Justyna Kłobukowska Wydział Nauk Społecznych i Zarządzania, Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Toruń
Justyna
Kłobukowska
W prawie polskim nie istnieje jedno-znaczna definicja grupy kapitałowej. Po raz pierwszy została zdefiniowana w ustawie o ra-chunkowości jako jednostka dominująca wraz z jednostkami zależnymi. Zaś w prawie gospodar-czym jest ona uregulowane przepisami Ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek
handlo-wych (tabela 1). Ponadto zagadnienie związane
z powstaniem i funkcjonowaniem grup kapitało-wych regulują przepisy następujących aktów prawnych:
· Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. – Prawo
o publicznym obrocie papierami wartościo-wymi,
· Ustawa z dnia 24 lutego 1990 r. o
prze-ciwdziałaniu praktykom monopolistycznym,
· Ustawa z dnia 30 sierpnia 1996 r. o
komercja-lizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw pań-stwowych,
· Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks
cywilny,
· Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku
dochodowym od osób prawnych .1
Pojęcie grupy kapitałowej próbował usystematyzować M. Trocki. Grupę kapitałową przedstawia on jako „zgrupowanie utworzone dla celów realizacji wspólnych celów gospodarczych, składające się z samodzielnych prawnie podmio-tów gospodarczych w formie spółek kapitało-wych, powiązane w sposób trwały więziami kapi-tałowymi i ewentualnie dodatkowo innymi oraz posiadające możliwość realizacji wspólnych ce-lów, wynikającą z rodzaju i intensywności
tworzą-cych je powiązań” . Nacisk tej definicji kładziony 2
jest na wypracowanie powiązań między przedsię-biorstwami na rzecz realizacji celów bizneso-wych.
Z kolei w definicji Głównego Urzędu Statystycznego grupa przedsiębiorstw jest two-rzona przez przedsiębiorstwa samodzielne pod względem prawnym, ale zależne gospodarczo z powodu istniejących powiązań w aspekcie
kon-troli i/lub własności . Grupa przedsiębiorstw sta-3
nowi całość gospodarczą w tym sensie, że jest ona uprawniona do podejmowania decyzji w imieniu wszystkich jednostek wchodzących w jej skład.
Jednocześnie grupa kapitałowa może mieć więcej niż jeden ośrodek decyzyjny, szczególnie w takich obszarach, jak produkcja, sprzedaż, finanse, a tak-że ujednolicać pewne aspekty prowadzenia dzia-łalności gospodarczej, np. związane z polityką
podatkową .4
W literaturze przedmiotu i w polskiej praktyce gospodarczej występuje szeroki wach-larz pojęć związanych z tworzeniem i funkcjono-waniem grup kapitałowych. Mowa tu o takich ter-minach, jak: holding, trust, konglomerat, koncern czy konsorcjum. Zbiorczo te i inne pojęcia
zostały przedstawione w tabeli 1.
Dokonana analiza wskazuje na dużą róż-norodność stosowanych terminów w stosunku do grup kapitałowych. Jak pokazuje praktyka gospodarcza, przedsiębiorstwa szeroko wyko-rzystują to zróżnicowanie. Możemy wyróżnić takie, w nazwie których występuje:
· holding, np. Katowicki Holding Węglowy,
Hortex Holding, Kulczyk Holding;
· koncern, np. Polski Koncern Naftowy
ORLEN S.A., Polski Koncern Mięsny DUDA SA, Koncern BMW, Koncern Siemens, Koncer n Lukoil, Koncer n GlaxoSmithKline;
· grupa, np. Grupa Lotos SA, PGE Polska
Grupa Energetyczna, Grupa E. Leclerc Polska;
· konsorcjum, np. Konsorcjum Stali.
Bardzo interesujący i wielotorowy jest proces tworzenia grup kapitałowych. Wyróżnia
się cztery modelowe drogi :5
· poprzez przejęcie lub wykup przez
spółkę-matkę udziałów już istniejących spółek,
· w wyniku wyłączenia ze struktury
organiza-cyjnej spółki macierzystej pewnych rodzajów działalności i zorganizowanie ich w formie spółek-córek (tzw. outsourcing kapitałowy),
· poprzez powołanie przez spółkę-matkę
nowych nieistniejących dotychczas spółek--córek dla nowych rodzajów działalności,
· jako efekt przekazania przez właścicieli
swoich udziałów (akcji) w spółkach spółce-matce, powstałej w celu zarządzania tymi udziałami (akcjami).
1 J. Stankiewicz, J. Damięcka, Podstawy konsolidacji sprawozdań finansowych, Toruń 2009, s. 10–11.
2 M. Trocki, Grupy kapitałowe. Tworzenie i funkcjonowanie, Warszawa 2004, s. 41.
3 Grupy przedsiębiorstw w Polsce w 2013 r., Główny Urząd Statystyczny, Warszawa 2015, s. 8.
4 Ibidem, s. 8.
Tabela 1. Podmioty połączone w polskiej literaturze ekonomicznej
Pojęcie Definicja
Podmiot powiązany
Kodeks spółek handlowych definiuje taki podmiot jako spółkę kapitałową, w której inna spółka handlowa albo spółdzielnia dysponuje bezpośrednio lub pośrednio co najmniej 20% głosów na zgromadzeniu wspólników albo na walnym zgromadzeniu, także jako zastawnik lub użytkownik, albo na podstawie porozumień z innymi osobami lub która posiada bezpośrednio co najmniej 20% udziałów akcji w innej spółce kapitałowej (Ustawa z 15 września 2000 r. – Kodeks spółek handlowych)
Holding
Szczególna forma koncentracji kapitału, istotną jej cechą jest ukierunkowanie na zarządzanie oraz obrót akcjami i udziałami podmiotów będących własnością holdingu. Z finansowo-ekonomicznego punktu widzenia holding wyróżnia się specyficzną strukturą aktywów, w których ważne miejsce zajmują inwestycje długo- i krótkoterminowe
Trust
Powstaje najczęściej w drodze przejęcia jednego przedsiębiorstwa przez inne. Może nastąpić w drodze zakupu większościowego pakietu akcji. Organem zarządzającym jest centralna władza wykonawcza. Zyski połączonych przedsiębiorstw płyną do kasy trustu, który rozdziela je między posiadaczy akcji według wysokości udziałów. Jest jedną z form monopolu
Zgrupowanie gospodarcze
Europejskie zgrupowanie interesów gospodarczych (EZIG lub EEIG − European Economic Interest Grouping) − przewidziana przez prawo wspólnotowe i realizowana przez prawo polskie forma prawna prowadzenia działalności gospodarczej o charakterze ponadnarodowym, która łączy w sobie cechy spółki (jawnej) i konsorcjum (Rozporządzenie nr 2137/85/EWG)
Zgrupowanie spółek
Struktura organizacyjna, w której skład wchodzą dwie spółki lub z reguły większa liczba spółek podległych scentralizowanemu zarządzaniu. Mimo odrębnej osobowości prawnej zazwyczaj tylko jeden członek zgrupowania (podmiot dominujący) zajmuje pozycję w pełni niezależną ekonomicznie i sprawuje kontrolę we wszystkich lub głównych dziedzinach działalności zgrupowania, przy czym margines rzeczywistej autonomii jego członków bywa rozmaity
Zgrupowanie kapitałowe
Zespół samodzielnie prawnych podmiotów gospodarczych utworzony do realizacji wspólnych celów gospodarczych i realizujących te cele, opierając się na łączących te podmioty powiązaniach
Koncern (pool, koncern)
Pojęcie „zgrupowanie kapitałowe” jest tożsame ze stosowanym w literaturze i prawie niemieckim pojęciem „koncern”.
Koncern określa się jako strukturę obejmującą jednostki gospodarcze, które: – są wyodrębnione pod względem ekonomicznym i prawnym (spółki prawa handlowego) lub wyodrębnione tylko pod względem ekonomicznym (oddziały spółki),
– stanowią zintegrowany system więzi techniczno-produkcyjnych, handlowych i kapitałowych,
– są zarządzane przez jednostkę wiodącą (dominującą), prowadzącą własną działalność o podstawowym znaczeniu dla zgrupowania
Konglomerat
Jest to typ układu gospodarczego, jedna z form grup kapitałowych oparta na dywersyfikacji działalności produkcyjnej. Jednostki gospodarcze konglomeratu specjalizują się w różnych dziedzinach działalności. Dywersyfikacja konglomeratowa oznacza produkcję wyrobów niepowiązanych z dotychczasowymi wyrobami
przedsiębiorstwa oraz działanie na innych rynkach. Osiągnięcie tego następuje na bardzo trudnej drodze wewnętrznego rozwoju, dlatego konglomeraty tworzy się głównie przez przyłączenie, a także łączenie przedsiębiorstw. Konglomerat może być kapitałowy, umowny, zarządzający, operacyjny (wytwórczy), finansowy
Źródło: E. Mioduchowska-Jaroszewicz, Analiza pojęcia grupy kapitałowej w polskiej gospodarce i literaturze ekonomicznej, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia”, nr 786, t. 64/1, Szczecin 2013, s. 215–217.
Konsorcjum
Jest to okresowe zrzeszenie producentów, handlowców, instytucji finansowych i innych, mające na celu prowadzenie na wspólny rachunek operacji finansowej, produkcyjno-handlowej, budowlanej, które wymagają wkładu kapitałowego przekraczającego możliwości poszczególnych uczestników
Kombinat Przedsiębiorstwo przemysłowe będące zespołem zakładów objętych wspólnym
kierownictwem, połączonych więzią organizacyjną i najczęściej technologiczną
Przedsię-biorstwo wielo-zakładowe
Przedsiębiorstwo składające się z jednego lub więcej zakładów
Grupy biznesowe
(business group)
Charakteryzują się skoncentrowaną strukturą własności i występowaniem akcjonariusza kontrolującego, a także często powiązaniami kapitałowymi między poszczególnymi spółkami zależnymi i stosowaniem formy piramidy
Grupa przed-siębiorstw
(group of companies)
Tworzą ją przedsiębiorstwa samodzielne pod względem prawnym, jednak wzajemnie od siebie zależne gospodarczo ze względu na istniejące między nimi powiązania w zakresie kontroli i/lub własności. Grupa przedsiębiorstw może powstać zarówno w wyniku ukształtowania się określonych stosunków prawnych, jak i w wyniku wywierania przez jedno przedsiębiorstwo decydującego wpływu na działalność innego, w tym wskutek zawarcia umowy
Grupa przemysłowa (industrial group), grupa operacyjna (corporate group)
Zgrupowanie firm mających osobowość prawną, niezależnie działających na zdywersyfikowanych rynkach, zarządzanych przez tego samego właściciela lub grupę właścicieli
Grupa kapitałowa według ustawy o rachunkowoś ci
Pojęcie stosowane przez ustawę o rachunkowości, według której jest to jednostka dominująca wraz z jednostkami zależnymi (Ustawa z 29 września 1994 r.
o rachunkowości).
W literaturze charakteryzuje się następująco: – mają wspólny cel gospodarczy do realizacji,
– składają się z samodzielnych prawnie podmiotów gospodarczych w formie spółek kapitałowych (spółek z ograniczoną odpowiedzialnością lub akcyjnych),
– są powiązane w sposób trwały więziami kapitałowymi, mają możliwość realizacji wspólnych celów, wynikających z rodzaju i intensywności tworzących je powiązań Grupa
kapitałowa według MSSF nr 10
Grupa kapitałowa to podmiot złożony z jednostki dominującej wraz z jednostkami zależnymi
Ze względu na charakter powiązań pomiędzy członkami grupy kapitałowej wyróżnia
się koncerny faktyczne i formalne . Koncerny 6
faktyczne to takie, w których rodzaj zależności może dotyczyć stosunków kapitałowych, perso-nalnych lub majątkowych. Z kolei koncerny for-malne, wynikają z zawieranych umów, które sta-nowią o przekazywaniu wypracowanego zysku spółce dominującej lub zarządzaniu spółką za-leżną przez spółkę-matkę.
Struktura grup kapitałowych a ich rozwój w gospodarce
Kluczowe staje się zwrócenie uwagi na dysonans pomiędzy celami spółek powiązanych a realizacją celu głównego całej grupy kapitało-wej. Konflikt interesów może burzyć wizję budowy jednego zintegrowanego organizmu
zdolnego do konkurowania na globalnym rynku. Stąd też bardzo ważne jest precyzyjne określenie struktury organizacyjnej dla danej grupy kapita-łowej. Struktura formułuje funkcje i relacje po-między członkami grupy kapitałowej. Jasne określenie roli każdego z podmiotu powiązanego, ponadto ujednolicenie procedur działania i po-dział odpowiedzialności wspierają proces inte-gracji pomiędzy spółkami w grupie. Jednocześnie spółki zależne powinny mieć nieskrępowaną możliwość realizowania własnej misji,
zharmoni-zowanej z misją całej grupy . 7
W literaturze przedmiotu możemy wy-mienić siedem cech, którymi powinna wyróżniać się wysoce jakościowa struktura organizacyjna grupy kapitałowej. Cechy zostały przedstawione na rysunku 1.
Rysunek 1. Cechy struktury organizacyjnej grupy kapitałowej
Źródło: Opracowanie własne.
6 J. Urbisch, Wykształcenie i racjonalizacja struktury grupy kapitałowej JSW, „Zeszyty Naukowe
Organi-zacja i Zarządzanie”, nr 1154, z. 55, Politechnika Łódzka, Łódź 2013, s. 152–153.
Wśród cech charakteryzujących
struk-turę grupy kapitałowej wyróżnia się : 8
· wielowymiarowość − rozwój grupy
kapita-łowej toczy się jednocześnie w kilku płasz-czyznach jej funkcjonowania (finanse, pro-dukcja, zarządzanie zasobami ludzkimi, itd.),
· złożoność i wielowątkowość – poszukiwanie
możliwości skutecznego działania w wielu aspektach działalności grupy,
· integracja – oznacza scalanie wielu, często
odrębnych i niezależnych podmiotów w je-den organizm gospodarczy,
· współzależność − rozwój jednych
podmio-tów uwarunkowany jest rozwojem pozosta-łych podmiotów powiązanych,
· rozwój – nacisk na postęp i wzrost
organi-zacji poprzez badania i rozwój, innowacje, które przyczyniają się do zwiększania jej przewagi konkurencyjnej,
· kompresja czasu i przestrzeni – globalizacja
przyczynia się do zwiększania walki konku-rencyjnej pomiędzy podmiotami gospodar-czymi,
· wielopoziomowość analiz – w każdym
ob-szarze funkcjonowania grupy muszą być ustalane właściwe punkty krytyczne, procesy, działania, które musza być należycie monito-rowane.
Budowanie grupy kapitałowej oparte o powyższe cechy ułatwia osiąganie wielu ko-rzyści z tytułu funkcjonowania przedsiębiorstw w jej ramach. Rodzaj i skala korzyści związane są z wielkością, rodzajem prowadzonej działalności i rynkiem, na którym funkcjonuje grupa. Jednak-że tak jak wiele czynników decyduje o powołaniu grupy kapitałowej, tak i możemy mówić o wielo-stronnych korzyściach.
W wyniku działania przedsiębiorstw w ramach grup kapitałowych generowane są
na-stępujące korzyści : 9
· korzyści wynikające z efektu synergii,
· zintegrowanie transakcji pomiędzy
podmio-tami,
· korzyści podatkowe,
· korzyści skali i zakresu,
· zwiększenie udziału w rynku, zdobycie
no-wego rynku lub sfery działalności,
· rozszerzenie skali działalności
gospodar-czej . 10
Na drugiej szali możemy wyróżnić wady funkcjonowania przedsiębiorstw w ramach grupy
kapitałowej, a mianowicie : 11
· trudności związane z oceną wyników
po-szczególnych jednostek,
· centralizację decyzji gospodarczych,
· brak proefektywnościowych rozliczeń,
· niedostateczne zaangażowanie pracowników
na niższych szczeblach zarządzania,
· nadmierny wpływ jednostki dominującej na
działalność jednostki zależnej, w tym na sferę zarządzania i politykę kadrową.
W związku z koniecznością nieustan-nego rozwoju, wzrostu konkurencyjności
przed-siębiorstw chociażby na rynku finansowym oraz 12
czerpania z zalet funkcjonowania w ramach grupy kapitałowej przedsiębiorstwa dążą do zwiększa-nia swojej efektywności celem lepszej odpowiedzi na potrzeby i wyzwania stawiane przez rynek. Stąd też można mówić o ewolucji grup kapita-łowych na przestrzeni ostatnich lat, jak pokazano na rysunku 2.
Ewolucja struktur kapitałowych na przestrzeni ostatnich dekad wskazuje osiąganie
kolejnych poziomów, takich jak : 13
· koncentracja pozioma – włączenia lub
wyłą-czenia określonych przedsiębiorstw z danego sektora gospodarczego w celu osiągnięcia synergii, np. włączenie hut stali do kopalń węgla (korzyści logistyczne);
· koncentracja pionowa – włączenia lub
wy-łączenia określonych przedsiębiorstw będą-cych częścią procesu związanego z produk-tem lub usługą, np. połączenie kopalń z elek-trowniami i sieciami przesyłowymi;
8
Ibidem, s. 155.
9 J. Stankiewicz, J. Damięcka, Podstawy konsolidacji…, op. cit., s. 18.
10 Ibidem, s. 19.
11 Ibidem, s. 21–22.
12 Szerzej: L. Dziawgo, Społeczna odpowiedzialność biznesu jako czynnik konkurencyjny na współczesnym rynku
kapitałowym, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpie-czenia”, Szczecin 2009, s. 269–277.
· konglomeratyzacja – tworzenie podmiotów charakteryzujących się znaczną dywersyfi-kacją portfela produktów i przedsiębiorstw, np. Unilever;
· alianse strategiczne – związek dwóch lub
większej liczby przedsiębiorstw na rzecz realizacji celów strategicznych, zaakceptowa-nych przez powiązane podmioty;
· sieci przedsiębiorstw – bazujące na
elastycz-nych umowach między przedsiębiorstwami, które mają na celu szybką adaptację do warunków zmiennego otoczenia. Sieci te mogą stanowić przykład kooperacji.
W praktyce gospodarczej grupy kapita-łowe występują zarówno jako podmioty relatyw-nie proste, jak i o złożonej strukturze. Takie też są grupy kapitałowe funkcjonujące w polskiej gos-podarce. Mają one swoją reprezentację na „liście 500” największych polskich przedsiębiorstw
two-rzonych przez gazetę „Rzeczpospolita” . Naj-14
większą grupą kapitałową jest Grupa PKN Orlen S.A., która zajmuje pierwsze miejsce, nieprzerwa-nie od szesnastu edycji rankingu, pod względem
wysokości przychodu ze sprzedaży . Wśród in-15
nych, które osiągają znaczące wyniki finansowe, należy wymienić m.in.:
· GK Grupy Lotos SA, Gdańsk,
· PGE Polska Grupa Energetyczna SA,
Warszawa,
· GK PGNiG SA, Warszawa,
· Grupa Kapitałowa KGHM Polska Miedź
SA,
· KGHM Polska Miedź SA, Lubin,
· Grupa Eurocash SA, Komorniki,
· Metro Group w Polsce, Warszawa,
· GK Orange Polska, Warszawa,
· Fiat Auto Poland SA, Bielsko-Biała
· BP Europa SE Oddział w Polsce, Kraków.
Studium przypadku grupy kapitałowej z sek-tora paliwowego w Polsce – PKN Orlen S.A.
Tworzenie grupy kapitałowej PKN Orlen Historia spółki sięga sierpnia 1944 r., kiedy to uchwalono akt urzędowy stwierdzający powstanie Polskiego Monopolu Naftowego, któ-rego rolą miało być zabezpieczenie infrastruktury naftowej w powojennej Polsce oraz rozpoczęcie
działalności dystrybucyjnej . Nazwa kompleksu 16
zmieniana była dość często: w październiku 1944 r. na Państwowe Biuro Sprzedaży Produk-tów Naftowych, a w grudniu 1945 r. na Centralę Rysunek 2. Ewolucja grupy kapitałowej w zależności od rozwoju rynku
Źródło: E. Mioduchowska-Jaroszewicz, Analiza pojęcia grupy kapitałowej…, op. cit., s. 214.
14 „Rzeczpospolita”,
http://www.tv.rp.pl/artykul/1102375,1104270-Lista-500--Oto-najwieksze-polskie-firmy-.html [dostęp: 05.07.2015].
15 „Dziennik Płocki”, Lista 500 – Orlen wciąż na czele,
https://dziennikplocki.pl/?p=110426 [dostęp: 05.07.2015]
Produktów Naftowych, którego akronim CPN dość długo funkcjonował w obiegowym słownic-twie. W 1955 r. przedsiębiorstwo zostało prze-kształcone w Centralny Zarząd Obrotu Produk-tami Naftowymi CPN, by w 1958 r. powrócić do nazwy Centrala Produktów Naftowych CPN. W grudniu 1995 r. dokonano przekształcenia przedsiębiorstwa w jednoosobową spółkę Skarbu Państwa.
Z kolei w 1958 r. zdecydowano o lokali-zacji zakładu rafineryjnego w Płocku, a w stycz-niu 1959 r. zapadła decyzja o budowie Mazo-wieckich Zakładów Rafineryjnych i Petroche-micznych. Transformacja ustrojowa w Polsce była impulsem do przekształcenia MZRIP w 1993 r. w spółkę akcyjną o nazwie Petrochemia Płock.
W maju 1998 r. Rada Ministrów podjęła decyzję o utworzeniu narodowego koncernu naf-towego z połączenia Centrali Produktów Nafto-wych CPN S.A. i Petrochemii Płock S.A. Następ-nie 7 września 1999 r. formalNastęp-nie utworzono Pol-ski Koncern Naftowy S.A. Akcje PKN ORLEN zaczęły być notowane na rynku podstawowym Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie w dniu 26 listopada 1999 r.
Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy w dniu 3 kwietnia 2000 r. podjęło uchwałę o przyjęciu przez Polski Koncern
Naftowy S.A. nazwy handlowej ORLEN. Po raz pierwszy wizerunek marki ORLEN został zapre-zentowany w 2000 r., przy okazji emisji drugiej transzy akcji koncernu na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie.
Struktura grupy kapitałowej PKN Orlen Polski Koncern Naftowy ORLEN Spół-ka Akcyjna (PKN ORLEN) jest jedną z najwięk-szych korporacji przemysłu naftowego w Euro-pie ŚrodkowoWschodniej. Spółka zajmuje się produkcją paliw, wyrobów petrochemicznych i chemicznych, jak również sprzedażą hurtową i detaliczną produktów paliwowych oraz poszuki-waniem gazu ziemnego. Zarządzaniu podlega łącznie sześć rafinerii w Polsce, Czechach i na Litwie oraz 2 700 stacji paliw, zlokalizowanych w Polsce, Niemczech, Czechach i na Litwie. W 2014 roku łączny przerób ropy naftowej w PKN ORLEN wyniósł 27,3 mln ton.
Realizacja szerokiego profilu produkcyj-nego, wydobywczego i usługowego nie byłaby możliwa bez szeregu współpracujących podmio-tów powiązanych, tworzących grupę kapitałową PKN Orlen, zbiorczo zostały one przedstawione w tabeli 2. Grupę tworzą zarówno spółki core busi-ness (branżowe, paliwowe i gazowe), jak i spółki
z tzw. non-core business (np. Orlen Eko, Medica,
Ochrona).
Tabela 2. Spółki bezpośrednio powiązane PKN ORLEN S.A.
Spółki zależne ORLEN Udział Profil działalności
Pion Prezesa ORLEN Upstream
Sp. z o.o. 100% poszukiwanie i wydobycie ropy
Unipetrol a.s. 63% dominująca spółka holdingowa, pozyskiwanie finansowania
ORLEN Ochrona
Sp. z o.o. 100% usługi ochroniarskie
17 pozostałych spółek < 20% różny
Pion Finansów ORLEN Centrum Usług
Korporacyjnych Sp. z o.o. 100% świadczenie usług rachunkowo-księgowych
Orlen Holding Malta
Limited 99,5% posiadanie akcji, udziałów w innych podmiotach
ORLEN Finance AB 100% ubezpieczenia majątkowe grupy PKN ORLEN
ORLEN Capital AB 100% spółka celowa typu SPV do emisji euroobligacji
ORLEN Administracja Sp. z o.o.
Źródło: Opracowanie własne na podstawie
http://www.orlen.pl/PL/Ofirmie/StrukturaGrupyORLEN [dostęp: 10.07.2015]. Pion rozwoju i energetyki
Basell Orlen Polyolefins
Sp. z o.o. 50% produkcja, dystrybucja i sprzedaż poliolefin
ANWIL S.A. 100% 100% produkcja polichlorku winylu, nawozów azotowych,
granulatów i płyt z PCW oraz wielu chemikaliów ORLEN Eko Sp. z o.o.
100% 100% gospodarowanie odpadami, przetwarzanie odpadów, BHP
ORLEN Projekt S.A. 99,77% projektowanie budowlane i technologiczne
PPPT S.A. 50,0% badania i rozwój nowoczesnych, perspektywicznych
technologii gospodarki opartej na wiedzy ORLEN Budonaft
Sp. z o.o. 100% budowa i remont stacji paliw
Baltic Power Sp. z o.o. 100% wytwarzanie, przesyłanie, dystrybucja i handel energią
elektryczną Pion produkcji
AB ORLEN Lietuva 100% rafinacja ropy naftowej, transport ropy, produkcja i sprzedaż
produktów uzyskanych z przerobu
ORLEN Asfalt Sp. z o.o. 100% produkcja i sprzedaż asfaltów
ORLEN Południe S.A. 100% przerób nafty, produkcja i zbyt paliw i olejów
ORLEN Wir Sp. z o.o. 76,6% remonty i modernizacja maszyn wirujących
ORLEN Laboratorium Sp. z o.o.
99,38% usługi laboratoryjne
ORLEN Serwis S.A. 100% usługi remontowe
Pion sprzedaży
ORLEN Gaz Sp. z o.o. 100% sprzedaż gazu płynnego
ORLEN Paliwa Sp. z o.o. 100% handel paliwami płynnymi
SHIP - SERVICE S.A. 60,9% bunkrowanie statków morskich w paliwa żeglugowe, obsługa
statków w portach, przeładunki i składowanie towarów
Petrolot Sp. z o.o. 100% handel paliwami płynnymi
ORLEN Deutschland
GmbH 100% sprzedaż paliwa na stacjach benzynowych
ORLEN OIL Sp. z o.o. 100% produkcja i dystrybucja olejów oraz środków smarnych
ORLEN Centrum
Serwisowe Sp. z o.o. 99,33% serwisowanie stacji paliw
IKS SOLINO S.A. 100% podziemne magazynowanie ropy i paliw, wydobycie solanki
oraz konfekcjonowanie soli Kopalnia Soli Lubień