Urodzony 5 IX 1919 r. w Berlinie. Praca:
Zak³ady Lniarskie „Lenwit” w Witaszycach – naczel-nik wydzia³u mechaniczno-energetycznego, kier. budo-wy pierwszej w Polsce Fabryki P³yt PaŸdzierzobudo-wych; Zak³ady Automatyki Przemys³owej (ZAP) w Ostrowie Wielkopolskim – kier. Biura Studiów i Postêpu Technicz-nego, kier. Dzia³u Techniczno-Handlowego, kier. Dzia-³u Technicznego Pracowni Projektowej. Z racji pe³nio-nych funkcji czynny udzia³ w realizacji kompleksowej automatyzacji bloków energetycznych w elektrowniach Adamów, Turoszów, P¹tnów, Dolna Odra, Ostro³êka, Kozienice, Po³aniec, Be³chatów.
Odznaczenia:
Medal X-lecia, Srebrny i Z³oty Krzy¿ Zas³ugi.
166 Czêœæ II. Biogramy pierwszych absolwentów PWr.
szawa; kierownik pracowni projektowej walcowni „Bi-prohut” Warszawa; g³ówny projektant „Hutmaszprojekt-Hapeko”. Studium podyplomowe AGH w Krakowie z przeróbki plastycznej. Kierownictwo b¹dŸ udzia³ w uruchomieniu obiektów: elektrostalownia, ci¹gi czy-szcz¹ce walcowni pó³wyrobów, walcownia œredniodrob-na w Hucie Warszawa; modernizacja walcowni œredniej w NRD; walcownia kêsów w Uzbekistanie oraz wal-cownia prêtów i walcówki w Mo³dawii.
Odznaczenia i nagrody:
Srebrny Krzy¿ Zas³ugi, Z³oty Krzy¿ Zas³ugi, Warszaw-ski Krzy¿ Powstañczy, Zespo³owa Nagroda Pañstwowa I stopnia; Mistrz Techniki „¯ycia Warszawy” – dwukrot-nie; Nagroda Komitetu Nauki i Techniki.
In¿. mech., dr nauk ekon. Lechos³aw Han
Urodzony l XII 1924 r. w Chrzanowie (woj. ma³opol-skie).
Rzecznik patentowy o uprawnieniach krajowych, Eu-ropean Patent Office i Office for Harmonization in the Internal Market (Trade Marks and Designs), rzeczoznaw-ca Zespo³u SIMP.
Przebieg studiów:
1945–1946 Politechnika Œl¹ska Wydz. Mechaniczny (w sierpniu 1946 r. usuniêty jako by³y ¿o³nierz Szarych Szeregów, Zwi¹zku Walki Zbrojnej i Armii Krajowej); 1946–1948 Politechnika Wroc³awska Wydz. Mechanicz-ny (w 1948 r. aresztowaMechanicz-ny z przyczyn jak wy¿ej); 1957– 1959 Politechnika Wroc³awska – Studium Wieczorowe, Wydz. Mechaniczny; 1971–1973 Studium Podyplomowe Wynalazczoœci i Ochrony W³asnoœci Przemy-s³owej przy Wydz. Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagielloñskiego; 1980– 1985 Seminarium Doktoranckie Informacji Naukowej w Instytucie Informacji Na-ukowej Technicznej i Ekonomicznej w Warszawie; doktoryzowany na Politechnice Wroc³awskiej w Instytucie Organizacji i Zarz¹dzania 3 VII 1986 r.
Praca:
W okresie wojny uczeñ œlusarski i przyuczony frezer w Oberschlesische Loko-motiv Werke (Pierwsza Fabryka Lokomotyw w Polsce, Chrzanów); z-ca asysten-ta i m³. asystent Politechniki Wroc³awskiej; nauczyciel szkolnictwa zawodowego; kier. zmiany, kier. sekcji kontroli technicznej, in¿. metaloznawca, in¿. postêpu tech-nicznego, st. konstruktor, kier. Dzia³u Informacji i Ochrony W³asnoœci Przemys³o-wej (rzecznik patentowy) FMR Agromet-Pilmet Wroc³aw, równolegle okresowo rzecznik patentowy Kopalni Wêgla Kamiennego Nowa Ruda, Kombinatu
Górni-167 czo-Hutniczego Miedzi w Lubinie i Akademii Rolniczej we Wroc³awiu. Wspó³pra-cuje z Wojewódzkim Klubem Techniki i Racjonalizacji we Wroc³awiu; twórca wie-lu opatentowanych wynalazków.
Odznaczenia:
Br¹zowy Krzy¿ Zas³ugi z Mieczami, Krzy¿ Partyzancki, Krzy¿ Armii Krajowej, Medal Zwyciêstwa i Wolnoœci 1945, Odznaka „Akcja Burza”, Odznaka „Weterana Walk o Niepodleg³oœæ”, Odznaka „Za wk³ad pracy spo³ecznej w Œwiatowym Zwi¹z-ku ¯o³nierzy AK” , Srebrny Krzy¿ Zas³ugi, Krzy¿ Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski oraz wiele odznaczeñ resortowych, municypalnych i organizacyjnych.
Prof. dr h.c. Henryk Hawrylak
Urodzony 24 V 1924 r. w Lublinie.
W 1945 roku ukoñczy³ Liceum Ogólnokszta³c¹ce w Za-moœciu. W tym samym roku przyby³ do Wroc³awia i zosta³ cz³onkiem Akademickiej Stra¿y Uniwersyteckiej w ramach Grupy Kulturalno-Naukowej. Odt¹d przebieg jego kariery jest zwi¹zany z Politechnik¹ Wroc³awsk¹. Uczestniczy³ w pierwszych polskich wyk³adach na Wy-dziale Mechaniczno-EIektrotechnicznym tej Uczelni, któr¹ ukoñczy³ w 1950 roku. W swojej karierze nauko-wej uzyska³: stopieñ doktora nauk technicznych (1961), doktora habilitowanego (1965), tytu³ profesora nadzwy-czajnego (1969) i profesora zwynadzwy-czajnego (1975). W po-wsta³ym w 1963 roku Instytucie Konstrukcji i Eksploa-tacji Maszyn Politechniki Wroc³awskiej utworzy³ Zak³ad Maszyn i Urz¹dzeñ Górnictwa Odkrywkowego, którym
kierowa³ przez 25 lat. Wœród licznych funkcji, które pe³ni³ blisko 30 lat na Uczelni, mo¿na wymieniæ funkcje: prodziekana i dziekana wydzia³u, dyrektora instytutu, przewodnicz¹cego Prezydium Senatu oraz Pe³nomocnika Rektora ds. Rozwoju Kadry Naukowej. Jego dzia³alnoœæ naukowa oraz kierowanego przez niego ze-spo³u badawczego koncentrowa³a siê na zagadnieniach analizy i matematycznego modelowania procesów urabiania przestrzennej struktury kopalin u¿ytecznych i ska³ oraz procesów oddzia³ywania narzêdzi roboczych na te twory geologiczne. Badania nad problematyk¹ kinetyki procesów ci¹g³ego urabiania i ³adowania su-rowców mineralnych by³y podstaw¹ stworzenia w tej dziedzinie szko³y nauko-wej. Wspó³praca z licznymi oœrodkami naukowymi, badawczo-rozwojowymi i przemys³owymi doprowadzi³a do stworzenia podstaw zunifikowanych zesta-wów krajowych maszyn górnictwa odkrywkowego, w tym serii koparek wielo-naczyniowych oraz ³adowarko-zwa³owarek.
Dorobek naukowy zawiera ponad 120 publikacji naukowych, w tym 8 ksi¹¿ek, monografii i podrêczników. Przesz³o 90 pozycji niepublikowanych prac wykona-nych dla przemys³u œwiadczy o znacz¹cej pozycji Profesora i jego zespo³u. Ma
168 Czêœæ II. Biogramy pierwszych absolwentów PWr.
równie¿ niekwestionowany udzia³ w kszta³ceniu i rozwoju kadr naukowych. Wy-promowa³ 16 doktorów, z grona Jego wspó³pracowników 4 osoby uzyska³y sto-pieñ doktora habilitowanego, a 5 osób tytu³ naukowy profesora.
O wysokim autorytecie naukowym Profesora œwiadczy tak¿e jego obecnoœæ w licznych radach, komitetach lub komisjach naukowych ró¿nych oœrodków ba-dawczych. Najwa¿niejsze to: uczestnictwo w Komisjach Komitetu Nauki i Techni-ki, Komitetach Naukowych IV Wydzia³u Nauk Technicznych PAN, Komitecie Ba-dañ Naukowych, cz³onek Centralnej Komisji Kwalifikacyjnej ds. Kadr Naukowych przy Prezesie Rady Ministrów, a tak¿e piastowan¹ obecnie funkcjê przewodnicz¹-cego Sekcji Nauk Technicznych Centralnej Komisji ds. Tytu³u Naukowego i Stopni Naukowych. Przez kilkadziesi¹t lat by³ przewodnicz¹cym Rady Naukowej COBPGO Poltegor we Wroc³awiu, a obecnie jest przewodnicz¹cym Rady Nauko-wej Poltegor-Instytut we Wroc³awiu i PIMB w Koby³ce. By³ bardzo aktywnym dzia³aczem Stowarzyszenia In¿ynierów i Mechaników Polskich oraz Naczelnej Organizacji Technicznej. Za swoj¹ dzia³alnoœæ naukow¹, dydaktyczn¹, organiza-cyjn¹ i spo³eczn¹ prof. Hawrylak otrzyma³ liczne odznaczenia, wyró¿nienia i ty-tu³y, a w tym dwukrotnie Nagrodê Pañstwow¹, Krzy¿ Komandorski Orderu Odro-dzenia Polski i Medal Politechniki Wroc³awskiej. Jest Honorowym Zas³u¿onym Pracownikiem wszystkich polskich kopalñ wêgla brunatnego. 15 listopada 2000 roku Senat Politechniki Wroc³awskiej nada³ Mu najwy¿sz¹ godnoœæ akademick¹ – tytu³ doktora honoris causa.
Prof. Hawrylak jest wybitnym twórc¹ nauki i techniki, nauczycielem wielu ge-neracji pracowników nauki, badaczy i konstruktorów. Wielu z nich kontynuuje dzie³o mistrza. On sam nadal cieszy siê ogromnym autorytetem w œrodowisku naukowym i zawodowym w kraju i za granic¹. Jego walory osobiste, talent orga-nizacyjny, ¿yczliwoœæ dla ludzi, skromnoœæ i dobroæ s¹ powszechnie znane.
Prof. zw. dr hab. in¿. Roman Koch
Urodzony 26 II 1920 r. w Kobylnicy Ruskiej, woj. lwowskie.
Po z³o¿eniu egzaminu maturalnego w Pañstwowym Gimnazjum Humanistycz-nym w Jaworowie, od 1938 r. odbywa³ s³u¿bê wojskow¹ w Szkole Podchor¹¿ych Rezerwy. By³ uczestnikiem kampanii wrzeœniowej, bior¹c udzia³ w obronie Warszawy. Podczas okupacji przebywa³ na terenach ZSRR, a póŸniej na robotach w Rzeszy Niemieckiej. Po wojnie, od 1945 r., pracowa³ w Pañstwowym Urzêdzie Repatriacyjnym w Gorzowie, a jesieni¹ tego¿ roku rozpocz¹³ studia na Wydziale Mechanicznym Politechniki Wroc³awskiej, gdzie w 1950 r. uzyska³ dyplom magi-stra in¿yniera mechanika-energetyka.
Pracê naukow¹ rozpocz¹³ ju¿ w 1948 r. jako asystent w Katedrze In¿ynierii Chemicznej, w organizowaniu której pomaga³ prof. Z. Zió³kowskiemu, przecho-dz¹c póŸniej kolejne szczeble kariery naukowej. W 1961 r. obroni³ pracê doktor-sk¹ Niektóre zagadnienia kinetyki chemisorpcji CO2 w wodnym roztworze NaOH, a trzy lata póŸniej habilitowa³ siê na Wydziale Chemicznym Politechniki Wroc³awskiej,
169 obejmuj¹c po roku stanowisko docenta na tym
Wydzia-le. W 1970 r. otrzyma³ tytu³ profesora nadzwyczajnego, a w 1975 r. – profesora zwyczajnego.
Zainteresowania naukowe Profesora dotycz¹ procesów wymiany masy w aparatach kolumnowych, pó³kowych (pó³-ki zaworkowe) i z wype³nieniem. Zajmuje siê tak¿e proce-sami mechanicznymi, jako bardziej energooszczêdnymi, ta-kimi jak filtracja, odwadnianie przez wyciskanie, sedymen-tacja itp. Jest autorem lub wspó³autorem 94 publikacji naukowych zagranicznych i krajowych, podrêczników aka-demickich: Stoffaustausch in Ansorptionsko³onnen (Leipzig 1969),
Aparatura Chemiczna (PWN 1912), Procesy mechaniczne w
in-¿ynierii chemicznej (WNT, 1992 i kolejne uzupe³nione
wyda-nia: 1995, 1997), Dyfuzyjno-cieplny rozdzia³ substancji (WNT, 1994) oraz kilku skryptów dla studentów. Od 1980 r. jest redaktorem naczelnym kwartalnika PAN In¿ynieria
Che-miczna i Procesowa. W ramach prac badawczych prowadzonych bezpoœrednio w prze-myœle zaprojektowa³ i wdro¿y³ do produkcji kolumnê desorpcyjn¹ do regeneracji oleju po absorpcji CS2. Wdro¿ona do produkcji kolumna o wymiarach φ 300 mm i H = 2000 zast¹pi³a istniej¹ce dotychczas 9 kolumn z wype³nieniem o wymiarach φ 2000 i H = 3000 ka¿da. Wdro¿ona kolumna zapewni³a prawie ca³kowit¹ regeneracjê oleju z zaabsorbo-wanego CS2 i poprawi³a zdecydowanie warunki pracy.
Pod kierunkiem prof. R. Kocha rozwiniêto badania nad krystalizacj¹ techniczn¹. W tym zakresie opublikowano obszerny rozdzia³ w serii zeszytów „Nowa Techni-ka”, umo¿liwiaj¹cy projektantowi lepsze projektowanie i konstruowanie aparatury do krystalizacji. Opracowano równie¿ kinetykê krystalizacji siarczanu magnesowego i siarczanu cynkowego w krystalizatorze z mieszad³em. Wyznaczono w niej parame-try kinetyczne powstawania zarodków oraz procesu wzrostu kryszta³ów, co umo¿li-wi³o bardziej precyzyjne projektowanie aparatury do takiego procesu.
Odby³ kilkumiesiêczne sta¿e naukowe w Moskwie, Wiedniu, Bochum, Monachium, Lipsku i DreŸnie, gdzie nawi¹za³ wspó³pracê naukow¹. Wspó³pracowa³ tak¿e z oœrod-kami naukowymi w Magdeburgu, Veszprem, Budapeszcie, Moskwie, Stuttgarcie i w Mannheim. Kilkakrotnie opiniowa³ dorobek naukowy profesorów o przyznanie im tytu³u doktora honoris causa w uczelniach polskich i zagranicznych. Wypromowa³ 23 doktorantów, z których czterech siê habilitowa³o, a trzech zosta³o profesorami.
W 1968 r. zosta³ dyrektorem powsta³ego i wspó³organizowanego przez niego Instytutu In¿ynierii Chemicznej i Urz¹dzeñ Cieplnych, któr¹ to funkcjê piastowa³ w latach 1974–1981 oraz 1987–1990, bêd¹c równoczeœnie kierownikiem Zak³adu Aparatury Procesowej, przynale¿nego organizacyjnie od 1970 r. do Wydzia³u Me-chaniczno-Energetycznego. Profesor by³ do 1982 r. cz³onkiem Rady Wydzia³u Che-micznego, a nastêpnie cz³onkiem Rady Wydzia³u Mechaniczno-Energetycznego. W 1991 r. przeszed³ na emeryturê, lecz nadal pracuje, bior¹c czynny udzia³ w pracach naukowych, dydaktycznych i organizacyjnych.
Profesor sprawowa³ tak¿e wiele funkcji na terenie uczelni. Przez 16 lat by³ cz³on-kiem Senatu, pracuj¹c w jego komisjach, a nastêpnie Seniorem Senatu i Rzecznicz³on-kiem
170 Czêœæ II. Biogramy pierwszych absolwentów PWr.
Dyscyplinarnym dla Nauczycieli Akademickich. Jest cz³onkiem Komitetu In¿y-nierii Chemicznej PAN od momentu jego powstania, pe³ni¹c przez cztery kaden-cje funkcjê zastêpcy przewodnicz¹cego. Profesor jest te¿ cz³onkiem towarzystw naukowych: Wroc³awskiego Towarzystwa Nauk, SITPChem i SIMP. Przewodni-czy³ Radzie Naukowej Instytutu In¿ynierii Chemicznej PAN w Gliwicach i Ra-dzie Naukowej Oœrodka Badawczo-Rozwojowego Budowy Urz¹dzeñ Chemicz-nych „Cebea”w Krakowie.
Za dzia³alnoœæ naukow¹ i dydaktyczn¹ zosta³ odznaczony Krzy¿em Oficer-skim i Krzy¿em KawalerOficer-skim Orderu Odrodzenia Polski, Medalem Komisji Edu-kacji Narodowej oraz innymi zaszczytnymi odznaczeniami. Otrzyma³ tak¿e kilka-krotnie Nagrody Ministra Nauki i Szkolnictwa Wy¿szego oraz Ministra Edukacji Narodowej a tak¿e za osi¹gniêcia naukowe i organizacyjne Prezesa PAN.
Z okazji jubileuszu 50-lecia Wydzia³u Mechaniczno-Energetycznego Politechni-ki Wroc³awsPolitechni-kiej w uznaniu zas³ug na polu dydaktycznym i naukowym otrzyma³ od kierownictwa Wydzia³u i studentów pami¹tkowy dyplom, a 15 XI 2004 r. w dniu Œwiêta Nauki Wroc³awskiej Senat Politechniki uhonorowa³ Go za wybitne zas³ugi dla Uczelni Medalem Politechniki Wroc³awskiej.
Prof. zw. dr hab. in¿. Romuald Kolman
Urodzony 17 VI 1922 r. we Lwowie. Praca:
Politechnika Wroc³awska – asystent; Politechnika War-szawska – st. asystent; Wojskowa Akademia Techniczna w Warszawie – st. asystent, adiunkt, docent; Wydawnic-twa Naukowo-Techniczne w Warszawie – redaktor dzia³u, st. redaktor, z-ca red. naczelnego ds. s³ownictwa technicz-nego; Politechnika Gdañska – docent, prof. nadzw., prof. zw., kier. Katedry Obróbki Skrawaniem, kier. Zak³adu In-¿ynierii Jakoœci i Metrologii w Instytucie Technologii Budo-wy Maszyn; Uniwersytet Gdañski; Wy¿sza Szko³a Zarz¹-dzania w Czêstochowie. Tak¿e goœcinnie – Politechnika Po-znañska, Uniwersytet w Rostocku (NRD), Wy¿sza Szko³a Zarz¹dzania w Olsztynie, Politechnika Czêstochowska i Akademia Morska w Gdyni.
Twórca podstaw wiedzy teoretycznej i stosowanej o jakoœci oraz metodologii wartoœciowania poziomu jakoœci obiektów i procesów technicznych. Autor i autor 423 publikacji (w tym 30 ksi¹¿ek, podrêczników i monografii). Inicjator i wspó³-organizator kilkunastu krajowych (konferencje kwalitologiczne) i miêdzynarodowych konferencji naukowych. Wypromowa³ 21 doktorów n.t., recenzent 75 prac doktor-skich, 17 hablitacyjnych. Cz³onek licznych stowarzyszeñ (SIMP, NOT, TNOiK, PTT, GTN, Internationale Gesellschaft für Warenkunde und Technologie) i rad naukowych.
171 Laureat ponad 20 nagród (w tym 2 nagród Ministra NSzWiT – za monografiê
Iloœcio-we okreœlanie jakoœci oraz za kszta³cenie m³odej kadry).
Autor ksi¹¿ek: Iloœciowe okreœlanie jakoœci, Warszawa 1973; In¿ynieria jakoœci, War-szawa 1992; Poradnik dla doktorantów i habilitantów, Bydgoszcz 1994; Jakoœæ ¿ycia na
co dzieñ, Bydgoszcz 2002; Zdobywanie wiedzy, Bydgoszcz 2004; Przemiany w
otacza-j¹cym œwiecie, Czêstochowa 2005; Faktografia ¿yciowych przemian jakoœciowych, w:
Przyczynki wiedzy o jakoœci, Gdynia 2007; Kwalitologia, Warszawa 2009. Odznaczenia:
Krzy¿ Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, Krzy¿ Oficerski Orderu Odro-dzenia Polski, odznaka „Za Zas³ugi dla Gdañska” oraz z³ote odznaki honorowe SIMP, NOT i TNOiK, Polska Honorowa Nagroda Jakoœci, godnoœæ cz³onka hono-rowego Towarzystwa Naukowego Organizacji i Kierownictwa.