czynnikami kształtującymi sektor logistyki będą: handel elektroniczny oraz stale ewoluujące metody dostaw. Jest to spowodowane znacznym wzrostem detaliczne-go handlu elektronicznedetaliczne-go w małych i dużych miastach na całym świecie. Skutkiem tego zjawiska będzie powstanie nowych, innowacyjnych powierzchni zarówno na początkowym etapie tzw. „pierwszej mili”1, czego przykładem są gigantyczne cen-1 Etap „pierwszej mili” – jest związany z rozwojem e-handlu, który wymusza powstawanie nowych modelów
dostaw w związku z realizacją setek tysięcy zamówień w skali miesiąca. Ich efektem jest powstawanie znacznych rozmiarów nowoczesnych centrów dystrybucyjnych.
78
tra dystrybucyjne, jak i na etapie „ostatniej mili”2, na którym już teraz nastąpił wysyp rozmieszczonych na obrzeżach miast centrów dystrybucyjnych realizujących zamó-wienia internetowe [www2]. Wysyłka pojedynczych zamówień odbywa się z wyko-rzystaniem małych samochodów ciężarowych, których ładowność nie przekracza 6 t, a także pojazdów dostawczych o dopuszczalnej masie przewożonego ładunku w granicach 1500 kg. Skala zamówień oraz ich małe opakowania wykorzystywane do zabezpieczenia i transportu pozwalają wykorzystać przestrzeń ładunkową wymienio-nych pojazdów na poziomie 90%, a to w efekcie przekłada się na zmniejszenie kosztu jednostkowego, który ostatecznie wpływa na cenę dla klienta.
Według założeń unijnej strategii „Transport w roku 2050”, w najbliższych latach eu-ropejski transport ma przejść sporo zmian. Zmiany te prowadzić mają do usprawnie-nia transportu przyszłości, co miałoby wprowadzić logistykę na zupełnie inny poziom [www3].
Rewolucję w innowacyjnym podejściu do transportu czy logistyki ciężko sobie wyobrazić bez komputerów i dostępu do internetu. Te dwa przełomowe wynalazki umożliwiają planowanie oraz zarządzanie wszystkimi procesami logistycznymi z jed-nego miejsca. Dodatkowym wyzwaniem stał się fakt, że teraz te dwie rzeczy chcemy mieć zawsze przy sobie, pod ręką, w kieszeni. Trend „online 24 godz.” jest głównym motorem napędowym w start-upach, które mają ułatwiać życie użytkownikom. No-winki technologiczne na dobre więc zagościły w życiu każdego, kto posiada smart-fon. To również ma niemałe znaczenie dla kierunku wybieranych zmian i innowacji [www3].
Większe zaufanie do transakcji zawieranych przez internet i telefon doprowadzi-ło do wzrostu zainteresowania rozwiązaniami opartymi na sprzedaży mobilnej czy online. Można stwierdzić, że e-handel napędza rozwój branży TSL. Start-upy związa-ne z usprawnieniem kanału sprzedaży, ale również wyboru środka transportu, który maksymalnie skróci czas dostawy, wpływają zatem pośrednio na branżę logistyczną. Technologie pozwalające monitorować drogę przesyłki, drony, które zamiast kurie-rów transportują wybrane przesyłki, to tylko niektóre ze sposobów na wypracowanie przewagi konkurencyjnej przez firmy w tej branży [www3]. Przedsiębiorstwa stara-ją się nadążać za nowinkami technologicznymi, tak aby w przyszłości móc niektóre z nich zastosować wewnątrz własnej organizacji, doprowadzając tym sposobem do 2 Etap „ostatniej mili” – czyli zapewnienie odbiorcy maksimum elastyczności rozumianej jako sytuację gdy
nie będzie on musiał czekać na kuriera czy stać w kolejce na poczcie, ale może odebrać przez siebie zamó-wioną przesyłkę, kiedy chce i w miejscu dla siebie optymalnym.
79 zwiększania własnej konkurencyjności, a przy okazji usprawniając procesy z obszaru
logistyki.
Zmieniające się preferencje użytkowników dokonujących zakupów w sieci wy-musiły pewne innowacje w procesie zakupowym. Dlatego powstaje wiele technolo-gii i rozwiązań, które skracają czas oczekiwania na zamówiony towar, ale również te, które wpływają pośrednio na środek transportu [www3]. Dobrym przykładem będzie zastosowanie samochodów dostawczych z zabudową chłodniczą, które realizują do-wóz zamówień do klienta końcowego (konsument w domu, bloku). Rozwiązanie tego typu wprowadziło już kilka czołowych sieci handlowych w Polsce, a klient, składając zamówienie przez aplikację na stronie internetowej sklepu, niejako wirtualnie robi w nim zakupy.
W każdej branży widać wpływ cyfryzacji, która prowadzić ma ostatecznie do zmniejszenia liczby elementów pośrednich. Również na branżę transportową oraz lo-gistyczną duży wpływ miał rozwój technologii mobilnych, które prowadzić mają do zmniejszenia ograniczeń w procesie logistycznym. Rozwiązania i technologie mobil-ne są według użytkowników bardziej wygodmobil-ne i szybsze, a to prowadzi do wyznacze-nia nowego standardu usług dostępnych zawsze na wyciągnięcie ręki [www3].
Jednymi z kluczowych wyzwań, przed którymi stoi współczesna logistyka, są kwe-stie związane z zarządzaniem i funkcjonowaniem współczesnego łańcucha dostaw. Najnowsze tendencje i koncepcje funkcjonowania SCM dotyczą budowania możli-wości kompleksowego zarządzania wszystkimi ogniwami i procesami, jakie są w nim realizowane. Skuteczne zarządzanie współczesnym łańcuchem dostaw wymaga nie tylko widzenia wszystkich procesów i ogniw tego łańcucha, ale też automatyzacji wielu procesów. Skuteczne i elastyczne zarządzanie łańcuchem dostaw wymaga rów-nież wielu danych, które muszą być pozyskiwane w czasie rzeczywistym. Realizacja oczekiwań, jakie są generowane w stosunku do współczesnego i perspektywiczne-go łańcucha dostaw, a które dotyczą permanentnei perspektywiczne-go zmniejszania kosztów i czasu realizacji prowadzonych działań logistycznych, jest coraz trudniejsza, coraz bardziej skomplikowana i wymaga uwzględnienia coraz większej liczby danych, które często mają zmienną naturę [Bujak 2015, s. 49].
Czołowi deweloperzy dostarczający gotowe i „szyte na miarę” nowoczesne obiek-ty magazynowe obserwują analogiczne trendy, możliwości i wyzwania w sektorze logistyki na całym świecie wskazują jednak na istnienie pewnych dodatkowych czyn-ników charakterystycznych wyłącznie dla rynku europejskiego. Jednym ze wspólnych trendów są zmiany w dziedzinie transportu i przeładunku towarów związane
z uru-80
chomieniem nowych obiektów głębokowodnych (terminali w Gdańsku i Londynie oraz kanału Seine-Nord we Francji zapewniającego połączenie z Belgią i Holandią) wynikające z wdrożenia strategii „czterech narożników” mającej na celu zarządzanie przepływem towarów na całym kontynencie. Trend ten dotyczy etapu „pierwszej mili”. Drugi trend dotyczy przeciwległego bieguna, czyli etapu „ostatniej mili”. W Europie na popularności stale zyskują np. paczkomaty. Mowa przede wszystkim o Niemczech, Holandii, Belgii, Francji, Polsce i Wielkiej Brytanii. W Polsce, gdzie głównymi dostaw-cami tego typu usług są InPost i Poczta Polska, około 11% klientów dokonujących zakupu w internecie decyduje się na odbiór towaru w paczkomacie [www2].
Raport Colliers3, który koncentruje się na ogromnym potencjale rozwoju usług logistyczno-magazynowych związanych z detalicznym handlem elektronicznym, zawiera przykłady i analizy konkretnych przypadków nowoczesnych powierzchni magazynowych i dystrybucyjnych zaprojektowanych z myślą o rozwiązaniu najpil-niejszych problemów występujących w tym sektorze. W analizie nie zabrakło również miejsca na wnioski dotyczące implikacji rynkowych i możliwości rozwoju globalnego sektora logistyki [www2].
Niewątpliwie największą barierą wstrzymującą decyzje o zainwestowaniu w nowe technologie są dość duże koszty ponoszone na początku przedsięwzięcia. Każda tego typu inwestycja powinna być konsultowana ze specjalistami, którzy doradzą, jakie rozwiązanie będzie najkorzystniejsze, poprzedzona analizami kosztów funkcjono-wania i wydajności, ponieważ nie ma gwarancji, że technologia, która się sprawdziła w jednym przedsiębiorstwie, sprawdzi się w innym działającym w tej samej branży, dysponującym np. podobnym magazynem. Należy jednak pamiętać, że nie zawsze najtańsze rozwiązanie jest najlepsze, ponieważ w dłuższej perspektywie liczą się rów-nież koszty eksploatacji, możliwości rozbudowy o dodatkowe moduły i dostosowania do zmieniających się warunków. Niezależenie od tego, jak nowoczesne będzie wdro-żone rozwiązanie oraz jak dobrze będzie realizować swoje zadania i spełniać oczeki-wania związane z inwestycją, to trzeba pamiętać, że nadal do obsługi potrzebny jest człowiek, który będzie czuwać nad całością realizowanych procesów [Maczasek, Przy-był 2015, s. 30].
3 Colliers International Group Inc. jest globalną firmą doradczą działającą w obszarze rynku nieruchomości komercyjnych. Firma doradza najemcom, właścicielom nieruchomości oraz inwestorom na całym świecie. Oferuje pośrednictwo w zakresie wynajmu i sprzedaży, globalne rozwiązania korporacyjne, obsługę transakcji inwestycyjnych i rynków kapitałowych oraz zarządzanie projektami.
81