Aktywność zawodowa Osób Niepełnosprawnych w regionie łódzkim

Dokonując analizy związanej z aktywnością zawodową Osób Niepełnosprawnych w regionie łódzkim należy rozpatrzyć ją z punktu widzenia niepełnosprawnych: aktywnych

zawodowo, biernych zawodowo, o nieustalonym statusie na rynku pracy. Ponadto istotnym jest przedstawienie wskaźników dotyczących aktywności zawodowej, zatrudnienia i stopy bezrobocia. Nad wyraz znaczącym fragmentem opisu wszelkiej populacji jest aktywność ekonomiczna ludności, tak i w tym przypadku należy się pochylić nad tą częścią charakteryzującą niepełnosprawnych z regionu łódzkiego. Osoby Niepełnosprawne ogółem w badanym województwie stanowiły 323,9 tys. osób, czym prezentowali 14,8% ogółu ludności

z regionu, w wieku 15 lat i więcej, dla której to grupy społecznej określano status, jaki zajmowali na rynku pracy.

Tablica 20. Osoby Niepełnosprawne w wieku 15 lat i więcej wg aktywności ekonomicznej.

Źródło : Niepełnosprawni w województwie łódzkim. Analizy statystyczne. Łódzki Ośrodek Badań Regionalnych, Urząd Statystyczny w Łodzi, www.lodz.stat.gov.pl , Łódź 2014, str. 32-34

W latach 2002 – 2011 liczebność Osób Niepełnosprawnych w wieku 15 lat i więcej zmniejszyła się o ok. 30,6 tys. osób , czyli o 8,6%. Prawdopodobnie zadziałały tu bardzie rygorystyczne przepisy przyznawania rent przez ZUS i orzeczeń o niepełnosprawności wydawanych przez Orzecznictwo ds. Niepełnosprawności, bądź wspomniana wyżej zmiana nomenklatury w orzecznictwie ZUS.

Znaczący spadek liczebności został zauważony w gronie biernych zawodowo,

stanowiącej najliczniejszą grupę pośród osób w wiek 15 lat i więcej, ich liczebność zmalała o 27,2 tys. osób, tj. o 9,7%. Spadek ten został odzwierciedlony w udziale biernych zawodowo

0,9 p.p do poziomu 77,9%. Poziom liczebności Osób Niepełnosprawnych aktywnych zawodowo zmniejszył się w okresie międzyspisowym o 2,5 tys. osób ( łącznie z pracującymi o 1,7 tyś.), jakkolwiek pojedyncze udziały w grupach niesprawnych w wieku 15 lat i więcej były odrobinę wyższe niż w poprzednim NSP z 2002 roku. Można spróbować wytłumaczyć ten

stan rzeczy kryzysem, likwidacją bądź upadkiem zakładów pracy, zmniejszeniem wakatów w istniejących zakładach pracy, itp.(tabl. 20.).

Może to oznaczać, że znacznie większa część Osób Niepełnosprawnych niż wskazano

w NSP z 2002 roku, była na rynku pracy, pomimo ograniczeń jakie wynikały z niepełnosprawności.

Razem pracujący bezrobotni

2002 354,5 74,1 58,5 15,6 279,5 20,9 21,0 2011 323,9 71,6 56,8 14,8 252,3 22,1 20,6 2002 100% 20,9% 16,5% 4,4% 78,8% X X 2011 100% 22,1% 17,5% 4,6% 77,9% X X O gółem w tys. O gółem w odsetkach Lata O gółem Aktywni zawodowo Bierni zawodowo Współczynnik aktywności zawodowej Stopa bezrobocia

Niewielki poziom zatrudnienia przenosi się w grupach aktywnych zawodowo na udział bezrobotnych a w rezultacie na stopę bezrobocia. W 2002 roku wskaźnik ten pośród Osób Niepełnosprawnych był zbliżony do ogólnowojewódzkiego i wynosił 21%, to w 2011 roku był na poziomie bez mała 2-krotnie wyższym i wyniósł 20,6%, co oznacza, że zmniejszyła się liczba zarejestrowanych bezrobotnych Osób Niepełnosprawnych.

Pomimo, tego, że wskaźnik stopy bezrobocia zmalał w odniesieniu do spisu z 2002 roku, to uwarunkowania bezrobotnych Osób Niepełnosprawnych na rynku pracy nie uległy poprawie. Zapewne istotnym aspektem będzie zauważalny fakt, iż aktywność zawodowa niepełnosprawnych będzie istotnie zależna od poziomu i stopnia ograniczenia sprawności organizmu. Bowiem wraz ze wzrostem natężenia niepełnosprawności i idących za tym barier spada aktywność zawodowa, czyli można przyjąć, że wzrasta liczba Osób Niepełnosprawnych, którzy mają status biernych zawodowo.

Dane otrzymane z zasobów Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych nie są w pełni szczegółowe, zwłaszcza te z lat 2012-2013, dotyczą bowiem

planowanych wydatków związanych z podziałem środków PFRON dla poszczególnych

województw. Można jednak przyjąć, iż podana ogólna liczba Osób Niepełnosprawnych w kraju i województwie łódzkim jest zbliżona do faktycznej.

Analizując powyższe zestawienie można zauważyć, że w Zakładach Aktywności Zawodowej (ZAZ)341 w województwie łódzkim na przestrzeni czterech lat liczba pracowników praktycznie zmieniła się tylko w 2011 roku i to tylko o jedną osobę. W skali kraju rokrocznie liczba zatrudnionych w ZAZ zmieniała o się nieco ponad 100 osób.

Analizując populację Osób Niepełnosprawnych w województwie łódzkim, na

przestrzeni czterech lat zauważalny jest nieznaczny spadek liczby tej grupy z 270.166 osób w 2010 do 268.448 osób na początku 2013 roku.

Nie udawało się nigdzie nie odnaleźć podanych powodów spadku tej liczby (być może to spowodowane było zgonami tych ludzi, bądź utratę przez nich orzeczeń do celów rentowych lub poza rentowych).

Zarejestrowanych Osób Niepełnosprawnych posiadających status bezrobotnych lub/i poszukujących pracy w 2010 roku było niespełna 11 tysięcy, 2011 roku wyższa o 8,7% ,

czyli było prawie 11.800 osób. W 2012 nastąpił niewielki, bo o ok. 0,4% spadek zarejestrowanych bezrobotnych i poszukujących pracy Osób Niepełnosprawnych.

Tablica 21. Aktywność ekonomiczna Osób Niepełnosprawnych w regionie łódzkim . Rok ^Kraj/ województwo Osoby Niepełnosprawne ON zatrudnione w ZAZ ON bezrobotne i poszukujące pracy ON w wieku 0-14 ON w wieku 15 lat i więcej 2010 ^{Ogółem 4 583 832 2 122 112 515 103 706 4 480 126} woj. łódzkie 276 566 30 10 851 6 400 270 166 2011 ^{Ogółem 4 594 118 2 255 119 269 102 949 4 491 169} woj. łódzkie 276 064 31 11 794 6 343 269 721 2012 ^{Ogółem 4 598 018 2 447 119 692 102 676 4 495 342} woj. łódzkie 275720 30 11 747 6 320 269 400 2013 ^{Ogółem 4 643 099 2 555 126 247 103 570 4 539 529} woj. łódzkie 274 756 30 12 355 6 308 268 448

*ZAZ – Zakłady Aktywności Zawodowej

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych PFRON (Załącznik nr 1 do uchwały nr 18/2010 Zarządu PFRON z dn. 09.02.2010; Załącznik nr 1 do uchwały nr 13/2011 Zarządu PFRON z dn. 03.02.2011; Załącznik nr 1 do uchwały nr 26/2012 Zarządu PFRON z dn. 15.03.2012; Załącznik nr 1 do uchwały nr 10/2013 Zarządu PFRON z dn. 06.02.2013

Niestety w 2013 roku znowu nastąpił wzrost bezrobocia rejestrowanego Osób

Niepełnosprawnych (o ponad 5% w porównaniu z rokiem 2012 i o prawie w porównaniu z rokiem 2010) - tabl. 21.

Osoby Niepełnosprawne zarejestrowane w Powiatowych Urzędach Pracy (PUP)342 poprzez nie szukają zatrudnienia. Być może ten niewielki wzrost zarejestrowanych Osób Niepełnosprawnych spowodowany był wprowadzaniem przez PFRON programów aktywizujących. Ponadto sam status osoby bezrobotnej umożliwia również uzyskiwanie świadczeń z opieki społecznej.

Analizując podane wcześniej pytania: Czy aktywność zawodowa Osób Niepełnosprawnych ma istotne znaczenie dla polskiej gospodarki?, Czy Osoby Niepełnosprawne chcą być zatrudniane? Co Osoby Niepełnosprawne robią w kierunku rozwoju zawodowego i poszukiwania pracy? W przypadku, kiedy wielu ludzi w wieku produkcyjnym wyjeżdża z Polski w poszukiwaniu „lepszego życia” pozostają wolne miejsca pracy, które przy odpowiednim ich dostosowaniu, mógłby być zapełnione przez Osoby Niepełnosprawne. Umożliwienie tym ludziom odpowiednich szkoleń, podnoszenia wykształcenia i kwalifikacji

w pełni przyjazne niepełnosprawnym miejsca pracy , odpowiednio wykorzystany ich potencjał intelektualny, z pewnością przynosiłby korzyści zarówno ekonomiczne, jak również społeczne.