Ocena systemu walki Sił Powietrznych RP - SYSTEM WALKI SIŁ POWIETRZNYCH RZECZYPOSPOLITEJ POLSKI

Przeprowadzona ogólna charakterystyka systemu walki SP RP oraz sformu-łowane wymagania stanowią podstawę do zdiagnozowania, w jakim stopniu ów system jest przygotowany do realizacji zadań w operacjach militarnych prowadzo-nych w układzie narodowym i sojuszniczym. Za kryterium (punkt odniesienia), według którego dokonana zostanie ta ocena, przyjęto aspekt organizacyjny, opera-cyjny oraz stan ilościowy i jakościowy potencjału poszczególnych komponentów składowych systemu walki.

Punktem wyjścia do wszelkich dalszych rozważań będzie jednak konstata-cja, że w obecnych realiach w skład systemu walki Sił Powietrznych RP wchodzi za dużo podsystemów. Doliczyć się można bowiem aż ośmiu podsystemów, któ-rych istnienie w niektóktó-rych przypadkach nie jest uzasadnione. Jako przykład nale-ży wskazać podsystem medyczny, który w dokumentach doktrynalnych często występuje jako część składowa podsystemu logistycznego. Trudno również wy-tłumaczyć, dlaczego stworzono podsystem obrony przeciwlotniczej i jednocześnie część środków WOPL (dywizjony rakietowe) wydzielono do podsystemu rażenia.

Z kolei walka elektroniczna występuje zarówno w podsystemie rażenia, jak i roz-poznania. Taka sytuacja stwarza zatem chaos organizacyjny w zakresie odpowie-dzialności, zapewnienia właściwej koordynacji działań oraz zgrywania systemu walki SP RP. Stąd uzasadnione byłoby podjęcie próby konsolidacji poszczegól-nych podsystemów i wypracowania nowych założeń organizacyjposzczegól-nych całego sys-temu walki Sił Powietrznych RP. W tym miejscu jednak, według przyjętej w mo-nografii procedury badawczej, dokonana zostanie ocena wszystkich podsystemów walki SP RP.

W ostatnich latach w Siłach Powietrznych w podsystemie dowodzenia prio-rytetowym zadaniem było wdrożenie Koncepcji zmian w zasadach organizacji i funkcjonowania WSyD SZ RP (Decyzja Nr PF-1/MON Ministra ON z dnia 11.01.2013 roku) oraz znowelizowanej Doktryny systemu dowodzenia Sił Zbroj-nych RP DD/6.1. W związku z powyższym kluczowym przedsięwzięciem było

156

rozformowanie Dowództwa Sił Powietrznych, a w jego miejsce stworzenie Inspek-toratu Sił Powietrznych (struktury organizacyjnej Dowództwa Generalnego RSZ).

W ślad za tym działaniem pod nowe DG RSZ (jak zostało to zasygnalizowane w rozdz. 3.1.) podporządkowane zostały pozostałe jednostki funkcjonujące w sys-temie dowodzenia pozaoperacyjnego, tj. skrzydła lotnicze, brygada rakietowa i radiotechniczna oraz jednostki zabezpieczające i szkolne. Jednocześnie z chwilą stworzenia nowego Dowództwa Generalnego, jednostki funkcjonujące w podsys-temie dowodzenia operacyjnego tj. COP, ODN, MJDOP i CKOP-y, zostały podpo-rządkowane pod Dowództwo Operacyjne RSZ. Doszło również do reorganizacji Centrum Operacji Powietrznych i na jego bazie stworzono nową strukturę Do-wództwa Komponentu Powietrznego.

W kontekście funkcjonowania systemu dowodzenia istotnym elementem jest wyszczególnienie dwóch zasadniczych funkcji: Force User oraz Force Provider.

Funkcję Force Providera, czyli dostarczyciela sił, pełni Dowódca Generalny RSZ, z kolei użytkownikiem sił (Force User) jest Dowódca Operacyjny RSZ. Przekazy-wane są zatem uprawnienia do dowodzenia i kierowania. Odbywa się to w taki sposób, że na etapie opracowywania Koncepcji oraz Planów Operacji Force User składa do Force Providera zapotrzebowania na wydzielenie do operacji sił i środ-ków niezbędnych do osiągnięcia założonych celów operacji (ang. objectives), a w konsekwencji oczekiwanego stanu końcowego (ang. end state). Zapotrze-bowania składane są w formie Combined Joint Statement of Requirements – CJSOR oraz Theatre Capability Statement of Requirement – TCSOR. Force Provi-der odpowiada za wydzielenie sił (uwzględniając wymóg odpowiedniego przygo-towania i wyszkolenia), natomiast rolą Force Usera jest operacyjno-taktyczne wy-korzystanie wydzielonych sił w ramach prowadzonej operacji na podstawie opra-cowanych dokumentów rozkazodawczych, w tym ATO (ang. Air Tasking Order).

W praktyce w trakcie ćwiczeń z wojskami pk. Eagle Talon zapotrzebowania realizowane są na podstawie opracowanej koncepcji, która definiuje wysiłek lotnic-twa niezbędny do osiągnięcia założonych celów szkoleniowych. Przedmiotowa Koncepcja jest podstawą do formułowania wniosku kierowanego w formie rozkazu przez DO RSZ do DG RSZ o wydzielenie sił i środków. W następstwie tego, prze-kazywane są uprawnienia do dowodzenia i kierowania wydzielonymi siłami i środ-kami w postaci depesz TOA (ang. Transfer of Authority).

Na mocy delegowanych uprawnień w narodowej operacji obronnej pod do-wódcę Komponentu Powietrznego podlegać będą dodatkowo: bazy lotnicze, bry-gada OP, brybry-gada radiotechniczna i ośrodek radioelektroniczny. Należy podkreślić, że poza systemem operacyjnego dowodzenia znajdą się skrzydła, których Dowódz-twa stanowią znaczny potencjał ludzki i intelektualny – ok. 500 osób wykorzysty-wanych tylko w strefie tyłowej. Analizując jednak zakres kompetencji skrzydeł lotniczych w czasie wojny oraz fakt, że pozbawione zostaną one jednostek będą-cych w bezpośrednim podporządkowaniu, należy zadać pytanie, jaki jest sens ich dalszego funkcjonowania?

157

W aspekcie technologicznym ostatnie lata owocowały pozyskiwaniem dla podsystemu dowodzenia Sił Powietrznych nowego sprzętu wojskowego (SpW) i wyposażenia zgodnie z Planem Modernizacji Technicznej oraz w ramach progra-mu FMF (ang. Foreigin Military Finacing). Pozytywnym skutkiem tego procesu jest zastępowanie sprzętu analogowego starej generacji (w dużej mierze produkcji post radzieckiej) sprzętem cyfrowym nowej generacji. Obecnie trwa proces wdra-żania w jednostkach sił powietrznych nowoczesnych systemów dowodzenia i kie-rowania środkami walki charakteryzujących się wysokim stopniem niezawodności, dużą żywotnością na polu walki oraz możliwością elastycznej konfiguracji sprzę-towej i oprogramowania (wśród kluczowych zadań wskazać należy wdrażanie systemu ACCS w ARS Kraków oraz zadanie 60387 dotyczące, „Przygotowania posterunków radiowych systemu LINK-16”). Wykorzystanie przy tym technologii informatycznych, szczególnie w dziedzinie sprzętu sieciowego, daje możliwość rozwijania i budowy rozległej sieci dowodzenia na bazie systemów informatycz-nych pracujących z wykorzystaniem specjalizowainformatycz-nych formatów i aplikacji, co jest krokiem w kierunku zmiany modelu Zautomatyzowanych Systemów Dowodzenia (ZtSyD) z hierarchicznego na sieciocentryczny. W obszarze dowodzenia ten proces obejmuje przede wszystkim 32. ODN. W ramach modernizacji systemu łączności radiowej i radioliniowej Sił Powietrznych RP sukcesywnie pozyskiwane są nowo-czesne cyfrowe aparatownie łączności, radiostacje cyfrowe nowej generacji szcze-bla operacyjnego i taktycznego oraz radiolinie cyfrowe. W celu osiągnięcia intero-peracyjności z systemami ubezpieczenia lotów stosowanych w NATO zawarto umowę na dostawę nowoczesnych systemów ubezpieczenia lotów – radiolokacyj-nych systemów lądowania GCA-2000.

Konkludując można stwierdzić, że aktualna struktura funkcjonalna podsys-temu dowodzenia i łączności zapewnia realizację zadań w operacjach narodowych, sojuszniczych i koalicyjnych w ramach Narodowego Systemu Obrony Powietrznej i Przeciwrakietowej (NATINAMDS), a także kompatybilność zautomatyzowanych systemów SP z systemami marynarki wojennej i wojsk lądowych w następującym zakresie: system Dunaj jest kompatybilny z systemem Łeba poprzez obiekt POLIP-SP (konwerter) w standardzie wymiany LINK-11B; system ICC został połączony do systemu MCCIS w celu zapewnienia wymiany informacji o sytuacji powietrznej RAP i morskiej RMP; system Dunaj współpracuje z systemem Wojsk Lądowych poprzez obiekt w standardzie wymiany informacji PASUW. Aktualnie funkcjonu-jący system dowodzenia i łączności nie spełnia jeszcze założonych oczekiwań. Siły powietrzne nie posiadają w pełni funkcjonujących, zautomatyzowanych systemów kierowania lotnictwem, środkami OPL oraz dowodzenia zintegrowanego z syste-mami kierowania walką. Aktualnie dowodzenie jed-nostkami OPL realizowane jest na bazie mobilnych stanowisk dowodzenia z wykorzystaniem systemu ORCHI-DEA (SP) oraz zautomatyzowanego systemu dowodzenia i kierowania walką ŁOWCZA WLąd i MW). Wymiana informacji i transfer danych odbywa się z wy-korzystaniem urządzeń typu faks z przystawką utajniającą. Aktualnie tylko dywi-zjony typu KRUG posiadają system kierowania ogniem K1 bazujący na środkach

158

łączności radioliniowej umożliwiający zautomatyzowane kierowanie ogniem pod-ległych baterii.

W obszarze interoperacyjności, porównując narodowy i sojuszniczy system dowodzenia sił powietrznych dostrzec należy, że funkcjonują w nich podobne or-gany dowodzenia. W NATO na poziomie komponentu umiejscowiono Sojusznicze Dowództwo Komponentu Powietrznego (ang. Allied Air Command HQ)²⁷⁵, na poziomie taktycznym rozwinięte jest Combined Air Operations Centre (CAOC), Control and Reporting Centre (CRC/ARS), Wing Operations Centre (WOC) oraz Squadron Operations Centre (SQOC) i SAM Operations Centre (SAMOC).

W narodowych rozwiązaniach odpowiednikiem Allied Air Command HQ jest Cen-trum Operacji Powietrznych – Dowództwo Komponentu Powietrznego. Pod COP–

DKP podporządkowane są Ośrodki Dowodzenia i Naprowadzania, które są kompa-tybilne z CRC (jeden z ODN będzie pełnił rolę ARS-a). Poza tym odpowiednikiem sojuszniczego SQOC-u jest Punkt Kierowania Grupy Działań Lotniczych, nato-miast w Wojskach OPL funkcjonuje struktura SAMOC-u. Zauważalny jest brak w narodowym systemie dowodzenia SP struktury WOC. Zasadnicza różnica polega na rozdzieleniu dowództw Sił Powietrznych RP pomiędzy dwa dowództwa pozio-mu operacyjnego, czyli przypisanie ich do dwóch podsystemów dowodzenia (ope-racyjnego i pozaope(ope-racyjnego), czego nie praktykuje się w NATO (rys. 3.12).

Rys. 3.12. Schemat struktury systemu dowodzenia NATO

Źródło: Opracowanie własne.

275 Do roku 2012 obowiązywała nazwa Dowództwo Komponentu Powietrznego (ang. Component Command Air HQ).

159

Z perspektywy zapewnienia mobilności największym utrudnieniem może okazać się zdolność do przemieszczania systemu dowodzenia. W tym zakresie rozwiązaniem ma być wyposażenie w kontenerowe środki dowodzenia Mobilnej Jednostki Dowodzenia Operacjami Powietrznymi (MJDOP). Należy jednak zazna-czyć, że jest to element wykonawczy, zapewniający kierowanie aktywnymi środ-kami walki. W działaniach militarnych odczuwalny może być brak mobilnego organu planistycznego.

Podsystem rozpoznania radiolokacyjnego (RADINT), tradycyjnie, jest naj-lepiej rozwiniętym podsystemem rozpoznania w siłach powietrznych. Rozpoznanie radiolokacyjne realizowane jest poprzez ciągłą obserwację przestrzeni powietrznej wydzielonymi siłami i środkami Wojsk Radiotechnicznych SP. Aktualnie WRt SP dysponują wystarczającą liczbą stacji, aby zapewnić utrzymanie ciągłej strefy roz-poznania radiolokacyjnego, tj. wykrywanie obiektów powietrznych od wysokości 3.000 m na odległość 100 mil morskich (około 185 km) od zewnętrznej granicy Państwa/Sojuszu (rys. 3.13.).

Rys. 3.13. Zasięg wykrywania środków podsystemu rozpoznania radiolokacyjnego

Źródło: opracowanie własne na podstawie http://infowsparcie.net/wria/o_autorze/wrt.html [dostęp: 28.08.2014 r.].

Ponadto po przystąpieniu Polski do organizacji NAPMO²⁷⁶ i wynikającymi z tego uprawnieniami do zapotrzebowania i wykorzystania sojuszniczych

276 Polska przystąpiła do NAPMO (ang. NATO Early Warning and Control Program Management Organization) na podstawie Uchwały Rady Ministrów RP nr 231/2006 i 232/2006 oraz umowy

akce-160

tów E-3 systemu wczesnego wykrywania i naprowadzania – AWACS (ang. Air-borne Warning And Command System) do celów narodowych, istnieje możliwość pozyskania danych z urządzeń rozpoznania systemów radiolokacyjnych tego samo-lotu²⁷⁷. Dane te jednak nie zawierają szczegółowych parametrów technicznych wykrytych emiterów, a jedynie ich lokalizację, typ i ewentualnie przynależność państwową. Dlatego ze względu na duży stopień ogólności (zbyt mała liczba para-metrów technicznych emiterów) nie można ich wykorzystać do analizy operacyj-no-technicznej, ani do uzupełniania narodowej bazy danych emiterów.

Posiadany potencjał manewrowy Wojsk Radiotechnicznych pozwala na uzupełnienie i obniżenie strefy rozpoznania radiolokacyjnego, tj. wykrywania obiektów powietrznych od wysokości 1500 m z zachowaniem ciągłości tej strefy nad całym terytorium kraju, a ponadto wykrywanie obiektów powietrznych od wysokości 100 m nad dwoma wskazanymi rejonami (kierunkami) w pasie o szero-kości ok. 200 km. W stałej gotowości bojowej w Wojskach Radiotechnicznych dyżur pełni jednocześnie 12-13 RLP, zapewniając strefę rozpoznania radiolokacyj-nego od wysokości 3000 m. Włączenie 3. posterunków radiolokacyjnych dalekiego zasięgu wyposażonych w radary RAT-31DL zapewni poprawę parametrów strefy rozpoznania na kierunkach północnym i wschodnim. Należy podkreślić, że aktual-ne ugrupowanie WRt to niezbędaktual-ne minimum, które pozwala zorganizować ciągłą strefę rozpoznania radiolokacyjnego nad terytorium kraju w czasie kryzysu i wojny od wysokości 1500 m oraz obniżyć – jeżeli będzie tego wymagała sytuacja opera-cyjna – strefę rozpoznania radiolokacyjnego do wysokości 100 m nad 1-2 rejonami (obiektami) o wymiarach 110 km x 70 km.

Podsystem rozpoznania radiolokacyjnego uzupełniany będzie danymi z pod-oddziałów rozpoznania elektronicznego. Możliwości tych podpod-oddziałów (rys. 3.14) zapewniają: rozpoznania relacji radiowych KF na głębokość do 1500 km od grani-cy państwowej; rozpoznania relacji radiowych UKF/rlok na głębokości do 400 km;

rozpoznania emiterów w paśmie mikrofalowym wraz z określeniem ich parame-trów na głębokość do 400 km od granic RP.

Na tej podstawie można stwierdzić, iż posiadane środki zabezpieczają w pełni narodowy system w stałej gotowości bojowej, niemniej posiada on kilka mankamentów. Do największych można zaliczyć brak możliwości wykrywania obiektów powietrznych wykonanych w technologii stealth. Dużym problemem są także środki łączności do utrzymania połączeń pomiędzy stacjami radiolokacyjny-mi i samolotaradiolokacyjny-mi²⁷⁸ oraz z wysuniętymi posterunkami radiolokacyjnymi. Wykorzy-stywany system dystrybucji informacji w ramach wojsk WRt pk. DUNAJ

syjnej z dnia 29 grudnia 2006 roku. Na mocy tych dokumentów Siły Zbrojne RP stały się uczestni-kiem programu NAEW&C (ang. NATO Airborne Early Warning and Control) i są uprawnione do korzystania z powietrznego systemu wczesnego wykrywania i naprowadzania AWACS (ang. Airbor-ne Early Warning and Command System).

277 Tylko w zakresie kontroli i zobrazowania przestrzeni powietrznej, a nie pozyskania danych z rozpoznania wojsk

278 Chodzi o Ruchome Węzły Łączności Cyfrowej – RWŁC-10K.

161

nia pełną wymianę informacji, ale tylko w obrębie wojsk radiotechnicznych i sys-temu ASOC (ang. Air Sovereignity Operation Centre) stanowiącego część NATI-NAMDS. Brak jest dystrybucji tej informacji do innych zautomatyzowanych sys-temów dowodzenia SZ RP.

Rys. 3.14. Zasięg wykrywania środków rozpoznania radiowego

Źródło: Opracowanie własne.

Analizując potencjał posiadany przez Wojska Radiotechniczne SP, można stwierdzić iż jest on wystarczający do zapewnienia realizacji zadań i utrzymania dyrektywnych parametrów ciągłej strefy rozpoznania radiolokacyjnego²⁷⁹, a w tym pełnienia całodobowych dyżurów bojowych oraz zabezpieczenia szkolenia lotni-czego i realizacji misji Air Policing.

Wojska Radiotechniczne SP posiadają 84 stacji radiolokacyjnych różnych typów (tabela 3.1.). Do grupy najnowocześniejszych stacji radiolokacyjnych należą urządzenia NUR-12 M (w eksploatacji od roku 2007) oraz mobilne stacje radiolo-kacyjne średniego zasięgu NUR-15 (średnio od 5 do 10 lat używalności). Stacje radiolokacje typu NUR-31MK, podobnie jak mobilne wysokościomierze radiolo-kacyjne typu NUR-41 eksploatowane są od 20-25 lat. Od początku lat 80. wyko-rzystuje się również stacje lotniska AVIA oraz mobilne stacje radiolokacyjne typu NUR-31 i UR-31M.

Ukompletowanie WRt w minionych trzech latach (2011-2014) kształtowało się na poziomie od 71 do 73 % (bez NSR), co powodowało w niektórych okresach

279 Dyrektywa Szefa Sztabu Generalnego WP o gotowości bojowej i mobilizacyjnej SZ RP – sygn. Szt.

Gen. wewn. 16/2/2009.

162

utrudnienia w prawidłowym funkcjonowaniu pododdziałów WRt i pełnieniu cało-dobowych dyżurów bojowych w systemie NATINAMDS. Włączenie do systemu rozpoznania radiolokacyjnego (przed rokiem 2011) trzech posterunków radioloka-cyjnych dalekiego zasięgu systemu BACKBONE wyposażonych w radary typu NUR-12M oraz wdrażanie do eksploatacji trójwspółrzędnych, manewrowych stacji radiolokacyjnych średniego zasięgu typu NUR-15 i NUR-15M pozwoliło na pod-niesienie poziomu integracji narodowego systemu rozpoznania radiolokacyjnego z NATINAMDS.

Tabela 3.1. Stan ilościowy stacji radiolokacyjnych eksploatowanych w WRt

Źródło: Opracowanie własne.

Lp. Typ radaru Stan na 31.12.2010 r. Radary pozyskane w 2011 r. Stan na 31.12.2011 r. Radary pozyskane w 2012 r. Stan na 31.12.2012 r. Radary pozyskane w 2013 r. Stan na 31.12.2013 r. Uwagi

1. AVIA 8 - 8 - 8 - 8 -

2. NUR-31 9 - 9 - 9 -2 7 wycofywane

3. NUR-31M 16 - 16 - 16 - 16 -

4. NUR-31MK 8 - 8 - 8 - 8 -

5. NUR-41 33 33 33 -2 31 wycofywane

6. NUR-12 2 - 2 - 2 -1 1 kierowane do

modernizacji

7. NUR-12M 3 - 3 - 3 - 3 -

8. NUR-12ME 5 - 5 - 5 +1 6 zmodernizowana wersja NUR-12

9. NUR-15 2 - 2 - 2 - 2 -

10. NUR-15M 0 - 0 +2 2 - 2 -

11. RAT-31DL 0 - 0 - 0 - 0

finansowane z środków NSIP, nie przyjęte przez SP

RAZEM 86 - 86 +2 88 -4 84 -

163

Zasadniczym jednak problemem jest roczne opóźnienie, włączenie do pracy bojowej trzech trójwspółrzędnych radarów dalekiego zasięgu włoskiej produkcji RAT-31DL (jako wyposażenie trzech posterunków radiolokacyjnych dalekiego zasięgu), których ostateczne wdrożenie do pracy bojowej planowane jest obecnie na 2014 rok. Przedmiotowe radary zostały zakupione z funduszy sojuszniczych przed 2011 rokiem. Wydłużenie terminu osiągnięcia gotowości operacyjnej 3. ra-darów systemu BACKBONE ogranicza w czasie pokoju możliwości wykrywania obiektów powietrznych na podejściach do granic RP oraz uniemożliwia wykrywa-nie, ostrzegawykrywa-nie, śledzenie i określenie parametrów lotu taktycznych pocisków balistycznych krótkiego zasięgu. Niemniej jednak przedmiotowe opóźnienia wyni-kają wyłącznie z potrzeby zachowania niezbędnego poziomu jakości w zakresie funkcjonowania pozyskiwanego SpW (przeprowadzenie testów funkcjonowania przedmiotowych radarów i ich właściwy odbiór).

W związku z wyposażeniem Wojsk Radiotechnicznych w sprzęt wojskowy (urządzenia radiolokacji) pochodzące wyłącznie od producentów krajowych nie występują problemy z pozyskaniem nowego SpW, jego modernizacją, remontami i zaopatrzeniem w części zamienne. Natomiast po przyjęciu włoskich radarów ich udział ilościowy wynosił będzie 3,5%. Jest to sprzęt nowy i pozostawać będzie na gwarancji przez rok (jeden rok na podzespoły elektroniczne i trzy lata na oprogra-mowanie).

Dobrym jednak prognostykiem jest sprawność techniczna sprzętu. Według analiz w Wojskach Radiotechnicznych w latach 2011-2014 utrzymywano współ-czynnik sprawności stanu technicznego urządzeń radiolokacji i automatyzacji na poziomie od 90 do 95%. Potwierdzeniem takiego stanu rzeczy są m.in. Sojusznicze kontrole Technical Evaluation. W ramach zakupów na uzbrojenie Wojsk Radio-technicznych (w latach 2011-2013 roku) pozyskiwano głównie trójwspółrzędne radary średniego zasięgu NUR-15M (ODRA), które przekazano w 2012 roku do eksploatacji w 183 krt w m. Plewki i do 133 krt w m. Wysoka Głogowska. Zaku-piono również 4 dedykowane konsole zdalnego sterowania radarami typu NUR-15M. Obecnie realizowany jest harmonogram przygotowania warsztatów technicz-nych do prowadzenia napraw bieżących i średnich radarów NUR-15M.

W ramach systemu zabezpieczenia zaplanowano również zakup pakietów logistycznych (jeden pakiet na cztery radary NUR-15M) do realizacji napraw w warunkach polowych (pierwszy w 2013 r., kolejny w roku 2015). W latach 2011-2013 prowadzono modernizację posiadanych radarów NUR-31 (NUR-31M) w ramach realizacji umowy na Zakup wraz z montażem podzespołów i elementów do bloków UAK-31 stacji radiolokacyjnej NUR-31, która objęła instalację podze-społów i elementów do bloków UAK-31 (dostawa 20. kompletów z terminem rea-lizacji do 30.09.2013 r.). W latach 2011-2012 na starszych egzemplarzach sprzętu radiolokacyjnego zmodernizowano wskaźniki (wykonano remont z modyfikacją 64. urządzeń zobrazowania informacji typu WRP-12 i WRH-14 stacji radioloka-cyjnych NUR-31 i NUR-41), co w znaczny sposób poprawiło komfort pracy ob-sług i nawigatorów (głównie na Punktach Naprowadzania typu 1 oraz wprowadziło

164

nowe funkcjonalności w zakresie zobrazowania i sterowania system IFF oraz au-tomatyczne prowadzenie obiektywnej kontroli. Ponadto Bumar Elektronika S.A.

dostarczył i zamontował w części radarów NUR-31 ekstraktory systemu IFF (wy-konawca w latach 2011-2013 zobowiązany był do zamontowania 14. kompletów przedmiotowych ekstraktorów) umożliwiające współpracę radaru wtórnego z sys-temami zbioru i opracowywania informacji radiolokacyjnej o sytuacji powietrznej w protokole ASTERIX. W fazie końcowej znajduje się proces modernizacji stacji radiolokacyjnych NUR-12 do wersji NUR-12ME (w 2012 roku modernizacji pod-dany został przedostatni egzemplarz tego typu, a zaplanowano już środki finanso-we na modernizację ostatniego egzemplarza w roku 2014). Przeprowadzono rów-nież remonty urządzeń typu NUR-12, co gwarantuje ich dalszą bezawaryjną pracę oraz płynność w zakresie przejścia wojsk na sprzęt nowszej generacji. Ponadto wprowadzono bezprzerwowe zasilacze do radarów NUR-12M i NUR-12ME (wg zaleceń po kontroli NATO Technical Evaluation). Kolejny podsystem rozpoznania elektronicznego (SIGINT) z uwagi na fakt, że jest on częścią systemu walki elek-tronicznej zostanie opisany w kolejnym podrozdziale.

Diagnoza podsystemu rozpoznania obrazowego (IMINT) z uwagi na bardzo krótki okres od jego wdrożenia w Siłach Powietrznych RP jest zadowalająca. Cha-rakteryzowany podsystem w pełni wykorzystuje swoje możliwości pomimo ogra-niczonej liczby środków. Nieliczne samoloty z wyszkolonymi załogami przysto-sowane do lotów rozpoznawczych mogą budzić wątpliwości co do możliwości rozpoznawczych. Niemniej dotychczasowe wykorzystanie systemu rozpoznania powietrznego DB-110 potwierdza jego wysokie możliwości operacyjne szczegól-nie w zakresie: jakości pozyskiwanych zobrazowań, wysokości i odległości foto-grafowania, a także przetwarzania i interpretacji. Ponadto system umożliwia transmisję danych w czasie zbliżonym do rzeczywistego. Do „słabych” stron sys-temu DB-110, podobnie jak w przypadku innych systemów IMINT²⁸⁰ opartych o sensory elektrooptyczne EO/IR²⁸¹, należy jego wrażliwość na warunki atmosfe-ryczne (zachmurzenie). Samoloty rozpoznawcze starszej generacji SU-22 z zasob-nikiem KKR z uwagi na przestarzałą konstrukcję oraz zużycie sprzętu, zarówno samolotów jak i zasobników, powoli zostają wycofywane z użytku. Dodatkowym źródłem informacji jest laboratorium fotograficzne funkcjonujące w strukturach 3. SLTr, które w ramach systemu ustanowionego przez Traktat OPEN SKIES²⁸², dokonują analizy zdjęć lotniczych.

280 IMINT – Imagery Intelligence.

281 EO/IR – ElectroOptical InfraRed.

282 Traktat o Otwartych Przestworzach został zawarty 24 marca 1992 roku w Helsinkach. Głównym elementem porozumienia jest zwiększenie poprzez obserwację z powietrza otwartości i przejrzystości działań wojskowych podejmowanych przez państwa-strony. Roczne plany określają ilość lotów ob-serwacyjnych, które każde z nich ma prawo wykonać nad terytorium innych państw lub obowiązek przyjąć nad własnym terytorium. Porozumienie ułatwia nadzór nad przestrzeganiem postanowień już istniejących i przyszłych porozumień rozbrojeniowych. Traktat wprowadza także możliwość wyko-rzystania do obserwacji rejonów zagrożonych klęskami ekologicznymi lub do nadzoru realizacji międzynarodowych porozumień o ochronie środowiska naturalnego. Polska ratyfikowała realizację

165

W diagnozowanym podsystemie największe wątpliwości budzi dystrybucja danych rozpoznawczych z zasobnika DB-110. Aktualny obieg informacji z samo-lotu do laboratorium i następnie poprzez sieć MIL WAN do ORel i COP-DKP wydaje się niewystarczający w czasie działań bojowych. Brak pełnej możliwości przesyłania zdobytych informacji z samolotu w czasie lotu jest jednym z najwięk-szych niedomagań wykorzystania nowoczesnego podsystemu. Proces targetingu w tym przypadku jest dość poważnie opóźniony. W przyszłości, zgodnie z nowo opracowaną Koncepcją dystrybucji informacji obrazowej z systemu DB-110 samo-lotu F-16 zostaną zakupione kolejne elementy systemu dystrybucji danych obra-zowych. Obecnie tylko jedna stacja stacjonarna i jedna mobilna (rozwijana w za-leżności od konieczności) ma możliwość odbioru i dystrybucji danych obrazo-wych, ale nie jest włączona w żaden system ich przekazu. Niemniej koncepcja

W dokumencie SYSTEM WALKI SIŁ POWIETRZNYCH RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ (Stron 155-187)