Koncepcja Systemu Informacji Turystycznej

Informacja to obiekt abstrakcyjny, który w postaci zakodowanej może być przecho-wywany, przesyłany, przetwarzany i użyty do sterowania. Z punktu widzenia od-biorcy informacji stopień jej użyteczności jest zależny od takich cech, jak: (1) ja-sność, zrozumiałość – odbiorca powinien być w stanie „odkodować” przekaz, dla nadawcy oznacza to, że powinien on „mówić” takim samym językiem, jakiego używa odbiorca; (2) dostępność – odbiorca za pomocą dostępnych mu kanałów percepcji – takich jak wzrok, słuch, dotyk – powinien mieć możliwość odbioru in-formacji; (3) aktualność, rzetelność i prawdziwość (por. Polski System

Informa-cji Turystycznej – PSIT, 2010). Ze względu na charakter wiadomości przekazywanych

turystom można wyróżnić informację turystyczną (Meyer, Pawlicz, 2010: 67):

•

funkcjonalną, która dotyczy podstawowych aspektów podróży turystycznej, ta-kich jak: czas i miejsce wyjazdu, rodzaj środka transportu, długość trwania po-dróży, miejsce zakwaterowania, liczba noclegów itp.;

•

przypominającą – obejmuje ona fakty zawarte w informacji funkcjonalnej, któ-rych stałe przypominanie ma zapewnić uczestnikom jak najlepszą orientację w realizacji imprezy oraz jej prawidłowy przebieg;

•

krajoznawczą, która ma na celu przekazanie wiedzy na temat walorów tury-stycznych, miejsca docelowego oraz obszarów leżących na trasie podróży. Ryc. 3.13. Kryteria segmentacji rynku turystycznego

System Informacji Turystycznej (SIT) stanowi zespół działań polegający na za-pewnieniu konsumentom i organizatorom usług turystycznych łatwego i pełnego dostępu do informacji turystycznej, czyli uporządkowanego zbioru danych w do-wolnym miejscu lub czasie. Szkielet SIT w Polsce tworzą:

•

centra i punkty informacji turystycznej tworzące zintegrowaną sieć;

•

Internetowy System Informacji Turystycznej (Narodowy Portal Turystyczny) oraz regionalne i lokalne serwisy turystyczne;

•

system znakowania dróg znakami turystycznymi informującymi o atrakcjach i szlakach turystycznych (por. PSIT, 2010).

SIT obejmuje: (1) uporządkowany zbiór danych służących organizatorom i kon-sumentom usług turystycznych28, zawiera grupy baz danych dotyczących: walorów turystycznych, zagospodarowania i usług turystycznych, produktów turystycz-nych; (2) sieć centrów, punktów i innych placówek informacji turystycznej (fizycz-nych i internetowych); (3) metodologię gromadzenia, przetwarzania, weryfikowa-nia i udostępweryfikowa-niaweryfikowa-nia danych (Meyer, Pawlicz, 2010). „W założeweryfikowa-niach systemu należy określić, kto będzie korzystał z jego usług, jakie grupy danych będą tworzone, aktu-alizowane, jakie jednostki systemu informacji turystycznej będą tworzone oraz ja-kie będą podstawy finansowania działalności. Należy również określić zakresy działania i zadania poszczególnych ogniw systemu, gdyż system informacji tury-stycznej w Polsce jest dopiero na etapie tworzenia” (PSIT, 2010: 12). Zapewnienie funkcjonowania i rozwijania polskiego SIT w Polsce i na świecie należy do zadań Polskiej Organizacji Turystycznej29, jej regionalnych (ROT) i lokalnych (LOT) od-działów.

Obecnie najpopularniejszym źródłem informacji turystycznej jest Internet. Oprócz możliwości szybkiego dostępu do użytecznych (aktualnych, rzetelnych) in-formacji jego zaletą jest interaktywność. W zależności od użytkowników, jak podaje M. Nalazek (2010), najczęściej zachodzą następujące relacje: B2B (Business to

Busi-ness) oznaczające relacje między przedsiębiorstwami oraz B2C (Business to Consumer)

oznaczające relacje między przedsiębiorstwem a konsumentem. W ostatnim czasie większego znaczenia nabierają relacje C2C, czyli pomiędzy konsumentami wymie-niającymi się informacjami na temat danego produktu lub usługi (tab. 3.6).

W tworzeniu baz danych dla SIT niestety nadal zbyt małą wagę przykłada się do wykorzystywania informacji zwrotnych od użytkowników, zwłaszcza turystów o specjalnych potrzebach wynikających z niepełnosprawności. Opinie i

rekomenda-28Do grup korzystających z informacji turystycznej oprócz głównych adresatów, jakimi są turyści, na-leżą: mieszkańcy, animatorzy i promotorzy turystyki, twórcy i potencjalni twórcy produktu turystycz-nego, potencjalni inwestorzy infrastruktury turystycznej i paraturystycznej, zarządcy atrakcji tury-stycznych, hotelarze i restauratorzy, zleceniodawcy usług turystycznych (organizacje biznesowe, szkoły, uczelnie, organizacje społeczne i młodzieżowe, pracownicy socjalni), kierownicy wycieczek, piloci i przewodnicy, touroperatorzy, przedstawiciele biur podróży i organizatorów wycieczek, osoby zainteresowane problemami turystyki (uczniowie i studenci), osoby zainteresowane pracą w dziedzi-nie turystyki, samorządy terytorialne i gospodarcze, agencje promocji, stowarzyszenia i fundacje, dziennikarze, autorzy przewodników itp. wydawnictw, inne jednostki współpracujące w zakresie or-ganizacji i obsługi ruchu turystycznego (PSIT, 2010).

29Ustawa o Polskiej Organizacji Turystycznej z dnia 25 czerwca 1999 r. (Dz.U. nr 62, poz. 689, z 2000 r., nr

cje użytkowników powinny stanowić integralną część SIT, weryfikującą użytecz-ność zawartych w nim informacji. Na konieczużytecz-ność zapewnienia informacji o dostępności turystycznej, adresowanych do osób o wszelkich typach niepełno-sprawności, zwrócono uwagę w raporcie OSSATE (One-Stop-Shop for Accessible

To-urism in Europe)30.

Modelowe ujęcie systemu SIT odpowiadającego potrzebom osób niepełno-sprawnych przedstawili V. Eichhorn i in. (2008) (ryc. 3.14). Kluczowe znaczenie w tworzeniu tego typu Systemu Informacji Turystycznej odgrywają rzetelne i stale uaktualniane źródła danych (na temat dostępności atrakcji turystycznych, infra-struktury turystycznej, usług turystycznych, kwalifikacji personelu obsługującego turystów; uwzględniające potrzeby związane z różnymi rodzajami niepełnospraw-ności). Coraz większe możliwości w przekazywaniu tych informacji stwarzają tech-nologie informacyjne i komunikacyjne (Information Comunication Techtech-nologies –

ICTs). Wielkim atutem tego typu technologii jest możliwość tworzenia platformy

wymiany doświadczeń i informacji „usług komunikacyjnych” między samymi po-tencjalnymi lub rzeczywistymi turystami (klientami), jak również między klienta-mi a usługodawcaklienta-mi z branży turystycznej. Tego typu wyklienta-miana wiedzy i doświad-czeń przyczynia się do tworzenia oraz weryfikowania SIT, a w konsekwencji także usług turystycznych zorientowanych na klienta, dostosowanych zarówno do róż-nych typów niepełnosprawności, poziomów dostępności miejsc, obiektów czy usług turystycznych, jak indywidualnych potrzeb i preferencji klientów. Tak szcze-Tabela 3.6. Interakcje na rynku turystycznym z przykładami z turystyki

Biznes Przedsiębiorstwo (B) Konsument (C) ^{Administracja rządowa}_{i samorządowa} Przedsiębiorstwo (B) B2B Ekstranet*, np. dostęp dla hoteli i touroperatorów. B2C Systemy elektroniczne, w których konsumenci nabywają usługi. B2G Przedsiębiorstwa komunikujące się z organami administracji, np. inwestor w sprawie zgodności z planem zagospodarowania. Konsument (C) C2B Konsumenci przekazujący swoje preferencje, np. odnośnie do lotniczych lub hotelowych executive

clubs.

C2C

Konsumenci informujący innych konsumentów o dobrych czy złych doświadczeniach (np. www.united.com).

C2G

Konsumenci składający wnioski o wizy, prośby o mapy lub informacje turystyczne dotyczące celu podróży. Administracja rządowa i samorządowa (G) G2B Np. organy rządowe informujące hotele o przepisach sanitarnych lub o podatkach. G2C Organy rządowe informujące konsumentów np. o przepisach dotyczących wiz, szczepień itp.

G2G

Organy rządowe

komunikujące się ze sobą, np. w sprawach

dotyczących polityki turystycznej.

*Ekstranet – dostęp tylko do uprawnionych użytkowników z różnych organizacji.

Źrodło: D. Buhalis, E. Laws (2001); D. Buhalis (2003); M. Nalazek (2010: 20).

gółowe informacje uwzględniające indywidualne cechy turystów, tras tranzyto-wych i destynacji turystycznych umożliwiałyby w łatwy i komfortowy sposób pla-nowanie i realizowanie podróży w zależności od indywidualnych potrzeb oraz motywacji wyjazdów osób niepełnosprawnych. Stworzenie platformy wymiany in-formacji między osobami niepełnosprawnymi a organizatorami turystyki, gestora-mi infrastruktury turystycznej na zasadzie sieci współpracy jest podstawą do two-rzenia SIT „zorientowanego na klienta”.

Dostępny rynek turystyczny nie jest homogeniczny, ale składa się z różnych sub-segmentów związanych z odmiennymi potrzebami i wymogami, ponieważ każda osoba jest unikalna, ma niepowtarzalne zdolności (także sprawności) i preferencje, co w oczywisty sposób jest widoczne na rynku turystycznym. Głównym wymogiem zmierzającym w kierunku zwiększenia dostępności rynku turystycznego jest powiązanie trzech elementów (Buhalis, Michopoulou, 2010), do których należą:

•

„budowanie dostępnego środowiska” (projektowanie uniwersalne),

•

dostępna informacja z poszanowaniem różnych potrzeb,

•

stale uaktualniana informacja (online).

Rozwój ICTs może wspomagać destynacje w efektywnym przesyłaniu informa-cji o dostosowaniu segmentów rynku o wyprofilowanym charakterze odpowia-dającym indywidualnym potrzebom do ich bezpośrednich odbiorców. Poprzez ICTs użytkownicy mogą także deklarować swoje potrzeby i wymagania. W destynacjach, wykorzystując te informacje, można więc oferować dostosowane produkty i usługi, Ryc. 3.14. Struktura powiązań komponentów potrzeb w zakresie Informacji Turystycznej

adresowanej do osób niepełnosprawnych

odpowiadające zasadniczym potrzebom każdego podróżującego, i tym samym spełniać założenia społecznego modelu niepełnosprawności. Podstawąfunkcjo-nowania SIT optymalnego dla użytkowników języka migowego jest zasada tworzenia tego systemu nie tylko dla, ale przede wszystkim z osobami niesłyszącymi.

przestaje się dziwić, jest wydrążony, ma wypalone serce. W człowieku, który uważa, że wszystko już było i nic nie może go dziwić, umarło to, co najpiękniejsze – uroda życia. (…) Podróż jako wysiłek i dociekanie, jako próba poznania wszystkiego – życia, świata, siebie”.

(R. Kapuściński, Podróże z Herodotem, 2005: 253).

4.Aktywność turystyczna osób niesłyszących

W dokumencie Turystyka osób niesłyszących - ujęcie geograficzne (Stron 76-81)