rf, 2 2 . 4.
D z isie js z a ro z p ra w a s ą d u ro z p o c z ę ła s ię p rz e m ó w ie n ie m p ro k u ra to ra J a n s o n a . R o z p a tru je o n n a jp ie rw p o s z c z e
g ó ln e fa z y ś le d z tw a p rz e d w y k ry c ie m z b ro d n ia rz a i u s iłu je u s p ra w ie d liw ić p o s tę p o w a n ie o rg a n ó w ś le d c z y c h , k tó re
— ja k w ia d o m o — p o p e łn ia ły w ó w c z a s w ie le b łę d ó w . O s ta tn ie z a m o rd o w a n ie m a łe j G e rtru d y A lb e rm a n n w y w o ła ło p a n ik ę w ś ró d lu d n o ś c i, k tó ra d o s z ła d o p s y c h o z y . P o lic ję z a sy p a n o w ty m c z a sie d o n ie s ie n ia m i o p rz y p u s z c z a ln y m m o rd e rc y ; m u s ia n o z b a d a ć p rz e s z ło 1 2 .0 0 0 p o s z la k , k tó re o k a z a ły s ię b łę d n e m i. P ro k u ra to r o m ó w ił n a s tę p n ie m ło d o ść K u rte n a , a w k o ń c u w s z y s tk ie je g o z b ro d n ie , w y k a z u ją c , ż e w k a ż d y m w y p a d k u d z ia ła ł o n z z a sta n o w ie n ie m , z p re m e d y ta c ją . P rz e m ó w ie n ie p ro k . J a n se n a trw a ło k ilk a g o d z in .
P o n im z a b ra ł g ło s p ro k u ra to r d r.
E ic h , k tó ry z a ją ł się s p ra w ą s u b je k - ty w n e j w in y i o d p o w ie d z ia ln o ś c i K ilr- te n a . O m ó w iw szy je g o s k ło n n o ś c i s a d y s ty c z n e , s tw ie rd z a , ż e n ie z w y k ła in te lig e n c ja z b ro d n ia rz a u ła tw iła b y m u w a lk ę z te n d s k ło n n o ś c ia m i. W y w o d y s w e s tre s z c z a w k o ń c u w z d a n iu : „ J e ż e li k tó ry k o lw ie k m o rd e rc a z a s łu ż y ł n a k a rę ś m ie rc i — to w ła ś n ie P io tr K u rte n“ i s ta w ia w n io s e k :
z a d z ie w ię c io k ro tn e m o rd e rs tw o — k a rę ś m ie rc i, d a le j z a u s iło w a n o m o r
d e rstw a i z g w a łc e n ia ra z e m 6 0 la t c ięż k ie g o w ię z ie n ia , k tó re w m y ś l u s ta w y re d u k u ją s ię d o 1 5 la t W re sz c ie w n o s i o d o ż y w o tn e p o z b a w ie n ie p ra w o b y w a te ls k ic h i k o n fis k a tę n a rz ę d z i m o r-
D o p rz e d ło ż e n ia p o w y ż sz y c h u w a g s k ła n ia n a s tro s k a o d o b ro R z e c z y p o sp o lite j, p ra g n ie n ie u s u n ię c ia w a lk w e w n ę trz n y c h i d ą ż e n ie d o u p ro sz c z e n ia s to s u n k u K o śc io ła d o P a ń s tw a , p rz e z co n ie w ą tp liw ie u s u n ie m y d y s k u s je i n ie p o ro z u m ie n ia , n ie m iłe k a ż d e m u R z ą d o w i R z e cz y p o sp o litej i E p i
sk o p a to w i.
O ile b y o k a z a ła s ię p o trz e b a w y ja ś n ie ń n a s z y c h z a p a try w a ń , s łu ż y n ie m i c h ę tn ie B iu ro E p isk o p a tu , M o k o to w sk a 14.
(— ) t A u g u s t K a rd . H lo n d (— •) f A le k s a n d e r K a rd . K a k o w ’sk i.
W a rsz a w a , 21 k w ie tn ia 1 9 3 1 .“ —
m ie śc ia s ą z a lan e . D o ty c h c z a s rz e k a W ile j
k a w d z ie ln ic y m ia sta W iln a Z a rze c z e z n io s ła k ilk a d o m k ó w , słu ż ą c y c h z a s k ła d d rz e w a . A rc y b isk u p m e tro p o lita w ile ń sk i z a rz ą d z ił o d p ra w ie n ie m o d łó w w e w sz y stk ic h k o śc io ła c h m e tro p o lji w ile ń s k ie j o o d w ró c e n ie k a ta s tro fy p o w o d z i.
s ła b ić w ra ż e n ie s ta n o w c z y c h o rz e c z e ń p s y c h ja tró w , u z n a ją c y c h K u rte n a z a u - m y s ło w o n o rm a ln e g o . O k ru c ie ń s tw o w y k a z a n e p rz e z z b ro d n ia rz a p rz e c z y
ty m tw ie rd z e n io m . 7
P o k ró tk ie j o d p o w ie d z i p ro k u ra to ra , p rz e w o d n ic z ą c y z a p y tu je o s k a rż o n e g o , c z y m a je sz c z e c o ś d o p o w ie d z e n ia . K u o g ó ln e m u z d u m ie n i u K u r te n w y g ła sz a d łu ż s z e p r z e m ó w i e n ie :
„ C z cig o d n i p a n o w ie 1’ — - m ó w i w ś ró d o g ó ln e j c isz y , c ic h y m le c z w y ra ź n y m g ło s e m . — „ P o p e łn io n e p rz e z e m n ie c z y n y s ą w e d łu g m e g o o b e c n e g o ro z p o z n a n ia ta k o h y d n e , ż e n ie o ś m ie la m s ię s ię p ró b o w a ć je u s p ra w ie d liw ić . L e c z n ie je d e n k łu ją c y c ie rń p o z o s ta ł w m e j d u s z y ; i ta k , je ś li p o m y ś lę , ż e p e w n e w a rs tw y n a ro d u n ie s z c zę d z ą u z n a n ia n ie ja k ie m u d r. W o lffo w i z S tu ttg a rtu o ra z p e w n ej le k a rc e , c h o c ia ż m a ją o n i n a s u m ie n iu p rz e sz ło p ó ł ty s ią c a m o rd e rs tw (a lu z ja d o g ło ś
n e j a fe ry o s k a rż o n y c h o p rz e p ro w a d z a n ie n ie d o z w o lo n y c h „ o p e ra c y j* * ).
N a stę p n ie K u rte n z w ra c a się d o rz e c z o z n a w c ó w , z a p rz e c z a ją c ja k o b y a tm o sfe ra d o m u ro d z in n e g o n ie b y ła w p ły n ę ła d e c y d u ją c o n a w y tw o rz e n ie s ię u n ie g o s k ło n n o ś c i z b ro d n ic z y c h . D a le j o d p o w ia d a n a tw ie rd z e n ie p ro k u ra to ra , d o ty c z ą c e o d w o ła n ia z ło ż o n e g o ju ż p rz y z n a n ia się.
„ W d n iu k ie d y ju ż w s z y s tk o w y z n a łe m m e j ż o n ie , z d a w a łe m s o b ie d o k ła d n ie s p ra w ą z d o n io s ło ś c i m e g o z e z n a n ia i n ie m ia łe m z a m ia ru te g o ż a ło w a ć , a b y w te n sp o só b ż o n ie m e j w y ś w ia d c z y ć o s ta tn ią p rz y słu g ę . P rz y c z y n ą o d w o ła n ia m e g o p rz y z n a n ia się b y ło to , ż e ja k n a k a ż d e g o z b ro d n ia rz a p rz y s z ła i n a m n ie c h w ila w e w n ę trz n e
g o z a ła m a n ia się . M o je p rz y z n a n ie k tó re w o g ó le u m o ż liw iło p ro w a d z e n ie te g o p ro c e s u , z a w d z ię c z a c ie p a n o w ie ty lk o m e j ż o n ie, k tó ra , w y s łu c h a w sz y m n ie , p o w ie d z ia ła : N a m iło ść Boską
to n ie p o z o s ta je m i n ic in n e g o jak u-
w o ln ić lu d z k o ś ć o d te j p la g i, ja k ą ty je s te ś!“
„ Ś le d z iłe m s p ra w o z d a n ia p ra so w ® d a w n ie j i o b e c n ie i m u s z ę p rz y z n a ć ż e b y ły u m ia rk o w a n e . M o g li p a n o m z d ra d z ić — a -z w ła sz c z a panom dzien
n ik a rz o m — ż e p a n o w ie te rn s a m e m z a p o b ie g liśc ie d a ls z y m s tra s z n y m z b ro d n io m .
W s p o m n ia łe m ju ż , ż e s e n s a c y jn e s p ra w o z d a n ia p e w n y c h p is m rewo1 we
ro w y ch , z ro b iły z e m n ie z b io d n ia rz a Je szc z e je d n o c h c ia łb y m u c z y n ić w y z n a n ie ; n ie k tó re o fia ry b a rd z o u ła tw ia ły m i m ą z b ro d n ię (!). N ie ty lk o ż e o d ra z u g o to w e b y ły p ó jś ć ze mną,
g d z ie c h c ia łe m , a le w o g ó le n ie stawia
ły m i o p o ru . Z a p e w n e s p o d z ie w a ły s ię z n a le źć w e m n ie n a rz e c z o n e g o . Ł o w ie n ie m ę ż ó w p rz y b ie ra d z iś fo rm y k tó re n ie m o g ą p ro w a d z ić d o dobre
g o (!)“ -
W te rn m ie jsc u p rz e w o d n ic z ą c y p rz e rw a ł w y w o d y K iirte n a , z w ra c a ją c m u u w a g ę , ż e te g o ro d z a ju u w a g i mo
g ą m u ty lk o z a s z k o d z ić . Z b ro d n ia rz w k o ń c u z a p e w n ia ł, ż e n ie p a s tw ił sl<
n a d s w e m i o fia ra m i i o ś w ia d c z y ł, ż<
g o tó w je e t p o n ie ś ć k o n s e k w e n c je s w y c h z b ro d n i, a b y c h o ć w c z ęści « n ie o d p o k u to w a ć .
P o p ó łg o d z in n e j n a ra d z ie p rz e w o d n ic z ą c y o g o d z. 4 4 e j o g ło s ił wyrok na
s tę p u ją c y : d z ie w ię c io k ro tn a kara
ś m i e r c i z a d z ie w ię c io k ro tn e m o r
d e rs tw o , 1 5 la t c ięż k ieg o w ię z ie n ia za in n e z b ro d n ie i d o ż y w o tn ią u tra tę p ra w o b y w a te ls k ic h .
K u rte n p o n a ra d z ie z o b ro ń c ą o - ś w ia d c z y ł, ż e w y ro k p r z y j m u je -
Wybory
wChodzieży.
O s ta tn io o d b y ły s ię w y b o ry do
R a d y M ie js k ie j m . C h o d zie ż y . Wy
s ta w io n o 8 list w y b o rc z y c h , n a k tó re p a d ło 3 2 5 5 g ło só w , t. z n . g ło s o w a ło 8 0 p ro c , u p ra w n io n y c h d o g ło s o w a n ia . N a lis tę n r. 1 (B B .) p a d ło 2 5 2 g ło só w — 2 m a n d a ty ,, n a lis tę n r. 2 (P P S .) 8 7 5 g ło s ó w — 7 m a n d a tó w , n a listę n r. 3 (Z w ią z e k Z a w o d o w y
„ P rac a * * ) 2 6 7 g ło s ó w — 2 m a n d a ty , n a lis tę n r. 4 (s ta n ś re d n i) 6 6 g ło s ó w
— b e z m a n d a tu , n a listę n r. 5 (in w a « lid z k a ) 6 2 g ło sy — b e z m a n d a tu , n a lis tę n r. 6 (p ra c o w n ic y fa b ry k i fa ja n su ) 4 2 1 g ło s ó w — 4 m a n d a ty , n a lis tę n r. 7 (N ie m cy ) 6 0 6 g ło s ó w — 4 m a n d a ty , n a listę n r. 8 (S tro n . N a ro d o w e ) 7 0 6 g ło s ó w — 5 m a n d a tó w .
Samobójstwo inżyniera-archi' tekta.
W e w to re k p o p e łrm ł w K ra k o w ie esam o b ó jeitw o p rz e z p o w ie sz e n ie in ż y n ie r-a rc h i te k t K a ro l P a e c h ek , la t 5 6 , u rz ę d n ik o k rę g o w e g o u rz ę d u z ie m sk ie g o . D e n a t p rz y b y ł w d n iu k ry ty c z n y m , ja k z w y k le , d o b iu ra i w p o łu d n ie d o k o n a ł z a m a ch u sa m o b ó jcz e g o w b u d y n k u u rz ę d u z ie m sk ie g o , w e fra m u d z e d rz w i, p ro w a d z ą c y c h n a s try c h . P o s z u k u ją c y g o w o ź n y w g o d z in ę p ó ź n ie j z n a la z ł ju ż ty lk o w isz ą c e z w ło k i. D o c h o d z e n iu ' w stę p n e w y k a z ały , że p rz y c z y n ą s a m o b ó j
s tw a b y ł ro z stró j n e rw o w y o ra z n ie s n a s k i ro d z in n e .
J. I. Kraszewski 1 4 0
Bruhl.
CZASY SASKIE.
P o w ie ś ć . (C ią g d a ls z y ).
K ró lo w i ta k ż e n a łz y s ię p ra w ie z b ie ra ło , a le m ia ł z a s o b ą s z a m b e la - n a , ś w ia d k a i s z p ie g a z a ra z e m ; w y c ią g n ą ł w ię c rę k ę d rż ą c ą , k tó rą h ra b ia p o c h w y c ił, o k ry w a ją c p o c a łu n k a m i.
— K ró lu m ó j! — z a w o ła ł — i ta ż to rę k a m n ie d z iś o d p y c h a n ie w in n e g o ! N ie w in n eg o , p o w ta rz a m , b o m c h y b a z b y tk ie m m iło ś c i d la w . k r.
m o ś c i m ó g ł z g rz e szy ć .
N iep o k ó j i trw o g a w k ró lu ro s ły v id o c z n ie .
— D o sy ć! — k rz y k n ą ł — ja w a s s łu c h a ć n ie m o g ę , n ie c h c ę , i ro z k a z u ję o d e jść .
S u łk o w sk i z m ilc z a ł ju ż , s k ło n ił s ię i o d s tą p ił. A u g u s t p o m in ą ł g o i rz u c ił s ię c o ż y w iej d o d rz w i, k u p o k o jo m k ró lo w e j w io d ą c y m , k tó re się z a ra z z a n im z a m k n ę ły .
H ra b ia p o trze b o w a. c h w ili, a b y z e b ra ć m y śli i s iły , s p a rł s ię o m u r, rę k ą ś c is n ą ł c z o ło , p o z o s ta ł ta k ja k iś c z a s i m ia ł ju ż o d e jść , g d y n a d c h o d z ą c y s z a m b e la n .w s p o s ó b n a j-
n ie p rz y z w o its z y o z n a jm ił m u , a ż e b y d łu ż e j tu n ie b a w ił.
— N . p a n ro z k a z u je p a n u p rz e z e m n ie n a ty c h m ia s t z a m e k o p u ś c ić i n ie p o k a z y w a ć s ię w ię c e j n a d w o rz e . W o lą je s t n . p a n a , a b y ś p a n z a m ie s z k a ł w U e b ig a u .
S u łk o w sk i s p o jrz a ł d u m n ie , n ic n ie o d p o w ie d z ia ł i w y sz e d ł.
W rz a ło w n im w s z y s tk o , u m ia ł s ię je d n a k p o h a m o w a ć ; o s ta tn i w y s iłe k n a d a re m n y b y ł z ro b io n y : n ie p o z o s ta w a ło n ic n a d w y p ic ie te g o k ie lic h a b e z w z d ry g n ie n ia . C h ę ć ja k ie jś p o m sty o d z y w a ła s ię w s e rc u , a le ją u m ia ł p rz y tłu m ić , w ied z ia ł, ż e o n a b y ra c z e j n ie p rz y ja c io ło m p o s łu ż y ła n iż je m u .
P o w ró c ił d o d o m u , a b y ro z c h o ro w a n ą ż o n ę u s p o k o ić i z a p e w n ić , ż e s ię n ic z eg o lę k a ć n ie m a ją .
W y g n a n ie d o U e b ig a u p o d s a m e m D re z n e m d o z w a la ło s ię s p o d z ie w a ć i s p o tk a n ia z k ró le m i m o ż e w y tłu m a c z e n ia . C h c ia ł w ię c w p ie rw s z e j c h w ili S u łk o w s k i z a ją ć p a ła c y k m u p rz e z n a c z o n y , a le ż o n a s ły sz e ć i m ó w ić o te rn n ie d o z w o liła .
— B riilil s ię te rn n ie o g ra n ic z y , b ę d z ie m y w je g o rę k a c h ! Z n a jd z ie p o w ó d d o n o w e g o p rz e ś la d o w a n ia , je d z m y n a ty c h m ia s t, u c ie k a jm y z
p rz e k lę te j S a k s o n ji. D o P o ls k i, d o W ie d n ia , g d z ie c h c e sz , b y le n ie tu !
P rz e z c a ły te n w ie c z ó r o k o ło d o m u S u łk o w s k ic h w id a ć b y ło k rą ż ą c y c h lu d z i, k u p k i s to ją c e c ie k a w y c h , p rz y p a tru ją c e s ię o k n o m , ś le d zą c e ż y c ie , p ra g n ą c e w id z ie ć i n a s y c a ć się d rg a n ie m o fia ry . S u łk o w s k i, c h w i
la m i z z a fira n e k n ie w id z ia ln y , s ta w a ł i n a w z a je m w p a try w a ł się w tę tłu s z c z ę n ik c z e m n ą z e w z g a rd ą i o - b u rz e n ie m . W c ią g u w ie c z o ra n ie u k a z a ł s ię n ik t, n ie p rz y s z e d ł, n ie o d e z w a ł. N a d o le ty lk o k a m e rd y n e ro w i o d d a n o u rz ę d o w y p a p ie r, k tó ry m j. k r. m o ś ć u w a ln ia ł h r. S u ł
k o w s k ie g o o d s p ra w o w a n ia o b o w ią z k ó w m in is tra s p ra w z e w n ę trz n y c h , w ie lk ie g o p o d k o m o rz e g o d w o r u i w ie lk ie g o k o n iu sz e g o .
P a p ie i’ te n rz u c ił h ra b ię n a s tó ł, n ie m ó w ią c s ło w a .
T e g o ż w ie c z o ra , p o p o w ro c ie z z a m k u , b y ło p rz y ję c ie u B riih la . N im s ię g o ś c ie z je c h a li, m in iste r w y s z e d ł d o s a li, a b y b y ć g o to w y m n a ic h p rz y ję c ie . T w a rz je g o z d ra d z a ła p o ru s z e n ie w ie lk ie i n ie p o k ó j, z n u ż o n y b y ł p o c ię ż k ie j w a lc e . R z u c ił s ie w ła ś n ie n a fo te l, g d y z p rz e c iw n e j s tro n y w e s z ła p a n i B riih lo w a .
N im ją z o b a c z y ł, z a to p io n y b ę d ą c
w m y ś la c h , m ia ła m u s ię c z as p rz y p a trz e ć . Z s z y d e rs k im n ie c o w y ra z e m p o g lą d a ła n a n ie g o .
P o s trz e g ł ją n a re sz c ie i w s ta ł.
— P o w in n a m p o w in s z o w a ć p a n u ,
— o d e z w a ła s ię — je s te ś je d y n y m p a n e m s y tu a c ji, k ró le m S a k s o n ji i P o ls k i, H e n n ic k c n a m ie stn ik ie m , L o ss, S ta m m e r i G lo b ig w ic e k ró la m i!- n ie p ra w d a ż ?
— A p a n i k ró lo w ą , — rz e k ł, u - ś m ie c h a ją c się, B riih l — a d o u b le titre !
— T a k je s t, — ro z ś m ia ła s ię B riih lo w a — i z a c z y n a m s ię o s w a ja ć z m y m s ta n e m , z n a jd u ją c , ż e je s t w c a le z n o ś n y m .
R u s z y ła ra m io n a m i.
— B y le to d łu ż e j trw a ć m o g ło , n iż k ró le s tw o S u łk o w s k ie g o , Z a p o m n ia ła m , — ś m ie ją c się , s z e p n ę ła — - ż e w a ć p a n ro z u m n ie b a rd z o o p a rłe ś sw ó j tro n n a ra m io n a c h k o b ie t. K ró lo w a , ja k , k tó ra je ste m d ru g ą , M o s z y ń sk a i p a n i S te rn b e rg to c o ś z n a c z y , n ie lic z ą c A lb u z z i, b o ta je s t n a d lic z b o w ą .
— P a n i s a m a je s te ś te m u w in n ą , iż m u s z ę o b c e j p o m o c y s z u k a ć i s e rc p o z a d o m e m .
(C ią g d a ls z y n a s tą p i)
