Trzynasty Rocznik Stowarzyszeń Zarobkowych i Gospodarczych w Galicyi i W. Ks. Krakowskim. 1886

T r e ś ć -

Część ogólna.

Wiadomości ogólne . . . I I I

Związek stowarzyszeń . . . V I

Bank krajowy królestwa G-alicyi i Lodomeryi z W. Ks. Krakowskiem . . . . V I Fundusz zaopatrzenia funkcyonaryuszów stowarzyszeń zarobkowych i gospodarczych . . . . V II

Stowarzyszenia zaliczkowe i kredytowe . . . V II

Inne stowarzyszenia zarobkowe i gospodarcze . . . IX

Nekrologia . . . IX

Część szczegółow a.

Szematyzm Stowarzyszeń.

Stowarzyszenia zaliczkowe i kredytowe . . . 1

Inne stowarzyszenia zarobkowe i gospodarcze: I. Stowarzyszenia spożywcze . . . . . 3 5

II. Spółki rolnicze . . . . 3 7

III. Stowarzyszenia ochrony własności ziemskiej . . . 3 8

IV. Stowarzyszenia handlu skór . . . . . 3 9

V. Spółki tkackie . . . . 4 1

VI. Spółki produkcyjne, handlowe i inne zarobkowe . . 42 V II. Stowarzyszenia ku celom humanitarnym . . . 4 4 Spis stowarzyszeń powstałych w roku 1887. I. Stowarzyszenia zaliczkowe . . . . . 4 5 II. Inne stowarzyszenia zarobkowe i gospodarcze . . 45

T a b e l e .

Bilansy stowarzyszeń zaliczkowrycli i kredytowych . . . 46

Stan z dniem 31. grudnia 1886. pożyczek zaciągniętych przez Towarzystwa zaliczkowe . . . . . 5 2

Statystyka członków stowarzyszeń zaliczkowych . . . 54

Bilansy innych stowarzyszeń zarobkowych i gospodarczych . . . . 5 7

Kasy oszczędności . . . 58

Bilansy Kas oszczędności . . . 60

1 S S S .

T r z y n a s t y Rocznik

stowarzyszeń zarobkowych i gospodarczych w Galicyi i W. Ks. Krakowskiśm.

4 3 ® * --- W iadom ości ogólne.

Liczba stowarzyszeń w roku 1885. (Dwunasty Rocz­

nik) w ynosiła:

zal. i kred. 197, spoż. 9, roln. 6, innych 85, razem 247.

w r. 1886. przybyło:

zal. i kred. 7, spoż 7, roln. •— , innych 3, razem 17.

razem 204, 16, 6 , 38, ogółem 264.

w r. 1886. u b y ło :

zal. i kred. 9, spoż. — , roln. — , innych 3, razem 12 ’) zostało zal. 195, spoż. j.6, roln. 6 , innych 35, ogółem 252 2)

*) B r o d y , Gal. Tow. handl.; B r z e ż a n y . Tow. handl. i k red .; K a m i o n k a s t r u m . , Spółka poż.; K a m i o n k a s t r u m i l o w a , K asa wspólna; L w ó w , Gal. zakład za­

staw. i kredyt. ; L w ó w , Stow poż. i oszczędn. dla ochr.

nieruch.; L w ó w , Gal. Towarz. dostawy wyrobów skó­

rzanych dla c k. arm ii.; R o h a t y n , Tow. kred.; S a ­ n o k , Tow. h. s k .; S a n o k , Tow. zal. urzędn.; S t r u s ó w , H. & Cr. G e se l.; S z c z e r z e c , Tow kred.

a) Z tych zamykało za rok 1886. rachunki 175 towa­

rzystw zaliczkowych i 40 innych, razem 2 1 5 ; otrzy­

maliśmy zaś wykazy od 214 stowarzyszeń. Resz a to ­ warzystw, powstałych w ciągu roku 1886. zamknie rachunki z końcem roku 1887

3) 19 t o w a r z y s t w n i e w e s z ł o w ż y c i e : B r z e ż a n y , Tow. handl. i kred. (1883); Cli o d o r ó w , Tow. zalicz.

(1877); D o b r o t w ó r , Sp. & Cr. V. (1883); D o l i n a , Tow. zal. (1883); D r o h o b y c z , mieszcz. tow. zalicz (1881); D r o h o b y c z , Zakład zastaw. (1881); K r z e ­ s z o w i c e , Tow. zal. (1875); L w ó w , pierwszy dom za- stawowy (1875); L w ó w , Tow. hr. kat. kliru archiep.

lwowskoi (1875); L w ó w , Stow. poż. i oszczędn. dla ochrony własności nieruch. (1884); N o w y S ą c z , Tow.

zal. (1874); M a n a s t e r z y s k a , Tow. zal. (1876); R a ­ d z i e c h ó w , K asa zal. (1883); R a w a r u s k a , Tow. zal.

(1876); Uh n ó w, Tow. zal. miejskie (1883); Uh nów.

Tow. zal. (1883); W o j n i ł ó w , Tow. kred. dla h. i p.

(1882); Z b o r ó w , Tow. kr. (1883); Ż u r a w n o , Tow.

zal. (1879).

Od początku ruchu stow arzyszeń powstało praw nie w Galicyi i W . Ks. K rakow skiem tow arzystw :

zal. i kred. 255, spoż. 19, roln. 7, innych 57, razem 338.

ubyło „ _ e n „ _j d ), „ _ n „ j n „ s e *) zost. zal. i kr. 195, spoż. 16, roln. 6, innych 35, ogółem 252 8) 9 t o w a r z y s t w p r z e s t a ł o i s t n i e ć b e z l i k w i - d a c y i : B r o d y , Tow. zal. (1873); B u r s z t y n , K asa zal. (1880): K r a k ó w , Tow. urzędn. (r. ?); S a n o k , Tow. zal. urzędn. (1874); S o k a l . (r. ?); S z c z e r z e c , Tow. kred. (1882); T a r n ó w , (1874); Ż ó ł k i e w , (r. ?);

Z a ł u c z e , Tow zal. (1880).

18 t o w a r z y s t w z l i k w i d o w a ł y p o z a s ą d o w n i e : B u e z a c z , Tow. zal. (1874); B u s k , Tow. kred. (1877);

K o ł o m y j a , Cr. & Vorsch. Ver (1883); K r a k ó w , Związek kred. (1874); K r o ś c i e n k o , Kasa zal. (1879);

O l e s z y c e , Tow. zal. (1867); P o m o r z a n y , Tow. wz.

kred. (1883); P r z e m y ś l , Tow. zal pow. (1872); R o ­ h a t y n , Tow. kred. (1882); R o h a t y n , sp. poż. (1882);

S a m b o r , Tow. zal kom przem. (1870); S a m b o r , Tow.

zal. „Jedność® (1879); S n s z y c a r y k o w a , Tow. zal.

(1875); S t r u s ó w , Stow. kred. ((883); T o p o r ó w , Kasa pożyczkowa (1883); T o p o r ó w , Tow. zal. (1870); T ł u ­ m a c z , Tow. zal. pow. (1875); Ż u r a w n o , Tow. zal.

rolne (1875).

8 t o w a r z y s t w l i k w i d o w a ł y s ą d o w n i e : K o ł o ­ m y j a , kauf. Sp. & Cr. V. (1881); K a m i o n k a s t r u m . , Spółka poż. (1881); K a m i o n k a s t r u m i l o w a , K asa wspólna (1882); L w ó w , Tow. zal. rolne (1874); L w ó w ,

„Unia® (1882); P o m o r z a n y , Tow. zal. (1881); P r z e ­ m y ś l a n y , Tow. kred. (1883); S z c z e r z e c , Hand. & Cr.

Gesell. (1883).

6 t o w a r z y s t w p o p a d ł y w k o n k u r s : B i a ł y k a ­ m i e ń , Tow. wz. kred. (1883); B u s k , Vorsch. Casse

„Gegens. H ilfe“ (1881); L w ó w , gal. kasa zal. (1871);

L w ó w , gal. zakład zast. i kred. (1877); L w ó w , Tow.

kred. miejskie (1874); T o p o r ó w , Spółka kred. (1882).

*) 2 z l i k w i d o w a ł y : S a m b o r , Tow. spoż. (1878); S t a ­ n i s ł a w ó w , Tow. spoż. i prod. „Ul“ (1874).

1 p o p a d ł o w k o n k u r s : K r a k o w i e c , Tow. spoż.

(1883); nie wspomina się tu o Towarzystwie spożywczem w B u s k u , które było prywatuem i krótko istniejącein przedsiębiorstwem.

IV W edług czasu p o w s t a n i a n a s t ę p s t w o stow arzy- szeń jest tak ie:

W r. 1860 powstało stow. 1 z przeniesienia 56

n 1864 _n 71 1 W r. 1876 powstało stow. 13

71 1865 _n 11 1 » 1877 » TJ 14

71 1867 71 71 2 „ 1878 11 11 10

71 1868 71 71 1 „ 1879 _{11 11} 9

71 1869 71 n 2 „ 1880 _{JJ 11} 16

71 1870 71 71 5 „ 1881 11 11 24

71 1871 n 71 4 „ 1882 11 11 17

n 1872 71 n 3 „ 1883 11 11 26

77 1873 71 n 5 „ 1884 11 11 22

71 1874 77 n 18 „ 1885 ₁₎ 11 28

71 1875 n 71 13 „ 1886 11 1 1___ 17

do przeniesienia 56 razem 252

W dwu sądach krajow ych (Kraków, Lwów) i jed en a­

stu sądach obwodowych zarejestrow ane zostały stow arzy­

szenia w następującej liczbie:

W sądzie obwodowym w Brzeżanach zarejestr. 10 stow.

» » w Kołom yi „ 11 „

do przeniesienia . . 21 stow.

s) L w ó w , dom komisowy (1878) n i e w s z e d ł w ż y c i e . 6) 10 t o w a r z y s t w n i e w e s z ł o w ż y c i e : B r o d y , gal.

Tow. handl. (1883); K o m a r n o , Tow. lian. skór (1882);

K r a k ó w , Tow. ochr. własn. ziem. (1882); L w ó w , Tow.

posłag. (1875); L w ó w , pierwsza spółka miodowa (1881);

L w ó w , galic. tow. komisowe (1881); L w ó w . „W zaj.

pom.“ (1881); L w ó w , spółka dla handl. wiejsk. (1882);

L w ó w , Tow. związk. drukarni „Ognisko" (1883); L w ó w , gal. tow. dostawy wyrobów skórzanych dla c. k. armii (1885)

4 t o w a r z y s t w a z l i k w i d o w a ł y p o z a s ą d o w n i e : L w ó w , tow. do wydawn. książek szkoln. (1874); L w ó w , tow. prod. szewców „Praca* (1872); L w ó w , tow. przem (1874); S t a n i s ł a w ó w , spółka magaz. szewców (1877).

4 t o w a r z y s t w a l i k w i d o w a ł y s ą d o w n i e : L w ó w , Tow. magazynowe grajzlerów (1873); L w ó w ; gal. tow.

handl. (1882); S a n o k , Tow. handlu skór (1884); Ś n i a- t y n , (z r. ?).

4 t o w a r z y s t w a p o p a d ł y w k o n k u r s : J a r o s ł a w , Tow. h. sk. (1881); L w ó w , Tow. prod. krawców (1871);

L w ó w , Tow. posługaczy publ. (1876); L w ó w , Tow.

krawców „Postęp* (1884).

7) 30 towarzystw nie weszło w życie, 9 przestało istnieć bez likwidacyi, 24 zlikwidowały pozasądownie, 12 likw i­

dowały sądownie, 11 popadło w konkurs.

8) W wykazach naszych pominęliśmy: O g ó l n y r o i n i c z o- k r e d y t o w y z a k ł a d d l a G a l i c y i i B u k o w i n y , spółka zarejestr. z nieogr. poręką, gdyż zakład te n , chociaż przyjął formę stowarzyszenia, przecież w gruncie rzeczy je st spółką kapitałową, a nie stowarzyszeniem osobistem.

W stowarzyszeniu tern istnieją udziały po 10 zł., których liczba jest dowolną, jednakowoż czynne prawo wyborcze na Walnych zgromadzeniach mają tylko delegaci powiatów i dłużnicy hipoteczni z sumą zwyż 10.000 zł. i wierzy­

ciele zakładu z sumą zwyż 25.000 zł., co najmniej na 3 lata w Zakładzie ulokowaną. Zakład ten wydawał listy dłużne, których jeszcze było 115.700 zł. w obiegu dnia 31. grudnia 1886. Własny zaś fundusz Zakładu (kapitał zakładowy) wynosił: 150.000 zł.; udziały członków 35.970 z ł.; udzie­

lone członkom pożyczki hipoteczne 471.764 zł. 93 c t.;

zaliczki 199.794 zł.; weksle eskontowane 18.376 zł. 55 ct. — W Bocznikach naszych pomijamy także S p ó ł k ę m a g a z y n o w ą s t o l a r z y l w o w s k i c h , gdyż ta ma wszelkie znamiona spółki komandytowej.

W sądzie krajow ym w

z przeniesienia . . K rakow ie zarejestr.

21 stow . 17 „

„ „ we Lwowie 77 37 „

„ obwodowym w Nowym Sączu 77 14 „

u u w Przem yślu 77 29 „

11 11 w Rzeszowie 77 17 „

11 11 w Samborze 77 24 „

11 77 w Stanisławowie 77 18 „

11 11 w Tarnopolu 77 21 „

11 11 w Tarnowie 77 20 „

11 11 w W adowicach 77 10 „

11 11 w Złoczowie 77 22 „

nierej estro w any ch

razem . . . . 250

2 ogółem . . . 252

Z ogólnej liczby stow arzyszeń istniejących — zareje­ strow ane z o s ta ły : o poręce n ieo g ra n ic z o n e j...130

o poręce o g r a n i c z o n e j ... 120

r a z e m ...250

n ie r e je s tr o w a n e ... 2

ogółem . . . 252 czyli stow arzyszenia o poręce n i e o g r a n i c z o n e j stano­

w ią 51'58°/0 , o o g r a n i c z o n e j 47 ‘69°/0 , a n i e r e j e ­ s t r o w a n e 0 '7 9 p/0 ogólnej liczby istniejących stow arzyszeń.

W idzim y więc, że i w tym roku — jakkolw iek niezna­

czny — bo tylko 0-32°/0 w y no szący — je s t przyrost stow a­

rzyszeń o poręce ograniczonej, na co przew ażnie w pływ ają stow arzyszenia t. zw. żydowskie i stow arzyszenia spożyw­

cze, produkcyjne i handlowe, k tó re praw ie w szystkie o po­

ręce ograniczonej powstają.

Z tej liczby stow arzyszeń powinno było nadesłać zamknięcie rachunkow e 215 *), nadesłało zaś 214.

Stow arzyszenia te liczyły członków :

a) zaliczkowe i k r e d y t o w e ... 115.411 b) i n n e ... .... . 5.020 razem . . . . 120.431 (W r. 1885.: 115.460).

Posiadają k ap itału własnego, a m ianow icie:

w udziałach 2) ... 4,655.694-02 w funduszu rezerw ow ym 3) . . . . 706.881-59

razem . . . 5,362.575-61 w r . 1885.: 211 stow arzyszeń: 5,247.808-37

K a p i t a ł y o b c e , którym i nasze stow arzyszenia ro z ­ porządzały, pochodziły z w kładek oszczędności, pożyczek od osób p ry w a tn y c h , lokacyi funduszów publicznych i po­

życzek od innych zakładów finansowych.

D z i a ł w k ł a d e k o s z c z ę d n o ś c i utrzym yw ały tylko stow arzyszenia kredytow e, spółki rolnicze i to w arzy­

stw a ochrony własności ziemskich, z któ ry ch pierwsze zgro-

*) K tóre zamykały rachunki za r. 1886.

2) Tow. zal. i kred. 4,317.002-45 3) 664.392-56 I n n e ... 338.691-57 42.489-Q3_

razem . . 4,655.694-02 706.881'59

Daadziły z 31. grU(l nia i 886. kwotę . . . . 9,775.846-39 dru§ i e ... 287.777-02 razem . . . . 10,063.623-41 a gdy w roku 1885. w kładki oszczędności

wynosiły ł ą c z n i e ... 8,973.968-82 Wl(tC przyrost wynosił w r. 1886.: 1-07°/0 t / p 1,089.654 59

P o ż y c z k i u o s ó b p r y w a t n y c h zaciągały tylko Wyjątkowo mniejsze stow arzyszenia zaliczkowe (jak Tabl. II.

"•6 0 7 zł. 33 ct.) i niektóre stow arzyszenia niezaliczkowe, J^k Tow arzystw o spożywcze i inne. N adto stow arzyszenia dające kupieckie stosunki, m iały w obiegu weksle lub nie- załatwione rachunki za dostarczane tow ary, m atery ały i t. d.

^■dy jednak kw oty te są nieznaczne i w ogóle w interesach tego rodzaju zbyt drobiazgowe zestaw ienia są zbyteczne, przeto w Rocznikach naszych w tym kierunku zestaw ień żadnych nie czynimy.

L o k a c y e f u n d u s z ó w p u b l i c z n y c h pochodziły

°d władz autonom icznych z łączną kw otą w stow arzysze­

niach zaliczkowych 132.925 zł. 04 ct. w. a.

P o ż y c z k i o d i n n y c h z a k ł a d ó w k r e d y t o- w y c h stanow iły w ubiegłym roku po w kładkach oszczęd­

ności najw ażniejsze źródło, z którego stowarzyszeniom ka- Pńaly 0bCe dochodziły i to w równej mierze dla wszystkich T0(W jów stowarzyszeń. Szczegółowe w ykazy nasze odnoszą SlS tylko do stowarzyszeń z a l i c z k o w y c h — znajdzie tam CzPtelnik dostateczny m atery ał do w łasnych spostrzeżeń,

^keąc jednak dać obraz ogólnego stosunku naszych insty- tUcyi z innym i zakładam i kredytow ym i wypada jeszcze Poczynić niektóre uwagi.

A u s t r o - w ę g i e r s k i B a n k wykazuje w tym roku nieco większą kwotę udzielonych kredytów Tow arzystw om Zaliczkowym i i n n y m , co jest tern pożądańszem , iż jest to kredyt najtańszy, m ający w płynąć na obniżenie stopy pro­

centowej u naszych stowarzyszeń. Dodawszy do wykazu

^ tabeli II. kredyty, z k tó ry c h korzystały niezaliczkowe stowarzyszenia, otrzym am y kwotę 800.000 zł., k tó ra w sto­

sunku do ilości Tow arzystw istniejących i do rozm iarów łch czynności m ogłaby być większą.

G a l i c y j s k a K a s a O s z c z ę d n o ś c i w e L w o w i e Jest tym zakładem , do którego zawsze najchętniej i n aj­

pewniej stow arzyszenia nasze się udają. Stow arzyszenia Wszystkich kat9goryi (z dodaniem nieobjętych wykazem W II.) w inne były Gal. K asie Oszczędności 31. grudnia

^86. łączną sumę 863.813 zł. 71 ct. w. a.

B a n k k r a j o w y udziela stowarzyszeniom kredytu ezpośredniego na weksle i sk ryp ty z dotacyi na te n cel Vznaczonej, k tóra w r. 1886. wynosiła 500.000 zł.

Oprócz tego udziela B ank krajow y młodszym Towa- 'tystwom kred y tu cenzuralnego (pośredniego), a T ow arzy­

szo m będącym zastępstw am i B an ku dotacyę kasową. Ze-

^ w ie n ie ty ch kredytów, oraz stosunek tej in sty tu cy i z To­

warzystwami podajem y poniżej.

I K r a k o w s k i e m u T o w a r z y s t w u W z a j e m n y c h O e z p i e c z e ń pozostały w inne stow arzyszenia zaliczkowe łBne w tym roku łączną k w o tę : 382.438 zł. 49 ct.

Z p r o w i n c y o n a l n y c h K a s o s z c z ę d n o ś c i E dytow ały nasze stow arzyszenia następujące K a s y : Bo­

c h n ia , Drohobycz, Jasło, K raków , P rzem y śl, Sambor, Tar­

nopol i Tarnów z łączną kw otą 215.328 zł. 78 ct. Z kre­

dytu tego k orzystały tylko stow arzyszenia zaliczkowe.

T o w a r z y s t w o z a l i c z k o w e w e L w o w i e zasiliło w r. 1886. stow arzyszenia kredytem 121.839 zł. 96 ct. wli­

czając i k red y t udzielony stowarzyszeniom niezaliczkow ym . I n n e z a k ł a d y f i n a n s o w e tylko drobnym i kwo­

tam i udzielały k red y tu stow arzyszeniem ; B ank „Slavia“

w Pradze praw ie zupełnie wycofał k a p ita ł, dawniej w dość znacznej sumie lokowany u stowarzyszeń.

Nim przejdziem y do szczegółowego rozbioru, dodam y zwyczajem la t dawniejszych uw agi co do u jem n y c h — zda­

niem naszem — s tr o n , których w organizacyi i prow adzeniu naszych stow arzyszeń unikaćby n ależało :

Z a m i e n i a n i e poręki nieograniczonej n a ograniczoną nie powinno być d o p u s z c z a l n e m , jak o z k rzyw dą dla wierzycieli połączone;

w stow arzyszeniu powinien być tylko je d e n , a n ie więcej udziałów ; wysokość udziału jak oteź i sposób tw o­

rzenia takowego pow inny być w statucie określone;

praw o głosu na W alnych zgrom adzeniach i w yboru biernego pow inien mieć każdy członek bez względu n a ilość udziałów ; statu tem powinno być zastrzeżone jed y n ie pewne m inim um wpłaconego udziału, upraw niające do b ra ­ nia udziału w W alnych zgrom adzeniach;

praw o przenoszenia udziałów n a osoby inne, choćby za zezwoleniem D y rek cy i, niezgodne j e s t z duchem sto­

w arzyszeń, lecz jest naśladow nictw em spółek o ak cyach im ie n n y c h ;

takiem samem naśladownictw em je s t postanow ienie, że udział nie w płacony w term inie przepisanym , przepada na rzecz stow arzyszenia, co naw et sprzeciw ia się u staw ie z 9. kw ietnia 1873;

członek powinien wykonyw ać swe p ra w a osobiście, a nie przez pełnomocników, w yjątek stanow ić tylko m ogą instytucye zbiorowe;

osoby nieletnie nie pow inny należeć do sto w arzyszeń;

członkowie D yrekcyi pow inni być n a czas w ybierani, a nie stale m iano w ani; szczególnie niew łaściw em je s t po ­ stanow ienie s ta tu tu , że pewne osoby w y b ie ra się do Z a ­ rządu „na czas trw an ia stow arzyszenia11;

D yrekcya pow inna składać się z trzech członków, o rów nych praw ach i z n a cz e n iu , kasyer i k o ntro lo r po­

w inni należeć do D yrekcyi;

członkowie Dj^rekcyi nie pow inni należeć do R a d y nau orczej (jak w tow arzystw ach a k c y jn y c h );

w ynagrodzenie członków D yrekcyi nie powinno pole­

gać na prow izyi od udzielanych pożyczek lub od o b ro tu , jedynie w miejsce lub obok stałej płacy w łaściw ą je s t t a n ­

tiem a z c z y s t e g o z y s k u ;

ogłaszanie rachunków rocznych jest obowiązkiem sto­

w arzyszeń; zaleca się szczególnie ogłaszanie rachunków i spraw ozdań rocznych drukiem ;

b y t stow arzyszenia je s t zagrożony, g d y zaległości ta ­ kie przyjm ują rozm iary, iż odsetki zaległe nie stoją w n a ­

V I leżytym stosunku do w łasnych funduszów stow arzyszenia, a zw łaszcza, g d y przew yższają zysk czy sty ; dyw idenda w takim razie w ypłaca się nie z rzeczywistego, lecz ze spodziewanego zysku; ta k samo rzecz się m a gdy w tow a­

rzystw ach niezaliczkow ych wydaje się tow ar, produkty i t. d.

członkom n a k r e d y t , a kredy ty te przechodzą siły m a­

jątk o w e stw a rz y sz en ia ;

niew łaściw em je s t, gdy stow arzyszenia udzielają oso­

bom pry w atn y m t. zw. ż y r a z g r z e c z n o ś c i (G efuelliy- Jceitsgiro) do innych in sty tu cyi; nie powinno się to dziać an i za darm o, ani za opłatą prow izyi;

obow iązki kom isyi kontrolującej pow inny być ściśle w y k o nyw an e;

zarząd stow arzyszenia nie pow inien polegać n a samem zau fan iu , lecz trzym ać się ściśle, w innych zakładach pie­

niężnych lub handlow ych przyjętych rygorów i odpowie­

dzialności w obec władz stow arzyszenia i publiczności; bo­

wiem stow arzyszenia są zakładam i p u b l i c z n y m i , a nie przedsiębiorstw am i.

Z w iązek stow arzyszeń.

W roku 1886/7 przystąpiły do Związku stowarzyszeń 3 nowe stow arzyszenia, natom iast w ystąpiło 1 a jedno zlikwidowało. Związek liczył zatem w r. 1886/7 108 sto­

w arzyszeń: Andrychów, Biała („W zajem na pomoc)11, Bełz, B iecz, B irc z a , B ochnia, Bołszowce, B o b rk a , Borszczów, Brzesko, Cieszanów, Cieszyn 2 , D ąbrow a 2 , Dobczyce, Do- b ro m il, Drohobycz 2 , G liniany (Tow. zal.), Glińsko (Tow.

garncarzy), Głogów, Gorlice, Grybów, Jaro sław (Tow. zal.), Jaryczów (K asa zal.), Jasło (Tow. zal.), Jaw orów , Jo rd a ­ nów, K ałusz 2 (Tow. zal. i Tow. spożywcze), Kańczuga, K olbuszow a, Kołom yja 2 (Tow. zal. i Spółka handlowa), Kom arno, Kozowa, K raków (Tow. zal.), K rakow iec (Stow.

zal.), K ry n ic a , K ulików , Lim anow a 2 , Lubaczów (Tow.

zal.), Lwów 10: (Tow. zal., Tow. urzędn. galic. dróg żel., I. Zw iązkowa dru k arn ia, Tow. handlu skór, Tow. spoż., Tow. urzędn. poczt., Tow. wzaj. kred., Tow. robotników kraw ieckich „P raca11, Tow. robotników stolarskich „Zorza11, Pow. Tow. zal.), Ł ań cu t 2 , Maków, M aryam pol, Mielec 2, Mikołajów, M ilów ka, M ościska, N adw orna, Nowy Sącz, Oświęcim, Pilzno, Podgórze, Podhajce, Przem yśl 3 (Tow.

zal. rolne, K asa zal., Stow. bankowe), Przem yślany (Tow.

zal.), Kadłów, R adom yśl, Kadym no (Tow. powroźnicze), Radziechów , R ohatyn , K ozdól, Rożniatów, R udki 2 (Tow.

zal. i Spółka handlowa), Sam bor (Tow. zal.), Sądowa W i­

sznia, Sędziszów 2 (Tow. wzaj. kred. i Tow. handlu skór), Sieniaw a (Tow. zal.), S k ałat, Skole, S n iaty n , Sokal, So­

kołów, Stanisław ów (Bank zaliczkowy), S tryj (Tow. zal.), Sułkowice, Szczerzec, Tarnów (Tow. zal.), Tłumacz (Oszczęd­

ność), T yśm ienica, U strzyki dolne, W ykoty, Zakliczyn, Zakopane, Zaleszczyki, Z b araż, Zborów, Złoczów i Żółkiew.

Skład zarządu Zw iązku po wyborach dnia 1. listopada 1886. był następujący:

P a tro n : Dr. Tadeusz Skałkowski.

Zastępca P a tro n a : miejsce nieobsadzone.

W y d z ia ł: A ntoni Żabicki (wiceprezes), A dolf Ale*

ksan d ro w ic z , Dr. Bronisław D u lęb a, Dr. B ernard Gold­

ma n , W ładysław K em pner, Dr. M aryan Krówczyński, Te­

ofil M erunowicz i Dr. Stanisław Starzyński.

Sekretarz Związku stowarz. zarób, i gosp. i odp. re­

daktor czasopisma „Związek11 : W ładysław Terenkoczy.

L u stra to r: A dolf K ornberger.

U rzędnik: W ładysław Żelechowski.

B an k krajow y k rólestw a G alicyi i Lodome- ry i w raz z W . Ks. K rakow skiśm .

W r. 1884. zorganizow ał B a n k k r a j o w y K r ó l e ­ s t w a G a l i c y i i L o d o m e r y i w r a z z W. Ks . K r a ­ k o w s k i e m w myśl §§. 56—58 swego statu tu osobny oddział dla stowarzyszeń zarobkowych i gospodarczych, upo­

sażając go kw otą 500.000 zł. K red y t w tym oddziale za­

pewniony je s t dla stow arzyszeń za opłatą, o 1 procent niższej prowizyi, od każdoczesnej stopy procentowej B anku.

W r. 1886. akredytow anych było w tym oddziale B anku 102 stowarzyszeń, które w ciągu roku 1886. zeskontowały 2720 sztuk weksli i skryptów na sumę łączną 1,338.808 zł. 03 ct., a z dniem 31. grudnia tegoż roku pozostały w inne na 600 weksli i skryptów kw otę: 305.074 zł. 68 ct.

L istę kredytow ą dla tego oddziału ustanaw ia corocznie o s o b n y k o m i t e t c e n z o r ó w .

Oprócz kred ytu specyalnego (bezpośredniego), udziela B ank krajow y stowarzyszeniom także kredytu w drodze zwykłego r e e s k o n t u w e k s l i — w sposób przyjęty dla innych klientów Banku.

W ogóle były 84 stow arzyszenia (69 zal. i 15 innych) winne Bankow i w kredycie s p e c y a l n y m i o g ó l n y m z dniem 31. grudnia 1886. kwotę 533.337 zł. 35 ct. (wraz z dotacyą kasową u stow arzyszeń, będących zastępstw am i Banku).

W r. 1884. weszła również w życie organizacya Z a- s t ę p s t w B a n k u k r a j o w e g o na podstawie instrukcyi, które B ank w porozumieniu ze Związkiem stow arzyszeń zarobkowych i gospodarczych ułożył.

Na 49 zorganizow anych dotąd zastępstw, powierz}7!

B ank krajow y 43 stowarzyszeniom, a m ianowicie: Bi e c Z , Tow. wzaj. kred.; B o b r k a , Tow. zal.; B r z e s k o , . ToW’

zal.; C i e sz a n ó w, Tow. zal.; D ą b r o w a , Tow. zal.; D « ' l a t y n , B ank zal. „N adzieja11; D o b r o m i l , Tow. ż abi D r o h o b y c z , Tow. zal.; G l i n i a n y , Tow. zal.; J a s ł o ? Tow. zal.; J a r o s ł a w , Tow. zal.; J a w o r ó w , Tow. zal- ’ K a m i o n k a s t r u m i l o w a , Pow. Tow. zal.; K o ł o m y j a ? Spółka handl.-roln. przem .; K r o s n o , Tow. zal.; L i m a ­ n o w a , Tow. zal.; L w ó w , powiat. Tow. zal.; Ł a ń c u b Tow. zal.; M a k ó w , Stowarz. pożyczk.; M i e l e c , Tow. zab?

M o ś c i s k a , Tow. zal.; N o w y S ą c z , K asa zab; Oś wi <T c i m , Stow. poż. i oszczędn.; P o d h a j c e , Tow. z a l.; P r z 0 m y ś l , Tow. zal. rolne.; P r z e m y ś l a n y , Tow. zal.;

d z i e c h ó w , Tow. zal.; R o h a t y n , Tow. zal.; R u d k i ? Tow. zab; R z e s z ó w , Tow. zal. i k red .; S a n o k , pow ia^

Tow. zal.; S a m b o r , Tow. zal.; Ś n i a t y n , ^{T o w .} zal.;

y i i

k a l , Tow. zal ; S t a n i s l a w ó w , Spółka handl. ro ln .;

S t r y j , Tow. zal.; T a r n o p o l , B ank pow iat.; T a r n ó w , Tow. zal.; T ł u m a c z , Tow. kred. „Oszczędność“ ; Z a l e ­ s z c z y k i , Tow. zal.; Z b a r a ż , Tow. zal.; Z ł o c z ó w , Tow. zal. i Ż ó ł k i e w , Tow. zal.

Fundusz zaopatrzenia funkcyonaryuszów stow arzyszeń zarobkow ych i gospodarczych.

Po m yśli uchwały V II. W alnego zgrom adzenia dele­

gatów Związku Stowarzyszeń z dnia 11. g rudnia 1881.

założony został w r. 1882. f u n d u s z z a o p a t r z e n i a f u n k c y o n a r y u s z ó w s t o w a r z y s z e ń zarobkow ych i gospodarczych. S ta tu t tego funduszu p rzyjęty został do wiadomości c. k. N am iestnictw a uchw ałą z dnia 2. lutego 1882. 1. 7441., a zm iany onego uchwałą z dnia 5. stycznia 1885. do 1. 79.313.

Uczestnik obowiązany je st płacić: 4°/0 od stałej płacy miesięcznej, 10% od tantjem y i rem uneracyi i 20"/0 od podwyższenia płacy; drugie tyle płaci stowarzyszenie,

^ którego służbie uczestnik pozostaje. W ten sposób two- r zące się udziały stają się po 5 latach należenia do fundu- S2U własnością członka, a w razie śmierci jego, — własno­

ścią żony i dzieci. U działy nie mogą być cedowane na Osoby trzecie. W w yjątkow ych tylko wypadkach może bezżenny i bezdzietny członek wskazać z góry przy w stą­

pieniu do funduszu osobę spokrew nioną, jako ew entualną spadkobierczynią.

Liczba członków z końcem roku 1886/7. wynosi 89.

Zarząd fu n d u szu :

P rezes: Dr. M a r y a n K r ó w c z y ń s k i ; zastępca prezesa: N a r c y z U l m e r .

Członkowie z grona W ydziału Zw iązku: Dr. G o l d ­ m a n B e r n a r d i M e r u n o w i c z T e o f i l .

Członkowie z grona uczestników : K o r n b e r g e r A d o l f , J a w o r o w s k i H i l a r y , R o j e k M a r y a n i T e r e n k o c z y W ł a d y s ł a w .

W edług V. Zam knięcia rachunków z 30. czerw ca 1887. należało do fu n d u szu :

1. Lwów, Towarzystwo zaliczkow e. . z 6ma uczestnikam i 2. Nowy Sącz, K asa zaliczkowa . . z 1 „ 3. Drohobycz, Towarzystwo zaliczkowe z 2 „ 4. Rohatyn, Towarzystwo zaliczkowe z 3 „ 5. Bircza, Towarzystwo zaliczkowe . z 1 „ 6. Radziechów, Towarz. zaliczkowe . z 1 „ 7. Lwów, Towarzystwo spożywcze . z 3 „ 8. Limanowa, Towarzystwo zaliczkowe z 1 „ 9. Ł a ń c u t, Towarzystwo zaliczkowe z 2 „ 10. Lwów, Towarzystwo handlu skór z 3 „ 11. Lwów, Związek stow arzyszeń . . z 3 „ 12. B obrka, Towarzystwo zaliczkowe z 1 „ 13. Drohobycz, Towarz. handlu skór . z 1 „ 14. Lwów, Powiat. Towarz. zaliczkowe z 2 „ 15. Przem yśl, Przem yska K asa zaliczk. z 1 „

*6. Stanisławów, B ank zaliczkowy . . z 1 „ Mościska, Tow arzystw o zaliczkowe z 1 „ Gorlice, Towarzystwo zaliczkowe . z 3 „ R u d k i, Towarzystwo zaliczkowe . z 3 „

Razem 19 tow arzystw z 39ma uczestnikam i,

których udziały wynosiły łącznie z dopisaną za r. 1886/7.

11'/, % dyw idendą 16.135 zł. 35 ct. w granicach od 20 zł.

61 ct. do 2.149 zł. 92 ct.

Fundusz zaopatrzenia m iał w r. 1886/7. czystego zy­

sku 1.525 zł. 17 c t., który powstał z odsetek, wpisowego i odpisanych udziałów.

B i l a n s za rok 1886/7:

S t a n c z y n n y : Lokacye 15.797 zł. gotówka 1.095 zł.

68 ct. — Razem 16.892 zł. 68 ct.

S t a n b i e r n y : U działy bez dyw idendy 15.352 z ł . 51 ct. czysty zysk 1.525 zł. 17 ct. procent naprzód p o ­ brany 15 zł. Razem 16.892 zł. 68 ct.

IV. W alne zgrom adzenie funduszu odbyło się d n ia 31.

października 1886. we Lwowie przy udziale 17 delegatów , reprezentujących 19 towarzystw.

Stow arzyszenia zaliczkow e i kredytow e.

Z pozostałych z r. 1885. 197 tow arzystw zaliczko­

w ych ubyło: 9, r e s z t a ... 188 w r. 1886. przybyło n o w y c h ... 7

razem więc istniało tow arzystw zaliczkow ych . 195 Z 7 nowych stow arzyszeń 5, a z daw niejszych 14 nie zam ykało rachunków za r. 1886. ta k , że łącznie powinno było zam knąć rachunki za rok 1886.: 176 tow arzystw , a otrzym aliśm y zam knięcia rachunkow e od 174, co do jednego podajemy’ cyfry z X II. R ocznika; jedno stow arzyszenie nie nadesłało bilansu.

Liczba członków u 175 tow arzystw zaliczkowych wzmogła się w ostatnim roku o 10'38°/„ i wynosi 15.411

z wpłaconym i u d z i a ł a m i ... 4,317.002-45 i funduszem r e z e r w o w y m ... 664.392'5]6 razem własne fundusze . . . . 4,981.395 01 Fundusze obce:

w w kładkach oszczędności . . . . 9,775.846-39 w długach s t o w a r z y s z e ń ... 2,682.445-33 razem . . 12,458.291-72 Skutkiem czego stosunek obcego do w łasnego k a p i­

tału wynosił jak : 2 ‘50 : 1, podczas gdy w roku zeszłym b y ł ja k : 2'32 : 1.

Pożyczek udzielono w ciągu r. 1886.: 31,924.892 z ł.

20 ct., o 399.550 zł. 63 ct. więcej, ja k w roku poprzednim . Do bilansu za r. 1886. pozostało u c zło n k ó w : 16,632.886 zł. 31 ct. *), czyli o 939.927 zł. 42 ct. więcej, ja k z po­

czątkiem roku.

Z cyfer powyższych widzimy, że

w przecięciu przypada n a jedno towarz., n a 1 członka członków ... 659

u d z i a ł ó w ... 24.668-56 37-45

*) D odać do tego sta n pożyczek udzielonych członkom w spółkach roln iczy ch : 1,098.621 zł. 90 c t ., a w to w a rz y stw a c h ochrony w łasności ziem skiej: 240.651 zł. 87 c t . , o trz y m a m y razem ; 17,971.960 zł. 08 ct. w. a.

funduszu rezerwowego . . . . w kładek oszczędności . . . . k red y tu bankowego i t. d. . . udzielonych w r. 1886 pożyczek . ze stanu pożyczek z 31. grudnia 1886.

3.796-53 5-75

55.861-97 84-70

15.271-11 23-24

182.427-95 276-62 95.045-06 144-11

W interesie pożyczkowym utrzym yw ały się stow arzy­

szenia w granicach właściwych ich sile i celom , a więc ze względu n a szczupły zakres in te re s u , udzielano przeważnie k r e d y t u w g r a n i c a c h o k r e ś l o n y c h i ta k :

69 tow arzystw nie przekraczało w udzielaniu kredytu kw oty 500 zł.

87 tow arzystw nie przekraczało kw oty 1.000 zł.

36 udzielały kredytu nad 1.000 zł. aż do 5.000 zł.

6 udzielały kredytu do 10.000 zł.

21 tow arzystw nie miało stałej norm y dla najw ięk­

szej możliwej pożyczki dla jednego członka, u 2 urzędni­

czych tow arzystw m axim um k red y tu stosowało się do w y­

sokości rocznej płacy k lie n ta ; o 4 tow arzystw ach nie m am y w tym względzie wiadomości. K rakow skie Towarzystwo wzajem nego kredy tu udziela znaczniejszych pożyczek, prze­

chodzących granicę 10.000 zł.; jed n a k ż e i niektóre inne tow arzystw a, które w regulam inach określają najw yższą k w o tę, do której się członkom pożyczek udziela, przekra­

czają nieraz takow ą za osobną wszakże uchw ałą swej R ady nadzorczej.

Ż e — pod względem ustanow ionych t e r m i n ó w s p ł a ­ t y nie odstępują stow arzyszenia od norm y udzielania na term in a krótkotrw ałe, przew ażnie do spłaty ratalnej w je ­ dnym roku, świadczy cyfra pożyczek udzielonych w ciągu rok u 1886. praw ie niezm ieniona w stosunku do roku zeszłego, a określająca, że kw ota rozpoźyczona między członków 2 razy w ciągu roku się obróciła. W szakże ze zestaw ień szcze­

gółowych łatw o przekonać się można, jak ie tu różnice za­

chodzą i jak ie niektóre tow arzystw a małe m ają obroty, udzielając kilko! etniego, stałego, często hipotecznego kre­

d y tu , a inne znaczne czynią obroty, udzielając coraz chę­

tniej 3-miesięcznego kredytu na podstaw ie eskontu weksli.

O czyw ista, że zazwyczaj i tu m askuje interes wekslowy w łaściw y interes rataln y przy 3-m iesięcznych, tak u ta r­

ty ch ju ż 10°/0-wych upłatach z kapitału.

I n t e r e s z a s t a w n i c z y prow adzą tylko Tow arzy­

stw o zaliczkowe w K ołom yi, i B an k zaliczkowy w S ta­

nisławowie.

K o s z t a a d m i n i s t r a c y j n e wynosiły w roku 1886.:

337.342 zł. 13 c t ., czyli w stosunku do kapitału obroto­

w ego: 2-40°/0 w stosunku do sum y udzielonych w ciągu roku pożyczek: 1'06% , a 0'27°/0 w stosunku do ogólnego ru ch u kasowego. W porów naniu z rokiem zeszłym widzim y m niej pom yślny stosunek w pierw szem zestawieniu o 0 5 4 , w drugiem o 0 0 6 , a w trzeciem ten sam ja k w r. zeszłym.

Podajem y następnie tabelkę w yjaśniającą s t o s u n e k

o d s e t e k p o b i e r a n y c h o d p o ż y c z e k .

Klasa (Classe)

P r o c e n t, ja k i pobierały

tow arzystw a zaliczkowe

(Z in s fu s s von D arlehen)

L iczba ich w r. 1885.

(Z a h l der Genossen- sch a ften im J a h re 1885)

L iczba ich w r. 1886.

(Z a h l der G enossen- sch a ften im J a h re 1886)

K w ota udzielonych poży­

czek według- tej stopy pro­

centow ej z r. 1886.

(S u m m ę der nach diesem Z in s fu ss e ertheilten Cre-

d ite im J . 1886).

I.

do (bis) 12%

1 2 - 9 % 1 2 - 8 „ 12, 10, 9 ,8 „

7

i ! h

22.925-—]

9.49655 > 59.465-73 27.044-18J

n . do (bis)

H ° /o

11 % 11, 10, 9 ,8 „ 3

1 } * 37.620-80/1 77-031'22

III.

do (bis) 10%

10 % 91 „ 9 1 - 9 „ 1 0 - 9 „ 10, 9, 8 „ 1 0 - 8 „ 1 0 - 7 „ 1 0 - 5 5 „

26 17

1 1 4 1 3 1 1

• 29

366 30 >34 267.468-12 22.007-98 297.033-74 10.095-92 171.869-23 107.659-71 61-552- - J

1,303.98704

IV.

do (bis)

9%

9 % 9 - 8 „

85 » 8 5 - 8 „ 8, 75, 7 „ 9, 8, 7 „ 9 - 7 „ 9, 7, 6 „ 8 5 - 6 5 „

45 28

9 2 2 1 2 2 1 1

48

1,469.861-40 1,208.889-36 740.615.62 1,578.701-83 35.484.—

64.511-50 199.897-18 27.420-09 722.406-65

• 6,047.787-63

V.

do (bis)

8%

8 % 8 - 7 „ 8 - 6 „ 75 n

75 56

5 0- 1 . 70

5,457.977 96 1,845.433-72 888.396-95 1,591.468-69

9,783.277-32

VI.

od i niżej

(von u.

unter)

7%

7 % 7 - 6 „ 65 „ 6 - 5 5 „ 6 » 4 „

16 10

2 2 1 2 1

18

1,041.469-48 2,171.862-94 442.038-19 10.243.184-04 742.816.61 11.972-—

14,653.343.26

1 tow arzystw o nie ■wykazało wcale ile pożyczek udzieliło w ro k u 1886.

K olum na 6. tablicy I. zaw iera potrzebny m ateryał do zestaw ienia s t o p y p r o c e n t o w e j o d w k ł a d e k o s z c z ę d n o ś c i , z czego widzimy, że 3—6% płaciło 1 to­

w arzystw o; 4 - 5 % 43; 4 - 6 % 1; 5 % % 4 ; 5 - 6 % 2 8 ; 5 - 6 % % 1; 5 - 7 % 3; 6% 71; 6 - 6 % % 3; 6 - 7 % 6; 6 - 8% 4 ; 7% 7; 8°/0 1; 1 tow arzystw o nie miało w kładek oszczędności, a 1 tow arzystw o nie wykazało stopy pro­

centowej.

W r. 1886. w ykazują stratę tylko 3 tow arzystw a za­

liczkowe: K r a k o w i e c , Stow. zal.; S t r y j , Tow. kred. i oszczędn.; T ł u m a c z , „Oszczędność" stow. kred. — z y s k z a ś o g ó l n y w ynosi: 352.711 zł. 04 ct. co w stosunku do wpłaconych udziałów czyni 8.17. Rozkład zysków na po­

szczególne stow arzyszenia wykazuje odnośna tabela. D yw i­

dendę członkom z r. 1886. p rzy z n a n o : od 2 — 7% w 110 tow arzystw ach, nad 7 - 1 0 % . 46

1 0 - 1 2 % „ 4

®ad 15°/0 w 1 tow arzystw ie, (Kozowa, „W zaj. P om .“).

22°/0 „ 1 „ (Stare miasto, Tow. zal.).

23°/0 „ 1 „ (Zaleszczyki, Tow. zal.).

Żadnej dyw idendy nie dały 12 tow arzystw .

Inne stow arzyszen ia zarobkowe i gospodarcze.

W szelkich niezaliczkowych stow arzyszeń było w roku 1885.: 50; w r. 1886. przybyło 10, ubyło 3, je s t ich za­

tem razem 57.

Z ty ch 57 tow arzystw zamykało z końcem r. 1886.

rachunki 40 stow arzyszeń, weszło w życie lecz rachunków jeszcze nie zamykało 16 stow arzyszeń, jedno (Tarnów

„Gwiazda*1) do stow arzyszeń zarobkow ych i gospodarczych nie powinno należeć.

Z ty ch tedy 57 — a właściwie 56 stow arzyszeń (bo

„Gw iazda Tarnow ska tu nie należy), m am y : spożywczych 15, spółek rolniczych 6, ochrony własności ziemskiej 3, surow cowych 14, tkackich 6, handlow ych i produkcyjnych 12.

N a polu zakładania stow arzyszeń s p o ż y w c z y c h , ożyw ił się ruch nadzw yczajnie w r. 1886.; życzyć b y nale­

żało, by te stow arzyszenia ograniczały się tylko n a zaspo­

kojeniu potrzeb domowych swych członków i nie przedsię­

b rały większych rozm iarów interesów, przechodzących ich siły.

Spółki r o l n i c z e w ykazują w r. 1886. nie bardzo pom yślne rezultaty — m ają one więcej cechy to w arzy stw zaliczkow ych aniżeli rolniczych.

Z uznaniem podnieść w ypada T o w a r z y s t w a o- e h r o n y w ł a s n o ś c i z i e m s k i e j , szczególnie w Lim ano- wój i Mielcu, które jakkolw iek powoli rozw ijają się — lecz stanowczo pomyślnie spełniają przyjęte na siebie zadanie — i o b y — właśnie ku tym celom coraz więcej stow arzyszeń powstawało.

Do spółek s u r o w c o w y c h zaliczyliśm y 1 4 szewskich.

Interes ty ch spółek je s t żyw otny, a form y dla prow adzenia go ju ż u ta rte ; stanowczo orzec możemy, iż spółki handlu skór najszybciej i najkorzystniej rozw ijają się w kraju.

Ze s p ó ł e k h a n d l o w y c h i p r o d u k c y j n y c h Związkowa drukarnia we Lwowie, najpom yślniej prosperuje.

N ekrologia.

K a r o l M a ł y , adw okat krajow y, prezes W ydziału Zw iązku stow arzyszeń zarobkow ych i gospodarczych — zm arł 22. stycznia 1887.

J ó z e f K a r o l W a l l o c h , kasyer Tow arzystw a za­

liczkowego we Lwowie, zm arł dnia 12. kw ietnia 1887.

F a u s t y n F i l a s i e w i c z , dyrek tor filii Cieszyń­

skiego Tow arzystw a oszczędności i zaliczek, we F ry sztaku, zm arł dnia 29. m aja 1887.

J a n S z l e z i n g e r , dyrek tor T ow arzystw a zaliczko­

wego w Kałuszu, zm arł 14. października 1887. we W iedniu.

I. S tow arzyszenia zaliczkow e i kredytowe.

A ndrychów .

1. Stowarzyszenie oszczędności i pożyczek, zarejestr.

z nieogr. poręką.

B ok założenia: 1877.

S ta tu t z dnia 11. w rześnia 1877., zarejestrow any w są­

dzie krajow ym w K rakow ie uchw ałą z dnia 2. listopada 1877.

k 29.723. (obecnie należy do okręgu sądu W adowickiego).

U działy członków w ynoszą od 20 do 1000 zł. w. a.

Prezes B ady nadzorczej: M aryan Koloszek.

Członkowie D y re k c y i: Aloizy Traunfellner, Juliusz

■^taeli i Frańciszek Zahradnik.

W alne zgrom adzenie odbyło się dnia 27. m arca 1887. *) Stowarzyszenie to należy do Związku stow arzyszeń U robkow ych i gospodarczych.

B e ł z .

2. Towarzystwo zaliczkowe, stowarzyszenie zareje­

strowane z ograniczoną poręką.

B ok założenia: 1880.

S ta tu t z dnia 20. lutego 1880., zarejestrow any w sądzie krajow ym , jako handlow ym we Lwowie uchw ałą z dnia 26. czerwca 1880. 1. 20.619.

U działy członków wynoszą od 10 do 200 zł. Odpo­

wiedzialność członków za zobowiązania Tow arzystw a sięga P i ę c i o k r o t n e j wysokości deklarow anych udziałów.

Prezes B ady zaw iadow czej: ks. F rańciszek Semenetz.

Członkowie D yrekcyi: ks. dr. P lato n Pasław ski, E u ­ stachy Jachim ecki i A dolf Gross.

W alne zgrom adzenie odbyło się dnia 28. m arca 1887.

Stowarzyszenie to należy do Związku stow arzyszeń Parobkowych i gospodarczych; delegat obecny na W alnem Zgromadzeniu Z w i ą z k u : W ładysław Białaczewski.

3. Yorschuss-Casse „Gegenseitige Hilfe", r. G. m. u. H.

B ok założenia: 1882.

S ta tu t z dnia 14. m aja 1882., zarejestrow any w są­

dzie krajow ym , jako handlowym we Lwowie uchw ałą z dnia czerwca 1882. 1. 25.306.

B achunków za rok 1886. nie zam y k an o ; stow arzy- 8Zenie to przeprowadza cichą likwidacyę.

j *) Mowa tu o ty ch w alnych zgrom adzeniach, n a k tó ry ch zatwier- bilans za rok 1886.

Stowarzyszenie to nie należy do Związku stowarzy szeń zarobkowych i gospodarczych.

4. Spółka pożyczkowa, stowarzyszenie zarejestrowane z nieograniczoną poręką.

B ok założenia: 1883.

S ta tu t z dnia 23. stycznia 1883., zarejestrow any w są­

dzie krajowym , jak o handlow ym we Lwowie uchw ałą z dnia 10. lutego 1883. 1.706.

U działy wynoszą od 5 do 100 zł. w. a.

Prezes B ad y nadzorczej: Samuel Both.

Członkowie D y re k c y i: Chaim B eich m an n , D aw id Lapp, W olf D eitel, Hersch Schnapp i A ron B ubin Donner.

W alne zgrom adzenie odbyło się dnia 13. kw ietnia 1887.

Stowarzyszenie to nie należy do Związku stow arzyszeń zarobkow ych i gospodarczych.

Biała.

5. Towarzystwo zaliczkowe, stow. zar. z nieogr. por.

B ok założen ia: 1874.

S ta tu t z dnia 29. czerwca 1874., zarejestrow any w są­

dzie krajow ym w K rakow ie uchwałą z dnia 13. listopada 1874. 1. 32.201., zm ieniony uchwałą z dnia 21. m arca 1879.

1. 7.952. (Obecnie należy do okręgu sądu W adowickiego).

U działy członków wynoszą najm niej 20. zł., najwięcej 500 zł. w. a.

Prezes B ady nadzorczej: ks. W ik to r Gnoiński.

Członkowie D yrekcyi: Frańciszek W yspiański, Jó zet Szporek, Jó zef Szm erda i Ign acy Boninger.

W alne zgrom adzenie odbyło się dnia 11. m arca 1887, Stowarzyszenie to nie należy do Związku stow arzyszeń zarobkow ych i gospodarczych.

6. Bialsko-Bielskie stowarzyszenie pożyczkowe i o- szczędności „Wzajemna pomoc“ w Białej, z poręką

nieograniczoną w sądzie zapisane.

B ok założenia: 1879.

S ta tu t z dnia 2. m arca 1879., zarejestrow any w sądzie krajo w y m , jako handlow ym w K rakow ie uchwałą z dnia 11. kw ietnia 1879. 1. 10.068. (Obecnie należy do okręgu sądu W adowickiego).

U działy wynoszą od 50 do 500 zł. w. a.

Prezes B ady nadzo rczej: Dr. Jó zef Bogdanik.

l

— 2 Członkowie D yrekcyi: W ojciech G-ajczak, A leksander Fischer i Ignacy Krzem iński.

W alne zgrom adzenie odbyło się dnia 1. m aja 1887.

Stowarzyszenie to należy do Zw iązku stow arzyszeń zarobkowych i gospodarczych; delegat obecny na W alnem zgrom adzeniu Zw iązku: Tadeusz Romanowicz.

Biecz.

7. Towarzystwo wzajemnego kredytu, stowarzyszenie zarejestrowane z ograniczoną poręką.

Kok założenia: 1884.

S ta tu t z dnia 13. m arca 1884., zarejestrow any w sądzie obwodowym w Nowym Sączu uchwałą z dnia 28. czerwca 1884. 1. 4.016.

U działy wynoszą od 10 do 1.000 zł. w. a.

Poręka członków za zobowiązania stow arzyszenia sięga p i ę c i o k r o t n e j wysokości deklarowanego udziału.

Prezes R ady nadzorczej: Adam Skrzyński.

Członkowie D yrekcyi: Dr. Ignacy Januszkiew icz, R udolf W ittig i W ładysław Chmielewski.

U rzędnicy: A leksander Sem eniuk i Jó zef Ju ry ś.

Stow arzyszenie to m a z a s t ę p s t w o B a n k u k r a ­ j o w e g o n a p o w i a t G o r l i c k i .

W aln e zgrom adzenie odbyło się dnia 4. kw ietnia 1887.

Stowarzyszenie to należy do Zw iązku stow arzyszeń zarobkow ych i gospodarczych; delegat obecny n a W alnem . zgrom adzeniu Z w iązku: A leksander Semeniuk.

Bircza.

. 8. Towarzystwo zaliczkowe, stowarzyszenie zareje­

strowane z nieograniczoną poręką.

R ok założenia: 1876.

S ta tu t z dnia 15 sierpnia 1876., zarejestrow any w są­

dzie obwodowym w Przem yślu uchwałą z dnia 18. paździer­

n ik a 1876. 1. 14.229, 2. m aja 1877. 1. 5.726 i 4. czerwca 1884. 1. 6.673.

U działy członków wynoszą od 10 do 500 zł. w. a.

Prezes R ady zaw iadow czej: Jó z ef Nowosielecki.

Członkowie D yrekcyi: K azim ierz hr. Łodzią Czarniecki, M arcin Grodziecki i K ornel Baranowicz.

W alne zgrom adzenie odbyło się dnia 4. m aja 1887.

Stowarzyszenie to należy do Zw iązku stow arzyszeń zarobkow ych i gospodarczych; delegat obecny na W alnem . zgrom adzeniu Zw iązku: W ładysław Terenkoczy.

Bochnia.

- 9. Towarzystwo zaliczkowe, stowarzyszenie zareje­

strowane z nieograniczoną poręką.

Rok założenia: 1880.

S ta tu t z dnia 18. m arca 1880., zarejestrow any w sądzie krajow ym , jako handlowym w K rakow ie uchw ałą z d n ia 2. kw ietnia 1880. 1. 7.040.

U działy członków wynoszą od 20 do 500 zł. w. a.

Prezes R ady zaw iadow czej: K arol Markiewicz.

Członkowie D yrekcyi: W ojciech P achu ck i, F elicyan Dekański i W ik to r Machnicki.

U rzędnicy: W ojciech Gębica i Kazim ierz Iw elski.

W alne zgrom adzenie odbyło się dnia 27. m arca 1887.

Stowarzyszenie to należy do Zw iązku stowarzyszeń zarobkowych i gospodarczych.

Bołszow ce.

10.

K a sa z a lic z k o w a „ N a d z ie ja “, s to w a rz y s z e n ie

zare­

je s tr o w a n e z n ie o g ra n ic z o n ą p o r ę k ą . Rok założenia: 1880.

S ta tu t z dnia 18. m arca 1880., zarejestrow any w są­

dzie obwodowym w Złoczowie uchw ałą z dnia 25. w rześnia 1880. 1. 6.831. i w sądzie obwodowym w B r z e ż a n a c h uchwałą z dnia 25. października 1884. i 27. lutego 1885.

1. 432.

Udziały członków wynoszą od 25 do 500 zł. w. a.

Prezes R ady zawiadowczej: Jak ób Felsztyński.

Członkowie D yrekcyi: A lbin W ąsow icz, Szymon F a lk i W asyl K ostyk.

U rz ę d n ik : Chaim Falk.

W alne zgrom adzenie odbyło się dnia 15. m arca 1887.

Stowarzyszenie to należy do Związku stow arzyszeń zarobkowych i gospodarczych; delegat obecny n a W alnem zgrom adzeniu Zw iązku: A dolf K ornberger.

Bobrka.

11. T o w a rz y s tw o z a lic z k o w e , s to w a rz y s z e n ie z a r e je ­ s tro w a n e z n ie o g ra n ic z o n ą p o r ę k ą .

Rok założenia: 1874.

S ta tu t z dnia 21. gru d nia 1874., zarejestrow any w są­

dzie obwodowym w Złoczowie uchw ałą z dnia 4. m arca 1875. 1. 1.481.

Udziały członków wynoszą od 10 do 500 zł. w. a.

Prezes R ad y zaw iadow czej: Kazim ierz R udnicki.

Członkowie D yrekcyi: W itołd N iezabitow ski, A n to n i Szlemkiewicz i ks. Eugeniusz Dżerowicz.

U rzędnik: Teodor Brzuchowski.

W alne zgrom adzenie odbyło się dnia 6. m arca 1887.

Stowarzyszenie to m a zastępstw o B a n k u k r a j o ­ w e g o na pow iat B ó b r e c k i .

Stowarzyszenie to należy do Zw iązku stow arzyszeń zarobkow ych i gospodarczych; delegat obecny na W alnem zgrom adzeniu Zw iązku: W ładysław Międlicki.

Borszczów .

12. Towarzystwo zaliczkowe, stowarzyszenie zareje­

s tro w a n e z n ie o g ra n ic z o n ą p o r ę k ą . Rok założenia: 1883.

S ta tu t z dnia 1. lutego 1883,, zarejestrow any w są­

dzie obwodowym w Tarnopolu uchwałą z dnia 13. lutego 1883. 1. 2.066.

- 3

U działy wynoszą od 10 do 500 zł. w. a.

Prezes R ady zaw iadow czej: ks. P io tr Łoboda.

Członkowie D yrekcyi: ks. Michał G u łła, Michał Ho- rodyński i M aryan Zaleski.

W alne zgromadzenie odbyło się dnia 27. czerwca 1887.

Stowarzyszenie to należy do Zw iązku stowarzyszeń zarobkowych i gospodarczych.

Brody.

13. C redit-Y erein, registrierte Genossenschaft mit beschrankter Haftung.

R ok założenia: 1879.

S ta tu t z dnia 17. sierpnia 1879., zarejestrow any w sądzie obwodowym w Złoczowie uchw ałą z dnia 10.

stycznia 1880. L 11.215.

Udziały członków po 20 zł. Odpowiedzialność człon­

kow za zobowiązania stow arzyszenia sięga d w u k r o t n e j

"wysokości deklarowanych udziałów.

Zam knięcia rachunków za r. 1886. niesporządzano.

Stowarzyszenie to przeprowadza likw idacyę pozasądową.

Stowarzyszenie to nie należało do Zw iązku stow arzy­

szeń zarobkowych i gospodarczych.

14. Towarzystwo kredytowe i zaliczkowe dla rolni­

ctwa , handlu i przem ysłu, stow. zar. z ogran. por.

(Cred. u. Yorsch. Gesell. fur Agr., Handel u. Gew.)

R ok założenia: 1882.

S ta tu t z dnia 4. sierpnia 1882., zarejestrow any w są­

dzie obwodowym w Złoczowie uchwałą z dnia 2. września 1882. 1. 7.013.

U działy członków wynoszą od 250 zł. w. a. do wy­

sokości nieograniczonej.

Rachunków z końcem roku 1886. niezam ykano. Sto­

warzyszenie to przeprowadza cichą likwidacyę.

Stowarzyszenie to nie należało do Zw iązku stow arzy­

szeń zarobkowych i gospodarczych.

lo . Towarzystwo eskontowe i kredytow e, stowarzy­

szenie zarejestrowane z ograniczoną poręką.

(Escompte u. Cred. Gesellsch.)

R ok założenia: 1883.

S ta tu t z dnia 25. stycznia 1883., zarejestrow any w są­

dzie obwodowym w Złoczowie uchw ałą z dnia 17. lutego l 883. 1. 897.

U działy wynoszą od 10 do 4.000 zł. w. a.

Członkowie D y re k c y i: A. L. Schleifer, Mendel Na-

^ aLson , Moses L ew in i M arkus K larm ann.

W alne zgrom adzenie odbyło się dnia 31. m arca 1887.

Stowarzyszenie to nie należy do Związku stowarzy- zarobkowych i gospodarczych.

Brzesko.

16.

T o w a rz y s tw o z a lic z k o w e , s p ó łk a z a r e je s tr o w a n a z o d p o w ie d z ia ln o ś c ią n ie o g ra n ic z o n ą .

R ok założenia: 1874.

S ta tu t z dnia 23. listopada 1874., zarejestrow any w sądzie krajow ym w Krakowie uchwałą z dnia 8. sty ­ cznia 1875. 1. 339. i 11. stycznia 1884. 1. 30.228.

U działy członków wynoszą od 5 do 1.000 zł. w. a.

Prezes R ady zaw iadow czej: Zdzisław W łodek.

Członkowie D yrekcyi: Frańciszek K alinow ski, W il­

helm Janoczek i W ładysław Zabłocki.

U rzędnicy: M ichał M arek i B ronisław K łosiński; 1*

woźny.

W alne zgrom adzenie odbyło się dnia 13. m arca 1887.

Stowarzyszenie to m a z a s t ę p s t w o B a n k u k r a ­ j o w e g o n a pow iaty B o c h e ń s k i i B r z e s k i .

Stowarzyszenie to należy do Związku stow arzyszeń zarobkow ych i gospodarczych.

Brzeżany.

17. M ie jsk ie T o w a rz y stw o z aliczk o w e.

R ok założenia: 1864.

S ta tu t pierw otny z dnia 29. m aja 1864., zm ieniony dnia 22. lipca 1869.

U działy członków wynoszą najm niej 25 zł. najwięcej 300 zł., przyczem jed n a k zastrzeżono, że rocznie więcej ja k 25 zł. na udział składać nie wolno.

K om itet składa się z przewodniczącego i 5 członków wydziału.

Obecny z arząd : p re z e s: A leksander R udnicki ; człon­

kowie: Michał W iszniew ski, Jó z ef W erschler, Stanisław R adecki, J a n Sojka i Jakó b W iśniewski.

U rzędnik: J a n Kozankiewicz (likwidator) i Ign acy Chełmiński (kasyer).

W alne zgrom adzenie odbyło się dnia 24. kw ietnia 1887 Stowarzyszenie to nie może należeć do Zw iązku sto­

warzyszeń zarobkow ych i gospodarczych.

18. T o w a rz y s tw o k r e d y to w e d la h a n d lu i p rz e m y s łu , sto w . z a re je s tro w a n e z o g ra n ic z , o d p o w ie d z ia ln o śc ią .

( C r e d i t - V e r e in f u r H a n d e l u n d G e w erb e ).

R ok założenia: 1883.

S ta tu t z dnia 21. lipca 1883. zarejestrow any w są­

dzie obwodowym w Złoczowie uchw ałą z dnia 4. sierpnia 1883. 1. 6.972. i w sądzie obwodowym w B rzeżanach z dnia 3. lipca 1886. 1. 3.308.

U działy wynoszą po 25 zł. w. a.

Poręka p i ę c i o k r o t n a .

Prezes R ady nadzorczej: Jó z ef Lóbel.

Członkowie D yrekcyi: Jak ó b Halberfchal i Mojżesz G ottw ort.

U rzędnik: Leon Pom eranz.

W alne zgrom adzenie odbyło się dnia 26. kw ietnia 1887.

Stowarzyszenie to nie należy do Zw iązku stow arzy­

szeń zarobkowych i gospodarczych.

Brzostek.

19. Towarzystwo kredytowe miejskie, stowarzyszenie zarejestrowane z nieograniczoną poręką.

R ok założenia: 1885.

S ta tu t z dnia 2. lutego 1885., zarejestrow any w są­

dzie obwodowym w Tarnowie uchwałą z dnia 16. kw ietnia 1885. 1. 4.039.

Udziały członków wynoszą od 10 do 500 zł. w a.

Prezes R ady zaw iadow czej: J a n Konopka.

Członkowie D yrekcyi: M arek L iebschiitz, A leksander Bochnak i W ilhelm Zahler.

W alne zgrom adzenie odbyło się dnia 13. m arca 1887.

Stowarzyszenie to nie należy do Zw iązku stow arzy­

szeń zarobkow ych i gospodarczych.

Buczacz.

20. C redit-A nstalt, regisfcr. Genoss. m it besch. Haft.

R ok założenia: 1885.

S ta tu t z dnia 28. czerwca 1885., zarejestrow any w są­

dzie obwodowym w Stanisław owie uchw ałą z dnia 5. sier­

pnia 1885. 1. 9.624.

Odpowiedzialność członków za zobowiązania stow a­

rzyszenia sięga p i ę c i o krotnej wysokości udziałów.

U działy członków wynoszą najm niej po 50 zł. w. a.

Członkowie D y re k c y i: Nussen P o b o rile, H ersch Aber- d a m , W ilhelm B yk i N ath an Segel.

W alne zgrom adzenie odbyło się dnia 27. lutego 1887.

Stowarzyszenie to nie należy do Zw iązku stow arzy­

szeń zarobkow ych i gospodarczych.

21. Stowarzyszenie kom ercyalno-kredytowe, zareje­

strowane z ograniczoną (p ię c io -k ro tn ą ) poręką.

(Commerzieller Credit-Yerein.)

R ok założenia: 1885.

S ta tu t z dnia 28. września 1885., zarejestrow any w s ą ­ dzie obwodowym w Słanisławowie uchw ałą z dnia 2. g r u ­ dnia 1885. 1. 14.923.

Udziały członków wynoszą po 50 zł. w. a.

Prezes R ady zawiadowczej: J u d a F a rb .

Członkowie D yrek cy i: Mojżesz S elzer, H ersz H erz- m ann, Mojżesz F a rb i L eib Pohorile.

W alne zgrom adzenie odbyło się dnia 6. m arca 1887.

Stowarzyszenie to nie należy do Z w iązku sto w arzy ­ szeń zarobkow ych i gospodarczych.

22. Towarzystwo kredytow e, stowarzyszenie zareje­

strowane z ograniczoną poręką.

(Credit - Yerein).

R ok założenia: 1883.

S ta tu t z dnia 6. czerwca 1883., zarejestrow any

w

są­

dzie obwodowym w Tarnopolu uchw ałą z dnia 9. lipca 1883. 1. 8.175.

U działy wynoszą od 10 do 4.000 zł. w. a.

Prezes R ady zaw iadow czej: Ozyasz H eller.

Członkowie D y rek cyi: Moses Schiitzm ann, Schulim Leib B ergm ann i Peisach Hessel.

W alne zgrom adzenie odbyło się dnia 2. m arca 1887.

Stowarzyszenie to nie należy do Zw iązku Stow arzy­

szeń zarobkowych i gospodarczych.

Budzanów.

23. Vereins-Bank fiir Handels- und Gewerbe-Credit, registr. Genossensch. m it beschrankt. Haffcung.

Rok założenia: 1884.

S ta tu t z dnia 30. stycznia 1884., zarejestrow any

w

są­

dzie obwodowym w Tarnopolu uchw ałą z dnia 19. lutego 1884. 1. 1.699.

Udziały wynoszą po 10 zł. w. a.

Członkowie odpowiadają za zobowiązania stow arzy­

szenia do p ię c io k ro tn e j wysokości udziału deklarow anego.

Prezes R ady zawiadowczej: W olf Kofler.

Członkowie D y re k c y i: Mojżesz Baum wald, M ajer Dress- ler, Mojżesz H am m er i H ersch L eib d. i. H am m er.

W alne zgrom adzenie odbyło się dnia 27. m arca 1887.

Stowarzyszenie to nie należy do Związku stow arzy­

szeń zarobkowych i gospodarczych.

Bursztyn.

24. Handels- und Gewerbe-Verein, reg istrirte Genos- senschaft m it lOfacher Haftung.

Rok założenia: 1884.

S ta tu t z dnia 2. lipca 1884., zarejestrow any w sądzie obwodowym w Złoczowie uchw ałą z dnia 9. sierpnia 1884- 1. 8.020 (obecnie należy do okręgu sądu w Brzeżanach).

U działy wynoszą od 50 do 300 zł. w. a.

Prezes R ady nadzorczej: A ron K le tte r.

Członkowie D yrekcyi: Leib H am m er, M. T. Tobias.

Tobias W e in e rt, B. H ornik, J . B. H am m er i A ba Pineles<

U rzędnicy: M. J . Tobias i Jó z ef Hornik.

W alne zgrom adzenie odbyło się dnia 7. lutego 1887- Stowarzyszenie to nie należy do Zw iązku stowarz szeń zarobkow ych i gospodarczych.