w zakresie stosunków międzynarodowych
4. Rada Ministrów*
4.5. Kancelaria Prezesa Rady Ministrów
Kancelaria Prezesa Rady Ministrów zastąpiła na mocy ustawy z dnia 8 sierpnia 1996 r. o organizacji i trybie pracy Rady Ministrów53 od dawna funkcjonujący Urząd Rady Ministrów.
Ogólnie rzecz biorąc, Kancelaria Rady Ministrów jest urzędem za-pewniającym obsługę merytoryczną, organizacyjną, prawną, techniczną i kancelaryjno -biurową Rady Ministrów i Prezesa Rady Ministrów, wice-prezesów Rady Ministrów, Kolegium do spraw Służb Specjalnych, Rady
52 J. Jagielski, w: M. Wierzbowski (red.), J. Jagielski, J. Lang, M. Szubiakow-ski, A. Wiktorowska: Prawo administracyjne…, s. 158.
53 Ustawa ta została znowelizowana ustawą z dnia 21 grudnia 2001 r. o zmianie ustawy o organizacji i trybie pracy Rady Ministrów oraz zakresie działania ministrów, ustawy o działach administracji rządowej oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U. nr l54, poz. 1800), tytuł tej ustawy brzmi: Ustawa o Radzie Ministrów.
123
4.6. Ministrowie
Legislacyjnej, Szefa Służby Cywilnej. Kancelaria może obsługiwać rów-nież pełnomocnika rządu oraz wskazane przez Prezesa Rady Ministrów organy pomocnicze, komisje i komisje wspólne.
Kancelarią kieruje Szef Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, powoły-wany i odwołypowoły-wany przez Prezesa Rady Ministrów. Prezes Rady Mini-strów powołuje i odwołuje sekretarzy i podsekretarzy stanu w Kance-larii. Do zadań, które z upoważnienia Prezesa Rady Ministrów realizuje Kancelaria, należy w szczególności: dokonywanie ocen skutków (kosz-tów i korzyści) społeczno -gospodarczych projektowanych regulacji oraz sporządzanie ocen tych skutków, w tym projektów powodujących istot-ne długookresowe następstwa w rozwoju społecznym i gospodarczym, opracowanie ocen międzynarodowych uwarunkowań sytuacji kraju oraz długofalowych koncepcji polityki zagranicznej, opracowanie ocen funk-cjonalności struktur państwa i sprawności ich działania, przygotowanie innych analiz, prognoz, koncepcji, programów i ocen zleconych przez Prezesa Rady Ministrów, wydawanie Dziennika Urzędowego Rzeczypo-spolitej Polskiej „Monitor Polski B”, koordynacja realizacji polityki ka-drowej w administracji rządowej w zakresie określonym w odrębnych przepisach, obsługa spraw kadrowych osób zajmujących kierownicze sta-nowiska państwowe w administracji rządowej, koordynacja współdziała-nia Rady Ministrów i Prezesa Rady Ministrów z Sejmem Rzeczypospolitej Polskiej, Senatem Rzeczypospolitej Polskiej, Prezydentem Rzeczypospoli-tej Polskiej i innymi organami państwowymi, obsługa informacyjna oraz prasowa Rady Ministrów, Prezesa Rady Ministrów oraz wewnętrznych organów pomocniczych i opiniodawczo -doradczych Rady Ministrów, wykonywanie zadań z zakresu obronności i bezpieczeństwa państwa określonych w odrębnych przepisach oraz wykonywanie innych zadań określonych w odrębnych przepisach lub zleconych przez Prezesa Rady Ministrów. Prezes Rady Ministrów, w drodze zarządzenia, nadaje Kan-celarii statut, w którym określa szczegółowy zakres zadań i organizację Kancelarii oraz jednostki organizacyjne nadzorowane przez Szefa Kan-celarii.
4.6. Ministrowie
Ministrowie to druga – oprócz Prezesa Rady Ministrów – obligatoryj-na, a zarazem najliczniejsza kategoria członków Rady Ministrów. Jest to również kategoria niejednorodna. Zgodnie z art. 149 ust. 1 Konstytucji, ministrowie kierują określonymi działami administracji rządowej lub
wy-124 4. Rada Ministrów
pełniają zadania wyznaczone im przez Prezesa Rady Ministrów. Zatem mamy do czynienia z dwoma rodzajami ministrów, tj. tymi, którzy kieru-ją określonymi działami administracji rządowej, oraz tymi, którzy zostali ustanowieni do wykonywania określonych zadań wyznaczonych przez Prezesa Rady Ministrów i realizowanych z jego upoważnienia. W tej sy-tuacji w doktrynie i w praktyce mówi się o dwóch grupach ministrów:
ministrach działowych (resortowych),
• ministrach wykonujących zadania wyznaczone przez Prezesa Rady
Mi-• nistrów („bez teki”).
4.6.1. Minister kierujący działem administracji rządowej (minister działowy)
Ministrowie działowi, dotychczas występujący pod nazwą ministrów resortowych, stanowią podstawowy trzon Rady Ministrów, funkcjonują w ramach swych kompetencji we własnym imieniu. Ministrowie resorto-wi są tymi członkami rządu, którzy oprócz uczestnictwa w pracach Rady Ministrów sprawują drugą funkcję – kierowanie resortem, czyli wyodręb-nionym działem administracji rządowej. Wyodrębnienie działu admini-stracji rządowej następuje w drodze ustawowej.
Minister kierujący działem lub działami administracji, będąc jedno-osobowym, naczelnym organem administracji rządowej, posiada kompe-tencje do wydawania aktów normatywnych (rozporządzeń i zarządzeń), wydawania decyzji administracyjnych i innych aktów administracyjnych w toku postępowania administracyjnego. Zarządzenia wydawane przez ministra mają charakter wewnętrzny i obowiązują tylko jednostki pod-ległe ministrowi. Rada Ministrów, na wniosek Prezesa Rady Ministrów, może uchylić rozporządzenie lub zarządzenie ministra.
Minister kierujący określonym działem administracji rządowej jest obowiązany do inicjowania i opracowywania polityki Rady Ministrów w stosunku do działu, którym kieruje, a także przedkładania w tym za-kresie inicjatyw, projektów założeń projektów ustaw i projektów aktów normatywnych na posiedzenia Rady Ministrów – na zasadach i w trybie określonych w regulaminie pracy Rady Ministrów. W zakresie działu, któ-rym kieruje, minister wykonuje politykę Rady Ministrów i koordynuje jej wykonywanie przez organy, urzędy i jednostki organizacyjne, które jemu podlegają lub są przez niego nadzorowane.
W celu realizacji swych zadań minister działowy współdziała, na za-sadach i w trybie określonych w odrębnych przepisach oraz w zakresie
125
4.6. Ministrowie
wynikającym z potrzeb danego działu, z innymi członkami Rady Mini-strów, nadzoruje działalność terenowych organów administracji rządo-wej, współdziała z samorządem terytorialnym, organizacjami społeczny-mi i przedstawicielstwaspołeczny-mi środowisk zawodowych i twórczych.
Ponadto minister działowy podejmuje w odniesieniu do działu, któ-rym kieruje, czynności w zakresie współpracy z zagranicą we współpra-cy z ministrem właściwym do spraw zagranicznych, a w zakresie człon-kostwa Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej – we współpracy z ministrem właściwym do spraw członkostwa Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej. Ministrowie w zakresie kierowanych przez nich działów administracji rządowej opracowują roczne i wieloletnie plany współpracy zagranicznej.
Minister działowy kieruje, nadzoruje i kontroluje działalność podpo-rządkowanych organów, urzędów i jednostek. W szczególności tworzy i likwiduje jednostki organizacyjne, chyba że przepisy odrębne stanowią inaczej, oraz powołuje i odwołuje kierowników tych jednostek.
Minister kierujący działem administracji odgrywa rolę samodzielne-go organu administracji, mając własne wyodrębnione kompetencje wy-nikające z ustaw ustrojowych oraz materialnych normujących poszcze-gólne dziedziny spraw, tworzące dany dział administracji rządowej.
Prezes Rady Ministrów określa w drodze rozporządzenia minister-stwo, które zapewniać będzie ministrowi obsługę administracyjną.