N adrzędnym celem rozm ów podejm ow anych w ram ach rund n eg o cjacy j nych GATT/WTO jest ogólnie pojm ow ana liberalizacja handlu, dokonyw a nego pom iędzy członkam i tego ogólnośw iatow ego ugrupow ania. Jednakże te same państwa członkowskie, w celu ochrony własnych interesów, omijają ustalone wcześniej przez siebie reguły za pomocą licznych barier pozataryfo wych. Przykładem takich działań jest paradoksalny wręcz rozkwit postępowań antydum pingow ych, chroniących rynek użytkow ników przed im portem to warów po cenach dum pingow ych1. Praktycznie każda runda negocjacyjna w ram ach GATT/WTO przyniosła ze sobą dodatkow e ustalenia m ające na względzie um ożliw ienie sw obodnego dostępu do procedur antydum pingo wych oraz ułatwienie ich stosowania. Dzięki temu z roku na rok wzrasta suk cesywnie liczba krajów korzystających z tychże przepisów w celu ochrony przem ysłu krajow ego przed konkurencją, zagraniczną. K onsekw encją tak ukierunkow anych działań jest rozwój niekiedy w yjątkow o pokrętnych tak tyk obcho dzen ia nało żo nych środków antydumpingowych przez kraje, któ rym w trakcie postępowania udowodniono stosowanie dumpingu.
N ajw cześniejsze przepisy antydum pingow e pochodzą z początku XX wieku. Specyficzna legislacja w tym zakresie została przyjęta w pierwszej kolejności przez Kanadę (1904), później Now ą Zelandię (1905), A ustralię (1906) i Południową Afrykę (1914). Stany Zjednoczone wprowadziły prawo antydumpingowe w 1916 roku, Wielka Brytania w 1921. W tym samym roku nowy statut antydum pingow y został wprowadzony w A ustralii, Nowej Z e landii i ponownie w USA2.
1 Przez cenę d u m pingow ą rozum ie się cenę niższą od ceny uzy sk iw an ej za ten sam to w a r (w a n a logicznych w arunkach) na rynku krajow ym lub n iższą niż koszty w łasn e p ro d u k cji ek sp o rtera.
2 V iner J„ D um ping: A Problem in In tern a tio n a l Trade, C hicago 1966 [w:] J. M. Finger, A n tid u m
112 M a g d a l e n a B ału t
Należy zaznaczyć, że w ciągu następnych 50 lat obowiązywania przepisów antydumpingowych ich wykorzystanie było stosunkowo rzadkie3. W latach 60. członkowie GATT składali średnio 10 wniosków rocznie4. W późniejszym okre sie m ała g rup a u ż y tk o w n ik ó w 5 zaczyna działać aktyw niej, wykorzystując przepisy antydum pingow e w celu ochrony podupadających krajowych sek torów przem ysłowych. Następne dziesięciolecie przyniosło drastyczne zmia ny w liczbie w szczynanych postępow ań, a przyczyniły się do tego podjęte w cześniej prace nad uspraw nieniem legislacji antydum pingow ej w ramach negocjacji GATTAVTO oraz poprawki wniesione na poziomie państwowym. W tym okresie USA zainicjowały 398 postępowań, a Australia, Kanada i kra je UE łącznie w szczęły 1091 spraw dotyczących dum pingow anego im por tu. Dlatego też uznaje się, że działalność antydumpingowa była domeną kil ku bogatych państw, które skutecznie broniły dostępu do własnych rynków tow arom im portow anym z krajów rozw ijających się6. Jednak w miarę libe ralizacji handlu, kiedy kraje bogate obniżały sukcesywnie swoje stawki cel ne, kraje rozw ijające się zwróciły się w kierunku protekcjonistycznej poli tyki antydum pingow ej (wykres 1).
Wykres 1. Poziom ceł i liczba obowiązujących środków AD w latach 1987-1999
19871988 1989 19901991 1992 1993 1994 19951996 199719981999
Źródło: B. Lindsey, D. Ikenson, C om ing H om e to Roost: Proliferating A ntidum ping Laws
an d the G row ing Threat to U .S.Exports, op. cit., s. 6. (Wykres dotyczy nietradycyjnych
użytkowników przepisów A D 7).
’ P rz y k ład o w o w latach 1 9 2 1 -1 9 6 7 U SA w szczęły łącznie 706 p ostępow ań (ok. 15 rocznie), [w:] L indsey B., Ikenson D „ Com ing H om e to Roost:Proliferating A ntidum ping Laws and the Growing Threat
to U .S.E xports. „C ato In stitu te ’s C en ter for T rade Policy S tu d ies” . No. 14, 30th June 2001. s. 5.
4 T.J. P ru sa, On the S p re a d a n d Im p a ct o f A n tid u m p in g , „N B ER W orking P ap ers” No. 7404, C am b rid g e, O c to b e r 1999, s. 5.
5 Do tej g ru p y zaliczan o : A u stralię, K anadę. N ow ą Z elan d ię, U E i S tan y Z je d n o czo n e. W dalszej części pracy k raje te o k reślo n o m ianem trad y cy jn y ch u ż y tk o w n ik ó w p rzepisów an tydum pingow ych.
6 W o k re sie od sty c z n ia 1980 roku do cze rw c a 1987 roku k raje ro z w ija ją c e się były inicjatoram i je d y n ie sie d m iu postępow ań.
7 A D - w n in iejszy m arty k u le ze w zg lęd ó w p rak ty czn y ch sto su je się sk ró t o zn acz ający an ty d u m p in g o w y (a n ty d u m p in g o w e , a n ty d u m p in g o w y c h itd.).
M otyw y inicjow ania postępow ań antydum pingow ych 113
W latach 1990-1999 zainicjow ano łącznie 2483 spraw y antydum pingo we, co oznaczało pięćdziesięcioprocentow y w zrost w porów naniu z dany mi za lata 80.8 Tak gwałtow ne rozprzestrzenianie się protekcji antydum pin gowej n astąpiło pod koniec lat 80. na skutek p rzy łączenia się M eksyku, Brazylii i A rgentyny do grupy tradycyjnych użytkow ników przepisów an tydumpingowych. Z roku na rok tradycyjni użytkownicy mieli coraz m niej szy udział w liczbie w szczynanych postępow ań. Po zakończeniu negocja cji w ram ach rundy urugw ajskiej proporcje kształtow ały się odpow iednio: udział postępow ań zainicjow anych przez tradycyjnych użytkow ników w y nosił 63%, podczas gdy pozostali odpow iedzialni byli za 37% w szczętych spraw. W latach 1995-1999 stosunek ten uległ zmianie: tradycyjni użytkow nicy w szczęli 41% spraw, pozostałe kraje 59% 9. W śród now ych użytkow ników znalazły się takie kraje jak: W enezuela, Peru, Egipt, Izrael, M alezja, Filipiny i takie „nowo objawione” potęgi antydumpingowe jak Indie i RPA10. W latach 1995-2000 liczba ostatecznych środków antydum pingow ych, na łożonych przez now ych użytkow ników , została podw ojona, podczas gdy wartość ta dla tradycyjnych użytkow ników uległa obniżeniu o 4,5% .
Wykres 2. Zakres stosowania przepisów antydumpingowych w skali świata
< i •o JĆw 0 c 1 ■ C o >» c o 350 300 250 200 150 100 50 0 ---320 297 ? 3 4 193 / Łi --171 1,0 152 ■ ■ 165 1 156 --■ '■ćo 1 2 0 1 2 4 ■
1 1 1
■ 9 61
/ --6 9 t --80 70 60 N 01 —. K s? o $ >■ -o§1
■N C 0 S £ -S 15
iS §
1 Ł S oI *
.2 o N C "O 5 3Źródło: T.J. Prusa, S. Skeath, E conom ic a n d Strategie M otives f o r A ntidum ping
Filings, „NBER Working Paper Series”, Cambridge, August 2001, rys. 1.
“ W szy stk ie dane p o ch o d zą z U n ited N a tio n s C o n feren ce on T rade a n d D eve lo p m en t, „ Im p a ct o f
A nti-D um ping a n d Countervailiiif; D u ly A c tio n s" , T D /B /C O M .I/E M . 14/2. 24th O c to b e r 2 000, s. 4.
’ B. Lindsey, D. Ikenson, op. cit., s. 6 -7 .
10 W p ierw sze j p o ło w ie d ek ad y Indie za in ic jo w a ły 15 p o stę p o w ań , by w d ru g iej p o ło w ie z w ię k szyć tę liczb ę do 140. n otując praw ie d z ie s ię c io k ro tn y w zro st. RPA o d n o to w a ła z kolei o śm io k ro tn y w zrost 7. 16 do 129 w szczętych postępow ań.
114 M a g d a l e n a B ału t
Dane przedstawione na wykresie 2 obrazują wzrost liczby spraw inicjowa nych przez nowych użytkow ników przepisów antydum pingow ych w latach 1980-1998, czyli w okresie obejmującym prawie dwie dekady rozwoju prawa antydum pingow ego. Zw ażyw szy na fakt, iż lata 80. to praktycznie okres monopolu polityki antydumpingowej tradycyjnych użytkowników (tj. Austra lii, Kanady, Nowej Zelandii, UE i USA), średni udział postępowań prowadzo nych przez kraje staw iające pierwsze kroki na polu przepisów antydum pin gow y ch, liczo n y na ok res 1 9 9 0 -1 9 9 8 , k sz ta łto w a ł się na po zio m ie ok. 43,7% . Sw oistą eksplozją wniosków antydum pingow ych ze strony nowych użytkowników cechował się przełom lat 1992 i 1993, kiedy to ich uczestnic two w ogólnej liczbie złożonych wniosków wzrosło z 20% do 52%. W ko lejnych latach udział ten pozostał na bardzo wysokim poziomie, wahając się w przedziale 50-70% .
Teoretycznie postępowania antydumpingowe wymierzone są przeciwko im portowi towarów po nieuczciwej cenie (cenie dumpingowej). W praktyce dużo łatwiej jest określić tendencje kształtujące się w światowej polityce antydumpin gowej, niż precyzyjnie wskazać motywy kierujące użytkownikami tychże prze pisów. Nie należy wyciągać zbyt pochopnych wniosków, iż wzrost liczby wsz czętych postępowań jest odzwierciedleniem poszerzającego się zastosowania nieuczciwych praktyk handlowych.
T.J. Prusa i S. Skeath dokonali klasyfikacji motywów inicjow ania postę pow ań antydum pingow ych, porządkując je w dw óch podstaw ow ych gru pach. M otyw y sklasyfikow ane w pierwszej grupie w ypływ ają z postrzega nia antydum pingu jak o reakcji na nieuczciw ą konkurencję, a jednocześnie pew nego rodzaju „specjalnej ochrony” 11. Z kolei druga grupa, dostarczają ca wielu ciekaw ych inform acji, zawiera motywy związane z tzw. zachow a niami klubowymi i odwetowymi (club and retaliation motives). Przez motyw klubow y rozum ieć należy zachow ania państw po legające na w ytaczaniu spraw antydumpingowych krajom, które wcześniej stosowały już tego rodza ju przepisy wobec innych państw. Państwa te należą więc do swoistego klubu
antydum pingow ego.
D efinicja motywu odwetowego jest nieco węższa i odnosi się do krajów w szczynających postępow ania wobec państw, które wcześniej zastosowały przeciw ko nim własne procedury antydum pingow e. Strategia działania po dejm ow ana przez te kraje określana jest często w literaturze jako strategia „oko za oko, ząb za ząb” (tit-fo r-ta t stra te g y)12. Blonigen i B ow n13 utrzy m ują, że działalność odwetowa, połączona ze w zrastającym użyciem prze pisów antydum pingow ych, może doprowadzić do zniw eczenia wielu zamie
11 T.J. Prusa, S. Skeath, op. cit., s. 2. 12 B. L indsey, D. Ikenson, op. cit., s. 10.
11 B.A . B lonigen, Ch.P. Bow n, A ntid u m p in g a n d R e ta lia tio n Threats. „N B ER W orking P apers” No. 8 5 7 6 , C a m b rid g e , N o v e m b e r 2 0 0 1 , s. 1.
M otyw y inicjow ania postępow ań antydum pingow ych 115
rzeń rund negocjacyjnych GATT/W TO odnośnie do urzeczyw istnienia idei wolnego handlu. Z drugiej jednak strony wzrastające zagrożenie płynące z pod jęcia antydumpingowych działań odwetowych może osłabić efekty polityki pro tekcjonistycznej, prowadząc do pewnego rodzaju równowagi zimnej wojny. Zagrożenie odwetu może osłabić działalność antydum pingow ą w kraju na dwa sposoby14. Po pierw sze, wnioski o w szczęcie postępow ania antydum pingowego składane przez przedsiębiorstw a krajowe dotyczą niejednokrot nie specyficznych grup towarów, których udział w ogólnej produkcji jest sto sunkowo niew ielki (poniżej 5%). Dla tak znikom ych korzyści czasem nie warto narażać się na znacznie pow ażniejsze w skutkach działania odw eto we. Drugim ogniwem osłabiającym pokusę wykorzystania przepisów anty dum pingowych mogą być organy rządow e15, które decydują o pozytyw nym bądź negatywnym rozpatrzeniu wniosku i ewentualnym nałożeniu ostatecz nych środków antydum pingow ych. W tym przypadku niebezp ieczeństw o odwetu może nastąpić poprzez m echanizm rozstrzygania sporów w ram ach GATT/WTO (GATT/WTO trade dispute settlement m echanism )16.
Warto w tym miejscu zaznaczyć, że decyzje organów rządowych często nie są poparte argumentami natury ekonomicznej, lecz zawierają element szeroko rozumianej swobody decydowania17. Działalność antydumpingowa, ze wzglę du na swą elastyczność i natychmiastowe rezultaty działania, jest narzędziem szczególnie popularnym wśród polityków, czego bardzo typową konsekwencją jest skłonność do nadużyć. Zasady i procedury antydumpingowe pozwalają na dość swobodną interpretację, w związku z czym przedsiębiorstwa krajowe mogą spodzie wać się ochrony ze strony rządu, nawet w sytuacji braku wystarczających dowodów na poniesione szkody lub na nieuczciwe ustalanie cen w imporcie przez kon kurenta handlowego18. Lindsey i Ikenson, opisując liczne przypadki światowej działalności antydumpingowej przeciwko USA, proponowali, by politycy ponow nie przeanalizowali wszystkie korzyści i straty, wynikające ze stosowania prawa an tydumpingowego w kontekście przyszłych negocjacji w ramach WTO. Zalecali przy tym wzięcie pod uwagę interesów wszystkich krajowych producentów, a nie tylko sektorów przemysłu narażonych na konkurencję ze strony importerów19.
Chociaż klasyczna działalność antydumpingowa powinna dotyczyć przypadków wystąpienia dumpingu, statuty antydumpingowe pozwalają krajom na dużą swobodę w anektowaniu tych przepisów, jak i we wprowadzaniu ich w życie. Kraj im por tujący może wszcząć postępow anie antydum pingow e, jeśli sprzedaż zagra nicznych tow arów je s t dokonyw ana po cenie niższej niż cena krajow a na
14 Ibidem , s. 1-2.
15 D la U E b ęd ą to R ad a U nii E u ro p e jsk ie j i K o m isja E u ro p e jsk a , w U SA : D e p a rta m e n t H an d lu i M ięd zy n aro d o w a K om isja H andlu.
^ B A. B lonigen, CH.P. Bown, op. cii., s. 2.
17 Ibidem , s. 2. 18 T.J. Prusa, op. cii.
116 M a g d a l e n a B a łu t
rynku eksportera, bądź też cena ta nie pokryw a przeciętnych kosztów pro dukcji20. Regulacje Porozum ienia w sprawie stosowania Artykułu VI GATT
1994 (Agreement on the Implementation o f Article VI GATT 1994) zezwalają na nałożenie ostatecznych ceł antydum pingowych, w przypadku gdy import tych towarów w yrządza m aterialną szkodę przem ysłowi krajowem u, zagra ża w yrządzeniem szkody lub przyczynia się do ham ow ania pow staw ania nowej gałęzi przem ysłu w kraju im portera21.
T. Prusa i S. Skeath w swej analizie ekonomicznych motywów wszczyna nia postępowań antydumpingowych zakładają, że w wyniku stosowania przez eksportera nieuczciw ych praktyk handlow ych, w kraju w zrośnie wolumen importu i/lub nastąpi duży jego przyrost. Jeśli postępow ania antydum pingo we skierowane będą przeciwko tym partnerom handlowym, będzie oznaczać to, że kraj importera wykorzystuje przepisy w celu przeciwdziałania nieuczci wym praktykom handlow ym .
B adania Prusa i Skeath obejm ują okres 1980-1998. Zgrom adzone dane dotyczyły rozm iarów importu, jego przyrostu, a także zawierały listę krajów biorących udział w postępowaniach, zarówno w roli oskarżycieli, jak i oskar żonych22. Z analizy m otyw ów ekonom icznych, z powodu odm iennych za sad określania dum pingu, w ykluczyli oni kraje o gospodarce nierynkowej. U w zględ nien ie tych krajów m ogłoby p rzyczynić się do znacznego zn ie kształcenia rezultatów badań. Aby dokonać analizy m otyw ów ekonom icz nych, Prusa i Skeath sklasyfikowali kraje światowego systemu handlu, okre ślając niektóre z nich jako dużych dostaw ców („ b ig ” suppliers hypothesis) oraz jak o kraje o najw iększym procentow ym w zroście wolum enu importu („im port su rg e ” hypothesis).
Tabela 1. Procentowy udział spraw potwierdzających motyw ekonomiczny w latach 1 9 8 9 -1 9 9 8
D uży d o sta w ca
N ow i użytkow nicy Tradycyjni użytkownicy Suma Im port > 50% 96,25 % 99,89 % 99,02 % Im port > 75% 9 0 ,1 2 % 97,57 % 95,78 % Im port > 90% 78,88 % 79,70 % 79,50 % Wzrost im portu % A Im port > 50% 46,51 % 58,37 % 55,51 % % A Im port > 75% 3,75 % 6,64 % 5,95 % % A Im port > 90% 0 ,1 7 % 0,27 % 0,25 %
Źródło: TJ. Prusa, S. Skeath, Econom ic a n d Strategie M otives f o r A ntidum ping Filings,
op. cit., s. 26.
20 A rt. 2 .2 R oz p o rząd z en ia 384/96 K om isji E uropejskiej o partego na P orozum ieniu w spraw ie sto so w a n ia A rty k u łu VI GATT 1994.
21 Ib id em , art. 3.
M otyw y inicjow ania postępow ań antydum pingow ych 117
Aby zdefiniować pojęcie „duży” dostawca, w yszczególnili oni trzy progi procentowe: 50%, 75% i 90%, i założyli, że jeżeli wolumen importu z danego kraju (wzrost importu) będzie znajdował się powyżej ustalonego poziomu, kraj- ten zostanie zaliczony do grupy dużych dostawców (dostawców o dużym wzroś cie importu).
Pierwszą rzeczą, jaka się nasuwa po przeanalizowaniu danych zawartych w powyższej tabeli, jest fakt, iż bez względu na przedział procentowy prze ważająca większość użytkowników przepisów antydum pingow ych wszczęła postępowania wobec dużych dostawców. Dla przedziałów 50% i 75% udział spraw zainicjow anych przeciw ko dużym dostaw com w ynosi dla każdego kraju ponad 90%. Dla najbardziej w ym agającego przedziału (90% ) udział postępow ań prow adzonych przez now ych i trad y cy jn y ch u żytk ow nik ó w obniża się nieznacznie do poziomu 79,5% spraw. W przypadku hipotezy fali importu („im port surg e” hypothesis), nawet jeśli wziąć pod uw agę najbar dziej liberalny próg 50%, jedynie 46,51% spraw nowych i 58,37% postępo wań tradycyjnych użytkowników dotyczyła eksporterów o znaczącym wzro ście sprzedaży na rynki zagraniczne. W artości dla pozostałych przedziałów są nieznaczne: od 6,64% do 0,17%.
Rezultaty, jakie otrzymali Prusa i Skeath, sugerują, że motywy ekonomicz ne przem aw iają bardziej za scenariuszem dużych dostaw ców niż za falą im portu. Jednak że należy zachow ać szczeg ó ln ą o stro ż n o ść w tak iej in te rp re ta c ji. D użym d o staw co jn je s t o w iele tru d n ie j u z y sk ąć zn a cz ą c y przyrost w imporcie, ponieważ startują zwykle z bardzo wysokiego poziomu. Stąd można wnioskować, że kraje o dużym przyroście sprzedaży zagranicznej to mali dostawcy, którym dużo łatwiej osiągnąć tak znaczący procentow y wzrost w imporcie. Należy również dodać, że przedm iotem postępow ań an tydum pingow ych są niejednokrotnie bardzo w ąskie kategorie produktów , które czasem nie są precyzyjnie wyszczególniane w raportach przesyłanych do WTO. Te nieścisłości w identyfikacji towarów objętych postępow aniam i mogą istotnie wpłynąć na wyniki badań dotyczących procentow ego w zro stu importu dla danych krajów 23.
Jeśli chodzi o motywy strategiczne, Prusa i Skeath starali się udowodnić, że postępowania antydumpingowe wszczynane są wobec krajów, które wcze śniej w ykorzystyw ały tego rodzaju przepisy przeciw ko sw oim partnerom handlow ym . Badacze chcieli tym sam ym dow ieść, że je ż e li przykładow o Korea Południow a stosow ała przepisy antydum pingow e w 1990 roku, to według hipotezy klubowej istnieje większe praw dopodobieństw o, że M ek syk podda szczegółowej analizie ceny w imporcie towarów koreańskich niż np. urugwajskich, zważywszy na fakt, iż Urugwaj nie stosow ał do tej pory tego rodzaju przepisów. W tym miejscu można zadać pytanie: czy dany kraj przykłada większą wagę do ostatnio podjętych działań, czy również do tych,
118 M a g d a l e n a B ału t
które m iały m iejsce w odległej przeszłości? D latego też każdej hipotezie strategicznej przyporządkowano dwie wersje tzw. pamiętliwości24. Jest to dłu ga pam iętliw ość (long m em ory) zakładająca, że dany kraj „nie zapom ina” o działalności innych krajów na gruncie polityki antydumpingowej oraz pa m iętliwość ograniczona (lim ited memory), która stwierdza, że pobudki stra tegiczne w ygasają najdalej po okresie trzech lat od w szczęcia postępow a n ia25.
Tabela 2. P rocentow y udział spraw potw ierdzających m otyw strategiczny w latach 1 9 8 9 - 1 9 9 8
Efekt klubu
N ow i użytkow nicy Tradycyjni użytkow nicy Suma D ługa pam iętliw ość
(long memory) 81,26% 58,21% 63,76%
O graniczona pam iętliw ość
(limited memory) 81,26% 58,15% 63,71%
Odwet
D ługa pam iętliw ość
(long memory) 57,58% 45,57% 48,46%
O graniczona pam iętliw ość
(limited memory) 45,32% 35,64% 37,97%
Źródło: T.J. Prusa, S. Skeath, Economic and Strategie Motives for Antidumping Filings, op. cit., s. 26.
Dane przytoczone przez Prusa i Skeath potw ierdzają zasadność hipotezy klubowej; ponad 80% postępowań nowych i prawie 60% postępowań trady cy jn y c h u ży tk o w n ik ó w p rzepisó w an ty du m pin go w ych zo stało w latach
19 89 -1 9 9 9 skierow anych przeciw ko krajom w ykorzystującym w cześniej własne regulacje antydumpingowe. W przypadku działań w ramach tego sa m ego „tow arzystw a”, rozróżnienie pamiętliwości na długą i ograniczoną nie ma żadnego znaczenia. Kraje orientują się, który partner handlowy posiada i stosuje odnośne przepisy, i m ają m ożliwość ew entualnego objęcia go po stępow aniem antydum pingow ym .
Jeśli chodzi o motyw odwetu, ponad 57% postępowań zostało wszczętych przez nowych użytkowników, a 45% przez użytkowników tradycyjnych. Jeżeli zawęzimy analizę do trzech ostatnich lat po wszczęciu postępowania, okaże się, że ponad 45% spraw dotyczy nowych użytkowników, a 35% tradycyjnych.
Potw ierdzeniem hipotezy motywu klubowego i odwetowego będzie cho ciażby porów nanie danych zaw artych w tabelach 3 i 4, przedstaw iających liczbę nałożonych środków antydum pingowych, a także ogólną liczbę „kra- jów -celów ” polityki antydum pingowej państw członkow skich WTO.
24 A u to rk a nin iejszeg o arty k u łu zd ecy d o w ała się na tłu m aczen ie ang. memory nie ja k o pamięć,ale pamiętliwość,gd y ż je s t to, je j zdaniem , term in lepiej od zw iercied lający istotę problem u.
M otyw y inicjow ania postępow ań antydum pingow ych 119
Tabela 3. Liczba postępowań w szczętych przez kraje w latach 1995-2000
Kraj 1995 1996 1997 1998 1999 2 0 0 0 Średnio USA 55 56 55 56 53 52 58 UE 32 32 33 33 35 37 43 Kanada 34 34 34 32 33 35 41 Meksyk 31 30 16 16 18 19 32 RPA 13 16 21 25 33 33 33 Australia 29 24 18 19 22 22 32 Indie 7 7 9 19 23 30 30 Argentyna 11 15 13 11 14 15 21 Turcja 17 17 17 16 17 10 21 Brazylia 12 17 15 18 19 23 28 Pozostali 19 20 28 33 39 36 43 Sum* I 75 | 75 | 76 | 76 | 78 | 80 | 87 Tradycyjni użytkownicy 71 70 67 67 67 69 77 Nietradycyjni użytkownicy 56 57 50 54 61 60 74 Źródło: Lindsey B., Ikenson D., Coming Home to Roost: Proliferating Antidumping Laws and the Growing Thre at to U.S.Exports, op. cit., s. 8.
Na pierwszym miejscu wśród użytkowników uplasow ały się Stany Zjed noczone, notując średnio 58 środków antydumpingowych, nałożonych w ba danym okresie na towary importowane z różnych krajów. Zaraz za nimi upla sowały się UE (43), Kanada (41) i RPA (33). Wielu nowych użytkowników za notowało znaczący wzrost w liczbie postępow ań zakończonych nałożeniem środka antydumpingowego. Wśród nich znalazły się RPA z 13 postępow ania mi w 1995 i 33 w 2000 r., Indie z 7 i 30 oraz Brazylia z 12 i 23.
Z kolei tabela 4 pokazuje, iż kilka spośród najpopularniejszych krajów ad resatów procedur antydumpingowych w okresie 1995-2000, tzn. USA, Brazylia, Niemcy, Francja, Indie, Kanada oraz Meksyk, znajduje się również w grupie państw, które najczęściej wykorzystują przepisy antydumpingowe w praktyce.
Lindsey i Ikenson zgodnie twierdzą, że rozprzestrzenianie się antydumpin- gu stało się procesem „zaraźliwym”. Jeśli jeden kraj stosuje systematycznie prze pisy antydumpingowe, w drugim kraju pojawią się naciski ze strony sektorów dotkniętych postępowaniami w kierunku uzyskania podobnej protekcji26.
120 M a g d a l e n a B ału t
Tabela 4. Kraje, w zględem których zastosowano procedury antydumpingowe w latach 1 9 9 5 -2 0 0 0 L p . K r a j 19 9 5 19 9 6 1997 1998 1999 2 0 0 0 Ś re d n io 1. C h in y 143 148 180 193 202 2 0 7 178,83 2. J a p o n ia 76 77 74 78 84 82 78,50 3. U S A 60 66 66 68 66 62 64,67 4. K o re a P d . 53 54 4 4 49 57 65 53,67 5. T ajw an 4 0 41 45 52 61 66 50,83 6. B ra z y lia 48 51 52 45 42 43 46,83 7. N ie m c y 34 31 31 33 37 41 3 4 ,5 0 8. R o s ja 24 25 35 34 40 37 3 2 ,5 0 9. T a jla n d ia 19 23 25 32 31 34 27,33 10. F ra n c ja 19 19 22 23 33 36 25,33 11. W ło c h y 21 18 21 25 32 30 2 4 ,5 0 12. U k ra in a 19 19 21 21 26 26 2 2 ,0 0 13. In d ie 15 15 15 21 29 35 21,67 14. K a n a d a 19 19 19 19 20 18 19,00 15. W ielk a B ry ta n ia 16 17 15 14 20 21 17,17 16. M e k sy k 11 15 17 17 19 21 16,67 17. M a le z ja 13 15 16 16 17 17 15,67 18. In d o n e z ja 10 11 12 17 20 21 15,17 19. S in g a p u r 17 18 16 13 13 13 15,00 20. H o la n d ia 12 13 13 13 15 17 1383 21. R u m u n ia 13 14 13 13 18 12 13,83 22. H isz p a n ia 10 9 9 12 17 21 13,00 23. B e lg ia 11 10 9 10 16 17 12,17 24. R P A 7 10 11 11 12 15 1,00 25. S z w e c ja 9 9 8 12 14 14 11,00 26. W e n e z u e la 12 11 10 11 10 11 10,83 27. H o n g k o n g 10 11 9 9 10 12 10,17 28. P o lsk a 9 8 10 10 11 10 9,67 2 9. T u rc ja 9 9 6 8 10 13 9 ,17 30. K a z a c h sta n 8 8 8 8 10 8 8,33
Źródło: Lindsey B., Ikenson D., Com ing H om e to Roost: Proliferating Antidum ping
L aw s a n d the G row ing T hreat to U.S.Exports, op. cit., Appendix 2.