Ludność aktywna zawodowo na Dolnym Śląsku w 2007 roku

Zbiorowość ludności aktywnej zawodowo, zgodnie z definicjami GUS-u, obejmuje wszystkie osoby uznane za pracujące lub bezrobotne (jest to innymi słowy siła robocza). Udział ludności aktywnej zawodowo w ogólnej liczbie ludności (lub danej grupy) mierzy się za pomocą współczynnika aktywności zawodowej.

W województwie dolnośląskim w 2007 roku liczba ludności aktywnej zawodowo wynosiła nieco ponad 1,3 mln osób, co równoznaczne było z wartością współczynnika aktywności zawodowej na poziomie 53,2% (zatem nieco poniżej średniej ogólnokrajowej równej 53,7%). Wśród wszystkich województw Polski, dolnośląskie plasowało się pod tym względem na dziesiątym miejscu (ryc.1).

Niższą wartość współczynnika aktywności zawodowej miało tylko sześć województw (zachodniopomorskie, śląskie, opolskie, warmińsko - mazurskie, kujawsko-pomorskie oraz pomorskie). Najniższą wartością tegoż wskaźnika odznaczało się województwo zachodniopomorskie (49,3%), najwyższą zaś województwo mazowieckie (57,1%).

Iwona Boguszyńska 42

km wsp. aktywności zawodowej (%)

pon. 52 52 - 54 54 - 55

pow. 55 ^{0 50 100 150}

Ryc.1. Współczynnik aktywności zawodowej w Polsce wg województw w 2007 r.

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS

Zarówno między województwem zachodniopomorskim a dolnośląskim, jak i między mazowieckim a dolnośląskim, różnica w poziomie współczynnika aktywności zawodowej nie przekraczała 4 punktów procentowych (3,9 pkt proc.), co potwierdza przeciętną pozycję badanego województwa na tle całego kraju.

W porównaniu do roku 2002 wartości współczynnika aktywności zawodowej spadły zarówno dla całej Polski (niemal o 2 pkt proc.), jak i dla województwa dolnośląskiego (o 1 pkt proc.). Przy czym zaznaczyć należy, że pięć lat temu Dolny Śląsk zajmował czternaste miejsce w rankingu województw pod tym względem, wyprzedzając jedynie województwo małopolskie oraz śląskie.

2.1. Aktywni zawodowo według płci i miejsca zamieszkania

W województwie dolnośląskim w 2007 roku wśród mężczyzn aktywność zawodowa (mierzona współczynnikiem aktywności zawodowej) była wyższa niż wśród kobiet i wynosiła dla tych grup kolejno: 62,9% oraz 44,5%. Miejsce zamieszkania znacznie mniej różnicowało populację aktywnych zawodowo, bowiem analogiczny współczynnik dla populacji miejskiej wynosił 53,7%, natomiast dla wiejskiej 52,2% (ryc.2).

40%

45%

50%

55%

60%

65%

ogółem mężczyźni kobiety miasto wieś

rok 2002 rok 2007

Ryc.2. Współczynnik aktywności zawodowej w województwie dolnośląskim według płci i miejsca zamieszkania w roku 2002 i 2007.

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS.

Aktywność ekonomiczna ludności na Dolnym Śląsku w 2007 roku 43

Porównując podane wartości dla roku 2007 można zauważyć generalny spadek aktywności ekonomicznej w stosunku do roku 2002. Jedynie w grupie mężczyzn współczynnik aktywności zawodowej wzrósł dość znacznie (prawie o 2 punkty procentowe). Tymczasem w pozostałych populacjach największy spadek wartości tegoż wskaźnika odnotowano w populacji kobiet (o 3,5 pkt proc.).

Jak można zauważyć spadek aktywności ekonomicznej ludności wiejskiej w przeciągu podanych pięciu lat wyniósł 2 pkt proc. Tymczasem wśród populacji miejskiej spadek ten był nieznaczny (o 0,3 pkt proc.), co spowodowało, że w 2007 roku ludność miast cechowała wyższa aktywność zawodowa niż ludność wsi – odwrotnie niż w 2002 r.

2.2. Aktywni zawodowo według wieku

W populacji ludności powyżej 15 roku życia w województwie dolnośląskim największą aktywnością zawodową charakteryzowały się grupy wiekowe 25-34 oraz 35-44 lat – nieco powyżej 80% (dane na IV kwartał 2007 r.), co jest wartością nieznacznie niższą niż w roku 2002. Stosunkowo wysoki był też współczynnik aktywności zawodowej dla grupy 45 - 54 lata – wynosił on 74,3% (tu zanotowano dość znaczy wzrost wartości o 4 pkt. proc.). Najniższą aktywnością zawodową odznaczała się natomiast grupa wiekowa powyżej 55 lat (18,2%). Przedział wiekowy 25-54 lata to wiek typowo produkcyjny, dlatego właśnie w obrębie tej grupy można się spodziewać tak wysokich wskaźników -ludność w tym wieku zakończyła już edukację, ale jeszcze nie weszła w wiek emerytalny. Tymczasem grupa wiekowa 55 lat i więcej to populacja ludności, która nabyła już prawa emerytalne - głównie kobiety, dlatego tu aktywność zawodowa jest najniższa.

Stosunkowo niską wartością współczynnika aktywności zawodowej cechują się też grupy 15-24 lata, co jest zapewne spowodowane kontynuacją nauki przez wielu młodych ludzi (ryc.3)

0%

Ryc.3. Współczynnik aktywności zawodowej według wieku w województwie dolnośląskim w 2007 roku.

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS.

Współczynnik aktywności ekonomicznej często jest też obliczany w odniesieniu tylko dla grupy osób w wieku produkcyjnym. Dla województwa dolnośląskiego ogółem wynosi on 68,3%, dla populacji mężczyzn w wieku produkcyjnym 75%, a dla kobiet 61,2% (dane średnioroczne). Warto zauważyć, że w tym przypadku różnica między populacjami kobiet i mężczyzn jest mniejsza niż w przypadku tradycyjnie obliczonego współczynnika aktywności ekonomicznej (odpowiednio ok. 14 i 18 pkt. proc.). Wniosek nasuwa się zatem taki, że wśród kobiet w wieku nieprodukcyjnym rzadziej można się spodziewać chęci poszukiwania i podjęcia pracy niż wśród mężczyzn.

2.3. Ludność aktywna zawodowo według wykształcenia

Najwyższą aktywnością zawodową charakteryzowała się w 2007 roku populacja osób z wyższym wykształceniem (prawie 80% - dane na IV kwartał 2007r.). Nieco niższą, ale wciąż stosunkowo wysoką odznaczała się również grupa legitymująca się ukończonym wykształceniem

Iwona Boguszyńska 44

zasadniczym oraz policealnym i średnim zawodowym (po około 65%). Stosunkowo niską wartość zanotowano dla grupy osób z wykształceniem średnim ogólnokształcącym (ok. 40%).

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

wyższe policealne i średnie zawodowe

średnie ogólnokształcące

zasadnicze gimnazjalne, podstawowe i niepełne podstawowe poziom wykształcenia

Ryc.4. Współczynnik aktywności zawodowej według poziomu wykształcenia w województwie dolnośląskim w 2007 roku.

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS.

Zdecydowanie najniższym współczynnikiem aktywności zawodowej cechowała się populacja z wykształceniem gimnazjalnym, podstawowym i niepełnym podstawowym (ok. 17%). Na tej podstawie widać zatem, że osoby z wyższym wykształceniem częściej mają pracę lub jej poszukują, pozostając w stanie aktywności zawodowej. Osoby o niższych kwalifikacjach i bez wykształcenia są bardziej narażone na bierność zawodową (ryc.4).