Instytucje branżowe w odlewnictwie

Pomimo relatywnie niewielkiej liczby podmiotów zajmujących się prowadzeniem działalności odlewniczej, branża ta w wielu krajach charakteryzuje się wysokim stopniem integracji w zakresie reprezentacji i ochrony jej interesów. Branżowe izby gospodarcze oraz instytucje wspierające rozwój projektów badawczych w zakresie technologii odlewniczych a także analiz rynkowych stanowią o specyfice tej branży w odróżnieniu od wielu innych działów przemysłu, które nie stworzyły instytucjonalnych organów reprezentacji ich interesów. Organizacją samorządu gospodarczego branży odlewniczej w Polsce jest utworzona w 1994 roku Odlewnicza Izba Gospodacza, zreszająca aktualnie 94 członków - odlewni i przedsiębiorstw pracujących dla odlewnictwa [Suchy, 2001]. Podstawowym celem OIG jest zrzeszenie wszystkich odlewni i reprezentowanie ich interesów gospodarczych wobec władz administracyjnych i gospodarczych Polski i zagranicy, a także promocja polskiego odlewnictwa w Europie i na świecie. Izba opiniuje projekty aktów prawnych dotyczących funkcjonowania gospodarki i uczestniczy w procesie legislacji. Działa na rzecz nawiązywania współpracy między krajowymi odlewniami i partnerami zagranicznymi i krajowymi. Utworzone w 2000 roku Centrum Polskiego Odlewnictwa, zrzeszające Instytut Odlewnictwa w Krakowie, Odlewniczą Izbę Gospodarczą oraz Stowarzyszenie Techniczne Odlewników Polskich prowadzi na rzecz branży działalność mającą na celu:

 monitoring odlewnictwa w oparciu o obligatoryjną sprawozdawczość i analizy statystyczne,

 analizy rynku głównych branż odbiorców odlewów pod kątem ich tendencji rozwojowych oraz wymagań stawianych odlewom jako komponentom wyrobów finalnych,

 analizy światowych rynków, konkurencji międzynarodowej, trendów i tendencji rozwoju technologii odlewniczych oraz upowszechnianie informacji poprzez wydawnictwa i sieci internetowe,

 analizy ewolucji cen podstawowych i pomocniczych surowców oraz materiałów, a także energii i robocizny w kraju i zagranicą jako podstawowych elementów kosztów i cen odlewów na międzynarodowym rynku konkurencyjnym,

 koordynację działalności naukowo-badawczej i rozwojowej w celu optymalizacji wykorzystania budżetowych środków finansowych Komitetu Badań Naukowych, kierowanych na projekty celowe i granty badawcze,

153

 zwiększenie aktywności działań w zakresie pomocy małym i średnim przedsiębiorstwom odlewniczym, z wykorzystaniem dostępnych środków państwowych i zagranicznych,

 działalność konsultingowa oraz doradczą w sprawach związanych z opracowaniem programów naprawczych oraz procesami upadłości i likwidacji,

 prowadzenie i udostępnianie bazy danych w zakresie dostaw materiałów, aparatury i urządzeń dla odlewni, z uwzględnieniem promocji polskich dostawców,

 koordynację szkolenia personelu odlewni z uwzględnieniem standardów i wymagań UE,

 koordynację organizacji seminariów, sympozjów, konferencji, imprez targowych i innych imprez odlewniczych,

 opracowanie i aktywny udział w realizacji strategii rozwoju branży odlewniczej w Polsce.

Od 1999 roku Odlewnicza Izba Gospodarcza bierze udział w pracach Europejskiego Zrzeszszenia Stowarzyszeń Odlewni CAEF. Jest członkiem konsorcjum powołanego przez Ministerstwo Gospodarki do wykonania projektu „foresight technologiczny polskiego odlewnictwa”. Ramy organizacyjne konsolidacji branży (OIG, STOP) są w pełni zbieżne ze strukturami organizacyjnymi odlewnictwa, jakie działają we wszystkich krajach UE oraz USA.

Instytucją zrzeszającą niemiecki przemysł odlewniczy jest Bundesvernand Deutscher

Gießerei-Industrie (BDG) w Düsseldorfie. Jest on ukierunkowany na rozwiązywanie

problemów w zakresie gospodarki i polityki przemysłowej branży odlewniczej. BDG wspiera zrzeszone przedsiębiorstwa w zakresie problematyki ochrony środowiska, wykorzystania energii, surowaców, logistyki, analiz rynkowych i zarządzania przedsiębiorstwami. Instytucja ta jest reprezentantem interesów branżowych odlewnictwa wobec władz politycznych i administracyjnych, w tym także na poziomie władz UE. Jest partnerem zrzeszonych przedsiębiorstw w zakresie techniki, wspierania badań, polityki kształcenia na uniwersytetach oraz normowania. Współpracuje ściśle z Institut für

Gießereitechnik (IfG) i VDG-Akademie, które realizują jego projekty szkoleniowe. BDG

reprezentuje interesy ok. 600 przedsiębiorstw odlewniczych i współpracuje ściśle z Verein

Deutscher Gießereifachleute (VDG), z Wirtschaftsvereinigung Metalle (WVM) i Forschungsvereinigung Gießereitechnik (FVG). Wydaje publikacje oraz analizy dostępne na

154 Partnerami BDG są także: BDI - Bundesverband der Deutschen Industrie, ArGeZ -

Arbeitsgemeinschaft Zulieferindustrie i FVG - Forschungsvereinigung Gießereitechnik e. V..

Na uwagę zasługuje działalność Forschungsvereinigung Gießereitechnik e.V., ktorego zadaniem jest wspieranie i prowadzenie prac badawczych w obszarze technik odlewniczych. Zrzesza on ok. 450 przedsiębiorstw branży odlewniczej, jak również przemysłu dostawczego do tej branży. Na wsparcie projektów badawczych w zakresie technik odlewniczych instytucja ta otrzymuje od Bundesministium für Wirtschaft und Technologie rocznie ok. 2 mln EUR [BDGuss, 2012]. Kooperuje ona z wydziałami odlewniczymi na uczelniach wyższych, jak również instytucjami publicznymi i prywatnymi. FGV i Institut für

Gießereitechnik (IfG) tworzą bazę naukową i strukturalną do realizowania badań

zorientowanych na ich praktyczne wykorzystanie. BDG współpracuje z CAEF, WFO i innymi zreszeniami odlewniczymi w Europie [BDGuss, 2012].

CAEF-Committee of Associations of European Foundries jest zrzeszeniem

europejskich organizacji odlewniczych. Został założony w 1953 roku, sekretariat tej instytucji od 1997 roku jest zlokalizowany w Düsseldorfie, pod tym samym adresem, pod którym znajduje się siedziba BDG. W roku 2012 CAEF zrzeszał 20 krajów Europy, reprezentując ok. 90 % produkcji odlewniczej tego kontynentu. Należą do niego następujące kraje: Belgia, Dania, Niemcy, Finlandia, Francja, Wlk. Brytania, Włochy, Litwa, Holandia, Nrwegia, Austria, Polska, Portugalia, Szwecja, Szwajcaria, Hiszpania, Czecy, Turcja i Węgry. Do zadań CAEF należą wszystkie tematy, które mają znaczenie dla branży odlewniczej- gospodarcze, techniczne, prawne i socjalne.

Uznanym centrum startegicznym branży odlewniczej jest utworzona w 1927 roku

World Foundrymen Organization (WFO), której celem jest rozwój i ulepszanie produkcji

odlewów na bazie najnowszych technik wytwarzania. WFO utrzymuje sieć powiązań w 30 krajach świata. Bazą działania WFO są narodowe organizacje odlewnicze reprezentujące odlewnie, dostawców oraz uczelnie wyższe na całym świecie. Propagowaniu wiedzy odlewniczej oraz promocji branży poświęcone jest m.in. wydawnictwo „Modern Casting”.

Przedstawiona charakterystyka struktur samorządowych w wybranych krajach wskazuje na ich istotne znaczenie dla rozwoju branży odlewniczej. Przegląd tych instytucji z uwagi na wybrane kryteria, zawarte w tabeli 22, zwraca uwagę na różnice stopnia integracji branży w poszczególnych krajach.

155

Tabela 22. Instytucje samorządowe w branży odlewniczej w wybranych krajach świata

Lp. Kraj Organizacja odlewnicza Data utworzenia liczba członków Ilość odlewni w kraju Działalność wydawnicza

1. Polska Odlewnicza Izba Gospodarcza (OIG)

1994 90 400 Przegląd Odlewnictwa,

biuletyny, publikacje książkowe

2. Niemcy Bundesverband der Deutscher Giessereeien (BDG), wcześniej VDG

1949 570 614 Was is Giessen, BDG

Report, biuletyny, bublikacje książkowe,

3. Francja Association Technice de Fonderie (ATF)

1911 700 454 Fonderie Magazine, biuletyny, publikacje książkowe

4. Włochy Italian Association of Foundries

(ASSOFOND)

1948 260 1100 Industria Fusoria,

biuletyny, publikacje książkowe

5. Hiszpania Federation Espanola

Asociaciones Fundidores (FEAF)

1977 143 139 Foundry,biuletyny, 6. Austria Verein Ostereichischer

Giessereifachleute (VOG)

1950 46 46 Giesserei Rundschau,

sprawozdania roczne z działalności branży,

7. USA American Foundry Society (AFS)

1896 9000 1900 Modern Casting, Metal

Casting Design & Purchasing, Global Casting, International Journal of Metalcasting, sprawozdania roczne i prognozy,

Źródło: opracowanie własne w oparciu o informacje umieszczone na stronach organizacji branżowych w poszczególnych krajach

Potraktowanie daty powołania instytucji branżowych oraz liczby zrzeszonych członków jako kryteriów oceny działalności samorządu branżowego, może być wskazaniem dla stopnia integracji branży odlewniczej w poszczególnych krajach. W Niemczech, Austrii i Hiszpanii, USA liczba zrzeszonych odlewni obejmuje prawie wszystkie przedsiębiorstwa w branży. W Polsce natomiast organizacja odlewnicza została utworzona dopiero w 1994 roku, a liczba zrzeszonych w jej ramach przedsiębiorstw jest niewielka. Prowadząc aktywną działalność badawczą, edukacyjną i informacyjną organizacje te mogą stanowić istotne wsparcie dla przedsiębiorstw branży odlewniczej i ich międzynarodowej konkurencyjności. Działalność instytucji branżowych może mieć duże znaczenie w rozwoju branży, na co wskazuje sukces rynkowy odlewnictwa w krajach, w których branża odlewnicza jest silnie zintegrowana w ramach instytucji samorządowych.

156