Ograniczenie mitu Polski wschodniej, a dofinansowania unijne

związane z przyznawaniem oraz wydawaniem pieniędzy z dofinansowania Unii Europejskiej. Pierwszy artykuł z 2005 roku dotyczy powstania i opracowania specjalnego funduszu dla pięciu województw Polski wschodniej296

. Informacje zawarte w artykule dotyczą prawie miliarda Euro – tylko dla tej części Polski. Tekst zawiera również informacje, na co mogą zostać wykorzystane te fundusze np. budowę dróg, czy walkę z bezrobociem. Kolejny artykuł dotyczy sposobu podziału środków w ramach Regionalnych Programów Operacyjnych w których bardziej preferencyjne warunki przyznano województwom Polski wschodniej297

. Algorytm rozdziału pieniędzy zaproponowany przez Ministerstwo Rozwoju Regionalnego zakłada, że najbiedniejsze województwa Polski wschodniej dostaną 2,2 razy większe dofinansowanie na jednego mieszkańca, w stosunku do regionów, które są w lepszej sytuacji ekonomicznej. Do artykułu dołączona jest mapka, która pokazuje ile pieniędzy trafi do poszczególnych województw.

Wyniki raportu Instytutu Badań nad Gospodarką Rynkową. Przedstawiają wpływ środków unijnych na rozwój Polski wschodniej. „Rozwój najbiedniejszych i uznawanych powszechnie za stagnacyjne województw wschodnich, był wyższy od średniej dla całego kraju. Tymczasem zachód kraju cofał się w rozwoju”298. Treść artykułu wyraźnie chwali postęp i rozwój ekonomiczny Polski wschodniej. Pomimo to nie brakuje jednak słabych stron województw wschodnich: słaby postęp w unowocześnieniu infrastruktury, mała dbałość o kapitał ludzki, brak poprawy warunków życia, oraz kiepskie funkcjonowanie samorządów. To są główne słabości, które autor artykułu prezentuje.

Następne informacje dotyczą już ściśle województwa podlaskiego. „Z Unii popłyną pieniądze. Dzięki wspólnotowemu programowi ‘infrastruktura i środowisko’ do podlaskiego trafi do

296

Wielkie pieniądze na ścianę wschodnią, „Gazeta Wyborcza”, z dn. 15 czerwca 2005, s.1.

297

PiS dla ściany wschodniej, „Gazeta Wyborcza”, z dn. 4 lipca 2006, s. 23.

122 Źródło: Kurier Poranny z dn. 7

maja 2007, s. 8.

Rysunek 5. Stopa bezrobocia w województwie podlaskim oraz największe projekty w województwie finansowane przy wsparciu UE

2015 roku prawie 1,7 mld euro. Głównie na budowę dróg”²⁹⁹. Również pieniądze zostaną przeznaczone na budowę wodociągów, oczyszczalni ścieków, spalarni śmieci. Najwięcej środków zostanie przeznaczonych na modernizację dróg krajowych w województwie. Do artykułu jest dołączona mapa, na której symbolami zaznaczono typ inwestycji z tego programu w danym miejscu (mapa 9).

Podsumowanie inwestycji w województwie podlaskim po trzech latach od przystąpienia Polski do Unii Europejskiej to temat kolejnego artykułu300. Wśród dobre wykonanych inwestycji można wymienić nowe drogi wojewódzkie, powiatowe i miejskie, nowoczesne autobusy komunikacji miejskiej, kanalizacja we wsiach i kilometry sieci wodociągowych, wyposażenie pracowni podlaskich uczelni, modernizacja szpitali, pieniądze na obiekty turystyczne oraz inwestycje w firmach. Brak rąk do pracy oraz skomplikowane prawo to negatywne aspekty akcesji do UE. Cały artykuł jest rozszerzeniem dobrych i złych stron wstąpienia Polski do Unii Europejskiej. W jego treści dominują pozytywne aspekty akcesji Polski do UE, z których korzysta województwo podlaskie. Do artykułu została dołączona mapa Podlasia, która przedstawia dwie wielkości stóp procentach bezrobocia w marcu 2004 roku oraz w marcu 2007 roku (rys. 5). Obok mapy są podane kwoty oraz wyszczególnione projekty dofinansowane z Unii Europejskiej w konkretnych miastach.

Kolejny tekst dotyczy sposobu podziału środków unijnych z regionalnego programu operacyjnego w województwie podlaskim301

. Wydaje się, że tekst ogranicza mit poprzez ukazanie olbrzymich środków, jakie są przeznaczane na te tereny. Zawiera też informacje, w jakiej wysokości oraz na jakie cele fundusze te będą dzielone. Podział będzie oparty o siedem priorytetów.

Pierwszy na sumę 140 mln ma poprawić funkcjonalność firm oraz innowacyjność regionu. Drugi dotyczy infrastruktury transportowej. Przeznaczono na ten cel 200 mln euro. Trzeci na

299

Morze unijnego asfaltu, „Gazeta Wyborcza”, dod. Białystok, z dn. 4 styczni 2007, s.1.

300

Unia na plus, „Kurier Poranny” z dn. 7 maja 2007, s. 8.

123 ponad 100 mln euro dotyczy rozwoju turystyki. Czwarty z kwotą 50 mln euro ma wesprzeć budowę społeczeństwa informacyjnego. W piątym priorytecie 60 mln przeznaczono na ochronę środowiska. Szósty priorytet dot. rozwoju edukacji, służby zdrowia i kultury oraz dziedzictwa narodowego. Przeznaczono na ten cel 50 mln euro. Siódmy dotyczy administrowania programem, na który przeznaczono 20 mln euro. Artykuł także wymienia projekty kluczowe, które już mają zagwarantowane dotacje. Na tej liście znalazły się m.in.: wdrażanie usług elektronicznych, regionalne lotnisko, regionalny stadion piłkarski, zakup szynobusów.

Charakter przede wszystkim promocyjno – informacyjny także wpływa na ograniczenie mitu Polski wschodniej. Czytamy w nim: „Unia zapłaci za rozwój tych, którzy sami nie daliby rady dołączyć do Europy. Miliardy euro w ramach specjalnego programu dla pięciu województw na wschodzie Polski mają do 2015 r. ożywić ścianę wschodnią”302

. Artykuł jest napisany w formie typowo informacyjnej. Wymienia na co zostaną wydane pieniądze: drogi, ścieżki rowerowe, regionalne lotniska, czy infrastruktura miejska. Pieniądze są przeznaczone głównie dla samorządów, uczelni i innych jednostek naukowych, organizacji pozarządowych, przedsiębiorców, izb gospodarczych, a także innych organizacji oraz instytucji.

Kolejny artykuł także ma charakter promocyjny. Jest on dofinansowany ze środków unijnych. Przedstawia wszystkie programy operacyjne, z których organizacje z województwa podlaskiego mogą aplikować o środki303. W artykule są podane cele poszczególnych programów oraz ich loga, co ma na celu zwiększenie wiedzy mieszkańców na temat różnorodności unijnych źródeł dofinansowania. Bardzo podobna reklama była także zamieszczona w „Gazecie Wyborczej”. Jednak dotyczyła tylko Programu Rozwoju Polski Wschodniej³⁰⁴. W artykule są zamieszczone zdjęcia, które pokazywały efekty dofinansowania w dziedzinach takich jak: nowoczesne uczelnie, rozwój miast, szybki Internet, innowacje, drogi, turystyka. Celem tekstu „Budujemy Polskę wschodnią”³⁰⁵ także jest promocja. Opisuje działania dofinansowane z Unii Europejskiej na poprawę i modernizację pięciu województw Polski wschodniej. Podane w tekście dane liczbowe mówiące o ilości projektów oraz kwocie dofinansowania. Artykuł opisuje ponadto konkretne przedsięwzięcia, które dotyczą głównie działań i modernizacji szkolnictwa wyższego.

302 Wschód wystrzeli dzięki euro, „Gazeta Wyborcza”, z dn.. 11 października 2007, s.21.

303

Sięgnij po euro, „Kurier Poranny”, z dn. 30 grudnia 2008, s.14 – 15.

304

„Gazeta Wyborcza”, z dn. 15 września 2011, s.20.

124 Ograniczenie mitu może przebiegać także poprzez skupienia się na konkretnych pozytywnych działaniach. Przejawem tego może być modernizacja komunikacji miejskiej w Białymstoku oraz modernizacja infrastruktury drogowej w mieście306. Projekty są długofalowe i zakładają całkowitą wymianę taboru autobusowego, czy utworzenia centrów przesiadkowych. W planach znalazła się także przebudowa i modernizacja głównych ulic w Białymstoku, w tym także budowa nowych, które mają ułatwić i usprawnić poruszanie się samochodów. Z tego programu będzie dofinansowywane utworzenie obwodnicy miasta. Podobny artykuł jest także w „Gazecie Wyborczej” z dn. 13 października 2011 roku307

. Opisuje projekt, który złożyło miasto Białystok na poprawę funkcjonowania komunikacji miejskiej. W tekście zawarto informacje o tym, co zostało zrealizowanie, czyli wymiana taboru, poprawiło to komfort podróży, a także wpłynęło pozytywnie na środowisko, ponieważ nowe autobusy są bardziej ekologiczne od tych starszych. Kolejnym elementem było wprowadzenie e – karty, która usprawniła kupowanie biletów. W artykule są także zamieszczone krótkie wypowiedzi mieszkańców chwalących zmiany w przedsiębiorstwie autobusowym.

Część treści skupia się na Programie Rozwoju Polski Wschodniej, a także możliwościom finansowym jakie ten program oferuje308

. Artykuł z 15 września 2010 roku wymienia 26 projektów, z których będą pozyskane fundusze na dofinansowanie nauki we wschodniej części Polski. Część z tych pieniędzy trafi do Białegostoku. Zostaną one przeznaczone m.in. na dofinansowanie budowy kampusu uniwersyteckiego. Kolejny artykuł podkreśla dofinansowanie infrastruktury turystycznej, co wpłynie na wzrost liczby turystów, a co za tym idzie więcej pieniędzy309

. W artykule autor pisze o kampanii promocyjnej Polski wschodniej, która ma na celu poprawę wizerunku tej części kraju. Kampania ta jest zaplanowana na szeroką skalę, ponieważ oprócz turystów z Polski, chce także trafić do tych z Niemiec, czy Ukrainy. W ostatnim artykule zawarto informacje o głównym sektorze, który jest dofinansowany z tego programu, czyli o gospodarce³¹⁰. Autor prezentuje przede wszystkim promocję tych działań. Poprzez nią samorządy chcą zachęcić przedsiębiorców, aby swoje inwestycje prowadzili właśnie w Polsce wschodniej. Promocja ta ma być także

306 Pojedziemy autobusem z Polski Wschodniej, „Gazeta Wyborcza”, dod. Białystok, dn. 24 – 25 maja 2008, s. 1.

307 Rozwój Polski Wschodniej, Wygodniej i szybciej, „Gazeta Wyborcza”, dodatek informacyjno – promocyjny, z dn. 13 października 2011, s.3.

308

Unijne miliony dla uczelni Polski Wschodniej, „Kurier Poranny”, z dn. 15 września 2010, s.3.

309

Polska Wschodnia kusi turystów, „Kurier Poranny”, z dn. 22 września 2010, s.3.

125 skierowana do Chin, czy Indii. W artykule wspomniano o parkach naukowo – technologicznych jako tych inwestycjach, które stymulują gospodarkę i pobudzają jej wzrost.

Przykładów dotyczących konkretnych działań jest więcej: Na Podlasie popłyną miliony³¹¹. W tekście omawiane są projekty prowadzone w mniejszych gminach takich jak Hajnówka, czy Czeremcha. Chodzi nie tylko o sieć kanalizacyjną, czy oczyszczalnie ścieków, ale także ochronę zdrowia, kulturę i turystykę. Niektóre z tych projektów są realizowane wspólnie z Białorusią i Ukrainą, mają więc charakter transgraniczny.

Artykuły, które opisuję mit Polski wschodniej w kontekście dofinansowania unijnego mają kilka celów. Pierwszy to wskazanie najważniejszych działań podejmowanych w ramach tego dofinansowania. Inny dotyczy informacji zachęcających przedsiębiorców, czy organizacje do aplikowania o środki. Istnieją także i te, które pokazują i opiniują aktualnie podejmowane inwestycje – ukazanie rozwoju. Część traktuje o promocji regionu i ma za zadanie informowanie o przyszłych inicjatywach, czy działaniach, które zmienią otoczenie i wpłyną na rozwój. Można by więc stwierdzić, że artykuły osłabiają z mit Polski wschodniej. Po części rzeczywiście tak jest. Informacje w nich zawarte bardzo często chwalą postępy w rozwoju, również ekonomicznym. Pokazują także dane statystyczne, które mają na celu potwierdzenie pozytywnych zmian w Polsce wschodniej, czyli walki z mitem. Jednak przejawy mitu Polski wschodniej są także widoczne w tych artykułach. Nie brakuje informacji mówiących o tym, ile jeszcze bardzo trudnych wyzwań stoi przed województwem podlaskim. W niektórych artykułach są nawet głosy mówiące o niezdolności Polski wschodniej do wykorzystania tak dużych środków. W takich właśnie sytuacjach przejawia się najpełniej mit Polski wschodniej; jest on obecny.

5.3.6. Promocja i wydarzenia kulturalne w Polsce wschodniej jako