W definiowaniu zasad systemu walki Sił Powietrznych RP można przyjąć za punkt wyjścia ogólną definicję zasady rozumianej, jako ogólnie przyjęte twierdze-nie (na podstawie oczywistości, doświadczenia) podające jak jest w rzeczywistości, które może stanowić punkt wyjścia dla jakiegoś działania, albo zalecać wprost co robić, a czego nie robić93. W literaturze wojskowej zasady interpretowane są jako
„naukowo opracowane i sprawdzone w praktyce normy postępowania (ustalenia, zalecenia), których zastosowanie pozwala na umiejętne wykorzystanie ich w pro-cesie przygotowania i użycia sił powietrznych (w szczególnych sytuacjach – naro-dowych sił zadaniowych) do rozwiązywania zróżnicowanych sytuacji kryzyso-wych, obejmujących między innymi konflikty zbrojne, zapewniając racjonalne wykorzystanie posiadanych sił dla osiągnięcia celów założonych przez polityczne organa decyzyjne”94. Z kolei zasady walki definiowane są jako ogólne normy ra-cjonalnego i skutecznego postępowania dowódców i oficerów sztabu oraz działania wojsk w okresie przygotowania i prowadzenia operacji (walki, bitwy); podstawowe idee i reguły, według których prowadzi się działania wojenne...”. Zasady są funda-mentem, regułą, podstawą oraz normą postępowania. Jest to również ogólnie przy-jęte twierdzenie (na podstawie oczywistości, doświadczenia) podające jak jest w rzeczywistości, które może stanowić punkt wyjścia dla jakiegoś działania, albo zalecać wprost co robić, a czego nie robić95. Można zatem przyjąć, iż efektywne i prawidłowe działanie zależy w dużej mierze od umiejętnego stosowania odpo-wiednich zasad, czyli reguł sprawnego przygotowania oraz prowadzenia walki, które – przy jak najmniejszych kosztach – zwiększają prawdopodobieństwo zwy-cięstwa. Celem stosowania zasad operacyjnych jest uzyskanie, utrzymanie i wyko-rzystanie przewagi, rozumianej szeroko i wielowymiarowo. Biorąc pod uwagę fakt, iż Siły Powietrzne RP uczestniczyć mogą w operacjach sojuszniczych i międzyna-rodowych w pierwszej kolejności należy zatem zidentyfikować zasady odnoszące się do użycia Sił Powietrznych RP w NATO oraz Unii Europejskiej.
Ogólne zasady połączonych sojuszniczych i wielonarodowych operacji NA-TO zostały sformułowane w doktrynie AJP-01(D). W dokumencie ustalono 12 zasad głównych oraz dodatkowych, które odnoszą się do wszystkich komponentów w tym sił powietrznych. Jako pierwszą zasadę wyróżniono definicję celów, co oznacza, że operacje wielonarodowe powinny być ukierunkowane na jasno zdefi-niowane i ogólnie zrozumiałe cele, które przyczyniają się do osiągnięcia pożąda-nego stanu końcowego. Misja i cele powinny zostać zdefiniowane z absolutną ja-snością zanim operacja się rozpocznie. Operacje polegać muszą na współpracy zmierzającej do skoordynowania wszystkich działań w celu uzyskania
93 T. Pszczołowski, Mała encyklopedia prakseologii i teorii organizacji, Osolineum, Wrocław 1978, s. 290.
94 JP 3-07 – Joint Doctrine for Military Operations Other Than War, Joint Staffs, Washington D. C. 1996. s. IV-1–IV-14.
95 Ibidem, s. 290.
41
nego międzynarodowego efektu (jedność wysiłku). Siły militarne osiągają to głów-nie poprzez jedność dowodzenia, która zapewnia głów-niezbędną spójność planowania i prowadzenia operacji. Kolejna zasada podtrzymanie obejmuje strategię i taktykę jak również dokonywanie wszystkich uzgodnień administracyjnych niezbędnych do pomyślnej realizacji planu operacyjnego, łącznie ze wsparciem logistycznym i personalnym. Jak pokazują doświadczenia minionych konfliktów zbrojnych, dla zapewnienia sukcesu potencjał bojowy powinien być odpowiednio skoncentrowa-ny w decydującym czasie i miejscu (zasada koncentracja siły) w celu osiągnięcia decydujących rezultatów, a środki wykorzystane w taki sposób, aby pierwszopla-nowe cele dowódcy zostały osiągnięte (ekonomia wysiłku). Kolejna zasada ela-styczność oznacza, że plany powinny być na tyle elastyczne, aby umożliwić do-wódcy reakcję na niespodziewaną zmianę warunków. Elastyczność wymaga także fizycznej mobilności umożliwiającej siłom szybką koncentrację w decydujących miejscach i czasie. Ważną również zasadą jest utrzymanie wysokiego morale wśród żołnierzy. Zasada ta jednak zależy od dobrego przywództwa, które wzbudza odwa-gę, energię, determinację i dbałość o powierzony personel. Inicjatywa i zaskoczenie to dwie kolejne zasady stosowane w operacjach NATO. Pierwsza z nich polega na wykorzystywaniu okazji oraz rozwiązywaniu problemów w oryginalny sposób.
Druga opiera się na szybkości, tajemnicy i podstępie w celu zakłócenia spójności sił przeciwnika. Kolejna zasada to bezpieczeństwo, która w praktyce oznacza zwiększenie swobody działania poprzez zmniejszanie wrażliwości na wrogie dzia-łania i zagrożenia. Zasada prostoty oznacza, że plany i jasno sformułowane rozka-zy minimalizują możliwości nieporozumień i pomyłek. Ostatnią wyszczególnioną w dokumencie zasadą jest wielonarodowość, której zastosowanie wymaga od do-wódców zrozumienia różnych narodowych punktów widzenia i celi, które zostały zidentyfikowane do osiągnięcia wspólnego celu.
W uzupełnieniu do zasad wymienionych powyżej, które odnoszą się do wszystkich operacji, w kampaniach zdominowanych przez zagadnienia takie jak wspieranie pokoju należy wziąć pod uwagę szereg innych zasad, jak: bezstronność, zgoda, powściągliwość wytrwałość oraz legalność96.
Zasady użycia Sił Powietrznych NATO zostały sformułowane w doktrynie powietrznej AJP-3.3.(A), gdzie wyróżnia się trzy główne zasady: scentralizowane dowodzenie (ang. centralized control), zdecentralizowane wykonanie (ang. decen-tralized execution) oraz strategia do zadania (ang. strategy-to-task)97.
Należy również wskazać, iż Unia Europejska na potrzeby prowadzonych operacji zdefiniowała własne zasady, które będą obowiązywały w odniesieniu do systemu walki SP RP angażowanego w operacjach kryzysowych prowadzonych pod auspicjami Unii Europejskiej. Przewiduję się, że wydzielone elementy po-szczególnych podsystemów walki Sił Powietrznych RP będą wchodziły w skład
96 Na podstawie: Allied Joint Doctrine AJP-01(D), NATO Standardization Agency (NSA) Brunssum 2010, s. 1-6 – 1-8.
97 Allied joint doctrine for air and space operations AJP-3.3(A), NATO Standardization Agency (NSA), Brunssum 2009 s.1-4.
42
Grup Bojowych UE, a grupy te będą użyte zgodnie z zasadami sztuki wojennej krajów kontrybujących. Niemniej jednak Wojskowa Koncepcja Szybkiej Odpo-wiedzi98 wymienia 12 zasad dla sił wydzielanych do przedmiotowej zdolności. Na pierwszym miejscu wymieniona jest szybkość (ang. speed). Aby w ogóle umożli-wić szybką i zdecydowaną reakcję na kryzys istnieje potrzeba szybkiego przerzutu dostępnych sił i środków w rejon działania. Zaletą operacyjną Grup Bojowych UE jest ich podwyższona mobilność, aczkolwiek zawsze należy zdawać sobie sprawę z większego, w stosunku do sił Standardowej Odpowiedzi, ryzyka – zarówno w obszarze zaangażowania bojowego jak i logistyki. Choć siły w zakresie logistyki i ochrony wojsk dostosowane będą do wymogów operacji, to należy jednak rozwa-żyć ryzyko także w tym obszarze. Powyższe opisuje zasada skali (ang. scale). Pro-ces planowania i generowania sił musi być także prowadzony równolegle (ang.
concurrency), co pozwoli na skrócenie czasu reakcji. Ważną do spełnienia zasadą na wszystkich szczeblach dowodzenia jest synergia (ang. synergy). Synergia wspierana jest przez interoperacyjność. Zgodnie z kolejną zasadą należy przepro-wadzać ćwiczenia i treningi (ang. rehearsals and practice), kiedy tylko zostanie zidentyfikowane zadanie. Jeśli jest to niemożliwe, powinny zostać podjęte inne środki przygotowawcze, takie jak np. konferencja koordynacyjna. Kolejna zasada dostępności sił (ang. availability) mówi, że w celu uniknięcia opóźnień w realizacji zadań informacja o dostępności sił musi być realistyczna. Istotna szczególnie dla Grup Bojowych UE jest zgodność gotowości sił z terminami politycznych decyzji (ang. readiness matching). Niezbędna jest także wysoka gotowość i dostępność elementów wspierających, takich jak elementy logistyczne, powietrzne i morskie środki transportowe. Kontynuując omawianie kwestii czasu, należy się spodzie-wać, że dla Grup Bojowych UE czas potrzebny na przygotowanie planu operacji (ang. Operation Plan – OPLAN), w tym także spełniającego kluczową funkcję Informacyjnego Przygotowania Pola Walki99 będzie niewystarczający. Dlatego też deklarowane siły powinny posiadać integralne elementy rozpoznawcze i odpo-wiednie zdolności analityczne. Reguluje to zasada wsparcia rozpoznawczego (ang.
intelligence support), którą należy realizować zgodnie z Koncepcją UE Wojsko-wych Struktur Rozpoznania w Zarządzaniu Kryzysowym UE i Operacjach Prowa-dzonych przez Unię Europejską. Wojskowa Koncepcja Szybkiej Odpowiedzi dużą uwagę zwraca na wsparcie logistyczne i medyczne (ang. logistic support and health and medical support). Grupy Bojowe UE muszą być w początkowym okresie sa-mowystarczalne pod względem logistycznym. Dotyczy to także elementów me-dycznych i logistycznych. Ponadto powinny one posiadać taki sam stopień mobil-ności. Kolejna zasada połączonej szybkiej odpowiedzi (ang. joint rapid response) opisuje połączone działanie rodzajów sił zbrojnych jako bardziej efektywne niż
98 EU Military Rapid Response Concept, 5654/09, 23 January 2009, s. 11-15.
99 W Koncepcji Sił Szybkiego Reagowania występuje termin „Information Preparation of the Battle-space”, co jest odpowiednikiem polskiego „Informacyjnego Przygotowania Pola Walki”. Mając jednak na względzie terminologię w Sojuszniczym dokumencie „Comprehensive Operations Planning Directive” należy spodziewać się zmiany na „Comprehensive Preparations of Environment”.
43
działanie tylko jednego. Jednakże należy sobie zdawać sprawę, że rozmieszczenie, integracja i użycie takich sił jest bardziej kompleksowe i może wpływać na finalny czas Wojskowej Odpowiedzi. Co więcej Siły Połączone w sposób szybki zorgani-zowane i rozmieszczone na teatrze mogą potęgować kompleksowość i wyzwania Połączonych Sił Wielonarodowych. Zasada zaangażowania Wojskowych Sił Szyb-kiej Odpowiedzi (ang. military rapid response forces employment) odnosi się do scenariuszy użycia sił UE. Grupy bojowe UE mogą prowadzić operację samodziel-nie, ale także mogą zostać użyte jako prekursor większej operacji wymagającej czasu na planowanie i generację sił. W takim przypadku planowanie i generacja sił głównych powinny być prowadzone jednocześnie ze względu na ograniczenie cza-sowe realizacji zadań przez Grupy Bojowe UE. Ostatnią wymienioną zasadą i jed-nocześnie bardzo wymagającą jest zakres zdolności (ang. range of capabilities).
Choć bardziej prawdopodobne jest użycie Grup Bojowych UE do operacji pokojo-wych, to jednak muszą one być także zdolne do wykonania zadań typowo bojo-wych. Zgodnie z powyższym Grupy Bojowe UE powinny posiadać całe spektrum zdolności wymaganych do Szybkiej Odpowiedzi UE. Głównym instrumentem Szybkiej Odpowiedzi UE są Powietrzne Siły Szybkiej Odpowiedzi (PSSO) i Mor-skie Siły Szybkiej Odpowiedzi (MSSO). Siły Powietrzne RP zgodnie z deklara-cjami wydzieliły siły i środki do SSO, dlatego muszą one być przygotowane zgod-nie z obowiązującymi zasadami Unii Europejskiej.
W stosunku do Sił Powietrznych RP ogólne zasady ich użycia w narodowej połączonej operacji obronnej zostały sformułowane w Podręczniku normalizacji obronnej pt. Sztuka operacyjna Sił Powietrznych RP oraz w Regulaminie działań Sił Powietrznych. Według powyższych dokumentów: wyróżnia się dwie grupy zasad użycia sił zbrojnych mających zastosowanie dla Sił Powietrznych RP.
Pierwsza grupa to ogólne zasady użycia sił zbrojnych w działaniach połą-czonych, wśród których wyróżnia się trzynaście zasad. Pierwsza zasada połączo-nych i wielonarodowych działań wskazuje, że podstawową formą prowadzenia działań (narodowych, sojuszniczych i wielonarodowych) są operacje połączone.
Kolejna odnosi się do celów działań, które muszą być jasno zdefiniowane i po-wszechnie zrozumiałe w każdej operacji, odzwierciedlając pożądany stan końco-wy, znany jeszcze przed jej rozpoczęciem. Z kolei jedność wysiłku oznacza spój-ność działania wszystkich komponentów uczestniczących w operacji, prowadzi do osiągnięcia założonych celów operacji. Z tą zasadą bezpośrednio wiążę się kolejna współdziałanie, która oznacza, że osiągnięcie zamierzonego efektu operacji (dzia-łań) zależy od koordynacji wszelkich form działań i zamierzeń wszystkich uczest-ników walki. Nie można mówić o sprawnej realizacji misji bez zapewnienia cią-głości działań. Ta zasada obejmuje zespół przedsięwzięć, w skład których wcho-dzi: utrzymanie dowodzenia, zabezpieczenia logistycznego, osobowego oraz wsparcia innych działań, koniecznych dla pomyślnego wdrożenia planu operacji.
Niezbędnym warunkiem powodzenia we współczesnych operacjach powietrznych jest skoncentrowanie potencjału bojowego (koncentracja sił) we właściwym miej-scu i czasie, a także ekonomia sił, czyli takie wykorzystanie zasobów, które
za-44
pewnią osiągnięcie głównych celów kampanii (operacji). Kolejna zasada odnosi się do elastyczności opracowania planów działań. Zgodnie z nią plany muszą być opracowane na tyle elastycznie, aby umożliwiały reakcję na niespodziewane zmia-ny sytuacji operacyjnej. Elastyczność wiąże się ze zdolnością koncentrowania sił i środków w decydującym miejscu i czasie. Osiągnięciu celu sprzyjają proste pla-ny, klarowne cele i zamiary działania oraz jasne i precyzyjne rozkazy przekazane do wojsk w celu ich realizacji, co rozumiane jest jako zasada prostoty. Zdolność działania, pozwalająca unikać rutynowych schematów, powiązana często z odwagą stosowania nieszablonowych, zaskakujących przeciwnika rozwiązań oznacza ini-cjatywę. Dowódca powinien zachęcać podwładnych do podejmowania inicjatywy, bez obawy o ponoszenie konsekwencji, wynikających z możliwej porażki w dzia-łaniu. Sukces rodzi się z podejmowania działań, a nie koncentrowania się na uni-kaniu porażki. Ważną kwestią jest utrzymanie morale poprzez promowanie poczu-cia własnej wartości, świadomości wspólnego celu, potrzeby jednoczenia wysiłku oraz wykonalności planów i realności postawionych zadań. Niezbędnym warun-kiem powodzenia na współczesnym polu walki jest zaskoczenie przeciwnika, w sposób nieoczekiwany i uniemożliwiający mu skuteczne przeciwdziałanie. Jest ono podstawą do rozbijania spójności działań przeciwnika. Zaskoczenie zależy od inicjatywy w działaniu, wszechstronności wykorzystania potencjału bojowego, wyboru czasu i miejsca uderzenia oraz sprawności przeprowadzenia ataku. Ostat-nią zasadą w tej grupie jest bezpieczeństwo, które osiąga się poprzez realizację aktywnych i pasywnych przedsięwzięć ograniczających zagrożenia oraz wrażli-wość na działania przeciwnika.
Druga grupa zasad użycia odnosi się przede wszystkim do działań sił po-wietrznych w operacjach. Do tej grupy należy centralizacja dowodzenia/decentra-lizacja wykonania zadań. Polega na ustalaniu priorytetów na centralnym, najwyż-szym poziomie działań zbrojnych, natomiast wykonanie zadań powinno być zde-centralizowane, w celu osiągnięcia efektywności działań, aktywności i taktycznej elastyczności. Kolejna zasada to elastyczność i uniwersalność sił powietrznych, wyrażająca się poprzez zdolność atakowania różnorodnych elementów potencjału bojowego przeciwnika z zastosowaniem klasycznych i precyzyjnych środków ra-żenia, w dowolnym miejscu i czasie. Synergia to zasada rozpatrywana w układzie wewnętrznym (w ramach ugrupowań taktycznych, poprzez użycie różnych rodza-jów lotnictwa do realizacji specyficznych, pojedynczych zadań taktycznych, któ-rych realizacja tworzy warunki do wykonania zadania głównego, a użyty potencjał zapewnia efekt przekraczający proporcjonalny wkład każdego rodzaju działań z osobna) i zewnętrznym (działania sił powietrznych oraz innych komponentów, poprzez ich skoordynowane planowanie i użycie w operacjach połączonych (wspierając inne komponenty lub będąc przez nie wspierane), tworzą wspólnie, w skali sił zadaniowych, efekt końcowy większy od proporcjonalnego wkładu każ-dego komponentu).
Siły powietrzne powinny zapewnić nieprzerwane i konsekwentne ciągłe od-działywanie na przeciwnika. Osiąga się to poprzez utrzymywanie odwodów
goto-45
wych do wykonania uderzeń na obiekty nowo wykryte lub odtwarzające zdolność bojową po uderzeniach. Ponadto, skupiać muszą działania na jasno określonych priorytetach i obiektach uderzeń (koncentracja wysiłku), od których zależy sku-teczność utrzymania zdolności operacyjnej ugrupowania przeciwnika. Priorytety użycia sił powietrznych są ustalane na szczeblu operacyjnym (połączonych sił za-daniowych), po rozpatrzeniu potrzeb poszczególnych komponentów. Przyjęte prio-rytety muszą być zbieżne z głównym celem kampanii (operacji). Ostatnia zasada równowaga oznacza, że potencjał sił użytych do realizacji określonego zadania musi być adekwatny do przewidywanego efektu operacyjnego i ponoszonego ry-zyka na jego wykonanie100. Taką samą grupę zasad wyszczególniono w projekcie nowej doktryny Sił Powietrznych RP pt. Połączone operacje powietrzne. W dok-trynie zidentyfikowano 6 zasad prowadzenia połączonych operacji powietrznych, takich jak: centralizacja dowodzenia/decentralizacja wykonania zadań, elastycz-ność i uniwersalelastycz-ność, synergia, ciągłość oddziaływania, koncentracja wysiłku, priorytet wysiłku oraz równowagi101.
W literaturze przedmiotu doszukać się można także zasad, które bezpośred-nio odnieść można do poszczególnych podsystemów walki SP RP. Podręcznik normalizacji obronnej „Dowodzenie w SZ RP” podaje definicję zasad dowodzenia.
Według tego wydawnictwa zasady to opracowane teoretycznie (ustalone) i zwery-fikowane w praktyce twierdzenia, prawidłowości i reguły, które określają najracjo-nalniejsze sposoby działalności dowództw podczas przygotowania i w czasie pro-wadzenia działań taktycznych (operacyjnych). Powyższe wydawnictwo do zasad dowodzenia zalicza: jedność, jednoosobowość, dowodzenie przez cele, ciągłość, operatywność i skrytość dowodzenia102. Jednym z najważniejszych dokumentów normatywnych w odniesieniu do systemu dowodzenia, jest Doktryna systemu do-wodzenia DD/6.1. (B), która w bardzo podobny sposób definiuje pojęcie zasad dowodzenia. Wg DD/6.1. (B) zasady dowodzenia to opracowane teoretycznie (ustalone)i zweryfikowane w praktyce procedury, wymagania i reguły, które okre-ślają najbardziej racjonalne sposoby działalności dowództw podczas przygotowa-nia i prowadzeprzygotowa-nia działań bojowych. Ich stosowanie umożliwia skuteczną realiza-cję zadań103. Do zasad dowodzenia Sił Zbrojnych RP zalicza się: jedność, ciągłość, integrację, decentralizację, wzajemne zaufanie i zrozumienie104.
Analizując dokumenty doktrynalne z zakresu użycia Sił Powietrznych w operacji można dostrzec, iż zdefiniowano tam taką samą ilość zasad dowodzenia jednakże, różnią się one terminologią. W Regulaminie Działań Sił Powietrznych
100 Na podstawie: Podręcznik normalizacji obronnej PDNO-04-A062, Sztuka operacyjna Sił Po-wietrznych RP, MON, Warszawa 2006, s. 11-14.
101 Połączone operacje powietrzne DD-3.3(B), SG PW, Bydgoszcz 2013, s. 1-8 – 1-10.
102 Dowodzenie w Siłach Zbrojnych RP. Podręcznik normalizacji obronnej, MON, Warszawa, 2008, s. 98.
103 Doktryna Systemu Dowodzenia Sił Zbrojnych PR DD/6.1., MON/Sztab Gen., Warszawa 2009, s. 9.
104 Ibidem, s. 9.
46
DD/3.3105 określono następujące zasady dowodzenia: jednoosobowość, integracja, decentralizacja ciągłość i elastyczność oraz wzajemne zaufanie, zrozumienie.
Zgodnie z Regulaminem… jedność dowodzenia osiąga się poprzez przeka-zanie uprawnień do dowodzenia, kierowania i koordynowania działań wszystkich rodzajów wojsk jednemu dowódcy w celu skutecznego i ekonomicznego użycia sił i środków. Kolejna zasada integracja dowodzenia stanowi podstawowy element procesu dowodzenia. Umożliwia efektywne i racjonalne wykorzystanie ograniczo-nych i przydzieloograniczo-nych jednostek sił powietrzograniczo-nych. Z kolei decentralizacja określa, że pełna odpowiedzialność za wykonanie postawionego zadania spoczywa na do-wódcy sił połączonych. Jednak w celu skutecznej realizacji postawionych zadań dowódca przekazuje część posiadanych uprawnień dowódcom niższych szczebli wraz z jasno określonym celem działania.
Zapewnia to swobodę działania podwładnym, umożliwiając im tym samym wykazanie inicjatywy na polu walki. Ciągłość i elastyczność dowodzenia oznacza, że działania powinny być wartościowane przez łańcuch dowodzenia postrzegany jako element odzwierciedlenia strategii wyższego szczebla dowodzenia. Ostatnią zasadą podobnie jak w Doktrynie Systemu Dowodzenia Sił Zbrojnych jest wzajem-ne zaufanie i zrozumienie. W obu dokumentach zasada ta jest też podobnie po-strzegana.
Zasady rozpoznania dla uporządkowania zostały zgrupowane według kry-teriów o charakterze ogólnym związanym z funkcjonowaniem systemu rozpozna-nia w środowisku sojuszniczym oraz narodowym. Według poglądów NATO106 w stosunku do rozpoznania stosuje się następujące zasady. Jednoosobowe dowo-dzenie to kierowanie wysiłkiem rozpoznania i określenie priorytetów musi być realizowane przez dowódcę na każdym poziomie dowodzenia w celu podejmowa-nia decyzji i prowadzepodejmowa-nia walki.
Kolejna zasada to centralna koordynacja, co oznacza, że rozpoznanie musi być centralnie kierowane i koordynowane przez sztabowe komórki rozpoznawcze w celu uniknięcia niepożądanego dublowania zadań i luk w zbieraniu danych roz-poznawczych oraz zapewnienia wzajemnego wsparcia, a także skuteczności i eko-nomicznego wykorzystania środków. Działalność rozpoznawcza musi być też do-stosowana do potrzeb i innych użytkowników, zapewniając, że produkty rozpozna-nia będą dostarczone w terminie (zasada terminowości). Systematyczna eksploata-cja oznacza, że źródła i agencje zajmujące się działalnością rozpoznawczą muszą systematycznie otrzymywać zadania do realizacji działalności rozpoznawczej oraz zadania te ściśle wykonywać. Zawsze też musi być określony cel dla podjętych działań, co ustala zasada celowości. Także dane, informacje oraz wiedza rozpo-znawcza muszą być łatwo dostępne (zasada dostępności), zarówno dla użytkowni-ków, jak i sztabowej komórki rozpoznawczej. Kolejna zasada odpowiedzialności oznacza, że sztab rozpoznawczy musi być odpowiedzialny za dostarczenie
105 Regulamin Działań Sił Powietrznych DD/3.3., DSP, Warszawa 2004, s. 124.
106 AJP-2.1, Intelligence Procedures, NATO Standardization Agency NSA, Brussels 2005 pkt 0205.
47
cy informacji zgodnie z jego potrzebami. Dane, informacje i wiedza rozpoznawcza muszą być ciągle przeglądane oraz kiedy zachodzi potrzeba uaktualniane, biorąc pod uwagę nowe informacje i porównując je z tym co już wiemy. Dane, informacje i wiedza rozpoznawcza muszą zatem być dokładne i wiarygodne (zasada dokładno-ści/wiarygodności).
W narodowych dokumentach doktrynalnych doszukać się można siedmiu zasad odnoszących się do podsystemu rozpoznania. Pierwszą z nich jest zasada centralne kierowanie, co oznacza, że działalność rozpoznawcza musi być kierowa-na kierowa-na szczeblu centralnym i koordynowakierowa-na przez sztabowe komórki rozpozkierowa-nawcze w celu uniknięcia luk w zbieraniu informacji i niepożądanego dublowania zadań oraz zapewnienia wzajemnego wsparcia, skutecznego i ekonomicznego wykorzy-stania potencjału rozpoznawczego. Ponadto, dokładne i wiarygodne informacje muszą odznaczać się terminowością.
Kolejna zasada to efektywne wykorzystanie. System rozpoznania powinien być konfigurowany w sposób modułowy, stosownie do rodzaju, miejsca i czasu
Kolejna zasada to efektywne wykorzystanie. System rozpoznania powinien być konfigurowany w sposób modułowy, stosownie do rodzaju, miejsca i czasu