Technologie informatyczne i internet w zarządaniu zasobami ludzkimi –
13.3. Ograniczenia wykorzystania technologii informatycznych i internetu
badania literaturowe i wyniki sondażu pozwoliły na wskazanie pewnych ogra‑
niczeń wirtualizacji zarządzania zasobami ludzkimi jednym z niech jest dostęp do nowoczesnych technologii związany z kosztami ponadto, nie wszyscy pracodawcy mają świadomość tego, jakie możliwości stwarzają technologie ic i ict w obszarze zarządzania zasobami ludzkimi, ograniczeniem są także umiejętności posługiwania się tymi technologiami, np obsługa oprogramowania kadrowego czy obsługa poczty elektronicznej i innych narzędzi internetowych pewną barierą są nadal postawy ludzi wobec tych rozwiązań (lęk przed nowym i nieznanym, konieczność przystosowania się do pracy opartej na wykorzystaniu nowych technologii, obawy przed ograniczeniem pracy ludzi w związku z popularyzacją nowych technologii) bariery są generowane przez przyzwyczajenia ludzi i wyuczone sposoby zachowania się na przykład nie
24 j zając, Technologie informacyjne , op cit , s 7
25 a bator, Innowacyjne zarządzanie zasobami ludzkimi przy wykorzystaniu technologii internetowej, s 96, http://www ptzp org pl/files/konferencje/kzz/artyk_pdf_2010/11_bator_a pdf, 3 01 2014
26 http://www assecobs pl/resources/safo/katalog_koma_ehr pdf, 13 0 2014
wszyscy są w stanie zaakceptować zmieniający się sposób komunikowania oparty na wykorzystaniu technologii ict (mniejszy dystans między uczestnikami procesu komunikacji, który nadaje mu charakter mniej formalny; krótkie i zwięzłe wypo‑
wiedzi, stosowanie skrótów i emotikonów)
odwołując się do literatury przedmiotu, można stwierdzić, że ograniczeniem wykorzystania opisywanych technologii jest niedostateczny poziom tzw kompetencji wirtualnych27 (wirtualna skuteczność, wirtualne kompetencje społeczne, umiejętność korzystania z mediów społecznościowych, technologiczna dojrzałość, czyli gotowość do samodzielnego, efektywnego i odpowiedzialnego posługiwania się technologiami informacyjno ‑komunikacyjnymi, również w sposób innowacyjny, oraz do formuło‑
wania oczekiwań wobec technologii dla własnych, obecnych i przyszłych potrzeb) W kontekście barier wykorzystania nowych technologii uczestnicy sondażu zwracali uwagę także na możliwość utraty danych spowodowaną awariami sprzętu, niemożność wykonywania pracy w przypadku braku dopływu energii elektrycznej czy możliwość dostępu np do danych personalnych pracowników przez osoby nie‑
upoważnione
ciekawe, iż nikt z badanych nie wypowiedział się na temat takich ograniczeń, jak np uzależnienie od komputera, internetu, gier, komunikacji synchronicznej czy przeciążenie informacyjne28 na ten temat informacji dostarcza analiza litera‑
tury przedmiotu psychologowie przewidują, iż syndrom uzależnienia od internetu, tzw siecioholizm lub zespół uzależnienia od internetu (Internet Addiction Disor‑
der, iad), staną się jednymi z patologii XXi w
odnosząc się do ograniczeń wykorzystania opisywanych technologii, warto zaznaczyć, że nadużywanie urządzeń mobilnych oraz internetu ma znaczący wpływ na użytkowników tych technologii, na ich funkcjonowanie w sferze fizycznej, psy‑
chicznej, interpersonalnej, społecznej, rodzinnej i ekonomicznej
do skutków psychologicznych uzależnienia od internetu zalicza się np zachwia‑
nie komunikacji w sferze pozawerbalnej i werbalnej, depresje powodowane brakiem kontaktu z siecią, zaburzenia w normalnym funkcjonowaniu jednostki, nawiązywaniu kontaktów z innymi ludźmi poza siecią oraz interpretacji komunikatów niewerbal‑
nych osoby z syndromem uzależnienia mogą mieć rozregulowany cykl okołodobowy, głównie rytm sen–aktywność zdarza się, że przez zmianę cyklu okołodobowego zaniedbują pracę i życie rodzinne gwałtowna zmiana zachowań związanych z cyklem dobowym może prowadzić do rozdrażnienia, podenerwowania i spadku sprawności psychicznej do konsekwencji tego uzależnienia należy również zaliczyć zanik więzi
27 k Wojtaszczyk, Poziom kompetencji wirtualnych pokolenia Y i C – ocena na podstawie autodia‑
gnozy studentów, „e‑mentor” 2013, nr 2(49)
28 a jakubik, Zespół uzależnienia od Internetu (ZUI) – Internet Addiction Syndrome (IAS), http://
www psychologia net pl/artykul php?level=52, 13 01 2014
Joanna Cewińska
156
emocjonalnych z osobami najbliższymi, rodziną, przyjaciółmi cały przekaz emo‑
cjonalny skupia się na znajomych i przyjaciołach z sieci Występują również kłopoty w sferze zawodowej, włącznie z utratą i niemożnością znalezienia innej pracy u osób uzależnionych można zaobserwować również skutki fizjologiczne, np problemy ze wzrokiem, zespół urazów wynikających z chronicznego przeciążenia objawiający się przewlekłymi bólami ramion, przedramion, przegubów i dłoni, które mogą się kumulować, nie dając o sobie znać przez wiele lat29
W badaniach sondażowych nikt nie wypowiedział się temat ograniczeń wyko‑
rzystania najnowszych technologii do monitorowania efektywności pracowników a przecież, choć stosowanie ich może być uzasadnione interesem pracodawcy, trzeba jednak pamiętać o kontrowersjach etycznych i możliwych problemach w odbiorze takich środków przez pracowników granice wykorzystania tych technologii powinny wyznaczać w tym przypadku koszty ukryte, związane z poczuciem dyskomfortu i stresu zatrudnionych, co nierzadko przekłada się na wzmożoną absencję i zwięk‑
szoną fluktuację kadr stosowane metody kontroli powinny więc uwzględniać spe‑
cyfikę danej firmy i jej kultury organizacyjnej oraz kontrakt psychologiczny kierow‑
nictwa z pracownikami dostępność technologii nie jest wystarczającym powodem do ich wprowadzania W wielu sytuacjach można osiągnąć wzrost efektywności, odwołując się do norm ogólnospołecznych i odpowiednich technik zarządczych, np zarządzania przez cele30
Zakończenie
odpowiednie wykorzystanie nowych technologii do realizacji celów zarządza‑
nia zasobami ludzkimi jest już nie tyle możliwością, ile koniecznością w nowej, zmieniającej się rzeczywistości multimedia pełnią rozmaite funkcje: informacyjną, komunikacyjną, prezentacyjną, edukacyjną czy wirtualizacyjną31 pozwalają na lepsze wykorzystanie zasobów i usprawnienie procesów zarządzania korzystanie z nich powinno jednak uwzględniać szanse i zagrożenia, jakie są z nimi związane o ile często wspomina się korzyści użytkowania nowych technologii, o tyle zbyt rzadko porusza się kwestie związane z negatywnymi konsekwencjami ich stosowa‑
nia jak wskazują wyniki sondażu, świadomość ujemnego wpływu nowoczesnych technologii jest u badanych niewielka (sprowadza się do kosztów ich użytkowania,
29 ibidem zob także r poprawa, W pułapce internetu, http://www podglebokie‑mow pl/dokumenty/
pulap_inter pdf, 13 01 2014
30 j zając, Technologie informacyjne , op cit , s 62–67
31 a karczewska, Wykorzystanie nowoczesnych narzędzi komunikacji w zarządzaniu zasobami ludzkimi w organizacji, s 14, http://zim pcz pl/znwz/download/9/1 pdf, 10 01 2014
braku wiedzy o istnieniu określonych narzędzi, braku umiejętności korzystania z technologii i „ostrożnych” postaw wobec nowych rozwiązań)
stosowanie nowoczesnych technologii i internetu generuje wiele dylematów, które mogą stanowić inspirację dla naukowców nowe środowisko pracy stwarza możliwości dla badaczy ciekawe mogą być nie tylko pogłębione badania na temat wpływu wykorzystania nowych technologii na ludzi, lecz również np dociekanie motywów działań ludzi w wirtualnym świecie, zrozumienie ich postępowania i towa‑
rzyszących im emocji interesujące wydaje się badanie społeczności wirtualnych, sposobów komunikowania się ludzi, relacji, jakie między nimi się nawiązują i ich konsekwencji Warto przy tym dodać, iż to nowe środowisko stwarza zapotrzebowanie na nowy zestaw narzędzi badawczych – etnografii wirtualnej i w tym przypadku można wskazać granice jej wykorzystania, tj aspekty etyczne oraz ograniczenia tego rodzaju badań, tzn kompletność i prawdziwość informacji32
Bibliografia
babbie e , Badania społeczne w praktyce, Wydawnictwo naukowe pWn, Warszawa 2007
bator a , Innowacyjne zarządzanie zasobami ludzkimi przy wykorzystaniu technologii inter‑
netowej, http://www ptzp org pl/files/konferencje/kzz/artyk_pdf_2010/11_bator_a pdf, 13 01 2014
berłowski p , E‑learning jako sposób zwiększania kompetencji pracowników, http://www hrweb pl/wp‑content/uploads/2010/04/hrweb_e_learning ‑jako‑sposob ‑zwiekszania‑
‑kompetencji ‑pracownikow pdf, 13 01 2014
bersin j , From E‑Learning to We‑Learning, 2009, http://www bersin com/blog/post/fro‑
m‑e‑learning‑to‑we‑learning aspx, 1 02 2012
cewińska j , Wojtaszczyk k , Realne zarządzanie zasobami ludzkimi w wirtualnym świecie, w: Historia i perspektywy nauk o zarządzaniu, red b mikuła, fundacja uniwersytetu ekonomicznego w krakowie, kraków 2012
cichocki p , jędrkiewicz t , zydel r , Etnografia wirtualna, w: Badania jakościowe. Metody i narzędzia, red d jemielniak, Wydawnictwo naukowe pWn, Warszawa 2012 Co czwarty HR‑owiec korzysta z ATS, http://hrstandard pl/2011/04/15/co‑czwarty‑hr‑owiec‑
‑korzysa‑z‑ats/, 13 01 2014
gocłowska b , łojewski z , Platformy edukacyjne. Administrowanie i zarządzanie, umcs, lublin 2008
32 p cichocki, t jędrkiewicz, r zydel, Etnografia wirtualna, w: Badania jakościowe , op cit , s 203–220
Joanna Cewińska
158
HR w 2013 roku – cyfryzacja, chmura i rozwój pracowników, http://www pcworld pl/
news/387805/hr w 2013 roku cyfryzacja chmura i rozwoj pracownikow html, 13 01 2013
http://www assecobs pl/resources/safo/katalog_koma_ehr pdf http://www michaelpage pl/index html, 13 01 2014
jakubik a , Zespół uzależnienia od Internetu (ZUI) – Internet Addiction Syndrome (IAS), http://www psychologia net pl/artykul php?level=52, 13 01 2014
jemielniak d , Życie wirtualnych dzikich. Etnografia Wikipedii, największego projektu współtworzonego przez ludzi, poltext, Warszawa 2013
Kandydaci 2.0: studenci i absolwenci w Internecie, 2011, http://ebinstitute pl/download/
raport_kandydaci_20_employer_branding_institute pdf, 26 11 2011
Kandydat i firma w sieci, 2011, http://www hrk pl/docs/raport_marzec2011 pdf, 11 12 2011
karczewska a , Wykorzystanie nowoczesnych narzędzi komunikacji w zarządzaniu zasobami ludzkimi w organizacji, http://zim pcz pl/znwz/download/9/1 pdf, 10 01 2014 łuczewski m , bednarz ‑łuczewska p , Analiza dokumentów zastanych, w: Badania jako‑
ściowe. Metody i narzędzia, red d jemielniak, Wydawnictwo naukowe pWn, War‑
szawa 2012
mejssner b , E‑learning obniża koszty kształcenia pracowników, 2008, http://www rp pl/
artykul/69265,197862_e_learning_obniza_koszty_ksztalcenia_pracownikow_html, 29 01 2009
nowak s , Metodologia badań społecznych, Wydawnictwo naukowe pWn, Warszawa 2007
Nowe oblicza HR – Globalny Barometr HR 2013, 10 07 2013, http://www hrtrendy pl/2013/07/10/nowe ‑oblicza‑hr‑globalny ‑barometr‑hr‑2013‑wyniki/, 13 01 2014 poprawa r , W pułapce internetu, http://www podglebokie‑mow pl/dokumenty/pulap_inter
pdf, 13 01 2014
Second Life Education: The Virtual Learning Advantage, linden research, inc , san fran‑
cisco 2011
Wojtaszczyk k , Poziom kompetencji wirtualnych pokolenia Y i C – ocena na podstawie autodiagnozy studentów, „e‑mentor” 2013, nr 2(49)
Wyzwania HR w 2012 roku, 2011, http://www hrtrendy pl/wp‑content/uploads/downlo‑
ads/2011/10/Wyzwania‑hr‑2012‑pracuj2 pdf, 29 10 2011
zając j , Technologie informacyjne i komunikacyjne a zarządzanie personelem, mgg confe‑
rences, Warszawa 2012, http://cyfrowagospodarka pl/wp‑content/uploads/2012/07/11_
hr pdf, 13 01 2014