AGROTURYSTYKA NA DOLNYM ŚLĄSKU
6. Związki i grupy turystyczne
O tym, że współpraca między kwaterodawcami przynosi wiele korzyści stale przekonują się właściciele gospodarstwa agroturystycznych działających poprzez stowarzyszenie. Dzięki wspólnym działaniom niewątpliwie obniża się koszty związane z promocją i reklamą. Gospodarstwa agroturystyczne niejednokrotnie uzupełniają się nawzajem w oferowanych usługach (np.: jeździe konnej, przejażdżkach bryczką, wypożyczaniu sprzętu sportowego: zimowego i letniego, rowerów,
Marta Głaz, Władysław Hasiński 172
przewodnictwie w wycieczkach pieszych i wyjazdowych), ale przede wszystkim we wzajemnym uzupełnianiu się w zdrowe wiejskie produkty i pomoc w wyżywieniu przebywających turystów.
Stowarzyszenia agroturystyczne ułatwiają działania przedsiębiorcze rolników wprowadzając ich w zagadnienie działalności agroturystycznej, sposoby jej prowadzenia, promowania. Dzięki związkom i grupom agroturystycznym podnoszona jest atrakcyjność turystyczna województwa, upowszechniane są doświadczenia turystyki wiejskiej, wspierana jest idea agroturystyki w regionie.
Na obszarze Dolnego Śląska obecnie działają następujące stowarzyszenia agroturystyczne:
• Sudeckie Stowarzyszenie Agroturystyczne „Masywu Śnieżnika” (wywodzi się z Agroturystycznego Stowarzyszenia Kwaterodawców Ziemi Wałbrzyskiej z siedzibą w Szczytnej, które powstało w 1994 roku). Stowarzyszenie zajmuje się w szczególności:
promocją, współdziałaniem w zakresie ustawodawstwa dotyczącego turystyki wiejskiej i w szczególności agroturystyki; informowaniem członków stowarzyszenia o regulacjach gospodarczych, prawnych, socjalnych i technicznych, dbaniem o jakość usług m.in. poprzez kategoryzację obiektów; organizacją szkolenia. Stowarzyszenie obecnie zrzesza 25 gospodarstw na terenie gminy Stronie Śl. i Lądek Zdrój);
• Bystrzyckie Towarzystwo Agroturystyczne (z siedzibą w Lasówce),
• Stowarzyszenie Agroturystyczne Gór Stołowych (z siedzibą w Radkowie),
• Sudeckie Stowarzyszenie Turystyki Wiejskiej „Zdroje” (obejmuje swym zasięgiem teren Ziemi Kłodzkiej - Kudowa Zdrój, Lewin Kłodzki, Duszniki Zdrój, Polanica Zdrój, Szczytna, Zieleniec, gmina Bardo i Złoty Stok; dysponuje miejscami noclegowymi w 45
"Gospodarstwach Gościnnych"),
• Stowarzyszenie Kwaterodawców Gór Sowich (z siedzibą w Zagórzu Śląskim, zrzesza 20 kwaterodawców);
• Stowarzyszenie Turystyki Wiejskiej w Parku Krajobrazowym „Dolina Baryczy” (z siedzibą w Miliczu),
• Wrocławskie Stowarzyszenie Agroturystyczne (z siedzibą w Obornikach Śląskich),
• Sudeckie Towarzystwo Turystyki Wiejskiej w Jeleniej Górze,
• Rudawskie Stowarzyszenie Turystyki Wiejskiej (z siedzibą w Janowicach Wielkich);
• Stowarzyszenie Sympatyków Gminy Mysłakowice Promocji Regionu i Agroturystyki,
• Stowarzyszenie Agroturystyczne Gór Kaczawskich.
• Stowarzyszenie „Agroturystyka Szansą dla Regionu” (z siedzibą w Duninowie),
• Stowarzyszenie Agroturystyczne „Odrzański Gościniec,”
• ECEAT – Europejskie Centrum Ekologicznego Rolnictwa i Turystyki.
Natomiast w skali całego kraju działa Polska Federacja Turystyki Wiejskiej „Gospodarstwa Gościnne”, która powstała w 1995 roku. Jest w niej zarejestrowanych prawie 40% wszystkich działających w kraju stowarzyszeń agroturystycznych.
7. Podsumowanie
Agroturystyka pełni obecnie funkcje dodatkowego źródła dochodu ludności wiejskiej. Można przypuszczać, że ten stan jest tylko przejściowy i że przyczyni się do wyraźnego ograniczenie produkcji rolniczej na rzecz działalności pozarolniczej. Kierunek tych zmian odbierany jest jako pozytywny na obszarach problemowych. „Jedni bowiem mogą modernizować gospodarstwa rolne oraz zwiększyć skalę produkcji rolniczej nadając jej charakter towarowy, inni zaś rozwijać przedsięwzięcia poza rolnictwem lub w jego bezpośrednim otoczeniu” (Brodziński, Lewczuk, 2002, s. 117). Duże znacznie dla rozwoju agroturystyki na Dolnym Śląsku będą miały nie tylko doskonałe warunki przyrodnicze, oferowane wsparcie finansowe w ramach PROW 2007-2013, ale także takie elementy, jak wsparcie finansowego oraz instytucjonalnego ze strony przede wszystkim władz lokalnych. Ich działania powinny być w pierwszej kolejności ukierunkowane na upowszechnianie, promowanie istniejących walorów krajobrazowych, poszerzanie oferty turystycznej o nowe imprezy kulturalne i folklorystyczne, eksponowanie przykładów sprawnego gospodarowania w oparciu o funkcjonujące już gospodarstwa agroturystyczne.
Poza wysokimi walorami przyrodniczymi, szczególnie w pasie Sudetów, rozwojowi turystyki wiejskiej na Dolnym Śląsku sprzyjać będą ponadto: stosunkowo dobrze rozbudowana infrastruktura
Agroturystyka na Dolnym Śląsku 173
turystyczna, rozwinięta sieć komunikacyjna, wysoki stopień urbanizacji oraz położenie przygraniczne (Głaz, Tomczak 2007).
Należy także zwrócić uwagę na fakt, że agroturystyka idealnie realizuje koncepcję rozwoju zrównoważonego. W nurcie tym powstała definicja turystyki zrównoważonej. Jest to każda forma rozwoju turystycznego, zarządzania i aktywności turystycznej, która podtrzymuje ekologiczną, społeczną i ekonomiczną integralność terenów, a także zachowuje dla przyszłych pokoleń w niezmienionym stanie zasoby naturalne i kulturowe tych obszarów (Majewski, Lane 2001). Tak, więc można się spodziewać, że w najbliższych latach, gdy coraz większą uwagę będzie się przykładać do propagowania zdrowego i produktywnego trybu życia w harmonii z przyrodą, agroturystyka będzie stanowiła jedną z dynamiczniej rozwijających się form turystyki i wypoczynku.
Literatura
Brodziński Z., Lewczuk A., 2002, Szanse i bariery w pozyskaniu dodatkowych i alternatywnych źródeł dochodów na obszarach wiejskich [w:] A. Lewczuk (red.),Przedsiębiorczość w rolnictwie i na obszarach wiejskich, Centrum Rozwoju Obszarów Wiejskich Uniwersytetu Warmińsko – Mazurskiego w Olsztynie, s. 117 - 139;
Drzewiecki M., 1997, Agroturystyka, Instytut Wydawniczy Świadectwo, Bydgoszcz.
Drzewiecki M., 2001, Podstawy agroturystyki, Wydawnictwo OPO, Bydgoszcz.
Głaz M., Tomczak P., 2007, Wybrane aspekty przyrodnicze funkcjonowania turystyki wiejskiej na Dolnym Śląsku [w:] S. Grykień, W. Hasiński (red.), Przyrodnicze uwarunkowania rozwoju obszarów wiejskich, Studia Obszarów Wiejskich, tom 12, Komisja Obszarów Wiejskich, Polskie Towarzystwo Geograficzne, Warszawa, s. 161 - 172
Gralak K., 2002, Zewnętrzne uwarunkowania powstawania i rozwoju gospodarstw agroturystycznych, Zagadnienia Doradztwa Rolniczego, nr 3/4, Krajowe Centrum Doradztwa Rozwoju Rolnictwa i Obszarów Wiejskich, Warszawa, s. 90 – 99;
Hasiński W., 1999, Rolnictwo indywidualne na Dolnym Śląsku w okresie transformacji systemowej, Wydawnictwo MarMar, Wrocław.
Hasiński W., 2003, Rolnictwo w Sudetach a rozwój ekoturystyki, [w:] Uwarunkowania rozwoju turystyki zagranicznej w Europie Środkowej i Wschodniej, Tom VII. Problemy rozwoju ekoturystyki ze szczególnym uwzględnieniem obszarów górskich, Wydawnictwo MarMar, Wrocław, s.125-137.
Hasiński W., Głaz M., Kemona S., 2004, Agroturystyka jako alternatywne źródło dochodów gospodarstw rolnych na Dolnym Śląsku, [w:] Ewa Pałka (red.), Pozarolnicza działalność gospodarcza na obszarach wiejskich, Studia Obszarów Wiejskich, tom 5, Komisja Obszarów Wiejskich, Polskie Towarzystwo Geograficzne, Warszawa, s. 137- 150.
Kutkowska B., 2007, Miejsce turystyki w zrównoważonym rozwoju obszarów wiejskich Dolnego Śląska, [w:] J. Wyrzykowski (red.) Rola turystyki w gospodarce regionu, Wyższa Szkoła Handlowa we Wrocławiu, Wrocław, s. 254-262.
Lijewski T., Mikułowski T., Wyrzykowski J., 2002, Geografia turystyki Polski, PWE, Warszawa Majewski J., Lane B., 2001, Turystyka wiejska i rozwój lokalny, Fundacja Fundusz Współpracy,
Poznań.
Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, 2007, Program rozwoju obszarów wiejskich na lata 2007-2013 (PROW 2007-2007-2013), Warszawa.
Młynarczyk K., 2002, Agroturystyka, Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, Olsztyn.
Rolnictwo w województwie dolnośląskim w latach 2006-2007, 2008, Informacje i opracowania statystyczne, Urząd Statystyczny we Wrocławiu, Wrocław.
Strategia rozwoju obszarów wiejskich województwa dolnośląskiego, 2001, Studia nad rozwojem Dolnego Śląska, zeszyt 56(12), Urząd Marszałkowski we Wrocławiu
Udało się innym, dlaczego nie miałoby się udać i Tobie, 2001, Regionalne Centrum Doradztwa Rozwoju Regionalnego i Obszarów Wiejskich we Wrocławiu, Wrocław.
Zajączkowski J., 2007, Rozwój agroturystyki na Dolnym Śląsku w okresie 1993-2006, [w:] J. Wyrzykowski (red.) Rola turystyki w gospodarce regionu, Wyższa Szkoła Handlowa we Wrocławiu, Wrocław, s.263-269.
Marta Głaz, Władysław Hasiński 174
Zimmermann R., 2005, Agroturystyka. Przepisy i zasady. Opolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Łosiowie, Łosiów.
Summary
The development of agricultural tourism is strongly supported and promoted in Poland for this kind of touristic activity related to rural tourism is highly environmentally friendly and the benefits related with its development are noticeable in the business, social, environmental and spatial areas. In 2008 in Lower Silesia there were 570 holdings dealing with the agricultural tourism. Big disparities in their spatial distribution result mainly from natural conditions. Therefore the greatest concentration of such holdings is found in the Stołowe Mountains, the Karkonosze Mountains, the Jelenia Góra valley, the Śnieżnik Mountains, the Bialskie Mountains, the Izerskie Mountains and the Izerskie Foothills, the Sowie Mountains and the Kaczawskie Mountains and the Kaczawskie Foothills. It can be believed that during the coming years the number of agricultural holdings will rise. Fostering factors might be, among the others, the funds guaranteed for this purpose under the PROW 2007 – 2013 program, execution of the balanced development concept and the possibility of winning an additional, beyond – agricultural income having a great importance for many agricultural holdings being in a hard economic situation.
DOLNY ŚLASK. STUDIA REGIONALNE
Jan Łoboda, Beata Namyślak