Obecny Wydzia³ Budownictwa L¹dowego i Wodnego wywodzi siê z Wydzia-³u Budownictwa, który by³ jednym z czterech pierwszych wydzia³ów Politechniki Wroc³awskiej. Pierwsze zajêcia na Wydziale odby³y siê 19 listopada 1945 roku. By³y to zajêcia z matematyki, prowadzone przez prof. dr W³adys³awa Œlebodziñ-skiego. Pierwszy zaœ wyk³ad z przedmiotu kierunkowego – materia³y budowlane – wyg³osi³ 20 listopada 1945 roku ówczesny adiunkt Mieczys³aw Zachara.
W chwili powo³ania, tj. 24 sierpnia 1945 r., Wydzia³ Budownictwa mia³ dwa Oddzia³y: Architektury oraz In¿ynierii L¹dowej i Wodnej. Pierwszym dziekanem Wydzia³u i jego organizatorem by³ prof. mgr in¿. arch. Tadeusz Wróbel. Do grona pierwszych pracowników Wydzia³u Budownictwa nale¿eli m.in.: prof. dr in¿. Marian Janusz, prof. mgr in¿. Józef Ko¿uchowski, prof. dr in¿. Wiktor Mamak, prof. dr in¿. Kazimierz Zipser i prof. dr in¿. Mieczys³aw Zachara.
We wrzeœniu 1949 r. obydwa Oddzia³y przekszta³ci³y siê w samodzielne wy-dzia³y. Z Oddzia³u In¿ynierii L¹dowej i Wodnej powsta³ Wydzia³ In¿ynierii z Od-dzia³ami: L¹dowym i Wodnym. Pierwszym dziekanem tego wyodrêbnionego Wydzia³u i jego organizatorem by³ prof. dr in¿. Wiktor Mamak. W roku 1954 Wydzia³ In¿ynierii zmieni³ nazwê na Wydzia³ Budownictwa L¹dowego, która utrzyma³a siê a¿ do 1990 roku, w którym powsta³a obecna nazwa Wydzia³u.
W historii Wydzia³u mo¿na wyró¿niæ cztery charakterystyczne okresy jego dzia³alnoœci:
a) organizacyjny, obejmuj¹cy lata wspólnoty z Uniwersytetem Wroc³awskim (1945–1951); dzia³a³o wówczas dziewiêæ katedr: Budownictwa Ogólnego, Budo-wy Dróg i Ulic, BudoBudo-wy Mostów, Budownictwa Stalowego i ¯elbetowego, Bu-downictwa Wodnego I, BuBu-downictwa Wodnego II, Budowy Kolei, Wytrzyma³o-œci Materia³ów i Statyki oraz Techniki Sanitarnej;
b) samodzielnej dzia³alnoœci z autonomicznymi katedrami (1951–1968); istnia³o wówczas 12 katedr kierowanych przez samodzielnych pracowników naukowych: Budownictwa Ogólnego, Budownictwa Wodnego, Budowy Dróg i Ulic, Budowy Kolei, Budowy Mostów, Fundamentowania, Geodezji, Konstrukcji ¯elbetowych, Materia³ów Budowlanych, Mechaniki Budowli, Metalowych Konstrukcji Budow-lanych, Organizacji i Mechanizacji Budowy;
c) dzia³alnoœci w systemie zreformowanym, opartym na strukturze instytuto-wej (1968–1990); Wydzia³ pe³ni³ zadania dydaktyczno-wychowawcze, a zadania naukowo-badawcze prowadzi³y instytuty: Budownictwa (I-2), Geotechniki (obe-cnie – Geotechniki i Hydrotechniki) (I-10) oraz In¿ynierii L¹dowej (I-14);
d) samodzielnej dzia³alnoœci wydzia³ów (od 1990 r.) na polu dydaktycznym, naukowym i technicznym.
79 W latach 1945-2010, funkcje dziekanów Wydzia³u pe³nili kolejno: (†) prof. mgr in¿. Tadeusz Wróbel (1945–1947), (†) prof. dr in¿. Micha³ Mazur (1947–1948), (†) prof. dr in¿. Ludomir Suwalski (1948–1949), (†) prof. dr in¿. Wiktor Mamak (1949–1951), (†) prof. mgr in¿. Józef Ko¿uchowski (1951/52), (†) prof. mgr in¿. Adam Cybulski (1952–1955), (†) prof. in¿. Wac³aw Szarejko (1955/56), (†) prof. mgr in¿. Józef Ko¿uchowski (1956–1958), (†) prof. dr in¿. Igor Kisiel (1958–1961), (†) prof. dr in¿. Adam Mitzel (1961–1965), prof. dr in¿. Otton D¹browski (1965– 1968), prof. dr in¿. Jan Kmita (1968–1971), prof. dr in¿. Otton D¹browski (1971– 1972), doc. dr in¿. Zdzis³aw Bodarski (1972–1979), (†) prof. dr hab. in¿. Kazimierz Biernatowski (1979–1981), prof. dr hab. in¿. Stanis³aw Mazur (1981–1987), prof. dr hab. in¿. Stefan Ga³czyñski (1987–1990), prof. dr in¿. Otton D¹browski (1990– 1993), prof. dr hab. in¿. Kazimierz Czapliñski (1993–1996), prof. dr hab. in¿. Ernest Kubica (1996–2002), prof. dr hab. in¿. Ryszard Izbicki (2002–2005), prof. dr hab. in¿. Cezary Madryas (2005–2008), prof. dr hab. in¿. Jerzy Ho³a (od 2008 r.).
Rok akademicki 2009/2010
W sk³ad Wydzia³u Budownictwa L¹dowego i Wodnego wchodz¹:
Instytut Budownictwa z Zak³adami: Budownictwa Ogólnego; Fizyki Budowli i Komputerowych Metod Projektowania; Materia³ów Budowlanych, Konstrukcji Drewnianych i Zabytkowych; Metod Projektowania i Realizacji Budowli; Kate-drami: Konstrukcji Betonowych; Konstrukcji Metalowych oraz: Akredytowanym Laboratorium Badawczym z akredytowanymi Pracowniami: Konstrukcji Budow-lanych i Technologii Betonu, a tak¿e Laboratorium Komputerowo Wspomagane-go Projektowania BudowlaneWspomagane-go.
Instytut In¿ynierii L¹dowej z Zak³adami: Dynamiki Budowli; In¿ynierii Miej-skiej; Infrastruktury Transportu Szynowego; Mostów; Statyki i Bezpieczeñstwa Budowli; Wytrzyma³oœci Materia³ów; Katedr¹ Dróg i Lotnisk oraz Laboratorium Badawczym Obiektów Infrastruktury Transportowej i Pracowniami: Drogow¹, Kolejow¹, Mostow¹, Wytrzyma³oœci Materia³ów, Komputerow¹.
Instytut Geotechniki i Hydrotechniki z Zak³adami: Budownictwa Wodnego i Geodezji; Fundamentowania; Geologii In¿ynierskiej i Œrodowiskowej; Geome-chaniki Budownictwa Podziemnego; Zespo³em Badawczym Systemów Informacji o Terenie oraz Laboratoriami: Budownictwa Wodnego; Fundamentowania; Geo-dezji; Geologii In¿ynierskiej i Œrodowiskowej; Mechaniki Gruntów.
Pocz¹tki Wydzia³u
Wydzia³ Budownictwa powo³ano w Politechnice Wroc³awskiej dekretem z 24 sierpnia 1945 roku, a sk³ada³ siê z dwóch oddzia³ów: Architektury oraz In¿ynierii L¹dowej i Wodnej. Dopiero l wrzeœnia 1949 roku obydwa oddzia³y przekszta³co-no w samodzielne wydzia³y. Z Oddzia³u In¿ynierii L¹dowej i Wodnej powsta³ Wydzia³ In¿ynierii z Oddzia³em L¹dowym i Wodnym. Od roku 1954 Wydzia³ In¿ynierii przemianowano na Wydzia³ Budownictwa L¹dowego.
80 Czêœæ II. Biogramy pierwszych absolwentów PWr.
Oddzia³ In¿ynierii L¹dowej i Wodnej otrzyma³ l paŸdziernika 1945 roku osiem katedr: Statyki i Wytrzyma³oœci Materia³ów, Budownictwa Stalowego i ¯elbeto-wego, Kolei, Budownictwa Wodnego I, Budownictwa Wodnego II, Miernictwa, Budowy Mostów oraz Budowy Dróg i Ulic.
Organizatorem i pierwszym dziekanem Wydzia³u Budownictwa by³ prof. Ta-deusz Wróbel, a wspó³organizatorami, zw³aszcza Oddzia³u In¿ynierii L¹dowej i Wodnej byli ówczeœni adiunkci: mgr in¿. Wiktor Mamak i mgr in¿. Mieczys³aw Zachara.
Nie wszystkie powo³ane w 1945 roku katedry mia³y od samego pocz¹tku kie-rowników. Kierownikiem Katedry Statyki i Wytrzyma³oœci Materia³ów zosta³ prof. Marian Janusz (1946 r.), Budownictwa Stalowego i ¯elbetowego prof. Ludomir Suwalski (1946 r.), Miernictwa prof. Józef Ko¿uchowski (1946 r.), Budownictwa Wodnego I prof. Micha³ Mazur (1946 r.), Kolei prof. Kazimierz Zipser (1947 r.), Katedry Budownictwa Wodnego II prof. Wiktor Mamak (1948 r.), Budowy Dróg i Ulic prof. Franciszek Przewirski (1947 r.), organizatorem Katedry Budowy Mo-stów by³ adiunkt Roman Mromliñski (1946 r.), a kierownikiem prof. Dobros³aw Stro¿ecki (1947 r.). W roku 1948 powo³ano II Katedrê Budowy Mostów i jej kie-rownikiem zosta³ prof. Stefan Hojarczyk.
W poszczególnych latach by³y nastêpuj¹ce w³adzê na Wydziale sprawowali:
Rok akad. Dziekan Prodziekani
1945/46 prof. Tadeusz Wróbel
1946/47 prof. Tadeusz Wróbel prof. Józef Ko¿uchowski 1947/48 prof. Micha³ Mazur prof. Tadeusz Broniewski 1948/49 prof. Ludomir Suwalski prof. Tadeusz Broniewski 1949/50 prof. Wiktor Mamak prof. Józef Ko¿uchowski
Pocz¹tki Wydzia³u by³y trudne, lata 1945/50 to okres organizacyjny. Trudnoœci personalne Wydzia³u by³y szczególnie powa¿ne, ale mimo to poszczególne kate-dry mia³y ju¿ po kilku pracowników naukowo-dydaktycznych. Katedra Statyki i Wytrzyma³oœci Materia³ów – prof. Jan Bogucki, profesor Politechniki Lwowskiej (zmar³ 1948 r.), adiunkt Jaros³aw Bojanowski (1946 r.), adiunkt Stanis³aw Urbanik (1946 r.), st. asyst. Zdzis³aw Grodecki (1946 r.), st. asyst. Stefan Fuliñski (1947 r.), asystenci Jerzy Bardon i Jerzy £ebkowski (1946 r.). Katedra Budownictwa Stalo-wego i ¯elbetoStalo-wego – st. asyst. Roman Dymarski (1946 r.), Stanis³aw Próchniak (1946 r.), Jan Suwalski (1948 r.), Katedra Kolei – adiunkt Karol Tworowski (1946 r., organizator Katedry), zast. asyst. Stanis³aw Mazur (1946 r.). Katedra Budownic-twa Wodnego I – adiunkt Wiktor Mamak (1945 r.), adiunkt Stanis³aw Juniewicz (1948 r.), asyst. Jerzy Do³êga (1948 r.). Katedra Miernictwa – adiunkt Roman Hli-bowicki (1946 r.), asyst. Zbigniew Ubysz (1946 r.), st. asyst. Kazimierz Czarnecki (1947 r.), Zygmunt Dziembor (1947 r.), adiunkt Bronis³aw Galas (1948 r.). Katedra Budowy Mostów – adiunkt Leon Danielski (1948 r.), adiunkt Zdzis³aw Gergowicz (1947 r.), prof. Stefan Hojarczyk (1948 r.) – kierownik Katedry Mostów II.
Kate-81 dra Budowy Dróg i Ulic – adiunkt Mieczys³aw Zachara (1945 r.), zast. asyst. Kazi-mierz Golañski (1947 r.), st. wyk³. Henryk £êczycki (1950 r.).
Na Wydziale dzia³a³o Laboratorium Budowlano-Drogowe, którego organiza-torem by³ adiunkt Mieczys³aw Zachara, pracowa³a w nim st. asyst. Mieczys³awa Lipecka-Zacharowa (1945 r.), a w organizacji pomagali nasi koledzy Stanis³aw Bek, Zdzis³aw Godlewski, Jêdrzej Kuczyñski, Stanis³aw Mazur. Warto wspomnieæ, ¿e Laboratorium to dokonywa³o w roku 1947 pomiarów wytrzyma³oœciowych przy odbiorze odbudowanego mostu Grunwaldzkiego. Pod kierunkiem M. Za-chary pomiary wykonywali: S. Bek, L. Krawczyk (architekt, obecnie Piasecki), E. Mielcarzewicz.
Obraz trudnoœci personalnych i jednoczeœnie tendencji rozwojowych Wydzia-³u obrazuj¹ liczby jego samodzielnych pracowników (docentów i profesorów). W roku 1945/1946, a wiêc w pierwszym roku dzia³alnoœci by³o ich piêciu, gdy w roku 1949/1950 by³o ju¿ czternastu.
Studia na wydziale pierwsi studenci rozpoczêli w jesieni 1945 r., a pod koniec roku 1949 dwóch z nich (Jerzy Do³êga i Otton D¹browski) z³o¿yli egzaminy dy-plomowe. Liczba s³uchaczy Wydzia³u ros³a szybko, poczynaj¹c od ponad stu w roku 1945 do 598 w roku 1949. Pierwszy wyk³ad z przedmiotu kierunkowego materia³y
budowlane wyg³osi³ w dniu 20 listopada 1945 roku adiunkt Mieczys³aw Zachara w sali 301 Gmachu G³ównego.
O prê¿noœci Wydzia³u mog¹ œwiadczyæ dwa fakty godne uwagi: z tego Wy-dzia³u powsta³y w roku 1950 Wydzia³ In¿ynierii Sanitarnej pod kierunkiem prof. Aleksandra Szniolisa, a w roku 1965 Wydzia³ Górnictwa, który organizowa³ prof. Zdzis³aw Gergowicz.
Studenci ju¿ od 1945 r. mieli swoj¹ organizacjê – Bratni¹ Pomoc Studentów Uniwersytetu i Politechniki we Wroc³awiu, a od 1946 roku na Wydziale z inspira-cji adiunkta M. Zachary powsta³o Ko³o Studentów In¿ynierii Politechniki Wro-c³awskiej, którego pierwszym prezesem by³ Jerzy £ebkowski, a pierwszym se-kretarzem Otton D¹browski. Kuratorem Ko³a by³ prof. Józef Ko¿uchowski.
Obie organizacje by³y bardzo pomocne studentom w tym trudnym okresie powojennym. „Bratniak” kierowa³ domami studenckimi, które zreszt¹ urucha-miali sami studenci, porz¹dkuj¹c mieszkania i wyposa¿aj¹c je w meble. Za poœre-dnictwem „Bratniaka” dociera³y do studentów dary UNRRA w postaci odzie¿y i ¿ywnoœci, którzy dlatego czêsto odwiedzali lokal „Bratniaka” mieszcz¹cy siê przy obecnej ul. Parkowej.
Ko³o Studentów In¿ynierii mia³o charakter ko³a naukowego. Lata czterdzieste wymaga³y jednak od Ko³a rozszerzenia dzia³alnoœci nie tylko na sprawy nauki. Brak materia³ów kreœlarskich, niezbêdnych dla studenta Politechniki, zmusza³ dzia³aczy Ko³a do szukania sposobów ich zdobycia. Nieocenionym by³ w tych sprawach plutonowy Stanis³aw Mazur, który „terroryzowa³” mundurem urzê-dników Urzêdu Likwidacyjnego i otrzymywa³ z magazynów przydzia³y bristolu, kalki kreœlarskiej, tuszów i innych materia³ów kreœlarskich. Ko³o stworzy³o
82 Czêœæ II. Biogramy pierwszych absolwentów PWr.
tekê, a w owych czasach ksi¹¿ka techniczna by³a rarytasem. Ju¿ od 1946 roku by³y organizowane przez Ko³o wycieczki naukowe, w których obok studentów brali udzia³ licznie profesorowie i inni pracownicy naukowi. Obie te organizacje przesta³y istnieæ, gdy w 1949 roku powsta³o Zrzeszenie Studentów Polskich.
Stara³em siê przedstawiæ krótko historiê obecnego Wydzia³u Budownictwa L¹-dowego w okresie jego pocz¹tków, to znaczy w latach 1945–1950. Korzysta³em przede wszystkim z dwóch opracowañ: Politechnika Wroc³awska w okresie
dziesiêcio-lecia 1945–1955 oraz Ksiêga XXV-lecia Politechniki Wroc³awskiej 1945–1970. Poniewa¿ jestem zwi¹zany z tym Wydzia³em ca³y czas, pocz¹wszy od 1945 roku, mog³em wiêc zauwa¿yæ pewne braki, a tak¿e nieœcis³oœci, które (mimo starañ) nie wiem czy uda³o mi siê usun¹æ.
83
1. Tadeusz ANDREJCZUK, Wroc³aw 2. Leszek ARGASIÑSKI, Wroc³aw 3. Roman BACIK
4. Jerzy BALICKI, Wroc³aw 5. Stanis³aw BEK
6. W³adys³aw BIEDA, Rzeszów 7. Kazimierz BIELECKI, Wroc³aw 8. Klemens BIESZKE
9. Izas³aw BI£AS, Warszawa 10. Augustyn BORCZ 11. Stefan BOREK, Kraków 12. Józef BOROWSKI, Wroc³aw 13. Mieczys³aw CHMIEL, Wroc³aw 14. Henryk CHOLEWA, Kraków 15. Tadeusz CZAJKA, Lublin 16. Witold CZEREK, Wroc³aw 17. Otton D¥BROWSKI, Wroc³aw 18. Leszek D£UGOSZ, Warszawa 19. Jerzy DO£ÊGA, Wroc³aw 20. Stefan DYGA, Warszawa 21. Jerzy DZIUBEK, Kêty 22. Ryszard FIURST, Wroc³aw 23. Edward GAWRYCH-¯UKOWSKI,
Wroc³aw
24. Edward GLINKOWSKI, Wroc³aw 25. Zdzis³aw GODLEWSKI, Wroc³aw 26. Kazimierz GOLAÑSKI
27. Seweryn GROSSFELD, Jeruzalem 28. Antoni GRYGLEWSKI
29. Stanis³aw GRZEBA£A, £ódŸ
30. Stanis³aw HARASIM, Twoœæ Koœcielna 31. Boles³aw HEBROWSKI, Wroc³aw 32. Tadeusz HERZIG, Kraków 33. Marian HRYCAJ
34. Aleksander JAB£OKOW, Zielona Góra 35. Tadeusz JAGIE££O, Kraków
36. Stanis³aw KAMIÑSKI, Wroc³aw 37. Józef KANIA, Wroc³aw 38. Iœcis³aw KARABON, Wroc³aw 39. Jan KMITA, Wroc³aw
40. Tadeusz KOLENDOWICZ, Wroc³aw
Wydzia³ Budownictwa L¹dowego i Wodnego
41. Kazimierz KONOPKA 42. Tadeusz KOSTECKI, Wroc³aw 43. Zbigniew KOTYNIA, Kraków 44. Tadeusz KOWALCZUK, Warszawa 45. Zdzis³aw KRÓLIKOWSKI, Melbourne 46. Jêdrzej KUCZYÑSKI, Wroc³aw 47. Jan LESZCZYÑSKI, Wroc³aw 48. Jan LESZCZYSZYN, Warszawa 49. Bogus³aw LIPSKI, D¹browa Górnicza 50. Jerzy £EPKOWSKI
51. Antoni MAJCHRZAK, Kêpno
52. W³adys³aw MAKOWIECKI, Warszawa 53. W³adys³aw MALISZEWSKI, Lublin 54. Henryk MAÑCZAK, Wroc³aw
55. Zygmunt MARCINKIEWICZ, Wroc³aw 56. Stanis³aw MARKIEWICZ, Przemyœl 57. Mieczys³aw MATULA, Wroc³aw 58. Stanis³aw MAZUR, Wroc³aw
59. Oskar MICHEJDA, USA, Harington PK NJ 60. Edward MIELCARZEWICZ, Wroc³aw 61. Witold MIODUSZEWSKI
62. Stanis³aw MROCZKOWSKI, Wroc³aw 63. Stanis³aw MUCHA, Wroc³aw
64. Mieczys³aw MYSIAK, Rzeszów 65. Kazimierz NAKIELSKI, Wroc³aw 66. Zdzis³aw NIEDŹWIECKI, Bystrzyca K³. 67. Mieczys³aw OLSZEWSKI, Warszawa 68. Jerzy PETRYKOWSKI, Wroc³aw 69. Stanis³aw PILCH, £añcut 70. Ryszard PILUJSKI, Wroc³aw 71. Franciszek PISULA
72. Mieczys³aw PLEBANKIEWICZ, Warszawa 73. Feliks RZESZOTARSKI, Montreal
74. Leon S¥DEJ, Rzeszów 75. Józef SIER¯ÊGA, Warszawa 76. W³odzimir SKIBIÑSKI, Wroc³aw 77. Edward SKU£A, Wroc³aw 78. Tadeusz SOBCZAK, Wroc³aw 79. Andrzej SOKOLSKI, Wroc³aw 80. Krzysztof SOKOLNICKI, Wroc³aw 81. Eugeniusz SOROKOWSKI, Wroc³aw