Charakterystyka firm korporacyjnych o dobrym standingu w województwie dolnośląskim Województwo dolnośląskie naleŜy do obszarów o najwyŜszym poziomie aktywności

gospodarczej w kraju. Aktywność ta, wyraŜona relacją liczby osób prawnych i jednostek organizacyjnych nie mających osobowości prawnej w przeliczeniu na 10 tys. mieszkańców, uplasowała w 2006 r województwo na drugiej pozycji w kraju, po województwie mazowieckim, a przed pomorskim, zachodniopomorskim i lubuskim (Rocznik statystyczny...2007).

Czynnikiem decydującymi o tak wysokiej pozycji regionu w zakresie aktywności gospodarczej jest nie tylko jego znaczący potencjał społeczno-gospodarczy ale takŜe korzystne usytuowanie względem sieci transportowej oraz bliskość obu granic: niemieckiej i czeskiej.

Na koniec 2006 r. w województwie dolnośląskim funkcjonowało 1019 firm korporacyjnych o dobrym standingu. Stanowiły one niespełna 1,5 % ogółu podmiotów gospodarczych (bez osób fizycznych) w regionie. Analizowane firmy odgrywały istotną rolę w kreowaniu rynku pracy w województwie. Ich udział wśród ogółu zatrudnionych w regionie wynosił ponad 25 %.

Odsetek firm korporacyjnych o dobrej kondycji ekonomiczno-finansowej w 2006 r. w znacznej części województw Polski stanowił około 50 % wszystkich firm osiągających przychody powyŜej 5 mln zł. W przypadku województwa dolnośląskiego ten udział był nieco niŜszy i ukształtował się na poziomie 46 % (ryc. 1). Przyczyny takiego stanu mogą wynikać z ukształtowanej struktury gospodarczej regionu w okresach wcześniejszych. Była ona w duŜej mierze determinowana rodzajami działalności, które w okresie transformacji gospodarczej kraju przeŜywały szczególne trudności, np.

górnictwo węgla kamiennego, przemysł włókienniczy, elektroniczno-elektrotechniczny, czy maszynowy.

Efektywność firm korporacyjnych o dobrej kondycji ekonomiczno-finansowej… 89

Ryc. 1. Odsetek firm o dobrym standingu w grupie podmiotów o przychodach powyŜej 5 mln zł według województw.

Źródło: opracowanie własne na podstawie: Baza firm... (2007) oraz Podmioty gospodarcze... (2007).

Pod względem liczebności firm korporacyjnych o dobrym standingu w 2006 r. województwo uplasowało się na wysokiej piątej pozycji w kraju (7,1 % ogólnej liczby firm tego typu w Polsce), po województwach: mazowieckiem (18,2 %), śląskim (13 %), wielkopolskim (11,5 %) i małopolskim (7,8

%), a przed pomorskim (6,8%) i łódzkim (6,1 %). Najmniejszy udział w badanej zbiorowości firm był charakterystyczny dla województw: lubuskiego, opolskiego i świętokrzyskiego, i kształtował się na poziomie od 2,5 % do 1,9 %.

Nie wszystkie firmy o dobrej kondycji ekonomiczno-finansowej w województwie dolnośląskim prowadziły swoją działalność z zyskiem. Udział firm wykazujących stratę netto stanowił 11 % ogółu badanej zbiorowości. Przyczyny takiej sytuacji miały złoŜony charakter. W wielu podmiotach prowadzenie działalności ze stratą netto w 2006 r. było skutkiem realizowanych procesów inwestycyjnych związanych z przekształcaniem lub dywersyfikacją prowadzonej działalności produkcyjnej lub usługowej, bądź efektem zrealizowanych przekształceń własnościowych.

Badanie struktury firm o dobrym standingu według rodzajów działalności wykazało, iŜ największy odsetek tych firm był charakterystyczny dla przetwórstwa przemysłowego i górnictwa.

Udział podmiotów powyŜszego rodzaju działalności stanowił 33 % ogółu badanej zbiorowości.

Kolejne pozycje ze znaczącymi udziałami zajmowały: handel hurtowy (23 %), budownictwo (14 %) i handel detaliczny (8 %). Łącznie wskazane rodzaje działalności były charakterystyczne dla blisko 80

% firm korporacyjnych o dobrym standingu w województwie (ryc. 2).

Paweł Brezdeń

Ryc. 2. Struktura firm korporacyjnych o dobrym standingu w województwie dolnośląskim według rodzaju działalności, w %.

Źródło: opracowanie własne na podstawie: Baza firm... (2007).

Ryc. 3. Struktura firm korporacyjnych o dobrym standingu w województwie dolnośląskim według zatrudnienia, w %

Źródło: opracowanie własne na podstawie: Baza firm... (2007).

Efektywność firm korporacyjnych o dobrej kondycji ekonomiczno-finansowej… 91

Ryc. 4. Nasycenie firmami korporacyjnymi o dobrym standingu w województwie dolnośląskim w 2006r.

Źródło: opracowanie własne na podstawie: Baza firm... (2007) oraz Województwo dolnośląskie. Podregiony...

(2007).

Ryc. 5. Nasycenie podmiotami gospodarczymi (bez osób fizycznych) w województwie dolnośląskim w 2006 r.

Źródło: opracowanie własne na podstawie: Województwo dolnośląskie. Podregiony... (2007).

Odsetek podmiotów o wskazanych rodzajach działalności kształtował się takŜe na podobnym poziomie w zakresie zatrudnienia. Znaczące róŜnice dotyczyły jednak wewnętrznej struktury udziału podmiotów o określonych rodzajach działalności w ogólnym zatrudnieniu. Udział podmiotów związanych z przetwórstwem przemysłowym i górnictwem w zatrudnieniu był jeszcze wyŜszy niŜ w przypadku struktury podmiotów według rodzajów działalności i wynosił ponad 47 %. Na drugiej pozycji uplasowało się budownictwo z ponad 14 % udziałem w rynku zatrudnienia badanej zbiorowości podmiotów. Następne pozycje zajęły: handel hurtowy i detaliczny (odpowiednio 10 % i 5%). W obu powyŜszych rodzajach działalności ich udział w rynku zatrudnienia był niŜszy niŜ w przypadku struktury według rodzajów działalności (ryc. 3).

Paweł Brezdeń 92

Nasycenie firmami korporacyjnymi o dobrej kondycji ekonomiczno-finansowej w 2006 r.

wykazywało znaczne przestrzenne zróŜnicowanie w województwie dolnośląskim w układzie powiatów (ryc. 4). Największe miało miejsce w powiatach wschodniej części województwa, szczególnie we Wrocławiu, powiecie wrocławskim, świdnickim oraz w Jeleniej Górze. Ponadto stosunkowo wysoki poziom nasycenia badanymi podmiotami był charakterystyczny dla powiatów związanych z wrocławskim obszarem metropolitalnym bądź połoŜonych w bliskim jego sąsiedztwie. NatęŜenie występowania wskazanych firm jest związane z obecnością duŜej aglomeracji miejsko-przemysłowej.

Nasycenie firmami korporacyjnymi o dobrej kondycji ekonomiczno-finansowej wykazywało jednak nieco odmienny rozkład przestrzenny niŜ w wypadku przestrzennego zróŜnicowania ogólnej aktywności gospodarczej wyraŜonej relacją liczby podmiotów gospodarczych (bez osób fizycznych) na 10 tys. ludności w układzie powiatów (ryc. 5). NajwyŜsza aktywność była charakterystyczna dla miast na prawach powiatu oraz dla powiatów: świdnickiego, wałbrzyskiego i kłodzkiego. Zwraca szczególnie uwagę relatywnie wyŜszy poziom nasycenia firmami o dobrej kondycji ekonomiczno-finansowej w powiecie wrocławskim, oławskim czy średzkim w stosunku do poziomu ogólnej aktywności gospodarczej na ich obszarze a niŜszy w wypadku powiatów wałbrzyskiego i kłodzkiego czy miasta Legnicy. Na powyŜszą sytuację mają zapewne wpływ problemy gospodarcze i przekształcenia lokalnych gospodarek powiatów wałbrzyskiego, kłodzkiego czy Legnicy.

3.2. Wybrane zagadnienia efektywności firm korporacyjnych o dobrej kondycji