Michał Majczak
3. Plany oraz perspektywy rozwoju ośrodków innowacji i przedsiębiorczości w Polsce
Należy zwrócić uwagę, że w niektórych
obszarach zanika aktywność działania ośrodków, a w innych zaś bardzo wzrasta. Przykładem może być wprowadzenie w ciągu ostatnich pięciu lat na rynek nowych narzędzi, które mają na celu stymu-lować rozwój innowacyjnych przedsięwzięć w postaci funduszy kapitału ryzyka, takich jak
23
venture capital, oraz funduszy seed .
W tabeli 3 zaprezentowano strukturę
ba-danych ośrodków w zależności od wielkości jed-nostki terytorialnej, w której są zlokalizowane.
Przedstawiony materiał informuje, że rozkład terytorialny ośrodków innowacji i przed-siębiorczości w Polsce jest dość nierównomierny. Najmniej działa ich na terenach wiejskich, a co drugi powiat oraz ponad 75% gmin (głównie wiejskich) nie posiada OIiP. „Podejmowane ad-ministracyjne próby (np. gminne centra infor-macji itp.) były realizowane niekonsekwentnie, głównie projektowo, bez trwałego zamocowania w lokalnych społecznościach. Zazwyczaj koniec finansowania był jednoznaczny z likwidacją
ośrodka” . Na terenach wiejskich i w małych 24
miastach (do 50 tys. mieszkańców) działa 25% ośrodków. Zwiększa się liczba ośrodków w większych miastach oraz w aglomeracjach, takich jak: Warszawa, Katowice, Poznań, Wroc-ław, Trójmiasto oraz Kraków.
3. Plany oraz perspektywy rozwoju ośrodków innowacji i przedsiębiorczości w Polsce w XXI wieku
Wiele ośrodków innowacji i
przedsię-biorczości w Polsce w XXI wieku planuje swój dalszy rozwój poprzez rozbudowę infrastruktury oraz rozszerzenie oferty usług. Większość ośrod-ków wyszukała sobie wśród różnych programów operacyjnych odpowiednie źródło finansowania lub posiada stałą pozycję, która będzie im gwa-rantować bazowe zabezpieczenie finansowe dla prowadzenia działalności na przyszłość.
Tabela 3. Struktura lokalizacji ośrodków innowacji i przedsiębiorczości w Polsce w latach 2005–2014 (dane w %)
Źródło: M. Mażewska, Infrastruktura…, op. cit., s. 13.
Wyszczególnienie 2005 2007 2009 2010 2012 2014
Gminy miejskie 1,9 1,3 1,2 0,7 3 4
Miasta do 50 tys. mieszkańców i gminy miejsko-wiejskie 28,4 27,1 24,3 22,6 20 22
Średnie miasta 50–300 tys. mieszkańców 39,7 37,4 34,3 34,5 39 33
Duże miasta 300–800 tys. mieszkańców
30 34,2
18,1 19,1 10 34
Aglomeracje pow. 800 tys. mieszkańców 22,1 23,1 28 9
22 Przykładem jest Park Technologiczny Kraków-Wschód albo wciąż nieuruchomiony park w
Kwi-dzynie. Zob. M. Mażewska, Infrastruktura…, op. cit., s. 12.
23 Zob. P. Głodek, Fundusz kapitału zalążkowego, [w:] K.B. Matusiak (red.), Innowacje i transfer technologii.
Słownik pojęć, PARP, Warszawa 2008, s. 106-107; P. Głodek, Fundusz seed, [w:] K.B. Matusiak (red.), Innowacje i transfer technologii. Słownik pojęć, PARP, Warszawa 2011, s. 86–87.
Wiele programów operacyjnych – na poziomie krajowym jak i regionalnym – jest już prawie gotowych. Dzięki temu wiele ośrodków wsparcia może znaleźć w nich źródło finanso-wania, głównie dlatego, że do tej pory prowadziły one politykę o zróżnicowanej prowadzonej przez siebie działalności. Drugim korzystnym argu-mentem przemawiającym na rzecz znalezienia dla ośrodków odpowiednich pozycji na rynku usług jest to, że bardzo rzadko działają one jako samo-dzielne podmioty. Najczęściej ośrodek prowa-dzący dysponuje minimum dwoma lub większą liczbą rodzajów ośrodków oraz często posiadają one również jeszcze inne obszary aktywności, w ramach których mogą wykorzystać własny po-tencjał ośrodków.
Dlatego też przekonanie OIiP o ich
stabilnej pozycji można uznać za uzasadnione, a ich przyszłe plany za całkiem realne bez wzglę-du na to, czy będą realizowane w oparciu o ośrod-ki sośrod-kierowane na innowacje, kapitał ludzośrod-ki czy ekonomię społeczną. Ośrodki przedsiębiorczoś-ci są ulokowane i związane najsilniej ze środo-wiskiem lokalnym. Ośrodki innowacji w ciągu dwóch ostatnich perspektyw finansowych zna-cząco odnowiły swoje zaplecze techniczne oraz przygotowały się do usamodzielnienia, a co najmniej do uzyskania znacznej niezależności od źródeł budżetowych. Uczelnianym ośrodkom regulacje prawne zabezpieczyły bazowe finanso-wanie, co doprowadziło do ich dość komfortowej sytuacji na rynku. Tymczasem instytucje finanso-we czekają na uruchomienie planowanych kon-kursów, które zasilają kapitał bazujący na dotych-czasowych doświadczeniach, mogących spokoj-nie oczekiwać rozstrzygnięć konkursów w tym zakresie.
Dla wzmocnienia działających już w
Pol-sce ośrodków innowacji i przedsiębiorczości oraz tworzenia nowych główne znaczenie od wielu lat
25
posiadają działania w zakresach :
a. tworzenia bardziej skutecznych i
efektyw-nych programów wspierania przedsiębior-czości, innowacyjności i rozwoju dla sektora MSP w Polsce;
b. tworzenia instrumentów wsparcia, które są
dostosowane do odpowiedniego poziomu rozwoju ośrodka, uwzględniającego znacz-ne ich zróżnicowanie w zakresie potencjału oraz możliwości świadczenia różnych usług, a zwłaszcza proinnowacyjnych; stymulo-wanie sieciowania oraz integracji różnych
ośrodków wsparcia przedsiębiorczości, np. akademickich centrów transferu techno-logii, preinkubatorów oraz funduszu kapi-tału zalążkowego, wszędzie tam gdzie jest to udokumentowane minimalizowaniem roz-proszenia zasobów oraz maksymalizowa-niem efektywności;
c. położenia nacisku na trwałość ośrodka,
ciągłość programów oraz stworzenie stabil-nych warunków rozwoju w celu dalszego działania;
d. podnoszenia kwalifikacji pracowników
OIiP w Polsce, w ramach programów typu „Skuteczne Otoczenie Innowacyjnego Biz-nesu”, w zakresie świadczenia usług, a szcze-gólnie usług specjalistycznych, takich jak: broker technologii, coaching, mentoring;
e. stymulowania oraz wykorzystania
współpra-cy horyzontalnej pomiędzy OIiP dla profes-jonalizacji usług, podnoszenia kwalifikacji pracowników ośrodków, gromadzenia zaso-bów wiedzy i doświadczenia;
f. stymulowania współpracy ośrodków na
po-ziomie regionalnym w ramach regionalnych systemów innowacji jako sieci współpracy administracji, ośrodków naukowo-badaw-czych oraz OIiP; promocja nowoczesnych instrumentów wsparcia przedsiębiorczości wśród administracji oraz działaczy samorzą-dowych w gminach i regionach;
g. udzielania pomocy w przygotowaniu
stu-diów wykonalności oraz biznesplanów no-wych ośrodków oraz dbałości o równomier-ny ich rozwój w Polsce;
h. etapowego wdrażania nowych usług, które
są rozumiane jako elementy procesów trans-feru technologii oraz komercjalizacji wiedzy, a nie jako odrębne i niezwiązane „usługi pro--innowacyjne”.
Podsumowanie
Ośrodki innowacji i przedsiębiorczości
są to ośrodki współpracujące z sektorem pub-licznym i prywatnym, których nadrzędnym celem jest zaspokajanie potrzeb ich kluczowych klien-tów, czyli przedsiębiorców, przede wszystkim związanych z rozwojem innowacyjnej przed-siębiorczości (zwiększaniem skłonności do inno-wacji) we wszystkich wymiarach, tj. w zakresie procesów, marketingu, produktów, zarządzania oraz organizacji, promowaniem eksperymento-wania, transferu technologii oraz komercjalizacji
wiedzy, jak również poprawy konkurencyjności, w tym konkurencyjności opartej na poprawie wydajności dzięki nowym technologiom, a także na rozwoju w zakresie know-how.
Na podstawie badań Stowarzyszenia
Organizatorów Ośrodków Innowacji i Przedsię-biorczości w Polsce (SOOIPP) oraz badania Pols-kiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP) sklasyfikowano ostateczny podział ośrodków innowacji i przedsiębiorczości. Zostały podzie-lone zostały na trzy grupy:
a. ośrodki przedsiębiorczości,
b. ośrodki innowacji,
c. pozabankowe instytucje finansowe.
W 2014 roku liczba aktywnie
działa-jących ośrodków innowacji i przedsiębiorczości w Polsce wynosiła 681, a w 2013 roku było ich o 128 więcej, czyli 809, natomiast w 2012 roku funkcjonowało 821 ośrodków. Od 1995 roku wśród wszystkich instytucji na pierwszym miej-scu są ośrodki szkoleniowo-doradcze (30%), na drugim fundusze kapitału zalążkowego (12%). Centra innowacji zaczynają dopiero działać na polskim rynku, mając 47 ośrodków. Najwięcej ośrodków innowacji i przedsiębiorczości w Pol-sce zlokalizowanych jest w województwach ma-zowieckim (84), śląskim (81), wielkopolskim (69), małopolskim (59), dol-nośląskim (54), a najmniej jest w województwach podlaskim (22), lubuskim (20) oraz opolskim (11). Liczba ośrodków zwięk-sza się w większych miastach i w aglomeracjach, takich jak: Warszawa, Wrocław, Katowice, Poz-nań, Trójmiasto, a także Kraków.
Bibliografia:
1. Bąkowski A., Mażewska M. (red.), Ośrodki
innowacji w Polsce (z uwzględnieniem inkubatorów przedsiębiorczości). Raport z badania 2014, PARP, Poznań/Warszawa 2014.
2. Błoński J., Rozwój rynku aniołów biznesu, 2011.
3. Głodek P., Fundusz kapitału zalążkowego, [w:]
Matusiak K.B. (red.), Innowacje i transfer techno-logii. Słownik pojęć, PARP, Warszawa 2008.
4. Kotra J., Inkubatory przedsiębiorczości, [w:]
Bąkowski A., Mażewska M. (red.) Ośrodki innowacji i przedsiębiorczości, SOOIPP, Poz-nań/Warszawa 2015.
5. Matusiak K.B., Budowa powiązań nauki z
bizne-sem w gospodarce opartej na wiedzy, Wydaw-nictwo SGH, Warszawa, 2010.
6. Matusiak K.B. (red.), Innowacje i transfer
tech-nologii. Słownik pojęć, PARP, Warszawa 2011.
7. Mażewska M., Infrastruktura otoczenia biznesu
w Polsce, [w:] Bąkowski A., Mażewska M. (red.), Ośrodki innowacji i przedsiębiorczości w Polsce. Raport 2014, SOOIPP, Poznań/ Warszawa 2015.
8. Mażewska M., Bąkowski A., Uwarunkowania
rozwoju infrastruktury wsparcia w Polsce, [w:] Bąkowski A., Mażewska M. (red.), Ośrodki innowacji i przedsiębiorczości w Polsce. Raport 2012, PARP, Warszawa 2012.
9. Mażewska M., Milczarczyk A. (red.),
Stan-dardy działania i dobre praktyki w ośrodkach innowacji, SOOIPP, Poznań/Warszawa, 2013.
Strony internetowe:
1. Andersen J.B., Establishment of Nordic
Innova-tion Centres in Asia?, Norden-Nordic Council of Ministers, Kopenhaga 2008, s. 5. Pobrane ze strony internetowej: http://www.nordicinnovation.org/ Global/_Publications/Reports/2008/ Establishing_nordic_innovation_ representation_in_asia_english.pdf [31.07.2015]. 2. http://www.sooipp.org.pl/ [28.07.2015]. 3. http://www.kreatywnie.aniolybiznesu.org/ kreatywnosc-w-biznesie/index,szczegoly, id,217,t,przyklady-inewstycji-aniolow-biznesu-w-polsce-i-na-swiecie.html [02.08.2015].
Jednym z mniej znanych reżimów kursowych na świecie
jest system currency board (CB). Samo określenie „currency board”
można przetłumaczyć na język polski jako „izba walutowa”, „urząd emisji pieniądza” czy „zarząd walutą”. Istotą CB jest sztywne po-wiązanie waluty krajowej z określoną walutą rezerwową i
zabezpie-czenie wielkości emisji narodowej waluty (bazy monetarnej ) rezer-1
wami walutowymi kraju. Jest to bardzo klarowny system walutowy, ale ogranicza on możliwość prowadzenia autonomicznej polityki pieniężnej przez władze monetarne danego kraju. System CB ukształtował się w połowie XIX wieku i stosowany był przede wszystkim w koloniach brytyjskich aż do upadku systemu kolo-nialnego w latach 60. XX wieku. Pewien renesans tego systemu, ale już w zmodyfikowanej formie, wystąpił pod koniec XX wieku w kilku krajach, głównie w odpowiedzi na krytykę dyskrecjonalnej (uznaniowej i podporządkowanej krótkookresowym celom) poli-tyki pieniężnej.
Celem artykułu jest przedstawienie mocnych i słabych stron systemu izby walutowej na podstawie analizy jej funkcjono-wania w wybranych krajach i odpowiedź na pytanie, czy ma on rację bytu we współczesnej polityce monetarnej państwa.
Charakterystyka systemu izby walutowej
W literaturze fachowej wyróżnia się dwie zasadnicze formy
systemu izby walutowej :2
· klasyczny model CB,
· współczesny mechanizm izby walutowej.