Różka Doner - biogram świadka historii

(1)

RÓŻKA DONER

ur. 1920; Lublin

BIOGRAM ŚWIADKA HISTORII

Różka Doner urodziła się 20 lipca 1920 w Lublinie w rodzinie Symy i Hersza Fiszaderów.

Miała dwoje rodzeństwa – brata Samuela i siostrę Deborę. Uczęszczała do żydowskiej szkoły powszechnej i Gimnazjum Humanistycznego Koedukacyjnego Towarzystwa Zakładania Szkół Żydowskich. Maturę zdała w 1938 roku, plany wyjazdu na studia do Francji pokrzyżowała wojna.

Po wybuchu II wojny światowej ojciec Różki Doner, doskonały krawiec, szył dla Niemców, co przez pewien czas chroniło rodzinę przed prześladowaniami. Po przeniesieniu rodziny do getta na Majdanie Tatarskim, pracowała w fabryce muchołapek na ulicy Lubartowskiej, do getta wracała na soboty i niedziele. Dzięki temu uniknęła akcji likwidacyjnej przeprowadzonej na Majdanie Tatarskim i uciekła z koleżanką do Warszawy, gdzie została przez szmalcowników przekazana polskiej policji, skąd trafiła do getta warszawskiego. Wielokrotnie opuszczała getto, przedostając się do Lublina. W trakcie powstania w getcie warszawskim była poza jego granicami, przedostała się do Lublina i wyjechała jako Polka na roboty do Niemiec. Po wejściu Rosjan wróciła do Polski. Ojciec do końca pracował dla Niemców jako krawiec, kilka dni przed wejściem Rosjan został wraz z żoną zabity.

Różka Doner spotkała w Lublinie kuzynkę, z którą zamieszkała i pracowała w fabryce cukierków Veritas jako buchalterka. Wyszła za mąż, w 1948 roku urodziła córkę, w 1950 rodzina przeniosła się do Łodzi, stamtąd w czerwcu tego samego roku dostała się do Izraela.

Urodziła drugą córkę, przez 10 lat prowadziła sklep tekstylny. Jedną córkę straciła w wypadku w 1964 roku, mąż zmarł w 2006.

Autor biogramu Justyna Molik